Verkiezingsprogramma's 2025 overzeevaart
De SGP erkent het belang van de zeevaart en binnenvaart voor de Nederlandse economie en logistiek, en pleit voor gerichte investeringen in infrastructuur en het stimuleren van goederenvervoer over water. De partij wil achterstallig onderhoud aan vaarwegen aanpakken, uitzonderingen op internationale milieueisen voor kleine binnenvaartschepen bepleiten, en innovatie in de maritieme sector stimuleren. Hun visie is gericht op het versterken van de maritieme sector als essentieel onderdeel van Nederland waterland, met oog voor zowel economische als praktische belangen.
Meer investeren in vaarwegen en maritieme infrastructuur
De SGP vindt dat het Rijk meer moet investeren in het vaarwegennet en het achterstallig onderhoud aan sluizen en bruggen moet aanpakken. Dit is nodig om de concurrentiepositie van de zeevaart en binnenvaart te behouden en capaciteitsknelpunten op te lossen. Ook wordt ingezet op de ontwikkeling van maritieme servicehavens en het verbeteren van ligplaatsen.
“Het Rijk investeert meer in het vaarwegennet. Achterstallig onderhoud bij sluizen en bruggen wordt aangepakt, evenals capaciteitsknelpunten, zoals bij de Volkeraksluizen.”
“Het Rijk werkt mee aan de komst van de maritieme servicehaven bij Urk en verbreding van de sluizen bij Kornwerderzand.”
“Het Rijk investeert mee in de aanleg van beveiligde truckparkings en ligplaatsen voor binnenvaartschepen.”
Stimuleren van goederenvervoer via binnenvaart
De SGP wil het goederenvervoer via de binnenvaart stimuleren door betere benutting van vaarwegen en binnenhavens. Kleine aanpassingen aan infrastructuur moeten de doorvaart voor grotere schepen mogelijk maken, en er wordt gepleit voor uitzonderingen op internationale emissie- en geluidseisen voor kleine binnenvaartschepen.
“De Rijksoverheid komt samen met provincies en gemeenten met een plan om goederenvervoer via de binnenvaart te stimuleren door betere benutting van vaarwegen en binnenhavens.”
“Soms kan met een kleine aanpassing van sluizen doorvaart voor (grotere) binnenvaartschepen mogelijk gemaakt worden.”
“Nederland maakt zich sterk voor een uitzondering binnen de internationale emissie- en geluidseisen voor kleine binnenvaartschepen.”
Innovatie en bescherming van de maritieme maakindustrie
De SGP onderstreept het belang van de maritieme maakindustrie voor Nederland en wil deze sector beschermen en innoveren, onder andere door het stimuleren van duurzame en schone aandrijvingen en het herinvoeren van de garantieregeling scheepsbouw.
“Om Nederlandse scheepswerven te beschermen tegen buitenlandse werven met een voorsprong door staatssteun, keert de garantieregeling scheepsbouw terug.”
“De maritieme maakindustrie, zoals in de Drechtsteden, is van grote waarde voor Nederland waterland. Daarom versterken we de innovatiemotor voor deze sector, bijvoorbeeld door snel in te zetten op duurzame en schone aandrijvingen.”
FVD is fel tegen windturbines op zee vanwege de negatieve impact op visserij en wil bestaande windparken ontmantelen. Ze pleiten voor het versterken van de Nederlandse visserij door meer autonomie, het terugdraaien van vangstbeperkingen en het uitbreiden van visvergunningen, waarbij ze expliciet EU-regels willen negeren. Hun visie is dat zeevaart en visserij vrij en toekomstbestendig moeten zijn, zonder Brusselse beperkingen of belemmeringen door energieprojecten op zee.
Geen windturbines op zee, bestaande parken ontmantelen
FVD verzet zich tegen windturbines op zee omdat deze de visserij belemmeren en wil bestaande windparken stap voor stap verwijderen. Dit standpunt is direct gericht op het beschermen van de zeevaart en visserij tegen ruimtelijke en economische inperking door energieprojecten.
Meer autonomie en ruimte voor de Nederlandse visserij
FVD wil de Nederlandse visserijsector versterken door meer nationale zeggenschap, het negeren van beperkende EU-regels, het uitbreiden van visvergunningen en het terugdraaien van vangstbeperkingen. Dit is bedoeld om de economische positie van de zeevaart en visserij te herstellen en te beschermen tegen internationale en Europese beperkingen.
“We onderhandelen zelf met landen zoals het VK over toegang tot vruchtbare visgronden en negeren beperkende EU-regels zoals het pulsvisserijverbod.”
“We breiden het aantal visserijvergunningen uit in plaats van deze verder te beperken.”
“We draaien vangstbeperkingen terug en herstellen ingetrokken vergunningen naar het niveau van 1990.”
“We erkennen de visserij als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden, zodat zij daar kan blijven opereren.”
De Partij voor de Dieren wil de zeevaart drastisch vergroenen door belastingvoordelen voor fossiele brandstoffen af te schaffen, strengere milieuregels in te voeren en duurzame alternatieven te stimuleren. De partij pleit voor internationale samenwerking om deze maatregelen breed door te voeren en wil de opbrengsten inzetten voor verduurzaming van de sector. Hun visie is dat de zeevaart niet langer een vrijplaats mag zijn voor vervuiling en dat vervoer over water schoner en eerlijker moet worden.
Einde aan belastingvoordelen en accijns op scheepsbrandstof
De PvdD wil dat de zeevaart niet langer profiteert van belastingvoordelen op fossiele brandstoffen en pleit voor het invoeren van accijns op scheepsbrandstof, net als bij benzine. Dit moet niet alleen nationaal, maar ook internationaal worden doorgevoerd. De opbrengsten worden gebruikt om de sector te verduurzamen en duurzaam vervoer over water te stimuleren.
“Voor de scheepvaart komt er een einde aan de belastingvoordelen op fossiele brandstof, er komt net als op benzine accijns op scheepsbrandstof. We maken ons ook hard om dit ook internationaal in te voeren. De opbrengsten worden gebruikt voor de verduurzaming van de vaart. Duurzaam personen- en goederenvervoer over water, inclusief veerverbindingen, wordt hiermee gestimuleerd.”
Verplichte walstroom en strengere milieuregels voor schepen
De partij wil dat aangemeerde schepen verplicht walstroom gebruiken om uitstoot te verminderen. Daarnaast worden het lozen van giftige stoffen, varend ontgassen, zeezwaaien en het gebruik van open-loop scrubbers verboden. Ook wordt het mengen van chemisch afval in stookolie voor de scheepvaart verboden.
“Het gebruik van walstroom wordt verplicht voor aangemeerde schepen.”
“Het lozen van giftige stoffen door schepen wordt verboden. Dit betekent dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het varend ontgassen, zeezwaaien (het lozen van waswater met wax, paraffines of andere restjes chemische lading) en het gebruik van open-loop scrubbers (uitlaatgassen reinigen van zwaveloxiden).”
“Er komt een verbod op de schadelijke ‘wegmengpraktijken’. Bedrijven wordt het niet langer toegestaan om chemisch afval weg te mengen in stookolie voor de scheepvaart of autobrandstof.”
Investeren in schonere en zuinigere zeevaart
De PvdD wil dat de zeevaart investeert in innovatieve en duurzame technieken, zoals zeilen voor voortstuwing en robots voor het schoonhouden van de romp, om het energieverbruik en de uitstoot te verminderen.
“De scheepvaart investeert in manieren om zuiniger te varen. Bijvoorbeeld met zeilen die bijdragen aan de voortstuwing en robots die de romp schoon en glad houden.”
Sluiten van zuidelijke vaarroute langs de Waddeneilanden voor containerschepen
Om de natuur te beschermen tegen risico’s van scheepvaartongevallen, wil de partij de zuidelijke vaarroute langs de Waddeneilanden sluiten voor containerschepen.
“We sluiten de zuidelijke vaarroute langs de Waddeneilanden voor containerschepen.”
GroenLinks-PvdA wil de zeevaart verduurzamen door de overgang naar schone brandstoffen te stimuleren en de veiligheid en milieubescherming op zee te verbeteren. De partij koppelt de energietransitie op zee aan natuurontwikkeling en wil de natuur in en rond zeehavens en kustgebieden beter beschermen. Hun visie is gericht op een schone, veilige en toekomstbestendige zeevaartsector die bijdraagt aan zowel economische als ecologische doelen.
Overgang naar schone brandstoffen in de zeevaart
GroenLinks-PvdA vindt dat de zeevaartsector moet vergroenen en wil dit bereiken door nationaal en internationaal beleid dat de overstap naar schone brandstoffen stimuleert. Dit is nodig om de uitstoot van broeikasgassen en vervuiling door de scheepvaart te verminderen.
“Ook de scheepvaart moet vergroenen. Met nationaal en internationaal beleid stimuleren we de overgang naar schone brandstoffen.”
Verbeteren van veiligheid en milieubescherming op zee
De partij wil de natuur in zee- en kustgebieden beter beschermen en de veiligheid van het scheepvaartverkeer verhogen, met speciale aandacht voor kwetsbare gebieden zoals de Waddenzee en Noordzee. Dit is ingegeven door zorgen over milieuvervuiling, overbevissing en risico’s voor mens en natuur door intensieve zeevaart.
“We gaan verder met opvolging van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad over veilig scheepvaartverkeer boven de eilanden.”
“Langs de gehele Nederlandse kust beschermen we de natuurgebieden beter en wordt er niet onnodig gebouwd.”
“In Friesland beschermen we het unieke Waddengebied, dus geen gas- of zoutboringen, en we volgen de aanbevelingen van de Onderzoeksraad over veilig scheepvaartverkeer boven de eilanden voortvarend op.”
Verduurzaming en strategische versterking van zeehavens
GroenLinks-PvdA ziet een rol voor zeehavens in de verduurzaming en economische weerbaarheid van Nederland, met aandacht voor zowel milieu als strategische belangen.
“We zetten in op de Schelde Delta Regio en de zeehaven North Sea Port, om zo de duurzaamheid, economische veerkracht en strategische weerbaarheid van Zeeland en Nederland te versterken.”
BBB erkent het belang van de maritieme sector, waaronder zeevaart, voor de Nederlandse economie en strategische veiligheid. De partij wil de maritieme maakindustrie structureel als strategisch erkennen, schonere brandstoffen in de scheepvaart stimuleren en havens ruimte geven om te versterken. BBB richt zich vooral op versterking van de maritieme sector, innovatie en verduurzaming, maar doet geen concrete voorstellen specifiek gericht op de zeevaart als transportsector.
Structurele erkenning maritieme maakindustrie als strategisch
BBB beschouwt de maritieme maakindustrie, inclusief scheepsbouw en zeevaart-gerelateerde logistiek, als essentieel voor economie en veiligheid. Door deze sector structureel als strategisch te erkennen, wil BBB beleid ontwikkelen dat innovatie, werkgelegenheid en nationale weerbaarheid bevordert.
“Erkenning maritieme maakindustrie als strategisch. Scheepsbouw, offshore techniek, bagger, marinebouw en binnenvaart logistiek zijn van groot belang voor onze economie en veiligheid. BBB wil dat deze sector structureel wordt erkend als strategisch en dat beleid daarop wordt ingericht.”
Stimuleren van schonere brandstoffen in de scheepvaart
BBB wil verduurzaming van de scheepvaart stimuleren door schonere brandstoffen te bevorderen. Dit draagt bij aan een schonere maritieme sector en ondersteunt de transitie naar duurzamere logistiek over water.
“We stimuleren schonere brandstoffen in de scheepvaart.”
Havens ruimte geven om te versterken
BBB ziet sterke havens als cruciaal voor de maritieme sector en de strategische zelfstandigheid van Nederland. De partij wil havens de ruimte geven om te groeien en zich te versterken.
“BBB geeft havens de ruimte om te versterken.”
BIJ1 wil de zeevaart en havens vergroenen en waar mogelijk reduceren, met een sterke nadruk op sociale en ecologische rechtvaardigheid. Ze geven voorrang aan schepen uit landen met eerlijke belastingconstructies en arbeidswetgeving, en willen cruiseschepen volledig uitfaseren uit Nederlandse havens. Hun visie is gericht op het terugdringen van vervuiling, het bevorderen van eerlijke arbeidsomstandigheden en het tegengaan van belastingontwijking in de zeevaartsector.
Vergroenen en reduceren van zeevaart en havens
BIJ1 streeft naar een vermindering van de milieu-impact van de zeevaart en havens, door vergroening en waar mogelijk reductie. Dit is onderdeel van hun bredere inzet voor klimaatrechtvaardigheid en het terugdringen van vervuilende sectoren.
“We vergroenen en reduceren waar mogelijk de scheepvaart en de havens.”
Voorrang voor eerlijke schepen bij aanlegvergunningen
Om belastingontwijking en slechte arbeidsomstandigheden tegen te gaan, wil BIJ1 bij het verlenen van aanlegvergunningen voorrang geven aan schepen uit landen met eerlijke belastingconstructies en rechtvaardige arbeidswetgeving.
“Bij de keuze om wel of geen aanlegvergunning te verlenen geven we voorrang aan schepen die geregistreerd staan in landen met eerlijke belastingconstructies en rechtvaardige arbeidswetgeving.”
Cruiseschepen uitfaseren uit Nederlandse havens
BIJ1 wil cruiseschepen volledig weren uit Nederlandse havens vanwege hun grote milieu-impact. Dit willen ze bereiken door extra belastingen en het verminderen van aanlegvergunningen, met als einddoel een totaalverbod.
“We faseren cruiseschepen uit, onder andere via extra belasting op aanleggen en vermindering van aanlegvergunningen. Uiteindelijk zullen er geen cruiseschepen meer in Nederlandse havens aanmeren.”
JA21 noemt zeevaart niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar richt zich op aanverwante maritieme sectoren zoals visserij, havens en maritieme defensie. De partij pleit voor het beschermen van de concurrentiepositie van de Rotterdamse haven, het versterken van de visserijsector en het investeren in de marine. Concrete voorstellen voor de zeevaart als sector ontbreken.
Concurrentiepositie en ruimte voor de Rotterdamse haven
JA21 ziet de Rotterdamse haven als essentieel voor de economie en internationale handel en wil de concurrentiepositie beschermen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken. Dit raakt indirect de zeevaart, aangezien de haven een cruciale schakel is voor de maritieme sector.
“De Rotterdamse haven is één van de belangrijkste economische motoren van Nederland en een onmisbare schakel in de internationale handel. JA21 wil de haven ruim baan geven, als bron van werkgelegenheid en welvaart. We stoppen de uittocht van bedrijven en banen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken en door de concurrentiepositie van de haven te beschermen.”
Versterken van de visserijsector en maritieme ruimte
JA21 wil de visserijsector beschermen en toekomstperspectief bieden, onder andere door visserijtoegang wettelijk te verankeren in de ruimtelijke ordening op zee. Dit raakt aan de maritieme ruimte, maar niet direct aan de zeevaart als transportsector.
“Visserijtoegang wettelijk verankeren in de regels voor ruimtelijke ordening op zee.”
Investeren in maritieme defensie
JA21 pleit voor versterking van de marine, waaronder maritieme ondersteuningsbases en moderne schepen. Dit betreft de militaire maritieme sector, niet de civiele zeevaart.
“De marine voorzien van onderzeebootbestrijdingseenheden, moderne fregatten en UAV’s. We versterken de maritieme ondersteuningsbases in Vlissingen en Eemshaven.”
NSC benoemt het belang van een toekomstbestendige en duurzame zeevaart en visserij, met nadruk op het beschermen van de natuur en het ondersteunen van de sector bij verduurzaming. Concrete voorstellen richten zich op het verminderen van bijvangst, het handhaven en uitbreiden van visquota, en het stimuleren van innovatie in de visserijvloot. De partij erkent daarnaast het strategische belang van havens voor de scheepvaart en economie.
Duurzame en toekomstbestendige zeevisserij
NSC wil de zeevisserij verduurzamen door bijvangst te verminderen, visquota te handhaven en nieuwe commerciële soorten te reguleren. De partij ondersteunt innovatie in de vloot en zet in op duurzame vismethoden, met oog voor het behoud van visbestanden voor toekomstige generaties.
“We zetten in op het verminderen van bijvangst, handhaven quota voor commerciële soorten en zetten ons in voor quota voor nieuwe commerciële soorten zoals de sepia zodat vissen ook voor latere generaties mogelijk blijft. We steunen de visserijsector bij het toekomstbestendig maken van de vloot en bij het toewerken naar een duurzaam verdienmodel. We zullen ons op Europees niveau inzetten voor het vissen met puls.”
Strategisch belang van havens voor zeevaart
NSC onderstreept het belang van Nederlandse havens als knooppunten voor scheepvaart, economie en energie, en pleit voor erkenning en investeringen in havens van nationaal belang.
“Nederlandse havens worden steeds belangrijker. Niet alleen voor de scheepvaart en de economie maar ook als uitvalsbasis voor het onderhoud van windparken op zee. Om die reden moet bijvoorbeeld de haven van Den Helder ook gezien worden als haven van nationaal belang.”
“We erkennen de haven van Den Helder als haven van nationaal belang. In 2026 starten we een meerjarig investeringsprogramma om Den Helder te ontwikkelen tot logistiek knooppunt voor offshore, wind, waterstoflogistiek en defensie.”
De PVV is kritisch op streng klimaatbeleid en elektrificatie in de zeevaart en wil deze sector juist beschermen tegen extra lasten en verplichtingen. Hun belangrijkste voorstel is het afschaffen van gedwongen elektrificatie in de scheepvaart en het behouden van Nederlandse zeggenschap over havens en kritieke infrastructuur. De partij ziet zeevaart als essentieel voor de economie en wil deze sector niet verder belasten met klimaatmaatregelen.
Geen gedwongen elektrificatie in de scheepvaart
De PVV verzet zich tegen verplichte elektrificatie van de zeevaart, omdat zij vinden dat dit de sector onnodig belast en bedrijven wegjaagt. Volgens de partij moeten bedrijven in de zeevaartsector worden gekoesterd in plaats van ontmoedigd door dure klimaatmaatregelen, om zo de economische vitaliteit en werkgelegenheid te behouden.
Havens en infrastructuur in Nederlandse handen houden
De PVV wil dat havens en andere kritieke infrastructuur, die nauw verbonden zijn met de zeevaart, altijd met een meerderheidsaandeel in Nederlandse (publieke) handen blijven. Dit standpunt is bedoeld om nationale controle en veiligheid te waarborgen, en te voorkomen dat essentiële logistieke knooppunten in buitenlandse handen vallen.
“Havens en andere kritieke infrastructuur moeten altijd met een meerderheidsaandeel in Nederlandse (publieke) handen blijven.”
Volt wil de zeevaart verduurzamen door fiscale voordelen voor vervuilende zeescheepvaart af te schaffen en te investeren in emissievrije technologieën, zoals nucleaire voortstuwing. Ze pleiten voor Europese samenwerking en regelgeving om de maritieme sector toekomstbestendig en aantrekkelijk te maken, met aandacht voor veiligheid, opleiding en innovatie.
Fiscale voordelen voor zeescheepvaart afschaffen
Volt vindt dat de zeescheepvaart eerlijk moet bijdragen aan de kosten van vervuiling en wil bestaande belastingvoordelen voor deze sector beëindigen. Hiermee willen ze een gelijk speelveld creëren en de verduurzaming van de sector stimuleren.
Investeren in emissievrije technologie voor de maritieme sector
Volt zet in op onderzoek en ontwikkeling van veilige, schaalbare en emissievrije technologieën voor de zeevaart, zoals nucleaire voortstuwing. Ze willen de randvoorwaarden op het gebied van wetgeving, veiligheid en opleiding verbeteren om Nederland een voortrekkersrol te geven in duurzame maritieme innovatie.
“We zetten in op onderzoek naar nucleaire voortstuwing van vrachtschepen, als veilige, schaalbare en emissievrije technologie van de toekomst voor de maritieme sector. Tegelijk starten we met de ontwikkeling van de benodigde randvoorwaarden op het gebied van wet- en regelgeving, systeemveranderingen, veiligheid en opleiding van bekwaam personeel en het aantrekkelijk maken van werk in de scheepvaartssector als geheel.”
De SP noemt "zeevaart" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel het stimuleren van binnenvaart als duurzaam alternatief voor wegtransport. Concrete voorstellen richten zich op het verbeteren van vaarwegen en het subsidiëren van elektrisch of waterstof aangedreven scheepvaart, met als doel de verduurzaming van goederenvervoer over water.
Stimuleren van binnenvaart als duurzaam transport
De SP ziet vervoer over water als een belangrijk middel om goederenvervoer te verduurzamen en de uitstoot van vrachtwagens te verminderen. Door te investeren in vaarwegen en het subsidiëren van schone aandrijving voor schepen, wil de partij de binnenvaart aantrekkelijker maken ten opzichte van wegtransport.
“We stimuleren de binnenvaart. Vervoer over water helpt bij de verduurzaming van het vervoer van goederen, door deze effectief in te zetten ten opzichte van wegtransport. Dat leidt tot minder vrachtwagens, minder uitstoot en minder files. Daarom verbeteren we vaarwegen en verstrekken we subsidie voor elektrisch of op waterstof varen.”
De VVD ziet het waarborgen van vrije zeevaart en het beschermen van vitale zeeroutes als essentieel voor de economische veiligheid van Nederland. De partij wil daarom blijvend investeren in maritieme capaciteit en zelfstandige maritieme operaties, ook buiten het NAVO-verdragsgebied, om vrije zeevaart wereldwijd te garanderen.
Investeren in maritieme capaciteit voor vrije zeevaart
De VVD benadrukt het belang van vrije zeevaart voor de aanvoer van essentiële grondstoffen en de economische veiligheid van Nederland. Door te investeren in maritieme capaciteit en zelfstandige operaties, wil de partij bijdragen aan de bescherming van vitale zeeroutes, ook buiten het NAVO-verdragsgebied, en het recht op vrije zeevaart wereldwijd onderstrepen.
“Onze economische veiligheid en de aanvoer van essentiële grondstoffen zijn hiervan afhankelijk, wat zelfstandige maritieme operaties, ook buiten het NAVO-verdragsgebied, noodzakelijk maakt. Daarnaast moeten we aanwezig blijven in de Zuid-Chinese Zee om het recht op vrije zeevaart te blijven benadrukken. Daarom blijven we in onze maritieme capaciteit investeren.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma