Verkiezingsprogramma's 2025 overzonnepark
De SGP is uitgesproken tegen de aanleg van zonneparken op goede of vruchtbare landbouwgrond en pleit voor zonnepanelen op daken. Gemeenten en provincies moeten meer ruimte krijgen om eisen te stellen aan de landschappelijke inpassing van zonneweiden, waarbij regionale afstemming belangrijk is en omwonenden moeten meeprofiteren van de opbrengsten.
Geen zonneparken op vruchtbare landbouwgrond
De SGP wil landbouwgrond zoveel mogelijk behouden voor voedselproductie en ziet zonneparken op deze gronden als ongewenst. Zonnepanelen horen volgens de partij op daken, niet op landbouwgrond.
Strengere eisen en regionale afstemming voor zonneweiden
De partij vindt dat gemeenten en provincies voldoende ruimte moeten krijgen om eisen te stellen aan de (landschappelijke) inpassing van zonneweiden. Ook moet er betere regionale en provinciale afstemming zijn om ongewenste plaatsing te voorkomen en moeten omwonenden meeprofiteren.
“Gemeenten en provincies krijgen voldoende ruimte om eisen te stellen aan de (landschappelijke) inpassing van zonneweiden.”
“Verder vindt over de ruimtelijke inpassing betere regionale en provinciale afstemming plaats, zodat windparken en zonneweides niet zomaar tegen de grenzen van buurgemeenten en -regio’s geplaatst worden.”
“Omwonenden worden niet alleen opgezadeld met de lasten, maar profiteren ook naar evenredigheid van de opbrengsten.”
BBB is kritisch over grootschalige zonneparken en wil deze beperken om landschapsvervuiling en verlies van landbouwgrond te voorkomen. De partij pleit voor het wettelijk vastleggen van de zonneladder, waarbij eerst daken benut worden voor zonnepanelen en pas daarna andere locaties overwogen worden. Bescherming van kwetsbare gebieden en landbouwgrond tegen grootschalige zonnevelden staat centraal in hun visie.
Zonnepanelen eerst op daken, niet op landbouwgrond
BBB wil dat zonnepanelen primair op daken worden geplaatst en pas als dat niet mogelijk is, andere locaties worden overwogen. Dit moet wettelijk worden vastgelegd om het verlies van landbouwgrond en landschapsvervuiling door zonneparken te voorkomen.
“Toepassing zonneladder wettelijk borgen. Eerst wordt er gekeken om zonnepanelen op daken te plaatsen. Als dat niet kan wordt er pas gekeken naar andere locaties.”
Bescherming van kwetsbare gebieden tegen zonnevelden
De partij wil kwetsbare gebieden zoals het Groene Hart, cultureel erfgoed en landbouwgrond beschermen tegen grootschalige zonnevelden (zonneparken), om verrommeling van het landschap te voorkomen.
“Het Rijk beschermt kwetsbare gebieden zoals het Groene Hart, molenbiotopen, UNESCO Werelderfgoed en buitenplaatsen tegen verrommeling zoals grootschalige windturbines, zonnevelden en hoogspanningsstations.”
“Onze vruchtbare landbouwgrond is waardevol. BBB zal ervoor waken dat deze niet klakkeloos wordt herbestemd omdat er andere aanspraken op worden gedaan.”
Stoppen met subsidies voor grootschalige zonneparken
BBB wil de SDE++-subsidies voor grootschalige energieprojecten, waaronder zonneparken, vanaf 2026 beëindigen om dure megaprojecten en afhankelijkheid van subsidies te voorkomen.
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
BVNL is uitgesproken tegen het plaatsen van zonneparken (“zonne-akkers”) op onbebouwde grond of landbouwgrond en wil zonnepanelen uitsluitend op daken toestaan, zonder overheidsdwang of subsidie. Hun beleid is gericht op het beschermen van landbouw- en bouwgrond en het beperken van overheidsbemoeienis, waarbij de keuze voor zonnepanelen op daken volledig bij de eigenaar ligt.
Geen zonneparken op onbebouwde of landbouwgrond
BVNL verzet zich tegen het opofferen van landbouw- of bouwgrond voor zonneparken en wil dat zonnepanelen alleen op daken worden geplaatst. Dit standpunt is ingegeven door de wens om landbouwgrond te behouden voor voedselproductie en om woningbouw niet te belemmeren door het gebruik van grond voor energieopwekking.
“Er worden geen zonnepanelen geplaatst op onbebouwde grond of op water. Zonnepanelen op daken is een keuze die we bij de eigenaar van het gebouw laten en is vergunningsvrij.”
“Wij zijn tegen windmolens op land en zee, of het opofferen van bouwgrond of landbouwgrond ten behoeve van zonne-akkers. Maar minder energie verbruiken door woningen goed te isoleren is een keus van de gebruiker zelf. Zonnepanelen op woningen en kantoren plaatsen is prima.”
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
“Daar waar lagere overheden de bouw van woningen frustreren, door additionele regels of hun voorkeuren voor windmolens en zonneakkers, neemt het Rijk het over.”
De Partij voor de Dieren is uitgesproken tegen de aanleg van zonneparken in natuurgebieden en in principe ook op landbouwgrond. Zij geven de voorkeur aan zonnepanelen op gebouwen en willen dat alle nieuwbouwwoningen standaard van zonnepanelen worden voorzien, om zo natuur en landbouwgrond te beschermen en het ruimtegebruik te minimaliseren.
Geen zonneparken in natuur en landbouwgrond
De PvdD wil natuurgebieden en landbouwgrond beschermen tegen de aanleg van zonneparken. Hun beleid is gericht op het maximaliseren van zonnepanelen op bestaande gebouwen, zodat de schaarse ruimte in Nederland niet verder onder druk komt te staan door grootschalige zonneparken. Dit standpunt komt voort uit hun visie op natuurbescherming en efficiënt ruimtegebruik.
“Zonnepanelen op gebouwen worden de norm. Alle nieuwbouwwoningen worden voorzien van zonnepanelen. Er komen geen zonneparken in de natuur en in principe niet op landbouwgrond.”
Zonnepanelen op gebouwen als norm
De partij ziet het benutten van daken en bestaande bebouwing als de belangrijkste manier om zonne-energie op te wekken. Dit voorkomt aantasting van natuur en landbouwgrond en draagt bij aan een duurzame energievoorziening zonder extra ruimtebeslag.
Uitzondering: Zonnepanelen op landbouwgrond bij vliegvelden
Hoewel de partij in principe tegen zonneparken op landbouwgrond is, maken ze een uitzondering voor specifieke situaties zoals rondom vliegvelden, waar zonnepanelen kunnen bijdragen aan het verminderen van overlast door ganzen.
“Rond vliegvelden worden geen landbouwgewassen verbouwd die ganzen aantrekken, maar gewassen die voor ganzen onaantrekkelijk zijn of weides met zonnepanelen. Die worden zo geplaatst dat ze piloten niet verblinden.”
De ChristenUnie ziet zonne-energie als een essentieel onderdeel van de toekomstige energiemix, maar noemt het woord "zonnepark" niet expliciet in haar programma. Het beleid richt zich op het stimuleren van lokale energiecoöperaties en het vergroten van lokaal eigenaarschap bij duurzame energieprojecten, waaronder zonne-energie. Concrete voorstellen over de ruimtelijke inpassing, omvang of voorwaarden voor zonneparken ontbreken.
Lokale participatie en eigenaarschap bij duurzame energie
De ChristenUnie wil dat duurzame energieprojecten, zoals zonne-energie, zoveel mogelijk lokaal worden vormgegeven en dat omwonenden kunnen meeprofiteren. Het stimuleren van energiecoöperaties en het streven naar minimaal 50% lokaal eigenaarschap zijn hierbij centrale punten. Dit moet de energietransitie dichter bij de burger brengen en draagvlak vergroten, maar er worden geen specifieke eisen of kaders voor zonneparken genoemd.
“We willen dat lokale participatie in duurzame energieprojecten wordt gestimuleerd, waarbij ten minste 50% lokaal eigenaarschap het uitgangspunt is. Zo kunnen bijvoorbeeld omwonenden ook profiteren van duurzame opwekking.”
“Energiecoöperaties brengen de energietransitie dichter bij de burger. We investeren in de ondersteuning van deze energiecoöperaties.”
Zonne-energie als onderdeel van de energiemix
Zonne-energie wordt samen met windenergie genoemd als fundament van de toekomstige energievoorziening. De partij noemt het belang van een mix, maar werkt niet uit hoe of waar grootschalige zonneparken moeten worden gerealiseerd of gereguleerd.
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie.”
FVD is fel tegen de aanleg van zonneparken op onbebouwde grond of water en wil bestaande zonneakkers systematisch afbreken. Zij zien zonneparken als een bedreiging voor landbouw, natuur en het landschap, en willen alle subsidies voor zonnepanelen op daken intrekken. Hun beleid is gericht op het volledig stoppen met zonneparken en het beëindigen van overheidssteun voor zonne-energie.
Verbod op zonneparken op grond en water
FVD wil de aanleg van zonneparken op onbebouwde grond en water volledig verbieden om landbouw en natuur te beschermen. Zij zien zonneparken als een ongewenste inbreuk op het landschap en willen geen ruimte opofferen voor deze vorm van energieopwekking.
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur.”
Systematische afbraak van bestaande zonneakkers
Naast het verbieden van nieuwe zonneparken, wil FVD bestaande zonneakkers systematisch ontmantelen. Dit past in hun bredere visie om het landschap te beschermen en niet afhankelijk te zijn van weersafhankelijke energie.
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
Stoppen met subsidies voor zonnepanelen op daken
FVD wil ook alle vormen van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken intrekken, omdat zij geen overheidssteun willen voor zonne-energie.
“Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
NSC is tegen de aanleg van zonneparken op goede landbouwgrond en in natuurgebieden, en wil zonnepanelen vooral op daken en langs infrastructuur plaatsen. De partij vindt dat de overheid ruimtelijke reserveringen moet treffen voor zonneparken, maar met duidelijke restricties op locatie. Lokale energiecoöperaties en kleinschalige opwekking krijgen de voorkeur boven grootschalige zonnevelden op land.
Geen zonneparken op landbouwgrond en natuur
NSC verzet zich expliciet tegen de aanleg van zonneparken op vruchtbare landbouwgrond en in natuurgebieden, omdat dit ten koste gaat van voedselproductie en natuurwaarden. De partij ziet liever dat zonnepanelen op bestaande infrastructuur worden geplaatst, zoals daken, wegen en spoorlijnen.
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
Ruimtelijke reservering voor zonneparken, met restricties
Hoewel NSC ruimte wil reserveren voor zonneparken, gebeurt dit onder strikte voorwaarden en met oog voor ecologie en ruimtelijke ordening. De partij erkent de noodzaak van zonne-energie, maar stelt duidelijke grenzen aan de locaties.
“De overheid treft de nodige ruimtelijke reserveringen voor wind- en zonneparken en waterstofproductie op de Noordzee, kerncentrales, warmte/geothermie en voor waterstof en ammoniak als opslag/drager van energie.”
Voorkeur voor lokale, kleinschalige energieopwekking
NSC stimuleert lokale energiecoöperaties en kleinschalige opwekking in plaats van grootschalige zonneparken op land. Dit moet de betrokkenheid van burgers vergroten en de maatschappelijke acceptatie van duurzame energie verbeteren.
“We steunen het vormen van lokale energiecoöperaties voor kleinschalige energieopwekking in wijken, dorpen en op bedrijventerreinen.”
Volt is kritisch over het gebruik van groene weilanden voor zonneparken en wil in plaats daarvan zonnepanelen verplichten op grote daken van distributiecentra, kantoren en overheidsgebouwen. Hun beleid richt zich op het maximaliseren van zonne-energie zonder dat dit ten koste gaat van natuur en landbouwgrond, met financiële ondersteuning voor bedrijven om daken geschikt te maken voor zonnepanelen. Volt kiest dus duidelijk voor zon op dak boven grootschalige zonneparken in het landschap.
Zonnepanelen op daken, niet op weilanden
Volt wil voorkomen dat groene weilanden worden volgelegd met zonneparken en kiest ervoor om zonnepanelen te verplichten op grote daken. Dit beleid is bedoeld om natuur en landbouwgrond te beschermen, terwijl de energietransitie toch versneld wordt. Bedrijven krijgen financiële steun om hun daken geschikt te maken voor zonnepanelen.
“Zo worden de grote daken van distributiecentra, kantoren en overheidsgebouwen volgelegd met zonnepanelen, in plaats van de groene weilanden.”
“We voeren getrapt een verplichting van zonnepanelen op alle oppervlaktedaken in.”
“Volt streeft hierbij naar financiële ondersteuning van bedrijven bij het versterken van dakconstructies waardoor plaatsing van zonnepanelen mogelijk wordt.”
D66 wil zonne-energie voor iedereen toegankelijk maken, ook voor mensen zonder geschikt eigen dak, en stimuleert collectieve initiatieven zoals energiecoöperaties. De partij zet in op zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden, maar noemt grootschalige zonneparken op landbouwgrond niet expliciet als speerpunt. D66 legt de nadruk op participatie, betaalbaarheid en het benutten van bestaande ruimte voor zonne-energie.
Zonne-energie voor iedereen toegankelijk maken
D66 vindt het belangrijk dat iedereen kan profiteren van zonne-energie, ook wie geen eigen dak heeft. Daarom stimuleert de partij huurconstructies en collectieve projecten, zodat deelname aan zonne-energie breed mogelijk wordt gemaakt. Dit vergroot de sociale rechtvaardigheid van de energietransitie en voorkomt uitsluiting.
“Iedereen kan meedoen met zonne-energie, of je nu wel of geen eigen dak hebt dat daar geschikt voor is. We zorgen voor manieren om zonnepanelen te huren. En we helpen energiecoöperaties die bijvoorbeeld buurtbatterijen of een project met zonnepanelen willen opzetten.”
Zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden
D66 kiest ervoor om vooral bestaande ruimte te benutten voor de opwek van zonne-energie, zoals daken, bedrijventerreinen en restgronden (bijvoorbeeld bermen). Hiermee wordt het landschap gespaard en wordt de energietransitie versneld zonder extra druk op landbouwgrond.
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en op land, in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen.”
DENK noemt zonne-energie als belangrijk onderdeel van de energietransitie, maar het verkiezingsprogramma bevat geen concrete voorstellen of standpunten over zonneparken. De partij richt zich vooral op het stimuleren van zonne-energie voor particulieren en investeringen in duurzame energie in het algemeen, zonder specifieke aandacht voor grootschalige zonneparken.
Investeren in zonne-energie en windenergie
DENK wil massaal inzetten op schonere energie, waaronder zonne-energie, maar maakt geen onderscheid tussen kleinschalige (zoals zonnepanelen op daken) en grootschalige zonneparken. De focus ligt op verduurzaming en het behalen van klimaatdoelen, zonder specifieke beleidsmaatregelen voor zonneparken.
“Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee.”
Stimuleren van zonnepanelen voor particulieren
Het programma benadrukt het belang van zonnepanelen voor particulieren, met behoud van de salderingsregeling, maar noemt zonneparken niet expliciet. De nadruk ligt op het ondersteunen van huishoudens bij verduurzaming.
“De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
JA21 is uitgesproken tegen de verdere aanleg van zonneparken en wil kernenergie als alternatief voor grootschalige duurzame energieproductie. De partij pleit ervoor te stoppen met de bouw van nieuwe zonneparken en kiest expliciet voor kernenergie in plaats van zonneparken en windturbines op land.
Stoppen met aanleg van nieuwe zonneparken
JA21 wil geen nieuwe zonneparken meer aanleggen en ziet kernenergie als het structurele alternatief. De partij vindt dat zonneparken, net als windturbines, leiden tot problemen zoals netcongestie en een onbetrouwbare energievoorziening. JA21 kiest daarom voor kernenergie als fundament van het Nederlandse energiesysteem.
De PVV is uitgesproken tegen de aanleg van nieuwe zonneparken. Zij willen geen nieuwe zonneparken toestaan, omdat deze volgens de partij bijdragen aan netcongestie en onbetrouwbare energievoorziening. In plaats daarvan kiest de PVV voor traditionele energiebronnen en kernenergie, en wil zij stoppen met de energietransitie.
Geen nieuwe zonneparken toestaan
De PVV wil dat er geen nieuwe zonneparken meer worden gebouwd in Nederland. De partij ziet zonneparken als onderdeel van een problematische energietransitie die leidt tot netcongestie en onbetrouwbare stroomvoorziening. In hun visie moeten investeringen verschuiven naar stabiele energiebronnen zoals kernenergie en fossiele centrales.
De SP kiest nadrukkelijk voor het stimuleren van zonne-energie op daken van woningen en gebouwen, in plaats van grootschalige zonneparken op landbouwgrond of in natuurgebieden. Hun beleid richt zich op collectieve, publieke aanpak van zonnepanelen op daken, zodat ook huurders en mensen met een lager inkomen profiteren van de energietransitie.
Zonnepanelen op daken, niet op landbouwgrond of natuur
De SP wil zonne-energie vooral realiseren via zonnepanelen op daken, zodat bestaande ruimte optimaal wordt benut en natuur en landbouwgrond worden ontzien. Dit moet collectief en publiek worden georganiseerd, zodat de voordelen bij bewoners terechtkomen en niet bij commerciële partijen.
“We stimuleren zonneenergie op alle geschikte daken van woningen en gebouwen. Door dit grootschalig en collectief aan te pakken via woonverenigingen, woningcorporaties en energiecoöperaties, zorgen we dat ook huurders en mensen met een klein inkomen profiteren van lagere energiekosten en verduurzaming.”
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden. Het voordeel moet bij mensen zelf en de buren terechtkomen.”
Het CDA kiest nadrukkelijk voor het plaatsen van zonnepanelen op daken, parkeerplaatsen en bedrijventerreinen, zodat landbouw- en natuurgronden worden ontzien en niet worden gebruikt voor zonneparken. Alleen innovatieve projecten die duurzame energie combineren met een goede landschappelijke inpassing krijgen ruimte. Het behoud van landbouw- en natuurgrond staat centraal in hun visie op zonne-energie.
Zonnepanelen op daken, niet op landbouwgrond
Het CDA wil zonne-energie stimuleren, maar wijst grootschalige zonneparken op landbouw- en natuurgrond af om deze gronden te behouden voor voedselproductie en natuur. Zonnepanelen moeten vooral op bestaande bebouwing en infrastructuur komen. Alleen bij innovatieve projecten met goede landschappelijke inpassing is er enige ruimte voor uitzondering.
“We zetten in op zonnepanelen op daken, parkeerplaatsen en bedrijventerreinen, zodat landbouw- en natuurgronden behouden blijven voor voedsel en natuur. Voor innovatieve projecten die duurzame energie combineren met een goede landschappelijke inpassing bieden we ruimte.”
GroenLinks-PvdA erkent dat zonneparken momenteel niet altijd kunnen worden aangesloten op het energienet vanwege capaciteitsproblemen. Hun belangrijkste voorstel is om fors te investeren in de uitbreiding van het elektriciteitsnet, zodat zonneparken en andere duurzame projecten sneller kunnen worden aangesloten en de energietransitie niet stagneert.
Versneld uitbreiden elektriciteitsnet voor zonneparken
GroenLinks-PvdA ziet het volle elektriciteitsnet als een directe belemmering voor de aansluiting van zonneparken. Door te investeren in netuitbreiding willen ze deze stagnatie doorbreken en de uitrol van zonne-energie versnellen. Dit wordt gepresenteerd als een noodzakelijke voorwaarde om de klimaatdoelen te halen en de energierekening betaalbaar te houden.
“Zonneparken kunnen niet aangesloten worden op het energienet, nieuwe woningen en verduurzaming lopen vertraging op; de stilstand is compleet. Meer ruimte op het energienet kan niet wachten. Daarom investeren we fors in het uitbreiden van het elektriciteitsnet.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma