Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningen te kort
BVNL stelt dat het woningtekort vooral wordt veroorzaakt door overheidsbemoeienis, strenge regelgeving en hoge immigratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het dereguleren en liberaliseren van de woningmarkt, het stoppen van immigratie, en het versnellen van woningbouw door minder regels en meer marktwerking. BVNL wil dat de overheid zich terugtrekt uit de woningmarkt en pleit voor snelle, praktische maatregelen om het woningaanbod te vergroten.
Dereguleren en liberaliseren van de woningmarkt
BVNL ziet overheidsregels en bureaucratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort. Door het schrappen van beperkende wetten en het versoepelen van bouwregels moet het aanbod snel kunnen groeien. De partij wil dat de markt meer ruimte krijgt en dat woningcorporaties alleen sociale huurwoningen bouwen, terwijl de rest aan de markt wordt overgelaten.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
Immigratie beperken om woningtekort te verminderen
BVNL stelt dat de hoge instroom van migranten de vraag naar woningen sterk heeft vergroot en ziet het beperken van immigratie als essentieel om het woningtekort op te lossen. Zonder immigratie zou er volgens BVNL zelfs een overschot aan woningen zijn.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
Vergroten woningaanbod door praktische maatregelen
BVNL wil het woningaanbod vergroten door snelle, praktische ingrepen zoals het splitsen van woningen, optoppen, transformatie van kantoren, en het toestaan van woningdelen. Ook moet het makkelijker worden om grondgebonden woningen te bouwen en bestaande gebouwen te verhogen.
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
Geen voorrang en beperkingen voor specifieke groepen
BVNL wil geen voorrang meer voor statushouders bij sociale woningen en wil de huurtoeslag beperken tot Nederlanders. Ook willen ze de kostendelersnorm afschaffen zodat samenwonen aantrekkelijker wordt.
“Geen voorrang meer voor een sociale woning voor statushouders.”
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
“Schaf de kostendelersnorm af, zodat mensen kunnen samenwonen zonder een deel van hun uitkering te verliezen.”
De VVD erkent het woningtekort als een van de grootste problemen van deze tijd en stelt dat de oplossing ligt in het fors versnellen en opschalen van woningbouw, met minder regels en meer centrale regie. De partij wil dertig nieuwe grootschalige woonwijken bouwen, procedures en regelgeving drastisch schrappen, en investeren in zowel betaalbare koop- als huurwoningen. Door het verminderen van bureaucratie en het stimuleren van doorstroming en transformatie van bestaande gebouwen, wil de VVD het woningaanbod snel vergroten en de woningmarkt toegankelijker maken voor starters en middeninkomens.
Dertig nieuwe grootschalige woonwijken bouwen met centrale regie
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met sturing vanuit het Rijk. Dit betekent het aanwijzen en ontwikkelen van dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en het investeren in infrastructuur om deze wijken bereikbaar te maken. De partij kiest voor centrale regie omdat gemeenten alleen onvoldoende locaties beschikbaar stellen.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“Er moeten veel meer woningen bij. Alleen dan komt die eigen plek weer in beeld voor iedereen die hard werkt aan de toekomst.”
Schrappen van regels, procedures en bureaucratie om bouw te versnellen
De VVD ziet langdurige vergunningstrajecten, bezwaarprocedures en overregulering als belangrijke oorzaken van het woningtekort. De partij wil daarom fors schrappen in regels en procedures, onder meer via een nood- of spoedwet, en landelijke bouweisen invoeren om sneller en goedkoper te kunnen bouwen.
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf.”
“We zorgen ervoor dat je voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig hebt. We stoppen met minutieuze natuuronderzoeken naar heel specifieke planten en dieren, maar gaan werken met standaardonderzoeken.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen bouwen en bestaande voorraad beter benutten
De VVD wil Rijksmiddelen inzetten voor betaalbare koopwoningen, meer betaalbare huurwoningen bouwen, en belemmerende regelgeving aanpakken om splitsen, woningdelen en optoppen mogelijk te maken. Ook wordt ingezet op fabrieksmatige bouw en het eenvoudiger splitsen en ombouwen van bestaande panden.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties.”
“Daarnaast is het belangrijk om de bestaande woningvoorraad beter te benutten, zoals via woningdelen, splitsen en optoppen. Belemmerende regelgeving wordt aangepakt om dit mogelijk te maken.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt.”
Minder regels en meer ruimte voor private huur en studentenhuisvesting
De VVD wil het bouwen van private huurwoningen stimuleren door wetten die de huurmarkt beperken te schrappen, landelijke regels voor kamerverhuur en studentenhuisvesting in te voeren, en flexibele huurcontracten mogelijk te maken.
“We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten.”
“We schaffen gemeentelijke vergunningseisen voor studentenhuisvesting grotendeels af en hanteren één landelijk kader, zodat studenten makkelijker een kamer kunnen vinden.”
Transformatie van leegstaande gebouwen en flexibele woonvormen
De VVD wil het makkelijker maken om leegstaande kantoren, winkels of scholen om te bouwen tot woningen en microwoningen in tuinen of op erven toe te staan, om zo snel extra woonruimte te creëren.
“Het ombouwen van leegstaande gebouwen tot woningen wordt makkelijker gemaakt. Denk aan leegstaande kantoren, winkels of scholen die tot woonruimte kunnen worden getransformeerd.”
“Daarnaast maken we het mogelijk om een microwoning in je achtertuin te plaatsen, bijvoorbeeld voor een student, starter of mantelzorger.”
NSC erkent het grote tekort aan woningen als een urgent maatschappelijk probleem en pleit voor stevige regie van de overheid om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, waarvan een substantieel deel sociaal en betaalbaar is. De partij wil procedures versnellen, innovatieve bouwmethoden stimuleren en barrières voor nieuwbouw en transformatie van bestaande gebouwen wegnemen. Daarnaast zet NSC in op doorstroming, woningruil en het bouwen van meer senioren- en starterswoningen om het woningtekort structureel te verminderen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met focus op sociaal en betaalbaar
NSC ziet het woningtekort als een uitvoeringscrisis en wil fors inzetten op nieuwbouw, met duidelijke kwantitatieve doelen en een sterke rol voor de overheid. Het accent ligt op betaalbaarheid en het vergroten van het aandeel sociale huurwoningen, zodat ook starters, mensen met een smalle beurs en ouderen toegang krijgen tot passende huisvesting.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“We streven naar een aandeel van 30% sociale huur en van 2/3de betaalbare koop en midden-huur.”
Procedures versnellen en regie bij overheid leggen
Om het woningtekort snel terug te dringen, wil NSC bureaucratische barrières wegnemen, procedures verkorten en de overheid meer regie geven bij het aanwijzen van bouwlocaties en het oplossen van knelpunten.
“De wooncrisis is vooral een uitvoeringscrisis. Nieuw Sociaal Contract wil sneller kunnen bouwen door bureaucratische barrières weg te nemen en besluiten af te dwingen.”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure.”
Innovatieve en flexibele bouw stimuleren
NSC wil het woningtekort ook aanpakken door bestaande gebouwen te transformeren, flexwoningen te bouwen en innovatieve bouwmethoden zoals fabriekswoningen en modulaire bouw te stimuleren.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte.”
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
Doorstroming en woningruil bevorderen
Om het bestaande woningaanbod beter te benutten en het tekort te verlichten, stimuleert NSC doorstroming, woningruil en het bouwen van meer seniorenwoningen.
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil.”
“Nieuw Sociaal Contract wil dat er meer seniorenwoningen komen, zodat Harry naar een geschikte woning kan verhuizen en zijn grotere woning weer vrijkomt voor een jong gezin.”
Specifieke aandacht voor starters en studenten
NSC erkent dat het woningtekort starters en studenten extra hard raakt en wil daarom meer starterswoningen bouwen en betaalbare studentenhuisvesting stimuleren.
“We verhogen juist de lonen voor de jongeren, zorgen dat zij weer een vast contract kunnen krijgen voor meer zekerheid en bouwen meer starterswoningen.”
“Huisvesting van studenten in mbo, hbo en wo is een groot probleem. Steeds meer studenten wonen noodgedwongen nog thuis en missen zo een belangrijke stap naar zelfregie en volwassenheid.”
BBB erkent het grote tekort aan woningen in Nederland en wil dit oplossen door sneller en eenvoudiger te bouwen, bestaande gebouwen te benutten, en regels te versoepelen. De partij pleit voor meer sociale huurwoningen, betaalbare koopwoningen, en maatwerk per regio, met extra aandacht voor starters, senioren en lokale bewoners. BBB koppelt het woningtekort ook aan migratie en wil de druk op de woningmarkt verminderen door migratie te beperken.
Sneller en eenvoudiger bouwen in stad én dorp
BBB ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil procedures versnellen, regels versoepelen en bouwen mogelijk maken in zowel steden als dorpen. De partij benadrukt het belang van nationale sturing, maatwerk per regio en het benutten van bestaande gebouwen.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers.”
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
“Na jaren van stilstand komt er eindelijk beweging. In een nationale woningcrisis is nationale sturing nodig.”
“ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
Meer sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen
BBB wil het woningtekort aanpakken door meer sociale huurwoningen te bouwen en koopwoningen betaalbaar te houden, met speciale aandacht voor starters en middengroepen.
“Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Een koopwoning moet niet alleen haalbaar worden, maar ook blijven. We vinden het belangrijk dat de aanschaf van koopwoningen ook betaalbaar blijft.”
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
Voorrang voor lokale bewoners en maatschappelijke beroepen
BBB wil woningen gericht toewijzen aan mensen met lokale binding, urgentie of beroepen die belangrijk zijn voor de gemeenschap, om zo het tekort voor deze groepen te verlichten.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
Bestaande woningvoorraad beter benutten en splitsen vergemakkelijken
Om het tekort aan woningen snel te verlichten, wil BBB het splitsen van woningen, woningdelen en het ombouwen van bestaande panden eenvoudiger maken.
Druk op woningmarkt verminderen door migratie te beperken
BBB koppelt het woningtekort expliciet aan migratie en wil de druk op de woningmarkt verminderen door migratie te beperken.
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
“Ook migratie speelt een rol in de woning opgave: opvanglocaties nemen woonruimte in beslag en de toestroom vergroot de druk op gemeenten, voorzieningen en de leefomgeving.”
DENK ziet het tekort aan betaalbare woningen als een van de grootste uitdagingen voor Nederland en wil dat de overheid stevig ingrijpt om dit snel op te lossen. De partij pleit voor grootschalige bouw van betaalbare woningen, meer regie door de overheid, het versnellen van procedures en het aanpakken van leegstand. Daarnaast wil DENK de huurmarkt reguleren en investeren in sociale huur om wonen voor iedereen bereikbaar te maken.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen onder regie overheid
DENK wil dat de overheid de regie neemt en fors inzet op het bouwen van betaalbare woningen om het tekort snel terug te dringen. Hiervoor moet er jaarlijks 100.000 woningen bij komen, met een Rijkswoningbouwfonds, een Rijksbouwbedrijf en een fulltime minister met verregaande bevoegdheden.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
“DENK wil dat de overheid alles op alles zet om het tekort aan woningen zo snel mogelijk op te lossen.”
Versnellen en versoepelen van procedures voor woningbouw
Om het woningtekort sneller aan te pakken, wil DENK belemmerende regelgeving schrappen, bezwaarprocedures inkorten en de capaciteit vergroten zodat woningbouwprojecten sneller gerealiseerd kunnen worden.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
Aanpak leegstand en bevorderen doorstroming
DENK wil gemeenten instrumenten geven om leegstand en onbenutte grond aan te pakken en de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen, zodat bestaande woonruimte beter benut wordt.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen. Hiermee maken we effectiever gebruik van de woningruimte.”
Investeren in sociale huur en huurregulering
Om het tekort aan betaalbare woningen te verkleinen, wil DENK meer investeren in sociale huur, inkomensgrenzen verruimen en huurprijzen reguleren zodat huren niet harder stijgen dan inkomens.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee. De overheid krijgt de bevoegdheden om dit te bewaken.”
Ombouwen van bestaande gebouwen en afschaffen belemmerende regels woningdelen
DENK wil bestaande gebouwen zoals kantoren ombouwen tot woningen en regels die woningdelen belemmeren afschaffen om het woningaanbod snel te vergroten.
GroenLinks-PvdA erkent het grote tekort aan woningen in Nederland en maakt het bestrijden hiervan tot topprioriteit. Hun kernvoorstel is jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, publieke regie en het tegengaan van speculatie. Ze willen procedures versnellen, grond in publieke handen brengen en woningcorporaties meer ruimte geven om voor de sociale meerderheid te bouwen.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
GroenLinks-PvdA wil het woningtekort direct aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met een publiek investeringsprogramma en een centrale rol voor woningcorporaties. Hiermee willen ze wachttijden verkorten, starters en middeninkomens helpen, en de woningmarkt minder afhankelijk maken van commerciële partijen.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een ambitieus investeringsprogramma voor de bouw van betaalbare woningen.”
“De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid.”
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl gaan jaarlijks tienduizenden woningen extra bouwen.”
Versnellen van bouwprocedures en meer locaties aanwijzen
Om sneller woningen te realiseren, wil GroenLinks-PvdA juridische procedures verkorten, meer bouwlocaties aanwijzen en het stikstofslot opheffen. Dit moet de doorlooptijd van projecten verkorten en de bouwproductie verhogen.
“Daarom willen we juridische procedures verkorten, zodat we sneller kunnen bouwen.”
“We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“Als we 100.000 nieuwe woningen willen bouwen, is ruimte nodig. Dat betekent dat andere belangen zullen moeten inschikken, zoals de veehouderij en de luchtvaart.”
Grond en woningmarkt minder commercieel, meer publiek
De partij wil de regie op grond en woningbouw terug in publieke handen brengen en speculatie tegengaan. Dit moet ervoor zorgen dat woningen worden gebouwd voor mensen, niet voor winst, en dat leegstand en grondspeculatie worden aangepakt.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“Vandaag verdienen profiteurs aan de woningnood door speculatie met grond en vastgoed. Dat moet stoppen. De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“Met een gemeentelijke heffing op langdurig leegstaande woningen gaan we ook leegstand tegen.”
Bestaande woningvoorraad beter benutten
Naast nieuwbouw wil GroenLinks-PvdA bestaande woningen efficiënter gebruiken, bijvoorbeeld door splitsing, optopping en het ombouwen van leegstaande kantoren. Dit vergroot het aantal beschikbare woningen zonder nieuwe grond te bebouwen.
“Bijvoorbeeld door van één grote woning meerdere kleinere woningen te maken (splitsing) of een extra verdieping boven op een woning te bouwen (optopping).”
“We bouwen leegstaande kantoorruimten om en helpen mensen die een kamer over hebben in hun eigen woning en die willen verhuren (hospitaverhuur).”
Volt erkent het grote tekort aan betaalbare woningen en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en versnelling van procedures. Ze pleiten voor landelijke regie, financiële injecties in woningbouwfondsen, het stimuleren van doorstroming en innovatieve woonvormen, en het tegengaan van speculatie en leegstand. Hun visie is dat wonen een recht is voor iedereen, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen, starters en doorstromers.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
Volt wil het woningtekort structureel aanpakken door fors meer woningen te bouwen, met landelijke regie en duidelijke kwantitatieve doelen. De focus ligt op betaalbaarheid, duurzaamheid en het versnellen van bouwprocedures.
“Daarom bouwen we meer woningen. Sneller, slimmer én duurzamer.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“De instrumenten en fondsen krijgen een financiële injectie, zodat het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
Om sneller woningen te realiseren, wil Volt bezwaarprocedures inkorten, meer capaciteit bij gemeenten en landelijke uniformiteit in regels.
“We versnellen de doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsprocedures, zodat omgevingsvergunningen voor woonprojecten veel sneller definitief worden.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening harmoniseert waar mogelijk gemeentelijke bouw- en omgevingsregels om transities te versnellen.”
Focus op betaalbaarheid en sociale mix
Volt wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met een minimum aan sociale huur, en dat woningen ook op lange termijn betaalbaar blijven.
Stimuleren van doorstroming en innovatieve woonvormen
Volt ziet doorstroming als essentieel om het woningtekort te verlichten en wil innovatieve woonvormen en woningdelen stimuleren, met speciale aandacht voor senioren, studenten en kwetsbare groepen.
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
“We maken het woningdelen voor iedereen eenvoudiger, bijvoorbeeld door gemeenten te helpen om hospitaverhuur te stimuleren.”
“We investeren in innovatieve en coöperatieve leef- en woonvormen. Niet alleen voor studenten en senioren, maar voor iedereen die in meer sociale samenhang wil leven.”
Tegengaan van speculatie en leegstand
Volt wil speculatie met bouwgrond en leegstand ontmoedigen om sneller meer woningen beschikbaar te maken.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan.”
“De leegstand van woningen moet worden ontmoedigd. Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting.”
BIJ1 ziet het tekort aan woningen als een direct gevolg van marktwerking en speculatie, en pleit voor radicale publieke regie over volkshuisvesting. Hun belangrijkste voorstellen zijn het oprichten van een nationaal bouwbedrijf voor grootschalige sociale woningbouw, het keihard aanpakken van leegstand en speculatie, en het terugpakken van grond en woningen uit private handen. Het recht op wonen wordt wettelijk afdwingbaar gemaakt, met als doel betaalbare en toegankelijke woningen voor iedereen.
Nationaal bouwbedrijf voor grootschalige sociale woningbouw
BIJ1 wil het woningtekort oplossen door fors in te zetten op de bouw van sociale huurwoningen via een nationaal, publiek bouwbedrijf zonder winstoogmerk. Hiermee willen ze de macht van commerciële projectontwikkelaars en grondspeculanten doorbreken en de woningbouw volledig richten op maatschappelijke behoefte.
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen.”
“De prioriteit ligt bij het realiseren van passende, betaalbare woningen voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens.”
Keihard aanpakken van leegstand en speculatie
BIJ1 stelt dat leegstand en speculatie het woningtekort verergeren en wil deze praktijken streng bestraffen en onteigenen waar nodig. Leegstaande woningen worden actief teruggepakt en toegewezen aan woningzoekenden.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening.”
“Er komt een verplicht openbaar leegstandsregister (inclusief dagteller en geregistreerde eigenaar) in de steden. Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar.”
Grond en woningen terugpakken uit private handen
Volgens BIJ1 is het woningtekort mede veroorzaakt door speculatief grond- en woningbezit. Ze willen grond en woningen terugpakken van grote beleggers en speculanten, zodat deze weer ingezet kunnen worden voor volkshuisvesting.
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
Recht op wonen wettelijk afdwingbaar maken
BIJ1 wil het recht op wonen wettelijk afdwingbaar maken, zodat iedereen gegarandeerd toegang heeft tot een betaalbare woning. Dit moet het fundament vormen onder alle andere maatregelen tegen het woningtekort.
De ChristenUnie erkent een groot tekort aan woningen in Nederland en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 nieuwe, vooral betaalbare woningen te bouwen. Ze stellen forse investeringen voor, willen procedures versnellen, en eisen dat minstens tweederde van de nieuwbouw betaalbaar is, met speciale aandacht voor sociale huur en starters. Hun visie is dat wonen een basisbehoefte is en dat de overheid regie moet nemen om de wooncrisis structureel en rechtvaardig aan te pakken.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, vooral betaalbaar
De ChristenUnie wil het woningtekort van circa 400.000 woningen inlopen door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, met een nadruk op betaalbaarheid en investeringen in sociale huur. Dit moet de wooncrisis structureel oplossen en de kansen voor starters, gezinnen en ouderen vergroten.
“Er is een groot tekort aan woningen: naar schatting 400.000. Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen.”
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
Minstens tweederde van nieuwbouw betaalbaar, 30% sociale huur
Om het tekort aan betaalbare woningen te verminderen, stelt de ChristenUnie als harde eis dat minimaal tweederde van de nieuwbouw betaalbaar is, waarvan 30% sociale huur. Dit moet zorgen voor meer kansen voor starters, huurders en mensen met een modaal inkomen.
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Bouwen we in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur.”
Vergunningsprocedures versnellen en regels versoepelen
De ChristenUnie ziet trage en complexe procedures als belangrijke oorzaak van het woningtekort en wil deze versnellen en vereenvoudigen, zonder afbreuk te doen aan leefbaarheid en veiligheid. Dit moet ervoor zorgen dat bouwprojecten sneller van start kunnen gaan.
“De bouw van woningen loopt vaak vast in lange en ingewikkelde vergunningsprocedures... We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“Bezwaarprocedures worden korter: mensen of groepen zonder direct belang kunnen geen eindeloze vertraging meer veroorzaken.”
Overheid neemt regie in volkshuisvesting
De ChristenUnie vindt dat de overheid actief de regie moet nemen om het woningtekort aan te pakken, in plaats van het over te laten aan de markt. Dit betekent centrale sturing, landelijke plannen en samenwerking tussen overheden.
“De ChristenUnie kiest voor een overheid die regie neemt in de volkshuisvesting om betaalbaar en toekomstbestendig te bouwen.”
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
Slimmer benutten van bestaande gebouwen en woningen
Naast nieuwbouw wil de ChristenUnie het woningtekort verminderen door bestaande gebouwen beter te benutten, bijvoorbeeld door leegstand tegen te gaan, woningen te splitsen en hospitaverhuur te stimuleren.
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
“Door bestaande woningen beter te benutten en mensen de vrijheid te geven om samen te wonen, creëren we snel extra woonruimte zonder dat daar nieuwbouw voor nodig is.”
De SP erkent het tekort aan woningen als een urgent maatschappelijk probleem en pleit voor een sterke publieke regie om dit op te lossen. Hun kernvoorstellen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het aanpakken van leegstand en speculatie, en het investeren in sociale huisvesting zodat wonen weer voor mensen is, niet voor beleggers. De partij wil bestaande woningen beter benutten en de marktwerking terugdringen om het woningtekort structureel aan te pakken.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP ziet grootschalige bouw van betaalbare huurwoningen als dé oplossing voor het woningtekort. Ze willen dat de overheid en woonverenigingen de regie nemen, met een focus op sociale huur en woningen voor starters, gezinnen en ouderen.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Leegstand en speculatie aanpakken
De SP stelt dat leegstand en speculatie bijdragen aan het woningtekort en wil deze actief bestrijden. Door leegstaande panden te belasten en te onteigenen indien nodig, willen ze deze snel omzetten in woonruimte.
“Wij pakken de leegstand aan. Terwijl tienduizenden jongeren geen woning kunnen vinden, staan in Nederland 64 duizend woningen langer dan een jaar leeg... Wij maken een einde aan langdurige leegstand. Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
“Gebouwen die nu leegstaan, worden zo snel mogelijk bewoonbaar gemaakt voor jongeren, starters, dak en thuisloze mensen en andere woningzoekenden. Daarmee pakken we direct de woningnood aan, zonder te hoeven wachten op nieuwbouw.”
Grondspeculatie en prijsopdrijving tegengaan
De SP ziet grondspeculatie als een belangrijke oorzaak van het woningtekort en de hoge prijzen. Ze willen grondeigenaren die niet bouwen zwaarder belasten en onteigenen, zodat betaalbare woningbouw mogelijk wordt.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen. Gemeenten en woningbouwverenigingen krijgen weer toegang tot betaalbare grond zodat zij betaalbare woningen kunnen bouwen.”
“Het belang van bouwen voor iedereen gaat voor op winst voor de enkele speculant. Dus als we grond nodig hebben om te bouwen moet de overheid die in alle gevallen voor een redelijk bedrag kunnen verkrijgen.”
Investeren in sociale huisvesting en wooncoöperaties
De SP wil structureel investeren in sociale huisvesting en wooncoöperaties, mede door het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het belasten van grondspeculatie. Zo willen ze het woningtekort voor starters en mensen met een lager of middeninkomen terugdringen.
“De opbrengsten uit afbouw van de hypotheekrenteaftrek boven de 600 duizend euro en het belasten van grondspeculatie vloeien terug in het Nationaal Woonfonds.”
“Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Zodat iedereen weer een kans krijgt op een goede en betaalbare woning.”
Gemeenten meer regie en bevoegdheden geven
De SP vindt dat gemeenten meer zeggenschap moeten krijgen om gericht woningen te bouwen voor de lokale behoefte, zodat het tekort aan passende woningen voor verschillende doelgroepen wordt opgelost.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt. Zo zorgen we dat er genoeg gezinswoningen komen waar kinderen kunnen opgroeien, en kleinere woningen waar ouderen of starters betaalbaar terecht kunnen.”
“Wij ondersteunen gemeenten financieel om woningen te realiseren en geven ze meer bevoegdheden om de markt opzij te zetten, zodat mensen weer op één komen te staan.”
Het CDA erkent het grote tekort aan woningen in Nederland en stelt dat dit leidt tot uitgestelde levens voor jongeren en beperkte doorstroming voor ouderen. Hun kernvoorstellen zijn het bouwen van minimaal 100.000 woningen per jaar (waarvan twee derde betaalbaar), het versnellen van bouwprocedures, het stimuleren van doorstroming en het aanpassen van fiscale regels om de woningmarkt toegankelijker te maken. De partij wil meer regie van de overheid, minder belemmerende regelgeving en een sterke focus op betaalbaarheid en bereikbaarheid.
Minimaal 100.000 woningen per jaar bouwen, met focus op betaalbaarheid
Het CDA wil het woningtekort direct aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, waarvan het merendeel betaalbaar is en met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Dit moet de woningnood verlichten en de doorstroming bevorderen.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
Het CDA ziet trage en complexe procedures als een belangrijke oorzaak van het woningtekort en wil bezwaarprocedures inkorten, het belang van woningzoekenden wettelijk vastleggen en bovenwettelijke gemeentelijke eisen schrappen.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
“We leggen wettelijk het belang van woningzoekenden vast, zodat zij belanghebbenden worden in woningbouwprocedures en dit expliciet wordt meegewogen.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
Stimuleren van doorstroming en nieuwe woonvormen
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële belemmeringen voor doorstroming weg te nemen. Ook worden nieuwe woonvormen zoals mantelzorgwoningen en hofjes gestimuleerd.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
“Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. We verruimen dit naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen voor meer betaalbaarheid
Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en de opbrengsten gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen, zodat de woningmarkt eerlijker en toegankelijker wordt voor starters.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Maximaal benutten van bestaande woonvoorraad en leegstand tegengaan
Het CDA wil sneller woningen toevoegen door bestaande gebouwen te splitsen, optoppen en leegstand aan te pakken met een leegstandsheffing en bouwplicht.
“We benutten maximaal de ruimte om in de bestaande woonvoorraad woningen toe te voegen door optoppen en splitsen van woningen.”
“We introduceren een leegstandsheffing in de wet: nu staan nog te veel panden onnodig leeg. We stimuleren gemeenten werk te maken van de leegstandsverordening. Bij het verlenen van een omgevingsvergunning komt er een bouwplicht binnen maximaal twee jaar.”
D66 erkent het grote tekort aan woningen en wil dit door grootschalige nieuwbouw, snellere procedures en betere doorstroming aanpakken. Ze stellen voor om tien nieuwe steden te bouwen, bouwquota voor specifieke doelgroepen in te voeren, en bestaande regels te versoepelen om sneller en meer betaalbare woningen te realiseren. Doorstroming, herontwikkeling van bestaande gebouwen en meer zeggenschap voor woningzoekenden zijn centrale onderdelen van hun visie.
Tien nieuwe steden bouwen en grootschalige woningbouw
D66 wil het woningtekort structureel oplossen door fors meer woningen te bouwen, onder andere via de aanleg van tien nieuwe steden en het versnellen van bestaande bouwprojecten. Dit moet het aanbod vergroten en de druk op de woningmarkt verlichten.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“De politiek wil al jaren meer huizen bouwen, maar het lukt nog steeds niet goed genoeg. Daardoor kunnen veel Nederlanders niet verder in het leven, omdat ze geen eigen dak boven het hoofd kunnen vinden.”
“Er zijn veel huizen nodig. Daarom kiezen we voor grote oplossingen. We bouwen tien nieuwe steden met uitstekende verbindingen met het openbaar vervoer.”
Bouwquotum en specifieke aandacht voor doelgroepen
Om het tekort aan woningen voor jongeren, studenten, alleenstaanden en ouderen aan te pakken, wil D66 een bouwquotum invoeren zodat elke gemeente verplicht wordt voor deze groepen te bouwen.
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
D66 wil de lange en complexe bezwaarprocedures die woningbouw vertragen, inkorten zodat sneller gebouwd kan worden en het recht op wonen beter wordt gewaarborgd.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Doorstroming bevorderen door woningen voor ouderen en herontwikkeling
D66 ziet doorstroming als sleutel om het woningtekort te verlichten: door meer passende woningen voor ouderen te bouwen en bestaande gebouwen te herontwikkelen, komen er woningen vrij voor andere groepen.
“De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“We helpen oudere mensen om een nieuwe woning te vinden, zodat er ook plek vrijkomt voor jongeren en gezinnen.”
“Door lege gebouwen om te bouwen, extra verdiepingen toe te voegen en oude gebouwen te herontwikkelen.”
Meer betaalbare woningen en stimulering sociale/middenhuur
D66 wil het woningtekort ook aanpakken door te investeren in betaalbare huur- en koopwoningen, onder meer door de btw op sociale huur en middenhuur te verlagen en wettelijk vast te leggen dat bij nieuwbouw minstens 30% sociale huur komt.
JA21 stelt dat het woningtekort het gevolg is van falend beleid, met name door onvoldoende anticiperen op demografische ontwikkelingen en hoge migratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van bevolkingsgroei (vooral migratie), het versnellen en flexibiliseren van woningbouw, en het bevorderen van doorstroming, vooral voor ouderen en jonge gezinnen. De partij pleit voor structurele hervormingen en snelle maatregelen om het tekort aan woningen op te lossen, met nadruk op marktwerking en minder regulering.
Bevolkingsgroei door migratie beperken
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort. Zij willen migratie plafonds juridisch verankeren en strenger selecteren op arbeids- en gezinsmigratie om de druk op de woningmarkt structureel te verlichten.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw
JA21 wil op korte termijn het woningaanbod vergroten door bestaande gebouwen te transformeren, optoppen en splitsen, en door fabrieksmatige bouw en tiny houses te stimuleren. Ze pleiten voor minder regulering, snellere procedures en het aanwijzen van nieuwe bouwlocaties.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Bevorderen van doorstroming en ouderenhuisvesting
JA21 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten en nieuwe woonvormen voor senioren te ontwikkelen, zoals bejaardenhuizen en hofjes. Dit moet ruimte creëren voor kleinere huishoudens en jonge gezinnen.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Woningmarkt toegankelijker maken voor jonge gezinnen
JA21 vindt dat jonge gezinnen met een laag of middeninkomen nu nauwelijks een starterswoning kunnen betalen en wil daarom fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop inzetten om hen sneller aan een woning te helpen.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Minder regulering en meer marktwerking op de woningmarkt
JA21 wil het investeringsvertrouwen in de woningmarkt herstellen door huurregulering af te bouwen, fiscale druk te verlagen en voorspelbaar beleid te voeren. Ze willen dat de markt meer ruimte krijgt om het woningaanbod af te stemmen op demografische trends.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
De SGP erkent het grote tekort aan woningen als een urgent probleem en stelt dat dit vooral het gevolg is van politieke keuzes en onvoldoende regie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versnellen en vergroten van de woningbouw in alle segmenten, het verminderen van belemmerende regels, en het sturen op zowel aanbod als vraag (waaronder migratie en huishoudverdunning). De partij pleit voor een actieve rol van de overheid in volkshuisvesting, met specifieke aandacht voor starters, senioren en betaalbare woningen.
Meer woningen bouwen in alle segmenten
De SGP vindt dat het woningtekort vooral moet worden opgelost door het bouwen van meer woningen, zowel binnen- als buitenstedelijk, en door het benutten van bestaande voorraad. Ze willen dat het Rijk toeziet op een gevarieerd aanbod, met prioriteit voor de grootste noden zoals starters en sociale huur.
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
Minder belemmerende regels en snellere procedures
De SGP stelt dat te veel regels en procedures woningbouw vertragen. Ze willen deze waar mogelijk schrappen of vereenvoudigen, bezwaarprocedures beperken, en een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten invoeren.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Vraag naar woningen omlaag door strenger migratiebeleid
De SGP ziet niet alleen het aanbod, maar ook de vraag als oorzaak van het woningtekort. Ze willen daarom onder andere het migratiebeleid aanscherpen en aandacht voor huishoudverdunning.
“Niet alleen het aanbod, het aantal woningen moet omhoog. Er komt wat de SGP betreft ook meer aandacht voor de toegenomen vraag. Zo hebben demografische ontwikkelingen grote impact. Te denken valt aan immigratie. Dit vereist een strenger migratiebeleid. Maar ook de huishoudverdunning, mede door scheidingsproblematiek, heeft grote gevolgen. De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag.”
Volkshuisvesting weer verantwoordelijkheid van de overheid
De SGP vindt dat de markt het woningtekort niet goed oplost en wil dat de overheid weer de regie neemt over volkshuisvesting, met samenwerking tussen overheden, corporaties en bedrijfsleven.
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
Specifieke aandacht voor kwetsbare groepen en nieuwe woonvormen
De SGP wil extra inzet op huisvesting voor starters, senioren, studenten, dak- en thuislozen, en arbeidsmigranten. Ook tijdelijke en alternatieve woonvormen worden gestimuleerd.
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen. Het tekort aan woningen voor studenten is nijpend.”
“De inzet moet zijn om dak- en thuislozen uit de maatschappelijke opvang te krijgen en te zorgen voor huisvesting. De huidige plannen schieten tekort.”
De PVV stelt dat het woningtekort in Nederland vooral wordt veroorzaakt door immigratie en het geven van voorrang aan statushouders bij sociale huurwoningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het schrappen van voorrang voor statushouders, forse investeringen in woningbouw (zowel binnen- als buitenstedelijk), het versoepelen van bouwregels, en het versnellen van procedures. De partij wil dat woningen primair beschikbaar komen voor Nederlanders en pleit voor een nationaal crisisplan om het tekort snel op te lossen.
Geen voorrang en huisvesting statushouders schrappen
De PVV ziet het geven van voorrang aan statushouders als een belangrijke oorzaak van het woningtekort voor Nederlanders. Ze willen deze voorrang volledig afschaffen en de gemeentelijke taakstelling voor verplichte huisvesting van statushouders schrappen, zodat woningen weer beschikbaar komen voor Nederlandse woningzoekenden.
Forse en versnelde woningbouw (binnen- en buitenstedelijk)
De PVV wil het woningtekort aanpakken door fors extra te investeren in woningbouw, zowel binnen als buiten de bestaande steden. Ze pleiten voor het aanwijzen van nieuwe grootschalige bouwlocaties, transformatie van bestaande panden, en het versnellen van vergunningprocedures.
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
Bouwregels versoepelen en bezwaarprocedures beperken
Om de woningbouw te versnellen, wil de PVV bouwregels schrappen en vereenvoudigen, geen nieuwe duurzaamheidseisen opleggen, en bezwaarprocedures tijdelijk beperken. Dit moet het makkelijker maken om sneller meer woningen te realiseren.
Permanente bewoning recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het woningaanbod vergroten door permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toe te staan, zodat deze woningen kunnen bijdragen aan het verminderen van het tekort.
“Permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toestaan; ruimte voor woonwagens”
De Partij voor de Dieren ziet het woningtekort als een gevolg van politieke keuzes en pleit voor een fundamentele omslag naar volkshuisvesting zonder winstoogmerk. Hun belangrijkste voorstellen zijn het benutten van bestaande bebouwing, het omvormen van landbouwgrond (door krimp van de veehouderij) voor woningbouw, het bouwen van meer sociale en betaalbare woningen, en het ontmoedigen van speculatie en leegstand.
Bestaande bebouwing en leegstand benutten
De PvdD wil het woningtekort primair oplossen door bestaande gebouwen te transformeren tot woningen en leegstand tegen te gaan, voordat er nieuwbouw plaatsvindt. Dit voorkomt onnodige uitbreiding en beschermt natuur en open ruimte.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen.”
Landbouwgrond vrijmaken door krimp veehouderij
Door het drastisch verminderen van de veehouderij komt er volgens de PvdD veel landbouwgrond vrij, die deels gebruikt kan worden voor woningbouw aan de rand van woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van natuur en leefbaarheid.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen. Verreweg het grootste deel daarvan zetten we om naar natuur zodat de biodiversiteit kan herstellen. Zo ontstaat ruimte voor woningen aan de rand van bestaande woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid, landschaps- en cultuurhistorie en de natuur.”
Meer sociale en betaalbare woningen realiseren
De partij wil het aandeel sociale huurwoningen fors vergroten, huurprijzen reguleren, en investeren in betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen, met speciale aandacht voor jongeren, studenten en éénpersoonshuishoudens.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
“Het tekort aan studentenwoningen wordt opgelost door snel duurzame woningen te realiseren, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
Speculatie, leegstand en huisjesmelkers aanpakken
Om het woningtekort structureel te bestrijden, wil de PvdD speculatie en leegstand onaantrekkelijk maken en het aantal woningen in handen van particuliere verhuurders beperken.
FVD erkent het woningtekort en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met voorrang voor Nederlanders. Ze willen bouwbelemmeringen zoals duurzaamheidseisen, milieu- en stikstofregels schrappen en sociale huur beperken, zodat bouwen sneller, goedkoper en toegankelijker wordt. Hun visie is sterk nationaal gericht en legt nadruk op eigendom, betaalbaarheid en het verminderen van overheidsbemoeienis.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen met voorrang voor Nederlanders
FVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en stelt voor om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen. Hierbij krijgen Nederlanders expliciet voorrang, en wordt het schrappen van bouwbelemmeringen als essentieel gezien om deze aantallen te halen.
Schrappen van duurzaamheidseisen, milieu- en stikstofregels bij nieuwbouw
FVD stelt dat huidige duurzaamheidseisen, milieu- en stikstofregels de bouw onnodig vertragen en duur maken. Door deze regels af te schaffen, willen ze het bouwen van woningen versnellen en betaalbaarder maken, wat volgens hen direct bijdraagt aan het oplossen van het woningtekort.
Beperken sociale huur en afschaffen voorrang statushouders
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en de voorrang voor statushouders afschaffen, zodat Nederlanders sneller aan een woning kunnen komen. Ze stellen dat een kleinere sociale huursector en meer vrijheid voor verhuurders het aanbod vergroten en het woningtekort verminderen.
Vergemakkelijken woningtransformatie en verkoop corporatiewoningen
FVD wil het woningaanbod vergroten door het makkelijker te maken om bestaande panden te transformeren en door woningcorporaties aan te sporen huurwoningen te verkopen aan huurders. Dit moet zorgen voor meer woningen en meer eigen woningbezit.
50PLUS ziet het tekort aan woningen vooral als een doorstroomprobleem, waarbij het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen centraal staat. Door ouderen te laten verhuizen naar geschikte woningen, komt de bestaande woningvoorraad vrij voor andere groepen, zoals jongeren. Hun belangrijkste voorstellen zijn het heroprichten van het Ministerie voor Volkshuisvesting en het realiseren van 290.000 levensloopbestendige woningen.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS stelt dat het woningtekort vooral opgelost kan worden door te bouwen voor ouderen, zodat zij kunnen doorstromen naar passende woningen en hun oude woningen beschikbaar komen voor anderen. Dit moet de doorstroming op de woningmarkt bevorderen en zo het tekort aan woningen verminderen.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Heroprichten Ministerie voor Volkshuisvesting
50PLUS wil het Ministerie voor Volkshuisvesting opnieuw instellen om regie te voeren op de aanpak van het woningtekort, met specifieke aandacht voor ouderenhuisvesting.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Stimuleren van innovatieve woonvormen voor ouderen
Naast nieuwbouw wil 50PLUS innovatieve woonvormen zoals woonhofjes en woonzorgcomplexen stimuleren, zodat ouderen zelfstandig kunnen wonen met zorg en gemeenschap dichtbij. Dit draagt bij aan het oplossen van het tekort aan geschikte woningen voor ouderen.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”