Verkiezingsprogramma's 2025 overww uitkering
JA21 noemt de WW-uitkering (werkloosheidsuitkering) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar hun visie op sociale zekerheid en het activeren van werklozen is duidelijk: het vangnet moet mensen stimuleren om weer aan het werk te gaan en afhankelijkheid tegengaan. Ze willen dat werken altijd meer oplevert dan een uitkering en pleiten voor een activerend sociaal vangnet met minder bureaucratie.
Vangnet moet activeren en afhankelijkheid tegengaan
JA21 vindt dat het huidige sociale vangnet mensen te veel in afhankelijkheid houdt en wil dat uitkeringen gericht zijn op het herstel van zelfstandigheid. Het doel is dat werken altijd aantrekkelijker is dan een uitkering, met minder bureaucratie en meer focus op re-integratie.
“Een vangnet dat mensen activeert om weer te gaan werken. Ondersteuning moet altijd gericht zijn op het herstel van zelfstandigheid.”
“Dat werken altijd meer oplevert dan niet werken.”
“Wel verplichten wij mensen er alles aan te doen om weer zelfstandig en zelfredzaam te worden. Zo kennen onze uitkeringen een verplichting om werk te zoeken of werk te hebben.”
Minder bureaucratie en meer vertrouwen in uitkeringsgerechtigden
JA21 wil de bureaucratische rompslomp rond uitkeringen verminderen en mensen meer vertrouwen geven om zelf keuzes te maken, met gerichte hulp voor wie het echt nodig heeft.
Volt wil het sociale zekerheidsstelsel hervormen door zelfstandigen dezelfde rechten binnen de WW (werkloosheidsuitkering) te geven als werknemers, met bijbehorende premiebetaling. Op termijn wil Volt het hele systeem van uitkeringen, inclusief de WW, vervangen door een universeel basisinkomen dat alle bestaande toeslagen en premies overbodig maakt.
Zelfstandigen krijgen recht op WW-uitkering
Volt vindt dat zelfstandigen dezelfde bescherming moeten krijgen als werknemers, ook bij werkloosheid. Dit betekent dat zij WW-rechten opbouwen en hiervoor premies betalen, waarmee Volt het vangnet voor werkenden gelijk wil trekken en schijnconstructies wil tegengaan.
“Er komt één sociaal stelsel voor werkenden: zelfstandigen krijgen net als werknemers rechten binnen de WW, WAO en WIA. Dat betekent dat zij dezelfde bescherming krijgen als werknemers die in loondienst zijn, en dat zij hiervoor premies betalen.”
“Elke zzp’er kan gebruikmaken van de sociale voorzieningen en betaalt hiervoor, net als werknemers in loondienst, belastingen. Door dit verplicht te stellen kunnen schijnconstructies vermeden worden.”
“We onderzoeken of we zzp’ers ook kunnen ondersteunen bij werkloosheid, waardoor ze een stevig vangnet krijgen.”
WW en andere uitkeringen vervangen door basisinkomen (lange termijn)
Volt wil op termijn het hele systeem van uitkeringen, inclusief de WW, vervangen door een universeel basisinkomen. Dit basisinkomen moet alle bestaande toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten en premies overbodig maken, waardoor het sociale stelsel eenvoudiger en zekerder wordt.
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Boven op die basis wordt er per volwassene en per kind extra geld uitgekeerd.”
“We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies af. Al deze regelingen worden afgedekt door invoering van het nieuwe basisinkomen...”
BBB wil de WW-uitkering behouden als vangnet voor wie het nodig heeft, maar pleit voor een eenvoudiger en menselijker uitvoering van het sociale zekerheidsstelsel. Ze willen het UWV hervormen tot een eenvoudige uitkeringsinstantie en de bureaucratie verminderen, zodat mensen niet verdwalen in regels en loketten.
WW-uitkering blijft als vangnet behouden
BBB vindt het belangrijk dat de WW-uitkering als vangnet blijft bestaan voor mensen die het nodig hebben. Ze benadrukken het belang van sociale zekerheid, maar willen het systeem minder bureaucratisch en toegankelijker maken.
UWV hervormen tot eenvoudige uitkeringsinstantie
BBB wil het UWV hervormen zodat het zich beperkt tot het uitkeren van uitkeringen, en andere taken zoals keuringen en arbeidsmarktbegeleiding overhevelen naar gespecialiseerde partijen. Dit moet leiden tot minder bureaucratie en een menselijkere benadering.
“Het UWV hervormen tot een eenvoudige uitkeringsinstantie. De huidige situatie is onhoudbaar. Uiteraard blijft een vangnet beschikbaar voor wie dat nodig heeft. Keuringen en arbeidsmarktbegeleiding worden overgeheveld naar zelfstandige partijen met kennis van zaken.”
De ChristenUnie wil de WW-uitkering toegankelijker en eerlijker maken door de duur van de WW op twee jaar te houden en het systeem te vereenvoudigen. Ze keren zich tegen bezuinigingen op de WW en willen misbruik van de WW door bedrijven tegengaan. Daarnaast pleiten ze voor de introductie van een WW-uitkering op de BES-eilanden.
Duur WW-uitkering blijft twee jaar
De ChristenUnie is tegen de verkorting van de WW-duur en wil deze op twee jaar houden, omdat vooral kwetsbare groepen anders in de problemen komen. Ze keren zich expliciet tegen de bezuiniging van het kabinet op dit punt.
“De ChristenUnie draait deze bezuiniging terug en handhaaft de duur van de WW op twee jaar.”
Vereenvoudiging en uniformering van de WW
De partij wil het WW-systeem eenvoudiger en eerlijker maken, onder meer door de regels te uniformeren en de referte-eis te versoberen. Dit moet misbruik tegengaan en het systeem toegankelijker maken voor mensen die recht hebben op een uitkering.
“De WW wordt vereenvoudigd. Er zijn bedrijven die met gebruik van de WW een bedrijfsmodel voeren van laagbetaalde seizoensarbeid door veelal arbeidsmigranten. Dat vindt de ChristenUnie onwenselijk. Daarom voeren we een vereenvoudigingslag door waarin we de WW meer uniformeren en ten aanzien van de referte-eis versoberen.”
Introductie WW-uitkering op de BES-eilanden
De ChristenUnie wil dat ook op de BES-eilanden een WW-uitkering wordt ingevoerd, zodat inwoners daar dezelfde sociale zekerheid hebben als in Europees Nederland.
“We introduceren een WW-uitkering op de BES en streven ernaar de onderstand (bijstand) en AOV (AOW) in lijn te brengen met de regelingen zoals die in Europees Nederland gelden.”
FVD wil de toegang tot WW-uitkeringen en andere sociale voorzieningen voor immigranten sterk beperken door een wachttijd van tien jaar arbeid in Nederland in te voeren. Daarnaast wil FVD uitkeringen kunnen stopzetten voor activisten die de samenleving bewust ontwrichten. De partij ziet uitkeringen als een voorziening die niet mag worden misbruikt en wil deze nadrukkelijk niet inzetten als basisinkomen.
Toegang tot WW en uitkeringen voor immigranten beperken
FVD vindt dat immigranten pas na tien jaar arbeid in Nederland recht moeten krijgen op uitkeringen, waaronder de WW. Dit moet voorkomen dat Nederland aantrekkelijk wordt voor mensen die vooral van sociale voorzieningen willen profiteren.
“We laten immigranten pas aanspraak maken op toeslagen en uitkeringen na tien jaar arbeid in Nederland, zodat Nederland niet meer aantrekkelijk is voor gelukszoekers.”
Uitkering stopzetten voor ontwrichtende activisten
De partij wil de wet aanpassen zodat uitkeringen kunnen worden gestopt voor mensen die door activisme de samenleving bewust hinderen, zoals bij blokkades of vernielingen.
“We passen de wet zodanig aan dat we uitkeringen kunnen stoppen voor activisten die de samenleving bewust hinderen, zoals door het blokkeren van snelwegen, vernielingen, etc., zodat wie overlast veroorzaakt niet wordt beloond met belastinggeld.”
Geen invoering van basisinkomen
FVD is fel tegen het idee van een basisinkomen en ziet dit als schadelijk voor arbeidsethos en de belastingdruk.
“We zullen nooit instemmen met het instellen van een basisinkomen, dit communistische idee zorgt enkel voor meer afhankelijkheid van de staat, ondermijnt arbeidsethos en leidt tot hogere belastingen voor werkenden.”
GroenLinks-PvdA wil de WW-uitkering versterken door de duur te verlengen en eerdere bezuinigingen terug te draaien, zodat mensen bij baanverlies meer zekerheid hebben. Ze willen misbruik van de WW door werkgevers aanpakken en benadrukken het belang van sterke werknemersverzekeringen als vangnet bij werkloosheid. De partij kiest voor een sociaal en rechtvaardig systeem dat zekerheid biedt bij baanverlies.
WW-duur verlengen en bezuinigingen terugdraaien
GroenLinks-PvdA wil de duur van de WW herstellen naar twee jaar en de kortdurende WW verlengen, om mensen die hun baan verliezen meer zekerheid te bieden. Ze keren zich tegen eerdere verkortingen van de WW en willen dat mensen bij werkloosheid voldoende tijd en ondersteuning krijgen om nieuw werk te vinden.
“De asociale verkorting van de WW draaien we terug. Wij staan voor een langdurige WW van twee jaar. We verlengen de kortdurende WW voor mensen die een half jaar hebben gewerkt, van drie naar zes maanden.”
Misbruik van WW door werkgevers tegengaan
De partij wil een einde maken aan constructies waarbij werkgevers de WW gebruiken om werknemers in het laagseizoen tijdelijk te ontslaan. Dit moet voorkomen dat de WW als flexibele buffer voor werkgevers wordt misbruikt.
“Werkgevers die hun werknemers gedurende het laagseizoen ‘op vakantie sturen’ in de WW pakken we hard aan.”
Sterke werknemersverzekeringen behouden
GroenLinks-PvdA benadrukt het belang van de WW als werknemersverzekering en wil voorkomen dat deze wordt uitgehold of omgevormd tot een voorziening waarop bezuinigd kan worden. De regie over deze verzekeringen moet bij werknemers en werkgevers blijven.
“De WW en de WIA beschermen werknemers tegen veel inkomensverlies wanneer je je baan verliest of ziek wordt. We voorkomen dat dit type verzekeringen veranderen in voorzieningen zodat er niet vervolgens op kan worden bezuinigd.”
NSC wil de maximale duur van de WW-uitkering handhaven op twee jaar en richt zich op snelle re-integratie van werklozen door gerichte begeleiding en omscholing. De partij benadrukt het belang van begeleiding naar werk in sectoren met personeelstekorten en het inzetten van ontwikkelbudgetten voor scholing. Hun visie is dat de WW een tijdelijke vangnetfunctie heeft, gericht op snelle terugkeer naar werk.
Maximale duur WW-uitkering blijft twee jaar
NSC kiest ervoor om de maximale duur van de WW-uitkering te behouden op twee jaar. Ze zien de WW als een tijdelijk vangnet en willen voorkomen dat mensen langdurig afhankelijk blijven van een uitkering. De nadruk ligt op het snel vinden van nieuw werk of omscholing.
“De duur van een werkloosheidsuitkering op basis van de Werkloosheidswet (WW) blijft gehandhaafd op maximaal twee jaar.”
Snellere en gerichtere begeleiding naar werk tijdens WW
NSC wil mensen in de WW sneller en gerichter begeleiden naar een nieuwe baan, met speciale aandacht voor omscholing naar sectoren met personeelstekorten. Dit moet de periode van werkloosheid verkorten en de kans op duurzame werkhervatting vergroten.
“We helpen mensen die in de WW terecht komen snel een nieuwe baan te vinden door hen eerder en gerichter te begeleiden. Samen met werkgevers creëren we omschoolbanen in sectoren waar een personeelstekort is. Zo krijgen werklozen sneller uitzicht op een nieuwe baan en inkomen.”
Transitievergoeding en ontwikkelbudget inzetten voor omscholing (indirect relevant)
Hoewel niet exclusief over de WW, wil NSC dat middelen zoals de transitievergoeding en ontwikkelbudgetten worden ingezet om de overstap naar nieuw werk of scholing te faciliteren, wat ook relevant is voor mensen die uit de WW komen.
“De transitievergoeding wordt meer gericht op het mogelijk maken van een overstap naar een nieuwe baan of scholing, en daarom voortaan gestort in het persoonlijk ontwikkelbudget van werkenden.”
BVNL wil het verschil tussen werken en een uitkering, waaronder de WW, vergroten en pleit voor gelijke behandeling van politici en bestuurders door hun wachtgeldregeling te vervangen door de reguliere WW. De partij stelt voor om sociale voorzieningen te versoberen en werkloosheidsuitkeringen voor immigranten in de eerste jaren te beperken. Hun visie is dat werken altijd aantrekkelijker moet zijn dan het ontvangen van een uitkering.
Wachtgeld voor politici vervangen door WW-regeling
BVNL vindt dat politici en bestuurders geen aparte wachtgeldregeling moeten hebben, maar bij werkloosheid onder de reguliere WW-regeling moeten vallen, net als andere werkenden. Dit moet zorgen voor gelijke behandeling en het tegengaan van privileges voor politici.
“Wachtgeld voor politici en bestuurders komt te vervallen en wordt vervangen door de WW-regeling die geldt voor alle werkende Nederlanders.”
Versoberde WW-uitkering voor immigranten
BVNL wil dat immigranten in de eerste vijf jaar na aankomst slechts recht hebben op een versoberde werkloosheidsuitkering. Hiermee wil de partij misbruik van sociale voorzieningen tegengaan en stimuleren dat immigranten sneller participeren op de arbeidsmarkt.
“Versoberde uitkering bij werkloosheid voor immigranten tijdens de eerste 5 jaar in Nederland.”
DENK wil de bestaanszekerheid van mensen met een WW-uitkering waarborgen door de uitkering te koppelen aan het minimumloon en deze mee te laten stijgen met de prijzen. Daarnaast spreekt DENK zich expliciet uit voor het behoud van de duur van de WW-uitkering en tegen het verminderen van ontslagbescherming. Hun visie is gericht op inkomenszekerheid en bescherming van werkenden bij werkloosheid.
WW-uitkering stijgt mee met minimumloon en prijzen
DENK vindt het belangrijk dat mensen met een WW-uitkering hun koopkracht behouden, vooral in tijden van stijgende prijzen. Door de koppeling met het minimumloon te behouden en uitkeringen te laten meestijgen met de prijzen, wil DENK voorkomen dat werklozen financieel achterop raken.
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden. De koppeling met het minimumloon blijft bestaan.”
Behoud van WW-duur en ontslagbescherming
DENK verzet zich tegen het verkorten van de WW-duur en het verminderen van ontslagbescherming. Hiermee wil de partij zekerheid bieden aan mensen die hun baan verliezen en voorkomen dat zij sneller in financiële problemen komen.
“Wij willen dat zekerheden op de arbeidsmarkt voor werknemers behouden blijven. Dat betekent dat wij ons uitspreken tegen een vermindering van de ontslagbescherming en dat wij behoud willen van de WW duur.”
De SP wil de WW-uitkering behouden zoals die nu is en is tegen het verkorten van de WW-duur. Zij vinden dat politici geen uitzonderingspositie mogen hebben en na hun Kamerlidmaatschap recht moeten hebben op een gewone WW-uitkering, net als andere burgers. De partij benadrukt bestaanszekerheid voor iedereen die (tijdelijk) niet kan werken.
WW-duur niet verkorten
De SP is expliciet tegen het verkorten van de duur van de WW-uitkering. Zij vinden dat bestaanszekerheid voor mensen die hun baan verliezen gewaarborgd moet blijven en dat de sociale zekerheid niet verder uitgehold mag worden.
“Wij verkorten de WWduur niet.”
Politici geen uitzonderingspositie: gewone WW na Kamerlidmaatschap
De SP wil dat politici na hun Kamerlidmaatschap geen recht meer hebben op een riante wachtgeldregeling, maar gewoon recht op WW, net als iedere andere werknemer. Hiermee willen ze gelijke behandeling en het tegengaan van privileges voor politici.
“In plaats van belastinggeld binnenharken moeten zij aan het einde van hun werk in de Kamer gewoon recht op WW hebben, net als iedereen. Dan stoppen ze ook snel genoeg met het verkorten van de WWduur.”
BIJ1 noemt de WW-uitkering (werkloosheidsuitkering) nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma. Het programma richt zich vooral op het verbeteren van sociale zekerheid in brede zin, met aandacht voor uitkeringen, arbeidsrechten en inkomenszekerheid, maar doet geen concrete voorstellen specifiek voor de WW. Wel wordt in één fragment genoemd dat mensen die intensief (mantel)zorg bieden, WW-rechten moeten opbouwen.
Opbouw van WW-rechten voor mantelzorgers
BIJ1 vindt dat mensen die intensief mantelzorg verlenen financieel gecompenseerd moeten worden, inclusief het opbouwen van WW-rechten. Hiermee wil de partij de waarde van onbetaalde zorgarbeid erkennen en zorgen dat mantelzorgers niet worden benadeeld in hun sociale zekerheidspositie.
“Mensen die intensief (mantel)zorg bieden, worden financieel gecompenseerd met een inkomen en opbouw van WW- en pensioenrechten.”
Het CDA noemt de WW-uitkering nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benadrukt het belang van een solide vangnet bij werkloosheid en het stimuleren van terugkeer naar werk. De partij stelt voor om mensen met een uitkering die aan het werk gaan, tijdelijk de mogelijkheid te geven terug te keren naar hun oude uitkering als het werken niet lukt, zodat de stap naar werk minder risicovol wordt.
Tijdelijke terugkeer naar uitkering bij mislukte werkhervatting
Het CDA wil mensen met een uitkering stimuleren om aan het werk te gaan door de zekerheid te bieden dat zij tijdelijk kunnen terugkeren naar hun oude uitkering als het werk niet bevalt of niet lukt. Dit verlaagt de drempel om werk te accepteren en vermindert de angst om bestaanszekerheid te verliezen.
“Voor mensen met een uitkering die aan het werk gaan, willen we tijdelijke mogelijkheden om terug te keren naar de oude uitkering als het werken onverhoopt niet gaat. Zodat mensen durven kiezen voor een baan, ook als dat onzeker voelt, in plaats van de zekerheid van een uitkering.”
D66 wil de WW-uitkering moderniseren door direct na werkloosheid een hogere uitkering te bieden, zodat de inkomensval kleiner is, maar de uitkeringsduur te verkorten omdat mensen tegenwoordig sneller nieuw werk vinden. Hiermee wil D66 bestaanszekerheid vergroten en de WW beter laten aansluiten op de huidige arbeidsmarkt.
Hogere WW-uitkering aan het begin, kortere duur
D66 stelt voor om de WW-uitkering aan te passen zodat werklozen direct een hogere uitkering ontvangen, waardoor de terugval in inkomen kleiner wordt. Tegelijkertijd wordt de duur van de uitkering korter, omdat mensen volgens D66 sneller dan vroeger nieuw werk vinden. Dit moet de bestaanszekerheid vergroten en de WW beter laten aansluiten op de moderne arbeidsmarkt.
“We passen de Werkloosheidsuitkering (WW) aan, zodat die beter past bij deze tijd. Wie werkloos wordt, krijgt direct aan het begin een hogere uitkering, zodat de terugval in inkomen kleiner is. De duur van de uitkering wordt korter, omdat mensen tegenwoordig vaak sneller dan vroeger een nieuw werk vinden.”
De Partij voor de Dieren wil de sociale zekerheid menselijker en eenvoudiger maken, met een focus op bestaanszekerheid en minder bureaucratie. Specifiek voor de WW-uitkering stelt de partij voor de duur van de kortdurende WW te verlengen naar zes maanden. Hun visie is dat iedereen recht heeft op een fatsoenlijk vangnet bij werkloosheid, zonder onnodige voorwaarden of versoberingen.
Verlenging kortdurende WW naar zes maanden
De PvdD vindt het huidige vangnet bij werkloosheid te beperkt en wil de bestaanszekerheid van werkzoekenden vergroten door de duur van de kortdurende WW-uitkering te verlengen. Dit moet mensen meer tijd geven om passend werk te vinden en voorkomt dat zij te snel in de bijstand belanden.
“We verlengen de kortdurende WW naar zes maanden.”
De SGP wil de WW-uitkering (werkloosheidsuitkering) hervormen door deze aan het begin hoger te maken en vervolgens trapsgewijs af te bouwen, met een maximale duur van één jaar. Hiermee wil de partij de inkomensval bij werkloosheid beperken, maar ook prikkelen tot snelle terugkeer naar werk.
WW-uitkering begint hoger, wordt sneller afgebouwd
De SGP stelt voor om de werkloosheidsuitkering aan het begin hoger te maken en deze vervolgens trapsgewijs af te bouwen, zodat de inkomensval bij werkloosheid kleiner wordt. Tegelijkertijd wordt de maximale duur van de WW-uitkering teruggebracht naar één jaar, met een langere opbouwperiode van rechten. Dit moet enerzijds inkomenszekerheid bieden bij baanverlies, maar anderzijds mensen stimuleren om snel weer aan het werk te gaan.
“De werkloosheidsuitkering begint hoger en wordt trapsgewijs afgebouwd, zodat de inkomensval bij werkloosheid kleiner wordt. De duur van de werkeloosheidsuitkering gaat naar één jaar, waarbij de opbouw van rechten over een langere periode verloopt.”
De VVD wil de WW-uitkering (werkloosheidswet) meer activerend maken, zodat mensen sneller aan het werk gaan en het aantrekkelijker wordt om te werken in plaats van een uitkering te ontvangen. Ze pleiten voor meer maatwerk in cao’s en het versoepelen van verplichtingen rondom de WW, met als doel de arbeidsmarkt te stimuleren en de stap van uitkering naar werk te verkleinen.
WW-uitkering meer activerend maken en maatwerk toestaan
De VVD vindt dat de WW-uitkering te weinig aanzet tot het snel vinden van nieuw werk. Door de WW activerender te maken en meer maatwerk in cao’s toe te staan, willen ze werkgevers stimuleren mensen sneller in dienst te nemen en werkzoekenden sneller aan een baan helpen. Dit moet de arbeidsmarkt flexibeler maken en de afhankelijkheid van uitkeringen verminderen.
“de werkloosheidswet door deze meer activerend te maken en geven meer ruimte voor maatwerk in cao’s, door de transitievergoeding niet langer verplicht te stellen. Zo zorgen we ervoor dat het makkelijker wordt om mensen in dienst te nemen, dat mensen sneller een baan vinden en dat er ruimte is voor afspraken die passen bij het bedrijf en de werknemer.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma