BVNL is tegen het plaatsen van zonnepanelen op onbebouwde grond of water, maar staat het plaatsen van zonnepanelen op daken toe en vergunningsvrij. Er is geen enkel voorstel of standpunt gevonden over het ontmantelen of verwijderen van bestaande zonnepanelen; het programma richt zich uitsluitend op waar en onder welke voorwaarden zonnepanelen geplaatst mogen worden.
BVNL wil voorkomen dat landbouw- of bouwgrond wordt opgeofferd voor zonneparken en beperkt het gebruik van zonnepanelen tot daken, waarbij de keuze bij de eigenaar ligt. Dit standpunt is bedoeld om landbouwgrond te beschermen en de energietransitie niet ten koste te laten gaan van ruimte voor wonen of voedselproductie. Er wordt niets gezegd over het ontmantelen van bestaande zonnepanelen.
“Er worden geen zonnepanelen geplaatst op onbebouwde grond of op water. Zonnepanelen op daken is een keuze die we bij de eigenaar van het gebouw laten en is vergunningsvrij.”
“BVNL is voor duurzaamheid en wil zorgen voor een goed en schoon milieu, mits dat op een verstandige manier wordt ingestoken. Wij zijn tegen windmolens op land en zee, of het opofferen van bouwgrond of landbouwgrond ten behoeve van zonne-akkers. ... Zonnepanelen op woningen en kantoren plaatsen is prima.”
BVNL wil geen verplichtingen opleggen aan huiseigenaren om zonnepanelen te plaatsen en is tegen subsidies voor duurzame maatregelen, waaronder zonnepanelen. Dit benadrukt hun visie op keuzevrijheid en het beperken van overheidsbemoeienis, maar bevat geen voorstellen over het ontmantelen van bestaande zonnepanelen.
De PVV is uitgesproken tegen nieuwe zonneparken en wil stoppen met de energietransitie, maar noemt nergens expliciet het ontmantelen of afbreken van bestaande zonnepanelen. Hun beleid richt zich op het niet toestaan van nieuwe zonneparken en het schrappen van subsidies voor zonnepanelen, met als doel leveringszekerheid en lagere energielasten te waarborgen. De partij ziet weersafhankelijke energie, waaronder zonne-energie, als een bedreiging voor het elektriciteitsnet en pleit voor traditionele energiebronnen.
De PVV wil geen nieuwe zonneparken meer in Nederland, omdat zij deze als onbetrouwbaar en belastend voor het elektriciteitsnet beschouwen. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere verzet tegen de energietransitie en weersafhankelijke energiebronnen. Het beleid richt zich op het stoppen van uitbreiding, niet op het actief ontmantelen van bestaande zonnepanelen.
De PVV wil alle klimaatsubsidies, waaronder die voor zonnepanelen, afschaffen en geen verplichtingen opleggen aan burgers om zonnepanelen te nemen. Dit is bedoeld om de energierekening betaalbaar te houden en burgers niet te dwingen tot investeringen in duurzame energie.
BBB pleit niet expliciet voor het ontmantelen van bestaande zonnepanelen, maar wil de plaatsing van nieuwe zonnepanelen vooral beperken tot daken en niet op landbouwgrond of in het landschap. De partij wil subsidies voor grootschalige zonne-energie afbouwen en pleit voor een technologie-neutrale, kleinschalige en lokaal gedragen aanpak, waarbij betaalbaarheid en draagvlak centraal staan.
BBB wil wettelijk vastleggen dat zonnepanelen eerst op daken geplaatst moeten worden, en pas als dat niet mogelijk is, naar andere locaties wordt gekeken. Dit standpunt komt voort uit zorgen over landschapsvervuiling, overbelasting van het elektriciteitsnet en het verlies van landbouwgrond.
“Toepassing zonneladder wettelijk borgen. Eerst wordt er gekeken om zonnepanelen op daken te plaatsen. Als dat niet kan wordt er pas gekeken naar andere locaties.”
BBB wil de SDE++-subsidies voor grootschalige zonne-energieprojecten vanaf 2026 beëindigen, omdat deze leiden tot dure megaprojecten en afhankelijkheid van de 'subsidieindustrie'. De partij kiest voor een technologie-neutrale aanpak en wil vooral innovatie, energiebesparing en lokale, kleinschalige projecten stimuleren.
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
“Subsidies op verlieslatende technieken worden afgebouwd. In plaats daarvan stimuleren we innovatie, energiebesparing en slimme infrastructuur. We geven ruimte aan lokale initiatieven en kleinschalige projecten die betaalbaar zijn en draagvlak hebben.”
D66 benoemt in haar verkiezingsprogramma niet expliciet het ontmantelen of recyclen van zonnepanelen. Wel pleit de partij voor producentenverantwoordelijkheid over de hele levenscyclus van producten, inclusief hergebruik en recycling, en voor een volledig circulaire economie in 2050. Concrete voorstellen over het specifiek ontmantelen van zonnepanelen ontbreken, maar het algemene beleid rond circulaire economie en producentenverantwoordelijkheid impliceert dat ook zonnepanelen aan het einde van hun levensduur duurzaam verwerkt moeten worden.
D66 wil dat producenten verantwoordelijk blijven voor hun producten, van introductie tot hergebruik of recycling aan het einde van de levensduur. Dit geldt voor alle producten, en impliceert ook zonnepanelen, hoewel deze niet expliciet worden genoemd. Het doel is verspilling te voorkomen en grondstoffen te behouden, wat relevant is voor het ontmantelen van zonnepanelen.
D66 streeft naar een volledig circulaire economie in 2050, waarbij producten en materialen steeds opnieuw gebruikt worden. Dit algemene doelstelling omvat ook de verwerking van zonnepanelen na hun levensduur, hoewel dit niet expliciet wordt benoemd.
“In 2050 is Nederland volledig circulair. In 2030 is het gebruik van nieuwe grondstoffen al gehalveerd.”
GroenLinks-PvdA benoemt in hun verkiezingsprogramma niet expliciet het ontmantelen van zonnepanelen, maar richt zich vooral op het stimuleren van plaatsing, het ondersteunen van huishoudens bij veranderingen in de salderingsregeling, en het bevorderen van circulariteit en recycling van producten in het algemeen. Concrete voorstellen over het specifiek ontmantelen of recyclen van zonnepanelen ontbreken; het beleid richt zich op het toegankelijk maken van zonnepanelen en het circulair maken van de economie.
GroenLinks-PvdA erkent dat de abrupte afschaffing van de salderingsregeling nadelig kan zijn voor huurders met zonnepanelen en stelt voor deze groep financieel tegemoet te komen. Dit standpunt adresseert het probleem van plotselinge financiële lasten voor huurders, maar zegt niets over het daadwerkelijk ontmantelen of recyclen van zonnepanelen.
“Huurders die door de abrupte afschaffing van de salderingsregeling moeten toeleggen op zonnepanelen komen we tegemoet.”
De partij wil producenten verplichten tot het gebruik van gerecyclede grondstoffen en het ontwerp van producten die makkelijk te recyclen zijn, maar noemt zonnepanelen niet expliciet. Dit beleid is relevant voor de levenscyclus van zonnepanelen, maar blijft algemeen en niet specifiek gericht op het ontmantelen ervan.
De SGP spreekt zich niet expliciet uit over het ontmantelen van zonnepanelen, maar benadrukt vooral het belang van zonnepanelen op daken in plaats van op landbouwgrond. Ze willen de aantrekkelijkheid van zonnepanelen behouden en pleiten voor gerichte steunregelingen waar nodig, maar zijn kritisch op zonneparken op vruchtbare landbouwgrond.
De SGP vindt dat zonnepanelen primair op daken geplaatst moeten worden en verzet zich tegen het gebruik van vruchtbare landbouwgrond voor zonneparken. Dit standpunt is ingegeven door het belang van voedselproductie en het behoud van landbouwgrond, en adresseert de ruimtelijke inpassing van zonne-energie. Over het daadwerkelijk ontmantelen van bestaande zonnepanelen op landbouwgrond wordt niet concreet gesproken, maar het beleid is duidelijk gericht op het voorkomen van nieuwe zonneparken op deze gronden.
De SGP erkent dat de afschaffing van de salderingsregeling de aantrekkelijkheid van zonnepanelen heeft verminderd en wil, indien nodig, een gerichte steunregeling invoeren om de uitrol van zonnepanelen op daken te stimuleren. Dit standpunt richt zich op het behouden en stimuleren van zonnepanelen op geschikte locaties, niet op het ontmantelen ervan.
“De abrupte afschaffing van de salderingsregeling heeft de aantrekkelijkheid van zonnepanelen een knauw gegeven. Op langere termijn zijn meer zonnepanelen op daken nodig. Zo nodig komt er een gerichte steunregeling.”
De SP wil zonnepanelen op alle geschikte daken stimuleren en publiek financieren, zodat iedereen kan profiteren van goedkope, duurzame energie. Er wordt geen enkel voorstel gedaan om bestaande zonnepanelen te ontmantelen; integendeel, de SP wil huishoudens juist belonen voor het plaatsen van zonnepanelen en hen beschermen tegen nadelige maatregelen zoals terugleverboetes of het verlies van de salderingsregeling zonder alternatief. Het beleid is gericht op maximale benutting van daken voor zonne-energie, niet op het verwijderen of ontmantelen van bestaande panelen.
De SP zet in op het grootschalig plaatsen van zonnepanelen op alle geschikte daken, publiek gefinancierd en georganiseerd, zodat het voordeel bij bewoners terechtkomt. Ontmanteling van zonnepanelen wordt nergens genoemd of voorgesteld; het beleid is juist gericht op uitbreiding en bescherming van bestaande installaties.
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden.”
“Daarnaast moeten huishoudens die zelf zonnepanelen hebben laten leggen hiervoor beloond worden en zeker niet gestraft met zaken als terugleverboetes en verlies van de salderingsregeling zonder goed alternatief.”
“Zonnepanelen moeten blijven lonen. De salderingsregeling was is een belangrijk middel om duurzame energie toegankelijk te maken, maar is geen heilige graal. Als we overstappen op een nieuw systeem, dan moet dat eerlijk en toekomstgericht zijn. Daarom zorgen wij voor een rechtvaardige compensatie voor huurders en kopers die nu de dupe dreigen te worden van het afschaffen van salderen.”
FVD wil bestaande zonneparken (“zonneakkers”) systematisch ontmantelen en verbiedt nieuwe zonneparken op onbebouwde grond of water. Subsidies voor zonnepanelen op daken worden ingetrokken, maar het programma noemt geen actieve ontmanteling van particuliere zonnepanelen op daken. De kern van hun visie is dat zonne-energie het landschap schaadt, de energievoorziening onbetrouwbaar maakt en daarom moet worden teruggedraaid.
FVD pleit voor het afbreken van bestaande zonneparken (“zonneakkers”) om het landschap te beschermen en de afhankelijkheid van weersomstandigheden te verminderen. Dit standpunt richt zich expliciet op grootschalige zonneparken, niet op particuliere panelen op daken.
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
FVD wil de aanleg van nieuwe zonneparken op grond of water verbieden en alle subsidies voor zonnepanelen op daken stopzetten. Dit is bedoeld om ruimte voor landbouw en natuur te behouden en financiële prikkels voor zonne-energie te beëindigen.
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur. Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
JA21 pleit voor het stoppen met de verdere aanleg van zonneparken en kiest expliciet voor kernenergie als alternatief voor wind- en zonne-energie. Het programma bevat geen concrete voorstellen om bestaande zonnepanelen te ontmantelen, maar zet zich duidelijk af tegen uitbreiding van zonneparken en benadrukt dat duurzaamheid alleen ondersteund wordt als het economisch rendabel is.
JA21 wil geen verdere uitbreiding van zonneparken en kiest in plaats daarvan voor kernenergie. Dit standpunt komt voort uit zorgen over netcongestie, betaalbaarheid en de wens om een stabieler en betrouwbaarder energiesysteem te realiseren. Er wordt echter niet gesproken over het actief ontmantelen van bestaande zonnepanelen.
DENK spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet uit over het ontmantelen van zonnepanelen. Het programma richt zich juist op het stimuleren van zonnepanelen voor particulieren, het behouden van de salderingsregeling en het verlagen van drempels voor duurzame energie. Er zijn geen voorstellen of standpunten gevonden die betrekking hebben op het verwijderen, afbouwen of ontmantelen van zonnepanelen.
DENK benoemt nergens het ontmantelen, verwijderen of afbouwen van zonnepanelen. Integendeel, het programma bevat uitsluitend voorstellen om het gebruik van zonnepanelen te stimuleren en te ondersteunen. Er zijn geen relevante of concrete standpunten over het ontmantelen van zonnepanelen gevonden.
“De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
NSC spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over het ontmantelen van bestaande zonnepanelen. Hun standpunt richt zich vooral op de locatie van zonnepanelen: ze willen zonnepanelen vooral op daken en langs infrastructuur, en zijn tegen zonnevelden op landbouwgrond en in natuurgebieden. Er zijn geen concrete voorstellen of uitspraken over het verwijderen of ontmantelen van bestaande zonnepanelen.
NSC wil het gebruik van zonnepanelen beperken tot daken en langs wegen en spoorlijnen, en is tegen de aanleg van zonnevelden op landbouwgrond en in natuurgebieden. Dit standpunt is bedoeld om landbouwgrond en natuur te beschermen en de energietransitie te richten op reeds bebouwde of minder waardevolle locaties. Er wordt echter niets gezegd over het actief ontmantelen van bestaande zonnepanelen op ongewenste locaties.
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) erkent het belang van de recycleerbaarheid en recycling van zonnepanelen om grondstoffentekorten en milieuproblemen door elektrisch afval te voorkomen. Hun belangrijkste concrete voorstel is om stevig in te zetten op de recycleerbaarheid en recycling van zonnepanelen en andere elektrische infrastructuur, zodat ontmanteling duurzaam en circulair gebeurt. De kern van hun visie is dat de energietransitie niet mag leiden tot nieuwe milieuproblemen door afval, en dat zonnepanelen na hun levensduur verantwoord moeten worden verwerkt.
De PvdD wil voorkomen dat de energietransitie leidt tot nieuwe grondstoffentekorten en milieuproblemen door elektrisch afval, waaronder afgedankte zonnepanelen. Daarom pleiten zij voor een stevige inzet op de recycleerbaarheid en recycling van zonnepanelen en andere elektrische infrastructuur. Dit standpunt adresseert direct het probleem van de ontmanteling van zonnepanelen en de noodzaak om deze circulair te verwerken.
“We zetten stevig in op de recycleerbaarheid en recycling van zonnepanelen en andere elektrische infrastructuur. Zo voorkomen we nieuwe grondstoffentekorten en milieuproblemen door elektrisch afval.”
De VVD benoemt het ontmantelen van zonnepanelen uitsluitend in de context van kosten voor particuliere bezitters na afloop van de salderingsregeling. De partij wil voorkomen dat eigenaren van zonnepanelen worden geconfronteerd met extra kosten voor het ontmantelen of verwijderen van hun panelen. Concrete beleidsvoorstellen over het actief ontmantelen van zonnepanelen of verplichtingen daartoe ontbreken volledig.
De VVD vindt dat particuliere bezitters van zonnepanelen niet mogen worden gestraft met kosten voor het ontmantelen van hun panelen na het afschaffen van de salderingsregeling. Dit standpunt is bedoeld om investeringen in zonnepanelen aantrekkelijk te houden en te voorkomen dat huishoudens worden ontmoedigd door mogelijke toekomstige kosten.
“Particuliere bezitters van zonnepanelen mogen niet gestraft worden met kosten voor de ontmanteling van hun panelen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma