Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningmarkt starters
BVNL ziet het woningmarktprobleem voor starters vooral als gevolg van overheidsbemoeienis, immigratie en te weinig woningbouw. Hun belangrijkste voorstellen zijn het dereguleren en liberaliseren van de woningmarkt, het vergemakkelijken van woningbouw en het afschaffen van regels die starters belemmeren, zoals de kostendelersnorm en beperkingen op woningdelen. De partij wil dat starters meer kansen krijgen door minder regels, meer aanbod en lagere lasten.
Deregulering en liberalisering van de woningmarkt
BVNL stelt dat starters vooral gebaat zijn bij minder overheidsregels, meer vrijheid voor marktpartijen en het afschaffen van beperkende wetgeving. Dit moet het woningaanbod vergroten en starters meer kansen geven op een betaalbare woning.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
Afschaffen van de kostendelersnorm
BVNL wil de kostendelersnorm afschaffen zodat starters en jongeren makkelijker kunnen samenwonen zonder gekort te worden op hun uitkering, wat de woonmogelijkheden voor starters direct vergroot.
“Schaf de kostendelersnorm af, zodat mensen kunnen samenwonen zonder een deel van hun uitkering te verliezen.”
Meer bouwen en versnellen procedures
De partij pleit voor het versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures en het stimuleren van woningbouw, zodat het aanbod sneller groeit en starters meer keuze krijgen.
Beperken immigratie en buitenlandse studenten
BVNL ziet immigratie en buitenlandse studenten als belangrijke oorzaken van de woningnood voor starters en wil deze beperken om de druk op de woningmarkt te verlagen.
Verlaging overdrachtsbelasting
BVNL wil de overdrachtsbelasting verlagen naar 2% voor iedereen, wat starters financieel helpt bij het kopen van een huis.
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
De SGP erkent dat starters grote moeite hebben om een betaalbare woning te vinden en ziet dit als een urgent probleem dat vraagt om meer aanbod en minder belemmeringen. De partij wil vooral snel meer (starters)woningen bouwen, financieringsmogelijkheden voor starters niet onnodig beperken, en pleit voor een gevarieerd woningaanbod met specifieke aandacht voor starters. De SGP ziet een actieve rol voor de overheid om de woningmarkt toegankelijker te maken voor starters, onder meer door bouwprocedures te versnellen en financiële instrumenten in te zetten.
Snel meer (starters)woningen bouwen
De SGP vindt het schrijnend dat starters nauwelijks een huis kunnen kopen en wil daarom snel meer woningen bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk. De partij pleit voor het benutten van bestaande woningvoorraad, het transformeren van leegstaande panden, en het stimuleren van industrieel bouwen om het aanbod voor starters te vergroten.
“Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“Starters kunnen nauwelijks een huis kopen, voor senioren is er vrijwel geen passende huisvesting en de huren zijn soms hoog. We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten.”
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
Financieringsmogelijkheden voor starters niet onnodig beperken
De SGP wil voorkomen dat starters door te strenge financieringsnormen buiten de boot vallen. De partij pleit voor een ruimere en meer op maat gemaakte hypotheekverstrekking voor starters, zonder de leennormen verder te verhogen.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“De normen van hypotheekverstrekking en de normen voor toegang tot de sociale sector dienen beter op elkaar te worden afgestemd om te voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip belanden.”
Bouwprocedures versnellen en belemmeringen verminderen
De SGP wil dat extra (lokale) eisen en juridische procedures niet onnodig vertragend werken bij woningbouwprojecten, zodat sneller gebouwd kan worden voor onder andere starters.
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen.”
Financiële instrumenten inzetten voor starters
De SGP wil sparen voor een woning stimuleren en financiële instrumenten inzetten die de betaalbaarheid en kansen voor starters verbeteren, zonder prijsopdrijving.
“Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
“De inzet van financiële instrumenten die (zonder prijsopdrijving) de betaalbaarheid van woningen verbeteren en woonkansen verhogen wordt gestimuleerd.”
De VVD wil starters op de woningmarkt actief ondersteunen door het vergroten van het aanbod betaalbare koopwoningen, het stimuleren van startershypotheken en het makkelijker maken om te sparen voor een eerste huis. De partij zet in op minder regels, meer nieuwbouw en fiscale maatregelen die het voor starters aantrekkelijker moeten maken om een woning te kopen. Hun visie is dat iedereen met een normaal inkomen een eigen huis moet kunnen betalen, niet alleen de 'happy few'.
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
De VVD ziet het gebrek aan betaalbare koopwoningen als een groot probleem voor starters en wil daarom fors investeren in het vergroten van het aanbod. De partij wil dat overheidsgeld vooral naar betaalbare koopwoningen gaat en dat per regio 25% van de bouwprojecten uit betaalbare koopwoningen bestaat. Dit moet starters meer kansen geven op de koopmarkt.
“Wij zien het daarom niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een eigen huis kan bemachtigen. Niet alleen de happy few, maar mensen met een gewone baan moeten een koophuis kunnen betalen. Daarom gaan we eigen woningbezit onder starters fors stimuleren.”
“Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen.”
Starters ondersteunen met hypotheken en sparen
De VVD wil het voor starters makkelijker maken om een huis te kopen door het stimuleren van startershypotheken, hypotheken met een langere looptijd en het uitbreiden van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen. Ook willen ze dat starters fiscaal aantrekkelijk kunnen sparen voor een huis, specifiek buiten de heffingsvrije voet.
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd.”
“Ook willen we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitbreiden, zodat meer starters toegang krijgen tot een betaalbare koopwoning.”
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
Minder regels en meer bouwen voor starters
De VVD stelt dat het woningtekort vooral opgelost moet worden door meer te bouwen en minder regels. Door het schrappen van belemmerende regelgeving en het versnellen van procedures, willen ze het voor starters makkelijker maken om een huis te vinden.
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten.”
“De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf.”
“Wij kiezen voor meer regie, meer doorstroming, meer huizen, maar minder regels. Een functionerende woningmarkt waar je met een normaal salaris een goed huis kunt betalen.”
Doorstroming bevorderen om starters kansen te geven
De VVD wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, zodat meer koopwoningen vrijkomen voor starters. Dit doen ze onder andere door het mogelijk maken van permanente bewoning van vakantiewoningen en het transformeren van vakantieparken naar woonwijken.
“We staan het permanent wonen in vakantiewoningen toe waar deze buiten vakantieparken zijn gelegen... zodat geen vermenging plaatsvindt tussen permanent en toeristisch verblijf. Hierdoor kunnen bewoners hun oorspronkelijke woning verkopen, wat bijdraagt aan het vrijkomen van koopwoningen voor andere huishoudens.”
BBB erkent dat starters grote moeite hebben om de woningmarkt te betreden en wil hun positie verbeteren door meer betaalbare woningen te bouwen, lokale voorrang te geven en het verhuren aan starters aantrekkelijker te maken. De partij pleit voor minder regels, gerichte woningtoewijzing en het invoeren van starterscontracten om de kansen voor starters te vergroten. BBB ziet het oplossen van de woningnood voor starters als essentieel voor het doorbreken van stilstand in hun leven en het bevorderen van doorstroming op de woningmarkt.
Meer betaalbare woningen voor starters bouwen
BBB wil het woningaanbod vergroten, met nadruk op betaalbaarheid en regionale spreiding, zodat starters weer kansen krijgen op een eigen huis. De partij ziet het bouwen van betaalbare woningen als een noodzakelijke stap om starters uit hun impasse te halen en de woningmarkt toegankelijker te maken.
“Starters kunnen nauwelijks de woningmarkt betreden. Hun leven staat stil. Zij stellen het starten van een gezin dan ook steeds vaker uit.”
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
Gerichte woningtoewijzing met lokale voorrang
BBB wil bij de toewijzing van koop- en huurwoningen voorrang geven aan mensen met lokale binding, urgentie of een belangrijke maatschappelijke rol, zodat starters uit de regio meer kans maken op een woning. Dit moet voorkomen dat starters worden verdrongen door andere groepen en de leefbaarheid in dorpen en steden behouden blijft.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
Starterscontracten voor huurwoningen
Om het verhuren aan starters aantrekkelijker te maken, stelt BBB het invoeren van starterscontracten voor. Dit moet het aanbod van huurwoningen voor starters vergroten en hun positie op de woningmarkt versterken.
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
Versoepelen van regels en stimuleren van doorstroming
BBB wil regels versoepelen en tijdelijke doorstroomwoningen realiseren, zodat starters sneller een passende woning kunnen vinden. Doorstroming wordt bevorderd door ook seniorenwoningen te bouwen, waardoor bestaande woningen vrijkomen voor starters.
Vergemakkelijken van woningdelen en splitsen
Om het woningaanbod voor starters te vergroten, wil BBB het delen en splitsen van woningen eenvoudiger en aantrekkelijker maken. Dit biedt starters meer mogelijkheden om zelfstandig te wonen.
“Woningdelen, het splitsen van woningen en kamerverhuur en hospitaverhuur worden eenvoudiger en aantrekkelijker gemaakt.”
De Partij voor de Dieren vindt dat starters op de woningmarkt, zoals jongeren en jonge gezinnen, te weinig kans hebben op een betaalbare woning door marktwerking en speculatie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer betaalbare (sociale) woningen, het tegengaan van huisjesmelkers en speculanten, en het dwingend maximeren van huurprijzen. De partij wil wonen loskoppelen van de markt en ziet huisvesting als een recht, niet als verdienmodel.
Meer betaalbare (sociale) woningen voor starters
De PvdD stelt dat starters, zoals jongeren en jonge gezinnen, nauwelijks aan een betaalbare woning kunnen komen door het huidige beleid en de focus op dure woningen. Ze willen dat de overheid ingrijpt en meer betaalbare woningen laat bouwen, met een nadruk op sociale huur en woningen die aansluiten bij de behoeften van starters.
“We willen dat studenten betaalbaar op kamers kunnen en dat jonge gezinnen een huur- of koopwoning vinden die bij hun gezins-situatie past.”
“Dat jongeren steeds meer moeite hebben om hun eerste huis te kopen is geen natuurwet, maar een politieke keuze.”
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
Huurprijzen dwingend maximeren en speculatie tegengaan
De partij wil huisjesmelkers en speculanten aanpakken door het aantal verhuurpanden te beperken, een heffing op leegstand in te voeren, en het woningwaarderingsstelsel (WWS) dwingend te maken voor alle huurwoningen. Dit moet excessieve huurprijzen tegengaan en starters betere toegang geven tot betaalbare huurwoningen.
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
“Huurwoningen in de vrije sector gaan ook onder het WWS vallen. Het WWS wordt voor alle woningen verplicht.”
Bevorderen van doorstroming en nieuwe woonvormen
Om starters meer kansen te geven, wil de PvdD de doorstroming bevorderen door nieuwe woonvormen voor senioren te stimuleren, zodat hun woningen vrijkomen voor jongeren. Ook wordt cohousing en meergeneratiewonen aangemoedigd.
“We stimuleren nieuwe woonvormen voor senioren, zodat zij makkelijk kunnen doorstromen naar woonvormen die bij hun levensfase passen en er voor jongeren meer woningen beschikbaar komen.”
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
De SP wil starters op de woningmarkt helpen door fors te investeren in betaalbare huurwoningen, het ombouwen van leegstaande panden en het tegengaan van speculatie en prijsopdrijving. Starters krijgen meer kansen door het bouwen van extra woningen, het investeren in starterswoningen en het toegankelijker maken van sociale huur. De partij kiest voor publieke regie en het terugdringen van marktwerking om wonen voor starters weer betaalbaar en bereikbaar te maken.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil het woningtekort voor starters oplossen door één miljoen extra betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit gebeurt via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en andere innovatieve oplossingen. Het doel is om starters een eerlijke kans te geven op een betaalbare woning.
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terug kopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Met het Grote Woonplan garanderen we voor iedereen een betaalbaar en goed huis. Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Leegstand omzetten in woonruimte voor starters
De SP wil leegstaande panden extra belasten en indien nodig onteigenen, zodat deze snel beschikbaar komen als woonruimte voor starters en jongeren. Hiermee wordt direct ingespeeld op de woningnood zonder te hoeven wachten op nieuwbouw.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte. Gebouwen die nu leegstaan, worden zo snel mogelijk bewoonbaar gemaakt voor jongeren, starters, dak en thuisloze mensen en andere woningzoekenden.”
Investeren in starterswoningen door afbouw hypotheekrenteaftrek
De SP wil de opbrengsten van het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek boven 600 duizend euro investeren in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Dit moet de prijsopdrijving tegengaan en starters meer kansen bieden op de woningmarkt.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters.”
Sociale huur toegankelijk maken voor starters en middeninkomens
De SP wil sociale huurwoningen weer toegankelijk maken voor een brede groep, inclusief starters en middeninkomens, zodat zij niet langer zijn aangewezen op dure vrije sector huur.
“Wonen is een recht, geen gunst. Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
Specifieke bouw van woningen voor starters en jongeren
De SP pleit voor gerichte bouw van kleinere, betaalbare woningen voor starters en jongeren, zodat zij zelfstandig kunnen wonen en hun leven kunnen opbouwen.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt. Zo zorgen we dat er genoeg gezinswoningen komen waar kinderen kunnen opgroeien, en kleinere woningen waar ouderen of starters betaalbaar terecht kunnen.”
“Een thuis voor starters, jongeren en ouderen. Iedereen moet kunnen wonen in zijn of haar eigen buurt. We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
Jongeren en starters recht op betaalbare huurwoning
De SP wil dat jongeren en starters recht krijgen op een betaalbare huurwoning, onder andere door het vullen van leegstaande kantoren en het bouwen van meer kamers voor studenten en werkende jongeren.
“Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. We gaan huurwoningen bouwen en leeg staande kantoren vullen met goede woningen. Voor studenten en werkende jongeren komen er meer kamers, mét huurtoeslag.”
DENK vindt dat starters op de woningmarkt ernstig worden benadeeld door het huidige woningtekort en de hoge prijzen, waardoor zij nauwelijks kans maken op een betaalbare woning. De partij wil dat de overheid fors ingrijpt door veel meer betaalbare woningen te bouwen, huren te reguleren en alternatieve financieringsvormen zoals rentevrije hypotheken mogelijk te maken. Zo wil DENK starters een eerlijke kans geven op een eigen huis.
Veel meer betaalbare woningen bouwen
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste problemen voor starters, die nu vaak buiten de boot vallen. De partij wil dat de overheid de regie pakt en jaarlijks 100.000 woningen bouwt, met een groot aandeel betaalbare huur- en koopwoningen, zodat starters meer kans maken op een woning.
“Starters blijven met lege handen achter. Een gezin vormen wordt onmogelijk gemaakt.”
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Alternatieve financieringsvormen voor starters
Om het voor starters makkelijker te maken een huis te kopen, wil DENK nieuwe financieringsvormen zoals rentevrije (halal) hypotheken en huurkoopconstructies breed beschikbaar maken. Dit moet de drempel voor starters verlagen om een koopwoning te bemachtigen.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Huurprijsregulering en bescherming tegen te hoge huren
Omdat hoge huren starters vaak uitsluiten van de woningmarkt, wil DENK de huren reguleren en bevriezen als deze te veel op de koopkracht drukken. Zo moeten starters meer kans krijgen op een betaalbare huurwoning.
BIJ1 wil de woningmarkt radicaal hervormen door wonen als basisrecht centraal te stellen en de marktwerking sterk terug te dringen. Voor starters betekent dit vooral meer betaalbare (sociale) huurwoningen, het stimuleren van wooncoöperaties, en het aanpakken van speculatie en beleggers, zodat starters meer kans maken op een woning. De partij kiest voor structurele maatregelen die starters direct en indirect moeten helpen, zoals het bouwen van sociale woningen, het afschaffen van de vrije huursector, en het invoeren van een zelfbewoningsplicht.
Meer betaalbare (sociale) woningen voor jongeren en starters
BIJ1 erkent dat starters, en met name jongeren, moeilijk aan een woning komen door schaarste en hoge prijzen. De partij wil dit oplossen door fors meer sociale huurwoningen te bouwen, jongeren automatisch in te schrijven voor woningzoekendenregisters, en jongerenwoningen te ontwikkelen met hun eigen inbreng.
“De prioriteit ligt bij het realiseren van passende, betaalbare woningen voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens.”
“Er komt een nationale jeugdstrategie waar jongeren betrokken worden in de ontwikkeling van nieuwe jongerenwoningen. Ook worden jongeren op hun 16e automatisch ingeschreven voor Woningnet in hun woonplaats.”
Afschaffen van de vrije huursector en huurprijsregulering
Starters worden vaak geconfronteerd met onbetaalbare huren in de vrije sector. BIJ1 wil de vrije huursector afschaffen en alle huurwoningen onder een bindend puntensysteem brengen, zodat ook starters betaalbare huren krijgen.
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
Stimuleren van wooncoöperaties en zelfbeheer
Omdat starters vaak buiten de boot vallen bij traditionele koop- en huurwoningen, wil BIJ1 alternatieve woonvormen stimuleren, zoals wooncoöperaties en wonen in zelfbeheer, zodat starters collectief en betaalbaar kunnen wonen.
“Wonen in zelfbeheer en wooncoöperaties worden gestimuleerd. We richten democratisch georganiseerde regionale wooncoöperaties op, en stimuleren de garantstelling door derden (bijvoorbeeld gemeenten) waardoor het voor wooncoöperaties makkelijker wordt hun projecten te financieren.”
Aanpakken van speculatie, beleggers en huisjesmelkers
Starters worden vaak verdrongen door beleggers en speculanten. BIJ1 wil speculatief grondbezit verbieden, beleggers onteigenen, en een zelfbewoningsplicht invoeren zodat woningen daadwerkelijk beschikbaar komen voor starters.
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening. Daarnaast hanteren we een zelfbewoningsplicht en een wet tegen speculatie.”
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
Het CDA erkent dat starters op de woningmarkt tussen wal en schip vallen: ze verdienen vaak te veel voor sociale huur, maar te weinig voor een hypotheek. Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken voor starters door meer betaalbare woningen te bouwen, de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en regels te versoepelen om sneller te kunnen bouwen. Speciale aandacht gaat uit naar het vergroten van het aanbod voor starters, onder andere door het reserveren van nieuwbouwwoningen voor deze groep.
Meer betaalbare woningen bouwen voor starters
Het CDA ziet het tekort aan betaalbare woningen als een groot probleem voor starters. Door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan een groot deel betaalbaar, en door nieuwbouw te reserveren voor specifieke doelgroepen zoals starters, wil het CDA de positie van starters op de woningmarkt verbeteren.
“Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“We stimuleren gemeenten met de Huisvestingswet een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of voor specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen ten gunste van starters
Het CDA erkent dat het huidige fiscale systeem starters benadeelt en wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen. De opbrengsten hiervan worden gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen, zodat starters meer financiële ruimte krijgen.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Minder regels en snellere procedures voor woningbouw
Het CDA wil bezwaarprocedures verkorten en regelgeving vereenvoudigen om sneller woningen te kunnen bouwen, zodat starters sneller toegang krijgen tot een woning.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het Bouwen op vertrouwen.”
Stimuleren van doorstroming op de woningmarkt
Het CDA wil de doorstroming bevorderen door onder andere meer levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen. Hierdoor komen bestaande woningen vrij voor starters.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen.”
D66 wil de positie van starters op de woningmarkt versterken door het makkelijker te maken een hypotheek te krijgen, de studieschuld niet langer mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen, en fors te investeren in betaalbare woningen. Hun visie is dat starters sneller toegang moeten krijgen tot een betaalbare koop- of huurwoning, onder andere door het stimuleren van doorstroming en het aanpakken van financiële drempels.
Hypotheektoegang versoepelen voor starters
D66 erkent dat starters vaak vastlopen doordat zij ondanks hoge huur geen hypotheek krijgen of worden benadeeld door hun studieschuld. De partij wil deze drempels wegnemen zodat starters sneller een eigen huis kunnen kopen.
Meer betaalbare woningen bouwen voor starters
D66 ziet het tekort aan betaalbare woningen als een groot probleem voor starters. De partij wil grootschalig investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, en het aantrekkelijker maken om deze te bouwen.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
“Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
Doorstroming bevorderen om starters te helpen
D66 stelt dat het bevorderen van doorstroming op de woningmarkt essentieel is om starters aan een woning te helpen. Door ouderen te stimuleren te verhuizen naar passende woningen, komen er meer huizen vrij voor starters.
“We helpen oudere mensen om een nieuwe woning te vinden, zodat er ook plek vrijkomt voor jongeren en gezinnen.”
Bouwquotum voor jongeren en studenten
D66 wil dat gemeenten verplicht worden om ook voor jongeren en studenten te bouwen, zodat starters sneller aan een woning kunnen komen.
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
FVD wil het voor starters makkelijker maken om een eerste woning te kopen door de overdrachtsbelasting volledig af te schaffen voor deze groep, ongeacht leeftijd of woningwaarde, en door studieschulden niet mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen. Ze pleiten voor het schrappen van beperkende regels en het stimuleren van betaalbare koopwoningen, met een sterke focus op het vergroten van het eigen woningbezit onder Nederlanders. De partij ziet het verwerven van een eigen huis als essentieel voor vrijheid en gezinsleven en wil belemmeringen voor starters zoveel mogelijk wegnemen.
Startersvrijstelling overdrachtsbelasting uitbreiden
FVD wil de startersvrijstelling op de overdrachtsbelasting uitbreiden door de leeftijds- en woningprijsgrens te schrappen, zodat iedere starter – ongeacht leeftijd of woningwaarde – geen overdrachtsbelasting betaalt bij de aankoop van de eerste woning. Dit moet het kopen van een huis voor starters aanzienlijk toegankelijker maken.
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
“Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD wil dat studieschulden niet langer worden meegewogen bij het aanvragen van een hypotheek, omdat zij deze als risicoloos voor banken beschouwen. Dit moet starters met een studieschuld meer kans geven op het verkrijgen van een hypotheek en dus op het kopen van een huis.
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
Huurgeschiedenis meewegen bij hypotheekaanvraag
FVD stelt voor om een goede huurgeschiedenis van de afgelopen drie jaar mee te laten wegen bij hypotheekaanvragen. Hiermee wil de partij starters die al langdurig zelfstandig huren, maar moeite hebben met het verkrijgen van een hypotheek, extra kansen bieden.
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
Versneld bouwen van betaalbare koopwoningen met voorrang voor Nederlanders
FVD wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, met prioriteit voor Nederlanders, en het schrappen van milieu- en stikstofregels die de bouw vertragen. Dit moet het woningtekort verminderen en starters meer kansen geven op een betaalbare koopwoning.
NSC wil starters meer kansen geven op de woningmarkt door het bouwen van betaalbare koop- en huurwoningen, het stimuleren van startersleningen en het handhaven van de vrijstelling van overdrachtsbelasting voor starters. Ze richten zich op het verlagen van de prijsgrens voor betaalbare koopwoningen en het tegengaan van speculatie, zodat starters daadwerkelijk toegang krijgen tot een eerste woning. De partij kiest voor concrete financiële en bouwkundige maatregelen die direct starters moeten helpen.
Meer betaalbare koop- en huurwoningen voor starters
NSC erkent dat starters moeite hebben om een woning te vinden en wil dit oplossen door het bouwen van meer betaalbare koop- en middenhuurwoningen. Ze verlagen de grens voor wat als betaalbaar geldt, zodat ook eenverdieners en starters toegang krijgen. Dit moet de positie van starters op de woningmarkt structureel verbeteren.
“We verlagen het bedrag wat er verstaan wordt onder een betaalbare koopwoning, zodat ook eenverdieners toegang krijgen tot de woningmarkt. We stimuleren startersleningen, koopgarantconstructies en erfpachtalternatieven, waaraan het Rijk meebetaalt.”
“We handhaven voor starters de vrijstelling van de overdrachtsbelasting.”
“Het is van groot belang dat marktpartijen in beweging komen om meer (betaalbare) koopwoningen en woningen in het segment van de midden-huur te bouwen. Dat helpt starters maar ook ouderen die een kleinere woning zoeken.”
Tegengaan van speculatie en prijsopdrijving
Om starters te beschermen tegen prijsopdrijving door speculatie, stelt NSC een extra heffing in bij snelle doorverkoop van woningen. Dit moet de prijzen dempen en starters een eerlijkere kans geven.
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Stimuleren van doorstroming en woningruil
NSC wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, zodat starters sneller een woning kunnen vinden doordat ouderen en andere doelgroepen makkelijker kunnen verhuizen naar een passende woning.
“Veel mensen wonen in een huis dat niet goed past bij hun wensen en behoeften. Dat geldt zowel voor jongeren, starters, gezinnen als ouderen. De mogelijkheid om door te stromen naar een passende woning en een passende sociale woonomgeving ontbreekt echter vaak.”
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil. We verwachten van woningcorporaties en gemeenten dat zij dit mogelijk maken.”
De PVV erkent dat starters het moeilijk hebben op de woningmarkt door hoge prijzen en een tekort aan betaalbare woningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versneld bouwen van betaalbare koopwoningen (ook specifiek voor starters), het verlagen van sociale huren, het behouden van de hypotheekrenteaftrek en het schrappen van voorrang voor statushouders. De partij wil dat woningbouw weer een nationale topprioriteit wordt, met meer ruimte voor starters en gezinnen.
Versneld bouwen van betaalbare koopwoningen voor starters
De PVV wil het woningtekort aanpakken door fors te investeren in de bouw van betaalbare koopwoningen, expliciet ook voor starters. Dit moet starters meer kansen geven op de woningmarkt, waar zij nu vaak buiten de boot vallen door hoge prijzen en lange wachttijden.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
Geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huur
De PVV stelt dat het schrappen van voorrang voor statushouders starters en andere Nederlanders meer kansen geeft op een sociale huurwoning. Hiermee wil de partij de wachttijden voor Nederlandse woningzoekenden, waaronder starters, verkorten.
Hypotheekrenteaftrek blijft bestaan
De PVV wil de hypotheekrenteaftrek behouden, zodat het kopen van een huis voor starters financieel aantrekkelijker blijft. Dit moet de drempel voor starters om een koopwoning te bemachtigen verlagen.
“De hypotheekrenteaftrek blijft; daar wordt niet aan getornd!”
Snellere procedures en minder bezwaar bij woningbouw
Om het woningaanbod voor starters sneller te vergroten, wil de PVV procedures versnellen en bezwaar- en beroepsmogelijkheden tijdelijk beperken bij woningbouwprojecten.
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
De ChristenUnie erkent dat starters grote moeite hebben om een betaalbare woning te vinden en wil hun positie op de woningmarkt versterken. De partij stelt voor om meer betaalbare (huur- en koop)woningen te bouwen, woningcorporaties meer ruimte te geven om voor starters te bouwen, en het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit te breiden. Daarnaast wil de ChristenUnie de problemen van starters, inclusief de leenstelselgeneratie, expliciet onderzoeken en aanpakken.
Meer betaalbare (huur- en koop)woningen voor starters
De ChristenUnie wil het woningaanbod voor starters vergroten door gemeenten te verplichten een deel van de nieuwbouw te reserveren voor starters en door woningcorporaties meer ruimte te geven om voor deze doelgroep te bouwen. Ook wordt het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitgebreid om starters meer kansen te geven op de koopmarkt.
“Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
“Daarnaast zorgen we voor meer betaalbare koopwoningen. Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt.”
Onderzoek en aanpak van specifieke problemen van starters
De ChristenUnie erkent dat starters, en met name de leenstelselgeneratie, specifieke belemmeringen ervaren op de woningmarkt. De partij wil deze problemen onderzoeken en gericht aanpakken.
“We onderzoeken de moeilijkheden van starters op de woningmarkt en nemen daarbij de positie van de leenstelselgeneratie mee.”
Volt wil starters op de woningmarkt helpen door meer betaalbare koopwoningen te realiseren, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en innovatieve woonvormen te stimuleren. Ze richten zich op het vergroten van het aanbod voor starters met een middeninkomen en het wegnemen van financiële drempels, zoals de impact van studieschuld op de hypotheek. De partij kiest voor structurele hervormingen en concrete maatregelen om starters betere toegang tot de woningmarkt te geven.
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
Volt erkent dat starters moeite hebben om een betaalbare koopwoning te vinden, vooral met een middeninkomen. Ze willen het aanbod vergroten door het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit te breiden en door structurele investeringen in betaalbare nieuwbouw.
“Volt wil meer betaalbare koopwoningen voor starters met een middeninkomen, door versnelde uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.”
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en huizenprijzen verlagen
Volt ziet de huidige fiscale voordelen voor huiseigenaren als prijsopdrijvend en wil deze afbouwen. Dit moet de huizenprijzen drukken en starters meer kans geven op de koopmarkt.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
Studieschuld mag geen hypotheekbelemmering zijn
Volt wil dat het aflossen van een studieschuld geen negatieve invloed heeft op het maximale leenbedrag van starters bij het aanvragen van een hypotheek. Dit verlaagt een belangrijke drempel voor jonge starters.
“Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.”
Innovatieve woonvormen en coöperaties toegankelijker maken
Volt wil experimenteren met nieuwe vormen van woningbezit en wooncoöperaties, zodat starters sneller kunnen toetreden tot de woningmarkt en betaalbare alternatieven krijgen.
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen. Zo kunnen zij sneller tot de woningmarkt toetreden.”
Bevorderen van doorstroming om woningen voor starters vrij te maken
Volt wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, zodat meer woningen beschikbaar komen voor starters. Dit doen ze onder andere door senioren te stimuleren te verhuizen naar passende woningen.
“Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
50PLUS ziet het oplossen van de woningnood voor starters vooral via het stimuleren van doorstroming van ouderen naar levensloopbestendige woningen, waardoor bestaande woningen vrijkomen voor jongeren. Daarnaast wil de partij jongeren ondersteunen bij het kopen van een huis door bezitsvorming te stimuleren en een spaarregeling in te voeren. Concrete bouwplannen voor starters ontbreken; de focus ligt op het indirect vergroten van het woningaanbod voor starters via seniorenhuisvesting.
Doorstroming ouderen om woningen voor starters vrij te maken
50PLUS stelt dat bouwen voor ouderen de sleutel is tot het oplossen van de woningnood onder jongeren en starters, omdat doorstroming van ouderen woningen vrijmaakt voor jongere generaties. De partij ziet het gebrek aan seniorenhuisvesting als een oorzaak van de huidige problemen voor starters.
Stimuleren van bezitsvorming en sparen voor jongeren
Om starters te helpen bij het kopen van een woning, wil 50PLUS jongeren ondersteunen met maatregelen die het opbouwen van eigen vermogen vergemakkelijken, zoals het stimuleren van bezitsvorming en het herinvoeren van een spaarregeling.
GroenLinks-PvdA erkent dat starters het steeds moeilijker hebben op de woningmarkt en wil hen gericht ondersteunen met concrete maatregelen. De partij stelt voor om een startersfonds op te richten dat starters helpt bij de financiering van hun eerste koopwoning, de huizenprijzen betaalbaar te houden door prijsopdrijvende subsidies af te bouwen, en starters beter te beschermen bij het kopen van een huis. Daarnaast wordt opkoopbescherming ingezet om starters te beschermen tegen speculanten.
Startersfonds voor financiering eerste koopwoning
GroenLinks-PvdA wil een speciaal fonds oprichten dat starters tot 30% van de koopprijs van hun eerste woning financiert, waardoor jongeren meer kans krijgen op een eigen huis. Dit fonds is gericht op nieuwbouwwoningen en moet de doorstroming op de woningmarkt bevorderen.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds. Om de bouw te versnellen gaat dit fonds gelden voor nieuwbouwwoningen.”
Huizenprijzen betaalbaar houden en hypotheekrenteaftrek afbouwen
Om woningen weer bereikbaar te maken voor starters, wil de partij de stijging van huizenprijzen beperken door onder andere de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs af te bouwen. Dit moet starters meer kans geven op een betaalbare koopwoning.
“We willen koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Daarom gaan we de huizenprijsstijgingen beperken. De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.”
Starters beschermen bij aankoop woning
Starters worden nu vaak gedwongen om risicovolle biedingen te doen. GroenLinks-PvdA wil starters beter beschermen door onder andere een wettelijke bedenktermijn en transparantie bij het bieden in te voeren.
“Starters worden nu gedwongen risico’s te nemen, zoals bieden zonder voorbehoud van financiering of zonder bouwkundige keuring. Daarom willen we de bescherming van starters uitbreiden. Voortaan krijgen huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken. Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar.”
Opkoopbescherming tegen speculanten
Om starters te beschermen tegen beleggers en speculanten die woningen opkopen, wil GroenLinks-PvdA een landelijke opkoopbescherming invoeren.
“In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
JA21 ziet het woningtekort voor starters, vooral jonge gezinnen, als een urgent probleem veroorzaakt door falend beleid en bevolkingsgroei door migratie. De partij wil starters helpen door fiscale stimulansen, creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, en het afschaffen van de overdrachtsbelasting. Hun visie is dat jonge mensen weer perspectief moeten krijgen op een eigen woning om sociale en economische stabiliteit te waarborgen.
Fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen voor starters
JA21 wil de positie van starters, met name jonge gezinnen, verbeteren door fiscale voordelen en alternatieve koopconstructies zoals huurkoop. Dit moet de acute woningnood voor deze groep verlichten, omdat zij nu vaak geen toegang hebben tot een betaalbare starterswoning. De partij ziet het bieden van perspectief op een eigen huis als essentieel voor een gezonde samenleving.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
“Jonge gezinnen met een relatief laag gezamenlijk inkomen kunnen vaak de gemiddelde starterswoning niet betalen. Veel jonge mensen ervaren momenteel een gevoel van uitzichtloosheid op de woningmarkt en overwegen zelfs om die reden het land te verlaten.”
Overdrachtsbelasting voor particuliere woningen afschaffen
Om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en starters meer kansen te geven, stelt JA21 voor om de overdrachtsbelasting volledig af te schaffen. Dit verlaagt de kosten voor het kopen van een eerste huis en maakt het voor starters financieel toegankelijker om een woning te kopen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”