Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningmarkt bouwen 500000 huizentekort
BVNL ziet het woningtekort als een gevolg van overheidsingrijpen en hoge immigratie, en pleit voor deregulering, minder overheidsbemoeienis en het stoppen van immigratie om de woningmarkt te herstellen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het vergemakkelijken van woningbouw door regels te schrappen, het splitsen en optoppen van woningen toe te staan, en het beëindigen van het stikstofbeleid. BVNL gelooft dat deze maatregelen, samen met het beperken van immigratie, het woningtekort kunnen oplossen.
Deregulering en liberalisering van de woningmarkt
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen en regelgeving de bouw van woningen belemmeren en het woningtekort vergroten. Door deregulering, het afschaffen van beperkende wetten en het vergemakkelijken van bouwprocessen wil BVNL het woningaanbod snel vergroten.
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
Vergemakkelijken van woningtoevoeging en transformatie
BVNL wil het splitsen, optoppen en transformeren van bestaande gebouwen naar woningen vergunningsvrij maken, zodat er snel meer woningen beschikbaar komen zonder extra ruimtebeslag.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
“Alle belemmeringen om woningen boven winkels te realiseren worden weggenomen.”
Stoppen van immigratie als oplossing voor woningtekort
BVNL ziet immigratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en stelt voor immigratie sterk te beperken of te stoppen om de druk op de woningmarkt te verlichten.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Afschaffen van het stikstofbeleid en andere bouwbelemmeringen
BVNL beschouwt het stikstofbeleid als een kunstmatige belemmering voor woningbouw en wil dit volledig schrappen om de bouwproductie te versnellen.
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“BVNL wil dat het 'stikstofprobleem' van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
GroenLinks-PvdA maakt van het oplossen van het huizentekort een topprioriteit en wil de komende jaren jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met een nadruk op betaalbaarheid en publieke regie. Ze willen de woningmarkt minder afhankelijk maken van commerciële partijen door de overheid weer een centrale rol te geven in grondbeleid, financiering en het aanpakken van speculatie. Hun visie is dat wonen een recht is voor iedereen, niet een verdienmodel voor enkelen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen onder publieke regie
GroenLinks-PvdA wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarbij de overheid de regie neemt over locatie, financiering en uitvoering. Dit is een reactie op het falen van de markt en het uitblijven van voldoende nieuwbouw in het verleden. De partij ziet bouwen als een publieke taak en wil zo het tekort van 500.000 woningen structureel terugdringen.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een Wet versnelling woningbouw om te zorgen dat we sneller kunnen bouwen.”
“Het aantal nieuwbouwwoningen moet omhoog, zowel huur als koop. Een nieuwe regering komt direct met een Wet versnelling woningbouw.”
“100.000 nieuwe woningen per jaar”
Grond en bouwlocaties in publieke handen brengen
De partij wil de regie op grond terugpakken van speculanten en commerciële partijen, zodat de overheid kan bepalen waar en hoe gebouwd wordt. Dit moet speculatie tegengaan en zorgen dat beschikbare grond daadwerkelijk benut wordt voor woningbouw, met prioriteit voor betaalbaarheid en maatschappelijke behoeften.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“We gaan landbouwgrond bestemmen voor woningbouw en doen hetzelfde met verloederde bedrijventerreinen, leegstaande binnenstedelijke locaties en grond van ontwikkelaars die jarenlang niet ontwikkelen.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“Met een bouwstimulans gaan we grondeigenaren aansporen sneller te bouwen. De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming.”
Betaalbaarheid en sociale woningbouw centraal stellen
GroenLinks-PvdA wil dat de nieuwbouw vooral betaalbaar is voor starters, middeninkomens en kwetsbare groepen. Ze verhogen de inkomensgrenzen voor sociale huur, investeren in betaalbare koopwoningen en beperken speculatie en prijsopdrijving. Zo willen ze voorkomen dat alleen hogere inkomens profiteren van nieuwbouw.
“De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid. De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat twee derde van Nederland tot de doelgroep behoort.”
“In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
“We willen koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Daarom gaan we de huizenprijsstijgingen beperken.”
Procedures versnellen en belemmeringen wegnemen
Om sneller te kunnen bouwen, wil de partij bezwaarprocedures inkorten en meer capaciteit bij gemeenten en de Raad van State. Ook willen ze het stikstofprobleem aanpakken zodat vergunningverlening niet langer wordt vertraagd.
“We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“Gemeenten en de Raad van State krijgen meer capaciteit om bezwaar- en beroepsprocedures versneld te behandelen. Het belang van woningzoekenden gaat juridisch zwaarder wegen en ze krijgen ook inspraak in procedures.”
“Rondom natuurgebieden als de Veluwe en de Peel starten we direct met het uitkopen van intensieve veehouders zodat binnen een half jaar de vergunningverlening voor woningbouw weer loopt.”
De PVV erkent het grote woningtekort in Nederland en wil dit oplossen door fors meer en sneller woningen te bouwen, met nadruk op betaalbare huur- en koopwoningen voor Nederlanders. De partij stelt een nationaal crisisplan voor, wil procedures versnellen, buitenstedelijk en binnenstedelijk bouwen stimuleren, en statushouders uitsluiten van voorrang op sociale huur. Ook worden duurzaamheidseisen versoepeld en wordt de rol van woningcorporaties uitgebreid.
Forse versnelling woningbouw met nationaal crisisplan
De PVV wil het woningtekort aanpakken door een nationaal crisisplan met extra investeringen, snellere procedures en meer bouwlocaties, zowel binnen als buiten de stad. De partij ziet woningbouw als topprioriteit en wil ingrijpen waar projecten vastlopen.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Geen voorrang en huisvesting statushouders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en de gemeentelijke taakstelling voor hun huisvesting schrappen, zodat woningen beschikbaar komen voor Nederlanders.
Versoepelen bouwregels en schrappen duurzaamheidseisen
Om sneller en goedkoper te bouwen, wil de PVV bouwregels versoepelen, bezwaarprocedures beperken en geen nieuwe duurzaamheidseisen of verplichte warmtepompen opleggen.
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Uitbreiding rol woningcorporaties, inclusief middenhuur
De PVV wil dat woningcorporaties niet alleen sociale huur, maar ook middenhuurwoningen gaan bouwen, mede door versoepeling van Europese staatssteunregels.
“Taakuitbreiding woningbouwcorporaties voor de bouw van extra middenhuurwoningen”
“Woningbouwcorporaties krijgen de taak om niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen te bouwen. Dat kan: door vereenvoudiging van de Europese regels voor staatssteun kunnen corporaties aan de slag met 67.000 nieuwe middenhuurwoningen.”
Permanente bewoning recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het tekort aan woningen deels oplossen door permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toe te staan.
De SGP erkent het grote woningtekort en vindt dat er snel en daadkrachtig meer woningen gebouwd moeten worden, zowel binnen- als buitenstedelijk. De partij wil regie van de Rijksoverheid, minder belemmerende regels, en meer aandacht voor betaalbare woningen voor starters, senioren en middeninkomens, met oog voor demografische ontwikkelingen zoals migratie. Concrete voorstellen zijn het versnellen van bouwprocedures, benutten van bestaande woningvoorraad, en het stimuleren van industrieel bouwen.
Snel meer woningen bouwen, binnen én buiten de stad
De SGP vindt dat de woningnood vraagt om directe bouw van meer woningen, waarbij zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk gebouwd moet worden. Ze willen geen kansen onbenut laten en pleiten voor het benutten van leegstaande panden, splitsen, optoppen en industrieel bouwen om het tekort van 500.000 woningen aan te pakken.
“De tijd van praten is voorbij, er moet gebouwd worden! De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak.”
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“Binnenstedelijk liggen er nog tal van kansen, onder andere door het transformeren van leegstaande winkel- en kantoorpanden. De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Industrieel bouwen wordt aantrekkelijker gemaakt. Bijvoorbeeld door de keuringen te versimpelen en door te werken met een landelijk keurmerk per type woning.”
Minder regels en snellere procedures voor woningbouw
De SGP stelt dat bouwregels en procedures vaak vertragend werken en wil deze waar mogelijk schrappen of vereenvoudigen. Dit moet zorgen voor snellere realisatie van woningen en het verminderen van bezwaarprocedures die projecten traineren.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Regie Rijksoverheid, maar ruimte voor lokale initiatieven
De SGP wil dat de Rijksoverheid de regie neemt over de woningbouwopgave, maar dat provincies en gemeenten ruimte houden voor eigen afwegingen en lokale initiatieven, zodat er regionaal gebouwd kan worden waar de nood het hoogst is.
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
Meer aandacht voor betaalbaarheid en specifieke doelgroepen
De SGP benadrukt het belang van betaalbare woningen, vooral voor starters, senioren en middeninkomens. Ze willen extra budget voor sociale huur, stimuleren nieuwe woonvormen en willen dat woningcorporaties ook voor middeninkomens kunnen bouwen.
“De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is. De meeste aandacht gaat daarbij eerst uit naar het segment waar de nood het hoogst is. Ook de bouw van sociale huurwoningen verdient meer urgentie. De Rijksoverheid moet bijspringen met extra budget.”
“Woningcorporaties hebben op dit moment de mogelijkheid om incidenteel en onder strenge voorwaarden óók te bouwen voor andere groepen dan mensen met een laag inkomen, bijvoorbeeld voor middeninkomens. Dat is belangrijk en daarom worden de mogelijkheden daarvoor verruimd.”
Vraag naar woningen omlaag door strenger migratiebeleid
De SGP ziet demografische ontwikkelingen, zoals immigratie en huishoudverdunning, als belangrijke oorzaken van het woningtekort en pleit voor een strenger migratiebeleid om de vraag naar woningen te beperken.
“Zo hebben demografische ontwikkelingen grote impact. Te denken valt aan immigratie. Dit vereist een strenger migratiebeleid. Maar ook de huishoudverdunning, mede door scheidingsproblematiek, heeft grote gevolgen. De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag.”
JA21 wijt het woningtekort aan falend overheidsbeleid en snelle bevolkingsgroei door migratie. Hun kernvoorstellen zijn het beperken van bevolkingsgroei via migratieplafonds en het versnellen van woningbouw, met nadruk op marktwerking, doorstroming en het afstemmen van het woningaanbod op demografische trends. JA21 pleit voor structurele en korte termijn maatregelen, maar stelt dat bouwen alleen niet voldoende is zolang migratie niet wordt beperkt.
Bevolkingsgroei door migratie beperken om woningtekort op te lossen
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei door migratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en stelt dat bouwen alleen niet volstaat zolang deze groei aanhoudt. Zij willen migratieplafonds juridisch verankeren en strenge selectie toepassen om het huizentekort structureel aan te pakken.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie. JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
“De oplossing van de structurele woningnood zit dus niet alleen met het zo snel mogelijk beginnen met bouwen maar ook met een visie op de toekomst: waar is niet alleen nu, maar ook over 20 tot 40 jaar behoefte aan? Hiervoor kijken wij naar migratie, en naar balans in het woningaanbod.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw en woningmarkt
JA21 wil de woningbouw versnellen door bestaande voorraad beter te benutten, fabrieksmatige bouw te stimuleren, juridische procedures te versnellen en de markt meer ruimte te geven. Ze pleiten voor een nieuwe nota Ruimte, minder regulering en het aanstellen van een regeringscommissaris voor woningbouwproductie.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“Handhaven van ondersteuning van de woningbouw middels de investering van 0,5% van het BBP.”
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“Een regeringscommissaris woningbouwproductie wordt aangesteld met bevoegdheden om knelpunten op te lossen en een gezonde markt te stimuleren.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Doorstroming en woningaanbod afstemmen op demografie
JA21 wil de doorstroming bevorderen, vooral voor ouderen en jonge gezinnen, en het woningaanbod beter laten aansluiten op veranderende demografische behoeften. Dit moet het tekort aan passende woningen voor verschillende groepen verminderen.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren.”
“JA21 wil met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
“Voorts is oog nodig voor balans in het woningaanbod: De vergrijzing leidt tot een piekvraag naar kleine, toegankelijke woningen; met name appartementen en flexibele woonvormen voor ouderen.”
De ChristenUnie erkent een groot woningtekort van circa 400.000 woningen en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, met een sterke focus op betaalbaarheid en sociale huur. Ze stellen miljarden extra beschikbaar, willen procedures versnellen en eisen dat minstens twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is. Hun aanpak combineert stevige overheidsregie, financiële investeringen en het versnellen van bouwprocessen om het huizentekort structureel terug te dringen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen met focus op betaalbaarheid
De ChristenUnie wil het woningtekort van circa 400.000 woningen inlopen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarbij betaalbaarheid centraal staat. Ze stellen hiervoor miljarden extra beschikbaar en eisen dat minstens twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur. Dit moet de wooncrisis structureel aanpakken en vooral starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen helpen.
“Er is een groot tekort aan woningen: naar schatting 400.000. Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit...”
Vergunningsprocedures versnellen en bouwproductie verhogen
Om het bouwtempo daadwerkelijk te halen, wil de ChristenUnie vergunningen en procedures drastisch versnellen en vereenvoudigen. Ze willen landelijke en Europese regels aanpassen, bezwaarprocedures inkorten en centrale regie bij grote nieuwbouwlocaties. Ook stimuleren ze fabrieksmatige bouw en landelijke goedkeuringen om sneller woningen te realiseren.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“Voor grote nieuwbouwlocaties komt er een centrale aanpak, waarin Rijk, provincie, gemeente en waterschap samenwerken.”
“Er worden steeds meer woningen in de fabriek gebouwd. Dit moedigen we aan en vereenvoudigen we door een landelijke goedkeuring, zodat niet elk project apart beoordeeld hoeft te worden.”
“Bezwaarprocedures worden korter: mensen of groepen zonder direct belang kunnen geen eindeloze vertraging meer veroorzaken. De Raad van State gaat werken met een snelle toets vooraf (zoals in Duitsland), om onnodige rechtszaken eruit te filteren.”
Overheidsregie en langetermijnplanning volkshuisvesting
De ChristenUnie wil dat de overheid weer de regie neemt in de volkshuisvesting, met een langetermijnplan en duidelijke afspraken zodat bouwers weten waar ze aan toe zijn. Dit moet zorgen voor continuïteit, zekerheid en het daadwerkelijk realiseren van de bouwdoelen.
“We voeren bestaande afspraken over woningbouw - zoals gemaakt op de Woontop en de Nationale Prestatieafspraken - zo snel mogelijk uit. Ook komt er een langetermijnplan van het ministerie van Volkshuisvesting, zodat bouwers weten waar ze aan toe zijn.”
“De ChristenUnie kiest voor een overheid die regie neemt in de volkshuisvesting om betaalbaar en toekomstbestendig te bouwen.”
Betaalbaarheid waarborgen via financiële ruimte voor corporaties
Om betaalbare woningen te realiseren, krijgen woningcorporaties meer financiële ruimte, mogen ze hun winst herinvesteren en wordt het makkelijker om te investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen. Ook wordt het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitgebreid voor starters.
“Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen.”
“Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
“Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt.”
NSC erkent het grote woningtekort en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een nadruk op sociale huur en betaalbare koop- en huurwoningen. Ze pleiten voor meer regie van de overheid, versnelde procedures, langjarige afspraken met woningcorporaties en concrete financiële en juridische maatregelen om de bouw te versnellen en betaalbaarheid te waarborgen. Hun visie is dat de overheid actief moet ingrijpen om het tekort van 500.000 woningen structureel aan te pakken, met duidelijke doelen en regionale maatwerkoplossingen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, 30% sociaal
NSC stelt dat het noodzakelijk is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan 30% sociaal en tweederde betaalbaar, om het woningtekort van 500.000 huizen structureel te verkleinen. Ze willen dat de overheid meer regie neemt, procedures versnelt en knelpunten actief oplost, met duidelijke taakstellingen en monitoring.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
Versnellen bouw door minder bureaucratie en versnellingsfonds
Om het bouwtempo te verhogen, wil NSC procedures verkorten, bezwaar en beroep beperken, en €2 miljard investeren in een versnellingsfonds. Gemeenten en provincies krijgen strikte termijnen en het Rijk kan knopen doorhakken bij stagnatie.
“Versnellen van de woningbouw door verkorte procedures, een versnellingsfonds van €2 miljard en een crisisaanpak.”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
Langjarige, verplichte afspraken met woningcorporaties
NSC wil langjarige, verplichte prestatieafspraken met woningcorporaties over het aantal te bouwen woningen tot 2035, met regionale doelen en nadruk op sociale huur en betaalbare middenhuur/koop. Dit moet zorgen voor voorspelbaarheid en continuïteit in de bouwproductie.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
Financiële en fiscale stimulansen voor betaalbare woningbouw
Om investeringen in woningbouw aantrekkelijker te maken, stelt NSC voor om fiscale heffingen voor corporaties te verlagen of af te schaffen, de overdrachtsbelasting te verlagen, en een Woningbouw Investeringsgarantie in te voeren. Ook willen ze grondspeculatie tegengaan en sociale grondprijzen hanteren.
“Om investeren in woningbouw te stimuleren nemen we belastingmaatregelen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten.”
“We verlagen de overdrachtsbelasting.”
“Locaties die bestemd zijn voor sociale huurwoningen hebben altijd een sociale grondprijs.”
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
Meer ruimte voor innovatieve en flexibele bouwvormen
NSC wil het eenvoudiger maken om woningen te splitsen, op te toppen, leegstaande panden te transformeren en flexibele/modulaire woningen te bouwen. Dit moet het woningaanbod snel vergroten en beter inspelen op regionale behoeften.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“Om de woningbouw te versnellen zetten we in op twee bewezen strategieën: de bouw van flexibele, modulaire woningen en het forceren van doorbraken in bestaande plannen die al in de pijplijn zitten.”
FVD wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met prioriteit voor Nederlanders en zonder extra duurzaamheidseisen of stikstofregels. Ze pleiten voor het schrappen van belemmerende regelgeving, het afschaffen van het gasverbod voor nieuwbouw, en het beperken van sociale huur ten gunste van koopwoningen en middenhuur. Hun kernvisie is dat de woningmarkt vooral door deregulering, minder overheidsbemoeienis en prioriteit voor Nederlanders weer toegankelijk en betaalbaar wordt.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, prioriteit voor Nederlanders
FVD stelt als doel om het woningtekort weg te werken door fors meer te bouwen, met expliciete voorrang voor Nederlanders. Dit moet het tekort van circa 500.000 woningen structureel aanpakken en de druk op de markt verlichten.
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders.”
Schrappen van duurzaamheidseisen, stikstof- en klimaatregels bij nieuwbouw
FVD ziet milieuregels als belangrijke oorzaak van de bouwcrisis en wil deze afschaffen om sneller en goedkoper te kunnen bouwen. Dit moet de bouwproductie verhogen en de kosten voor nieuwe woningen verlagen.
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen.”
Afschaffen gasverbod voor nieuwbouw
FVD wil het gasverbod voor nieuwbouw opheffen, zodat huishoudens vrij zijn in hun energiekeuze en bouwprojecten niet worden vertraagd door deze verplichting.
“We schaffen het gasverbod voor nieuwbouw af, zodat mensen vrij blijven in hun energiekeuze.”
Beperken sociale huur en prioriteit voor Nederlanders
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en de voorrang voor statushouders afschaffen, zodat Nederlanders sneller aan een woning komen en de markt minder afhankelijk wordt van overheidssturing.
Vergemakkelijken woningtransformatie en verkoop corporatiewoningen
FVD wil het splitsen van panden en ombouwen van kantoren naar woningen eenvoudiger maken, en huurders de kans geven hun corporatiewoning te kopen, om het aanbod snel te vergroten.
BBB erkent het grote huizentekort en wil dit oplossen door sneller en eenvoudiger te bouwen, meer sociale en betaalbare woningen te realiseren, en bestaande gebouwen om te bouwen tot woningen. De partij pleit voor minder regels, maatwerk per regio, en het benutten van innovatieve bouwmethoden om het woningaanbod snel te vergroten. Daarnaast wil BBB migratie beperken om de druk op de woningmarkt te verlichten.
Sneller en eenvoudiger bouwen in stad én dorp
BBB wil het woningtekort aanpakken door procedures te versnellen, regels te verminderen en bouwen mogelijk te maken op locaties die passen bij het karakter van de regio. De partij ziet nationale sturing en samenwerking met lokale partijen als essentieel om de bouwproductie op te voeren.
“Sneller bouwen. De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd.”
“Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen. BBB wil door woningbouw in de stad en op het platteland ook de voorzieningen zoals huisartsen, scholen en openbaar vervoer overal in Nederland beschikbaar en bereikbaar houden.”
“Dat vraagt om nieuwbouw én om slimmer gebruik van bestaande woningen en gebouwen.”
Meer sociale en betaalbare woningen realiseren
BBB wil jaarlijks 30.000 sociale huurwoningen laten bouwen en streeft ernaar dat tweederde van de nieuwbouw betaalbaar is, met extra aandacht voor starters en middengroepen. De partij wil ook gerichte woningtoewijzing en het koopwoningaanbod betaalbaar houden.
“Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
Bestaande gebouwen ombouwen en splitsen vergemakkelijken
Om het woningaanbod snel te vergroten, wil BBB het makkelijker maken om leegstaande panden, zoals boerderijen en kantoren, om te bouwen tot woningen en bestaande woningen te splitsen of te delen.
Innovatieve en tijdelijke bouwmethoden stimuleren
BBB wil fabrieksmatige en tijdelijke woningbouw stimuleren om sneller en efficiënter te bouwen, en zet in op het versterken van vakmanschap in de bouwsector.
“We zetten in op fabrieksmatige en tijdelijke woningbouw om efficiënter te bouwen. Op dat gebied is er nog veel meer mogelijk om de woningbouw te versnellen.”
Migratie beperken om druk op woningmarkt te verlagen
BBB ziet migratie als een belangrijke oorzaak van het huizentekort en wil de instroom beperken om de druk op de woningmarkt te verminderen.
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
Het CDA erkent het grote woningtekort en stelt als doel jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en doorstroming. Ze willen regie van het Rijk, snellere procedures, meer sociale en middensegmentwoningen, en het benutten van bestaande woonruimte. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, het stimuleren van doorstroming, en het schrappen van belemmerende regelgeving om het woningtekort structureel aan te pakken.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid
Het CDA wil het woningtekort terugdringen door minimaal 100.000 woningen per jaar te bouwen, waarvan twee derde betaalbaar is en 30% sociale huur. Dit moet zorgen voor meer toegankelijkheid voor starters, gezinnen en ouderen, en bijdragen aan leefbare steden en dorpen.
Regie van het Rijk en snellere procedures
Het CDA vindt dat het Rijk de regie moet nemen, met duidelijke afspraken, financiering en het beperken van juridische vertragingen. Ze willen bezwaarprocedures inkorten en bovenwettelijke gemeentelijke eisen schrappen om sneller te kunnen bouwen.
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers. Regie van het Rijk, doorzettingsmacht, ruimtelijk beleid en adequate financiering zijn harde voorwaarden.”
“We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we.”
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het bouwen te versnellen.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
Doorstroming en benutten bestaande woonruimte
Om het tekort te verminderen, stimuleert het CDA doorstroming door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en het splitsen of optoppen van bestaande woningen te vergemakkelijken.
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen voor meer betaalbaarheid
Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen om de woningmarkt eerlijker en betaalbaarder te maken, met de opbrengsten direct ingezet voor verlaging van de inkomstenbelasting.
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) erkent het woningtekort als een urgent probleem, maar verwerpt het idee van simpelweg "sneller en meer bouwen" als oplossing. Hun focus ligt op duurzame, kwalitatieve woningbouw, het benutten van bestaande bebouwing, het omvormen van landbouwgrond (door krimp van de veehouderij) en het terugdringen van de marktwerking in de woningmarkt, met nadruk op sociale huur en betaalbaarheid.
Duurzaam en kwalitatief bouwen, niet alleen kwantiteit
PvdD vindt dat het woningtekort niet opgelost wordt door alleen veel en snel te bouwen; de nadruk moet liggen op duurzaamheid, hergebruik van bestaande gebouwen en het bouwen waar écht behoefte aan is. Ze verwerpen het adagium "sneller, meer, goedkoper" en willen bouwen zonder winstoogmerk.
“De woningnood vraagt niet alleen een kwantitatieve, maar vooral een kwalitatieve benadering. Terecht pleit het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs voor ‘duurzamer, mooier en gezonder’, in plaats van ‘sneller, meer, goedkoper.’”
“De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is.”
Bestaande bebouwing beter benutten en transformatie
PvdD wil het woningtekort vooral aanpakken door bestaande gebouwen te transformeren (zoals kantoren en bedrijfspanden), leegstand aan te pakken en woningen te splitsen of optoppen, voordat er nieuwbouw plaatsvindt.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen.”
Landbouwgrond vrijmaken door krimp veehouderij
Door het aantal dieren in de veehouderij fors te verminderen, wil PvdD landbouwgrond vrijmaken voor natuur en woningbouw, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid of natuur.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
Meer sociale huur en betaalbare woningen, minder marktwerking
PvdD wil het aandeel sociale huur fors vergroten, marktwerking terugdringen en woningen betaalbaar houden door regulering en het beperken van speculatie.
Geen absolute bouwdoelstelling van 500.000 woningen
PvdD noemt nergens een concreet getal of bouwdoelstelling (zoals 500.000 woningen) en verzet zich impliciet tegen bouwdoelen zonder oog voor kwaliteit, duurzaamheid en ruimtelijke inpassing.
“De geschiedenis laat zien dat tijdelijke maatregelen – zoals versnelde bouw zonder kwaliteitsborging of integrale visie – woningtekorten niet structureel verhelpen.”
De SP wil de woningnood structureel oplossen door één miljoen betaalbare huurwoningen te realiseren, met prioriteit voor starters, jongeren en mensen met een normaal inkomen. Ze zetten in op grootschalige nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, en het aanpakken van grondspeculatie, gefinancierd via een Nationaal Woonfonds en het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek. De kern van hun visie is dat wonen een recht is, geen marktproduct, en dat de overheid de regie terugpakt om het huizentekort op te lossen.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen realiseren
De SP kiest voor een massale uitbreiding van het aantal betaalbare huurwoningen om het huizentekort structureel aan te pakken. Dit gebeurt via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. Het doel is dat iedereen, vooral starters en mensen met een normaal inkomen, weer een kans krijgt op een betaalbare woning.
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Grondspeculatie en prijsopdrijving aanpakken
De SP wil de prijsopdrijving op de woningmarkt tegengaan door grondspeculatie te belasten en gemeenten de mogelijkheid te geven om grond te onteigenen als speculanten bouwen tegenhouden. Zo moet bouwen betaalbaar blijven en kunnen woningcorporaties en gemeenten sneller woningen realiseren.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Gemeenten en woningbouwverenigingen krijgen weer toegang tot betaalbare grond zodat zij betaalbare woningen kunnen bouwen.”
Nationaal Woonfonds en investeringen in volkshuisvesting
Om de bouw van honderdduizenden woningen te financieren, richt de SP een Nationaal Woonfonds op en investeert 30 miljard euro extra in volkshuisvesting. Dit geld komt deels uit het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het belasten van grondspeculatie.
Leegstand omzetten in woonruimte
De SP wil leegstaande panden extra belasten en, indien nodig, onteigenen om deze snel geschikt te maken voor bewoning. Dit biedt een directe oplossing voor woningzoekenden en draagt bij aan het verkleinen van het huizentekort.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
Meer zeggenschap en regie voor gemeenten en bewoners
De SP wil dat gemeenten weer de regie krijgen over woningbouw en dat bewoners meer zeggenschap krijgen over hun woonomgeving. Zo kunnen woningen beter aansluiten bij de lokale behoefte en wordt bouwen gericht op de samenleving in plaats van op winst.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
“We stoppen met bouwen voor de winst van beleggers en beginnen met bouwen voor de samenleving. Wij ondersteunen gemeenten financieel om woningen te realiseren en geven ze meer bevoegdheden om de markt opzij te zetten, zodat mensen weer op één komen te staan.”
De VVD erkent het grote huizentekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door fors meer woningen te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk. De partij stelt voor om dertig grootschalige nieuwe woonwijken te realiseren, regels en procedures drastisch te schrappen, en zowel betaalbare koop- als huurwoningen te stimuleren. De nadruk ligt op snelheid, minder bureaucratie en landelijke sturing om het woningtekort van 500.000 huizen aan te pakken.
Dertig grootschalige nieuwe woonwijken bouwen met Rijksregie
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk. Dit betekent het aanwijzen en ontwikkelen van dertig grootschalige nieuwe woonwijken, ook buiten de Randstad, en het versnellen van procedures en vergunningen. De partij ziet landelijke sturing als noodzakelijk om het tekort van 500.000 huizen in te lopen.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“Bouwen, bouwen, bouwen: De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
Schrappen van regels en procedures om bouw te versnellen
De VVD stelt dat het huidige vergunningen- en bezwaarproces de bouw ernstig vertraagt en wil daarom drastisch schrappen in regels, procedures en bureaucratie. Het doel is om de bouwtijd van huizen fors te verkorten en het woningtekort sneller aan te pakken.
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar. Dat wordt een topprioriteit.”
“Regels, procedures en bezwaren zullen linksom of rechtsom moeten wijken. We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen.”
Focus op betaalbare koop- en huurwoningen
De VVD wil dat de bouw van betaalbare koop- en huurwoningen prioriteit krijgt, met heldere afspraken met investeerders en corporaties. Ook wordt grondspeculatie aangepakt en wordt het aantrekkelijker gemaakt voor particulieren om te investeren in huurwoningen.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
Landelijke sturing en bonus/motivatie voor gemeenten
De VVD wil landelijke regie op ruimtelijke ordening en bouwproductie, en gemeenten die bouwrecords breken financieel belonen. Gemeenten die achterlopen krijgen hulp om de bouwproductie op te schalen.
“Het Rijk krijgt de regie op de ruimtelijke ordening en bouwproductie terug. Gemeenten die bouwrecords breken krijgen een financiële bonus om in nieuwe woningbouwplannen te investeren. Gemeenten die achterlopen op de bouwplannen krijgen hulp van het ministerie om de woningbouwproductie op te schalen.”
Sneller en fabrieksmatig bouwen
Om snelheid en betaalbaarheid te vergroten, wil de VVD meer woningen fabrieksmatig produceren en landelijke bouwtechnische eisen hanteren.
“We gaan meer woningen fabrieksmatig produceren. Tegelijkertijd komt er landelijke sturing op de bouwtechnische eisen, zodat kwaliteit, snelheid en betaalbaarheid hand in hand gaan.”
Volt erkent het grote woningtekort en stelt als doel om 1 miljoen woningen te bouwen, met een focus op betaalbaarheid, duurzaamheid en versnelling van procedures. Ze willen landelijke regie, financiële injecties in bouwfondsen, en het stimuleren van innovatieve bouwmethoden om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren. Hun aanpak combineert structurele hervormingen, het tegengaan van speculatie en het versnellen van vergunningen om het huizentekort effectief aan te pakken.
Landelijke regie en doel: 1 miljoen woningen bouwen
Volt wil dat de Rijksoverheid de regie neemt en structureel budget vrijmaakt om het doel van 1 miljoen woningen te realiseren, met uniforme regels en langetermijnbeleid. Dit moet zorgen voor voldoende, betaalbare en toekomstbestendige woningen.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening stelt langetermijnbeleid op voor een stabiele en proactieve sturing op een toekomstbestendig en blijvend passend woningbestand in Nederland.”
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen via financiële injecties
Volt wil bestaande bouwfondsen uitbreiden en financieel versterken om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren, met nadruk op betaalbaarheid en het verminderen van fiscale stimulering van koopwoningen.
“De instrumenten en fondsen krijgen een financiële injectie, zodat het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt. Dit wordt gedekt door de afbouw van de fiscale stimulering van koopwoningen.”
Versnellen van bouwprocedures en vergunningverlening
Om sneller woningen te bouwen, wil Volt bezwaar- en beroepsprocedures inkorten en de capaciteit bij gemeenten en de Raad van State vergroten, zodat bouwprojecten sneller van start kunnen.
Tegengaan van speculatie met bouwgrond
Volt wil speculatie met bouwgrond ontmoedigen door fiscale maatregelen, zodat grond sneller en goedkoper beschikbaar komt voor woningbouw.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
Innovatie en standaardisatie in bouwmethoden
Volt zet in op innovatieve, gestandaardiseerde en duurzame bouwmethoden (zoals prefab en biobased bouwen) om sneller en efficiënter woningen te realiseren.
“We blijven zoeken naar manieren om bouwtrajecten te versnellen, bijvoorbeeld door te experimenteren met gestandaardiseerde concepten voor socialewoningbouw.”
“We bouwen circulair, duurzaam en snel. Dit doen we door vol in te zetten op biobased bouwen met lokaal geproduceerde bouwmaterialen. Waar mogelijk bouwen we modulair en prefab.”
Beter benutten en transformeren van bestaande bouw
Volt wil de woningvoorraad vergroten door bestaande gebouwen te splitsen, optoppen, transformeren en belemmeringen in wetgeving weg te nemen.
“De Rijksoverheid ontwikkelt in samenspraak met regionale overheden en partners in de huisvesting een landelijke stimuleringsmaatregel voor het splitsen, optoppen, aanplinten, bijplaatsen en transformeren van bestaande bebouwingen.”
BIJ1 wil de woningmarkt radicaal hervormen door de bouw van 1 miljoen sociale woningen via een nationaal bouwbedrijf, het terugdringen van marktwerking en het aanpakken van grondspeculatie. De partij ziet wonen als een basisrecht en wil de macht van commerciële partijen breken door publieke regie, onteigening van leegstand en het bouwen uitsluitend op publieke grond. Hun visie is gericht op structurele, grootschalige publieke woningbouw om het huizentekort op te lossen en wonen betaalbaar te maken.
1. Oprichting Nationaal Bouwbedrijf voor 1 miljoen sociale woningen
BIJ1 stelt voor om een nationaal, publiek bouwbedrijf op te richten dat zonder winstoogmerk grootschalig kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen bouwt. Dit bouwbedrijf moet de regie nemen over de woningbouw, projectontwikkelaars buitenspel zetten en zo het woningtekort structureel oplossen.
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
2. Bouwen uitsluitend op publieke grond, grondspeculatie verbieden
BIJ1 wil dat nieuwe woningbouw alleen nog op publieke grond plaatsvindt, waarbij grondspeculatie onmogelijk wordt gemaakt en private grond in woningbouwgebieden wordt onteigend tegen sociale gebruikswaarde. Hiermee wil de partij de macht van projectontwikkelaars en speculanten breken en publieke regie over de woningbouw herstellen.
“Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond. Die grond blijft permanent in collectief eigendom en wordt beheerd onder democratische controle van bewoners en lokale volkshuisvestingsorganisaties.”
“Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
3. Leegstand keihard aanpakken en onteigenen voor woningbouw
Om het woningtekort direct te verlichten, wil BIJ1 leegstand streng aanpakken met hoge boetes en onteigening van langdurig leegstaande woningen, die vervolgens alleen voor maatschappelijke bestemmingen mogen worden ingezet.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar. Er komen proactieve onteigeningsinstrumenten voor gemeenten met uitgebreide wettelijke grondslag.”
4. Woningcorporaties nationaliseren en publieke regie herstellen
BIJ1 wil alle bestaande woningcorporaties nationaliseren en volledig onder controle van de overheid brengen, zodat de volkshuisvestelijke taak centraal staat en de bouw van betaalbare woningen wordt versneld.
D66 erkent het grote huizentekort en wil dit oplossen door grootschalig te bouwen, onder andere via tien nieuwe steden en meer betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen. Ze pleiten voor wettelijke quota, versnelling van procedures, en meer regie van de overheid om daadwerkelijk het tekort van 500.000 woningen aan te pakken. Hun visie is ambitieus, gericht op structurele groei en doorstroming, met nadruk op betaalbaarheid en duurzaamheid.
Tien nieuwe steden bouwen
D66 wil het woningtekort structureel oplossen door tien nieuwe steden te bouwen, vooral bij bestaande steden en ov-knooppunten. Dit is hun meest ambitieuze en onderscheidende voorstel om het enorme huizentekort te verkleinen en ruimte te bieden aan verschillende groepen woningzoekenden.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“Stel je een Nederland voor waarin iedereen weer een dak boven het hoofd heeft, omdat we tien nieuwe steden hebben gebouwd.”
“We creëren nieuw land tussen Amsterdam en Flevoland, als eerste stad van de tien.”
Wettelijk bouwquotum voor doelgroepen
Om het tekort gericht aan te pakken, wil D66 een bouwquotum invoeren zodat elke gemeente verplicht wordt te bouwen voor specifieke groepen, zoals jongeren, studenten en ouderen. Dit moet zorgen voor voldoende aanbod voor de meest kwetsbare woningzoekenden.
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
D66 ziet trage procedures als een belangrijke oorzaak van het woningtekort en wil bezwaarprocedures versnellen en de regie bij gemeenten leggen, zodat woningbouwprojecten sneller kunnen starten.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Rijksgrondfaciliteit en financiële stimulans voor woningbouw
D66 wil een landelijke grondbank oprichten en €2 miljard per jaar investeren om woningbouw te versnellen, met meer zeggenschap voor gemeenten en het tegengaan van grondspeculatie.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen. We maken jaarlijks €2 miljard euro vrij om de woningbouw uit het slop te halen.”
Minimaal 30% sociale huur bij nieuwbouw
Om betaalbaarheid te waarborgen, wil D66 wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur wordt gerealiseerd.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
Grootschalige investering in betaalbare woningen
D66 wil grootschalig investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, onder andere door de btw op deze bouw te verlagen.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
DENK erkent het grote tekort aan betaalbare woningen in Nederland en stelt als doel om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een sterke regierol voor de overheid. Ze willen procedures versnellen, een Rijksbouwbedrijf oprichten, en een Minister van Volkshuisvesting met verregaande bevoegdheden aanstellen. De focus ligt op het snel inlopen van het huizentekort en het waarborgen van betaalbare huisvesting voor iedereen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen onder regie overheid
DENK wil het woningtekort aanpakken door de overheid de regie te laten nemen en fors te investeren in nieuwbouw, met als concreet doel jaarlijks 100.000 woningen te realiseren. Dit moet bijdragen aan het snel inlopen van het huizentekort en het betaalbaar maken van wonen voor iedereen.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“De komende periode moet dan ook alles op alles gezet worden om het tekort aan betaalbare woningen zo snel mogelijk in te lopen.”
“DENK wil een overheid die de regie neemt over de woningmarkt, sociaal rechtvaardig beleid voert, voldoende woningen bouwt en waarborgt dat mensen betaalbare huisvesting tot hun beschikking hebben.”
Rijksbouwbedrijf en Minister van Volkshuisvesting
Om de bouwdoelen te halen, stelt DENK voor een Rijksbouwbedrijf op te richten en een fulltime Minister van Volkshuisvesting aan te stellen met verregaande bevoegdheden, zoals het bindend aanwijzen van bouwlocaties. Hiermee willen ze de uitvoering versnellen en de regie centraliseren.
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Versnellen en versoepelen van procedures
DENK wil belemmerende regelgeving en trage procedures aanpakken om woningbouwprojecten sneller te realiseren. Dit omvat het verminderen van bezwaarmogelijkheden en het vergroten van de capaciteit voor snellere doorlooptijden.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
Rijkswoningbouwfonds voor betaalbare woningen
Om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren, wil DENK een Rijkswoningbouwfonds oprichten en meer budget reserveren voor woningbouw.
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
50PLUS ziet het oplossen van het woningtekort vooral in het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen, zodat doorstroming op gang komt en bestaande woningen vrijkomen voor andere doelgroepen. De partij stelt als concreet doel om 290.000 levensloopbestendige woningen te realiseren en wil het Ministerie voor Volkshuisvesting heroprichten om dit te coördineren. Er is geen expliciet streven naar het bouwen van 500.000 woningen of een brede aanpak voor het totale huizentekort; de focus ligt primair op ouderenhuisvesting als sleutel tot het vlot trekken van de woningmarkt.
290.000 levensloopbestendige woningen bouwen voor ouderen
50PLUS richt zich op het bouwen van 290.000 levensloopbestendige woningen, met het idee dat doorstroming van ouderen naar deze woningen ruimte creëert voor andere groepen op de woningmarkt. Dit wordt gezien als de belangrijkste bijdrage aan het oplossen van het woningtekort, met nadruk op innovatieve woonvormen en het stimuleren van doorstroming.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Ministerie voor Volkshuisvesting heroprichten
Om de bouw van levensloopbestendige woningen en de aanpak van het woningtekort te coördineren, wil 50PLUS het Ministerie voor Volkshuisvesting opnieuw instellen. Dit wordt gepresenteerd als een noodzakelijke stap om regie te voeren over de woningmarkt.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”