Verkiezingsprogramma's 2025 overwoningen
BVNL wil het woningtekort oplossen door de woningmarkt te dereguleren, minder overheidsbemoeienis en het beperken van immigratie. Ze pleiten voor het afschaffen van regels en subsidies die woningbouw belemmeren, het vergemakkelijken van splitsen, optoppen en transformatie van bestaande gebouwen, en het stimuleren van grondgebonden eengezinswoningen. De partij ziet immigratiebeperking en het terugtrekken van de overheid uit de woningmarkt als cruciale voorwaarden voor meer betaalbare woningen.
Overheid trekt zich terug uit de woningmarkt
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen de woningmarkt verstoren en pleit voor deregulering, het afschaffen van huurwetgeving en het vrijlaten van contracten. Ze willen dat woningcorporaties alleen sociale huurwoningen bouwen en de markt de rest regelt.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Corporaties bouwen sociale huurwoningen. De markt de overige sectoren.”
Minder regels en snellere procedures voor woningbouw
BVNL wil het vergunningsproces voor woningbouw versnellen, splitsen en optoppen vergunningsvrij maken, en gemeenten verbieden extra eisen te stellen bovenop landelijke regels. Dit moet direct leiden tot meer woningen zonder extra ruimtebeslag.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Alle belemmeringen om woningen boven winkels te realiseren worden weggenomen.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
Immigratie beperken om woningtekort op te lossen
BVNL ziet immigratie als de belangrijkste oorzaak van de woningnood en stelt immigratiebeperking en een asielstop voor als oplossing voor het woningtekort.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
Afschaffen van huurtoeslag en geen voorrang voor statushouders
BVNL wil de huurtoeslag afschaffen en zolang deze bestaat, beperken tot Nederlanders. Ook willen ze geen voorrang meer voor statushouders bij sociale woningen.
Faciliteren van woningdelen, studentenhuizen en transformatie
De partij wil woningdelen, studentenhuizen en transformatie van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker maken om het woningaanbod te vergroten, vooral in steden.
Bouw van grondgebonden eengezinswoningen stimuleren
BVNL wil de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met tuin faciliteren in plaats van ruimte te geven aan windmolens en zonne-akkers.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
Permanente bewoning van vakantiewoningen toestaan
De partij wil permanente bewoning van vakantiewoningen mogelijk maken om het woningaanbod te vergroten.
“Permanente bewoning van vakantiewoningen wordt toegestaan.”
Scheefwonen en woonfraude aanpakken
BVNL wil scheefwoners en woonfraude aanpakken om sociale huurwoningen beschikbaar te maken voor de juiste doelgroep.
“Pak scheefwoners aan. 7% van de huurders in sociale woningen woont scheef en houdt ten onrechte een gesubsidieerde woning bezet. Scheefwoners moeten in elk geval de maximaal redelijke WWS-huur betalen.”
“Pak woonfraude aan. Niet alleen van verhuurders, maar ook woonfraude van huurders die hun sociale woning voor veel geld onderverhuren.”
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, regels te schrappen en centrale regie te voeren. Ze zetten in op betaalbare koop- en huurwoningen, stimuleren doorstroming en willen het makkelijker maken om bestaande gebouwen te transformeren tot woningen. De partij kiest nadrukkelijk voor minder overheidsbemoeienis en meer ruimte voor markt en particulier initiatief, zodat mensen met een normaal inkomen weer een huis kunnen kopen of huren.
Veel meer woningen bouwen met minder regels
De VVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door grootschalige nieuwbouw, het schrappen van belemmerende regels en centrale regie vanuit het Rijk. Ze willen bouwen versnellen, bestaande bouw beter benutten en innovatieve woonvormen stimuleren.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf. Dat vraagt om centrale regie.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
“Het ombouwen van leegstaande gebouwen tot woningen wordt makkelijker gemaakt. Denk aan leegstaande kantoren, winkels of scholen die tot woonruimte kunnen worden getransformeerd.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen realiseren
De VVD wil dat er meer betaalbare koop- en huurwoningen komen, met specifieke aandacht voor starters en middeninkomens. Ze willen investeren in betaalbare koopwoningen, het aantrekkelijker maken om te verhuren, en woningcorporaties verplichten meer sociale huurwoningen te bouwen.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties.”
“Corporaties worden in staat gesteld en verplicht aanzienlijk meer sociale huurwoningen te bouwen.”
“Wij strijden voor veel meer huurhuizen. Het is tijd om de huurmarkt te bevrijden en het is tijd dat veel meer corporaties gaan bouwen.”
Doorstroming bevorderen en scheefwonen aanpakken
De VVD wil de doorstroming op de woningmarkt verbeteren door ouderen en scheefwoners te stimuleren te verhuizen naar passende woningen. Ook willen ze het makkelijker maken voor huurders om hun sociale huurwoning te kopen en starters te helpen bij het kopen van een huis.
“Aantrekkelijke seniorenwoningen of betaalbare doorgroeiwoningen bijkomen, komen empty nesters en scheefwoners in beweging.”
“Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren.”
Minder regels en snellere procedures voor woningbouw
De VVD wil vergunningen en bezwaarprocedures drastisch inkorten om woningbouw te versnellen. Ze willen landelijke regels harmoniseren en lokale verschillen minimaliseren, zodat bouwen sneller en goedkoper wordt.
“Tien jaar. Zo lang duurt het soms wel om een huis bouwen. Niet omdat het bouwen van een huis dat vraagt, maar omdat de overheid eindeloos doet over het verstrekken van vergunningen.”
“We kiezen voor de woningzoekenden wanneer noodzakelijke woningbouw vertraagd wordt door langdurige bezwaarprocedures van beroepsbezwaarmakers en regels rond natuurbescherming. We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie.”
“Daarvoor gaan we vergunningseisen op landelijk niveau vastleggen, zodat een goedgekeurde woning in Groningen ook direct in Limburg mag worden gebouwd.”
Geen voorrang voor statushouders, wel flexwoningen
De VVD wil geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huurwoningen, maar biedt hen tijdelijke flexwoningen aan om de druk op de woningmarkt te verlichten.
“We verbieden de voorrang voor statushouders. Voor statushouders kan met flexwoningen tijdelijke woonruimte worden aangeboden om een eerste stap uit het azc te zetten.”
Betaalbaarheid en bescherming van eigen woningbezit
De VVD wil de betaalbaarheid van het eigen huis beschermen door de hypotheekrenteaftrek te behouden, erfpacht te beperken en de onroerendezaakbelasting te begrenzen.
“De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hierachter staan.”
“Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente. Daarom begrenzen we de onroerendezaakbelasting, maar houden we rekening met de verantwoordelijkheden van gemeenten.”
“Daarom kiezen wij bij nieuwe woningen in principe niet meer voor de erfpacht. Erfpacht bij nieuwe woningen mag alleen als dit de betaalbaarheid ten goede komt en mag niet gebruikt worden als melkkoe voor gemeenten.”
De SGP vindt dat wonen een basisbehoefte is en wil de woningnood aanpakken door fors meer woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, doorstroming en gevarieerd aanbod. De partij pleit voor meer regie van de overheid, het versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures, benutting van bestaande woningvoorraad, en extra aandacht voor starters, senioren en kwetsbare groepen. Lokale behoeften, rentmeesterschap en samenwerking tussen overheid, corporaties en marktpartijen staan centraal in hun visie.
Forse bouw van betaalbare en gevarieerde woningen
De SGP wil fors meer woningen bouwen in alle segmenten, met prioriteit voor betaalbare woningen, starterswoningen, seniorenwoningen en sociale huur. Ze vinden dat de overheid weer de regie moet nemen en dat bouwen niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk moet plaatsvinden. De partij benadrukt het belang van doorstroming, het benutten van bestaande voorraad en het aanpakken van belemmerende regels.
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen. Het is ongewenst dat ouderen niet kunnen doorstromen naar geschikte seniorenwoningen.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
“De woningbouwopgave vereist een goede en effectieve samenwerking tussen overheden, woningcorporaties en bedrijfsleven. Elk met hun eigen rol.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De SGP wil dat bouwregels en procedures worden gesnoeid en vereenvoudigd om woningbouw te versnellen. Ze pleiten voor minder bezwaarprocedures, snellere besluitvorming en het actief stimuleren van grondexploitatie.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Projectontwikkelaars moeten bouwgronden niet jarenlang braak laten liggen. Het is daarom zaak dat gemeenten en provincies mogelijkheden hebben om snelle woningbouw te bewerkstelligen.”
Beter benutten van bestaande woningvoorraad
De SGP wil de bestaande woningvoorraad beter benutten door optoppen, splitsen, hospitaverhuur en transformatie van leegstaande panden. Ook tijdelijke en alternatieve woonvormen krijgen aandacht.
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
“Het ombouwen van leegstaande kantoorpanden naar studentenhuisvesting kan hier een oplossing bieden.”
Specifieke aandacht voor kwetsbare en bijzondere doelgroepen
De SGP wil extra inzet voor huisvesting van ouderen, studenten, dak- en thuislozen, arbeidsmigranten en mantelzorgsituaties. Ze pleiten voor passende woonvormen en vergunningvrije bouw van mantelzorg- en familiewoningen.
“Er komt een gevarieerd woonaanbod van passende woonvormen voor ouderen, zoals ‘knarrenhofjes’ of ‘kangoeroewoningen’ waar ouderen en jongeren samen leven en elkaar ondersteunen.”
“Het tekort aan woningen voor studenten is nijpend. Daarbij komt dat de huurprijzen vaak enorm hoog zijn. Er is actie nodig!”
“De inzet moet zijn om dak- en thuislozen uit de maatschappelijke opvang te krijgen en te zorgen voor huisvesting.”
“Op erven en in achtertuinen liggen veel mogelijkheden voor de bouw van bijvoorbeeld mantelzorg- en familiewoningen. Die kansen worden benut, zo mogelijk vergunningvrij.”
Bevorderen van eigen woningbezit en betaalbaarheid
De SGP wil het eigenwoningbezit stimuleren, bouwsparen mogelijk maken, en de financieringsruimte voor starters en eenverdieners niet onnodig beperken. Ze zijn geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staan open voor herziening.
“Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd. Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken.”
“De SGP is geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staat niet afwijzend tegenover een herziening ervan.”
De SP vindt dat wonen een recht is en geen marktproduct, en wil woningen weer betaalbaar en bereikbaar maken voor iedereen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het bevriezen van huren, het aanpakken van leegstand en speculatie, en het vergroten van zeggenschap voor huurders. De kern van hun visie is dat woningen voor mensen zijn, niet voor winst, en dat de overheid de regie moet nemen om woonzekerheid te garanderen.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil fors investeren in de bouw van betaalbare huurwoningen om het woningtekort op te lossen en wonen weer bereikbaar te maken voor brede groepen, niet alleen de laagste inkomens. Dit moet gebeuren via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Huren bevriezen en woonlasten verlagen
De SP wil de stijgende woonlasten aanpakken door huren te bevriezen en het puntensysteem aan te passen, zodat de kwaliteit van de woning weer centraal staat en niet de WOZ-waarde.
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in de WOZwaarde die de huren kunstmatig opdrijven.”
“De woonlasten zijn jarenlang harder gestegen dan de inkomens. Dat drijft mensen uit hun buurt en zet levens op pauze.”
Leegstand en speculatie aanpakken
De SP wil leegstaande panden snel omzetten in woonruimte en beleggers en speculanten aanpakken, zodat woningen weer beschikbaar komen voor mensen die er echt in willen wonen.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
“Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis.”
“Gemeenten krijgen de mogelijkheid om dit soort deelverhuur volledig te verbieden of streng te beperken, zodat huizen weer beschikbaar komen voor mensen die er echt in willen wonen.”
Meer zeggenschap voor huurders en wooncoöperaties
De SP wil huurders meer macht geven over hun woning en buurt, onder andere door woningcorporaties weer verenigingen te maken en het oprichten van wooncoöperaties te vergemakkelijken.
“Huurders krijgen meer macht over hun huis en buurt. Of het nu gaat om renovatie, verduurzaming, verkoop of sloop – huurders moeten kunnen meebeslissen.”
“We maken van woningcorporaties weer verenigingen, met een bestuur dat verantwoording aflegt aan de huurders.”
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten. Zo geven we bewoners meer zeggenschap over hun woningen en woonomgeving, en bouwen we samen aan sterke en betrokken buurten.”
Sociale huur toegankelijk voor brede groep
De SP wil sociale huurwoningen weer beschikbaar maken voor middeninkomens, zodat niet alleen de allerlaagste inkomens recht hebben op betaalbaar wonen.
Verduurzaming en woonkwaliteit verbeteren
De SP wil grootschalig investeren in het verduurzamen van woningen, zodat woonlasten dalen en het wooncomfort stijgt, met afdwingbare normen voor ventilatie, onderhoud en leefbaarheid.
“Wij zetten in op een grootschalig verduurzamingsoffensief dat woonlasten verlaagt en wooncomfort verbetert. Geen schimmelwoningen of tochtige kamers meer, maar gezonde, goed onderhouden huizen voor iedereen.”
“We stellen heldere normen voor ventilatie, onderhoud, bestrijding van hittestress en leefbaarheid, en zorgen ervoor dat huurders deze ook kunnen afdwingen.”
Extra woningen voor jongeren, starters en ouderen
De SP wil specifiek bouwen voor doelgroepen die nu moeilijk aan een woning komen, zoals jongeren, starters en ouderen, met passende en toegankelijke woningen.
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
“Daarom investeren we in betaalbare woonruimte voor jongeren. Of ze nu studeren, een opleiding volgen of aan het werk zijn. We bouwen er duizenden jongerenwoningen bij, op campussen, in steden en dorpen.”
“Daarom bouwen we meer betaalbare, toegankelijke en passende woningen voor ouderen. Gelijkvloers, in de buurt van voorzieningen en met zorg dichtbij als dat nodig is.”
NSC wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met nadruk op sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Ze pleiten voor regie van de overheid, versnelde procedures, en concrete maatregelen om doorstroming, betaalbaarheid en innovatie te bevorderen. Hun visie is dat iedereen, ongeacht inkomen of levensfase, toegang moet hebben tot een passende woning.
Meer betaalbare woningen bouwen (sociaal, middenhuur, koop)
NSC ziet het woningtekort als een uitvoeringscrisis en wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan een groot deel sociaal en betaalbaar. Ze willen procedures versnellen, marktpartijen stimuleren en duidelijke bouwdoelen per regio vastleggen. De overheid moet regie nemen en knopen doorhakken waar nodig.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“We zetten nadrukkelijk in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare midden-huur en -koopwoningen.”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
Versnellen en vereenvoudigen van woningbouwprocedures
NSC wil bureaucratische barrières en bezwaarprocedures beperken om sneller woningen te realiseren. Ze investeren in een versnellingsfonds en stellen strikte termijnen aan vergunningverlening.
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
Doorstroming bevorderen en woningruil stimuleren
Om de bestaande woningvoorraad beter te benutten, wil NSC doorstroming bevorderen, onder andere door woningruil mogelijk te maken en meer seniorenwoningen te bouwen.
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil.”
“Het is nodig om meer geschikte seniorenwoningen te bouwen met voorzieningen zoals ICT, domotica en nabije zorg, waarin senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.”
Betaalbaarheid en bescherming van huurders
NSC wil huurverhogingen beperken, een huurregister invoeren en speculatie met woningen tegengaan. Ze willen dat huren betaalbaar blijven, vooral voor middeninkomens.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
“Ook komt er een landelijk huurregister waarin gemeenten in elk geval kunnen zien wie actief zijn op de particuliere huurmarkt, welke huizen ze verhuren en wat de punten van deze huizen zijn.”
Innovatie en alternatieve woonvormen stimuleren
NSC wil innovatieve bouwmethoden, flexwoningen en collectieve woonvormen stimuleren om sneller en diverser woningen te realiseren.
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
“In collectieve woonvormen zoals wooncoöperaties, collectief particulier opdrachtgeverschap en geclusterde woonvormen voor ouderen leven mensen samen en krijgen buurten een impuls.”
Grondspeculatie tegengaan en publieke regie op grond
NSC wil grondspeculatie tegengaan en publieke belangen borgen bij gebiedsontwikkeling, onder andere via heffingen en actieve inzet van rijksgronden.
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
“Rijksgronden kunnen prima woonlocaties zijn, we zetten ze actief in bij gebiedsontwikkelingen.”
“Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
Geen voorrang statushouders bij sociale huurwoningen
NSC wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen, om de wachttijd voor andere woningzoekenden niet verder op te laten lopen.
“Het is onrechtvaardig als statushouders voorrang krijgen op sociale huurwoningen terwijl de wachttijden voor andere woningzoekenden oplopen. Daarom stellen we een verbod op voorrang van statushouders in bij toewijzing van een sociale huurwoning.”
De PVV stelt het woningtekort en de betaalbaarheid van woningen centraal en wil vooral bouwen voor Nederlanders. De partij pleit voor meer en snellere woningbouw, lagere sociale huren, het schrappen van voorrang voor statushouders, en minder regels rond bouwen en duurzaamheid. Hun visie is dat woningen in de eerste plaats beschikbaar en betaalbaar moeten zijn voor Nederlanders, zonder extra eisen of prioriteit voor nieuwkomers.
Meer en snellere woningbouw voor Nederlanders
De PVV wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk, en procedures te versnellen. De partij vindt dat woningen in de eerste plaats voor Nederlanders moeten zijn, en wil dat de overheid ingrijpt als gemeenten of provincies niet voldoende bouwen.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Geen voorrang en minder rechten voor statushouders bij woningen
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en dat fraude streng wordt bestraft. De partij ziet het als onrechtvaardig dat statushouders woningen krijgen terwijl Nederlanders lang wachten.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
Sociale huren verlagen en inkomensgrenzen verhogen
Om woningen betaalbaarder te maken, wil de PVV de sociale huren verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer mensen hiervoor in aanmerking komen.
Minder regels en duurzaamheidseisen bij woningbouw
De PVV wil bouwen eenvoudiger en goedkoper maken door bouweisen te schrappen, geen nieuwe duurzaamheidseisen op te leggen, en geen verplichte warmtepomp of gasloos bouwen te eisen.
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
“We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het mogelijk maken om permanent in recreatiewoningen te wonen, zodat meer mensen een woning kunnen vinden.
Planbatenheffing inzetten voor betaalbare woningen
De partij wil een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging naar woningbouw inzetten voor meer betaalbare woningen en grondspeculatie tegengaan.
D66 ziet wonen als een basisrecht en wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met nadruk op sociale huur, middenhuur en starters. Ze stellen voor om tien nieuwe steden te bouwen, bestaande wijken te verdichten, woningcorporaties meer ruimte te geven, en verduurzaming van woningen te versnellen. D66 wil daarnaast doorstroming bevorderen, regels vereenvoudigen en huurders beter beschermen.
Tien nieuwe steden en grootschalige woningbouw
D66 wil het woningtekort structureel oplossen door grootschalig te bouwen, waaronder tien nieuwe steden, met een mix van woningtypen en voorzieningen. Dit moet zorgen voor meer betaalbare woningen en gemengde wijken.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
“We maken jaarlijks €2 miljard euro vrij om de woningbouw uit het slop te halen.”
Meer betaalbare en duurzame woningen
D66 wil fors investeren in betaalbare woningen (sociale huur, middenhuur, betaalbare koop) en verduurzaming, met lagere btw voor bouw, verplichtingen voor verhuurders en een grootschalig isolatieplan.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
“Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
“We starten een grootschalig isolatieplan: vóór 2030 verduurzamen we minimaal 1 miljoen huurwoningen.”
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren.”
Doorstroming bevorderen en woningmarkt toegankelijker maken
D66 wil doorstroming stimuleren door ouderen te helpen verhuizen, regels te vereenvoudigen, en starters en huurders meer kansen te geven op een woning.
“We helpen oudere mensen om een nieuwe woning te vinden, zodat er ook plek vrijkomt voor jongeren en gezinnen.”
“Voor starters die kunnen aantonen dat de hypotheeklast lager is dan hun huidige hoge huur, wordt het makkelijker om een hypotheek te krijgen.”
“We laten de studieschuld niet meer meetellen bij de hypotheekaanvraag.”
“Iedereen mag één kamer verhuren zonder dat dat negatieve financiële gevolgen heeft voor een uitkering, de belasting, de huur of een hypotheek. Zo stimuleren we woningdelen.”
Meer regie en snellere procedures
D66 wil bezwaarprocedures versnellen en gemeenten meer regie geven, zodat woningbouwprojecten sneller kunnen starten en het recht op een woning beter wordt beschermd.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Huurdersbescherming en gemengde wijken
D66 wil huurders meer bescherming bieden, wettelijk vastleggen dat nieuwbouw minstens 30% sociale huur bevat, en zorgen voor gemengde, leefbare buurten.
Woningcorporaties meer ruimte geven
D66 wil woningcorporaties weer in staat stellen hun kerntaak uit te voeren: betaalbare woningen bouwen in leefbare buurten.
“Woningcorporaties krijgen weer de ruimte om te doen waarvoor ze zijn opgericht: samen met de overheid en hun huurdersorganisaties betaalbare huizen bouwen in leefbare buurten.”
Het CDA wil de woningnood aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en doorstroming voor starters, gezinnen en ouderen. Ze pleiten voor meer regie van het Rijk, snellere procedures, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, en het stimuleren van innovatieve woonvormen en verduurzaming. Hun visie is gericht op het creëren van leefbare gemeenschappen en het toegankelijk maken van de woningmarkt voor verschillende doelgroepen.
Minimaal 100.000 woningen per jaar bouwen, twee derde betaalbaar
Het CDA ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil fors inzetten op nieuwbouw, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Ze stellen een duidelijke bouwdoelstelling en willen dat het Rijk de regie neemt om dit te realiseren.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Het CDA kiest voor de woningzoekende. Voor brede welvaart en leefbare steden en regio’s met toekomst.”
Snellere procedures en minder belemmerende regels voor woningbouw
Het CDA vindt dat ingewikkelde regelgeving en lange bezwaarprocedures woningbouw onnodig vertragen. Ze willen bezwaarprocedures inkorten, het belang van woningzoekenden wettelijk vastleggen en bovenwettelijke gemeentelijke eisen schrappen.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
“We leggen wettelijk het belang van woningzoekenden vast, zodat zij belanghebbenden worden in woningbouwprocedures en dit expliciet wordt meegewogen.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen voor meer betaalbaarheid
Het CDA erkent dat het huidige fiscale systeem de huizenprijzen opdrijft en starters benadeelt. Ze willen de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en de opbrengsten gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Doorstroming bevorderen en levensloopbestendige woningen bouwen
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt stimuleren, onder meer door meer levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële belemmeringen voor doorstroming weg te nemen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
Meer ruimte voor innovatieve en tijdelijke woonvormen
Het CDA wil mantelzorgwoningen en andere tijdelijke woonvormen vergunningsvrij mogelijk maken en nieuwe woonvormen voor senioren stimuleren, om doorstroming en gemeenschapsvorming te bevorderen.
Betaalbare huur en koop: focus op middenhuur en sociale huur
Het CDA wil meer huurwoningen in het middensegment bouwen, inflatievolgend huurbeleid voor sociale huur, en het mogelijk maken dat huurders hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden.
“We zetten fors in op het bouwen van nieuwe huurwoningen in het middensegment. Dit is nodig zodat groepen als leraren, verpleegkundigen en politieagenten toegang krijgen tot een passende woning.”
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden.”
Verduurzaming van de bestaande woningvoorraad
Het CDA wil gemeenten verplichten tot verduurzamingsplannen per wijk en het verduurzamen van woningen stimuleren, onder meer door het vereenvoudigen van subsidies en besluitvorming bij VvE’s.
DENK ziet betaalbare huisvesting als een fundamenteel recht en wil dat de overheid de regie neemt om het tekort aan woningen snel op te lossen. De partij pleit voor grootschalige bouw van betaalbare woningen, strengere huurregulering, meer investeringen in sociale huur en maatregelen tegen woningmarktdiscriminatie. Hun visie is gericht op het waarborgen van betaalbaarheid, toegankelijkheid en rechtvaardigheid op de woningmarkt voor iedereen.
Grootschalig bouwen van betaalbare woningen
DENK wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een nadruk op betaalbaarheid en een sterke rol voor de overheid. Ze willen een Rijkswoningbouwfonds, een Rijksbouwbedrijf en een fulltime minister met verregaande bevoegdheden om woningbouw te versnellen.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Wettelijke norm voor betaalbare woningen en huurregulering
DENK wil een wettelijke norm voor het aandeel betaalbare woningen en pleit voor strikte huurregulering, waaronder het bevriezen van huren bij te hoge stijgingen en het koppelen van huurstijgingen aan inkomensontwikkeling.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee.”
Investeren in sociale huur en verruimen toegang
DENK wil fors investeren in sociale huurwoningen, onder meer door het afschaffen van heffingen voor woningcorporaties en het verruimen van de inkomensgrenzen voor toegang tot sociale huur.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Aanpakken woningmarktdiscriminatie
DENK wil woningmarktdiscriminatie streng aanpakken met hogere straffen, mysteryguest-onderzoeken en het uit het beroep zetten van discriminerende makelaars.
Bevorderen doorstroming en benutten bestaande woningvoorraad
DENK wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder meer door verhuisbegeleiding voor ouderen, het ombouwen van kantoorpanden en het afschaffen van regels die woningdelen belemmeren.
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen.”
“We blijven maximaal inzetten op het ombouwen van kantoorpanden of andere gebouwen naar woningen.”
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
Verduurzaming en kwaliteitseisen woningen
DENK wil investeren in de verduurzaming van woningen en stelt dat bij slecht geïsoleerde woningen huurstijgingen verboden moeten worden.
Volt ziet wonen als een fundamenteel recht en wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare, duurzame woningen te bouwen, met speciale aandacht voor starters, kwetsbare groepen en doorstroming. De partij pleit voor nationale regie, financiële injecties, innovatieve woonvormen en het tegengaan van speculatie en leegstand. Hun visie is gericht op leefbare, groene wijken en structurele hervormingen van de woningmarkt.
1. Forse bouw van betaalbare en duurzame woningen
Volt wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en een goede mix van huur en koop. Ze willen landelijke regie, financiële stimulansen en duidelijke afspraken met ontwikkelaars om langdurige betaalbaarheid te garanderen.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“Het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt. Dit wordt gedekt door de afbouw van de fiscale stimulering van koopwoningen.”
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
“De overheid financiert onder de voorwaarde dat gerealiseerde betaalbare (midden)woningen voor onbepaalde tijd ook echt betaalbaar blijven.”
“Alle nieuwbouw moet vanaf 2030 voldoen aan de Zero Emission Building (ZEB)-standaard.”
2. Doorstroming bevorderen en doelgroepen ondersteunen
Volt wil de doorstroming op de woningmarkt stimuleren, zodat ouderen, starters en kwetsbare groepen sneller aan passende woningen komen. Dit moet knelpunten oplossen en woningen vrijmaken voor andere woningzoekenden.
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
“We bevorderen doorstroom op de huizenmarkt, zoals met afspraken in nieuwbouwprojecten, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven aan doorstromers vanuit de sociale huursector.”
“Volt helpt mensen die dak- of thuisloos worden door extra te investeren in tijdelijke huisvesting, waar mensen kunnen verblijven tot definitieve huisvesting mogelijk is.”
3. Innovatieve en coöperatieve woonvormen stimuleren
Volt wil nieuwe woonvormen zoals wooncoöperaties, shared housing en circulaire prefabwoningen stimuleren, met financiële steun en aangepaste regelgeving. Dit moet bijdragen aan meer sociale samenhang en flexibiliteit op de woningmarkt.
“We investeren in innovatieve en coöperatieve leef- en woonvormen. Niet alleen voor studenten en senioren, maar voor iedereen die in meer sociale samenhang wil leven.”
“We zorgen voor een flinke financiële injectie voor een nieuw revolverend ‘Fonds Coöperatieve en Innovatieve Woonvormen’ zoals shared housing.”
“Het delen van een woning financieel aantrekkelijker gemaakt worden, onder andere door de kostendelersnorm af te schaffen.”
4. Speculatie en leegstand tegengaan
Volt wil speculatie met bouwgrond en leegstand van woningen actief bestrijden om de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen te vergroten.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan.”
“De leegstand van woningen moet worden ontmoedigd. Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting.”
5. Huurregulering uitbreiden en eerlijke huurprijzen afdwingen
Volt wil huurregulering uitbreiden naar het middensegment en strengere controle op eerlijke huurprijzen, zodat wonen betaalbaar blijft en misbruik wordt tegengegaan.
“Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder.”
“De gemeente moet proactief controles uitvoeren en boetes uitdelen als verhuurders de maximale huurprijzen niet respecteren.”
BBB wil het woningtekort aanpakken door sneller en eenvoudiger te bouwen, bestaande gebouwen om te vormen tot woningen, en regels te versoepelen voor splitsen en delen van huizen. Ze pleiten voor meer betaalbare woningen voor starters, senioren en middeninkomens, met prioriteit voor mensen met lokale binding. BBB wil minder landelijke regeldruk, meer regionale maatwerkoplossingen en bescherming van agrarische grond.
Sneller en eenvoudiger bouwen en verbouwen
BBB vindt dat procedures en regels het bouwen van woningen onnodig vertragen en wil deze drastisch vereenvoudigen. Ze willen bestaande gebouwen makkelijker ombouwen tot woningen, splitsen en delen van huizen vergemakkelijken, en bouwen op eigen erf stimuleren. Dit moet leiden tot meer en snellere woningbouw, vooral buiten de grote steden.
“Sneller bouwen. De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd.”
“Leegstaande panden ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen.”
“Bouwen op eigen erf kan sinds de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dit moet maximaal worden benut en gemeenten moeten hiervoor duidelijke instructies krijgen.”
Meer betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen
BBB wil dat er meer betaalbare woningen komen, met speciale aandacht voor starters, senioren en middeninkomens. Ze willen de bouw van sociale huurwoningen stimuleren, meer woningen voor de middengroepen realiseren, en prioriteit geven aan mensen met lokale binding of urgentie.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
“Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
Minder landelijke regeldruk, meer regionale maatwerkoplossingen
BBB wil landelijke regels en bureaucratie verminderen en meer ruimte geven aan regionale en lokale initiatieven. Ze willen dat gemeenten en provincies maatwerk kunnen leveren, passend bij het karakter van de regio, en dat extra eisen aan woningen alleen mogen als de overheid die zelf bekostigt.
“Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers. Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“BBB zet in op woningen in stad én dorp, met maatwerk per regio. Starters, senioren en middeninkomens moeten weer kansen krijgen op een passend huis.”
“Wij streven naar maatwerk om de leefbaarheid van kleine kernen te behouden. We beschermen kostbaar boerenland, maar willen wel woningbouw in buurtschappen, aan de rand van dorpen en steden mogelijk maken.”
Minder huurbescherming en versoepeling verhuurregels
BBB wil verhuur aantrekkelijker maken door huurbescherming voor onzelfstandige en tweede woningen terug te draaien en verhuurregels voor studenten te versoepelen. Ze willen de Wet betaalbare huur afschaffen omdat deze volgens hen het aanbod van huurwoningen vermindert.
“De huurbescherming voor onzelfstandige en tweede woningen is voor veel mogelijke verhuurders een brug te ver. Die gaan we verder terugdraaien. We willen ook versoepeling van de verhuurregels voor studentenhuisvesting.”
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen.”
Bescherming agrarische grond en bouwen op het platteland
BBB wil woningbouw mogelijk maken in dorpen en aan de rand van steden, maar zonder dat dit ten koste gaat van vruchtbare landbouwgrond. Ze willen beleidsmatige obstakels voor bouwen in het buitengebied wegnemen, mits agrarische bedrijven niet worden belemmerd.
“Om vruchtbare landbouwgrond te beschermen mogen nieuwe woningen in het buitengebied geen belemmering vormen voor omliggende agrarische bedrijven.”
“De beleidsmatige obstakels voor bouwen die provincies opwerpen door landschappen een beschermde waarde toe te kennen, moeten worden weggenomen.”
GroenLinks-PvdA wil de woningmarkt grondig hervormen door jaarlijks 100.000 betaalbare woningen te bouwen, met een sterke publieke regie en minder ruimte voor speculatie en winstbejag. De partij zet in op strengere bescherming van huurders, het tegengaan van leegstand en speculatie, en het toegankelijk maken van koopwoningen voor starters en de middenklasse. Hun visie draait om volkshuisvesting als publieke taak, met prioriteit voor betaalbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen onder publieke regie
GroenLinks-PvdA wil de woningbouw versnellen en de markt minder dominant maken, zodat woningen weer bereikbaar worden voor starters, huurders en de middenklasse. De overheid krijgt de regie terug, met investeringen in betaalbare huur- en koopwoningen en het aanwijzen van meer bouwlocaties.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een ambitieus investeringsprogramma voor de bouw van betaalbare woningen. De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid.”
“Als we 100.000 nieuwe woningen willen bouwen, is ruimte nodig. Dat betekent dat andere belangen zullen moeten inschikken, zoals de veehouderij en de luchtvaart.”
Huurders beschermen en huren betaalbaar houden
De partij wil huurders beschermen tegen woekerhuren, slechte isolatie en onzekerheid door vaste huurcontracten, wettelijke huurprijsbescherming en het verplichten van verhuurders tot verduurzaming. De markt krijgt minder invloed op de huurprijsbepaling.
“We willen ervoor zorgen dat de lonen harder stijgen dan de huren. In tijden van hoge inflatie mogen de huren dan niet te hard stijgen. Om explosieve huurstijgingen te voorkomen, komt er een wettelijke bovengrens aan de toegestane huurstijging.”
“De wettelijke bescherming tegen woekerhuren gaat gelden voor alle huurwoningen. De markt krijgt een minder grote rol bij het bepalen van de maximaal toegestane huurprijs, doordat de koopprijs van de woning (WOZ-waarde) minder zwaar gaat meetellen in de berekening.”
“Huurders betalen letterlijk de rekening als verhuurders weigeren een woning te isoleren. Wij leggen de verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de verhuurder.”
“De vaste huurovereenkomst blijft de norm, zoals we hebben afgesproken in de Wet vaste huurcontracten.”
Speculatie, leegstand en grondspeculanten aanpakken
GroenLinks-PvdA wil speculatie en leegstand tegengaan door gemeentelijke heffingen, boetes en onteigening bij langdurige leegstand of niet-bouwen. Grond en woningen moeten worden ingezet voor wonen, niet voor winst.
“Met een gemeentelijke heffing op langdurig leegstaande woningen gaan we ook leegstand tegen. Elke gemeente kan daarnaast een leegstandsverordening opstellen, zodat woningen die zonder goede reden langdurig leegstaan alsnog verhuurd worden.”
“De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming. Zo loont het om te bouwen in plaats van grond braak te laten liggen. Als eigenaren van grond met een woonbestemming niet binnen een vaste termijn overgaan op woningbouw, volgen boetes en in het ergste geval onteigening.”
Koopwoningen bereikbaar maken voor starters en middenklasse
De partij wil koopwoningen weer bereikbaar maken door prijsstijgingen te beperken, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, en een startersfonds in te stellen dat jongeren helpt bij de financiering van hun eerste woning.
“We willen koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Daarom gaan we de huizenprijsstijgingen beperken. De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.”
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds.”
Diversiteit en kwaliteit van woningen vergroten
GroenLinks-PvdA wil dat nieuwbouwprojecten inspelen op verschillende woonbehoeften (jongeren, ouderen, gezinnen) en hoge eisen stellen aan kwaliteit, duurzaamheid en toegankelijkheid.
“In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
“Jongeren hebben andere woningen nodig dan ouderen, singles weer andere dan gezinnen. In nieuwbouwprojecten moet daar voldoende aandacht voor zijn.”
50PLUS wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen voor ouderen, met nadruk op levensloopbestendige woningen en innovatieve woonvormen. Door ouderen te laten doorstromen naar geschikte woningen, komt de bestaande woningvoorraad vrij voor jongeren en andere doelgroepen. De partij pleit voor herinvoering van het Ministerie voor Volkshuisvesting en concrete bouwdoelstellingen, met extra aandacht voor betaalbaarheid, doorstroming en meer-generatiewoningen.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood, omdat dit doorstroming bevordert en de bestaande woningvoorraad beter benut. De partij stelt een concreet doel van 290.000 levensloopbestendige woningen en wil innovatieve woonvormen stimuleren, zoals woonhofjes en moderne bejaardenhuizen.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
Herinvoering Ministerie voor Volkshuisvesting
Om het woningbeleid kracht bij te zetten, wil 50PLUS het Ministerie voor Volkshuisvesting opnieuw oprichten. Dit moet zorgen voor regie, samenhang en daadkracht bij het realiseren van de bouwopgave en het oplossen van de woningnood.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Bevorderen van meer-generatiewoningen en hofjeswoningen
50PLUS wil meer bouwen voor 50-plussers, met nadruk op meer-generatiewoningen, hofjeswoningen en aanleunwoningen. Dit bevordert samenleven van verschillende generaties en biedt ouderen passende woonvormen.
Stimuleren van woningbezit voor jongeren
De partij wil jongeren helpen sneller een eigen woning te kopen, onder andere door bezitsvorming te stimuleren en een spaarregeling in te voeren.
Klimaatadaptatie bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen
Bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen wil 50PLUS groene daken en gevels verplichten voor natuurlijke verkoeling, met het oog op klimaatadaptatie en bescherming van ouderen tegen hitte.
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
BIJ1 ziet wonen als een fundamenteel recht en wil woningen volledig uit de markt halen en onder democratische, publieke controle brengen. De partij pleit voor massale bouw van sociale huurwoningen, harde aanpak van leegstand en huisjesmelkers, en het afschaffen van de vrije huursector. Hun visie draait om betaalbaarheid, toegankelijkheid en het terugdringen van speculatie en winstbejag in de woningmarkt.
Massale bouw en publieke controle over woningen
BIJ1 wil een nationaal bouwbedrijf oprichten dat grootschalig sociale huurwoningen bouwt, zonder winstoogmerk en onder democratische zeggenschap. Woningcorporaties worden genationaliseerd en de overheid bepaalt waar, wat en voor wie er gebouwd wordt, met als doel woningen betaalbaar en toegankelijk te maken voor iedereen.
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
Harde aanpak van leegstand en speculatie
Leegstand wordt streng bestraft met hoge boetes en onteigening, en speculatief grondbezit wordt verboden. BIJ1 wil dat woningen altijd een maatschappelijke bestemming krijgen en dat nieuwe woningbouw alleen op publieke grond plaatsvindt.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening.”
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
Afschaffen vrije huursector en huurverlaging
BIJ1 wil alle huren verlagen, de vrije huursector afschaffen en alle huurwoningen onder een bindend puntensysteem brengen. Huurprijzen worden bevroren en huurtoeslag verhoogd, zodat wonen betaalbaar wordt voor iedereen.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen.”
Strenge aanpak huisjesmelkers en bescherming huurders
De partij wil huisjesmelkers streng aanpakken, verhuurvergunningen invoeren, en huurders gratis toegang tot recht en huurcommissie geven. Structurele overhuur en intimidatie worden strafbaar.
“Huisjesmelkers maken misbruik van de wooncrisis door veel te hoge huurprijzen te vragen, onderhoud te verwaarlozen en soms zelfs huurders te intimideren. We gaan huisjesmelkers stevig aanpakken en huurders tegen hen beschermen.”
“We voeren een verhuurvergunning met strenge kwalificatie-eisen in, die kan worden afgenomen bij overtredingen. En we investeren in uitgebreide diensten voor controles van de gemeenten die hierop toezicht houden.”
“Huurders krijgen gratis toegang tot recht en huurcommissie. De rechter krijgt ruimere bevoegdheden om overtredingen van huurwetten hard aan te pakken. Structurele overhuur, intimidatie of onterecht opzeggen maken we strafbaar als georganiseerd uitbuiten van huurders.”
De ChristenUnie erkent een ernstige woningnood en wil deze aanpakken door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, waarvan minimaal tweederde betaalbaar is, inclusief 30% sociale huur. Ze investeren miljarden extra, versnellen procedures, stimuleren innovatieve en duurzame bouw, en geven woningcorporaties meer ruimte om te investeren, met speciale aandacht voor starters, ouderen en gemengde wijken.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, tweederde betaalbaar
De ChristenUnie wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en sociale huur. Ze stellen een concreet bouwtempo voor, investeren miljarden extra, en eisen dat minstens tweederde van de nieuwbouw betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur. Dit moet de kansen voor starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen vergroten.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“Er is een groot tekort aan woningen: naar schatting 400.000. Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Meer investeringsruimte en bevoegdheden voor woningcorporaties
Om betaalbare woningen te realiseren, krijgen woningcorporaties meer financiële ruimte en mogen ze eenvoudiger investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen. Ook wordt het makkelijker voor corporaties om hun winst opnieuw te investeren in nieuwe woningen.
“Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen. Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De ChristenUnie wil de bouw versnellen door vergunningprocedures te vereenvoudigen en bezwaarprocedures te verkorten, zodat projecten sneller gerealiseerd kunnen worden zonder afbreuk te doen aan leefbaarheid en veiligheid.
Betaalbare koopwoningen en kansen voor starters
Naast huur zet de ChristenUnie in op meer betaalbare koopwoningen, met speciale aandacht voor starters. Ze breiden het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit en onderzoeken de positie van starters, inclusief de leenstelselgeneratie.
“Daarnaast zorgen we voor meer betaalbare koopwoningen. Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt. We onderzoeken de moeilijkheden van starters op de woningmarkt en nemen daarbij de positie van de leenstelselgeneratie mee.”
Bouwen voor specifieke doelgroepen: ouderen, starters, studenten
De partij wil dat gemeenten voldoende seniorenwoningen en hofjes bouwen, en dat een deel van de sociale huur wordt gereserveerd voor starters. Ook wordt ingezet op meer studentenkamers.
“Elke gemeente moet daarom ook voldoende seniorenwoningen en hofjes voor ouderen bouwen. Plannen hiervoor leggen zij vast in hun volkshuisvestingsprogramma. Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
“We bouwen studentenkamers zodat studenten in de stad kunnen wonen waar ze studeren en hun sociale leven opbouwen.”
Slimmer benutten van bestaande gebouwen en woningen
Naast nieuwbouw wil de ChristenUnie bestaande gebouwen beter benutten, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen, of extra verdiepingen toe te voegen.
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
Duurzaam, toekomstbestendig en innovatief bouwen
De partij wil dat nieuwbouwwoningen duurzaam, energiezuinig en klimaatbestendig zijn, met gebruik van circulaire of biobased materialen. Ze stimuleren innovatie in de bouwsector.
“We willen dat nieuwbouwwoningen niet alleen energiezuinig zijn, maar ook duurzaam gebouwd worden. Daarom werken we mee aan een nieuwe Europese rekenmethode die kijkt naar de totale impact van een woning: van de CO2-uitstoot van de gebruikte bouwmaterialen tot het energieverbruik en de energieopwekking per uur.”
Gemengde wijken en ruimtelijke spreiding
De ChristenUnie streeft naar gemengde wijken waar mensen met verschillende inkomens samenleven, en wil dat gemeenten dit op wijkniveau realiseren.
“Om dat aan te moedigen bouwen we in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur. We zorgen voor gemengde wijken, waar mensen met verschillende achtergronden en inkomens samenleven. Gemeenten krijgen de opdracht om dit niet alleen op papier, maar juist op wijkniveau in te vullen.”
FVD wil het woningaanbod vergroten door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral voor Nederlanders, en pleit voor het afschaffen van klimaat-, stikstof- en duurzaamheidseisen die de bouw vertragen. Ze willen het eigenwoningbezit stimuleren via fiscale voordelen, het beperken van sociale huur, en het vrijlaten van de huurmarkt, met prioriteit voor Nederlanders boven statushouders.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, prioriteit voor Nederlanders
FVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door fors meer woningen te bouwen, met expliciete voorrang voor Nederlanders. Ze willen bouwbelemmeringen zoals milieu- en stikstofregels schrappen om de bouw te versnellen.
Afschaffen van klimaat-, stikstof- en duurzaamheidseisen bij woningbouw
FVD stelt dat milieuregels en duurzaamheidseisen de bouw onnodig vertragen en woningen duurder maken. Door deze eisen af te schaffen, willen ze bouwen goedkoper en sneller maken.
Stimuleren van eigenwoningbezit via fiscale voordelen
FVD beschouwt het eigen huis als essentieel voor vrijheid en wil het bezit stimuleren door fiscale lasten te verlagen: hypotheekrenteaftrek blijft, overdrachtsbelasting omlaag, startersvrijstelling wordt uitgebreid, en erfpacht wordt afgeschaft.
“De eigen woning blijft in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait. De hypotheekrenteaftrek behouden we en het maximale aftrektarief gaat terug omhoog naar 52%.”
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We schaffen gemeentelijke- en Rijkserfpachtregelingen af, schenken de grond aan woningeigenaren en schelden de resterende erfpacht kwijt, zodat grond weer echt eigendom wordt.”
Vrijlaten en verkleinen van de sociale huursector, prioriteit voor Nederlanders
FVD wil de huurmarkt liberaliseren door de Wet Betaalbare Huur af te schaffen, het aandeel sociale huur te verkleinen, en Nederlanders altijd voorrang te geven boven statushouders.
“We schaffen de Wet Betaalbare Huur af om de huurmarkt te vitaliseren en geven verhuurders vrije keuze in huurders. Sociale huurwoningen worden beperkt, met voorrang voor Nederlanders boven statushouders.”
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector en geven Nederlanders altijd voorrang.”
Huurders stimuleren tot koop en woningtransformatie vergemakkelijken
FVD wil huurders de kans geven hun woning van corporaties te kopen en maakt transformatie van bestaande panden eenvoudiger om het woningaanbod te vergroten.
De Partij voor de Dieren vindt dat wonen een grondrecht is en geen verdienmodel; woningen moeten betaalbaar, duurzaam en toegankelijk zijn voor iedereen. Ze willen het woningtekort oplossen door bestaande bebouwing beter te benutten, meer sociale huurwoningen te bouwen, speculatie en huisjesmelkerij aan te pakken, en verduurzaming van de woningvoorraad te versnellen. De partij koppelt wonen los van de markt en kiest voor een groene, inclusieve en eerlijke volkshuisvesting.
Wonen is een recht, geen verdienmodel
De PvdD stelt dat wonen een grondrecht is en verzet zich tegen het behandelen van woningen als handelswaar. Ze willen speculatie tegengaan en het woningaanbod loskoppelen van marktwerking, zodat betaalbare woningen voor iedereen beschikbaar zijn.
Meer sociale huurwoningen en betaalbare nieuwbouw
De partij wil het woningtekort oplossen door meer sociale huurwoningen te bouwen, bestaande woningen beter te benutten en nieuwbouw te richten op betaalbaarheid en duurzaamheid. Ze stellen een minimumpercentage sociale huur voor en willen flexibele woonvormen stimuleren.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
“We maken ruimte voor woningen. Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Het tekort aan studentenwoningen wordt opgelost door snel duurzame woningen te realiseren, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen.”
Bestaande bebouwing beter benutten en verduurzamen
De PvdD wil bestaande gebouwen slimmer gebruiken door transformatie, splitsen en optoppen, en zet sterk in op verduurzaming van de woningvoorraad. Ze willen energieneutrale woningen als norm en stellen concrete doelen voor verduurzaming.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“De woningvoorraad is in 2030 energieneutraal. Zonnepanelen op daken worden de norm.”
Aanpak van huisjesmelkers, speculatie en hoge huren
De partij wil huisjesmelkerij en speculatie ontmoedigen door regulering, het beperken van het aantal verhuurpanden per eigenaar, het dwingend maken van het woningwaarderingsstelsel (WWS) en het bevriezen van huren.
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
Bouwen alleen op klimaatbestendige locaties en natuurinclusief
De PvdD wil dat nieuwe woningen alleen op klimaatbestendige locaties worden gebouwd, met aandacht voor natuur, biodiversiteit en circulaire bouwprincipes.
JA21 ziet het woningtekort als een gevolg van falend overheidsbeleid en ongecontroleerde bevolkingsgroei, vooral door migratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van bevolkingsgroei via migratieplafonds, het versnellen van woningbouw (met nadruk op kleinere woningen en doorstroming), het afschaffen van erfpachtproblemen en huurregulering, en het stimuleren van eigendom voor jonge gezinnen. De partij wil dat de markt meer ruimte krijgt, met minder regulering en meer flexibiliteit, en pleit voor een structurele, demografisch onderbouwde langetermijnvisie op wonen.
Bevolkingsgroei door migratie beperken om woningnood te bestrijden
JA21 stelt dat het woningtekort vooral wordt veroorzaakt door snelle bevolkingsgroei door migratie en wil deze groei juridisch beperken. Dit moet de druk op de woningmarkt structureel verlichten.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw en woningaanbod
JA21 wil de woningbouw versnellen door bestaande voorraad beter te benutten, fabrieksmatige bouw te stimuleren, en kleinere projecten mogelijk te maken. Ook moet het woningaanbod flexibeler worden afgestemd op demografische trends, met nadruk op kleinere woningen en tijdelijke oplossingen.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Voorts is oog nodig voor balans in het woningaanbod: De vergrijzing leidt tot een piekvraag naar kleine, toegankelijke woningen; met name appartementen en flexibele woonvormen voor ouderen.”
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
Doorstroming bevorderen en ouderenhuisvesting stimuleren
JA21 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten, onder meer door het bouwen van bejaardenhuizen en moderne woonconcepten voor senioren.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren.”
Huurmarkt liberaliseren en investeringsklimaat verbeteren
JA21 pleit voor het afbouwen van huurregulering, het intrekken van de Wet betaalbare huur, en het verlagen van de fiscale druk op de huurwoningmarkt om het investeringsvertrouwen te herstellen en het huuraanbod te vergroten.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
Koopwoning bereikbaar maken voor jonge gezinnen
JA21 wil jonge gezinnen met een relatief laag inkomen helpen aan een koopwoning, onder meer via fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Erfpachtproblematiek aanpakken
JA21 wil consumenten beschermen tegen onvoorspelbare en hoge erfpachtlasten en pleit voor wettelijke bescherming tegen stijgingen van de erfpachtcanon.
“Consumentenbescherming wettelijk vastleggen om plotselinge en exorbitante stijgingen van de erfpachtcanon te beëindigen.”