Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningen bouwen ja21
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil het woningtekort oplossen door duurzaam, natuur-inclusief en betaalbaar te bouwen, met prioriteit voor sociale huur en hergebruik van bestaande gebouwen. Ze verwerpen bouwen als verdienmodel en pleiten voor het benutten van vrijgekomen landbouwgrond (door krimp van de veehouderij) voor natuur en woningbouw, met nadruk op kwaliteit, klimaatbestendigheid en het tegengaan van speculatie. PvdD onderscheidt zich door bouwen te koppelen aan ecologische en sociale waarden, niet aan marktwerking of snelle kwantitatieve groei.
Duurzaam en natuur-inclusief bouwen, geen marktgericht bouwen
PvdD wil alleen bouwen waar het ecologisch verantwoord is, met nadruk op circulair, energieneutraal en natuur-inclusief bouwen. Ze verwerpen bouwen als verdienmodel en willen dat de overheid stuurt op kwaliteit en betaalbaarheid, niet op winstmaximalisatie.
“De Partij voor de Dieren wil het woningtekort op een duurzame manier oplossen. Investeerders bouwen nu vooral graag grote dure woningen, omdat daar het meeste geld aan te verdienen valt. De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is.”
“Alle nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief.”
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt.”
Eerst bestaande bebouwing benutten, dan binnenstedelijk, dan aan de rand
PvdD wil primair bestaande gebouwen transformeren en leegstand aanpakken, pas daarna binnenstedelijk bouwen en als laatste aan de rand van woonkernen, om natuur en open ruimte te sparen.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Vervolgens wordt er waar dat kan - zonder de leefbaarheid aan te tasten - binnenstedelijk gebouwd. Tot slot zal bebouwing aan de rand van bestaande woonkernen plaatsvinden.”
Landbouwgrond vrijmaken door krimp veehouderij voor natuur én woningen
Door een forse krimp van de veehouderij wil PvdD landbouwgrond vrijmaken, waarvan het grootste deel naar natuurherstel gaat, maar ook deels voor woningbouw aan de rand van kernen, zonder natuur of landschap te schaden.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen. Verreweg het grootste deel daarvan zetten we om naar natuur zodat de biodiversiteit kan herstellen. Zo ontstaat ruimte voor woningen aan de rand van bestaande woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid, landschaps- en cultuurhistorie en de natuur.”
Minimaal 40% sociale huur in nieuwbouw, geen verkoop sociale huur
PvdD wil dat minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen sociale huur is en dat bestaande sociale huurwoningen niet meer verkocht worden, tenzij ze direct vervangen worden.
Bouwen alleen op klimaatbestendige locaties, geen bouwen in polders onder zeeniveau
PvdD wil bouwen vermijden op risicovolle, laaggelegen locaties zoals polders onder zeeniveau, en alleen bouwen waar het klimaatbestendig is.
“Woningen bouwen we alleen op klimaatbestendige locaties. Laaggelegen polders onder zeeniveau zijn dat niet, zoals Rijnenburg nabij Utrecht.”
Speculatie en huisjesmelkers tegengaan, woningen geen handelswaar
PvdD wil bouwen en wonen loskoppelen van speculatie en winstbejag, onder meer door heffingen op leegstand, beperking van het aantal verhuurpanden per particulier en het dwingend maken van het woningwaarderingsstelsel.
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
De SGP wil de woningnood daadkrachtig aanpakken door versneld meer woningen te bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk, met nadruk op betaalbaarheid en variatie voor verschillende doelgroepen. De partij pleit voor minder belemmerende regels, meer regie van de overheid, en ruimte voor lokale initiatieven, waarbij het aanbod van starterswoningen, sociale huur en seniorenwoningen prioriteit krijgt. De SGP onderscheidt zich door het combineren van pragmatische bouwversnelling met behoud van lokale zeggenschap en rentmeesterschap over de ruimte.
Versneld meer woningen bouwen in alle segmenten
De SGP vindt dat de woningnood vraagt om snelle, daadkrachtige bouw van woningen in alle segmenten, met prioriteit voor starters, betaalbare woningen en senioren. Zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk bouwen wordt ondersteund, waarbij bestaande voorraad beter benut moet worden. De partij wil dat het Rijk toeziet op voldoende aanbod en dat lokale overheden ruimte krijgen voor maatwerk.
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak.”
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
Minder belemmerende regels en snellere procedures
De SGP stelt dat bouwregels en procedures vaak onnodig vertragend werken en wil deze waar mogelijk schrappen of vereenvoudigen. Ook wil de partij bezwaarprocedures beperken en een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten invoeren om de bouw te versnellen.
“Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken. Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd.”
“Het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Meer regie voor overheid, ruimte voor lokaal maatwerk
De SGP wil dat de overheid weer verantwoordelijkheid neemt voor volkshuisvesting, met het Rijk in de regierol, maar met veel ruimte voor provincies en gemeenten om lokaal maatwerk te leveren. Lokale initiatieven en regionale spreiding zijn belangrijk, en het Rijk kan ingrijpen als procedures vastlopen.
“Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen.”
“Waar plaatselijk of regionaal knelpunten optreden door vastgelopen of knellende procedures, kan het Rijk een meer sturende rol vervullen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van bouwlocaties. Maar alleen als het voor snellere aanpak van de woningnood echt nodig is.”
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
Betere benutting bestaande voorraad en innovatieve woonvormen
De SGP wil de bestaande woningvoorraad beter benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken. Ook tijdelijke woningen, tiny houses, flexwoningen en het ombouwen van leegstaande panden worden als oplossingen gezien.
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
“Het ombouwen van leegstaande kantoorpanden naar studentenhuisvesting kan hier een oplossing bieden.”
BVNL wil het woningtekort oplossen door de woningmarkt te dereguleren, minder overheidsbemoeienis en het versnellen van bouwprocessen. De partij pleit voor het bouwen van meer grondgebonden eengezinswoningen, het vergunningsvrij splitsen en optoppen van bestaande woningen, en het schrappen van beperkende regels zoals het stikstofbeleid. BVNL ziet immigratiebeperking als essentieel om de druk op de woningmarkt te verlagen.
Dereguleren en liberaliseren van de woningmarkt
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen de woningbouw belemmeren en wil deze drastisch verminderen om sneller en meer woningen te kunnen bouwen. Minder regels en snellere procedures moeten het aanbod vergroten.
Meer grondgebonden eengezinswoningen bouwen
BVNL wil prioriteit geven aan het bouwen van grondgebonden woningen met tuin, in plaats van ruimte te geven aan windmolens of zonne-akkers.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
Vergunningsvrij splitsen en optoppen van bestaande woningen
Om snel meer woningen te realiseren zonder extra ruimtebeslag, wil BVNL splitsen en optoppen vergunningsvrij maken.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
Immigratiebeperking als oplossing voor woningtekort
BVNL ziet het hoge migratiesaldo als belangrijkste oorzaak van het woningtekort en wil immigratie fors beperken om de vraag naar woningen te verminderen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
Afschaffen van beperkende regelgeving
BVNL wil specifieke wetten en regels die woningbouw belemmeren afschaffen, zoals de Wet betaalbare huur, de Wet goed verhuurderschap en het stikstofbeleid.
FVD wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, met voorrang voor Nederlanders, en pleit voor het schrappen van milieu-, stikstof- en duurzaamheidseisen die de bouw vertragen. Ze willen de woningmarkt liberaliseren door minder sociale huur, het afschaffen van de Wet Betaalbare Huur, en het stimuleren van koopwoningen, waarbij het bezit van een eigen huis fiscaal wordt beschermd.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, regels schrappen
FVD stelt voor om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, waarbij Nederlanders voorrang krijgen. Ze willen bouwversnelling bereiken door het afschaffen van milieu-, stikstof- en duurzaamheidseisen, zodat bouwen goedkoper en sneller wordt.
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders. Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
Minder sociale huur, meer koop en middenhuur
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen, de verplichting voor sociale woningbouw bij private projecten afschaffen, en verhuurders meer vrijheid geven. Ze stimuleren koop door huurders de kans te geven hun woning te kopen en willen de huurmarkt liberaliseren.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met de verplichting voor private projecten om sociale woningen te bouwen, zodat bouwen weer rendabel wordt.”
“We sporen woningcorporaties aan om woningen aan huurders te verkopen, zodat meer Nederlanders eigenaar worden van hun eigen woning.”
“De Wet Betaalbare Huur is een aanval op het eigendomsrecht en leidt tot minder aanbod. Wij schaffen deze wet af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren.”
Voorrang voor Nederlanders, geen voorrang statushouders
FVD wil dat Nederlanders altijd voorrang krijgen bij woningtoewijzing, met name in de sociale sector, en dat statushouders geen voorrang meer krijgen.
Fiscale stimulans voor koopwoningen
FVD beschermt het eigen woningbezit fiscaal door de hypotheekrenteaftrek te behouden, het maximale aftrektarief te verhogen, de eigen woning in box 1 te houden, en de overdrachtsbelasting te verlagen met een ruime startersvrijstelling.
“De eigen woning blijft in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait. De hypotheekrenteaftrek behouden we en het maximale aftrektarief gaat terug omhoog naar 52%.”
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
NSC wil de woningbouw versnellen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een nadruk op betaalbare huur- en koopwoningen en 30% sociale huur. Ze pleiten voor minder bureaucratie, snellere procedures, innovatieve bouwmethoden en meer regie van de overheid om het woningtekort aan te pakken. Hun visie is gericht op het vergroten van het aanbod, het beschermen van huurders en het stimuleren van doorstroming, met concrete maatregelen voor verschillende doelgroepen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, 30% sociaal
NSC stelt als doel om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren, waarvan 30% sociale huur en tweederde betaalbaar, om het woningtekort structureel aan te pakken. Ze willen dit bereiken door procedures te versnellen, een versnellingsfonds in te zetten en meer regie vanuit het Rijk.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De overheid moet daarom meer regie nemen en besluiten afdwingen om meer huizen te bouwen. Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
Versnellen en vereenvoudigen van procedures
Om de bouwproductie te verhogen, wil NSC bureaucratische barrières wegnemen, bezwaarprocedures inkorten en de goedkeuring van bouwplannen aan strikte termijnen binden. De minister krijgt een duidelijke regierol en er komt een versnellingsfonds.
“De wooncrisis is vooral een uitvoeringscrisis. Nieuw Sociaal Contract wil sneller kunnen bouwen door bureaucratische barrières weg te nemen en besluiten af te dwingen.”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
Innovatieve en flexibele bouwmethoden stimuleren
NSC wil het eenvoudiger maken om bestaande gebouwen te transformeren, woningen te splitsen, en innovatieve bouwmethoden zoals modulaire en fabrieksbouw toe te passen. Ook flexwoningen en tijdelijke woonunits krijgen een plek in hun beleid.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
Meer regie en prestatieafspraken met corporaties
NSC wil langjarige, verplichte afspraken met woningcorporaties over het bouwen van nieuwe woningen tot 2035, met duidelijke doelen per regio en meer financiële armslag voor corporaties.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
“Daarnaast willen we het voor corporaties weer mogelijk maken om lage- en midden- huurwoningen te bouwen.”
Betaalbaarheid en bescherming van huurders
NSC wil huurprijzen in de sociale sector maximeren op inflatie, in de middenhuur op inflatie plus 1%, en speculatie met woningen tegengaan. Ook komt er een landelijk huurregister en worden startersleningen gestimuleerd.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“We zorgen voor voldoende gemeentelijke handhavingscapaciteit zodat deze wetten effect hebben in de praktijk. Ook komt er een landelijk huurregister waarin gemeenten in elk geval kunnen zien wie actief zijn op de particuliere huurmarkt, welke huizen ze verhuren en wat de punten van deze huizen zijn.”
“We stimuleren startersleningen, koopgarantconstructies en erfpachtalternatieven, waaraan het Rijk meebetaalt.”
JA21 ziet de woningnood als een gevolg van falend beleid en wil deze structureel oplossen door meer woningen te bouwen die aansluiten bij de demografische behoefte, met nadruk op het beperken van bevolkingsgroei door migratie. De partij pleit voor het versnellen van woningbouw, het juridisch verankeren van migratieplafonds, het stimuleren van doorstroming en innovatieve bouwmethoden, en het toegankelijk maken van koopwoningen voor jonge gezinnen.
Bouwen naar demografische behoefte en migratie beperken
JA21 stelt dat het woningtekort vooral wordt veroorzaakt door snelle bevolkingsgroei door migratie en wil bouwen naar behoefte, gekoppeld aan het beperken van migratie. De partij ziet het juridisch vastleggen van migratieplafonds als essentieel om de woningnood structureel op te lossen.
“JA21 staat voor een beleid waarbij bouwen naar behoefte en grip op migratie centraal staan.”
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw
JA21 wil op korte termijn de woningbouw versnellen door juridische en bestuurlijke belemmeringen weg te nemen, innovatieve bouwmethoden te stimuleren en bestaande vastgoed beter te benutten. Ook wil de partij tijdelijke contracten en fiscale/regeldrukverlichting om het huuraanbod snel te vergroten.
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals in het kader van ‘straatje erbij‘- concept waardoor met de inschakeling van het kleinere en middelgrote aannemingsbedrijf meer bouwcapaciteit beschikbaar komt.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
Toegankelijkheid koopwoning voor jonge gezinnen
JA21 wil jonge gezinnen met een relatief laag inkomen helpen aan een koopwoning door fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om zo hun perspectief op een eigen huis te vergroten.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Doorstroming en ouderenhuisvesting stimuleren
De partij wil de doorstroming bevorderen door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten en inzet op moderne ouderenhuisvesting, zodat bestaande woningen vrijkomen voor andere doelgroepen.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Nieuwe locaties aanwijzen en markt meer ruimte geven
JA21 wil een nieuwe nota Ruimte opstellen om nieuwe locaties voor woningbouw aan te wijzen en de markt meer ruimte geven om woningproductie af te stemmen op demografische trends.
GroenLinks-PvdA wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met een sterke nadruk op betaalbaarheid, publieke regie en het tegengaan van speculatie. De partij kiest voor grootschalige investeringen, het versnellen van procedures en het inzetten van publieke middelen om de woningmarkt toegankelijk te maken voor starters, middeninkomens en kwetsbare groepen. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid weer de regie moet nemen over volkshuisvesting.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen met publieke regie
GroenLinks-PvdA maakt van woningbouw een topprioriteit en wil de overheid weer een centrale rol geven, met als doel jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te realiseren. Dit beleid is een reactie op het falen van de markt en de woningnood, en richt zich op het bouwen voor brede groepen in de samenleving, niet alleen voor wie het kan betalen.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We bouwen woningen voor iedereen in Nederland, niet enkel zij die het nu al kunnen betalen. We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“100.000 nieuwe woningen per jaar”
Versnellen woningbouw door wetgeving en minder procedures
Om sneller woningen te bouwen, wil GroenLinks-PvdA procedures verkorten, bezwaarprocedures vereenvoudigen en een speciale wet invoeren. Dit moet de bouwproductie verhogen en de doorlooptijd van projecten verkorten, zodat de woningnood sneller wordt aangepakt.
“Een nieuwe regering komt direct met een Wet versnelling woningbouw. Daarmee nemen we belemmeringen weg die snel bouwen in de weg staan. We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen.”
“Daarom willen we in een nieuwe regering direct komen met een Wet versnelling woningbouw. Daarin nemen we maatregelen om meer grond beschikbaar te stellen voor woningbouw en de stikstofimpasse te doorbreken. Ook gaan we procedures voor woningbouw verkorten en vereenvoudigen.”
Betaalbare woningen voor brede doelgroep, niet alleen markt
De partij wil dat woningbouw zich richt op betaalbaarheid en brede toegankelijkheid, met een grote rol voor woningcorporaties zonder winstoogmerk. De inkomensgrenzen worden verhoogd zodat ook middeninkomens toegang krijgen tot betaalbare woningen.
“De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid. De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat twee derde van Nederland tot de doelgroep behoort. Zo krijgen starters en de middenklasse toegang tot betaalbare woningen.”
“Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl krijgen een grote rol bij nieuwbouwprojecten. Dat zijn investeerders zonder winstoogmerk, die betaalbare huurwoningen van topkwaliteit bouwen voor iedereen.”
Speculatie en leegstand tegengaan, grond in publieke handen
GroenLinks-PvdA wil speculatie met woningen en grond tegengaan door winsten van grondspeculanten af te romen, leegstand te belasten en actief grond op te kopen voor woningbouw. Dit moet ervoor zorgen dat woningen daadwerkelijk gebouwd en bewoond worden, in plaats van als beleggingsobject te dienen.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Met een bouwstimulans gaan we grondeigenaren aansporen sneller te bouwen. De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming. Zo loont het om te bouwen in plaats van grond braak te laten liggen. Als eigenaren van grond met een woonbestemming niet binnen een vaste termijn overgaan op woningbouw, volgen boetes en in het ergste geval onteigening.”
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
50PLUS richt zich bij woningbouw primair op het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen, met als doel de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en zo ook jongeren te helpen. De partij pleit voor het herinvoeren van het Ministerie voor Volkshuisvesting en het realiseren van 290.000 levensloopbestendige woningen, met nadruk op innovatieve woonvormen en meer-generatiewoningen. 50PLUS ziet bouwen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood en wil zo de bestaande woningvoorraad efficiënter benutten.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS stelt dat het bouwen van woningen voor ouderen de sleutel is tot het oplossen van de woningnood, ook onder jongeren, door doorstroming te bevorderen. De partij wil 290.000 levensloopbestendige woningen realiseren, innovatieve woonvormen stimuleren en bejaardenhuizen in moderne vorm terugbrengen. Dit beleid is expliciet gericht op het beter benutten van de bestaande woningvoorraad en het creëren van passende huisvesting voor ouderen.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
“Meer bouwen voor 50-plussers.”
“Nadruk op meer-generatiewoningen.”
“Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
Herinvoeren Ministerie voor Volkshuisvesting
Om de regie op woningbouw te versterken, wil 50PLUS het Ministerie voor Volkshuisvesting opnieuw instellen. Dit moet zorgen voor centrale aansturing en uitvoering van het woningbouwbeleid, met specifieke aandacht voor seniorenhuisvesting.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Stimuleren van bezitsvorming voor jongeren
Hoewel de focus ligt op ouderen, erkent 50PLUS het belang van woningbezit voor jongeren en wil het sparen en kopen van een woning voor jongeren stimuleren, onder andere via een spaarregeling.
BBB wil de woningbouw versnellen door minder regels, meer regionale maatwerkoplossingen en het benutten van bestaande gebouwen. De partij legt nadruk op bouwen in zowel stad als dorp, het vergemakkelijken van splitsen en ombouwen van panden, en het stimuleren van betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen.
Versnellen en vereenvoudigen van woningbouw
BBB wil procedures voor woningbouw verkorten, regels versoepelen en bouwen mogelijk maken op locaties die passen bij het karakter van de regio. Dit moet leiden tot meer en snellere bouw van betaalbare woningen, zowel in steden als op het platteland.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers.”
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
“We willen daarom mensen stimuleren en meer ruimte geven om ook met eigen oplossingen en kleine initiatieven te komen.”
Meer betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen
BBB streeft naar een groter aandeel betaalbare woningen, met specifieke aandacht voor starters, middeninkomens en senioren. Er wordt ingezet op het stimuleren van sociale huur, woningen voor middengroepen en het vergemakkelijken van doorstroming.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen.”
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
“We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen.”
Slimmer gebruik en splitsen van bestaande woningen en gebouwen
BBB wil het makkelijker maken om bestaande panden, zoals boerderijen en kantoren, om te bouwen tot woningen en het splitsen van woningen vergunningsvrij mogelijk maken. Dit moet het woningaanbod snel vergroten zonder extra druk op landbouwgrond.
Beschermen van agrarische grond en regionale maatwerkoplossingen
BBB wil woningbouw mogelijk maken aan de rand van dorpen en steden, maar met bescherming van vruchtbare landbouwgrond en aandacht voor het karakter van de regio.
De SP wil één miljoen betaalbare huurwoningen bouwen, met een maximale huur van 800 euro, en stelt dat de overheid en gemeenten weer de regie moeten krijgen over woningbouw. Ze keren zich expliciet tegen bouwen voor de winst van beleggers en willen bouwen voor de samenleving, met nadruk op sociale en betaalbare woningen, onder publieke regie en met investeringen vanuit een Nationaal Woonfonds.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP kiest voor grootschalige bouw van betaalbare huurwoningen, waarbij de overheid en gemeenten de regie nemen en de markt wordt teruggedrongen. Dit beleid is bedoeld om de woningnood op te lossen, vooral voor starters, gezinnen en ouderen, en om te voorkomen dat beleggers de woningmarkt domineren.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“De overheid en woonverenigingen nemen het heft weer in eigen handen. We stoppen met bouwen voor de winst van beleggers en beginnen met bouwen voor de samenleving.”
“Wij ondersteunen gemeenten financieel om woningen te realiseren en geven ze meer bevoegdheden om de markt opzij te zetten, zodat mensen weer op één komen te staan.”
“Met het Grote Woonplan garanderen we voor iedereen een betaalbaar en goed huis. Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Gemeenten krijgen regie over woningbouw
De SP wil dat gemeenten weer de regie krijgen over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden naar de behoeften van verschillende doelgroepen. Dit moet leiden tot meer gezinswoningen, ouderenwoningen en woningen voor starters, afgestemd op de lokale vraag.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
Leegstand en grondspeculatie aanpakken voor woningbouw
De SP wil leegstaande panden en grondspeculatie aanpakken om sneller woningen beschikbaar te maken en te voorkomen dat speculanten de bouw tegenhouden. Gemeenten moeten leegstaande panden kunnen onteigenen en grondeigenaren die niet bouwen zwaarder belasten.
“Wij pakken de leegstand aan. Terwijl tienduizenden jongeren geen woning kunnen vinden, staan in Nederland 64 duizend woningen langer dan een jaar leeg.”
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Gemeenten en woningbouwverenigingen krijgen weer toegang tot betaalbare grond zodat zij betaalbare woningen kunnen bouwen.”
Volt wil de komende jaren fors meer woningen bouwen, met een duidelijke nationale regie en focus op betaalbaarheid, duurzaamheid en versnelling van procedures. Ze stellen als doel 1 miljoen woningen tot 2030, waarvan minstens twee derde betaalbaar, en willen dit bereiken via financiële impulsen, vereenvoudigde regelgeving en innovatieve bouwmethoden.
Nationale regie en doelstelling: 1 miljoen woningen bouwen
Volt pleit voor centrale sturing door het ministerie van Volkshuisvesting om versneld 1 miljoen woningen te realiseren, met duidelijke landelijke spelregels en financiële ondersteuning. Dit moet het woningtekort structureel aanpakken en betaalbare nieuwbouw garanderen.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“Zo creëren we één landelijk stelsel van uniforme spelregels voor de (ver-)bouw van nieuwe en bestaande woningen, waarop maar heel beperkt uitzonderingen mogelijk zijn.”
Minstens twee derde van nieuwbouw betaalbaar, 30% sociale huur
Volt stelt harde eisen aan de betaalbaarheid van nieuwbouw: minimaal twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn, waarvan ten minste 30% sociale huur. Dit moet de toegankelijkheid voor starters, gezinnen en mensen met lagere inkomens vergroten.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
Om sneller woningen te kunnen bouwen, wil Volt bezwaarprocedures inkorten, digitalisering inzetten en standaardisatie van bouwconcepten stimuleren. Dit moet de doorlooptijd van projecten verkorten en de bouwproductie verhogen.
Financiële impulsen en publiek-private samenwerking
Volt wil bestaande fondsen voor woningbouw uitbreiden en de belastingdruk voor woningcorporaties verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in betaalbare woningen. Ook moet de overheid vaker als medefinancier optreden.
“De instrumenten en fondsen krijgen een financiële injectie, zodat het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt.”
“We stellen de woningcorporaties in staat meer te bouwen. Dat doen we door de belastingdruk op de woningcorporaties te verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in nieuwe huurwoningen.”
“De Rijksoverheid treedt vaker op als medefinancier van bouwprojecten voor betaalbare woningen, bijvoorbeeld door leningen of garanties te verstrekken.”
Duurzaam en innovatief bouwen als norm
Volt wil dat alle nieuwbouw vanaf 2030 klimaatneutraal is en stimuleert circulair, biobased en modulair bouwen. Innovatie en duurzaamheid zijn leidend, ook om toekomstige generaties te beschermen.
BIJ1 wil de woningbouw volledig uit handen van commerciële partijen halen en pleit voor een nationaal bouwbedrijf dat grootschalig sociale huurwoningen bouwt, met publieke grond en zonder winstoogmerk. Ze keren zich fel tegen marktwerking en private projectontwikkelaars, en willen dat de overheid bepaalt wat, waar en voor wie er gebouwd wordt, met als doel betaalbare woningen voor iedereen.
Nationaal bouwbedrijf bouwt sociale huurwoningen, geen markt
BIJ1 stelt dat de woningbouw gegijzeld wordt door marktwerking en private projectontwikkelaars. Hun oplossing is een nationaal, publiek bouwbedrijf dat grootschalig kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen bouwt, uitsluitend op publieke grond. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners.
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond. Die grond blijft permanent in collectief eigendom en wordt beheerd onder democratische controle van bewoners en lokale volkshuisvestingsorganisaties.”
Private projectontwikkelaars en marktwerking buitenspel
BIJ1 wil de invloed van commerciële partijen en marktwerking op woningbouw minimaliseren. Ze stellen dat de overheid weer bepaalt wat, waar en voor wie er gebouwd wordt, op basis van sociale behoefte en niet op basis van marktwaarde of winst.
“Publieke samenwerking met commerciële projectontwikkelaars wordt zo veel mogelijk beperkt. Daarmee wordt de chantagepositie van private bouwbedrijven en grondspeculanten structureel doorbroken: de overheid bepaalt weer wat, waar en voor wie er gebouwd wordt op basis van sociale behoefte en noodzaak, niet marktwaarde.”
“Zo wordt Nederland bevrijd uit de wurggreep van private woningbouw die duur, schraal en winstgedreven is — en hervormd tot een samenleving waar wonen weer draait om mensen, niet om marges.”
1 miljoen sociale woningen erbij
BIJ1 heeft als concreet doel om 1 miljoen sociale woningen toe te voegen, gebouwd door het nationale bouwbedrijf, met prioriteit voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens.
Grond en leegstand terugpakken voor woningbouw
BIJ1 wil speculatie tegengaan door private grond en leegstaande panden te onteigenen en deze in te zetten voor sociale woningbouw.
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Het CDA wil jaarlijks minimaal 100.000 woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en doorstroming, en pleit voor meer regie van de overheid om dit te realiseren. Ze willen procedures versnellen, belemmerende regelgeving aanpakken en investeren in infrastructuur om grootschalige woningbouw mogelijk te maken. Het CDA richt zich op starters, gezinnen en ouderen, en wil bouwen combineren met leefbare, bereikbare gemeenschappen.
Minimaal 100.000 woningen per jaar, twee derde betaalbaar
Het CDA stelt als doel om jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, waarvan twee derde betaalbaar is en 30% sociale huur. Dit moet de woningnood aanpakken, vooral voor starters, gezinnen en ouderen, en bijdragen aan leefbare steden en dorpen.
Meer regie en snellere procedures voor woningbouw
Het CDA vindt dat de overheid de regie moet terugpakken, procedures moet versnellen en belemmerende regels moet schrappen om woningbouw te versnellen. Ze willen bezwaarprocedures inkorten, standaardisatie van bouwregels en fabrieksmatig bouwen stimuleren.
“We schalen de lessen van de pilots ‘parallel plannen’ op en zorgen voor langjarige financiering voor de Woningbouwimpuls en de realisatiestimulans.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
Bouwen gericht op doorstroming en specifieke doelgroepen
Het CDA wil bouwen voor doorstroming, met speciale aandacht voor levensloopgeschikte woningen voor ouderen en het reserveren van nieuwbouwwoningen voor specifieke doelgroepen zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen.”
“We stimuleren gemeenten met de Huisvestingswet een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of voor specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.”
Investeren in infrastructuur voor grootschalige woningbouw
Het CDA koppelt grootschalige woningbouw aan investeringen in bereikbaarheid, zoals wegen, ov en fietspaden, om nieuwe wijken leefbaar en bereikbaar te maken.
“Grootschalige woningbouw is alleen mogelijk als de nieuwe wijken goed bereikbaar zijn. We investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken.”
“We investeren in leefbare steden en in de regio en zorgen voor goede bereikbaarheid met auto en trein. Zo maken we grootschalige woningbouw overal in Nederland mogelijk.”
D66 kiest voor een ambitieuze aanpak van het woningtekort door grootschalig woningen te bouwen, waaronder het realiseren van tien nieuwe steden, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en gemengde wijken. De partij wil versnelling van de bouw via een Rijksgrondfaciliteit, meer regie voor gemeenten, en wettelijke quota voor sociale huur en specifieke doelgroepen. D66 onderscheidt zich door te pleiten voor structurele, langetermijnoplossingen en het doorbreken van bestaande bouwimpasses.
Tien nieuwe steden bouwen, vooral bij ov-knooppunten
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door tien nieuwe steden te bouwen, vooral nabij bestaande steden en ov-knooppunten, met aandacht voor voorzieningen en gemengde wijken. Dit moet niet alleen het woningaanbod vergroten, maar ook bestaande gemeenschappen versterken en duurzame mobiliteit bevorderen.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. En met oog voor architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit. In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“Wat als we weer durven dromen op de schaal van de Deltawerken of de Flevopolder? We creëren nieuw land tussen Amsterdam en Flevoland, als eerste stad van de tien.”
Rijksgrondfaciliteit en €2 miljard per jaar voor woningbouw
Om de bouw te versnellen en grondspeculatie tegen te gaan, richt D66 een landelijke grondbank op en stelt jaarlijks €2 miljard beschikbaar. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om zelf grond te ontwikkelen en zo betaalbare woningen en voorzieningen te realiseren.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen. We maken jaarlijks €2 miljard euro vrij om de woningbouw uit het slop te halen.”
“Gemeenten meer ruimte om zelf grond te kopen en te ontwikkelen. Ook krijgen gemeenten meer mogelijkheden om grondspeculaties te voorkomen en te zorgen dat er niet alleen huizen komen, maar ook speelplaatsen en groen.”
Wettelijke quota voor sociale huur en doelgroepen
D66 wil wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw minimaal 30% sociale huur wordt gerealiseerd en dat gemeenten verplicht worden te bouwen voor ouderen, jongeren en studenten. Dit moet zorgen voor gemengde wijken en betere doorstroming op de woningmarkt.
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
D66 wil bezwaarprocedures versnellen en het recht op een woning beter in balans brengen met het recht op bezwaar, zodat woningbouwprojecten minder vaak vastlopen en sneller gerealiseerd kunnen worden.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller.”
Focus op betaalbare, duurzame en gemengde woningen
D66 investeert in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, verlaagt de btw op bouw van deze woningen, en verplicht verduurzaming van bestaande woningen. Dit moet zorgen voor betaalbaarheid, duurzaamheid en sociale samenhang.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
DENK wil het woningtekort snel oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een sterke regierol voor de overheid. Ze pleiten voor een Rijkswoningbouwfonds, een Rijksbouwbedrijf, en het versnellen van procedures, met nadruk op betaalbaarheid en sociale woningbouw. Hun aanpak is gericht op het vergroten van het aanbod, het verminderen van belemmeringen en het waarborgen van betaalbare huisvesting voor iedereen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen onder regie van de overheid
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste uitdagingen en wil dat de overheid de regie stevig in handen neemt. Ze stellen een ambitieus bouwdoel van 100.000 woningen per jaar, ondersteund door een Rijkswoningbouwfonds en een Rijksbouwbedrijf, en willen procedures drastisch versnellen om dit mogelijk te maken.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
Focus op betaalbare en sociale woningbouw
DENK wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met een wettelijke norm voor sociale huur en koop, en meer investeringen in sociale huurwoningen. Ze willen dat de overheid actief stuurt op betaalbaarheid en toegankelijkheid.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Aanpakken van leegstand en stimuleren van doorstroming
Om het woningaanbod te vergroten, wil DENK leegstand en braakliggende grond aanpakken via heffingen en de doorstroming bevorderen, bijvoorbeeld door verhuisbegeleiding voor ouderen.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen. Hiermee maken we effectiever gebruik van de woningruimte.”
De PVV wil fors meer woningen bouwen, zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk, en pleit voor het versnellen en vereenvoudigen van procedures en bouweisen. De partij wil woningcorporaties inzetten voor zowel sociale huur als middenhuur, bezwaarprocedures beperken, en geen extra duurzaamheidseisen opleggen. De focus ligt op snelle, grootschalige woningbouw zonder voorrang voor statushouders.
Grootschalige woningbouw binnen en buiten steden
De PVV wil het woningtekort aanpakken door zowel binnenstedelijk (transformatie, optoppen, splitsen) als buitenstedelijk (nieuwe wijken) fors meer woningen te bouwen. Dit moet snel en op grote schaal gebeuren, met ruimte voor verschillende doelgroepen.
“Binnenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut. Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
Versnellen en versoepelen van bouwprocedures
Om woningbouw te versnellen wil de PVV bezwaarprocedures beperken, vergunningverlening versnellen en bouweisen schrappen of vereenvoudigen. Dit moet juridische vertragingen en regeldruk verminderen.
“De PVV wil dat gemeenten sneller en meer bouwvergunningen afgeven. Daarnaast moet het afgelopen zijn met individuen en natuurorganisaties die aan de lopende band eindeloze rechtszaken aanspannen – bijvoorbeeld vanwege kikkers, padden en slakken – om zo de woningbouw tegen te houden.”
“Daarom beperken we tijdelijk de mogelijkheden voor bezwaar en beroep tegen bouwvergunningen waar het omgevingsplan al onherroepelijk vastligt.”
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Uitbreiding taak woningcorporaties naar middenhuur
De PVV wil woningcorporaties niet alleen sociale huur, maar ook middenhuur laten bouwen, mede door versoepeling van Europese regels.
“Woningbouwcorporaties krijgen de taak om niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen te bouwen. Dat kan: door vereenvoudiging van de Europese regels voor staatssteun kunnen corporaties aan de slag met 67.000 nieuwe middenhuurwoningen.”
“Taakuitbreiding woningbouwcorporaties voor de bouw van extra middenhuurwoningen”
Geen voorrang en huisvesting statushouders
De PVV wil geen voorrang of verplichte huisvesting voor statushouders bij sociale huurwoningen, om de woningmarkt exclusief voor Nederlanders te houden.
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minstens tweederde betaalbaar is voor mensen met een gewoon inkomen. Ze pleiten voor stevige overheidsregie, forse investeringen, versnelling van procedures en een focus op gemengde, leefbare wijken. Hun visie is dat woningbouw niet alleen een kwestie is van stenen stapelen, maar van het bouwen aan gemeenschappen en het bevorderen van sociale samenhang.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, tweederde betaalbaar
De ChristenUnie stelt als doel om jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te realiseren, met een nadruk op betaalbaarheid en een evenwichtige verdeling tussen koop en huur. Dit moet de woningnood terugdringen, vooral voor starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen. De partij maakt miljarden euro’s vrij en wil dat minstens 30% van de nieuwbouw uit sociale huur bestaat.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De ChristenUnie ziet trage en complexe vergunningstrajecten als een belangrijke oorzaak van het woningtekort. Ze willen deze procedures versnellen en vereenvoudigen, zonder afbreuk te doen aan gezondheid en veiligheid, en pleiten voor centrale regie bij grote nieuwbouwlocaties.
Focus op gemengde, leefbare en toekomstbestendige wijken
De partij wil niet alleen bouwen, maar ook zorgen voor sociale samenhang en leefbaarheid. Ze pleiten voor gemengde wijken met verschillende inkomensgroepen, ruimte voor ontmoeting en voorzieningen, en bouwen op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.
“We bouwen in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur. We zorgen voor gemengde wijken, waar mensen met verschillende achtergronden en inkomens samenleven.”
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
“Bij woningbouwprojecten moet vanaf het begin ruimte worden gereserveerd voor ontmoeting: kerken, buurthuizen, verenigingsgebouwen en maatschappelijk vastgoed zoals huisarts- en hulpverleningspraktijken.”
De VVD wil het woningtekort oplossen door grootschalig en versneld woningen te bouwen, met sterke regie vanuit het Rijk en minder regels. Ze pleiten voor dertig nieuwe grootschalige woonwijken, het schrappen van belemmerende regelgeving, en het versnellen van procedures om sneller betaalbare koop- en huurwoningen te realiseren.
Grootschalig woningen bouwen met Rijksregie
De VVD kiest voor centrale sturing en het aanwijzen van grote locaties voor woningbouw, inclusief buiten de Randstad. Dit moet het woningtekort structureel oplossen en betaalbaarheid vergroten, waarbij gemeenten worden ondersteund en bouwregels worden geschrapt.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“Het Rijk krijgt de regie op de ruimtelijke ordening en bouwproductie terug. Gemeenten die bouwrecords breken krijgen een financiële bonus om in nieuwe woningbouwplannen te investeren. Gemeenten die achterlopen op de bouwplannen krijgen hulp van het ministerie om de woningbouwproductie op te schalen.”
Schrappen van regels en versnellen procedures
De VVD ziet overregulering en trage procedures als de grootste belemmeringen voor woningbouw. Ze willen deze drastisch verminderen, onder meer via een nood- of spoedwet, zodat woningen sneller gebouwd kunnen worden.
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar. Dat wordt een topprioriteit.”
“Regels, procedures en bezwaren zullen linksom of rechtsom moeten wijken. We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen realiseren
De VVD wil vooral inzetten op betaalbare koopwoningen, maar ook het bouwen van meer betaalbare huurwoningen stimuleren. Ze willen grondspeculatie tegengaan en het aantrekkelijker maken voor investeerders en corporaties om te bouwen.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”