Verkiezingsprogramma's 2025 overZijn er partijen die willen investeren in de IT van de overheid?
BBB wil investeren in de IT van de overheid door te kiezen voor meer digitale soevereiniteit, gerichte investeringen in cybersecurity, het versterken van interne IT-expertise en het stimuleren van innovatie via Nederlandse bedrijven. De partij pleit voor minder afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers, meer gebruik van open source, en structurele evaluatie en verbetering van overheids-ICT-projecten.
Minder afhankelijkheid van buitenlandse IT-leveranciers
BBB ziet de afhankelijkheid van buitenlandse cloud- en softwareleveranciers als een strategisch risico en wil deze stap voor stap afbouwen. De partij wil dat de overheid actief kiest voor Nederlandse bedrijven en open source bij digitaliseringsprojecten om kosten te drukken en autonomie te vergroten.
“Afhankelijkheid van buitenlandse cloud en software leveranciers wordt waar mogelijk stap voor stap afgebouwd.”
“De overheid kiest als 'launching customer' actief voor innovatieve Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen bij digitaliseringsprojecten.”
“Nieuwe overheidsprojecten maken waar mogelijk gebruik van open sourcesoftware en open standaarden om kosten te drukken en applicaties inzetbaar te maken op meerdere overheidslagen.”
“Vitale infrastructuur in eigen beheer. Publieke en vitale digitale netwerken blijven zoveel mogelijk in bezit van Nederlandse of Europese bedrijven of samenwerkingsverbanden.”
“Overheidsdata en privacygevoelige informatie worden opgeslagen bij Nederlandse of Europese partijen die de hoogste beveiligingsnormen hanteren.”
Gerichte investeringen in cybersecurity
BBB erkent het belang van digitale weerbaarheid en wil gericht investeren in cybersecurity, met voorrang voor Nederlandse bedrijven bij veiligheidsprojecten in de publieke sector.
“Gerichte investeringen in cybersecurity. Nederlandse cybersecurity bedrijven krijgen voorrang bij veiligheidsprojecten en digitale bewaking van publieke sectoren.”
Versterken van interne IT-expertise en kennisbehoud
De partij wil dat kritische IT-kennis en data-expertise bij de overheid zelf blijven, en niet worden uitbesteed aan externe partijen. Ook moeten nieuwe wetgeving en projecten getoetst worden op digitale haalbaarheid en werkbaarheid.
“Kritische kennis over IT en data blijft bij de overheid zelf in plaats van uitbesteed aan externe partijen.”
“Nieuwe wetgeving moet getoetst worden zodat deze wetgeving aansluit bij de IT systemen van de overheid.”
“Leer van falende ICT-projecten binnen de overheid door het structureel evalueren van projecten, het verbeteren van aanbestedingsprocessen en het versterken van interne expertise.”
Stimuleren van innovatie via Nederlandse bedrijven en investeringsbank
BBB wil innovatie stimuleren door Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen voorrang te geven bij overheidsaanbestedingen en door te investeren via een Nationale Investeringsbank, met een duidelijke rol voor digitalisering en technologische innovatie.
“Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen krijgen voorrang bij aanbestedingen van de overheid.”
“We stimuleren innovatie door nationale investeringen, BBB wil hiervoor de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken.”
“Digitalisering en technologische innovatie bieden immense kansen voor economische groei, inclusie en het creëren van nieuwe banen.”
NSC wil fors investeren in de digitale weerbaarheid en modernisering van de overheid, met nadruk op veilige, toegankelijke en goed functionerende IT-systemen. Ze pleiten voor structurele investeringen in digitale infrastructuur, het aanpakken van verouderde ICT-systemen, het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse technologie, en het oprichten van een Ministerie van Digitale Zaken. De partij ziet digitalisering als essentieel voor een betrouwbare, dienstbare overheid en wil concrete stappen zetten om de digitale basis op orde te brengen.
Structurele investeringen in digitale infrastructuur en weerbaarheid
NSC erkent dat de overheid digitaal vastloopt door verouderde systemen en pleit voor integrale, urgente investeringen in digitale infrastructuur en cyberveiligheid. Ze willen de afhankelijkheid van buitenlandse technologie verminderen en investeren in digitale autonomie, met prioriteit voor cloud-infrastructuur en lokale/Europese oplossingen.
“De vele onderliggende ICT-problemen binnen de overheid moeten integraal en met grote urgentie worden opgepakt. Om de systemen van overheidsinstellingen meer op elkaar aan te laten sluiten, moet er (verplicht) meer gebruik gemaakt worden van generieke digitale infrastructuur en open standaarden.”
“We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.”
“De risicovolle afhankelijkheid van de Nederlandse overheid van de Amerikaanse cloud moet daarom met spoed worden afgebouwd. In ICT-aanbestedingen moet onze digitale autonomie zwaarder meewegen. Er moet meer gebruik worden gemaakt van lokale en Europese (cloud)oplossingen, in lijn met de voorstellen uit onze initiatiefnota ‘Wolken aan de horizon’.”
“Voor onze weerbaarheid is het noodzakelijk dat we een hogere mate van digitale autonomie bereiken, vooral op cruciale onderdelen als cloud-infrastructuur.”
Oprichting Ministerie van Digitale Zaken en centrale aansturing
NSC wil de digitale overheid effectiever en minder verkokerd maken door een apart ministerie op te richten dat digitale zaken en staatsmodernisering centraal aanstuurt. Dit moet zorgen voor meer samenhang, minder bureaucratie en betere digitale dienstverlening.
“We pleiten daarom voor een Ministerie van Digitale Zaken en Staatsmodernisering naar Duits voorbeeld.”
Eén online overheidsportaal en betere digitale dienstverlening
Om de digitale dienstverlening overzichtelijker en toegankelijker te maken, wil NSC investeren in één centraal online portaal voor burgers, naar Deens model, en tegelijkertijd fysieke contactpunten behouden.
“Om de wirwar van digitale overheidsdienstverlening overzichtelijker en toegankelijker te maken, moeten burgers de overheid kunnen benaderen via één online overheidsportaal, naar het Deens model.”
Investeren in digitale veiligheid en privacy
NSC wil investeren in betere bescherming van overheidsdata, privacybevorderende technologie, quantumveilige cryptografie en centrale coördinatie van cyberveiligheid. Ze zien digitale veiligheid als randvoorwaarde voor een betrouwbare overheid.
“Om onze overheidsgegevens beter te beschermen, moet de overheid weten waar de digitale infrastructuur staat, wie de eigenaar is en hoe data worden beveiligd – en hierop ook toezicht houden.”
“De cyberweerbaarheid van ons land moet omhoog. We voeren de Cyberbeveiligingswet en de Wet Weerbaarheid Kritieke Entiteiten snel in om duidelijke cybersecuritykaders voor de overheid en de vitale sector vast te stellen.”
Investeren in digitale innovatie en AI-infrastructuur
NSC wil investeren in strategische technologieën zoals AI, chips en cloud, onder meer via een Nationale Investeringsbank en een Nederlandse AI-faciliteit. Dit moet de digitale economie en de positie van Nederland versterken.
“Met de Nationale Investeringsbank leggen we een stevige basis voor risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën zoals chips, AI en biotech.”
“Er wordt een Nederlandse AI-faciliteit in Groningen gebouwd. Dit moet leiden tot een ecosysteem waarop bedrijfsleven, wetenschap en overheid zo zijn aangesloten dat het bijdraagt aan de brede welvaart van de regio.”
Volt wil fors investeren in de IT van de overheid en ziet digitalisering als een strategische prioriteit. Ze pleiten voor een minister van Digitale Zaken, structurele investeringen in digitale infrastructuur, meer interne IT-expertise, en een digitale overheid die veilig, toegankelijk en minder afhankelijk is van grote commerciële leveranciers. Volt koppelt deze investeringen aan Europese samenwerking, digitale soevereiniteit en het centraal stellen van de burger.
Ministerie van Digitale Zaken en structurele IT-investeringen
Volt wil een apart ministerie voor Digitale Zaken dat verantwoordelijk wordt voor de digitale infrastructuur van de overheid. Ze willen structurele, transparante investeringen in IT, minder versnippering en meer strategische sturing. Dit moet de digitale autonomie en innovatiekracht van de overheid vergroten.
“We willen dat er een minister van Digitale Zaken komt met een eigen ministerie van Digitale Zaken. Het mandaat van dit ministerie is om de digitale infrastructuur, economische ontwikkeling, defensie, kennisontwikkeling en cybersecurity integraal aan te pakken.”
“We maken de kosten en baten van essentiële investeringen op het gebied van ICT in het publieke domein beter zichtbaar voor iedereen. ... Door ICT-onderhoud eenvoudig en structureel zichtbaar te maken op de rijksbegroting, behandelen we ICT van de overheid minder als losse projecten.”
Digitale overheid: één digitale identiteit en proactieve dienstverlening
Volt wil investeren in een gebruiksvriendelijke, veilige en geïntegreerde digitale overheid. Ze pleiten voor één digitale identiteit, een centrale plek voor alle overheidsdiensten, en proactieve digitale dienstverlening aan burgers.
“Er komt een digitale overheid die net zo gemakkelijk werkt als online bankieren. En er komt één digitale identiteit waarmee je veilig kunt inloggen bij alle overheidsdiensten. Er komt één plek waar al je gegevens veilig bewaard worden, zodat je nooit meer dezelfde informatie hoeft in te vullen.”
“MijnOverheid 2.0: veel overheidsdiensten staan los van elkaar (toeslagen, belastingen etc.) waardoor brieven en informatie moeilijk te vinden zijn. Alles komt daarom op één plek - aanvragen, statusupdates, deadlines en proactieve suggesties.”
Minder afhankelijkheid van grote leveranciers en meer open source
Volt wil de afhankelijkheid van grote commerciële IT-leveranciers (zoals Microsoft, Amazon, Google) verminderen door te investeren in interne expertise, open source software en Europese alternatieven. Dit moet digitale soevereiniteit en transparantie vergroten.
“Interne expertise binnen de overheid moet haar afhankelijkheid van leveranciers en vitale bedrijven verminderen. De overheid kan het gebruik van open source en open standaarden mogelijk maken en stimuleren.”
“De overheid geeft het goede voorbeeld en is in 2030 volledig overgestapt op EU-alternatieven voor haar digitale infrastructuur. ... Overheidsdata en publieke infrastructuur moeten niet langer draaien op commerciële platforms zoals Microsoft, Amazon of Google.”
Investeren in digitale vaardigheden van ambtenaren en burgers
Volt wil investeren in digitale vaardigheden van zowel ambtenaren als burgers, zodat iedereen kan meedoen in de digitale samenleving en de overheid beter met IT kan omgaan.
“Er moet een verplichte basistraining komen voor politici en ambtenaren op het gebied van digitale vaardigheden en AI.”
“Er worden digitale vaardigheidstrainingen aangeboden. In bibliotheken en buurthuizen worden gratis cursussen gegeven voor iedereen die wil leren werken met digitale diensten.”
Europese samenwerking en digitale autonomie
Volt koppelt investeringen in overheids-IT aan Europese samenwerking en digitale autonomie. Ze willen dat Nederland actief meewerkt aan Europese cloud- en technologieprojecten en minder afhankelijk wordt van niet-EU-leveranciers.
“Vanuit Nederland werken we actief mee aan een federatieve Europese cloud (een samenwerking tussen verschillende cloud-bedrijven uit de EU) waardoor mensen en bedrijven hun digitale gegevens veilig opslaan.”
“We voeren een ‘Koop binnen de EU’-beleid in voor de aankoop van alle digitale diensten en producten ten behoeve van de vitale infrastructuur en processen.”
BVNL erkent de gebrekkige staat van de IT bij de overheid en wil investeren in het op orde brengen van de digitale dienstverlening, met nadruk op efficiëntie, privacy en digitale veiligheid. Ze pleiten voor gerichte investeringen in het moderniseren van overheids-ICT, het bevorderen van digitale vaardigheden en het versterken van cybersecurity, maar willen dit doen zonder bureaucratie en met behoud van burgerrechten. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbeteren van de ICT-systemen bij de Belastingdienst en UWV, investeren in digitale vaardigheden en cybersecurity, en het ontwikkelen van een nationale strategie voor digitale veiligheid.
Overheids-ICT-systemen moderniseren en op orde brengen
BVNL vindt dat de overheid haar digitale dienstverlening en interne ICT-projecten dringend moet verbeteren, vooral bij instanties als de Belastingdienst en het UWV. Dit moet efficiënt en effectief gebeuren om belastinggeld optimaal te besteden en het vertrouwen van burgers te herstellen.
“De overheid gaat zo spoedig mogelijk haar eigen ICT-systemen op orde brengen, zodat de Belastingdienst en het UWV weer naar behoren kunnen functioneren.”
“We geloven dat de overheid de verantwoordelijkheid heeft om haar digitale dienstverlening op orde te hebben zodat ze optimaal kan bijdragen aan het welzijn van de burgers. Ook moet de overheid haar ICT-projecten efficiënt en effectief uitvoeren om belastinggeld optimaal te besteden.”
Investeren in digitale vaardigheden en inclusie
BVNL wil investeren in programma’s die digitale vaardigheden bevorderen en de toegang tot technologie vergroten, zodat iedereen kan deelnemen aan de digitale samenleving. Dit betreft educatie voor jongeren, training voor werkenden en ondersteuning voor ouderen.
“We zullen investeren in educatieve programma's voor jongeren, training voor werkenden en ondersteuning bieden aan ouderen om de digitale kloof te overbruggen.”
Investeren in cybersecurity en digitale veiligheid
BVNL ziet cybersecurity als essentieel en wil investeren in onderzoek naar nieuwe technologieën en methodologieën op dit gebied. Ze willen een nationale strategie ontwikkelen en aftrek voor cybersecurity-investeringen mogelijk maken voor MKB en burgers.
“Er wordt een nationale strategie ontwikkeld om de digitale veiligheid te waarborgen.”
“We gaan investeren in onderzoek naar nieuwe technologieën en methodologieën op het gebied van cybersecurity.”
“Aftrek voor cybersecurity-investeringen (software, training, blockchain) voor MKB en burgers, om weerbaarheid te vergroten.”
Stimuleren van innovatie en veilige technologieën
BVNL wil investeren in onderzoek en ontwikkeling van digitale technologieën, waaronder kunstmatige intelligentie en quantumtechnologie, en het stimuleren van samenwerking tussen publieke en private partijen.
“Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie.”
Investeren in encryptie en privacybeschermende technologie
BVNL wil investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen, en zich verzetten tegen het verzwakken van encryptie.
“We zullen ons verzetten tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, en in plaats daarvan investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.”
JA21 wil investeren in de digitale veiligheid en technologische soevereiniteit van Nederland, met nadruk op minder afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven en een centrale aanpak van cyberveiligheid. De partij pleit voor investeringen in strategische technologie, een nationale cloud, en digitale vaardigheden, maar legt de nadruk op faciliteren en efficiëntie in plaats van grootschalige uitbreiding van de overheids-IT. Hun visie is gericht op een slankere, effectievere overheid die wel investeert in digitale infrastructuur waar dit essentieel is voor nationale veiligheid en economische concurrentiekracht.
Investeren in digitale veiligheid en strategische technologie
JA21 ziet digitale veiligheid en technologische onafhankelijkheid als cruciale overheidstaken. Ze willen investeren in een nationale cloud, strategische technologie en digitale veiligheid om Nederland minder afhankelijk te maken van buitenlandse techbedrijven en beter te beschermen tegen digitale dreigingen.
Centrale en effectieve aanpak van cyberveiligheid
De partij wil een stevige, centrale regie op investeringen in cyberveiligheid, onder één ministerie en vaste Kamercommissie, met nadruk op effectiviteit en nationale veiligheid.
“JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder één verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
“In NAVO-verband is daarom afgesproken dat 1,5% van het BBP moet worden geïnvesteerd in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie.”
Investeren in digitale vaardigheden en innovatie (arbeidsmarkt en bedrijfsleven)
JA21 wil investeren in digitale vaardigheden van de beroepsbevolking en het stimuleren van innovatie, zodat Nederland economisch concurrerend blijft en ondernemers kunnen profiteren van digitalisering.
“Investeren in digitale vaardigheden. Onze arbeidsmarkt moet klaargestoomd worden voor de nieuwe digitale revolutie waar wij nu middenin zitten.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen.”
Efficiëntere en slankere overheid, niet meer bureaucratie
JA21 wil dat de overheid zich richt op kerntaken en efficiëntie, en is kritisch op uitbreiding van bureaucratie of ongerichte IT-investeringen. Investeringen moeten gericht zijn op duidelijk rendement en economische nut.
“De minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie krijgt duidelijke taken: in de eerste plaats het terugdringen van de sluipende groei van de bureaucratie en het stoppen van de steeds snellere groei binnen ministeries en andere overheidsinstanties.”
“Investeringen mogen tijdelijk leiden tot extra uitgaven, maar alleen met een duidelijk rendement of economisch nut.”
50PLUS erkent het belang van digitale veiligheid en betere digitale dienstverlening bij de overheid, en wil investeren in de veiligheid van overheids-IT-systemen en de toegankelijkheid van digitale diensten. De partij pleit voor extra investeringen in digitale veiligheid, betere coördinatie van digitale zaken en AI, en het verbeteren van de toegankelijkheid van online overheidsdiensten, vooral voor ouderen. Concrete voorstellen richten zich op digitale weerbaarheid, privacy, en het gebruik van moderne technologie voor betere dienstverlening.
Extra investeren in digitale veiligheid van overheids-IT
50PLUS wil dat de overheid extra investeert in de veiligheid van haar digitale systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen. Dit is ingegeven door de groeiende digitale dreigingen en het belang van betrouwbare, veilige overheids-IT.
“We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
Betere coördinatie en toegankelijkheid van digitale overheidsdiensten
De partij vindt dat digitale zaken en AI-implementatie door de overheid beter gecoördineerd moeten worden, en dat online overheidsdiensten toegankelijker moeten zijn, met duidelijke uitleg en alternatieven voor mensen die moeite hebben met digitalisering. Dit moet digitale inclusie bevorderen en ouderen beschermen tegen digitale uitsluiting.
“Digitale zaken en AI-implementatie worden door de overheid beter gecoördineerd.”
“Betere toegankelijkheid van online overheidsdiensten, zoals belastingaangifte en zorginformatie, met duidelijke uitleg.”
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Alle digitale communicatie van overheden dient te voldoen aan begrijpelijke taal (B1) en toegankelijkheidsrichtlijnen.”
Technologie inzetten voor betere dienstverlening en digitale inclusie
50PLUS ziet kansen in het gebruik van moderne technologie, zoals AI, om de dienstverlening van de overheid te verbeteren en ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Gemeenten krijgen een wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.
“Brede automatisering met behulp van de modernste technische hulpmiddelen kan leiden tot betere dienstverlening en een prettige gebruikservaring voor bewoners en bijvoorbeeld patiënten.”
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
De SGP is terughoudend met algemene investeringen in de IT van de overheid, maar erkent het belang van digitale veiligheid, transparantie en technologische soevereiniteit. Concrete voorstellen richten zich vooral op het versterken van cyberveiligheid, het verbeteren van digitale gegevensuitwisseling in de zorg, en investeren in kunstmatige intelligentie en technologische infrastructuur waar het Nederlands belang centraal staat. De partij benadrukt dat digitalisering ondersteunend moet zijn aan kerntaken van de overheid en burgers moet beschermen, maar is kritisch op onnodige uitgaven en te veel overheidsbemoeienis.
Investeren in cyberveiligheid en digitale weerbaarheid
De SGP wil dat overheid en bedrijfsleven samen investeren in het versterken van cyberveiligheid, vooral voor kritieke infrastructuur. Dit is nodig om maatschappelijke verstoringen en digitale aanvallen te voorkomen en de weerbaarheid van Nederland te vergroten.
“De SGP wil ondernemers ondersteunen bij het werken aan cyberveiligheid. De capaciteit van het Digital Trust Centre wordt versterkt.”
“Overheid en bedrijfsleven moeten zich samen voorbereiden op de noodscenario’s ten aanzien van cyberveiligheid van kritieke infrastructuur.”
“De regering werkt aan het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid. De Nederlandse bevolking moet bijvoorbeeld voorbereid zijn op verstoringen van het maatschappelijke leven doordat economische of digitale functies worden verzwakt of aangevallen.”
Verbeteren van digitale gegevensuitwisseling in de zorg
De SGP pleit voor betere digitale toegankelijkheid en uitwisseling van patiëntgegevens via een landelijke voorziening, met behoud van regie door de patiënt. Dit moet bijdragen aan minder regeldruk en efficiëntere zorg.
“Patiëntgegevens moeten beter digitaal toegankelijk zijn en makkelijker uitgewisseld kunnen worden. Er komt een landelijke voorziening voor gegevensuitwisseling in de zorg.”
Investeren in kunstmatige intelligentie en technologische soevereiniteit
De SGP wil dat Nederland investeert in kunstmatige intelligentie en regionale technologische productiecapaciteit, zodat het land minder afhankelijk wordt van buitenlandse grootmachten en meer controle houdt over digitale infrastructuur.
“Nederland moet ook zelf investeren in kunstmatige intelligentie om te voorkomen dat China en de VS alle touwtjes in handen krijgen.”
“De SGP wil daarom investeren in regionale productiecapaciteit voor nieuwe technologieën zoals een AI-fabriek in Groningen, waarbij het Nederlands belang prevaleert boven Europees belang.”
Digitale toegankelijkheid en bescherming van kwetsbare groepen
De SGP vindt dat overheidsdienstverlening ook voor minder digitaal vaardige burgers goed bereikbaar moet zijn en dat de overheid afspraken maakt om kwetsbare groepen te beschermen tegen cybercrime.
De VVD wil fors investeren in de digitalisering en IT van de overheid, met als doel een effectievere, klantgerichte en moderne overheid die internationaal kan concurreren. Ze stellen voor om een rijksbreed ICT-team op te richten, breed in te zetten op kunstmatige intelligentie, en digitale processen te standaardiseren en centraliseren. De partij ziet digitalisering als essentieel om de overheid efficiënter, goedkoper en gebruiksvriendelijker te maken.
Rijksbreed ICT-team en standaardisatie digitale processen
De VVD wil falende ICT-projecten en inefficiënte digitale processen bij de overheid aanpakken door een nieuw, centraal ICT-team op te richten en software rijksbreed in te kopen. Dit moet leiden tot snellere, goedkopere en effectievere digitalisering, met minder verspilling en meer klantgerichtheid.
“Er komt een nieuw rijksbreed ict-team dat los van verstikkende overheidsstructuren en –procedures eindeloze ict-projecten vlot trekt, bijvoorbeeld bij de Belastingdienst en DUO en we kopen software rijksbreed in om betere prijzen te bedingen.”
“We standaardiseren en centraliseren digitale inkoop, zodat de overheid goedkoper en beter software kan inkopen.”
Vol inzetten op kunstmatige intelligentie bij de overheid
De VVD ziet kunstmatige intelligentie als een kans om de overheid efficiënter en klantvriendelijker te maken. Ze willen AI breed inzetten binnen overheidsprocessen en ambtenaren grootschalig bijscholen om deze technologie effectief te benutten.
“AI kan zorgen voor een revolutie bij de overheid, maar dan moet de overheid wel om leren gaan met techniek.”
“We zien kunstmatige intelligentie als kans en niet alleen als risico. Daarom zetten we vol in op de efficiëntie- en kwaliteitsslag die kunstmatige intelligentie ons kan bieden en scholen we ambtenaren op grote schaal om.”
Uitbreiding en verbetering van digitale overheidsdiensten
De VVD wil digitale overheidsdiensten zoals MijnOverheid.nl uitbreiden en zorgen dat burgers informatie maar één keer hoeven aan te leveren. Dit moet leiden tot meer gebruiksgemak, lagere kosten en betere beveiliging van persoonsgegevens.
“Hiervoor breiden we bijvoorbeeld MijnOverheid.nl uit. Overheidsdiensten gebruiken persoonsgegevens die in deze omgeving staan en mogen dit niet dubbel uitvragen. Dit is veiliger, goedkoper en gebruiksvriendelijker.”
Digitale inclusie en toegankelijkheid
De VVD benadrukt dat digitalisering voor iedereen toegankelijk moet zijn, met begrijpelijke systemen en ondersteuning voor mensen die moeite hebben met digitalisering.
“We zorgen dat telefonische en fysieke loketten altijd beschikbaar zijn voor mensen die daar de voorkeur aan geven, en zorgen dat digitale systemen voor iedereen begrijpelijk zijn.”
“We zorgen voor digitale inclusie door mensen te helpen die moeite hebben met een digitaliserende samenleving.”
Het CDA wil gericht investeren in de IT van de overheid, met prioriteit voor de vernieuwing van de ICT bij de Belastingdienst en het stimuleren van digitale autonomie en cloud-toepassingen binnen de overheid. Daarnaast zet het CDA in op een digitale infrastructuur voor de zorg en het verantwoord inzetten van AI om overheidsprocessen te verbeteren. De partij ziet moderne IT als essentieel voor een betrouwbare, efficiënte en toekomstbestendige overheid.
Vernieuwing van de ICT bij de Belastingdienst
Het CDA erkent dat de ICT van de Belastingdienst verouderd is en stelt vernieuwing hiervan als prioriteit om flexibiliteit en uitvoeringskracht te vergroten. Door inzet van AI wil men de druk op de uitvoering verlichten en de menselijke maat centraal stellen.
“De vernieuwing van de ICT bij de Belastingdienst heeft de komende jaren prioriteit, zodat er weer ruimte ontstaat om flexibel in te spelen op maatschappelijke veranderingen. Door inzet van AI bij de aangiftebehandeling willen we de druk op de uitvoering verlichten.”
“We zetten stevig in op de lopende IT-vernieuwing, opleiding van belastinginspecteurs, kwaliteit van fiscale regelgeving en regelinflatie, een jaarlijkse analyse van de tax gap.”
Investeren in digitale autonomie en cloud-toepassingen
Het CDA wil minder afhankelijk zijn van buitenlandse Big Tech en investeert daarom in digitale autonomie, onder meer door eigen cloud-toepassingen te ontwikkelen en de overheid als voorloper te laten fungeren in deze transitie.
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector. Daarnaast fungeert de landelijke overheid als voorloper in de transitie naar de eigen cloud-toepassing en ondersteunt het lagere overheden om ook deze transitie door te voeren.”
Digitale infrastructuur en datagedreven werken in de zorg
Het CDA wil een Nationaal Zorgplatform oprichten en investeren in een digitale infrastructuur met open standaarden, om datagedreven werken in de zorg te bevorderen en administratieve lasten te verminderen.
“We willen een Nationaal Zorgplatform oprichten om datagestuurd werken in de zorg te bevorderen. We willen een digitale infrastructuur met open standaarden en afdwingbare afspraken.”
Inzet van AI en digitalisering voor efficiëntere overheidsprocessen
Het CDA ziet kansen om AI en digitalisering in te zetten om overheidsprocessen, zoals vergunningsprocedures en het automatisch toekennen van toeslagen, te versnellen en te vereenvoudigen.
“Waar mogelijk en verantwoord zetten we AI in om vergunningsprocedures te versnellen, met name om informatieverstrekking te versimpelen.”
“We vereenvoudigen en harmoniëren het inkomensbegrip in de belastingen, toeslagen en sociale zekerheidsloon, zodat uitvoeringsinstellingen dat eenvoudig uit de polisadministratie kunnen halen. Dit maakt ook het automatisch toekennen van toeslagen mogelijk.”
D66 wil fors investeren in de IT van de overheid, met als doel een moderne, veilige en onafhankelijke digitale infrastructuur. Ze pleiten voor een nieuw IT-systeem voor de Belastingdienst, minder afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven, en het versterken van de nationale en Europese ICT-sector. D66 ziet technologische innovatie als essentieel voor een betrouwbare overheid en maatschappelijke vooruitgang.
Nieuw, modern IT-systeem voor de Belastingdienst
D66 erkent dat verouderde ICT grote problemen veroorzaakt bij de Belastingdienst en stelt daarom voor om een volledig nieuw systeem te bouwen. Dit moet de uitvoeringskracht en betrouwbaarheid van de overheid vergroten en hervormingen mogelijk maken.
“De Belastingdienst wordt geplaagd door organisatorische en IT-problemen. Daardoor komen hervormingen van het belastingstelsel nauwelijks van de grond. Gewenste aanpassingen kunnen niet doorgevoerd worden. Liever dan blijven doormodderen met de huidige, verouderde ICT, bouwt D66 daarom een nieuw, modern systeem naast het huidige systeem: een Belastingdienst 2.0. Als dat klaar is, vervangt dit het huidige systeem.”
Minder afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven
D66 wil de overheid en publieke sectoren losmaken van grote Amerikaanse en Chinese techbedrijven. Ze kiezen voor Europese alternatieven en sturen actief op aanbestedingen en contracteisen om digitale autonomie te waarborgen.
“Een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie krijgt onder meer de taak om het Rijk en publieke sectoren los te maken van grote techbedrijven uit Amerika en China.”
“Onder leiding van de bewindspersoon zet de overheid sterk de toon bij aanbestedingen en contracteisen van ICT, vooral in belangrijke publieke sectoren.”
Investeren in nationale en Europese ICT-sector
D66 wil investeren in innovatieve start-ups, scale-ups en sleuteltechnologieën, met de overheid als launching customer. Dit moet de digitale weerbaarheid, economische positie en technologische onafhankelijkheid van Nederland versterken.
“D66 zet vol in op een sterke nationale en Europese ICT-sector. We maken onze positie in de halfgeleiderindustrie nog sterker: dat is de productie van bijvoorbeeld computerchips. We investeren in innovatieve start-ups en scale-ups in software.”
“We investeren in innovatie die écht het verschil maakt voor de samenleving en op de lange termijn loont. Daarom richten we ons op een aantal duidelijke maatschappelijke missies, zoals voor een circulaire economie, digitale weerbaarheid en fysieke veiligheid.”
“Door zelf de eerste klant te zijn (launching customer), kan de overheid invloed hebben op innovatie, het goede voorbeeld geven, nieuwe markten openen en de impact van investeringen groter maken.”
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in de IT van de overheid, met als doel digitale autonomie, betere digitale dienstverlening, en meer publieke regie op technologie. Ze pleiten voor centrale coördinatie van digitalisering, investeren in Europese digitale diensten, versterken de eigen IT-kennis van de overheid, en zetten in op digitale veiligheid en transparantie.
Investeren in Europese digitale diensten en autonomie
GroenLinks-PvdA wil de afhankelijkheid van buitenlandse IT-leveranciers verminderen door te investeren in Europese digitale diensten en infrastructuur. De overheid moet als grootste IT-afnemer een voortrekkersrol nemen en investeren in innovatieve technologieën, zoals AI, datacentra en Europese alternatieven.
“De Rijksoverheid investeert als grootste IT-afnemer van het land in Europese digitale diensten.”
“Samen met Europese partners maken we haast met het bouwen van Europese alternatieven en het stallen van data op Europees grondgebied.”
“We investeren in de komst van een AI-fabriek in Groningen, waar start-ups en overheden vrijuit kunnen experimenteren met nieuwe toepassingen.”
Centrale coördinatie en transparantie van overheidsdigitalisering
De partij wil digitalisering van de overheid centraal coördineren met een minister van Digitale Zaken en een Digitale Comptabiliteitswet. Dit moet zorgen voor overzicht, beter beheer van overheids-ICT en meer transparantie in digitale processen.
“De digitalisering gaan we centraal coördineren voor alle lagen van de overheid met een minister van digitale zaken. Om te functioneren als één digitale overheid, komt er een Digitale Comptabiliteitswet. Zo brengen we het overzicht en beheer van de overheids-ICT op orde.”
Investeren in eigen IT-kennis en minder afhankelijkheid van consultants
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in de eigen kunde en kennis van de overheid op IT-gebied, zodat de overheid minder afhankelijk wordt van dure externe consultants.
“We investeren fors in de eigen kunde en kennis van de overheid en zorgen dat de overheid minder afhankelijk wordt van dure consultants.”
Investeren in digitale veiligheid en cyberverdediging
De partij stelt extra investeringen voor in cyberverdediging en digitale veiligheid, om vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen en de digitale weerbaarheid van de overheid te vergroten.
“De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen.”
De ChristenUnie wil investeren in digitalisering bij de overheid, maar legt de nadruk vooral op het verbeteren van digitale veiligheid, transparantie van algoritmes en het verminderen van afhankelijkheid van niet-Europese technologie. Concrete voorstellen voor structurele investeringen in de IT-infrastructuur van de overheid ontbreken, maar er zijn wel duidelijke ambities op het gebied van digitale transparantie, privacy en strategische autonomie.
Transparantie en regulering van algoritmes bij de overheid
De ChristenUnie wil dat de overheid transparanter wordt in het gebruik van algoritmes en digitalisering, met verplichte registers en zorgvuldige afwegingen bij de inzet van nieuwe technologieën. Dit moet de controleerbaarheid en het vertrouwen in de overheid vergroten.
“De overheid zelf maakt een gedegen afweging of voor machine learning algoritmes of alternatieven gekozen wordt. Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
Minder afhankelijkheid van niet-Europese IT-leveranciers
De partij streeft naar meer strategische autonomie door de afhankelijkheid van niet-Europese techbedrijven te verminderen, onder andere door het gebruik van Europese alternatieven en open source oplossingen te stimuleren. Dit is vooral gericht op digitale platforms en cloudoplossingen.
“De overheid zorgt ervoor dat ze zelf niet afhankelijk wordt van niet-Europese techbedrijven, door zo veel mogelijk gebruik te maken van Europese alternatieven of open source oplossingen.”
“Voor het waarborgen van onze strategische autonomie is het hebben van een Europese cloudoplossingen noodzakelijk. Nederland zet zich in om dit te realiseren.”
Investeren in cyberveiligheid van de overheid
De ChristenUnie wil extra investeren in de digitale weerbaarheid van de overheid, met name op het gebied van cyberveiligheid en bescherming van vitale infrastructuur.
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil dat de overheid structureel investeert in de digitale infrastructuur, met nadruk op open source, digitale soevereiniteit en veiligheid. Ze pleiten voor minder afhankelijkheid van Big Tech, meer publieke regie over IT, en investeren in beveiliging en alternatieven voor bestaande digitale diensten. Hun visie is gericht op transparantie, privacy, en het versterken van publieke controle over digitale technologie.
Investeren in open source en publieke IT-alternatieven
PvdD wil dat de overheid investeert in open source software en hardware, en publieke, non-profit en Europese alternatieven voor Big Tech-diensten. Dit moet digitale soevereiniteit vergroten en afhankelijkheid van grote commerciële partijen verminderen.
“De overheid gaat open standaarden, open-sourcesoftware en open hardware stimuleren en waar mogelijk gebruiken. Dit gebeurt sowieso in publieke sectoren: overheden, scholen en zorginstellingen stappen af van Big Tech-diensten. De overheid ontwikkelt een exitstrategie en investeert in open source, non-profit en Europese alternatieven.”
Investeren in veilige digitale infrastructuur en cybersecurity
De partij wil investeren in een veilige digitale infrastructuur, met aandacht voor cybersecurity, digitale autonomie en het vergroten van digitale geletterdheid bij burgers.
Structureel investeren in beveiliging van digitale infrastructuur
PvdD pleit voor structurele investeringen in softwareprojecten om de digitale infrastructuur van de overheid beter te beveiligen en de bescherming van persoonsgegevens te waarborgen.
“De overheid gaat structureel investeren in softwareprojecten om de digitale infrastructuur beter te beveiligen.”
Investeren in publieke AI-infrastructuur
De partij wil dat de overheid, in Europees verband, investeert in publieke AI-technologie om onafhankelijkheid van buitenlandse commerciële partijen te waarborgen.
“De overheid zorgt ervoor dat in Europees verband geïnvesteerd wordt in goede publieke AI-technologie, zodat er geen afhankelijkheid ontstaat van problematische regimes of buitenlandse commerciële partijen.”
DENK wil investeren in de digitale veiligheid en infrastructuur van de overheid, met nadruk op bescherming van persoonsgegevens en onafhankelijkheid van IT-systemen. De partij pleit voor meer middelen en expertise bij toezichthouders zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en voor extra ondersteuning van kleine organisaties op het gebied van digitale beveiliging. DENK ziet investeren in IT vooral als middel om privacy, veiligheid en een betrouwbare overheid te waarborgen.
Investeren in digitale veiligheid en infrastructuur
DENK erkent het belang van een veilige digitale infrastructuur en wil dat de overheid hierin investeert, met speciale aandacht voor privacybescherming en het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse systemen. Dit moet leiden tot een veiligere samenleving en meer vertrouwen in de overheid.
Meer middelen en expertise voor toezichthouders
Om digitale veiligheid en privacy te waarborgen, wil DENK toezichthouders als de Autoriteit Persoonsgegevens versterken met extra middelen, bevoegdheden en expertise, met name op het gebied van kunstmatige intelligentie.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Extra ondersteuning voor kleine organisaties bij digitale beveiliging
DENK wil dat kleine organisaties extra hulp krijgen om hun digitale beveiliging op orde te brengen, zodat ook zij weerbaarder worden tegen digitale dreigingen.
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen.”
FVD wil dat de overheid haar digitale systemen moderniseert en investeert in technologische innovatie, vooral om betrouwbaarheid, efficiëntie en productiviteit te vergroten. Ze pleiten voor het inzetten van kunstmatige intelligentie binnen de overheid en het stimuleren van innovatie met blockchain en cryptocurrencies. Hun visie is dat een moderne, efficiënte digitale overheid minder ambtenaren nodig heeft en beter functioneert voor burgers.
Overheidssystemen moderniseren en betrouwbaarder maken
FVD vindt dat de digitale systemen van de overheid, zoals bij de Belastingdienst en het UWV, dringend gemoderniseerd moeten worden om betrouwbaarheid en dienstverlening te verbeteren. Ze zien de huidige IT-systemen als verouderd en onvoldoende functionerend, wat leidt tot problemen voor burgers en inefficiëntie binnen de overheid.
“We dwingen de overheid haar digitale systemen zoals Belastingdienst en UWV te moderniseren, zodat ze eindelijk betrouwbaar functioneren.”
Kunstmatige intelligentie inzetten voor efficiëntie
FVD wil breed gebruikmaken van kunstmatige intelligentie binnen de overheid om de productiviteit te verhogen en het aantal benodigde ambtenaren te verminderen. Dit wordt gezien als een manier om de overheid slanker en efficiënter te maken.
“We zetten kunstmatige intelligentie in binnen de overheid, zodat productiviteit stijgt en minder ambtenaren nodig zijn.”
Investeren in technologische innovatie (blockchain, crypto)
FVD ziet kansen in nieuwe technologische ontwikkelingen zoals blockchain en cryptocurrencies, en wil deze innovatie stimuleren om de overheid efficiënter te maken en financiële vrijheid te vergroten.
“Cryptocurrencies en blockchain zijn innovaties die meer financiële vrijheid brengen, en kunstmatige intelligentie kan de overheid efficiënter maken.”
“We versoepelen regels voor crypto- en blockchainbedrijven, zodat innovatie wordt gestimuleerd en financiële vrijheid wordt vergroot.”
De SP wil fors investeren in de digitale autonomie en IT van de overheid, met als doel minder afhankelijk te zijn van buitenlandse technologie en meer publieke controle over digitale infrastructuur. Ze pleiten voor een Ministerie van Digitale Zaken, meer interne IT-ontwikkeling, het gebruik van open source en open standaarden, en het versterken van eigen kennis in plaats van dure consultants. De nadruk ligt op publieke regie, veiligheid, transparantie en het beperken van afhankelijkheid van externe leveranciers.
Investeren in digitale autonomie en publieke IT
De SP wil de afhankelijkheid van buitenlandse (vooral Amerikaanse) IT-leveranciers verminderen door te investeren in eigen digitale infrastructuur en kennis. Ze willen dat de overheid zoveel mogelijk gebruikmaakt van open source, open standaarden en interne softwareontwikkeling, en publieke data opslaat in Nederlandse datacentra. Dit moet zorgen voor meer controle, veiligheid en onafhankelijkheid van de overheid op digitaal gebied.
“We moeten investeren in alternatieven in Nederland en Europa, zodat we de afhankelijkheid van de VS kunnen verminderen. Overheden maken zo veel mogelijk gebruik van open source en zorgen ervoor dat hun systemen leverancier onafhankelijk zijn, onder meer door het gebruik van open standaarden. Software voor de overheid wordt zo veel mogelijk eerst intern ontwikkeld, om de afhankelijkheid van externen te beperken. Publieke data wordt veilig opgeslagen in publieke datacentra in Nederland.”
Oprichting Ministerie van Digitale Zaken
De SP stelt voor een apart ministerie op te richten dat zich specifiek richt op digitalisering binnen en buiten de overheid. Dit ministerie moet zorgen voor een gerichte en samenhangende aanpak van digitaliseringsvraagstukken en de regie nemen over IT-beleid.
“Een ministerie van Digitale Zaken zorgt voor een gerichte aanpak om zowel de digitalisering binnen de overheid als daarbuiten in goede banen te leiden.”
Investeren in eigen kennis, minder consultants
De SP wil dat de overheid investeert in de eigen kennis en kunde van medewerkers, zodat specialistische kennis (waaronder IT) in huis is en de afhankelijkheid van dure externe consultants wordt verminderd. Dit moet leiden tot duurzamere oplossingen en minder verspilling van publiek geld.
“Overheden investeren in de eigen kennis en kunde van medewerkers waardoor het beleid beter wordt. Ook specialistische kennis moet de overheid gewoon in huis hebben. De afhankelijkheid van allerlei dure consultants en adviseurs stopt...”
“Wij willen dat mensen die voor de publieke dienst werken dit in dienst doen van het publiek. Door werknemers in vaste dienst te nemen bij publieke organisaties bouwen deze meer kennis en ervaring op om effectief de problemen van Nederland op te lossen. Dure consultants die met kortetermijnoplossingen komen en na een paar maanden weer weg zijn houden we mee op.”
BIJ1 erkent dat verouderde IT-systemen bij de overheid, met name bij de Belastingdienst, een knelpunt vormen voor efficiënte dienstverlening en hersteloperaties. Hoewel het programma het probleem benoemt en het belang van structurele vernieuwing onderstreept, bevat het geen concrete investeringsvoorstellen of uitgewerkte plannen om de IT van de overheid te verbeteren. De focus ligt vooral op het wegnemen van knelpunten om menselijke maat en eenvoud in uitvoering te bevorderen.
Structurele vernieuwing van verouderde IT-systemen Belastingdienst
BIJ1 signaleert dat verouderde IT-systemen bij de Belastingdienst een belangrijke belemmering vormen voor het versnellen en verbeteren van hersteloperaties en het vereenvoudigen van het belasting- en toeslagenstelsel. De partij noemt het vernieuwen van deze systemen als prioriteit, maar werkt niet uit hoe of hoeveel er geïnvesteerd wordt.
“Tegelijk vormen personeelstekorten en verouderde IT-systemen bij de Belastingdienst een ‘bottleneck’ (knelpunt). Dit vertraagt niet alleen de afhandeling, maar ook de broodnodige versimpeling en structurele vernieuwing van het frustrerende belasting- en toeslagenstelsel van nu.”
“Wij kiezen voor deze werkwijze en maken prioriteit van de menselijke maat↗ in de uitvoering van de wet.”
De PVV doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen om te investeren in de IT van de overheid. Er is geen sprake van plannen voor digitalisering, modernisering van overheids-IT, of investeringen in digitale infrastructuur voor de overheid. Het programma bevat slechts één korte verwijzing naar het gebruik van kunstmatige intelligentie in de zorg, maar geen bredere visie of investeringsvoorstel voor overheids-IT.
Slimme inzet van kunstmatige intelligentie in de zorg
De enige (indirecte) verwijzing naar IT-investeringen betreft het verminderen van administratiedruk in de zorg door middel van kunstmatige intelligentie. Dit is echter beperkt tot de zorgsector en wordt niet uitgewerkt als een breder overheids-IT beleid of investeringsagenda.
“Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk.”