BVNL wil het woningtekort oplossen door de woningmarkt te dereguleren, minder overheidsbemoeienis en het stimuleren van meer (grondgebonden) woningbouw, vooral door het wegnemen van regels en beperkingen. De partij koppelt het woningtekort nadrukkelijk aan immigratie en pleit voor het stoppen van immigratie als structurele oplossing, naast concrete voorstellen zoals het vergunningsvrij splitsen en optoppen van woningen, het afschaffen van belemmerende wetten en het faciliteren van sociale woningbouw door corporaties.
BVNL ziet overheidsregels en bureaucratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en wil deze drastisch verminderen. De partij stelt voor om wetten en regels die woningbouw belemmeren af te schaffen, het vergunningsproces te versnellen en de overheid grotendeels terug te trekken uit de woningmarkt.
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
“Minder regels en minder bureaucratie.”
BVNL wil het woningaanbod snel vergroten door bestaande woningen te splitsen, extra verdiepingen toe te staan (optoppen), en het makkelijker maken om bedrijfsruimtes en kantoren naar woningen te transformeren. Dit moet zonder extra ruimtebeslag direct tot meer woningen leiden.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
“Het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen ... die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
BVNL wil specifieke wetten die volgens hen woningbouw belemmeren afschaffen, zoals de Wet betaalbare huur, de Wet goed verhuurderschap en de kostendelersnorm. Ook willen ze het stikstofbeleid en duurzaamheidseisen schrappen die volgens hen de bouw vertragen.
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
“Schaf de kostendelersnorm af, zodat mensen kunnen samenwonen zonder een deel van hun uitkering te verliezen.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag.”
BVNL wil woningcorporaties meer ruimte geven om sociale huurwoningen te bouwen en te verkopen aan huurders, terwijl de markt de rest van de woningbouw verzorgt.
BVNL koppelt het woningtekort direct aan immigratie en stelt dat het stoppen van immigratie noodzakelijk is om het woningprobleem structureel op te lossen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
NSC wil de woningbouw fors versnellen door meer regie vanuit het Rijk, het wegnemen van bureaucratische barrières en het stellen van harde bouwdoelen, met nadruk op betaalbare en sociale woningen. Ze pleiten voor een jaarlijkse bouwopgave van 100.000 woningen, waarvan 30% sociaal en tweederde betaalbaar, en willen procedures inkorten, investeringen stimuleren en grondspeculatie tegengaan. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals een versnellingsfonds, strikte monitoring, innovatieve bouwmethoden en het inzetten van rijksgronden om de wooncrisis structureel aan te pakken.
NSC stelt een harde jaarlijkse bouwopgave centraal, met een duidelijke verdeling tussen sociale, betaalbare huur- en koopwoningen. Dit moet de wooncrisis oplossen en vooral starters, mensen met een smalle beurs en middeninkomens perspectief bieden.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
Om de bouwproductie daadwerkelijk te verhogen, wil NSC procedures inkorten, bezwaar en beroep beperken, en €2 miljard investeren in een versnellingsfonds. De overheid moet knopen doorhakken bij knelpunten en sneller vergunningen verlenen.
“Versnellen van de woningbouw door verkorte procedures, een versnellingsfonds van €2 miljard en een crisisaanpak.”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
NSC wil niet alleen meer woningen, maar vooral betaalbare woningen realiseren. Ze stellen maxima aan huurprijzen, stimuleren startersleningen en beperken speculatie.
“We streven naar een aandeel van 30% sociale huur en van 2/3de betaalbare koop en midden-huur.”
“Een maximum stellen aan huren in de sociale huursector en midden-huur en het invoeren van een huurregister.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Om sneller en goedkoper te bouwen, zet NSC in op modulaire, fabrieksmatige en flexibele bouw, en het benutten van bestaande gebouwen door splitsen, optoppen en transformeren.
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“Om de woningbouw te versnellen zetten we in op twee bewezen strategieën: de bouw van flexibele, modulaire woningen en het forceren van doorbraken in bestaande plannen die al in de pijplijn zitten.”
NSC wil dat het Rijk harde afspraken maakt met provincies en gemeenten over aantallen en locaties, en rijksgronden actief inzet voor woningbouw. Monitoring en bijsturing zijn essentieel.
“Het Rijk maakt afspraken met provincies en gemeenten over het aantal te bouwen woningen. En ziet erop toe dat in provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies en volkshuisvestingsplannen voldoende nieuwbouwlocaties worden aangewezen.”
“Rijksgronden kunnen prima woonlocaties zijn, we zetten ze actief in bij gebiedsontwikkelingen.”
Om betaalbaarheid te waarborgen, wil NSC grondspeculatie aanpakken via gemeentelijke heffingen, onteigening en het afromen van waardestijgingen door bestemmingswijzigingen.
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
“Grondinstrumentarium moet ingezet worden om tot taxatie van de waarde van grond te komen op basis van huidig gebruik. Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
NSC wil langjarige, verplichte afspraken met woningcorporaties over nieuwbouw, fiscale stimulansen voor investeerders en een investeringsgarantie vanuit het Rijk.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
“Om investeren in woningbouw te stimuleren nemen we belastingmaatregelen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten.”
“We willen een Woningbouw Investeringsgarantie openstellen (WIG), waarbij het Rijk garant staat voor afzet bij grote gebiedsontwikkelingen met gemengde bouwprogramma’s.”
De SGP vindt woningbouw een kerntaak van de overheid en wil snel meer woningen realiseren, met prioriteit voor betaalbare woningen voor starters, senioren en sociale huur. Ze pleiten voor minder belemmerende regels, meer regie van het Rijk, ruimte voor lokale initiatieven, en innovatieve bouwmethoden. De partij wil bouwen waar nodig, zowel binnen als buiten de stad, en benadrukt het belang van een gevarieerd woningaanbod en het benutten van bestaande gebouwen.
De SGP ziet de woningnood als een urgent probleem en wil dat er snel en in alle segmenten meer woningen worden gebouwd, met nadruk op starters, senioren en sociale huur. Ze vinden dat het Rijk regie moet nemen, maar lokale overheden ruimte moeten krijgen voor maatwerk. Ook moet er zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk gebouwd worden, met oog voor ruimtelijke kwaliteit.
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is. De meeste aandacht gaat daarbij eerst uit naar het segment waar de nood het hoogst is. Ook de bouw van sociale huurwoningen verdient meer urgentie.”
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
“De woningbouwopgave vereist een goede en effectieve samenwerking tussen overheden, woningcorporaties en bedrijfsleven. Elk met hun eigen rol. De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen.”
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
De SGP wil dat bouwregels en procedures worden vereenvoudigd om woningbouw te versnellen. Ze vinden dat regels te vaak vertragend werken en willen juridische procedures beperken, bezwaarprocedures stroomlijnen en een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten invoeren.
“Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken. Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
De SGP wil innovatieve bouwmethoden stimuleren, zoals industrieel bouwen, en het beter benutten van bestaande gebouwen door transformatie, optoppen, splitsen en hospitaverhuur. Ook tijdelijke en alternatieve woonvormen krijgen aandacht om snel in de woningbehoefte te voorzien.
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Industrieel bouwen wordt aantrekkelijker gemaakt. Bijvoorbeeld door de keuringen te versimpelen en door te werken met een landelijk keurmerk per type woning.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
“Het ombouwen van leegstaande kantoorpanden naar studentenhuisvesting kan hier een oplossing bieden.”
De SGP wil dat gemeenten en provincies mogelijkheden krijgen om snelle woningbouw af te dwingen, onder andere door actieve grondexploitatie en het opleggen van een bouwplicht bij verkoop van grond.
“Projectontwikkelaars moeten bouwgronden niet jarenlang braak laten liggen. Het is daarom zaak dat gemeenten en provincies mogelijkheden hebben om snelle woningbouw te bewerkstelligen. Dit kan door het actief stimuleren van grondexploitatie (gezamenlijk met gemeenten) of verkoop met een aan tijd gebonden bouwplicht.”
De SGP vindt dat woningbouw moet aansluiten bij lokale behoeften en demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, huishoudverdunning en migratie. Ze willen ruimte voor initiatieven als ‘straatje erbij’ en maatregelen om jongeren in het dorp te houden.
“Waar nodig moeten provincies hiervoor meer ruimte bieden, zeker als die nodig is om te voorzien in de vraag naar woningen vanuit de eigen woonkern.”
“Er moet meer aandacht komen voor de toegenomen vraag naar woningen, zoals de impact van migratie en van echtscheidingsproblematiek.”
BBB wil woningbouw versnellen door minder regels, meer regionale flexibiliteit en het benutten van bestaande gebouwen en erven, zowel in steden als dorpen. De partij zet in op betaalbare woningen voor starters, senioren en middengroepen, met nadruk op maatwerk per regio en bescherming van landbouwgrond. Belangrijke voorstellen zijn het vergunningsvrij splitsen van woningen, het stimuleren van sociale huur en het schrappen van belemmerende regelgeving.
BBB wil procedures voor woningbouwprojecten versnellen en vereenvoudigen, en belemmerende regelgeving schrappen om de bouwproductie op te voeren. Gemeenten en provincies mogen geen extra eisen stellen, tenzij ze die zelf bekostigen.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers. Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“We zetten in op fabrieksmatige en tijdelijke woningbouw om efficiënter te bouwen. Op dat gebied is er nog veel meer mogelijk om de woningbouw te versnellen.”
“Aan commissie STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving) die korte metten maakt met onnodige regels.”
Om sneller meer woningen te realiseren, wil BBB het splitsen van bestaande woningen en het ombouwen van leegstaande panden vergunningsvrij en aantrekkelijker maken.
“BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden. BBB wil verhuur aantrekkelijker maken, ook kamerverhuur. Regels die daarvoor belemmerend werken, horen te worden afgeschaft.”
“Leegstaande panden ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
“Bestaande woningvoorraad benutten. Woningdelen, het splitsen van woningen en kamerverhuur en hospitaverhuur worden eenvoudiger en aantrekkelijker gemaakt.”
BBB wil woningbouw niet alleen in steden, maar ook in dorpen en buurtschappen, afgestemd op het karakter van de regio. Dit moet de leefbaarheid en voorzieningen in heel Nederland behouden.
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen. BBB wil door woningbouw in de stad en op het platteland ook de voorzieningen zoals huisartsen, scholen en openbaar vervoer overal in Nederland beschikbaar en bereikbaar houden. Daarvoor is woningbouw nodig op een schaal die past bij het karakter van de regio.”
“Wij streven naar maatwerk om de leefbaarheid van kleine kernen te behouden. We beschermen kostbaar boerenland, maar willen wel woningbouw in buurtschappen, aan de rand van dorpen en steden mogelijk maken.”
“Meer woningbouw in dorpen voor de lokale vraag. [...] Daarom wil BBB belemmeringen wegnemen en meer woningbouw voor de dorpen mogelijk maken.”
BBB wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met een vast aandeel sociale huur en meer woningen voor de middengroepen. Starters en senioren krijgen extra aandacht.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
“We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen.”
BBB wil woningbouw combineren met bescherming van vruchtbare landbouwgrond en multifunctioneel ruimtegebruik, om het landschap en de leefbaarheid te behouden.
“Om vruchtbare landbouwgrond te beschermen mogen nieuwe woningen in het buitengebied geen belemmering vormen voor omliggende agrarische bedrijven.”
“Onze vruchtbare landbouwgrond is waardevol. BBB zal ervoor waken dat deze niet klakkeloos wordt herbestemd omdat er andere aanspraken op worden gedaan.”
“BBB pleit voor slimme combinaties van functies, zoals wonen, natuur, landbouw en water, in plaats van strikte scheiding.”
D66 wil het woningtekort doorbreken met grootschalige woningbouw, waaronder de bouw van tien nieuwe steden, meer sociale huur en betaalbare woningen, en snellere procedures. Ze zetten in op gemengde, duurzame wijken, meer regie voor gemeenten, en maatregelen om doorstroming en woningdelen te stimuleren, zodat iedereen – van jong tot oud – een betaalbaar en passend huis kan vinden.
D66 kiest voor een radicale aanpak van het woningtekort door tien nieuwe steden te bouwen, vooral bij bestaande steden en ov-knooppunten, met gemengde wijken en goede voorzieningen. Dit moet het structurele tekort aan woningen oplossen en gemeenschappen versterken.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. En met oog voor architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
D66 wil wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw minstens 30% sociale huur komt en investeert in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Dit moet zorgen voor gemengde wijken en betere toegang tot betaalbare woningen.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
“Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
D66 vindt dat bezwaarprocedures woningbouw te vaak vertragen en wil deze versnellen, zodat het recht op een woning beter in balans komt met het recht op bezwaar.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller.”
“Alleen in uitzonderlijke gevallen gaat de Raad van State nog over tot het stilleggen van de bouw.”
D66 wil de woningmarkt in beweging krijgen door doorstroming te bevorderen, onder meer met meer woningen voor ouderen en tijdelijke regels voor woningdelen, zodat bestaande woonruimte beter wordt benut.
“De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“D66 stelt een tijdelijke crisisregel in. Iedereen mag één kamer verhuren zonder dat dat negatieve financiële gevolgen heeft voor een uitkering, de belasting, de huur of een hypotheek. Zo stimuleren we woningdelen.”
“Vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing worden gratis, zodat het aantrekkelijker wordt om in bestaande huizen met meer mensen te wonen.”
D66 wil dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om grond te kopen, te ontwikkelen en grondspeculatie tegen te gaan, zodat woningbouw sneller en socialer kan plaatsvinden.
“Gemeenten krijgen meer ruimte om zelf grond te kopen en te ontwikkelen. Ook krijgen gemeenten meer mogelijkheden om grondspeculaties te voorkomen en te zorgen dat er niet alleen huizen komen, maar ook speelplaatsen en groen.”
D66 wil bouwquota voor jongeren, studenten en ouderen, en stimuleert woonvormen met gemeenschappelijke ruimtes voor jongeren en studenten.
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
“Voor jongeren en studenten bouwen we vooral huizen met gemeenschappelijke ruimtes. Zo kunnen meer mensen wonen op dezelfde plek én zulke huizen zorgen voor meer verbinding en sociale steun.”
“We bouwen levensloopbestendige woningen en verbinden zorg, welzijn en wonen.”
De PVV wil woningbouw versnellen door procedures te vereenvoudigen, bezwaar en beroep tijdelijk te beperken, en meer buitenstedelijk te bouwen. Ze willen geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp of gasloos bouwen, en geven woningcorporaties een grotere rol in het bouwen van middenhuurwoningen. Voorrang voor statushouders op sociale huur wordt afgeschaft en de overheid grijpt in bij vastgelopen projecten.
De PVV vindt dat woningbouwprojecten te vaak worden vertraagd door bezwaarprocedures en strenge regelgeving. Ze willen vergunningverlening versnellen, bezwaar en beroep beperken, en ingrijpen waar projecten vastlopen. Dit moet het woningtekort sneller oplossen.
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
“We beperken tijdelijk de mogelijkheden voor bezwaar en beroep tegen bouwvergunningen waar het omgevingsplan al onherroepelijk vastligt. Zo voorkomen we dat ieder deelproject of iedere fase van een woningbouwproject gefrustreerd wordt.”
De PVV wil woningbouw niet verder vertragen of duurder maken door extra duurzaamheidseisen. Ze zijn tegen verplichte warmtepompen, gasloos bouwen en nieuwe eisen op het gebied van duurzaamheid.
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
“We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
De PVV wil dat woningcorporaties niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen gaan bouwen. Dit moet het aanbod voor middeninkomens vergroten.
De partij pleit voor zowel grootschalige nieuwbouw buiten de stad als het beter benutten van bestaande ruimte binnen de stad, bijvoorbeeld door transformatie van kantoren, optoppen en splitsen.
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Binnenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut. Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties.”
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en dat gemeenten niet langer verplicht zijn hen te huisvesten. Dit moet de wachttijd voor Nederlanders verkorten.
Om het woningtekort te verlichten wil de PVV permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toestaan.
“Permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toestaan; ruimte voor woonwagens”
De PVV wil een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging naar woningbouw inzetten voor betaalbare woningen en grondspeculatie tegengaan.
De Partij voor de Dieren wil woningbouw loskoppelen van marktwerking en focussen op duurzame, betaalbare en groene woonruimte, met prioriteit voor sociale huur en hergebruik van bestaande gebouwen. Ze pleiten voor het benutten van vrijgekomen landbouwgrond door krimp van de veehouderij, circulair en natuurinclusief bouwen, en het tegengaan van speculatie en huisjesmelkerij. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat woningbouw moet bijdragen aan natuurherstel en klimaatdoelen.
De PvdD wil het woningtekort oplossen door minimaal 40% van de nieuwbouw te bestemmen voor sociale huur, het tegengaan van verkoop van sociale huurwoningen, en het stimuleren van betaalbare woonruimte voor studenten, jongeren en alleenstaanden. Ze willen de overheid laten sturen op woningbouw die aansluit bij de werkelijke behoefte, niet bij investeerdersbelang.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
“We willen dat studenten betaalbaar op kamers kunnen en dat jonge gezinnen een huur- of koopwoning vinden die bij hun gezinssituatie past.”
“Het tekort aan studentenwoningen wordt opgelost door snel duurzame woningen te realiseren, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen.”
“Woningen worden niet standaard gebouwd naar de behoefte van het kerngezin, maar er wordt ook woonruimte gecreëerd voor mensen die alleen (willen) wonen.”
Door het fors verminderen van de veehouderij komt landbouwgrond vrij, waarvan een deel wordt ingezet voor woningbouw aan de rand van bestaande woonkernen, zonder natuur en leefbaarheid aan te tasten.
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Zo ontstaat ruimte voor woningen aan de rand van bestaande woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid, landschaps- en cultuurhistorie en de natuur.”
De partij wil eerst bestaande gebouwen transformeren, leegstand aanpakken, optoppen en splitsen, en doorstroming stimuleren voordat nieuwbouw plaatsvindt. Dit moet vooral éénpersoonswoningen opleveren en de druk op nieuwbouw verminderen.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming. Hiermee kunnen vooral veel éénpersoonswoningen gecreëerd worden.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen.”
Nieuwbouw moet circulair, gasvrij, energieneutraal of energiepositief zijn, met gebruik van natuurlijke, hernieuwbare materialen en zonder dierlijke bouwmaterialen. Er wordt alleen gebouwd op klimaatbestendige locaties, niet in laaggelegen polders.
“Alle nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief.”
“We bouwen, lowtech, circulair en natuurinclusief. Er wordt zo veel mogelijk gebruikgemaakt van natuurlijke, hernieuwbare en gerecyclede materialen en van natuurlijke bouwprincipes.”
“Woningen bouwen we alleen op klimaatbestendige locaties. Laaggelegen polders onder zeeniveau zijn dat niet, zoals Rijnenburg nabij Utrecht.”
De PvdD wil dat de overheid de regie neemt over woningbouw, zodat er gebouwd wordt naar behoefte en niet naar winst. Speculatie, huisjesmelkerij en leegstand worden actief tegengegaan.
“De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“De agro-industrie en particuliere investeerders zullen pas op de plaats moeten maken, zodat de overheid de grondwettelijke taak om te zorgen voor woongelegenheid ook echt kan gaan waarmaken.”
GroenLinks-PvdA maakt woningbouw tot topprioriteit en wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen realiseren, met nadruk op betaalbaarheid en publieke regie. Ze willen grondspeculatie tegengaan, woningcorporaties versterken en investeren fors in sociale en middenhuurwoningen. De partij kiest voor een actieve rol van de overheid om de woningmarkt eerlijker en toegankelijker te maken voor starters, middeninkomens en kwetsbare groepen.
GroenLinks-PvdA wil de woningbouw versnellen door de overheid weer de regie te geven, met een ambitieus investeringsprogramma en wetgeving die snelle bouw mogelijk maakt. De focus ligt op betaalbare woningen voor een brede doelgroep, niet op winst voor speculanten.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een Wet versnelling woningbouw om te zorgen dat we sneller kunnen bouwen.”
“Het aantal nieuwbouwwoningen moet omhoog, zowel huur als koop. Een nieuwe regering komt direct met een Wet versnelling woningbouw.”
De partij wil woningbouwcorporaties zonder winstoogmerk een centrale rol geven, met hogere inkomensgrenzen zodat ook de middenklasse toegang krijgt tot betaalbare woningen. Het Rijk ondersteunt dit met gunstige financiering en belastingvoordelen.
“Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl krijgen een grote rol bij nieuwbouwprojecten. Dat zijn investeerders zonder winstoogmerk, die betaalbare huurwoningen van topkwaliteit bouwen voor iedereen.”
“De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat ook de middenklasse toegang krijgt tot betaalbare woningen. Het doel is dat tweederde van de Nederlandse huishoudens tot de doelgroep behoort.”
“We passen de wet aan zodat de Woningcorporaties Nieuwe Stijl geen winstbelasting betaalt.”
Om woningbouw te versnellen en betaalbaar te houden, wil GroenLinks-PvdA grondspeculatie tegengaan door speculatiewinsten af te romen, actief grond op te kopen en een Rijksgrondbank op te richten. Grondeigenaren worden gestimuleerd of gedwongen sneller te bouwen.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“We willen daarom financiering beschikbaar stellen voor een Rijksgrondbank om grond op te kopen voor de bouw van nieuwe woningen.”
“Met een bouwstimulans gaan we grondeigenaren aansporen sneller te bouwen. De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming.”
De partij wil meer ruimte creëren voor woningbouw door landbouwgrond, bedrijventerreinen en luchthaventerreinen te bestemmen voor woningen, ook als dat ten koste gaat van andere sectoren.
“We gaan landbouwgrond bestemmen voor woningbouw en doen hetzelfde met verloederde bedrijventerreinen, leegstaande binnenstedelijke locaties en grond van ontwikkelaars die jarenlang niet ontwikkelen.”
“We zien grote kansen: een woonwijk op de locatie van de luchthaven bij Rotterdam, veel meer woningbouw in Noord-Holland als het aantal vluchten op Schiphol daalt, en grootschalige woningbouw of nieuwe steden in de Brabantse stedenrij, bij Brainport Eindhoven en tussen Almere en Amsterdam.”
GroenLinks-PvdA wil betaalbare woningbouw stimuleren met publieke investeringen, gunstige leningen voor sociale en middenhuur, en subsidies voor projecten die anders niet van de grond komen.
“Een investeringsprogramma voor tienduizenden betaalbare woningen.”
“We zorgen voor extra investeringsruimte door gunstige leningen voor de bouw van tienduizenden woningen met een huur tot maximaal 1.200 euro per maand.”
“Gemeenten krijgen een nieuwbouw-premie als ze woningen bouwen. Ook stellen we extra geld beschikbaar voor nieuwe wegen en ov-verbindingen.”
JA21 ziet de woningnood als een gevolg van falend beleid en pleit voor een combinatie van meer bouwen, het benutten van bestaande woningen, en het beperken van bevolkingsgroei door migratie. De partij wil woningbouw versnellen via concrete maatregelen zoals het aanwijzen van nieuwe locaties, het stimuleren van fabrieksmatige bouw, en het versoepelen van regelgeving, met speciale aandacht voor jonge gezinnen en ouderen. Tegelijkertijd koppelt JA21 woningbouwbeleid expliciet aan het beperken van migratie om de druk op de woningmarkt structureel te verlichten.
JA21 wil het woningtekort aanpakken door het versnellen van woningbouw, het aanwijzen van nieuwe locaties, en het stimuleren van innovatieve bouwmethoden. De partij ziet het benutten van bestaande vastgoedvoorraad en het faciliteren van kleinere bouwprojecten als belangrijke oplossingen, naast het aanstellen van een regeringscommissaris om knelpunten op te lossen.
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“Handhaven van ondersteuning van de woningbouw middels de investering van 0,5% van het BBP.”
“Kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals in het kader van ‘straatje erbij‘- concept waardoor met de inschakeling van het kleinere en middelgrote aannemingsbedrijf meer bouwcapaciteit beschikbaar komt.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Een regeringscommissaris woningbouwproductie wordt aangesteld met bevoegdheden om knelpunten op te lossen en een gezonde markt te stimuleren.”
JA21 koppelt woningbouwbeleid direct aan demografische trends en wil bevolkingsgroei, vooral door migratie, beperken om de woningnood structureel op te lossen. De partij pleit voor juridische migratieplafonds en scherpe selectie van migranten.
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
“Een beleid ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
JA21 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, met speciale aandacht voor ouderen en jonge gezinnen. Door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten en jonge gezinnen te ondersteunen met fiscale maatregelen, wil de partij het woningaanbod beter laten aansluiten op de vraag.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren.”
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
JA21 wil het investeringsklimaat voor woningbouw verbeteren door regeldruk en fiscale lasten te verlagen, huurregulering af te bouwen, en de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen af te schaffen.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
JA21 wil juridische en bestuurlijke procedures versnellen, onder andere door woningbouw als dringend belang aan te merken en tijdelijke vrijstellingen te creëren.
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Volt wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en een mix van sociale huur, middenhuur en koop. Ze pleiten voor nationale regie, financiële injecties in woningbouwfondsen, versnelling van procedures en innovatieve bouwmethoden. Hun visie is gericht op leefbare, groene wijken en structurele oplossingen voor verschillende doelgroepen.
Volt vindt dat landelijke sturing en harmonisatie van regels noodzakelijk zijn om de bouw van 1 miljoen woningen tot 2030 te realiseren. Ze willen procedures versnellen, financiële middelen bundelen en gemeenten/provincies meer slagkracht geven.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“We versnellen de doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsprocedures, zodat omgevingsvergunningen voor woonprojecten veel sneller definitief worden.”
“Gemeenten worden financieel in staat gesteld om actiever grondbeleid te voeren, door vaker grond aan te kopen en meer gebruik te maken van hun voorkeursrecht.”
Volt stelt harde eisen aan de woningmix bij nieuwbouw: het merendeel moet betaalbaar zijn, met een significant aandeel sociale huur, om de wooncrisis structureel aan te pakken.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
Om woningbouwprojecten haalbaar te maken, wil Volt bestaande fondsen uitbreiden, innovatieve bouwmethoden stimuleren en investeringen van pensioenfondsen en verzekeraars aantrekkelijker maken.
“De instrumenten en fondsen krijgen een financiële injectie, zodat het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt.”
“Ook innovatieve bouwmethoden kunnen op deze wijze sneller en vaker grootschalig worden ingezet.”
“We onderzoeken ook of deze garantstelling toegankelijk kan worden gemaakt voor andere marktpartijen, zodat het bijvoorbeeld ook voor pensioenfondsen en verzekeraars aantrekkelijker wordt om te blijven investeren in woningbouw- en beheer.”
Volt wil dat betaalbare woningen ook op lange termijn betaalbaar blijven, met afdwingbare afspraken en transparantie van projectontwikkelaars.
“De overheid financiert onder de voorwaarde dat gerealiseerde betaalbare (midden)woningen voor onbepaalde tijd ook echt betaalbaar blijven. De Rijksoverheid en gemeenten moeten hiervoor duidelijke, afdwingbare afspraken vastleggen in contracten met projectontwikkelaars.”
“Volt wil bij vastgoedprojecten een (vertrouwelijke) ‘openboekverplichting’, zodat de minister controle houdt op de besteding van publiek geld.”
Volt koppelt de woningbouwopgave aan duurzaamheid: alle nieuwbouw moet vanaf 2030 klimaatneutraal zijn, met nadruk op circulair en biobased bouwen.
Volt wil bouwtrajecten versnellen door digitalisering, standaardisatie en vooraf goedgekeurde woningtypen.
“We blijven zoeken naar manieren om bouwtrajecten te versnellen, bijvoorbeeld door te experimenteren met gestandaardiseerde concepten voor socialewoningbouw.”
“Ook benutten we de kansen van digitalisering om woningbouwprojecten te versnellen. Het Kadaster gaat eigendomsrechten in digitale 3D-modellen bijhouden in plaats van op platte tekeningen.”
De SP wil de regie over woningbouw terug bij de overheid en gemeenten leggen, met als doel één miljoen betaalbare huurwoningen te realiseren, vooral voor starters, gezinnen en ouderen. Ze pleiten voor het aanpakken van grondspeculatie, het benutten van leegstaande panden, en het ondersteunen van wooncoöperaties, zodat woningbouw weer draait om mensen in plaats van winst. De partij investeert fors in volkshuisvesting en wil bouwen aan duurzame, kwalitatieve en toegankelijke woningen voor brede groepen.
De SP wil fors investeren in woningbouw door één miljoen betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit moet gebeuren via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. De regie komt bij gemeenten te liggen, zodat er gericht gebouwd wordt voor verschillende doelgroepen.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
“Met dit geld bouwen we honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk. Voor starters, gezinnen en ouderen in buurten waar je prettig woont en graag blijft.”
De SP wil grondspeculatie en leegstand actief bestrijden om woningbouw te versnellen en betaalbaar te maken. Grondeigenaren die grond vasthouden of speculeren worden zwaarder belast of onteigend, en leegstaande panden worden extra belast of onteigend om ze snel geschikt te maken voor bewoning.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
De SP wil het makkelijker maken voor bewoners om samen woningen te bouwen en beheren via wooncoöperaties. Dit vergroot de zeggenschap van bewoners over hun woonomgeving en stimuleert betrokkenheid bij woningbouw.
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten. Zo geven we bewoners meer zeggenschap over hun woningen en woonomgeving, en bouwen we samen aan sterke en betrokken buurten.”
De SP vindt dat nieuwe woningen niet alleen betaalbaar en functioneel moeten zijn, maar ook duurzaam, ruim en esthetisch aantrekkelijk. Ze willen stedenbouwkundige visies met aandacht voor kwaliteit, duurzaamheid en de menselijke maat, zodat iedereen in een prettige en leefbare wijk kan wonen.
De SP wil gericht bouwen voor verschillende doelgroepen, zoals jongeren, starters en ouderen, zodat iedereen een passende woning kan vinden in zijn of haar eigen buurt.
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
“We bouwen er duizenden jongerenwoningen bij, op campussen, in steden en dorpen.”
“Daarom bouwen we meer betaalbare, toegankelijke en passende woningen voor ouderen. Gelijkvloers, in de buurt van voorzieningen en met zorg dichtbij als dat nodig is.”
DENK ziet woningbouw als een kerntaak van de overheid en wil het woningtekort snel oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen en procedures te versnellen. De partij pleit voor een sterke regierol van de overheid, met concrete doelen zoals 100.000 nieuwe woningen per jaar, een Rijksbouwbedrijf en een Minister van Volkshuisvesting met verregaande bevoegdheden. Betaalbaarheid, doorstroming en het aanpakken van belemmerende regels staan centraal in hun visie.
DENK wil het woningtekort snel terugdringen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een sterke regierol van de overheid. Hiervoor wordt een Rijksbouwbedrijf opgericht, een Rijkswoningbouwfonds ingesteld en een Minister van Volkshuisvesting aangesteld met bindende bevoegdheden om locaties aan te wijzen.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Om woningbouw te versnellen wil DENK overbodige en belemmerende regelgeving schrappen, bezwaarmogelijkheden beperken en de capaciteit voor procedures vergroten. Dit moet leiden tot snellere realisatie van woningbouwprojecten.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
DENK wil wettelijk vastleggen dat de helft van de nieuwbouw uit sociale huur en koopwoningen bestaat, 40% uit betaalbare middenhuur en koop, en slechts 10% uit het hogere segment. Zo moet woningbouw bijdragen aan betaalbaarheid en sociale rechtvaardigheid.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Om woningbouw te stimuleren wil DENK meer budget voor plancapaciteit beschikbaar stellen en gemeenten de mogelijkheid geven om leegstand en braakliggende grond te belasten.
DENK wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder andere door verhuisbegeleiding voor ouderen en het afschaffen van regels die woningdelen belemmeren.
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen.”
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
DENK wil maximaal inzetten op het ombouwen van kantoorpanden en andere gebouwen naar woningen om snel extra woningvoorraad te creëren.
“We blijven maximaal inzetten op het ombouwen van kantoorpanden of andere gebouwen naar woningen.”
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk en minder regels en procedures. De partij kiest voor snelle, grootschalige woningbouw, het schrappen van belemmerende regelgeving en het stimuleren van betaalbare koop- en huurwoningen, zodat ook starters en middeninkomens een huis kunnen vinden.
De VVD vindt dat het Rijk de regie moet nemen over woningbouw, met de bouw van dertig nieuwe grootschalige woonwijken en het aanwijzen van locaties, ook buiten de Randstad. Dit moet het woningtekort snel terugdringen en gemeenten worden gestimuleerd of geholpen om bouwproductie te verhogen.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“Het Rijk krijgt de regie op de ruimtelijke ordening en bouwproductie terug. Gemeenten die bouwrecords breken krijgen een financiële bonus om in nieuwe woningbouwplannen te investeren. Gemeenten die achterlopen op de bouwplannen krijgen hulp van het ministerie om de woningbouwproductie op te schalen.”
De VVD ziet overregulering en trage procedures als de grootste rem op woningbouw. Ze willen vergunningen, bezwaarprocedures en bouwregels drastisch schrappen, desnoods via een spoedwet, om de bouw te versnellen.
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar. Dat wordt een topprioriteit.”
“Bezwaren over woningbouw moeten daarbij extra snel worden behandeld, zodat er sneller huizen gebouwd kunnen worden.”
“We verhogen de griffierechten fors voor bezwaarprocedures tegen woningbouw, om onnodige vertragingstactieken en beroepsprocedures te ontmoedigen.”
De VVD wil vooral betaalbare koopwoningen bouwen en het eigen woningbezit stimuleren, onder meer door een wettelijk kooprecht voor huurders met voldoende inkomen en het inzetten van overheidsgeld voor betaalbare koopprojecten.
“Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen. Alle overige (projectmatige) betaalbaarheidseisen laten we in principe los om de bouw aan te jagen.”
“Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
Naast koopwoningen wil de VVD ook meer betaalbare huurwoningen bouwen en bestaande gebouwen beter benutten door splitsen, optoppen en ombouwen te vergemakkelijken.
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
De VVD wil landelijke bouweisen en minder vergunningen, zodat woningen sneller en goedkoper gebouwd kunnen worden, bijvoorbeeld door fabrieksmatige productie en standaardisatie.
“We gaan meer woningen fabrieksmatig produceren. Tegelijkertijd komt er landelijke sturing op de bouwtechnische eisen, zodat kwaliteit, snelheid en betaalbaarheid hand in hand gaan. Daarvoor gaan we vergunningseisen op landelijk niveau vastleggen, zodat een goedgekeurde woning in Groningen ook direct in Limburg mag worden gebouwd.”
“We zorgen ervoor dat je voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig hebt.”
Het CDA wil de woningnood aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en doorstroming. Ze pleiten voor meer regie van het Rijk, snellere procedures, en het schrappen van belemmerende regels, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Het CDA wil daarnaast de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en investeert in infrastructuur en leefbaarheid om grootschalige woningbouw mogelijk te maken.
Het CDA stelt een concreet bouwdoel van minimaal 100.000 woningen per jaar, waarvan het merendeel betaalbaar moet zijn, om de woningnood structureel te verlichten. Hierbij ligt de focus op starters, gezinnen en ouderen, en wordt regionaal afgestemd op de behoefte aan sociale huur, middensegment en vrije sector.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Woningzoekende op 1 – Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
Het CDA vindt dat het Rijk meer regie moet nemen, procedures moet versnellen en belemmerende regels moet schrappen om woningbouwprojecten sneller te realiseren. Ze willen bezwaarprocedures inkorten, het belang van woningzoekenden wettelijk vastleggen en bovenwettelijke gemeentelijke eisen schrappen.
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers. Regie van het Rijk, doorzettingsmacht, ruimtelijk beleid en adequate financiering zijn harde voorwaarden.”
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan. De Raad van State gaat door met het behandelen van woningbouwzaken met voorrang, via een aparte ‘vastgoedkamer’.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
“We leggen wettelijk het belang van woningzoekenden vast, zodat zij belanghebbenden worden in woningbouwprocedures en dit expliciet wordt meegewogen.”
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door meer levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële belemmeringen voor doorstroming weg te nemen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
Om de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder te maken, wil het CDA de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en de opbrengsten gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Grootschalige woningbouw is volgens het CDA alleen verantwoord als nieuwe wijken goed bereikbaar zijn en leefbaar blijven, met investeringen in wegen, openbaar vervoer, fietspaden en groen.
“Grootschalige woningbouw is alleen mogelijk als de nieuwe wijken goed bereikbaar zijn. We investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken.”
“We bouwen met oog voor de leefbaarheid van groeiende steden: voldoende ruimte voor groen, klimaat-adaptief bouwen, ontmoeting en nabijheid van voorzieningen borgen in de omgevingsvisies. Dit wordt een kader binnen het verstrekken van de Woningbouwimpuls.”
De ChristenUnie wil de woningbouw fors versnellen en betaalbaarder maken, met een duidelijke regierol voor de overheid en forse investeringen in betaalbare en duurzame woningen. Ze pleiten voor het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het vereenvoudigen van procedures, het stimuleren van binnenstedelijke verdichting en het eerlijker verdelen van grondwinsten. De partij legt nadruk op duurzaamheid, gemengde wijken en het aanpakken van grondspeculatie.
De ChristenUnie wil het woningtekort snel inlopen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een focus op betaalbaarheid en een grote rol voor woningcorporaties. Dit moet de wooncrisis oplossen en kansen bieden aan starters, ouderen en gezinnen.
“Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
De partij ziet trage en complexe procedures als een belangrijke rem op woningbouw en wil deze versnellen, zonder afbreuk te doen aan gezondheid en veiligheid.
De ChristenUnie wil vooral binnen steden en dorpen bouwen, met behoud van leefbaarheid en voorzieningen, en alleen buiten de bebouwde kom als het verantwoord is qua water, bodem en bereikbaarheid.
“De ruimte in Nederland is beperkt. Verdichten (méér woningen bouwen binnen bestaande steden) is daarom essentieel. Door te bouwen op plekken waar de infrastructuur al ligt, voorkomen we dat open landschap verdwijnt en houden we voorzieningen bereikbaar.”
“Grotere nieuwbouwlocaties buiten de dorpen en steden, die nodig zijn om de woningnood op te lossen, worden gebouwd op plekken die verantwoord zijn qua gesteldheid van water en bodem én goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer.”
De partij wil dat nieuwbouw energiezuinig, duurzaam en klimaatbestendig is, met stimulansen voor circulaire en biobased materialen.
De ChristenUnie wil de waardestijging van bouwgrond eerlijker verdelen en grondspeculatie tegengaan, zodat woningbouw betaalbaarder wordt.
“Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
“Gemeenten moeten actiever met hun grond omgaan... zodat er sneller en betaalbaar gebouwd wordt en leegstand effectief wordt aangepakt.”
FVD wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en voorrang voor Nederlanders. Ze willen milieu-, stikstof- en duurzaamheidseisen schrappen om woningbouw te versnellen en pleiten voor minder sociale huur, meer koopwoningen en het stimuleren van eigen woningbezit. De partij verzet zich tegen overheidsdwang en regulering, en wil de woningmarkt vrijer en toegankelijker maken.
FVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door fors meer woningen te bouwen, met prioriteit voor Nederlanders. Ze willen belemmerende regels afschaffen om de bouw te versnellen en betaalbare koopwoningen mogelijk te maken.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders. Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
FVD stelt dat milieu- en duurzaamheidseisen woningbouw onnodig vertragen en duurder maken. Door deze eisen te schrappen, willen ze bouwen goedkoper en sneller maken.
De partij wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen, de Wet Betaalbare Huur afschaffen en verhuurders meer vrijheid geven. Ze stimuleren koopwoningen en willen huurders de kans geven hun woning te kopen.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We sporen woningcorporaties aan om woningen aan huurders te verkopen, zodat meer Nederlanders eigenaar worden van hun eigen woning.”
“De huurmarkt moet weer vitaal en vrij worden. De Wet Betaalbare Huur is een aanval op het eigendomsrecht en leidt tot minder aanbod. Wij schaffen deze wet af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren.”
FVD wil woningbouw realiseren zonder natuur of landbouwgrond op te offeren en pleit voor bouw met oog voor schoonheid en menselijke maat.
BIJ1 wil woningbouw volledig uit de markt halen en radicaal hervormen tot een publiek en democratisch gestuurd systeem, met als doel wonen als basisrecht te garanderen. De partij pleit voor een nationaal bouwbedrijf dat grootschalig sociale huurwoningen bouwt, het afschaffen van de grondmarkt, en het structureel beperken van commerciële projectontwikkelaars. Zo wil BIJ1 betaalbare, duurzame woningen realiseren voor mensen in plaats van winst, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
BIJ1 wil een nationaal, publiek bouwbedrijf oprichten dat zich volledig richt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk, blijft permanent in publieke handen en staat onder democratische controle van bewoners en huurdersorganisaties. Hiermee wil BIJ1 de macht van commerciële projectontwikkelaars en grondspeculanten doorbreken en de woningbouw richten op sociale behoefte in plaats van marktwaarde.
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Het nationaal bouwbedrijf en de woningcorporaties leveren woningen op die betaalbaarder, beter en toekomstbestendiger zijn dan alles wat de commerciële sector de afgelopen decennia heeft voortgebracht.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
BIJ1 wil de grondmarkt afschaffen en grondspeculatie onmogelijk maken. Nieuwe woningbouw mag alleen nog plaatsvinden op publieke grond, die permanent in collectief eigendom blijft en onder democratische controle wordt beheerd. Hiermee wil de partij de macht van projectontwikkelaars en speculanten beëindigen en woningbouw volledig in publieke handen brengen.
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde. Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
BIJ1 wil publieke samenwerking met commerciële projectontwikkelaars zoveel mogelijk beperken. De overheid bepaalt weer wat, waar en voor wie er gebouwd wordt, op basis van sociale behoefte en noodzaak, niet marktwaarde. Dit moet de chantagepositie van private bouwbedrijven en grondspeculanten structureel doorbreken.
“Publieke samenwerking met commerciële projectontwikkelaars wordt zo veel mogelijk beperkt. Daarmee wordt de chantagepositie van private bouwbedrijven en grondspeculanten structureel doorbroken: de overheid bepaalt weer wat, waar en voor wie er gebouwd wordt op basis van sociale behoefte en noodzaak, niet marktwaarde.”
BIJ1 stelt als concreet doel om 1 miljoen sociale woningen toe te voegen, gebouwd door het nationaal bouwbedrijf. Dit is bedoeld om het woningtekort structureel op te lossen en wonen betaalbaar te maken voor iedereen.
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
De partij legt nadruk op het realiseren van passende, betaalbare woningen voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens. Ook wordt de Housing First-aanpak ingezet om dakloosheid uit te bannen.
“De prioriteit ligt bij het realiseren van passende, betaalbare woningen voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens.”
“Hiervoor worden er direct genoeg gratis zelfstandige woningen voor alle dak- en thuislozen gerealiseerd, met het doel om in 2030 nul dakloze mensen te hebben (Lissabon Verklaring).”
50PLUS wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen voor ouderen, met als doel de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. De partij pleit voor de heroprichting van het Ministerie van Volkshuisvesting, de bouw van 290.000 levensloopbestendige woningen, en het stimuleren van innovatieve woonvormen zoals hofjes en woonzorgcomplexen. Door ouderen passende huisvesting te bieden, ontstaat er ruimte voor jongeren en gezinnen in de bestaande woningvoorraad.
50PLUS ziet het ontbreken van regie als een oorzaak van het woningtekort en wil daarom het Ministerie van Volkshuisvesting opnieuw instellen. Dit ministerie moet de regie nemen over woningbouw, met speciale aandacht voor ouderenhuisvesting.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
De partij stelt als concreet doel om 290.000 levensloopbestendige woningen gefaseerd te realiseren, met oog voor bouwcapaciteit en netcongestie. Dit moet de doorstroming op gang brengen en ouderen passende huisvesting bieden.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
50PLUS wil innovatieve woonvormen stimuleren, zoals hofjes, woonzorgcomplexen en meer-generatiewoningen, om zelfstandigheid, zorg en gemeenschap te combineren. Dit moet ouderen een passende, betaalbare en moderne woonoplossing bieden.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
“Nadruk op meer-generatiewoningen. Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
50PLUS ziet bouwen voor ouderen als dé oplossing voor woningnood onder jongeren, omdat doorstroming van ouderen naar geschikte woningen bestaande huizen vrijmaakt voor andere doelgroepen.
Bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor ouderen wil 50PLUS extra aandacht voor klimaatadaptatie, zoals groene daken en gevels voor verkoeling.
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”