Verkiezingsprogramma's 2025 overziektewet
BBB wil de loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor kleine werkgevers terugbrengen van twee naar één jaar, met een publieke voorziening voor het tweede ziektejaar. De Ziektewet blijft als vangnet bestaan, maar de partij wil het systeem eerlijker maken voor werkgevers en zo vaste contracten stimuleren. BBB beoogt hiermee een dynamischere arbeidsmarkt en minder druk op het midden- en kleinbedrijf.
Loondoorbetaling bij ziekte terug naar één jaar voor kleine werkgevers
BBB vindt de huidige loondoorbetalingsplicht van twee jaar bij ziekte voor werkgevers onredelijk, vooral voor het mkb. Door deze termijn te verkorten tot één jaar en het tweede jaar publiek te regelen, wil BBB het aannemen van vast personeel aantrekkelijker maken en het risico voor werkgevers beperken. Dit moet leiden tot meer vaste banen en minder stress rond ziekteverzuim.
“Eerlijker ziekteregime voor werkgevers: loondoorbetaling terug naar één jaar. BBB wil de verplichting voor kleinere werkgevers om bij ziekte twee jaar lang loon door te betalen terugbrengen naar één jaar.”
“In het tweede ziektejaar komt er een publieke voorziening voor inkomensbescherming, met ruimte voor reintegratie.”
“Deze hervorming draagt bij aan een dynamischer arbeidsmarkt, minder ziekteverzuimstress en meer vaste banen.”
Ziektewet blijft als vangnet bestaan
BBB benadrukt dat de Ziektewet als sociaal vangnet behouden blijft. Ondanks de hervormingen aan de loondoorbetalingsplicht, blijft de bescherming voor zieke werknemers via de Ziektewet en andere regelingen overeind.
“Het vangnet behouden: WW, Ziektewet en WIA blijven als vangnet overeind.”
Het CDA wil het stelsel rondom ziektewet en arbeidsongeschiktheid ingrijpend vereenvoudigen en meer richten op snelle re-integratie en passende arbeid. Ze pleiten voor minder langdurige loondoorbetaling voor werkgevers, snellere interventies bij ziekte, en het samenvoegen van uitkeringen voor arbeidsongeschikten, met behoud van bestaande rechten.
Vereenvoudigen en Hervormen van Ziektewet en Arbeidsongeschiktheid
Het CDA vindt het huidige stelsel te complex en onvoldoende stimulerend voor re-integratie. Ze willen het systeem eenvoudiger, eerlijker en meer gericht op snelle terugkeer naar passend werk, met nadruk op preventie en samenwerking met sociale partners.
“We herzien het stelsel voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering met de nadruk op passend werk, snellere interventie, preventie en duurzame re-activatie, op basis van het advies van de Octas, in relatie tot de Ziektewet. Het moet ook eenvoudiger, duidelijker en eerlijker.”
Minder Lasten voor Werkgevers in het Tweede Ziektejaar
Het CDA wil werkgevers ontlasten door in het tweede ziektejaar zekerheid te bieden dat werknemers naar werk buiten de organisatie begeleid kunnen worden, onder andere via een verzuim-ontzorg-verzekering.
“We verlichten de verantwoordelijkheden voor werkgevers door in het tweede ziektejaar zekerheid te bieden dat de werknemer kan worden begeleid naar werk buiten de organisatie met een verzuim-ontzorg-verzekering, zoals afgesproken in het arbeidsmarktpakket.”
Eén Uitkering voor Alle Arbeidsongeschikten
Het CDA stelt voor om één uitkering te maken voor zowel duurzame als niet-duurzame arbeidsongeschikten, zonder de rechten van bestaande uitkeringen aan te tasten.
“Voor een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel maken we één uitkering voor duurzame en niet-duurzame arbeidsongeschikten; we tasten de rechten van bestaande uitkeringen niet aan.”
Snellere en Intensievere Interventie bij Ziekte
Het CDA wil dat er al in de eerste twee jaar van ziekte meer en snellere interactie plaatsvindt tussen werkgever en werknemer om herstel en re-integratie te bevorderen.
“We willen een hogere frequentie van interactie, al tijdens de eerste twee jaar van ziekte, om herstel en re-activatie te bevorderen, met verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer en duidelijker afspraken.”
GroenLinks-PvdA wil het vangnet bij ziekte voor werknemers versterken door het tweede ziektejaar collectief en publiek te verzekeren, zodat vooral kleine werkgevers worden ontlast. Ze benadrukken het belang van sterke werknemersverzekeringen en willen onrechtvaardigheden in het arbeidsongeschiktheidsstelsel aanpakken, zodat zieke werknemers niet in financiële onzekerheid belanden.
Tweede ziektejaar collectief en publiek verzekeren
GroenLinks-PvdA vindt dat loondoorbetaling bij ziekte een te zware last is voor het mkb. Daarom willen ze het tweede ziektejaar collectief en publiek verzekeren, waarbij grote werkgevers solidair zijn met kleinere werkgevers. Dit moet het risico voor kleine ondernemers verlagen en de lasten eerlijker verdelen.
“Loondoorbetaling bij ziekte wordt als een zware last ervaren door het mkb. We verzekeren het tweede ziektejaar collectief en publiek voor alle werkgevers. Hierbij zijn grote werkgevers solidair met mkb-werkgevers.”
Sterke werknemersverzekeringen behouden
De partij wil werknemersverzekeringen als de Ziektewet en WIA beschermen tegen bezuinigingen en privatisering. Ze vinden het belangrijk dat deze verzekeringen hun vangnetfunctie behouden en niet worden uitgehold.
“Werknemersverzekeringen zijn een groot goed. De WW en de WIA beschermen werknemers tegen veel inkomensverlies wanneer je je baan verliest of ziek wordt. We voorkomen dat dit type verzekeringen veranderen in voorzieningen zodat er niet vervolgens op kan worden bezuinigd.”
Onrechtvaardigheden in arbeidsongeschiktheidsstelsel aanpakken
GroenLinks-PvdA wil dat wie ziek wordt niet in financiële onzekerheid belandt. Ze willen daarom de onrechtvaardigheden in het arbeidsongeschiktheidsstelsel aanpakken, zoals het verlagen van de WIA-drempel.
“Wie ziek wordt, mag niet in financiële onzekerheid belanden. Daarom pakken we de onrechtvaardigheden uit het arbeidsongeschiktheidsstelsel aan. Zo verlagen we de WIA-drempel,”
De Partij voor de Dieren noemt de Ziektewet niet expliciet, maar doet wel concrete voorstellen rond arbeidsongeschiktheid en sociale zekerheid. Ze willen het recht op WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) toegankelijker maken en pleiten voor een eerlijker en eenvoudiger sociaal vangnet voor mensen die (deels) arbeidsongeschikt raken. De partij richt zich op het verminderen van onzekerheid en ongelijkheid in de sociale zekerheid bij ziekte en arbeidsongeschiktheid.
Toegang tot WIA vanaf 15% arbeidsongeschiktheid
De PvdD wil dat mensen met een lagere mate van arbeidsongeschiktheid sneller toegang krijgen tot de WIA, zodat ook mensen die gedeeltelijk ziek zijn beter beschermd worden. Dit moet het vangnet eerlijker maken en onzekerheid bij zieke werknemers verminderen.
“Het recht op WIA wordt toegankelijker: vanaf 15% arbeidsongeschiktheid.”
Gelijke behandeling in het sociaal vangnet bij arbeidsongeschiktheid
De partij vindt het onrechtvaardig dat mensen met een hoger inkomen nu vaker en langer recht hebben op een uitkering bij arbeidsongeschiktheid dan mensen met een lager inkomen. Ze willen het vangnet zo aanpassen dat iedereen gelijkwaardig wordt behandeld, ongeacht inkomen.
“Op dit moment hebben mensen met een hoog inkomen vaker en langer recht op een uitkering dan mensen met een lager inkomen. Dat is onrechtvaardig. Een sociaal vangnet moet iedereen gelijkwaardig behandelen.”
Wegwerken achterstanden sociaal-medische beoordelingen (WIA)
De PvdD wil de lange wachttijden bij het UWV voor sociaal-medische beoordelingen (zoals voor de WIA) snel aanpakken, omdat deze wachttijden zorgen voor onzekerheid en vertraging bij mensen die begeleiding naar werk nodig hebben.
“We werken de aanhoudende achterstanden voor sociaal-medische beoordelingen (WIA) door het UWV op korte termijn weg. De lange wachttijden veroorzaken onzekerheid, vertraging en frustratie bij mensen die juist begeleiding naar werk nodig hebben.”
BVNL wil de ziektewetuitkering als sociaal vangnet behouden voor mensen die niet (volledig) kunnen werken, maar stelt tegelijkertijd voor om de loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor werkgevers drastisch te verkorten van twee jaar naar zes maanden. Na deze periode moet de werknemer weer aan het werk of terugvallen op de bijstand. BVNL kiest hiermee voor een beperking van werkgeversverantwoordelijkheid en behoud van een basisvangnet via de ziektewet.
Ziektewetuitkering blijft als sociaal vangnet
BVNL erkent het belang van een sociaal vangnet voor mensen die niet (volledig) kunnen werken en wil daarom de ziektewetuitkering behouden. Dit past in hun bredere visie dat werken aantrekkelijker moet zijn dan een uitkering, maar dat er altijd een vangnet moet blijven voor wie echt niet kan werken.
“Er zal te allen tijde een adequaat sociaal vangnet blijven bestaan voor mensen die niet (volledig) kunnen werken. Regelingen zoals de ziektewetuitkering en andere regelingen blijven bestaan.”
Loondoorbetaling bij ziekte terug naar zes maanden
BVNL wil de loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor werkgevers fors inkorten van twee jaar naar maximaal zes maanden. Na deze periode moet de werknemer weer aan het werk of valt hij of zij terug op de bijstand. Dit voorstel is bedoeld om werkgevers te ontlasten en langdurig ziekteverzuim te beperken.
“Doorbetalen bij ziekteverzuim van een werknemer terugbrengen van 2 jaar naar maximaal 6 maanden. Na 6 maanden is iemand weer aan het werk of valt hij of zij terug naar de bijstand.”
De ChristenUnie noemt de Ziektewet niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar adresseert wel het bredere stelsel van arbeidsongeschiktheid en sociale zekerheid. De partij pleit voor vereenvoudiging en uniformering van regelingen als de WIA, met bijzondere aandacht voor mensen die tussen wal en schip vallen, zoals gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Concrete voorstellen richten zich op een menselijker, eerlijker en eenvoudiger stelsel, maar specifieke hervormingen van de Ziektewet zelf worden niet genoemd.
Uniformeren en Menselijker Maken Arbeidsongeschiktheidsregelingen
De ChristenUnie vindt het huidige stelsel van arbeidsongeschiktheid te ingewikkeld en soms onrechtvaardig, en wil de verschillende regelingen (zoals de WIA) uniformeren. Er wordt gepleit voor maatwerk voor terminaal zieken en oplossingen voor mensen die nu buiten de boot vallen, maar de Ziektewet wordt niet expliciet genoemd. De focus ligt op het verbeteren van het vangnet en het actualiseren van het UWV-functiebestand.
“Het stelsel voor verzekering van arbeids- ongeschiktheid is nodeloos ingewikkeld en soms regelrecht onrechtvaardig. We uniformeren de verschillende regelingen in de WIA en introduceren een maatwerkregeling voor mensen die terminaal ziek zijn. Ook zoeken we een oplossing voor mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn. Zij krijgen nu geen WIA-uitkering en eindigen vaak ziek in de bijstand. Dit vraagt om een oplossing in de WIA of een verlicht bijstandsregime.”
“Ook actualiseren we het functiebestand van het UWV, zodat deeltijdfuncties beter meegenomen kunnen worden.”
D66 wil de verplichting voor werkgevers om loon door te betalen bij ziekte verkorten van twee naar één jaar, om zo het aanbieden van vaste contracten aantrekkelijker te maken. Ze signaleren dat de huidige regels rondom ziekte en arbeidsongeschiktheid onduidelijk zijn en pleiten voor fundamentele hervorming van de WIA. Hun visie is gericht op meer zekerheid voor werknemers én ondernemers, met oog voor een eerlijkere arbeidsmarkt.
Verplichte loondoorbetaling bij ziekte verkorten naar 1 jaar
D66 vindt dat de huidige verplichting voor werkgevers om twee jaar loon door te betalen bij ziekte een drempel vormt voor het aanbieden van vaste contracten. Door deze periode te verkorten naar één jaar, willen ze werkgevers stimuleren om meer mensen in vaste dienst te nemen en zo de arbeidsmarkt zekerder en eerlijker maken.
“Om ondernemers te stimuleren om meer vaste contracten aan te bieden wil D66 de verplichte loondoorbetaling bij ziekte verkorten naar 1 jaar.”
Fundamentele hervorming van de WIA
D66 constateert dat de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen), die nauw samenhangt met de Ziektewet en arbeidsongeschiktheid, momenteel onvoldoende werkt door groeiende instroom en onduidelijke regels. Ze pleiten daarom voor een fundamentele hervorming om duidelijkheid en rechtvaardigheid voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten te vergroten.
“De Wia (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) werkt op dit moment onvoldoende. De instroom groeit, de regels zijn onduidelijk en mensen krijgen niet altijd waar ze recht op hebben. Fundamentele hervorming is nodig.”
DENK wil kleine ondernemers ontlasten bij loondoorbetaling bij ziekte door een betaalbaar vangnet te creëren, zonder de rechten van werknemers te beperken. Daarnaast pleit DENK voor een collectieve, betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, waarvan de kosten grotendeels door opdrachtgevers gedragen moeten worden. Hun visie is gericht op het versterken van bestaanszekerheid en het eerlijk verdelen van risico’s rondom ziekte en arbeidsongeschiktheid.
Betaalbaar vangnet loondoorbetaling bij ziekte voor kleine ondernemers
DENK erkent dat kleine ondernemers zwaar worden belast door de verplichting tot loondoorbetaling bij ziekte. Om ondernemerschap te stimuleren en de lasten eerlijker te verdelen, wil DENK een betaalbaar vangnet invoeren dat kleine ondernemers ondersteunt, zonder dat dit ten koste gaat van de rechten van werknemers.
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
Collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen
Om zelfstandigen beter te beschermen tegen inkomensverlies bij ziekte of arbeidsongeschiktheid, wil DENK een collectieve en betaalbare verzekering invoeren. Hierbij wordt gekeken naar een opt-out mogelijkheid en moeten de kosten zoveel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen, zodat zelfstandigen niet onevenredig worden belast.
“Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
JA21 vindt dat het huidige ziekte- en arbeidsongeschiktheidsstelsel te complex en ontmoedigend is voor werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. De partij pleit voor kortere loondoorbetaling bij ziekte, snellere re-integratie en een hervorming van het systeem om het aantrekkelijker te maken voor werkgevers om personeel aan te nemen.
Kortere loondoorbetaling en snellere re-integratie
JA21 wil het ziekte- en arbeidsongeschiktheidsstelsel hervormen omdat het huidige systeem werkgevers afschrikt om vaste contracten te geven. Door de loondoorbetalingsplicht bij ziekte te verkorten en re-integratie te versnellen, wil de partij het risico en de lasten voor werkgevers verminderen en zo de arbeidsmarkt flexibeler maken.
NSC benoemt de Ziektewet niet expliciet, maar richt zich op het bredere arbeidsongeschiktheids- en re-integratiestelsel. De partij wil de re-integratie van zieke werknemers in de eerste periode verbeteren en de Wet verbetering poortwachter hervormen, met als doel de instroom in de WIA te beperken en het sociale stelsel betaalbaar te houden. Preventie en een effectievere uitvoering staan hierbij centraal.
Vroegtijdige re-integratie en hervorming Wet verbetering poortwachter
NSC wil dat werknemers in de eerste periode van ziekte sneller en beter re-integreren, waarbij werkgevers een grotere rol krijgen. Dit moet de instroom in de WIA terugdringen en het sociale zekerheidsstelsel betaalbaar houden. De Wet verbetering poortwachter wordt hiervoor hervormd en preventie krijgt een centrale rol.
“Het is daarom belangrijk dat werknemers in de eerste periode van hun ziekte al beter re-integreren. Werkgevers hebben hierin een belangrijke rol. We hervormen de Wet verbetering poortwachter om dat te bereiken.”
“Daarnaast moet preventie een centrale rol krijgen binnen de sociale zekerheid, onder meer via een actuele, effectieve en goed uitvoerbare Risico-Inventarisatie en Evaluatie. We nemen gerichte maatregelen om de stijgende instroom terug te dringen.”
De SGP wil de verplichte loondoorbetaling bij ziekte voor werkgevers verkorten van twee naar anderhalf jaar. Hiermee beoogt de partij het aannemen van personeel aantrekkelijker te maken en de lasten voor werkgevers te verlichten, terwijl er oog blijft voor mensen met een beperking via ondersteunende maatregelen als de no-riskpolis.
Verkorten verplichte loondoorbetaling bij ziekte
De SGP stelt voor om de periode waarin werkgevers verplicht loon moeten doorbetalen bij ziekte te verkorten van twee naar anderhalf jaar. Dit moet het risico en de kosten voor werkgevers verminderen, waardoor het aannemen van personeel – met name mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt – aantrekkelijker wordt. Tegelijkertijd wil de SGP werkgevers ondersteunen bij het in dienst nemen van mensen met een beperking.
50PLUS benoemt het belang van het voorkomen van vroegtijdige uitval van 50-plussers door ziekte of ontslag, maar doet geen concrete voorstellen specifiek gericht op de Ziektewet. Hun programma bevat slechts een algemene passage over maatregelen om uitval door ziekte te voorkomen, zonder verdere uitwerking of specifieke beleidsmaatregelen rond de Ziektewet zelf.
Voorkomen van vroegtijdige uitval door ziekte
50PLUS wil dat 50-plussers langer en gezonder kunnen blijven werken en pleit daarom voor maatregelen die voorkomen dat zij vroegtijdig uitvallen door ziekte. Dit wordt gepresenteerd als onderdeel van hun bredere inzet voor hogere arbeidsparticipatie onder ouderen, maar er worden geen concrete voorstellen gedaan die direct de Ziektewet of haar uitvoering raken.
“Maatregelen om te zorgen dat 50-plussers niet vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen.”
FVD wil de lasten en risico’s voor werkgevers bij ziekte van personeel verlichten door de doorbetalingsverplichting bij ziekte te verkorten naar één jaar. Hiermee beoogt de partij het aannemen van personeel aantrekkelijker te maken en ondernemers te ontlasten van langdurige financiële verplichtingen bij ziekte.
Doorbetalingsverplichting bij ziekte verkorten naar één jaar
FVD stelt voor om de periode waarin werkgevers het loon van zieke werknemers moeten doorbetalen te verkorten van twee naar één jaar. Dit moet het risico en de kosten voor werkgevers verminderen, zodat zij sneller mensen in vaste dienst durven nemen en de arbeidsmarkt flexibeler wordt.
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
De SP wil de lasten voor kleine werkgevers bij ziekte van werknemers verlichten, zonder dat werknemers hun rechten verliezen. Ze stellen voor dat het tweede ziektejaar bij kleine bedrijven collectief via het UWV wordt betaald, zodat kleine ondernemers niet langdurig opdraaien voor loondoorbetaling bij ziekte, terwijl de bescherming voor werknemers behouden blijft.
Tweede ziektejaar bij kleine werkgevers collectief via UWV
De SP erkent dat langdurige ziekte voor kleine ondernemers financieel zwaar is, maar wil niet dat dit ten koste gaat van de rechten van werknemers. Daarom stellen ze voor dat kleine bedrijven minder lang loon hoeven door te betalen bij ziekte; het tweede ziektejaar wordt collectief gefinancierd via het UWV. Dit moet de risico’s voor kleine werkgevers beperken en tegelijkertijd de inkomenszekerheid van zieke werknemers waarborgen.
“Daarom zorgen we ervoor dat kleine bedrijven minder lang het loon door hoeven te betalen bij ziekte, zonder dat de werknemer zijn rechten verliest. Het tweede ziektejaar bij kleine werkgevers betalen we gezamenlijk uit premiegeld via het UWV.”
De VVD wil het risico voor kleine werkgevers bij ziekte van werknemers verlagen door het tweede jaar loondoorbetaling af te schaffen en te vervangen door een collectieve verzekering. Hiermee wil de partij het aannemen van personeel aantrekkelijker maken voor kleine ondernemers en de drempel tot het bieden van vaste contracten verlagen.
Afschaffen tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte voor kleine werkgevers
De VVD vindt het voor kleine werkgevers te belastend om twee jaar loon door te betalen bij ziekte van een werknemer. Door het tweede jaar te vervangen door een collectieve verzekering, wil de partij het risico en de kosten voor kleine ondernemers beperken en zo het aannemen van personeel stimuleren.
“Afschaffing tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte voor kleine werkgevers: We verlagen de drempel om personeel in dienst te nemen door het risico bij ziekte voor werkgevers te beperken. Vooral voor kleine ondernemers is het zwaar dat zij twee jaar loon moeten doorbetalen bij ziekte van een werknemer. We verkorten de termijn waarvoor kleine werkgevers aansprakelijk zijn en vervangen het tweede jaar voor een collectieve verzekering.”
Volt noemt de Ziektewet niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen die direct betrekking hebben op de Ziektewet of loondoorbetaling bij ziekte. Wel pleit Volt voor gelijke sociale zekerheidsrechten voor zelfstandigen en werknemers, waaronder toegang tot regelingen als WW, WAO en WIA. Specifiek beleid of hervormingen rond de Ziektewet ontbreken.
Zelfstandigen krijgen gelijke sociale zekerheidsrechten
Volt wil dat zelfstandigen dezelfde rechten krijgen als werknemers binnen sociale zekerheidsregelingen zoals WW, WAO en WIA, en dat zij hiervoor premies betalen. Dit impliceert een streven naar gelijke bescherming bij arbeidsongeschiktheid, maar noemt de Ziektewet niet expliciet.
“Er komt één sociaal stelsel voor werkenden: zelfstandigen krijgen net als werknemers rechten binnen de WW, WAO en WIA. Dat betekent dat zij dezelfde bescherming krijgen als werknemers die in loondienst zijn, en dat zij hiervoor premies betalen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma