Verkiezingsprogramma's 2025 overzorgpreventie
De Partij voor de Dieren zet sterk in op zorgpreventie door structurele investeringen in preventieve zorg, het verplichten van zorgverzekeraars om preventie te financieren, en het opnemen van preventieve diensten in het basispakket. Hun visie is dat preventie centraal moet staan om gezondheidsverschillen te verkleinen, zorgkosten te beheersen en de gezondheid van kwetsbare groepen te verbeteren.
Structurele financiering en integratie van preventie in de zorg
De PvdD wil dat preventie een vast onderdeel wordt van het zorgstelsel, met structurele financiering en samenwerking tussen zorgverleners, gemeenten en verzekeraars. Preventieve diensten zoals diëtetiek, verslavingszorg en stoppen-met-roken-hulp moeten volledig worden vergoed en in het basispakket komen. Dit moet gezondheidsproblemen voorkomen en de druk op de zorg verminderen.
“Uitgaven voor of kosten van preventie – zoals de diëtist, verslavingszorg en hulp bij stoppen met roken – komen in het basispakket en worden volledig vergoed.”
“Tot er een hernieuwd zorgfonds is, verplichten we zorgverzekeraars mee te betalen aan preventie en positieve gezondheid.”
“We investeren in bewezen preventieve (online) programma’s binnen de geestelijke gezondheidszorg. De financiering wordt structureel geregeld, in samenwerking met verzekeraars, gemeenten, scholen en huisartsen.”
“Zorgverzekeraars worden wettelijk verplicht om mee te betalen aan preventie van zorg.”
Preventie op buurtniveau en samenwerking met sociaal werk
De partij wil preventie lokaal organiseren, met een sterke rol voor huisartsen, sociaal werkers en wijkteams. Door vroegsignalering en integratie van sociaal werk in gezondheidscentra kunnen problemen eerder worden opgespoord en voorkomen.
“We zorgen ervoor dat op buurtniveau wordt ingezet op gezondheid van mensen. In gezondheidscentra werken niet alleen huisartsen maar ook sociaal werkers. Sociaal werk wordt meer geïntegreerd in het overige zorgaanbod.”
“De Partij voor de Dieren wil naar zorgzame gemeenschappen op buurt- of dorpsniveau, met een beschikbare basisvoorziening voor iedereen. Er wordt sterk ingezet op preventie en laagdrempelige voorzieningen, met buurtcoaches en wijkcentra waar mensen met vragen voor hulp terecht kunnen.”
Leefstijlinterventies en gezonde leefomgeving
De PvdD benadrukt het belang van leefstijlinterventies (zoals gezonde voeding en beweging) en het creëren van een gezonde leefomgeving als preventieve maatregel. Dit moet structureel worden opgenomen in zorgopleidingen en het zorgaanbod.
“We geven leefstijlinterventies een stevigere plek in de zorg en in zorgopleidingen. Dankzij deze interventies worden patiënten soms weer medicijnvrij of worden chronische ziektes voorkomen.”
“Bij deze interventies staan gezonde (plantaardige) voeding en voldoende beweging centraal. De interventies worden getoetst op effectiviteit en krijgen meer aandacht in de opleiding van artsen en andere zorgverleners.”
“Groen doet goed. Een leefomgeving met meer natuur zorgt voor minder stress, vermindert gevoelens van pijn en negatieve emoties. Natuur geeft energie en nodigt uit tot bewegen.”
Specifieke preventie voor mentale gezondheid en suïcide
De partij wil extra inzetten op preventie van mentale problemen, onder andere door suïcidepreventie wettelijk te borgen en structureel te investeren in mentale gezondheidsnetwerken.
“Een aanpak voor suïcidepreventie, in onderwijs, zorg en op sociaaleconomisch terrein, is nodig om het aantal zelfdodingen terug te dringen. Suïcidepreventie wordt daarnaast wettelijk geborgd, met extra aandacht voor neurodivergente en LHBTIQA+-personen.”
“Mentale gezondheidsnetwerken spelen een sleutelrol in de ondersteuning van mensen met complexe psychische problemen. We investeren in deze netwerken, zodat samenwerking tussen GGZ, het sociaal domein, ervaringsdeskundigen en gemeenten structureel wordt versterkt.”
Volt ziet zorgpreventie als essentieel om de zorgkosten te verlagen en de gezondheid van de bevolking te verbeteren. Ze willen meer investeren in effectieve preventie, onder meer door extra budget naar gemeenten te verschuiven, preventieve mondzorg in het basispakket op te nemen, en brede leefstijlmaatregelen zoals zout- en alcoholbeperking. Hun visie is dat echte preventie verder gaat dan symptoombestrijding en gericht is op het voorkomen van ziekte door een gezonde leefomgeving en stabiele leefsituatie.
Extra geld en verantwoordelijkheid voor preventie naar gemeenten
Volt wil dat gemeenten meer middelen en verantwoordelijkheid krijgen voor preventie, omdat zij dicht bij de leefomgeving van mensen staan en zo effectiever kunnen ingrijpen. Door een deel van de zorgbegroting over te hevelen, kunnen gemeenten preventie, gezond leven en vroegsignalering beter organiseren.
“Om deze taak beter uit te kunnen voeren, hevelen we een additionele 1% van de zorgbegroting over naar gemeenten.”
Investeren in kostenefficiënte en gewaardeerde preventie
Volt wil structureel investeren in onderzoek naar preventie die daadwerkelijk kosten bespaart en gezondheidswinst oplevert. Preventie moet financieel gewaardeerd worden, net als reguliere zorg, om het belang ervan te onderstrepen.
“Volt investeert in structureel onderzoek naar kostenefficiënte preventie, zodat preventie echt bij kan dragen aan het verminderen van de kosten in de zorg. Volt zorgt er daarbij voor dat de gezondheidswinst van preventie, net als bij zorg, gewaardeerd wordt met een geldbedrag.”
Preventieve mondzorg terug in het basispakket
Volt stelt voor om preventieve en acute mondzorg weer te vergoeden vanuit het basispakket, om zo ernstige klachten en hogere zorgkosten te voorkomen.
“Volt brengt preventieve en acute mondzorg terug in het basispakket. Door zorg op tijd en laagdrempelig beschikbaar te maken, voorkomen we erger wordende klachten en onnodige medische ingrepen.”
Strenge leefstijlmaatregelen: zout, alcohol, tabak
Volt kiest voor harde preventieve maatregelen op het gebied van voeding en verslaving, zoals wettelijke maximumwaarden voor zout, het weren van alcohol uit supermarkten, en het versneld realiseren van een rookvrije generatie.
“We maken bindende maximumwaarden voor zout in voedingsmiddelen om op die manier de zoutinname te verminderen.”
“We verminderen alcoholgebruik door de zichtbaarheid en beschikbaarheid te verminderen, onder andere door alcohol geheel uit supermarkten te weren.”
“We realiseren de rookvrije generatie zo snel mogelijk, voor zowel tabak als vapes.”
Brede preventie: focus op oorzaken en stabiele leefsituatie
Volt benadrukt dat echte preventie verder gaat dan symptoombestrijding en zich richt op het voorkomen dat mensen überhaupt ongezond gedrag gaan vertonen. Dit vraagt om een stabiele leefsituatie, armoedebestrijding en het versterken van burgerinitiatieven.
“Veel bestaande preventie heeft het karakter van dweilen met de kraan open en Volt wil dat niet. Preventie is bijvoorbeeld een stoppen-met-roken-programma, maar echte preventie is ervoor zorgen dat mensen niet gaan roken.”
“Echte preventie vraagt een stabiele leefsituatie met een voorspelbaar (basis)inkomen, en een betrokken samenleving.”
“Armoedebestrijding wordt onderdeel van de Samenhangende Preventiestrategie. Deze preventiestrategie is nu vooral gericht op het terugdringen van roken, alcohol- en drugsmisbruik, schermgebruik, seksuele gezondheid en overgewicht. De sociale problematiek rondom de leefsituatie, zoals armoede, huisvestingsproblemen, dakloosheid en huiselijk geweld, moet hierin ook worden meegenomen.”
Preventieve zorg voor ouderen en valpreventie
Volt wil met preventieve maatregelen de zware zorg voor ouderen uitstellen, onder meer door valpreventie, bewegen en sociaal contact te stimuleren.
“Met preventieve maatregelen proberen we de zware zorg voor ouderen zo lang mogelijk uit te stellen. Dit betekent onder andere: aandacht voor valpreventie, stimuleren van bewegen, stimuleren van sociaal contact en meer aandacht voor levensvragen.”
Het CDA ziet zorgpreventie als een brede aanpak die verder gaat dan alleen leefstijl, en wil investeren in welzijn, bestaanszekerheid en het makkelijker maken van gezonde keuzes. Belangrijke voorstellen zijn het structureel financieren van preventieve zorg, het aanscherpen van het Preventieakkoord, gratis schoolfruit, een suikerbelasting, en het verhogen van de leeftijdsgrens voor tabaksverkoop. De partij wil zo de zorgvraag verminderen en de zorg toekomstbestendig en betaalbaar houden.
Structurele financiering van preventieve zorg en welzijn
Het CDA wil dat preventieve zorg en welzijn structureel worden gefinancierd, zodat minder curatieve zorg nodig is. Dit moet bijdragen aan een toekomstbestendig zorgstelsel en het terugdringen van de zorgvraag.
Gezonde keuzes makkelijker maken via concrete maatregelen
Het CDA stelt voor om gezonde keuzes te stimuleren door het aanscherpen van het Preventieakkoord, gratis schoolfruit, een suikerbelasting, en strengere tabaksmaatregelen. Hiermee wil de partij gezondheidsproblemen voorkomen en de zorgkosten beheersen.
“We scherpen het ‘Preventieakkoord’ aan. Supermarkten moeten zich steviger inspannen om hun maatschappelijke bijdrage te leveren aan gezond leven.”
“Wij willen gratis schoolfruit voor kinderen op de basisschool.”
“We introduceren een brede suikerbelasting.”
“We verhogen de leeftijdsgrens van tabaksverkoop naar 21 jaar en willen een generatiegebonden rookverbod waarbij we roken stapsgewijs verbieden.”
Investeren in mentale en sociale preventie
Het CDA benadrukt het belang van vroege interventie en het versterken van mentale veerkracht, onder meer via programma’s op school, werk en in de wijk. Hiermee wil de partij voorkomen dat mentale problemen uitgroeien tot zware zorgvragen.
Ontwikkelen van een investeringsmodel voor preventie
Om de baten van preventie inzichtelijk te maken, wil het CDA een investeringsmodel ontwikkelen dat de effecten van preventie over verschillende zorgwetten en beleidsterreinen heen berekent.
“Om de baten van preventie goed te kunnen berekenen, ontwikkelen we een investeringsmodel waarin ook gekeken wordt naar de verschillende zorgwetten en de effecten op andere beleidsterreinen.”
D66 zet sterk in op zorgpreventie door gezondheid te bevorderen vóórdat mensen ziek worden, met nadruk op het aanpakken van achterliggende oorzaken zoals armoede, leefomgeving en bestaanszekerheid. Ze willen preventie aantrekkelijk maken voor gemeenten en zorgverzekeraars, wettelijke gezondheidsdoelen vastleggen, en investeren in toegankelijke basiszorg en buurtondersteuning om ziekte te voorkomen. De kern van hun visie is dat investeren in preventie leidt tot minder zorgkosten en een gezondere samenleving.
Preventie financieel aantrekkelijk maken voor gemeenten en verzekeraars
D66 wil dat preventie loont, zodat het voor gemeenten en zorgverzekeraars aantrekkelijk wordt om te investeren in gezondheid. Hiermee willen ze het huidige systeem doorbreken waarin vooral wordt betaald voor behandeling in plaats van het voorkomen van ziekte.
“We zorgen dat preventie loont, zodat het voor gemeenten en zorgverzekeraars aantrekkelijk is om in gezondheid te investeren.”
Wettelijke gezondheidsdoelen vastleggen
D66 wil concrete doelen voor gezondheid, zoals het terugdringen van achterstanden en overgewicht bij kinderen, wettelijk vastleggen. Zo willen ze afdwingen dat de politiek daadwerkelijk resultaten boekt op het gebied van preventie.
“We leggen doelen voor gezondheid vast in de wet, zoals over grote achterstanden in gezondheid of over overgewicht bij kinderen. Zo zorgen we dat de politiek echt stappen moet zetten en afspraken niet zonder resultaten blijven.”
Investeren in sociale determinanten van gezondheid
D66 erkent dat gezondheid vooral buiten de zorg begint en wil investeren in armoedebestrijding, een gezonde leefomgeving en bestaanszekerheid om (chronische) ziekten te voorkomen, vooral bij kwetsbare groepen.
“Alle experts zijn het erover eens: de beste manier om gezondheid te verbeteren, is door armoede en schulden aan te pakken, te zorgen voor een goed huis en te investeren in onderwijs.”
“Door te zorgen voor bestaanszekerheid en minder stress, voorkomen we (chronische) ziektes, juist bij de meest kwetsbare groepen in de samenleving.”
Toegankelijke en laagdrempelige basiszorg in de buurt
D66 wil dat mensen met lichte klachten makkelijk terecht kunnen in hun eigen buurt, zodat problemen vroeg worden gesignaleerd en zwaardere zorg wordt voorkomen.
Buurtondersteuners en centrale zorgcoördinatie voor vroege signalering
D66 ziet een belangrijke rol voor buurtondersteuners en centrale zorgcoördinatie om problemen vroeg te signaleren en mensen snel naar passende hulp te leiden, waarmee escalatie en zorggebruik wordt voorkomen.
“Buurtondersteuners zijn de stille kracht in onze wijken. Ze slaan de brug tussen de zorg en het dagelijks leven van mensen. Ze kunnen problemen vroeg signaleren, bieden een luisterend oor en zorgen dat niemand tussen wal en schip valt.”
“Een centrale zorgcoördinator of een lokaal loket helpt mensen de weg te vinden naar de voorzieningen die er al zijn. Denk aan een leefstijlcoach, een diëtist, laagdrempelige psychische hulp, een welzijnsorganisatie of een fysiotherapeut.”
Lokale preventie in de jeugdzorg
D66 wil dat gemeenten de ruimte en middelen krijgen om preventie lokaal te regelen, met landelijke spelregels voor kwaliteit en samenwerking, zodat problemen bij kinderen en jongeren vroeg worden aangepakt en jeugdzorg minder vaak nodig is.
“Gemeenten krijgen de ruimte én de middelen om preventie lokaal te regelen, met landelijke spelregels die kwaliteit, transparantie en samenwerking verbeteren.”
DENK ziet zorgpreventie als een essentieel onderdeel van het gezondheidsbeleid en wil investeren in het voorkomen van ziekte door gezonde keuzes te stimuleren en ongezonde verleidingen te beperken. De partij stelt voor om meer geld vrij te maken voor preventiebeleid, het nationale preventieakkoord te versterken, en concrete maatregelen te nemen zoals het goedkoper maken van gezonde voeding, het verhogen van accijnzen op alcohol en tabak, en het investeren in sport en beweging. DENK richt zich op het toegankelijk maken van preventieve zorg en het aanpakken van factoren die gezondheid negatief beïnvloeden.
Meer geld voor preventie en versterken preventieakkoord
DENK wil het nationale preventiebeleid versterken door meer financiële middelen beschikbaar te stellen en het bestaande preventieakkoord uit te breiden. Hiermee wil de partij gezondheidsproblemen voorkomen in plaats van genezen, met een focus op het toegankelijk maken van gezonde keuzes en het beperken van ongezonde verleidingen.
Investeren in sport, beweging en gezonde voeding
DENK ziet sport, beweging en gezonde voeding als cruciale pijlers van zorgpreventie. Door sport toegankelijk te maken voor kinderen uit arme gezinnen, schoolzwemmen terug te brengen en btw op groente en fruit af te schaffen, wil DENK preventief werken aan een gezondere samenleving.
Beperken van ongezonde producten en gedragingen
DENK wil de consumptie van ongezonde producten en schadelijke gedragingen terugdringen door accijnzen te verhogen, verkoopleeftijden te verhogen, en reclame te verbieden. Dit moet bijdragen aan het voorkomen van gezondheidsproblemen op de lange termijn.
“Wij verhogen de accijns op alcohol en tabak.”
“Verbod op alcohol- en gokreclames.”
“Wij gaan voor een rookvrije generatie door de verkoop van tabak te verbieden voor jongeren die na een bepaald jaar geboren zijn en de volwassen leeftijd nog moeten bereiken.”
“Wij verhogen per direct de leeftijd voor de verkoop van sigaretten en alcohol naar 21 jaar.”
Toegankelijkheid van stoppen-met-rokenprogramma’s
DENK wil stoppen-met-rokenprogramma’s beter toegankelijk maken en de verkoop van sigaretten verder beperken, als onderdeel van een bredere preventieve aanpak tegen roken.
“Stoppen met rokenprogramma’s gaan wij toegankelijker maken en de locaties voor de verkoop van sigaretten gaan we flink beperken.”
BBB ziet zorgpreventie als essentieel om de druk op de zorg te verlichten en de gezondheid van Nederlanders te verbeteren. De partij legt nadruk op het bevorderen van een gezonde leefstijl via lokale samenwerking, sport, voeding en mentale ondersteuning, en wil preventie structureel verankeren in buurten, scholen en sportclubs. BBB kiest voor bewezen effectieve preventiemethoden en samenwerking tussen zorg en sociaal domein om gezondheidsproblemen te voorkomen.
Structurele aandacht voor gezonde leefstijl en preventie
BBB wil dat preventie centraal staat door gezonde voeding, bewegen en mentale ondersteuning structureel te stimuleren, vooral op scholen, in buurten en bij sportclubs. Lokale samenwerking tussen gemeenten, scholen en verenigingen is volgens BBB cruciaal om mensen in beweging te krijgen en mentale gezondheid te bevorderen. De partij ziet sport als preventief middel en alternatief voor negatieve invloeden zoals social media.
“Gezond leven begint met voorkomen in plaats van genezen. Een goede gezondheid ontstaat in zorgzame buurten die sociale verbondenheid bevorderen. De buurt als ecosysteem om zorg te voorkómen. BBB wil structurele aandacht voor gezonde voeding, bewegen en mentale ondersteuning op school, in de buurt en bij sportclubs.”
“Sport werkt preventief, verbindt en is een gezond alternatief voor de negatieve invloed van social media.”
“BBB wil blijvend aandacht houden voor gezonde leefstijlbevordering. Zo voorkom je ziekten, verbeter je je gezondheid en verlicht je de druk op de zorg.”
“Sport en bewegen als een belangrijke basis. Basis voor fysieke en mentale gezondheid van alle Nederlanders, preventie boven reparatie.”
Samenwerking zorg en sociaal domein voor preventie
BBB benadrukt het belang van samenwerking tussen zorg en sociaal domein, zoals maatschappelijk werk en wijkteams, om negatieve gezondheidseffecten van sociale problemen te voorkomen. Vroegsignalering en snelle hulp zijn volgens BBB essentieel voor mentale gezondheidspreventie.
“Samenwerking zorg en sociaal domein. Inzetten op samenwerking tussen sociaal werk en de zorg kan de negatieve gezondheidseffecten van problemen als eenzaamheid en schulden verminderen of zelfs voorkomen.”
“Verbetering mentale gezondheid. Vroegsignalering en snelle hulp dragen bij aan een betere mentale gezondheid. BBB hecht veel belang aan maatschappelijk werk en wijkteams die jongeren spreken in hun eigen omgeving.”
Alleen wetenschappelijk onderbouwde preventiemethoden
BBB wil dat preventiebeleid gebaseerd is op wetenschappelijk bewezen methoden, met name bij verslavingsproblematiek. Niet-werkzame zorg en preventie moeten uit het basispakket verdwijnen.
De SGP legt sterk de nadruk op het voorkomen van gezondheidsproblemen door lokale, gezinsgerichte preventie, geïnspireerd op het IJslandse model. Ze willen wettelijke taakverdeling, een structureel preventiefonds en effectieve maatregelen tegen verslavingen, met bijzondere aandacht voor jongeren en het ontmoedigen van schadelijk gedrag. De partij kiest voor bewezen effectieve interventies en wil gezonde keuzes stimuleren via prijsbeleid en voorlichting.
Lokale, gezinsgerichte preventie naar IJslands model
De SGP ziet preventie als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, verzekeraars en zorgaanbieders, met een focus op gezinnen en lokale aanpak. Ze willen investeren in bewezen effectieve interventies en een structureel preventiefonds, waarbij het IJslandse model als voorbeeld dient. Het doel is gezondheidsproblemen te voorkomen, vooral bij jongeren, door leefstijl, sport en voorlichting te stimuleren.
“Er komt een lokale preventieaanpak vergelijkbaar met het succesvolle ‘IJslandse model’.”
“Effectieve preventie in de zorg vraagt om een wettelijke taak- en rolverdeling tussen overheid, verzekeraars en zorgaanbieders en een structureel preventiefonds voor bewezen effectieve interventies.”
“Ouders en tieners worden geïnformeerd over de gezondheidsschade door drugs, tabak en alcohol en over de gevaren van verslavingen van porno, sociale media, gokken en games.”
“De SGP investeert liever in sportvoorzieningen voor iedereen in plaats van in topsport.”
“Gezonde producten moeten goedkoper worden en ongezond voedsel duurder. Daarbij wordt wel goed gekeken naar de effectiviteit en uitvoerbaarheid van maatregelen.”
Verslavingen en schadelijk gedrag voorkomen
De SGP wil verslavingen en schadelijk gedrag actief tegengaan, met nadruk op bescherming van kwetsbare groepen en jongeren. De partij pleit voor het terugdringen van schadelijke reclame, het beperken van kansspelen en het stimuleren van matigheid, met respect voor persoonlijke verantwoordelijkheid.
“De SGP wil geen schadelijke reclame toestaan die verslavingen in de hand werken. De wettelijke ruimte voor kansspelen wordt teruggedraaid.”
“De overheid moet kwetsbare mensen beschermen door middelengebruik en verslavingen tegen te gaan.”
“Voorkomen is beter dan genezen. Wij zien dat goede relaties, een gezonde leefstijl en verbondenheid met anderen bijdragen aan het voorkomen van gezondheidszorg.”
GroenLinks-PvdA zet sterk in op zorgpreventie, met als kern het voorkomen van ziekte door gezonde leefstijl, het terugdringen van risicofactoren en het verkleinen van gezondheidsverschillen. De partij wil investeren in gezonde voeding, beweging, het verminderen van roken, overgewicht en problematisch drankgebruik, en het stimuleren van preventie in samenwerking met andere domeinen. Preventie wordt gezien als essentieel om de zorg toegankelijk, betaalbaar en toekomstbestendig te houden.
Vol inzetten op voorkomen van ziekte
GroenLinks-PvdA beschouwt het voorkomen van ziekte als een prioriteit en wil dit bereiken door mensen te ondersteunen bij gezond eten, bewegen en het terugdringen van risicofactoren zoals roken en overgewicht. Dit beleid richt zich op het verminderen van de druk op de zorg en het vergroten van gezonde levensjaren, met speciale aandacht voor het verkleinen van gezondheidsverschillen.
“We zetten vol in op het voorkomen van ziektes. Voorkomen is beter dan genezen. Dat kan als we mensen helpen gezond te eten en genoeg te bewegen. We gaan door met de plannen om roken, overgewicht en problematisch drankgebruik te verminderen (Nationaal Preventieakkoord). Er komt een grens aan de wettelijke hoeveelheid suiker in producten.”
“Iedereen moet de kans hebben om gezond te leven. Dat mag niet afhangen van je inkomen of waar je woont. We verkleinen gezondheidsverschillen en zetten in op preventie voor meer gezonde jaren.”
Wijkgerichte en doelgroepgerichte preventie
De partij wil preventie lokaal en doelgroepgericht organiseren, bijvoorbeeld via wijkgerichte vaccinatiecampagnes en het verbeteren van sport- en beweegmogelijkheden. Dit moet leiden tot hogere vaccinatiegraad, meer gezonde leefstijl en het bereiken van kwetsbare groepen.
“Wijkgerichte aanpak voor vaccinaties. Infectieziekten als mazelen en kinkhoest zijn dankzij het gratis Rijksvaccinatieprogramma jarenlang onder controle geweest. Maar de vaccinatiegraad daalt, met uitbraken en extra druk op de zorg tot gevolg. In de grote steden heeft de wijkgerichte aanpak tot een hogere vaccinatiegraad geleid. Die aanpak breiden we uit naar heel Nederland...”
“Iedereen in Nederland moet kunnen sporten en in ons waterrijke land is een zwemdiploma van groot belang. We stellen gemeenten in staat om te zorgen voor voldoende sportfaciliteiten en de kans om een zwemdiploma A te halen. Dat is een basisvoorziening.”
Seksuele gezondheid en preventie van soa’s
GroenLinks-PvdA wil seksuele gezondheid bevorderen door preventieve maatregelen zoals het laagdrempelig verstrekken van anticonceptie, soa-tests en hiv-preventiepil PrEP. Dit verlaagt drempels voor preventieve zorg en voorkomt gezondheidsproblemen op de lange termijn.
“Seksuele gezondheid. Anticonceptie komt in het basispakket. We zonderen de soa-test bij de huisarts uit van het eigen risico. Hiv-preventiepil PrEP en bijbehorende zorg worden laagdrempelig verstrekt en vergoed.”
Preventie, vroegsignalering en samenwerking in de jeugdzorg
De partij benadrukt het belang van preventie en vroegsignalering in de jeugdzorg, om problemen bij kinderen en jongeren tijdig te ondervangen en escalatie te voorkomen. Dit vraagt om samenwerking tussen zorg, onderwijs en andere domeinen.
“Om ieders gezondheid te verbeteren, zetten we in op preventie, vroegsignalering en samenwerking.”
Minder marktwerking, meer samenwerking voor preventie
GroenLinks-PvdA stelt dat marktwerking preventie belemmert en wil daarom samenwerking stimuleren tussen zorg, sociaal domein en verzekeraars, zodat preventieve maatregelen aantrekkelijker en effectiever worden.
“In de zorg is nog te vaak sprake van concurrentie in plaats van samenwerking. Dat is op termijn niet houdbaar, leidt tot bureaucratie en maakt preventie minder aantrekkelijk. We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan zodat samenwerking loont.”
NSC vindt dat preventie een centrale rol moet krijgen in het zorgbeleid, met extra aandacht voor mensen met een lage sociaaleconomische status. Ze willen investeren in preventie, samenwerking tussen sectoren stimuleren, en inzetten op sport, gezonde voeding en een rookvrije generatie om gezondheidsproblemen te voorkomen.
Investeren in preventie, met focus op kwetsbare groepen
NSC wil dat preventie een prioriteit wordt in het zorgbeleid, vooral voor mensen in achterstandsregio’s. Ze zien maatschappelijke oorzaken als armoede en schulden als belangrijke factoren voor gezondheid en willen daarom brede samenwerking tussen sectoren.
“Prioriteit aan preventie en zorg voor chronisch zieken.”
“We willen investeren in preventie voor alle mensen in Nederland, maar willen extra aandacht voor preventie voor burgers in regio’s en steden waar veel mensen met een lage sociaaleconomische status wonen.”
“We streven naar gezondheid in alle beleidsdomeinen. Dit betekent concreet dat alle sectoren (en niet alleen de gezondheidszorg) moeten samenwerken om de gezondheid te verbeteren.”
Bevorderen van gezonde leefstijl: sport, voeding en rookvrije generatie
NSC koppelt zorgpreventie aan het stimuleren van sport, gezonde voeding en het tegengaan van roken. Ze willen sport verbinden met zorg en onderwijs, ongezonde voeding terugdringen en streven naar een rookvrije generatie.
“We willen een stevige positionering van het sport- en beweegbeleid, door sport te verbinden met (jeugd)zorg, onderwijs, het bevorderen van het sociale netwerk (tegen eenzaamheid) en het voorkomen van arbeidsongeschiktheid.”
“Op scholen (in kantines en via verkoopautomaten) moeten vervangen worden door een gezond aanbod. We streven naar afspraken met supermarkten over het aanbieden van gezonde producten in het assortiment, reclames en aanbiedingen.”
“We streven naar een rookvrije generatie in 2030 door extra maatregelen, zoals het zo snel mogelijk beperken van verkooppunten (ook voor vapes) en tabaksspeciaalzaken.”
Preventie als onderdeel van sociale zekerheid
NSC wil preventie ook een centrale rol geven binnen de sociale zekerheid, om instroom in arbeidsongeschiktheid te beperken.
“Daarnaast moet preventie een centrale rol krijgen binnen de sociale zekerheid, onder meer via een actuele, effectieve en goed uitvoerbare Risico-Inventarisatie en Evaluatie.”
De SP wil zorgpreventie centraal stellen door bewezen preventieve zorg volledig te vergoeden en toegankelijk te maken voor iedereen, met een nadruk op het voorkomen van ziekte in plaats van het behandelen ervan. Ze pleiten voor het opnemen van preventie in het basispakket, investeren in gezonde voeding, en het aanpakken van commerciële prikkels die ziekte in stand houden. Hun visie is dat investeren in preventie leidt tot een gezondere samenleving, lagere zorgkosten en minder sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
Preventieve zorg volledig in het basispakket
De SP wil dat alle bewezen preventieve zorg, zoals tandartscontroles, stoppen-met-rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, volledig wordt vergoed en voor iedereen toegankelijk is. Hiermee willen ze voorkomen dat mensen ziek worden en gezondheidsverschillen verkleinen, door preventie niet langer afhankelijk te maken van inkomen of verzekeringspakket.
“Preventie komt in het basispakket. Voorkomen is beter dan genezen. Omdat preventie werkt maken we het toegankelijk voor iedereen. We investeren in gezondheid voordat er zorg nodig is. Alle bewezen preventieve zorg, zoals controles bij de tandarts, stoppenmet rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, wordt volledig vergoed.”
Investeren in gezonde voeding en leefstijl
De SP ziet ongezonde voeding en leefstijl als belangrijke oorzaken van ziekte en wil deze aanpakken door gezonde voeding goedkoper te maken en marketing van ongezonde producten te beperken. Ze willen btw op gezonde producten schrappen, gezonde maaltijden op scholen stimuleren en de voedingsindustrie reguleren om preventie structureel te bevorderen.
“We schrappen de btw op gezonde producten (volgens de Schijf van Vijf), zodat gezond eten voor iedereen bereikbaar blijft. Ook voor mensen met een klein inkomen.”
“Schoolontbijt en lunch, nul btw op groente en fruit en het blokkeren van hogede prijzen van basisproducten zorgen we ervoor dat een gezonde maaltijd voor iedereen toegankelijk is.”
“De voedingsindustrie speelt met verslavende samenstellingen en agressieve marketing in op onze kwetsbaarheden en maakt daar miljardenwinsten mee.”
Structureel investeren in publieke preventie-infrastructuur
De SP wil niet bezuinigen op preventieve zorg vanuit de GGD, maar juist investeren in voorlichting, vaccinaties en pandemische paraatheid. Ze zien dit als essentieel om op lange termijn kosten te besparen en de volksgezondheid te verbeteren.
“Voorkomen is beter dan genezen. Daarom moet er niet bezuinigd worden op preventieve zorg die wordt gegeven vanuit de GGD, maar moet er worden geïnvesteerd. De inzet die door hen wordt gedaan op het gebied van voorlichting over vaccinaties, pandemische paraatheid en seksuele gezondheid bespaart ook een hoop kosten op de lange termijn.”
Afschaffen van commerciële prikkels die ziekte in stand houden
De SP stelt dat zolang bedrijven mogen verdienen aan het ziek maken van mensen, preventie niet effectief kan zijn. Ze willen het verdienmodel van de voedings- en farmaceutische industrie aanpakken om ziekte daadwerkelijk te voorkomen.
De VVD ziet zorgpreventie als essentieel om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden, met nadruk op het voorkomen van ziekten door gezonde leefstijl, leefomgeving en gedragsverandering. De partij wil preventie stimuleren via voorlichting, gezondere voeding, investeringsmodellen en samenwerking met bedrijven, en stelt concrete maatregelen voor zoals het bevorderen van rookvrije terreinen, het aanpakken van ongezonde voeding en het ontwikkelen van inzicht in de kosten en baten van preventie.
Voorkomen van ziekten door leefstijl en gedrag
De VVD erkent dat veel ziekten ontstaan door ongezond gedrag en wil daarom inzetten op het voorkomen van zorg door het stimuleren van een gezonde leefstijl en leefomgeving. Dit moet niet alleen via voorlichting, maar ook door het makkelijker en betaalbaarder maken van gezonde keuzes, en door verantwoordelijkheid te leggen bij zowel overheid als individu.
“We richten ons op het voorkomen van zorg, leefstijl bewustzijn, leefstijl door (e-)sigaretten, te veel eten ongezond eten of niet bewegen moet voorkomen worden. Zo zal hier via creatieve voorlichtingscampagnes en via individuele (para)medische voorlichting of maatschappelijke begeleiding nadrukkelijk op gewezen moeten worden. We helpen mensen met een gezonde eetstijl. Waar mogelijk maken we de gezonde keuze, de makkelijke en betaalbare keuze. De overheid en mensen zelf nemen zo verantwoordelijkheid voor gezond eten.”
Stimuleren van preventie via regelgeving en investeringsmodellen
De VVD wil preventie concreet stimuleren door afspraken met fabrikanten en supermarkten over gezondere voeding, het ontwikkelen van een investeringsmodel om de kosten en baten van preventie inzichtelijk te maken, en het overwegen van belastingen om gezonde keuzes te bevorderen.
“We houden fabrikanten en supermarkten aan afspraken over het gezonder maken van voeding en het meer promoten van gezonde producten. We ontwikkelen een investeringsmodel, waarmee we inzicht krijgen in wat preventie kost en wat het oplevert. Hiernaast wordt ook gekeken of de inzet van belastingen, gezonde producten en gezonde keuzes kan stimuleren.”
Bevorderen van rookvrije en gezonde omgevingen
De VVD wil organisaties aanmoedigen om rookvrije terreinen te realiseren en gemeenten meer bevoegdheden geven om gezondheid te laten meewegen in vergunningverlening, zodat de leefomgeving uitnodigt tot gezonde keuzes zonder de individuele vrijheid te beperken.
“We moedigen organisaties aan om een rookvrij terrein na te streven.”
“De overheid maakt zich er samen met bedrijven en ondernemers sterk voor om een gezonde leefomgeving te realiseren. Ook nodigt de gezonde leefomgeving uit tot het maken van gezonde keuzes, zonder dat de vrijheid van het individu aangetast wordt. Gemeenten krijgen de bevoegdheid om gezondheid mee te wegen in hun vergunningverlening.”
Verbeteren van gezondheidsvaardigheden en eigen regie
De VVD wil de gezondheidsvaardigheden van burgers verbeteren door begrijpelijke informatie te bieden, zodat mensen meer regie krijgen over hun gezondheid en zo de zorgvraag en -kosten dalen.
“We willen betere gezondheidsvaardigheden stimuleren, waardoor de patiënt meer regie ervaart. Dit doen we onder meer met hulp van betrouwbare en goed begrijpelijke informatie, zoals via thuisarts.nl. Op deze manier voorkomen we zorgvraag, drukken we zorgkosten en ontlasten we de eerstelijn en het huisartsenteam.”
Preventie van dementie en ouderenzorg
De VVD legt nadruk op het stimuleren van onderzoek naar preventie van dementie en het ondersteunen van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen, mede door preventieve maatregelen.
“We leggen hierbij de nadruk op het stimuleren van onderzoek naar preventie en behandeling van alle vormen van dementie.”
JA21 erkent het belang van zorgpreventie en wil extra inzetten op een gezonde levensstijl, preventieonderzoeken en vroegtijdige detectie van ziekten. Ze pleiten voor het aanbieden van preventieonderzoeken aan Nederlanders die dat wensen en willen meer onderzoek naar preventie uitvoeren. Daarnaast ziet JA21 sport en bewegen als essentieel onderdeel van preventie.
Extra aandacht voor gezonde levensstijl en preventie
JA21 wil de zorgvraag verminderen door meer in te zetten op primaire en secundaire preventie, zoals het stimuleren van een gezonde levensstijl en het vroegtijdig opsporen van ernstige aandoeningen. Hiermee willen ze voorkomen dat mensen onnodig ziek worden en de zorgkosten stijgen.
“JA21 wil extra aandacht besteden aan een gezonde levensstijl en preventie. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie. Ook secundaire preventie is bewezen effectief.”
“Het is dan ook belangrijk preventie-onderzoeken aan Nederlanders aan te bieden als zij hiervan gebruik wensen te maken.”
Meer preventieonderzoek en sport stimuleren
Naast leefstijl en vroegtijdige detectie, ziet JA21 sport en bewegen als essentieel voor preventie. Ze willen meer preventieonderzoek uitvoeren en sport structureel stimuleren, inclusief verplicht schoolzwemmen.
De ChristenUnie ziet zorgpreventie als essentieel om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden, en wil daarom fors investeren in preventie, gezonde leefstijl en het versterken van de sociale basis. Ze pleiten voor stevige inzet op rook- en alcoholpreventie, uitbreiding van preventieve tandzorg, en meer samenwerking tussen zorg en welzijn om te voorkomen dat mensen (gespecialiseerde) zorg nodig hebben.
Investeren in preventie en gezonde leefstijl
De ChristenUnie wil dat zorgverzekeraars meer investeren in preventie en de sociale basis, omdat dit veel (gespecialiseerde) zorg kan voorkomen. Ze richten zich op het voorkomen van gezondheidsproblemen door onder andere een rookvrije generatie na te streven en problematisch alcoholgebruik aan te pakken.
“Vanuit de zorgverzekeraars wordt er geïnvesteerd in preventie en de sociale basis. Dit gebeurt nu nauwelijks terwijl preventie en een stevige sociale basis veel (gespecialiseerde) zorg voorkomen.”
“Een gezonde generatie. Een rookvrije generatie is ons doel. Daarom willen wij een totaalverbod op de verkoop van vapes. ... Voor het roken van tabak kiezen we voor het Nieuw-Zeelandse rookbeleid. Dat richt zich op een rookvrije generatie door de verkoop van tabak blijvend te verbieden aan iedereen geboren na 2008, en stapsgewijs de leeftijdsgrens te verhogen. Alcohol is de grootste leverancier van onze verslavingszorg. Daarom willen we problematisch alcoholgebruik aanpakken.”
Preventieve tandzorg in het basispakket
Om te voorkomen dat kleine gebitsproblemen uitgroeien tot grote gezondheidsproblemen, wil de ChristenUnie periodieke tandartscontroles en het herstellen van gaatjes opnemen in het basispakket.
“Het basispakket wordt uitgebreid met periodieke controle en het herstellen van gaatjes bij de tandarts om te voorkomen dat kleine problemen uitgroeien tot grote gezondheidsproblemen.”
Vroegtijdige ondersteuning bij mentale gezondheid
De partij wil meer praktijkondersteuners GGZ bij de huisarts inzetten om verergering van mentale gezondheidsproblemen en zwaardere zorg te voorkomen.
“Er komen meer praktijkondersteuners GGZ bij de huisarts om verergering van mentale gezondheidsproblemen en inzet van zwaardere gespecialiseerde zorg te voorkomen.”
50PLUS ziet zorgpreventie als een centrale pijler van hun zorgbeleid, met nadruk op het voorkomen van ziekte door leefstijl, vroege signalering en het versterken van eerstelijnszorg. Ze willen investeren in preventie, leefstijlbevordering en het tijdig herkennen van gezondheidsproblemen, zodat ouderen langer gezond en zelfstandig kunnen blijven. Concrete voorstellen richten zich op het versterken van wijkgerichte zorg en het bevorderen van een gezonde leefstijl.
Preventie, leefstijl en vroege signalering als kern van zorg
50PLUS beschouwt preventie, leefstijl en vroege signalering als essentiële onderdelen van toekomstbestendige ouderenzorg. Door in te zetten op deze pijlers willen ze voorkomen dat gezondheidsproblemen verergeren en de druk op de zorg toeneemt, zodat ouderen langer in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen.
“Preventie, leefstijl en vroege signalering zijn centrale pijlers binnen het zorgbeleid.”
Versterken van eerstelijnszorg en wijkvoorzieningen
Door de eerstelijnszorg te versterken en kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijk te behouden en uit te breiden, wil 50PLUS zorg en preventie dichter bij huis brengen. Dit moet bijdragen aan het vroegtijdig signaleren van gezondheidsproblemen en het bevorderen van een gezonde leefstijl onder ouderen.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
BVNL vindt dat er meer aandacht moet komen voor preventieve gezondheidszorg en leefstijlaanpassingen, in plaats van alleen te focussen op behandeling en medicatie. Zij benadrukken dat zorgpreventie vrijwillig moet zijn, zonder enige vorm van dwang of drang, en zien het als een manier om de druk op het zorgstelsel te verlagen en de gezondheid van burgers te verbeteren.
Meer focus op preventieve gezondheidszorg en leefstijl
BVNL wil dat het zorgbeleid zich meer richt op het voorkomen van ziekte door preventie en het stimuleren van gezonde leefstijl, in plaats van uitsluitend op behandeling en medicatie. Dit moet bijdragen aan een gezondere bevolking en lagere zorgkosten. De partij is expliciet tegen elke vorm van (vaccinatie-)dwang en benadrukt individuele keuzevrijheid.
“Meer aandacht voor het inzetten op preventieve gezondheidszorg en leefstijlaanpassingen en niet uitsluitend op behandeling en medicatie. Er vindt geen enkele vorm van (vaccinatie-)dwang of drang plaats, iedereen beslist zelf over zijn of haar eigen lichaam.”
FVD verwerpt overheidsbemoeienis met leefstijl en collectieve preventie, en wil dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun gezondheid. Het Preventieakkoord wordt ingetrokken en betuttelende maatregelen, zoals rookverboden in horeca en sportkantines, worden teruggedraaid; individuele vrijheid staat centraal boven overheidssturing in zorgpreventie.
Stoppen met collectieve leefstijlpreventie en betutteling
FVD vindt dat preventie van gezondheidsproblemen geen taak van de overheid is, maar een individuele verantwoordelijkheid. Ze keren zich expliciet tegen nationale preventieprogramma’s en willen dat mensen zelf keuzes maken over hun leefstijl, zonder overheidsdwang of -sturing.
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven. Dit betekent onder meer dat horecaondernemers en sportkantines de vrijheid terugkrijgen om hun eigen rookbeleid zelf te bepalen en de overheid zich niet bemoeit met persoonlijke keuzes.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma