Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningmarkt, stikstof, normen en waarden, asiezoekers, ozrgakkoord, energierekening
BVNL wil de woningmarkt liberaliseren en dereguleren, het stikstofbeleid volledig afschaffen, en pleit voor een asielstop om de druk op woningen en voorzieningen te verlagen. Ze zetten in op lagere energierekeningen door kernenergie en gaswinning, en benadrukken traditionele Nederlandse normen en waarden zoals vrijheid van meningsuiting en respect voor ouderen. Concrete voorstellen zijn onder meer het schrappen van huurregulering, het beëindigen van het stikstof- en klimaatfonds, en het beperken van immigratie.
Woningmarkt volledig liberaliseren en dereguleren
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen de woningmarkt ernstig hebben verstoord en wil deze daarom sterk dereguleren. Ze willen meer bouwmogelijkheden, minder regels, het afschaffen van huurregulering en het vergunningsvrij maken van woningdelen en splitsingen. Ook willen ze geen voorrang meer voor statushouders en het afschaffen van huurtoeslag voor niet-Nederlanders.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij.”
“Geen voorrang meer voor een sociale woning voor statushouders.”
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
“De woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
Stikstofbeleid volledig afschaffen
BVNL beschouwt het stikstofbeleid als bureaucratisch en onnodig, en wil het per direct beëindigen. Ze willen het stikstoffonds opheffen, geen boeren meer uitkopen, en alleen werken met gemeten waarden in plaats van modellen.
“Het stikstofbeleid gaat per direct de prullenbak in, zodat boeren weer rustig kunnen boeren en vissers weer gewoon kunnen vissen.”
“Het stikstoffonds van € 25 miljard wordt ontmanteld.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
“Het Aeriusmodel mag niet meer worden gebruikt en er wordt slechts gewerkt met gemeten waarden.”
Asielstop en beperking immigratie
BVNL wil een volledige asielstop en forse beperking van immigratie, omdat zij stellen dat migratie de woningnood en druk op voorzieningen veroorzaakt. Ze willen opvang van vluchtelingen in de regio en stellen dat zonder immigratie er een overschot aan woningen zou zijn.
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Lagere energierekening door kernenergie en gaswinning
BVNL wil de energierekening verlagen door in te zetten op kernenergie, gaswinning in Nederland, en het stoppen met subsidies en klimaatmaatregelen die de kosten verhogen. Ze willen geen nieuwe windmolens en zonnepanelen alleen op daken.
“Nederland moet streven naar energiesoevereiniteit waardoor we als land minder afhankelijk worden van energie uit het buitenland en de energierekening omlaaggaat. Daarvoor moeten we vrij worden gelaten om kerncentrales te bouwen en doorgaan met het veilig produceren van aardgas uit beschikbare Nederlandse gasvelden.”
“Versneld inzetten op geothermie zodra is onderzocht of deze technologie kan bijdragen aan een betaalbare energierekening.”
“De energiebelastingen worden minimaal verlaagd naar het EU-gemiddelde, maar bij voorkeur nog lager of zelfs helemaal afgeschaft.”
“Geen nieuwe windmolens op land of op zee.”
“Er worden geen zonnepanelen geplaatst op onbebouwde grond of op water. Zonnepanelen op daken is een keuze die we bij de eigenaar van het gebouw laten en is vergunningsvrij.”
Traditionele Nederlandse normen en waarden centraal
BVNL benadrukt het belang van klassieke Nederlandse waarden zoals vrijheid van meningsuiting, respect voor ouderen, en het tegengaan van ideologische indoctrinatie. Ze willen onderwijs vrijhouden van 'woke-isme' en de vrijheid van burgers beschermen.
“Jarenlang hebben we kunnen genieten van vrijheid om te ondernemen, vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om te demonstreren en de vrijheid om zelf te bepalen wat je met je leven doet.”
“Woke-isme en ideologische indoctrinatie moet verdwijnen uit het hoger onderwijs, waar waarheidsvinding, kritisch nadenken, discussie en vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel moeten staan.”
“BVNL wil dat ouderen weer het respect krijgen dat ze verdienen. Ze hebben immers met bloed, zweet en tranen ons land opgebouwd.”
Geen nationaal zorgakkoord, maar minder bureaucratie en meer transparantie
BVNL wil geen nationaal zorgakkoord, maar pleit voor minder bureaucratie, meer transparantie in geldstromen, en hardere aanpak van zorgfraude. Ze willen landelijke richtlijnen voor gelijke zorg en afschaffing van zorg in natura.
“BVNL wil betere en betaalbare zorg. Dit kan door de bureaucratie aan te pakken, kritisch te kijken naar welke zorg we verlenen en vergoeden, de mensen die daadwerkelijk zorg verlenen beter te betalen en de patiënt weer voorop te zetten. De massale fraude in de zorg wordt hard aangepakt.”
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
“Er moeten landelijke richtlijnen komen zodat de zorg en ondersteuning die gemeenten via de WMO leveren overal hetzelfde is.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een”
FVD wil de woningmarkt hervormen door het schrappen van duurzaamheidseisen, het bouwen van meer woningen met voorrang voor Nederlanders, en het beperken van sociale huur. Het stikstofbeleid wordt volledig afgeschaft om boeren te ontzien, terwijl immigratie en asielopvang radicaal worden teruggedrongen om de Nederlandse cultuur en welvaart te beschermen. De partij verwerpt klimaatbeleid en wil de energierekening fors verlagen door fossiele energie te stimuleren en belastingen te verlagen.
Schrappen duurzaamheidseisen en versnellen woningbouw
FVD ziet het woningtekort als gevolg van overregulering en immigratie. Door duurzaamheidseisen en stikstofregels te schrappen, wil de partij sneller en goedkoper bouwen, met prioriteit voor Nederlanders.
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
Voorrang voor Nederlanders op de woningmarkt, beperking sociale huur
FVD wil sociale huur beperken en voorrang geven aan Nederlanders boven statushouders, om de druk op de woningmarkt te verlichten en de eigen bevolking te bevoordelen.
“Sociale huurwoningen worden beperkt, met voorrang voor Nederlanders boven statushouders.”
“We stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector en geven Nederlanders altijd voorrang.”
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
Volledig afschaffen stikstofbeleid en landbouwregels
FVD beschouwt het stikstofbeleid als schadelijk voor boeren en de economie. Door het beleid volledig te schrappen, wil de partij de agrarische sector beschermen en voedselzekerheid waarborgen.
“Het stikstofbeleid gaat volledig van tafel. Boeren moeten kunnen blijven boeren, vrij van onzinnige regels en (semi-)gedwongen onteigeningen.”
“We vegen het hele stikstofbeleid van tafel en halen de Kritische Depositiewaarden (KDW) uit de wet en uit de vergunningverlening, omdat er geen stikstofcrisis is en boeren gewoon kunnen blijven boeren.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie.”
Radicale asielstop en remigratie, bescherming Nederlandse cultuur
FVD wil immigratie en asiel volledig stoppen, remigratie stimuleren en naturalisaties bevriezen, uit zorg voor de Nederlandse cultuur, veiligheid en betaalbaarheid van publieke voorzieningen.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar.”
“We stoppen met het opnemen van nieuwe asielzoekers, breken lopende procedures af en ontmantelen het COA, zodat opvang in de regio de norm wordt.”
“We voeren een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst...”
Klimaatbeleid volledig schrappen, energierekening fors verlagen
FVD verwerpt het bestaan van een klimaatcrisis en wil alle klimaatmaatregelen, belastingen en subsidies afschaffen. Door fossiele energie te stimuleren en de energiesector te nationaliseren, moet de energierekening fors dalen.
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We nationaliseren de energiesector om winsten in Nederland te houden en blackouts te voorkomen.”
Normen en waarden: bescherming Nederlandse identiteit en cultuur
FVD koppelt normen en waarden aan het beschermen van de Nederlandse identiteit tegen immigratie, woke-onderwijs en Europese inmenging.
“We willen stoppen met de massale immigratie en remigratie tot stand brengen zodat ons volk ook in de komende tientallen, honderden jaren als zodanig kan blijven bestaan.”
“We zetten vol in op praktijkopleidingen, zoals bouw en techniek. Door invoering van ambachtstitels geven we beroepsonderwijs extra aanzien. Nederlands wordt weer de voertaal in het voortgezet en wetenschappelijk onderwijs.”
BIJ1 wil de woningmarkt radicaal hervormen door wonen volledig uit de markt te halen en als basisrecht te behandelen, met massale bouw van sociale woningen en het nationaliseren van woningcorporaties. Op het gebied van stikstof en landbouw kiest BIJ1 voor een snelle, drastische afbouw van de veestapel en het uitfaseren van kunstmest en pesticiden. Voor de energierekening pleit BIJ1 voor publieke energievoorziening, gratis isolatie voor bewoners en het verbod op afsluiting van energie, zodat de kosten van de energietransitie niet bij burgers terechtkomen. Op het gebied van asielzoekers en normen en waarden kiest BIJ1 voor radicale gelijkwaardigheid, veilige migratie en menswaardige opvang.
Wonen volledig uit de markt halen
BIJ1 ziet wonen als een basisrecht en wil de woningmarkt onttrekken aan commerciële belangen door woningcorporaties te nationaliseren, een nationaal bouwbedrijf op te richten en huren te verlagen. Het doel is betaalbaar wonen voor iedereen, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen.
“C. Wonen: Van markt naar volks- huisvesting.”
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
Drastische stikstofreductie en landbouwtransitie
BIJ1 wil de stikstofcrisis snel en radicaal aanpakken door de veestapel fors te verkleinen, kunstmest en pesticiden uit te faseren en over te stappen op biologische, agro-ecologische landbouw. De partij hekelt het uitstel van stikstofmaatregelen door de huidige politiek.
“Het is onacceptabel dat de zittende politiek de aanpak van de stikstofcrisis blijft vertragen.”
“In 2030 hebben we 50% minder vee, in 2035 is dit 75%.”
“Om natuur, klimaat en grondstoffen te sparen, worden kunstmest en chemische pesticiden uitgefaseerd en vanaf 2030 afgeschaft.”
“Nederland beweegt in 10 jaar naar een biologisch, agro-ecologisch landbouwsysteem.”
Energievoorziening in publieke handen en lagere energierekening
BIJ1 wil de energietransitie volledig publiek maken, energiebedrijven nationaliseren, isolatie gratis aanbieden en afsluiting van energie verbieden. De kosten van de energietransitie mogen niet bij burgers terechtkomen, maar bij grote vervuilers.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine.”
“Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners. Dit verlaagt de energierekening...”
“Toegang tot energie en water is een basisrecht. Het wordt verboden om de toegang hiertoe te ontnemen door huishoudens af te sluiten.”
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers.”
Radicale gelijkwaardigheid en menswaardige opvang voor asielzoekers
BIJ1 kiest voor een radicaal gelijkwaardige benadering van migratie en asiel, met veilige migratieroutes, menswaardige opvang en een solidaire asielprocedure. De partij verzet zich tegen uitsluiting en discriminatie van asielzoekers.
Normen en waarden: antiracisme en radicale gelijkwaardigheid
BIJ1’s normen en waarden zijn geworteld in antiracisme, dekolonisatie en radicale gelijkheid. De partij wil koloniale systemen afbreken en streeft naar een samenleving waarin iedereen gelijke rechten heeft.
“Voor eens en voor altijd breken we de koloniale systemen af – samen werken we toe naar een wereld met radicaal gelijke rechten.”
50PLUS wil de woningmarkt verbeteren door meer levensloopbestendige woningen te bouwen voor ouderen, zodat doorstroming op gang komt en jongeren meer kansen krijgen. Op het gebied van stikstof en energie pleit de partij voor minder nationale regels, inzet op Europese afspraken, en betaalbare alternatieven voor verduurzaming. Voor asielzoekers en migratie kiest 50PLUS voor een streng beleid met duidelijke grenzen en plichten, en op het gebied van normen en waarden benadrukken ze het belang van taalbeheersing en wederkerigheid voor nieuwkomers.
Meer levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van woningen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood, omdat dit doorstroming bevordert en jongeren helpt. Ze willen het Ministerie voor Volkshuisvesting terug en stellen een concreet bouwdoel.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
Geen nationale extra stikstof- en klimaatregels bovenop Europa
50PLUS verzet zich tegen extra nationale regels voor stikstof en klimaat bovenop Europese afspraken, omdat dit de concurrentiepositie schaadt en weinig effectief is. Ze willen uitfasering van nationaal beleid zodra Europees beleid wordt opgeschaald.
Strengere migratie en beperking asielzoekers
50PLUS wil een streng migratiebeleid met een maximum aan instroom, opvang in de regio, en snelle procedures. Ze maken onderscheid tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, en stellen duidelijke eisen aan nieuwkomers.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
“Overlastgevende asielzoekers met criminele activiteiten gaan naar aparte opvanglocaties en verspelen hun recht op asiel.”
“Voorwaarde om Nederlander te worden is dat men de Nederlandse taal beheerst.”
Geen verplichte verduurzaming zonder betaalbare alternatieven
50PLUS is kritisch op verplichte verduurzamingsmaatregelen zoals warmtepompen of gasafsluiting, tenzij er volwaardige en betaalbare alternatieven zijn. Ze willen dat burgers niet op kosten worden gejaagd door ondoordachte verplichtingen.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
Energiekosten verlagen en stimuleren eigen opwek
De partij wil de energierekening betaalbaar houden door stimulering van thuisbatterijen en geen extra nationale lasten. Ze zijn voor kernenergie en tegen nationale CO2-heffingen.
“Stimulering van het gebruik van thuisbatterijen, zodat burgers die hun eigen elektriciteit opwekken hier ook optimaal van kunnen profiteren.”
“Geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Snelle voortgang met de bouw van 4 nieuwe kerncentrales.”
Normen en waarden: taalbeheersing en wederkerigheid
50PLUS koppelt het verkrijgen van het Nederlanderschap aan het beheersen van de Nederlandse taal en benadrukt dat nieuwkomers niet alleen rechten, maar ook plichten hebben.
“Nieuwe Nederlanders hebben behalve rechten ook plichten.”
GroenLinks-PvdA wil de woningmarkt eerlijker maken door meer betaalbare woningen te bouwen, speculatie tegen te gaan en huurders beter te beschermen. Ze pleiten voor een stevige stikstofreductie door piekbelasters uit te kopen en stikstofruimte gericht in te zetten voor maatschappelijke doelen zoals woningbouw. Op het gebied van energierekening en normen & waarden zetten ze in op isolatie, een noodfonds en het centraal stellen van solidariteit en rechtvaardigheid; voor asielzoekers en arbeidsmigranten willen ze menswaardige opvang en aanpak van misstanden.
Jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen en speculatie tegengaan
GroenLinks-PvdA wil de woningnood aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, bezwaarprocedures te versnellen en speculatie met grond en vastgoed te bestrijden. Starters en woningzoekenden krijgen prioriteit, en grondspeculatie wordt afgeroomd ten gunste van woningbouw.
“100.000 nieuwe woningen per jaar”
“We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Het belang van woningzoekenden gaat juridisch zwaarder wegen en ze krijgen ook inspraak in procedures.”
Huurders beschermen en huren betaalbaar houden
De partij wil huurders beschermen tegen woekerhuren, tijdelijke contracten beperken en huurverhogingen aan banden leggen. Huurders krijgen recht op een goede, geïsoleerde woning en kunnen huurverlaging eisen bij slechte isolatie.
“De vaste huurovereenkomst blijft de norm, zoals we hebben afgesproken in de Wet vaste huurcontracten.”
“Om explosieve huurstijgingen te voorkomen, komt er een wettelijke bovengrens aan de toegestane huurstijging.”
“Huurders betalen letterlijk de rekening als verhuurders weigeren een woning te isoleren. Wij leggen de verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de verhuurder.”
“Een uitgefaseerd energielabel geeft huurders recht op een tochtkorting die via de huurcommissie kan worden opgeëist.”
Stikstof: Piekbelasters uitkopen en stikstofruimte inzetten voor woningbouw
Om natuurherstel en woningbouw mogelijk te maken, wil GroenLinks-PvdA piekbelasters gericht uitkopen en stikstofruimte via een stikstofbank inzetten voor maatschappelijke doelen. Indien nodig wordt gedwongen uitkoop niet geschuwd.
“Om de natuur te laten herstellen is het als eerste van belang piekbelasters gericht uit te kopen, te verplaatsen, of te begeleiden naar een vorm van landbouw die minder druk legt op de omgeving. Als stok achter de deur zijn we bereid tot gedwongen uitkoop zodat de natuur voldoende kan herstellen en het land van het slot kan.”
“Vrijgekomen stikstofruimte komt in een stikstofbank waar de overheid eerste recht van koop heeft voor projecten met een maatschappelijk belang zoals woningbouw, de energietransitie, defensie en infrastructuur.”
Energiekosten verlagen door isolatie en noodfonds
De partij ziet isolatie als structurele oplossing voor een betaalbare energierekening en wil kwetsbare huishoudens ondersteunen met een energienoodfonds. Huurders krijgen compensatie als zij door beleid nadeel ondervinden.
“Isolatie is de enige structurele oplossing voor een betaalbare energierekening, maar niet alle woningen zullen van vandaag op morgen zijn verduurzaamd. Daarom komen we in de tussentijd kwetsbare huishoudens tegemoet met een structureel energienoodfonds, dat huishoudens helpt die hun energierekening niet kunnen betalen.”
“We verlagen de nettarieven, en helpen mensen met het isoleren van hun woning en het plaatsen van zonnepanelen zodat de energierekening daalt.”
Menswaardige opvang en aanpak misstanden asielzoekers en arbeidsmigranten
GroenLinks-PvdA wil misstanden bij arbeidsmigranten en asielzoekers aanpakken, huisvesting verbeteren en gemeenten meer regie geven om overbewoning en verkamering tegen te gaan.
“De misstanden in sectoren met veel arbeidsmigranten duren voort en het asielsysteem loopt volledig vast.”
“In veel wijken zien we de gevolgen van overbewoning en uithuiszetting. Regelmatig worden arbeidsmigranten op wisselende locaties gehuisvest waardoor zij geen binding krijgen met de buurt. Daarom moet er een huisvestingsverordening komen in gemeenten om verkamering tegen te gaan, zoals wordt gedaan in Roosendaal, en het huurrecht...”
Solidariteit en rechtvaardigheid als norm
De partij stelt solidariteit, gelijke kansen en rechtvaardigheid centraal als norm in beleid, en verzet zich tegen het idee dat succes alleen een keuze is.
JA21 pleit voor een woningmarkt die wordt vrijgemaakt van overregulering en migratiedruk, een stikstofbeleid dat bouw en economie niet blokkeert, het beschermen van Nederlandse normen en waarden tegen de gevolgen van migratie, een streng asiel- en migratiebeleid, en een energierekening die omlaag moet door kernenergie en het schrappen van belastingen. Hun voorstellen zijn concreet gericht op het versoepelen van bouwregels, het loslaten van nationale klimaat- en stikstofdoelen, het beperken van migratie, en het betaalbaar houden van energie voor burgers en bedrijven.
Woningmarkt: Minder regulering, meer bouwen, migratie beperken
JA21 ziet het woningtekort als gevolg van overheidsbeleid, migratie en regulering. Ze willen de markt meer ruimte geven, bouwprocedures versnellen, huurregulering afbouwen, en migratie juridisch beperken om de druk op de woningmarkt te verlagen.
“De grote woningnood is toch echt het gevolg van eigen wanbeleid. ... Intussen krijgen nieuwkomers in ons land voorrang op de schaarse woningen die wel beschikbaar zijn. De woningnood is daarmee veel meer dan een praktisch probleem van te weinig woningen; het is een sociaal drama en tast de sociale cohesie aan.”
“Een beleid ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Stikstof: Af van kritische depositiewaarde, bouw prioriteit
JA21 beschouwt het stikstofbeleid als een juridisch probleem dat woningbouw en economie onnodig blokkeert. Ze willen af van de kritische depositiewaarde (KDW) en pleiten voor snelle vergunningverlening en prioriteit voor bouwprojecten.
“JA21 wil af van de kritische depositiewaarde (KDW), die wettelijk voorschrijft hoeveel stikstof een natuurge...”
“JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
“Vergunningsprocedures versnellen voor onder andere stikstof en aansluitingen op het energienet.”
Normen en waarden: Beschermen tegen migratie en asiel
JA21 stelt dat migratie en asiel de Nederlandse normen, waarden en sociale cohesie onder druk zetten. Ze willen deze beschermen door migratie te beperken en asielbeleid te verscherpen.
“Bestaande waarden, culturen en tradities in Nederland komen daardoor onder druk te staan, met als gevolg dat veel Nederlanders hun buurten en wijken zien veranderen. Ook met het oog op onze schatkist, de woningmarkt en voorzieningen als onderwijs en zorg zijn de gevolgen van asielmigratie op geen enkele manier meer te dragen.”
Asielzoekers: Streng asielbeleid, opvang buiten Nederland
JA21 wil een streng asielbeleid, opvang buiten Nederland en het voorkomen dat asielzoekers voorrang krijgen op woningen of voorzieningen.
“Het is duidelijk: het huidige asielbeleid is in alle opzichten onhoudbaar. Daarbij komt dat opvang op Nederlands grondgebied in essentie niet nodig is.”
“Voorkomen dat arbeids- en asielmigratie vermengd raken: het hebben van een baan mag niet (alsnog) leiden tot het verkrijgen van een asielstatus.”
Energiekosten: Kernenergie, geen extra belastingen, betaalbaarheid centraal
JA21 wil de energierekening verlagen door in te zetten op kernenergie, het schrappen van nationale klimaatheffingen en energiebelastingen, en het behouden van fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken.
“De btw op energie verlagen.”
“Het Opslag Duurzame Energie-onderdeel binnen de energiebelasting schrappen.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
De PVV wil de woningmarkt hervormen door sociale huur te verlagen, statushouders geen voorrang meer te geven en bouwprocedures te versnellen. Op stikstofgebied wil de partij nationale en Europese regels versoepelen om woningbouw en landbouw niet te belemmeren. De PVV zet in op behoud van Nederlandse normen en waarden, een totale asielstop, lagere energierekeningen door het schrappen van klimaatmaatregelen, en investeringen in de zorg zonder marktwerking.
Sociale huur verlagen en statushouders geen voorrang
De PVV wil sociale huurprijzen verlagen, inkomensgrenzen verhogen en statushouders geen voorrang meer geven op woningen. Dit moet de positie van Nederlandse woningzoekenden verbeteren en de wooncrisis aanpakken.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
Bouwprocedures versnellen en duurzaamheidseisen schrappen
De partij wil bouwprocedures versnellen, bezwaar en beroep beperken, en duurzaamheidseisen schrappen om sneller meer woningen te realiseren.
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
Stikstofregels versoepelen en Natura 2000-gebieden verkleinen
De PVV ziet stikstofregels als het grootste obstakel voor woningbouw en landbouw en wil deze versoepelen, Natura 2000-gebieden verkleinen en Europese regels aanpassen.
“Landbouw, woningbouw en wegenbouw zitten klem, omdat Nederland veel te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen én zichzelf veel te strenge stikstofdoelen heeft opgelegd.”
“Ook willen we het aantal gebieden met een Natura 2000-status verminderen – of gebieden verkleinen.”
“Tot die tijd verhogen we direct de rekenkundige ondergrens naar minimaal 1 mol en halen we de kritische depositiewaarden uit de wet.”
Totale asielstop en beperking opvang
De PVV wil een volledige asielstop, opvangkosten drastisch verminderen en statushouders geen voorrang of huisvesting meer bieden.
Nederlandse normen en waarden centraal stellen
De partij wil Nederlandse tradities, cultuur en identiteit beschermen en afzetten tegen multiculturalisme en schaamtecultuur.
“Wij willen weer collectief trots zijn op ons land en op wie we zijn – in plaats van excuses maken voor het verleden van onze voorouders. Geen misplaatste schaamtecultuur, maar het koesteren van onze tradities, de standbeelden van onze nationale helden en onze feesten als Kerstmis, Sinterklaas mét Zwarte Piet en Pasen.”
Energiekosten verlagen en stoppen met klimaatbeleid
De PVV wil de energierekening verlagen door de btw op energie te verlagen, klimaatmaatregelen te schrappen en fossiele energiebronnen te behouden.
“De PVV wil de btw op energie verlagen van 21 naar 9%.”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs en trekken de Klimaatwet in. We schrappen het Klimaatfonds en doeken het Klimaatberaad op.”
Investeren in zorg en afschaffen marktwerking
De PVV wil investeren in ouderenzorg, het eigen risico afschaffen, de tandarts terug in het basispakket en marktwerking in de zorg beëindigen.
BBB wil de woningmarkt vlot trekken door minder regels, meer bouwen en het beperken van migratie, en pleit voor een realistisch energie- en klimaatbeleid waarbij de energierekening betaalbaar blijft. Ze stellen Nederlandse normen en waarden centraal en willen de instroom van asielzoekers beperken om druk op voorzieningen te verminderen. BBB kiest voor pragmatische oplossingen, zoals het afschaffen van de Wet betaalbare huur, het openhouden van kolencentrales zolang nodig, en het beëindigen van kostbare klimaatsubsidies.
Minder regels en meer bouwen op de woningmarkt
BBB wil de woningnood aanpakken door sneller en eenvoudiger bouwen mogelijk te maken, bestaande woningen beter te benutten en regels te versoepelen. Ze zien migratie als een factor die de druk op de woningmarkt vergroot en willen daarom de instroom beperken.
“Wonen vraagt behalve om meer woningen ook om slimme, haalbare en duurzame oplossingen. BBB wil sneller en eenvoudiger bouwen mogelijk maken, met minder regels, meer vakmanschap en beter gebruik van wat er al is.”
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
“Ook migratie speelt een rol in de woningopgave: opvanglocaties nemen woonruimte in beslag en de toestroom vergroot de druk op gemeenten, voorzieningen en de leefomgeving.”
Afschaffen Wet betaalbare huur en beschermen kleine verhuurders
BBB wil de Wet betaalbare huur afschaffen omdat deze volgens hen leidt tot minder huurwoningen en verhuurders wegjaagt. Ze willen eerlijkere regels voor huurprijzen en meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten.
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen. Want veel particuliere verhuurders verkopen hun woningen, mede door strengere regels.”
“Belastingen voor (kleine) verhuurders moeten eerlijk en voorspelbaar zijn. Zo houden we de huurmarkt stabiel én betaalbaar.”
Migratie en asielinstroom beperken
BBB koppelt migratie direct aan druk op de woningmarkt en voorzieningen, en wil de instroom van asielzoekers en migranten beperken. Arbeidsmigratie moet gericht zijn op tekorten en tijdelijke inzet.
“Circulaire arbeidsmigratie, waarbij vakmensen tijdelijk legaal in Nederland werken en daarna terugkeren, biedt kansen voor wederzijdse ontwikkeling. Dit vraagt om duidelijke selectiecriteria en samenwerking met werkgevers, gebaseerd op behoefte, vaardigheden en maatschappelijke impact.”
Nederlandse normen en waarden niet onderhandelbaar
BBB stelt Nederlandse normen en waarden centraal en verwacht van iedereen die in Nederland woont dat zij zich hieraan houden. Inburgering, taal en participatie zijn voorwaarden voor verblijf.
“Onze normen en waarden zijn niet onderhandelbaar. Wij zijn gastvrij, maar niet grenzeloos. Wie zich thuis voelt in Nederland, hoort daar ook verantwoordelijkheid bij te nemen.”
“Wie in Nederland wil wonen, hoort mee te doen. Inburgeren, de taal leren, werk zoeken en bijdragen aan de samenleving. Dat is geen keus, maar een voorwaarde.”
Realistisch energiebeleid en betaalbare energierekening
BBB wil stoppen met extra nationale CO₂-heffingen, de sluiting van kolencentrales uitstellen, en de SDE++-subsidies beëindigen. Ze pleiten voor een energiebeleid dat betaalbaar, beschikbaar en betrouwbaar is, zonder dat de rekening steeds bij burgers en mkb terechtkomt.
“De rekening mag niet steeds bij burgers en het mkb terecht komen.”
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
“Ook de energierekening is voor veel mensen een zware last geworden. Het klimaatbeleid in Nederland is doorgeslagen, met torenhoge kosten voor burgers en bedrijven, terwijl het wereldwijde klimaateffect minimaal is.”
Geen extra nationale kop bovenop Europese klimaatregels
BBB wil geen strengere nationale klimaatmaatregelen dan Europees vereist, en is kritisch op het streven naar "klimaatkoploper" zijn.
“Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO₂ heffingen of overhaaste sluiting van kolencentrales.”
D66 wil de woningmarkt hervormen door meer betaalbare en duurzame woningen te bouwen, sociale huur te versterken en het belastingvoordeel voor huiseigenaren af te bouwen. Op het gebied van energie en klimaat zet D66 in op een lagere energierekening via verduurzaming, het versneld afbouwen van fossiele subsidies en het stimuleren van groene energie. Over normen en waarden benadrukt D66 een inclusieve samenleving en eerlijke kansen, terwijl het asielbeleid gericht is op een werkend, humaan systeem. Over stikstof en een zorgakkoord zijn in de fragmenten geen concrete, onderscheidende standpunten gevonden.
Meer betaalbare en duurzame woningen bouwen
D66 wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare en duurzame woningen te bouwen, met speciale aandacht voor sociale huur, starters en doorstroming. Ze willen het belastingvoordeel voor woningbezit afbouwen en beleggers zwaarder belasten om de markt eerlijker te maken.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
“De politiek wil al jaren meer huizen bouwen, maar het lukt nog steeds niet goed genoeg.”
“Wonen is een basisrecht, of je nu starter of senior, student of statushouder bent.”
Energielasten verlagen door verduurzaming woningen
D66 wil de energierekening structureel verlagen door grootschalige verduurzaming van woningen, met verplichte verbeteringen voor verhuurders en steun voor lage inkomens. Ze zetten in op isolatie, duurzame installaties en het stimuleren van collectieve energieprojecten.
“We starten een grootschalig isolatieplan: vóór 2030 verduurzamen we minimaal 1 miljoen huurwoningen.”
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren. Ze mogen die investering op termijn terugverdienen via een bescheiden huurverhoging, maar wel zodat huurders er per saldo altijd op vooruitgaan.”
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches. Zo daalt de energierekening en stijgt het wooncomfort.”
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter.”
Fossiele subsidies versneld afbouwen en groene energie stimuleren
D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen door een vlaktaks op energiebelasting in te voeren en duidelijke einddata voor fossiele technieken te stellen. Ze stimuleren groene energie en investeren in wind, zon en energieopslag.
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie.”
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd.”
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en op land, in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen.”
Inclusieve samenleving en eerlijke kansen als norm
D66 benadrukt het belang van een inclusieve samenleving waarin iedereen, ongeacht achtergrond, gelijke kansen krijgt en zich thuis kan voelen. Dit geldt voor wonen, onderwijs en participatie in de samenleving.
Asielbeleid gericht op werkend en humaan systeem
D66 streeft naar een asielbeleid dat werkt, met aandacht voor humane opvang en eerlijke verdeling van huisvesting voor statushouders.
“We regelen wettelijk dat huisvesting voor aandachtsgroepen eerlijk wordt verdeeld over gemeenten, op basis van het inwoneraantal.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil de woningmarkt hervormen door woningen uit de sfeer van speculatie te halen, de woningvoorraad te verduurzamen en de stikstofcrisis op te lossen door forse krimp van de veehouderij. De partij zet in op lagere energierekeningen door energiebesparing, rechtvaardige energiebelasting en prioriteit voor huishoudens. Over normen en waarden, asielzoekers en een zorgakkoord zijn in de fragmenten geen concrete standpunten of voorstellen gevonden.
Huizen zijn om in te wonen, niet om te speculeren
PvdD wil woningen beschermen tegen speculatie en huisjesmelkerij, zodat wonen weer betaalbaar en toegankelijk wordt. Ze stellen maatregelen voor als een heffing op leegstand, beperking van het aantal verhuurpanden per particuliere verhuurder en het dwingend maken van het woningwaarderingsstelsel.
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan. Steeds meer mensen komen in de knel door hun hoge huur, of kunnen geen aanspraak maken op een huurwoning. Huisjesmelken en speculeren maken we onaantrekkelijk door maatregelen in te voeren waarmee (lokaal) gestuurd kan worden op de verdeling van woningen.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
Woningbouw mogelijk maken door stikstofreductie via veehouderijkrimp
De partij koppelt de woningbouwopgave direct aan het oplossen van de stikstofcrisis door een forse krimp van de veehouderij. Hierdoor komt landbouwgrond vrij voor natuurherstel en woningbouw, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid en natuur.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“De (ver)bouw zit klem in de stikstofcrisis. Daarom is het noodzakelijk dat het visieloze grondbeleid plaatsmaakt voor volkshuisvesting.”
“Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen. Verreweg het grootste deel daarvan zetten we om naar natuur zodat de biodiversiteit kan herstellen. Zo ontstaat ruimte voor woningen aan de rand van bestaande woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid, landschaps- en cultuurhistorie en de natuur.”
Verduurzaming en energieneutraliteit van de woningvoorraad
PvdD wil dat alle woningen in 2030 energieneutraal zijn, met zonnepanelen als norm en circulair, gasvrij en natuur-inclusief bouwen als uitgangspunt. Ze willen subsidies en leningen inzetten zodat verduurzaming betaalbaar blijft, vooral voor kwetsbare huishoudens.
“Er komt een duidelijk plan voor verduurzaming van de woningvoorraad met afrekenbare doelen. De woningvoorraad is in 2030 energieneutraal. Zonnepanelen op daken worden de norm.”
“Alle nieuwbouwwoningen worden voorzien van zonnepanelen en/of een groen dak en bij nieuwbouw wordt een eigen regenwateropslag verplicht, zoals in België al het geval is.”
“Natuurinclusieve isolatie en verduurzaming wordt financieel aantrekkelijker door het verhogen van subsidies en verduurzamingsleningen die ervoor zorgen dat de maandelijkse lasten gelijk blijven.”
“Er komt een nationale doelstelling om energiearmoede uit te bannen en een renovatiefonds voor grootschalige verduurzaming van woningen met oog voor kwetsbare huishoudens.”
Rechtvaardige en lagere energierekening voor huishoudens
De partij wil de energierekening voor huishoudens verlagen door energiebesparing, prioriteit op het energienet en een progressieve energiebelasting die grootverbruikers zwaarder belast en mensen met lage inkomens ontziet.
“In de energieverdeling maakt de Partij voor de Dieren rechtvaardige keuzes. Huishoudens krijgen voorrang. Plannen voor megadatacenters worden niet goedgekeurd, want ze gaan ten koste van stroom voor huishoudens en publieke voorzieningen zoals scholen.”
“De huidige energiebelasting is onrechtvaardig omdat grootverbruikers relatief veel minder betalen dan burgers en het mkb. We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen.”
“Er komt een verhoogde minimumstandaard voor energielabels in woningen. Geen energiearmoede meer door tochtige huizen, maar een comfortabel en betaalbaar thuis voor iedereen.”
De ChristenUnie wil de woningmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en huurders beter te beschermen. Op stikstofgebied kiest de partij voor halvering van de uitstoot en vereenvoudiging van de regelgeving, zodat woningbouw en natuurherstel sneller mogelijk worden. De partij benadrukt christelijke normen en waarden, zet in op menswaardige opvang van asielzoekers, wil een rechtvaardig zorgakkoord en streeft naar verlaging van de energierekening, vooral voor kwetsbare huishoudens.
100.000 betaalbare woningen per jaar bouwen
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan tweederde betaalbaar is voor mensen met een gewoon inkomen. Dit moet de wooncrisis verlichten en gemeenschappen versterken.
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen
Om de ongelijkheid tussen kopers en huurders te verminderen en de huizenprijzen te drukken, wil de ChristenUnie de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen.
“Door de hypotheekrenteaftrek worden woningzoekenden en huurders op achterstand gezet ten opzichte van woningeigenaren... wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
Huurders beschermen en huursubsidie hervormen
De partij wil huurders meer zekerheid bieden door het vaste huurcontract als norm te behouden en de huurtoeslag om te zetten in een inkomensafhankelijke huursubsidie.
“Een vast huurcontract blijft de norm. Huurders moeten weten waar ze aan toe zijn. De huurtoeslag wordt omgezet in een huursubsidie, gebaseerd op het inkomen van twee jaar geleden, zodat er geen risico meer is op naheffingen en schulden...”
Stikstofuitstoot halveren en vergunningverlening versnellen
De ChristenUnie wil de stikstofuitstoot in tien jaar halveren en de vergunningverlening voor woningbouw en infrastructuur versnellen door te sturen op daadwerkelijke emissies in plaats van complexe depositieberekeningen.
“De stikstofuitstoot wordt de komende tien jaar gehalveerd ten opzichte van 2019, zowel de uitstoot van stikstofoxiden in de mobiliteit en industrie als ammoniakuitstoot in de landbouw.”
“We stappen af van ingewikkelde berekeningen over waar stikstof precies terechtkomt en richten ons op het verminderen van de daadwerkelijke uitstoot.”
“Om de bouw van woningen en wegen los te trekken voeren we een houdbare NOx-bouwvrijstelling in.”
Christelijke normen en waarden centraal
De partij benadrukt het belang van christelijke waarden als basis voor beleid, met aandacht voor solidariteit, gemeenschapszin en bescherming van kwetsbaren.
“Wij pakken aan: ... De woningnood ... Nederland van het slot ... Wij durven beslissingen te nemen: investeren in de toekomst, schadelijke uitstoot terugdringen en wetten maken die echt werken.”
“Hoofdstuk 9: Grenzen stellen, vrijheid winnen ... Een drugsvrije samenleving ... Een samenleving zonder prostitutie, porno en uitbuiting ... Een einde aan de gokindustrie”
Menswaardige opvang en integratie van asielzoekers
De ChristenUnie kiest voor een menswaardige en toekomstbestendige aanpak van asiel en migratie, met oog voor internationale verplichtingen en menselijke waardigheid.
“Hoofdstuk 10: Rechtvaardigheid wereldwijd ... Menswaardig en toekomstbestendig migratie- en integratiebeleid”
Rechtvaardig zorgakkoord en toegankelijke zorg
De partij wil zorg dichtbij mensen organiseren, inzetten op waardevolle medische zorg en de waarde van elk leven beschermen.
“Opkomen voor goede zorg en de waarde van elk leven ... Zorg en ondersteuning dichtbij mensen ... Waardevolle medische zorg ... Bescherm het leven”
Energiekosten verlagen voor kwetsbare huishoudens
De ChristenUnie wil de stijgende energierekening dempen, vooral voor huishoudens met een krappe beurs, door langere afschrijvingstermijnen en inkomensondersteuning.
“We hebben in het bijzonder aandacht voor de energierekening van huishoudens met een krappe beurs. Via langere afschrijvingstermijnen en het stapsgewijs aflossen van de lening, dempen we de snelle stijging van nettarieven.”
“Er komt gerichte inkomensondersteuning voor huishoudens met energiearmoede (bijvoorbeeld via een noodfonds).”
DENK wil de woningmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, huren te reguleren en discriminatie tegen te gaan. Op het gebied van stikstof kiest DENK voor het handhaven van reductiedoelen met nadruk op vrijwillige uitkoop, terwijl de energierekening voor huishoudens omlaag moet via subsidies en verduurzaming. Over normen en waarden en asielzoekers zijn nauwelijks concrete, onderscheidende voorstellen te vinden; het zorgakkoord wordt niet expliciet genoemd.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
DENK ziet het woningtekort als een fundamenteel probleem en wil dat de overheid de regie neemt met een Rijksbouwbedrijf en een fulltime minister. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren, met een sterke focus op sociale huur en betaalbare koop.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Huurregulering en bescherming huurders
Om wonen betaalbaar te houden, wil DENK huren reguleren, huurprijsbescherming uitbreiden en huurstijgingen beperken tot inkomensstijgingen. Uitbuiting door te hoge huren moet verleden tijd zijn.
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen.”
“De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee.”
Meer sociale huur en verruiming toegang
DENK wil fors investeren in sociale huurwoningen, heffingen voor woningcorporaties afschaffen en de inkomensgrenzen voor sociale huur verruimen.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Strijd tegen woningmarktdiscriminatie
DENK wil discriminatie op de woningmarkt hard aanpakken met zwaardere straffen, mysteryguest-onderzoeken en beroepsverboden voor discriminerende makelaars.
Lagere energierekening via verduurzaming en subsidies
Om de energierekening te verlagen, wil DENK meer subsidies voor isolatie en zonnepanelen, en behoud van de salderingsregeling. Klimaatmaatregelen mogen burgers niet extra op kosten jagen.
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
“Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen.”
Handhaven stikstofdoelen met nadruk op vrijwillige uitkoop
DENK erkent de noodzaak om stikstofuitstoot te verminderen en wil inzetten op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw, met gedwongen uitkoop als uiterste middel.
“Handhaving van de doelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Wij gaan inzetten op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw, waarbij als ultimum remedium gedwongen uitkoop niet door ons wordt uitgesloten.”
OZB-belasting maximeren
DENK wil voorkomen dat gemeenten de OZB-belasting als melkkoe gebruiken en stelt een wettelijke maximering voor.
“De OZB belasting mag niet meer gebruikt worden als een lokale melkkoe. De OZB-belasting wordt gemaximeerd.”
De SGP pleit voor een daadkrachtige aanpak van de woningnood door meer regie van de overheid, het versnellen van procedures en het beperken van bezwaar- en stikstofbelemmeringen bij woningbouw. Op het gebied van normen en waarden benadrukt de partij het belang van christelijke waarden en het tegengaan van individualisering. Voor asielzoekers wil de SGP een strenger migratiebeleid en opvang in de regio, terwijl op het gebied van de energierekening wordt ingezet op betaalbaarheid, een sociaal tarief en het voorkomen van energiearmoede. De stikstofproblematiek wordt vooral pragmatisch benaderd met vrijstellingen voor woningbouw en infrastructuur.
Meer regie en versnelling woningbouw, minder belemmeringen
De SGP ziet de woningnood als een gevolg van politieke keuzes en wil dat de overheid weer de regie neemt, procedures versnelt en belemmeringen zoals stikstofregels en bezwaarprocedures beperkt. Ook moet de vraag naar woningen omlaag door strenger migratiebeleid.
“De huidige woningnood is namelijk geen natuurverschijnsel, maar voor een groot deel het gevolg van politieke keuzes. Gevolgen die we inzien en aanpakken. De tijd van praten is voorbij, er moet gebouwd worden!”
“Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Dit vereist een strenger migratiebeleid. Maar ook de huishoudverdunning, mede door scheidingsproblematiek, heeft grote gevolgen. De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag.”
Betaalbare energierekening en sociaal tarief
De SGP vindt energie een basisbehoefte en wil voorkomen dat huishoudens in de knel komen door hoge energieprijzen. Er moet een sociaal tarief komen voor kwetsbare huishoudens en investeringen in verduurzaming moeten de energierekening betaalbaar houden.
“Energie is een eerste levensbehoefte. De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar moet huishoudens niet klemzetten. Er komt een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“De rekening van deze investeringen wordt uitgesmeerd in de tijd via bijvoorbeeld een amortisatiefonds. Zo blijft de energierekening betaalbaar.”
Stikstofvrijstelling voor woningbouw en infrastructuur
De SGP wil de stikstofproblematiek pragmatisch aanpakken door vrijstellingen te geven voor woningbouw en infrastructuur, zodat deze projecten niet onnodig worden vertraagd.
“De SGP wil versnelling van procedures voor aanleg van trafo’s en kabels. Er komt hiervoor een stikstofvrijstelling.”
Strenger migratiebeleid en opvang asielzoekers in de regio
De SGP koppelt de woningmarkt direct aan migratie en pleit voor een strenger migratiebeleid. Voor asielzoekers wordt ingezet op opvang in de regio en beperking van de instroom.
Behoud en bevordering van christelijke normen en waarden
De SGP benadrukt het belang van christelijke normen en waarden als fundament voor de samenleving en ziet individualisering en secularisatie als bedreigingen.
“De christelijke cultuur is de basis van onze samenleving. Individualisering en secularisatie ondermijnen deze basis.”
De VVD wil de woningmarkt vlot trekken door fors te bouwen, regels te schrappen en meer centrale regie te voeren, zodat werken weer loont en wonen betaalbaar wordt. Op stikstof kiest de partij voor substantiële reductie, minder bureaucratie en sectorale aanpak, met focus op economische groei en minder eenzijdige natuurdoelen. De energierekening moet omlaag via belastingverlaging, meer kernenergie en pragmatische verduurzaming, terwijl voor asielzoekers de voorrang op sociale huur wordt afgeschaft; normen en waarden worden vooral indirect benoemd via nadruk op werken, veiligheid en eigen verantwoordelijkheid.
Veel meer woningen bouwen met minder regels
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer te bouwen, bouwregels te schrappen en centrale regie te nemen, zodat huizen sneller en betaalbaarder beschikbaar komen voor werkenden en starters.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken. We gaan flink wat bouwregels schrappen, zodat die huizen ook snel gebouwd worden. We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
“De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf. Dat vraagt om centrale regie. Ook willen we meer innovatieve samenwerking met de markt. Ruimtelijke ordening kan niet langer alleen bij gemeenten liggen, want er zijn meer locaties nodig dan nu beschikbaar komen.”
“We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten.”
Stikstofuitstoot substantieel verminderen, minder bureaucratie
De VVD wil de stikstofproblematiek oplossen door substantiële reductie per sector, minder natuuronderzoeken en het loslaten van eenzijdige stikstofnormen, zodat vergunningverlening voor bouwen en economische groei weer mogelijk wordt.
“We willen dat er weer ruimte komt voor vergunningverlening. Dat is het doel, en daarom gaan we zorgen voor concrete en generieke stikstofreductie. We gaan per sector sturen op emissies zodat alle sectoren evenredig bijdragen, bijvoorbeeld met elektrificatie, technische innovatie of extensivering.”
“We stoppen met minutieuze natuuronderzoeken naar heel specifieke planten en dieren, maar gaan werken met standaardonderzoeken.”
“Uiteindelijk moeten we af van de eenzijdige focus op stikstof door niet stikstofnormen maar de feitelijke staat van de natuur, vastgesteld op basis van onafhankelijke en langdurige monitoring, leidend te maken bij vergunningverlening, zodat economie én natuur in Nederland weer kunnen bloeien.”
Energiekosten omlaag door belastingverlaging en kernenergie
De VVD wil de energierekening verlagen door de energiebelasting te verlagen, meer kernenergie te bouwen en huishoudens te helpen verduurzamen, met behoud van betaalbaarheid en leveringszekerheid.
“Om ervoor te zorgen dat energie voor huishoudens betaalbaarder wordt, verlagen we de energiebelasting.”
“Kernenergie is een noodzakelijk onderdeel van een robuust en toekomstbestendig energiesysteem. [...] We versnellen de bouw van de kerncentrales: We zorgen ervoor dat de vier grote kerncentrales zo snel mogelijk worden gebouwd.”
“Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening. We zorgen er daarom voor dat iedereen mee kan doen: van isolatie en elektrisch rijden tot schonere productieprocessen.”
Voorrang statushouders op sociale huur afschaffen
De VVD wil de voorrang voor statushouders op de sociale huurmarkt afschaffen, omdat dit volgens hen onrechtvaardig is tegenover andere woningzoekenden; tijdelijke flexwoningen zijn het alternatief.
“Diverse voorrangsposities in de sociale sector zijn onrechtvaardig tegenover alle andere woningzoekenden. We verbieden de voorrang voor statushouders. Voor statushouders kan met flexwoningen tijdelijke woonruimte worden geregeld.”
Woonlasten beperken: hypotheekrenteaftrek en OZB-maximering
De VVD wil woonlasten onder controle houden door de hypotheekrenteaftrek te behouden en de jaarlijkse stijging van de onroerendezaakbelasting (OZB) te maximeren.
“De hypotheekrenteaftrek blijft in stand, en om de woonlasten onder controle te houden maximeren we de jaarlijkse stijging van de onroerendezaakbelasting.”
Normen en waarden: werken moet lonen, eigen verantwoordelijkheid
Normen en waarden komen vooral tot uiting in het VVD-programma via de nadruk op werken, eigen verantwoordelijkheid en het belonen van werkenden boven niet-werkenden.
“We leggen in een Koopkrachtwet vast dat koopkrachtbeleid er altijd in ieder jaar op gericht moet zijn dat de koopkrachtpositie van werkenden meer verbetert dan de koopkrachtpositie van niet-werkenden.”
De SP wil de woningmarkt radicaal hervormen door één miljoen betaalbare huurwoningen te bouwen, huren te bevriezen en publieke regie te herstellen. Op het gebied van de energierekening pleit de partij voor nationalisatie van energiebedrijven, grootschalige verduurzaming en lagere lasten voor huishoudens. Over stikstof, normen en waarden, asielzoekers en een zorgakkoord zijn in de fragmenten geen concrete, onderscheidende standpunten of voorstellen te vinden.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen en huren bevriezen
De SP ziet de wooncrisis als gevolg van politieke keuzes en wil deze keren door fors te investeren in betaalbare volkshuisvesting, het bevriezen van huren en het tegengaan van speculatie. Hiermee wil de partij woonzekerheid herstellen en wonen weer betaalbaar maken voor brede groepen, inclusief middeninkomens.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terug...”
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in...”
“Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
Nationalisatie energiebedrijven en lagere energierekening
De SP wil energiebedrijven nationaliseren om energie betaalbaar en duurzaam te maken. Door publieke grip en investeringen in verduurzaming moeten de energielasten voor huishoudens structureel omlaag, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens en slecht geïsoleerde woningen.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“We verlagen de energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven en verhogen deze voor grootverbruikers. Mensen met een laag inkomen houden tot wel honderd euro per jaar extra over.”
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden.”
“Iedereen verdient een comfortabel, energiezuinig huis tegen een eerlijke prijs. Daarom zorgen wij ervoor dat huurders in woningen met een slecht energielabel (E, F of G) automatisch minder huur gaan betalen zolang de woning nog niet is verduurzaamd.”
Grootschalige verduurzaming en isolatie van woningen
De SP wil een Nationaal Isolatie Programma om 1,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen aan te pakken, wat zowel het wooncomfort als de energierekening verbetert. Verduurzaming wordt gezien als een recht en een besparing, niet als een kostenpost.
“Wij pakken 1,5 miljoen slecht geïsoleerde huur en koopwoningen aan voor 2030 met een Nationaal Isolatie Programma.”
“We zetten in op een grootschalig verduurzamingsoffensief dat woonlasten verlaagt en wooncomfort verbetert.”
“Geen schimmelwoningen of tochtige kamers meer, maar gezonde, goed onderhouden huizen voor iedereen. We stellen heldere normen voor ventilatie, onderhoud, bestrijding van hittestress en leefbaarheid, en zorgen ervoor dat huurders deze ook kunnen afdwingen.”
NSC wil de woningmarkt hervormen door fors meer betaalbare (sociale en midden-)woningen te bouwen, de energierekening voor huishoudens te verlagen en de energietransitie betaalbaar te houden. Op stikstof kiest NSC voor een gebiedsgerichte aanpak met minder nadruk op rekenmodellen en meer ruimte voor boeren. Normen en waarden komen terug in het belang van sociale cohesie en leefbaarheid in buurten, maar concrete voorstellen over asielzoekers of een zorgakkoord ontbreken in de geselecteerde fragmenten.
Meer betaalbare woningen bouwen en doorstroming bevorderen
NSC ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil snel meer betaalbare woningen realiseren, met nadruk op sociale huur en middenhuur. Doorstroming en passende woonruimte voor verschillende doelgroepen krijgen prioriteit.
“Het is dus noodzakelijk dat er snel meer betaalbare woningen komen; we streven naar een aandeel van 30% sociale huur en van 2/3de betaalbare koop en midden-huur.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
“Veel mensen wonen in een huis dat niet goed past bij hun wensen en behoeften... De mogelijkheid om door te stromen naar een passende woning en een passende sociale woonomgeving ontbreekt echter vaak.”
Energiekosten verlagen en energietransitie betaalbaar houden
NSC wil de energierekening voor huishoudens verlagen, een sociaal tarief invoeren en de energietransitie toegankelijk maken. De partij pleit voor meer overheidsregie en publieke invloed op warmtenetten en tarieven.
“We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
“Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft. Daarom verlagen we de kosten voor huishoudens.”
“Warmtenetten moeten grotendeels in publieke handen zijn. Als tarieven toch te hoog dreigen te worden, moet de overheid ingrijpen om betaalbaarheid te garanderen.”
Gebiedsgerichte stikstofaanpak, minder nadruk op modellen
NSC wil de stikstofuitstoot significant terugdringen, maar keert zich tegen een aanpak die volledig leunt op rekenmodellen. De partij pleit voor meer doelsturing, gebiedsgericht beleid en meer ruimte voor boeren.
“De stikstofuitstoot moet omlaag door beleid dat zich op alle sectoren richt, een gebiedsgerichte aanpak en meer ruimte bij doelsturing. Tegelijkertijd willen we stoppen met de aanpak die volledig leunt op rekenmodellen.”
“We stoppen met de huidige aanpak en opkoop van piekbelasters die gebaseerd is op het neerslagmodel Aerius.”
Sociale cohesie en leefbaarheid in buurten versterken
NSC benadrukt het belang van sociale samenhang, leefbaarheid en ontmoeting in buurten als onderdeel van normen en waarden. Doorstroom, ontmoeting en gemeenschapszin worden actief bevorderd.
“Om ervoor te zorgen dat mensen die al langer in een buurt wonen en mensen die nieuw komen elkaar kunnen ontmoeten, zijn leefbaarheidsactiviteiten nodig. Gemeenten, woningcorporaties en zorg- en welzijnsorganisaties maken hiervoor samen buurtplannen...”
“Harry (75): oud in een buurt die niet meer van hem is. Harry woont al 45 jaar in zijn sociale huurwoning, maar zijn buurt is niet meer wat het was. De sfeer is veranderd: waar vroeger buren elkaar groetten, kijken mensen nu minder naar elkaar om en er is veel lawaai.”
Het CDA wil de woningmarkt vlot trekken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, procedures te versnellen en de hypotheekrenteaftrek af te bouwen. Op het gebied van stikstof kiest het CDA voor het behalen van doelen met behoud van perspectief voor boeren en het heropenen van het stikstoffonds. Voor asielzoekers pleit het CDA voor een strengere, Europese aanpak waarbij asielaanvragen buiten Europa plaatsvinden. De partij wil de energierekening betaalbaar houden door gerichte steun voor verduurzaming, vooral voor lagere inkomens, en investeert breed in duurzame energiebronnen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en procedures versnellen
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen, juridische vertragingen te beperken en de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen. Zo moeten woningen betaalbaarder worden en kunnen jongeren in hun eigen regio blijven wonen.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Stikstofdoelen halen met perspectief voor boeren
Het CDA erkent de noodzaak van stikstofreductie, maar wil dit combineren met toekomstperspectief voor de landbouw. Het stikstoffonds wordt opnieuw opgericht en normen worden gesteld voor 2035 en eerder.
“We werken samen om de stikstofdoelen te behalen, maar stellen ook normen die in 2035 en daarvoor moeten worden behaald. Het stikstoffonds richten we opnieuw op om boeren perspectief te geven en onze voedselproductie van topkwaliteit te beschermen.”
Strengere en Europese aanpak asielzoekers
Het CDA wil migratie beheersbaar maken door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden en streng op te treden tegen uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar.”
Energietransitie betaalbaar houden, vooral voor lagere inkomens
Het CDA wil dat de energietransitie haalbaar blijft voor iedereen, met speciale aandacht voor de impact op lagere inkomens. Investeringen in verduurzaming en een mix van energiebronnen moeten de energierekening beheersbaar houden.
Woningcorporaties ondersteunen bij verduurzaming en betaalbaarheid
Het CDA wil dat woningcorporaties voldoende middelen hebben om te investeren in nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering, en huurders de mogelijkheid geven hun woning te kopen.
Energiebesparing en verduurzaming stimuleren
Het CDA zet in op energiebesparing via nationale programma’s, verduurzaming van woningen en ondersteuning van lokale initiatieven.
Volt wil de woningmarkt hervormen door landelijke regie, meer betaalbare woningen en het afbouwen van fiscale voordelen voor huiseigenaren. Op stikstof zet Volt in op snelle en structurele reductie van uitstoot, met duidelijke keuzes voor natuurherstel en duurzame landbouw. Voor de energierekening pleit Volt voor een Europese Energie-unie, verduurzaming en het afschaffen van uitzonderingen op energiebelasting; over normen en waarden, asielzoekers en een zorgakkoord zijn in deze fragmenten geen concrete standpunten te vinden.
Landelijke regie en hervorming woningmarkt
Volt wil het woningtekort aanpakken met centrale regie, meer betaalbare woningen, het afbouwen van hypotheekrenteaftrek en het tegengaan van speculatie. De partij kiest voor structurele hervormingen om de woningmarkt toegankelijker en eerlijker te maken.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen.”
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
Snelle en structurele stikstofreductie
Volt erkent het stikstofprobleem als urgent en pleit voor een breed gedragen aanpak met duidelijke wettelijke normen, verbod op handel in stikstofrechten en het stimuleren van natuurinclusieve landbouw. De partij koppelt stikstofreductie direct aan het vlot trekken van woningbouw en natuurherstel.
“Stikstofuitstoot vormt een groot probleem in Nederland. Het teveel aan stikstof is schadelijk voor de water- en luchtkwaliteit. Het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, longaandoeningen en vroegtijdige sterfte. De biodiversiteit neemt af, kwetsbare planten verdwijnen en natuurgebieden raken onherstelbaar beschadigd. Nederland zit op slot: woningbouw, infrastructuur en duurzame energieprojecten lopen vast door te hoge stikstofuitstoot.”
“Op dit moment worden stikstofrechten door private partijen opgekocht en doorverkocht aan de hoogste bieders. Volt wil dit verbieden, want het staat een goed georganiseerde afname van stikstof in de weg.”
“De betrokkenheid van alle partijen leidt tot breed gedragen en uitvoerbare plannen. In dit proces staat toekomstperspectief voor alle partijen binnen de wettelijke normen centraal.”
Europese Energie-unie en betaalbare energierekening
Volt wil de energierekening structureel verlagen en verduurzamen door in te zetten op een Europese Energie-unie, het versnellen van de energietransitie, het afschaffen van uitzonderingen op energiebelasting en het stimuleren van duurzame energiebronnen.
“Energie moet duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar zijn. Daarom bouwen we aan een Europese Energie-unie: één sterk systeem voor duurzame energie, slimme energienetten en duidelijke regels.”
“We faseren alle uitzonderingen op de energiebelasting uit - zoals de verlaging van de belasting op aardgas en elektriciteit voor grootverbruikers.”
“We zorgen dat het verbruik van aardgas in Nederlandse elektriciteitscentrales tussen nu en 2035 elk jaar afneemt. Dat doen we door met onze buurlanden daadkrachtig in te zetten op een daling van het energiegebruik en meer zonne-energie, windenergie en door opslag te regelen.”