Verkiezingsprogramma's 2025 overzelfstandig ondernemers
BBB wil zelfstandig ondernemerschap beschermen en stimuleren door minder regeldruk, duidelijke en werkbare regelgeving voor zzp’ers, en het tegengaan van schijnzelfstandigheid zonder bonafide ondernemers te belemmeren. De partij verzet zich tegen overregulering en pleit voor sectorale duidelijkheid, bescherming van kwetsbare zelfstandigen en meer ruimte voor kleine ondernemers. BBB ziet zelfstandig ondernemers als essentieel voor de economie en wil hun positie versterken door praktische en proportionele regelgeving.
Wet DBA behouden en verbeteren, geen overregulering
BBB wil de Wet DBA behouden en verbeteren om echte zelfstandigheid te beschermen, schijnzelfstandigheid gericht aan te pakken en bonafide ondernemers niet te hinderen. Ze wijzen recente voorstellen voor strengere regulering af en willen sectorale duidelijkheid, bescherming van zelfstandigen met lage tarieven en verduidelijking van het gezagscriterium.
“BBB kiest voor behoud en verbetering van de Wet DBA, zodat zelfstandige ondernemers kunnen blijven ondernemen zonder verstikkende regelgeving, maar met duidelijke spelregels. We wijzen overregulering die echte zelfstandigheid ondermijnt zoals voorgesteld in de recente wetsvoorstellen (VBAR en de initiatiefwet Zelfstandigen) af.”
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
“Voorafgaande zekerheid voor opdrachtgevers en zelfstandigen via een vrijwillige toets of sectorale modelovereenkomsten (“Verklaring Arbeids Relatielight”).”
“Bescherming van zelfstandigen met een laag uurtarief (< €36), via een rechtsvermoeden van werknemerschap in combinatie met ruimte voor uitzonderingen.”
“Verduidelijking van het gezagscriterium, in lijn met recente rechtspraak (zoals het Deliverooarrest), zodat praktijk en recht beter op elkaar aansluiten.”
Minder regeldruk en eerlijke behandeling voor kleine ondernemers
BBB vindt dat kleine zelfstandigen en het mkb te veel lijden onder regels die voor grote bedrijven zijn gemaakt. Ze willen minder regeldruk, praktische ruimte, eerlijke behandeling en bescherming tegen onevenredige lasten, zodat kleine ondernemers kunnen blijven ondernemen.
“Mkb’ers en kleine zelfstandigen zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Ze zorgen voor werk, vakmanschap, levendige dorpen en persoonlijke dienstverlening. Maar juist deze ondernemers krijgen het vaak het zwaarst te verduren: ze worden overspoeld met regels die zijn bedacht voor multinationals, krijgen moeilijk toegang tot financiering en zien hun winkelstraat of camping langzaam verdwijnen.”
“Een stop op onzinnige regels voor kleine ondernemers. Richtlijnen moeten proportioneel vertaald worden in Nederlandse regelgeving: wat voor Shell geldt, mag niet ook voor de slager op de hoek gelden.”
“Bescherming tegen onevenredige lasten. BBB verzet zich tegen eenzijdige lastenverzwaring vanuit OESO of EUafspraken die het mkb disproportioneel raken.”
Waardering en ruimte voor ondernemerschap
BBB benadrukt het belang van waardering voor zelfstandig ondernemerschap en wil ruimte geven aan ondernemers door regels terug te dringen en ondernemerschap te stimuleren, met aandacht voor praktische innovatie en regionale kracht.
“BBB gelooft in een samenleving waarin werk wordt gewaardeerd en ondernemerschap wordt ondersteund. Niet de grootste mond, maar de stille kracht van mensen die elke dag opstaan en aanpakken verdient erkenning.”
“BBB kiest voor een economie waarin ondernemerschap weer wordt gewaardeerd en waar de overheid helpt in plaats van hindert.”
JA21 wil zelfstandig ondernemers meer ruimte geven door regeldruk te verminderen, het belastingstelsel te vereenvoudigen en ondernemen aantrekkelijker te maken. Ze pleiten voor lagere lasten, meer duidelijkheid voor zzp’ers, en het stimuleren van investeringen en vermogensopbouw. De partij ziet ondernemers als motor van de economie en wil belemmeringen vanuit de overheid actief wegnemen.
Regeldruk en administratieve lasten verlagen
JA21 vindt dat zelfstandig ondernemers te veel worden gehinderd door complexe regelgeving en administratieve lasten. Ze willen deze regeldruk fors verminderen zodat ondernemers zich kunnen richten op groei en innovatie.
“Te veel ondernemers raken verstrikt in regelgeving en administratieve lasten.”
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Regelgeving voor ZZP’ers vereenvoudigen. JA21 wil de Wet DBA verbeteren en hiervoor kijken naar het Belgisch model om ZZP’ers meer ruimte en duidelijkheid te geven.”
Eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel voor ondernemers
JA21 wil het belastingstelsel fundamenteel hervormen zodat het eenvoudiger, eerlijker en voorspelbaarder wordt voor zelfstandig ondernemers. Dit moet investeren en ondernemen aantrekkelijker maken.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Een einde maken aan de grote hoeveelheid uitzonderingen en regelingen die het huidige systeem zo complex maken.”
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
Meer mogelijkheden voor ondernemers bij hypotheekverstrekking en vermogensopbouw
JA21 wil dat zelfstandig ondernemers makkelijker toegang krijgen tot hypotheken en dat vermogensopbouw eenvoudiger en aantrekkelijker wordt gemaakt.
D66 erkent zelfstandig ondernemers als waardevolle en innovatieve krachten in de economie en wil hen meer ruimte en zekerheid bieden. De partij zet in op het verkleinen van fiscale en sociale verschillen tussen zelfstandigen en werknemers, het verplichten van pensioenopbouw, en het tegengaan van schijnzelfstandigheid. D66 wil daarnaast de regeldruk verminderen en het ondernemersklimaat verbeteren, zodat zelfstandigen zich kunnen richten op groei en innovatie.
Verkleinen van fiscale en sociale verschillen tussen zelfstandigen en werknemers
D66 vindt dat de verschillen in behandeling tussen zelfstandigen en werknemers te groot zijn, wat leidt tot oneerlijke concurrentie en onzekerheid voor zelfstandigen. De partij wil deze verschillen verkleinen door gelijke behandeling en het tegengaan van schijnzelfstandigheid.
“We verkleinen de fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers, en behandelen verschillende vormen van arbeid gelijker.”
“D66 wil daarom de verschillen tussen deze groepen werkenden verkleinen en oneerlijke concurrentie voorkomen.”
“En we maken een einde aan oneerlijke concurrentie tussen verschillende typen werkenden, of je nu in loondienst bent of werkt als zelfstandige.”
Verplichte pensioenopbouw en betere sociale zekerheid voor zelfstandigen
Veel zelfstandigen bouwen geen pensioen op en zijn niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. D66 wil dit aanpakken door pensioenopbouw verplicht te stellen en sociale zekerheid te verbeteren, met oog voor de haalbaarheid voor beginnende ondernemers.
Minder regeldruk en eenvoudiger regels voor ondernemers
D66 wil dat zelfstandig ondernemers minder tijd kwijt zijn aan regels en procedures, zodat zij zich kunnen richten op hun bedrijf. Dit moet het aantrekkelijker maken om te starten en te groeien als ondernemer.
“Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
“We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar. Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
Waardering en ruimte voor zelfstandig ondernemerschap
D66 erkent dat veel zelfstandigen hun zaken goed op orde hebben en een waardevolle bijdrage leveren aan de economie. De partij wil hen de ruimte geven om te ondernemen en te innoveren.
“Een groot deel van de zelfstandigen heeft de zaken goed op orde. Ze zijn een waardevolle toevoeging aan onze innovatieve economie. Ze verdienen de ruimte die nodig is voor hun zelfstandig ondernemerschap.”
BVNL ziet zelfstandig ondernemers als de motor van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door minder regels, lagere belastingen en meer keuzevrijheid. De partij pleit voor het afschaffen van belemmerende wetgeving, het versoepelen van arbeidsrecht en het vergroten van contractvrijheid. BVNL streeft naar een ondernemersvriendelijk klimaat waarin zelfstandigen ruimte krijgen om te groeien zonder overmatige overheidsbemoeienis.
Minder regels en lagere lasten voor ondernemers
BVNL wil de regeldruk en belastingdruk voor zelfstandig ondernemers fors verminderen, omdat zij vinden dat ondernemers te veel worden belast en gehinderd door bureaucratie. Dit moet het ondernemerschap aantrekkelijker maken en de economie stimuleren.
“Het MKB en de ZZP’ers zijn de motor van de Nederlandse economie. 80% van alle banen wordt gegenereerd door ondernemers. De overheid moet zich minder met hen bemoeien. BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
Meer keuzevrijheid en contractvrijheid voor zelfstandigen
BVNL wil dat zelfstandig ondernemers meer vrijheid krijgen in hoe zij hun werk organiseren, onder andere door het afschaffen van de wet DBA en het vergroten van de contractvrijheid. Dit moet het ondernemerschap stimuleren en onnodige verplichtingen wegnemen.
Hervorming pensioenstelsel voor ondernemers
BVNL wil het pensioenstelsel hervormen zodat zelfstandig ondernemers niet langer verplicht worden deel te nemen aan sectorale pensioenfondsen en meer keuzevrijheid krijgen in hun pensioenopbouw.
“De huidige sectorale indeling van pensioenfondsen is achterhaald en leidt tot onduidelijke werkingssfeerbepalingen. Ondernemers worden lastiggevallen door pensioenfondsen met nauwelijks leesbare aansluitingsplicht. Werkingssfeerbepalingen moeten helder en ondubbelzinnig zijn.”
“Meer keuzevrijheid en flexibiliteit. Iedereen krijgt de keuze om in het oude stelsel te blijven.”
FVD beschouwt zelfstandig ondernemers als de motor van de economie en wil hun positie versterken door lasten en regels drastisch te verlagen. De partij pleit voor een hogere zelfstandigenaftrek, het schrappen van verplichte verzekeringen en het afschaffen van belemmerende regelgeving zoals de Wet DBA. Hun visie is dat ondernemers meer vrijheid en minder overheidsbemoeienis moeten krijgen, zodat ondernemerschap weer aantrekkelijk en haalbaar wordt.
Zelfstandigenaftrek fors verhogen
FVD wil het ondernemerschap aantrekkelijker maken door de zelfstandigenaftrek voor ZZP’ers aanzienlijk te verhogen. Hiermee wil de partij hard werken belonen en de financiële positie van zelfstandigen verbeteren.
Geen verplichte verzekeringen voor ZZP’ers
FVD vindt dat zelfstandigen zelf moeten kunnen bepalen of ze zich verzekeren voor pensioen of arbeidsongeschiktheid. De partij verzet zich tegen verplichte verzekeringen en wil de keuzevrijheid van ondernemers beschermen.
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
Schrappen van belemmerende regelgeving (Wet DBA en UBO-register)
FVD wil de Wet DBA (“Anti-ZZP wet”) en het UBO-register afschaffen, omdat deze volgens de partij de vrijheid van zelfstandig ondernemers beperken en tot onnodige bureaucratie leiden.
Minder lasten en regels, meer vertrouwen in ondernemers
FVD pleit voor minder overheidsbemoeienis, lagere lasten en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers. De partij ziet zelfstandig ondernemers als de motor van de samenleving die gestimuleerd moet worden, niet gereguleerd.
“Onze visie is helder: het moet weer aantrekkelijk en haalbaar worden om ondernemer te zijn. Dat betekent minder bemoeienis van de overheid en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers.”
“MKB’ers en ZZP’ers zijn geen probleem dat gereguleerd moet worden, maar de motor van onze samenleving die juist gestimuleerd hoort te worden.”
De SGP erkent zelfstandig ondernemers als essentiële motor van de economie en wil hun positie versterken door wettelijke erkenning, minder onzekerheid en meer keuzevrijheid. De partij pleit voor heldere regelgeving rond zelfstandigheid, een opt-out voor verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, en betere informatievoorziening over risico’s van ondernemerschap. De SGP wil schijnzelfstandigheid tegengaan, maar zelfstandigen niet onnodig belemmeren.
Heldere wettelijke erkenning en definitie voor zelfstandigen
De SGP wil een einde maken aan de voortdurende onzekerheid voor zzp’ers door een duidelijke wettelijke status en definitie te creëren. Dit moet vooraf duidelijkheid geven aan zowel zelfstandigen als opdrachtgevers en schijnzelfstandigheid tegengaan.
“Zelfstandigen krijgen eindelijk de wettelijke erkenning die zij verdienen door een heldere definitie met bijbehorende criteria vast te leggen.”
“Met de zelfstandigenwet wordt hiervoor een sectoraal rechtsvermoeden en een toets op zelfstandigheid en werkrelatie geïntroduceerd. Dat biedt vooraf duidelijkheid aan de zelfstandige en opdrachtgever.”
“Door het toezicht te richten op sectoren waar sprake is van een verhoogd risico op schijnconstructies en uitbuiting wordt schijnzelfstandigheid tegengegaan.”
Opt-out en uitzonderingen bij verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering
De SGP wil zelfstandigen meer keuzevrijheid geven door een opt-out te bieden voor de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, mits zij zelf passende maatregelen treffen. Specifieke sectoren, zoals de agrarische sector, worden uitgezonderd van deze plicht.
“Er komt een opt-out op de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers die gegarandeerd en langjarig zelf andere, passende maatregelen voor hun risico’s treffen.”
“Zzp’ers in de agrarische sector worden uitgezonderd van de verzekeringsplicht vanwege de specifieke positie van deze sector en de beschikbaarheid van beter passende arrangementen die in deze sector gangbaar zijn.”
“Mensen met gewetensbezwaren worden niet verplicht deel te nemen aan een regeling met een verzekeringskarakter.”
Betere informatievoorziening en stimulans voor eigen voorzieningen
De SGP vindt dat zelfstandigen vooraf actief geïnformeerd moeten worden over de risico’s van ondernemerschap en wil het treffen van eigen voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen aanmoedigen en faciliteren.
“Zzp’ers worden vooraf actief geïnformeerd over de mogelijke consequenties en risico’s van ondernemerschap. Het treffen van eigen voorzieningen voor situaties van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensioen wordt aangemoedigd en beter gefaciliteerd.”
De ChristenUnie wil de verschillen tussen zelfstandig ondernemers (zzp’ers) en werknemers in loondienst verkleinen, onder meer door een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering en het afbouwen van fiscale voordelen voor zelfstandigen. Ze streven naar meer zekerheid voor werkenden en willen dat zzp’ers weer echte ondernemers zijn, niet een flexibele schil zonder sociale bescherming. De partij pleit voor een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel met één werkendenkorting voor alle werkenden.
Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen
De ChristenUnie vindt het noodzakelijk dat zelfstandigen zich verplicht verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, om zo de sociale zekerheid van deze groep te verbeteren en de kloof met werknemers te verkleinen. Dit moet voorkomen dat zelfstandigen zonder vangnet komen te zitten en draagt bij aan een eerlijker arbeidsmarkt.
“Een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid is noodzakelijk.”
Fiscale voordelen voor zelfstandigen afbouwen
De partij wil de fiscale voordelen voor zelfstandigen in een verstandig tempo omvormen naar één werkendenkorting. Hiermee willen ze de prikkel om schijnzelfstandigheid te bevorderen verminderen en het speelveld tussen werknemers en zelfstandigen gelijker maken.
“Fiscale voordelen voor zelfstandigen worden in een verstandig tempo omgevormd naar één werkendenkorting.”
“Die voordelen waren een belangrijke oorzaak voor de groei van het aantal zzp’ers in de afgelopen vijftien jaar.”
“De arbeidskorting, die de afgelopen jaren tot onverantwoordelijke proporties is opgeblazen, wordt samen met de ondernemersregelingen in de inkomstenbelasting omgevormd naar één werkendenkorting, met een maximum van € 5.000 per jaar.”
Zzp’ers weer echte ondernemers maken
De ChristenUnie wil dat zzp’ers niet langer als goedkope flexibele arbeidskrachten worden ingezet, maar weer echte ondernemers zijn. Dit betekent dat de verschillen in zekerheid en bescherming tussen werknemers en zelfstandigen kleiner moeten worden.
De SP erkent het belang van zelfstandig ondernemers en kleine bedrijven voor de economie en samenleving, en wil hun positie versterken door concrete ondersteuning en bescherming. De partij stelt voor om regels te vereenvoudigen, toegang tot financiering te verbeteren, sociale zekerheid te waarborgen voor zzp’ers, en schijnzelfstandigheid en uitbuiting aan te pakken. Hun visie is gericht op zekerheid, eerlijkheid en het tegengaan van uitbuiting, met speciale aandacht voor de kwetsbare positie van kleine zelfstandigen.
Eenvoudigere regels en betere ondersteuning
De SP wil de bureaucratie en regelgeving voor kleine ondernemers sterk vereenvoudigen en praktische hulp bieden, zodat zij zich kunnen richten op hun onderneming in plaats van op papierwerk. Dit moet de drempel verlagen voor zelfstandig ondernemers en hen beschermen tegen complexe wetgeving.
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden. Dit doen we zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen hiervan. De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen. Ook komt er een (juridisch) adviesloket om kleine bedrijven te helpen met complexe, maar belangrijke regelgeving rondom het bieden van een veilige en gezonde werkplek, reintegratieverplichtingen, het arbeidsrecht en andere nieuwe wet en regelgeving.”
Toegang tot financiering en investeringen
De SP wil een Nationale Investeringsbank voor het mkb oprichten, zodat kleine en startende bedrijven makkelijker kunnen lenen en kunnen investeren in innovatie en groei. Dit is bedoeld om zelfstandig ondernemers te ondersteunen waar de reguliere financiële sector tekortschiet.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen. Een goede mkbbank ondersteunt ondernemers bij het opbouwen van hun zaak en stimuleert vernieuwing en innovatie.”
Sociale zekerheid voor zzp’ers
De SP vindt dat zzp’ers recht moeten hebben op pensioen en een arbeidsongeschiktheidsuitkering, zodat zij niet in armoede hoeven te leven en meer zekerheid hebben over hun toekomst.
“Zzp’ers hebben recht op pensioen en arbeidsongeschiktheidsuitkering. We moeten goed zorgen voor onze zzp’ers. Daarom gaan we collectief en publiek zorgen voor een oplossing, zodat zij zich kunnen verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en voor hun pensioen. Zo geven we zzp’ers de zekerheid dat zij niet in armoede hoeven te leven.”
Aanpak van schijnzelfstandigheid en uitbuiting
De SP wil schijnconstructies, gedwongen zelfstandigheid en uitbuiting van zelfstandig ondernemers en zzp’ers krachtig aanpakken, met meer toezicht en handhaving. Structureel werk moet niet langer via flexibele constructies of schijnzelfstandigheid worden uitgevoerd.
“Schijnconstructies, gedwongen zelfstandigheid en uitbuiting pakken we aan. Voor structureel werk komt er een verbod op het inzetten van uitzendkrachten of andere flexibele constructies.”
Verbeterde huurbescherming voor zelfstandigen
De SP wil de huurbescherming van zelfstandigen, zoals winkeliers, verbeteren door hun rechten wettelijk te versterken en de rechter meer bevoegdheden te geven om het belang van de huurder te wegen.
“De huurbescherming van zelfstandigen wordt verbeterd. De rechten voor winkeliers in een huurpand worden in de wet versterkt. Dit moet leiden tot een goede schadevergoedingsregeling en betere huurbescherming. De rechter wordt voortaan bevoegd om ook het belang van de huurder mee te wegen.”
Het CDA erkent de belangrijke bijdrage van zelfstandig ondernemers aan de economie, maar wil hun positie verduidelijken en schijnzelfstandigheid tegengaan. Het CDA stelt voor om wetgeving aan te passen, handhaving te intensiveren en zelfstandigen te verplichten zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en voor een pensioen. Tegelijkertijd wil het CDA het aantrekkelijker maken om in loondienst te blijven, vooral in de (semi-)publieke sector.
Duidelijkere positie en regels voor zelfstandigen
Het CDA vindt dat opdrachtgevers en opdrachtnemers duidelijkheid moeten hebben over wanneer iemand als zelfstandige kan werken. Dit moet schijnzelfstandigheid tegengaan en zorgen voor meer zekerheid op de arbeidsmarkt. De partij wil wetgeving aanpassen, communicatie verbeteren en een rechtsvermoeden van werknemerschap invoeren onder een bepaald tarief.
“We maken de positie van zelfstandigen duidelijker door wetgeving aan te passen en te blijven inzetten op goede communicatie. Zelfstandigen moeten verantwoordelijkheid nemen voor een inkomensvoorziening bij arbeidsongeschiktheid (ook voordat de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid voor Zelfstandigen in werking treedt) en een toereikend pensioen.”
“We zetten de handhaving door de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid door en introduceren een rechtsvermoeden van werknemerschap onder een bepaald tarief.”
“Opdrachtgevers en opdrachtnemers horen te weten waar ze aan toe zijn. Daarom is het van groot belang om te werken aan verdere verduidelijking óf en wannéér je als zzp’er aan de slag kunt.”
Minder zzp’ers in (semi-)publieke sectoren stimuleren
Het CDA wil het aantrekkelijker maken om in loondienst te blijven, met name in sectoren als zorg en onderwijs, en ontmoedigt de overstap naar het zzp-schap in deze sectoren. Dit moet bijdragen aan goed werkgeverschap en continuïteit in publieke dienstverlening.
“We willen stimuleren dat mensen in dienst blijven in (semi-)publieke sectoren zoals zorg en onderwijs, in plaats van over te stappen naar het zzp’erschap. Daarom willen we goed werkgeverschap door sociale innovatie.”
GroenLinks-PvdA erkent zelfstandig ondernemers (zzp’ers) als waardevolle aanvulling op de arbeidsmarkt, maar wil schijnzelfstandigheid tegengaan en de positie van echte zzp’ers versterken. De partij stelt voor om het zzp-schap te beperken tot specifieke situaties, schijnconstructies strenger te handhaven en de bestaanszekerheid van zzp’ers te vergroten, onder andere via sociale zekerheid en verlofrechten.
Zzp-schap beperken tot specifieke situaties
GroenLinks-PvdA wil dat zzp’ers alleen worden ingezet voor werk dat niet tot de reguliere werkzaamheden van een organisatie behoort, of waarvoor bijzondere kennis nodig is. Hiermee wil de partij misbruik van zzp-constructies tegengaan en vaste contracten stimuleren.
“Zzp’er: voor werk dat geen onderdeel is van de organisatie, werk dat niet behoort tot de reguliere werkzaamheden van een organisatie, of werk dat wel behoort tot de reguliere bedrijfsactiviteiten maar waarvoor bijzondere kennis nodig is kunnen zzp’ers een waardevolle aanvulling zijn.”
Strenger handhaven op schijnzelfstandigheid
De partij wil schijnzelfstandigheid, vooral bij platformwerkers, actief bestrijden door strenger te handhaven en het uitgangspunt ‘werknemer-tenzij’ te hanteren. Dit moet voorkomen dat mensen onterecht als zzp’er werken zonder de bijbehorende bescherming.
“We gaan strenger handhaven op schijnconstructies. We kijken eerst naar sectoren zoals de maaltijd- en pakketbezorging. Het ‘werknemer-tenzij’-principe wordt het uitgangspunt.”
Sociale zekerheid en verlofrechten voor zzp’ers
GroenLinks-PvdA wil de bestaanszekerheid van zzp’ers vergroten door hen toegang te geven tot sociale zekerheid, zoals bij ziekte of arbeidsongeschiktheid, en door het recht op verlof uit te breiden.
De VVD erkent zelfstandig ondernemerschap als essentieel voor de economie en wil de positie van zzp’ers versterken door hun vrijheid te waarborgen en schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De partij stelt een nieuwe Zelfstandigenwet voor die duidelijkheid en zekerheid biedt aan zowel zelfstandigen als opdrachtgevers, en wil daarnaast een eerlijk vangnet creëren voor ondernemers die failliet gaan. De VVD benadrukt keuzevrijheid, minder bureaucratie en het stimuleren van ondernemerschap als kern van haar visie.
Nieuwe Zelfstandigenwet: duidelijkheid en vrijheid voor zzp’ers
De VVD wil een nieuwe Zelfstandigenwet invoeren die zelfstandigen meer duidelijkheid en vrijheid geeft, terwijl schijnzelfstandigheid wordt aangepakt. Hiermee wil de partij zowel de positie van echte zelfstandigen beschermen als opdrachtgevers zekerheid bieden. Zelfstandigen behouden hun vrijheid, maar krijgen ook verantwoordelijkheid voor pensioen en arbeidsongeschiktheid, met keuzevrijheid.
“We voeren de nieuwe Zelfstandigenwet in: Zzp’ers verdienen duidelijkheid en vrijheid. De Zelfstandigenwet geeft zelfstandigen duidelijkheid via twee heldere toetsen. Geen onduidelijkheid meer en geen angst voor naheffingen of boetes. We erkennen het zelfstandig ondernemerschap en geven opdrachtgevers weer zekerheid. Zzp’ers houden hun vrijheid, maar nemen ook verantwoordelijkheid door een voorziening voor pensioen en arbeidsongeschiktheid te treffen, met keuzevrijheid voor iedereen. We voeren een rechtsvermoeden van werknemerschap in bij een laag uurtarief. We komen tot een effectieve aanpak om schijnzelfstandigheid tegen te gaan.”
“Ook voeren we de Zelfstandigenwet in, zodat zzp’ers hun vrijheid maar ook duidelijkheid houden. Hierbij erkennen we het zelfstandig ondernemerschap en geven we opdrachtgevers weer zekerheid.”
Eerlijk vangnet voor ondernemers na faillissement
De VVD wil een eerlijker sociaal vangnet voor zelfstandig ondernemers die failliet gaan, door tijdelijk de vermogenstoets in de bijstand buiten werking te stellen. Dit moet het stigma en de nadelige gevolgen van faillissement verminderen en ondernemers stimuleren om opnieuw te beginnen.
“We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen. Dit moedigt de stap naar een doorstart in het ondernemerschap aan. Daarnaast willen we dat een ondernemer die failliet is gegaan en schuldeisers heeft afbetaald, minder persoonlijk nadelige gevolgen ondervindt door een langdurige BKR-registratie.”
Wettelijke plicht overheid voor beter ondernemersklimaat
De VVD wil wettelijk vastleggen dat de overheid verplicht is het ondernemersklimaat te verbeteren, met expliciete erkenning van zelfstandig ondernemerschap. Dit moet zorgen voor voorspelbaar beleid, minder bureaucratie en ruimte voor groei.
“We leggen wettelijk vast dat de overheid de plicht heeft om het ondernemersklimaat te verbeteren. Ook voeren we de Zelfstandigenwet in, zodat zzp’ers hun vrijheid maar ook duidelijkheid houden.”
Volt wil dat vaste arbeidscontracten de norm blijven, maar erkent het belang van goed geregeld zzp-schap. Ze pleiten voor verplichte deelname van zelfstandig ondernemers aan sociale voorzieningen en onderzoeken een vangnet bij werkloosheid, om schijnconstructies te voorkomen en bestaanszekerheid te vergroten. Hun visie is gericht op eerlijkheid, gelijke behandeling en het versterken van de sociale zekerheid voor zzp’ers.
Verplichte deelname zzp’ers aan sociale voorzieningen
Volt wil dat zelfstandig ondernemers, net als werknemers in loondienst, verplicht deelnemen aan sociale voorzieningen en hiervoor belasting betalen. Dit moet schijnconstructies tegengaan en de sociale zekerheid van zzp’ers versterken.
“Elke zzp’er kan gebruikmaken van de sociale voorzieningen en betaalt hiervoor, net als werknemers in loondienst, belastingen. Door dit verplicht te stellen kunnen schijnconstructies vermeden worden.”
Onderzoek naar vangnet bij werkloosheid voor zzp’ers
Volt onderzoekt of zelfstandig ondernemers ondersteund kunnen worden bij werkloosheid, zodat ook zij een stevig sociaal vangnet krijgen.
“We onderzoeken of we zzp’ers ook kunnen ondersteunen bij werkloosheid, waardoor ze een stevig vangnet krijgen.”
Vaste contracten als norm, zzp-schap blijft mogelijk
Volt benadrukt dat vaste arbeidscontracten de norm moeten blijven, maar dat het zzp-schap goed mogelijk moet blijven voor wie dat wil.
“We zorgen ervoor dat vaste arbeidscontracten de norm blijven en we zorgen ervoor dat zzp’erschap goed mogelijk blijft.”
Collectieve tariefafspraken voor zzp’ers in de cultuursector
Volt wil dat cultuurinstellingen toewerken naar collectieve tariefafspraken voor zzp’ers, om hun bestaanszekerheid te versterken.
“Volt wil, net als de Raad voor Cultuur, dat alle cultuurinstellingen in de basisinfrastructuur met meerjarige subsidie toewerken naar collectieve tariefafspraken voor werknemers en zzp’ers.”
BIJ1 wil de rechten van zelfstandig ondernemers versterken, met bijzondere aandacht voor sekswerkers door hun arbeidsrechten gelijk te trekken met andere zelfstandigen en het opheffen van vergunningseisen. Het programma bevat verder weinig concrete voorstellen specifiek voor zelfstandig ondernemers buiten deze sector.
Gelijke arbeidsrechten voor sekswerkers als zelfstandig ondernemers
BIJ1 streeft naar volledige decriminalisering van sekswerk en wil de arbeidsrechten van sekswerkers gelijkstellen aan die van andere zelfstandige ondernemers. Hiermee wil de partij sekswerkers beschermen tegen uitbuiting en uitsluiting, en hun toegang tot zakelijke dienstverlening verbeteren.
Vergunningseisen voor zelfstandige sekswerkers afschaffen
BIJ1 wil dat zelfstandige sekswerkers zonder vergunning kunnen werken en eenvoudig een eenmanszaak kunnen starten. Dit moet de drempels voor zelfstandig ondernemerschap in deze sector verlagen en criminalisering tegengaan.
“We versimpelen daarbij het vergunningstelsel voor exploitanten.”
DENK erkent het belang van zelfstandig ondernemerschap en wil de vrijheid om als ZZP’er te werken wettelijk beschermen, mits dit bewust gebeurt. Tegelijkertijd wil de partij schijnzelfstandigheid tegengaan en pleit zij voor een collectieve, betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, waarvan de kosten grotendeels bij opdrachtgevers moeten liggen.
Wettelijke bescherming van echte zelfstandigheid
DENK vindt dat mensen die bewust kiezen voor zelfstandig ondernemerschap (zoals ZZP’ers) niet onnodig mogen worden belemmerd. De partij wil een duidelijke, wettelijk verankerde definitie van zelfstandigheid om onduidelijkheid en verdringing op de arbeidsmarkt te voorkomen.
“Als mensen bewust kiezen voor de vrijheid van het werken als een ZZP’er, moet dat altijd mogelijk zijn. Daarom komt er in de vorm van een werkbare definitie een wettelijke verankering van zelfstandigheid, zodat de huidige onduidelijkheid niet meer leidt tot onnodige verdringing van zelfstandigen van de arbeidsmarkt.”
“Wij willen dat mensen die bewust kiezen voor de vrijheid om zelfstandig (ZZP) te zijn, niet onnodig worden belemmerd.”
Aanpak schijnzelfstandigheid en collectieve verzekering
DENK erkent de risico’s van schijnzelfstandigheid en wil deze aanpakken. Daarnaast pleit de partij voor een collectief georganiseerde, betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, waarbij opdrachtgevers zoveel mogelijk de kosten dragen en zelfstandigen een opt-out mogelijkheid krijgen.
“Dat betekent dat we moeten blijven inzetten op de aanpak van schijnzelfstandigheid. Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
NSC wil schijnzelfstandigheid tegengaan en de positie van zelfstandig ondernemers verduidelijken, met als doel een eerlijker arbeidsmarkt en meer bestaanszekerheid. Ze pleiten voor wettelijke duidelijkheid over wie als zelfstandig ondernemer kan werken, het aanpakken van oneerlijke concurrentie, en het gelijk trekken van fiscale en sociale behandeling met werknemers. Concrete voorstellen zijn onder andere een rechtsvermoeden van werknemerschap bij lage tarieven en het verduidelijken van de voorwaarden voor zelfstandig ondernemerschap.
Schijnzelfstandigheid tegengaan en kaders verduidelijken
NSC ziet schijnzelfstandigheid als een groot probleem dat leidt tot oneerlijke concurrentie en onzekerheid voor kwetsbare zelfstandigen. Ze willen wettelijke kaders stellen om te bepalen wanneer iemand als zelfstandig ondernemer mag werken en stellen een minimumtarief in waaronder vermoed wordt dat sprake is van werknemerschap. Dit moet de positie van echte zelfstandigen versterken en misbruik tegengaan.
“Schijnzelfstandigheid en oneerlijke concurrentie moet worden bestreden. In de wet wordt verankerd dat bij zelfstandigen die werken met een uurtarief onder € 36,- sprake is van een rechtsvermoeden van werknemerschap. Op deze manier gaan we schijnzelfstandigheid onder kwetsbare zelfstandigen tegen. Ook wordt in de wet verduidelijkt onder welke voorwaarden mensen kunnen werken als zelfstandig ondernemer.”
“De fiscale en sociale behandeling van werknemers, uitzendkrachten en zelfstandigen wordt zo veel mogelijk gelijkgetrokken, zodat uitzendbureaus en zelfstandigen niet met werknemers concurreren op arbeidsvoorwaarden.”
“We beschouwen deze adviezen als de basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen. Dit betekent dat normale dienstverbanden de norm worden... zelfstandigen krijgen duidelijkheid over de kaders waarbinnen zij kunnen ondernemen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) noemt zelfstandig ondernemers slechts zijdelings in haar verkiezingsprogramma en doet geen uitgebreid of specifiek voorstel gericht op deze groep. De partij richt zich vooral op het verminderen van regeldruk, het ondersteunen van circulaire ondernemers en het eerlijker maken van het belastingstelsel, waarbij werken lonender wordt en vervuiling zwaarder belast. Concrete, onderscheidende maatregelen specifiek voor zelfstandig ondernemers ontbreken grotendeels.
Minder regeldruk en duidelijke normen voor ondernemers
PvdD wil dat ondernemers, waaronder zelfstandig ondernemers, profiteren van begrijpelijke regels en minder administratieve lasten, vooral op het gebied van milieu, dierenwelzijn en mensenrechten. Dit moet het ondernemerschap toegankelijker en eerlijker maken, zonder overmatige regeldruk.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
Ondersteuning circulaire en lokale ondernemers
De partij stimuleert circulaire ondernemers en lokale economische initiatieven, onder andere door het schrappen van dubbele btw op hergebruik en het ondersteunen van kringloopwinkels. Dit biedt kansen voor zelfstandig ondernemers die actief zijn in de circulaire economie.
“Circulariteit wordt een randvoorwaarde in het aanbestedingsbeleid van de overheid. Dit ondersteunt Nederlandse circulaire ondernemers.”
Eerlijker belastingstelsel en lastenverlichting op arbeid
PvdD wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar grondstoffenverbruik en vervuiling, zodat werken (ook voor zelfstandig ondernemers) lonender wordt en circulaire doelen beter haalbaar zijn.
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling. Zo wordt werken goedkoper en vervuilen duurder. Denktank Ex’tax laat al zien hoe een groene belastingverschuiving banen oplevert én het milieu spaart en dat deze verschuiving noodzakelijk is voor ondernemers om hun circulaire doelen te halen.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat nauwelijks expliciet beleid voor zelfstandig ondernemers. De partij noemt zelfstandig ondernemers slechts zijdelings, met name in het kader van mobiliteit en het tegengaan van regeldruk die ondernemers direct raakt. Concrete, onderscheidende voorstellen gericht op zelfstandig ondernemers ontbreken vrijwel volledig.
Afschaffen van zero-emissiezones voor ondernemers
De PVV wil alle zero-emissiezones in Nederland afschaffen, omdat deze hardwerkende ondernemers belemmeren in hun werk en bedrijfsvoering. Volgens de partij zorgen deze zones ervoor dat ondernemers met hun brandstofbusje hun eigen stad niet meer in mogen, wat leidt tot boetes of hoge kosten voor elektrische alternatieven, en in het ergste geval tot het beëindigen van hun onderneming.
“Zero-emissiezones zijn een verschrikking. Hardwerkende ondernemers mogen met hun brandstofbusje hun eigen stad niet meer in. Doen ze dat toch, dan volgt een boete. Het alternatief is een peperdure elektrische auto – maar wie dat niet kan betalen, kan zijn zaak opdoeken. De PVV wil af van alle zero-emissiezones, overal in het land.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma