Verkiezingsprogramma's 2025 overwonen, stikstof, economie, veiligheid en migratie
BVNL pleit voor het drastisch verminderen van overheidsbemoeienis en regulering op het gebied van wonen, economie en stikstof, en wil immigratie sterk beperken. De partij stelt dat het woningtekort, de stikstofcrisis en economische problemen vooral door overheidsbeleid en migratie zijn veroorzaakt, en bepleit deregulering, een asielstop, afschaffing van het stikstofbeleid en lagere belastingen. Veiligheid moet worden versterkt door strengere straffen en meer bevoegdheden voor justitie.
Woningmarkt dereguleren en liberaliseren
BVNL ziet het woningtekort als gevolg van overheidsregulering en hoge migratie. De partij wil minder regels, meer bouwvrijheid, en het vergunningsvrij maken van woningdelen en transformaties, zodat het aanbod snel kan groeien.
“Het beleid van de overheid de markt in de afgelopen 15 jaar volledig verstoord, met een enorme crisis op de woningmarkt als gevolg. De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen en het afschaffen van de kostendelersnorm, die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
Stikstofbeleid volledig afschaffen
BVNL beschouwt het stikstofbeleid als bureaucratisch en onnodig, en wil het per direct schrappen. De partij stelt dat er technisch geen stikstofprobleem is en dat het beleid boeren, vissers en bouwers onterecht belemmert.
“BVNL wil dat het 'stikstofprobleem' van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
“Het stikstofbeleid gaat per direct de prullenbak in, zodat boeren weer rustig kunnen boeren en vissers weer gewoon kunnen vissen.”
“Het stikstoffonds van € 25 miljard wordt ontmanteld.”
“Het Aeriusmodel mag niet meer worden gebruikt en er wordt slechts gewerkt met gemeten waarden.”
Asielstop en sterke beperking immigratie
BVNL wil een volledige asielstop en stelt dat immigratie de belangrijkste oorzaak is van het woningtekort, druk op voorzieningen en bevolkingsgroei. Alleen opvang in de regio is acceptabel, en remigratie wordt actief gestimuleerd.
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Opvang van vluchtelingen zou altijd plaats moeten vinden in de eigen regio.”
“We zetten actief in op remigratie door terugkeer financieel te stimuleren. Iedereen die voor altijd afstand doet van zijn of haar Nederlands paspoort en permanent vertrekt uit Nederland, krijgt een vergoeding van €25.000,-.”
“Voor afgewezen asielzoekers of illegale migranten is in Nederland geen plaats. Gemeenten of andere instanties die illegalen ondersteunen zullen worden beboet.”
Minder regels, lagere belastingen en afschaffen subsidies
BVNL wil het ondernemersklimaat verbeteren door lagere belastingen, minder regels en het afschaffen van subsidies. De partij ziet het MKB als ruggengraat van de economie en wil werken weer lonend maken.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen.”
“Subsidies worden afgeschaft.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
Strengere aanpak criminaliteit en meer veiligheid
BVNL wil de veiligheid vergroten door hogere minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven, meer bevoegdheden voor reclassering en een harde aanpak van zware criminaliteit.
De PVV wil Nederland weer "van de Nederlanders" maken door een totale asielstop, het schrappen van stikstofregels die woningbouw en landbouw belemmeren, forse investeringen in woningbouw uitsluitend voor Nederlanders, lastenverlichting voor burgers en harde maatregelen tegen criminaliteit. De partij stelt concrete beleidsmaatregelen voor zoals het beëindigen van voorrang voor statushouders bij sociale huur, het legaliseren van PAS-melders, het verlagen van sociale huren, het afschaffen van klimaatmaatregelen en het direct uitzetten van criminele vreemdelingen.
Totale asielstop en strenge migratiebeperking
De PVV ziet immigratie, vooral asiel en niet-westerse migratie, als de kern van veel maatschappelijke problemen en wil deze volledig stoppen. Dit moet de druk op woningen, uitkeringen en veiligheid verminderen.
“Totale asielstop: alle asielzoekers worden aan de grens geweigerd (artikel 72 VWEU)”
“Geen immigratie uit islamitische landen”
“Opt-out op asiel en immigratie bij de EU afdwingen met inzet vetorecht”
“Alle Syriërs terug naar Syrië of andere Arabische landen.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Statushouders die frauderen (zoals illegale onderverhuur), op vakantie gaan naar het land van herkomst of werk of een woning weigeren, raken direct hun verblijfsvergunning kwijt”
Meer en snellere woningbouw uitsluitend voor Nederlanders
De PVV wil het woningtekort oplossen door fors te investeren in woningbouw, procedures te versnellen en statushouders uit te sluiten van voorrang. De partij wil bouwen voor Nederlanders, niet voor nieuwkomers.
“Het woningtekort is opgelopen naar 400.000. Een gemiddelde koopwoning kost bijna vijf ton! Dat is voor de meeste Nederlanders niet te betalen.”
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
Schrappen en versoepelen van stikstofregels
De PVV beschouwt stikstofbeleid als een kunstmatige belemmering voor woningbouw, landbouw en infrastructuur. De partij wil Europese en nationale stikstofregels schrappen of versoepelen en Natura 2000-gebieden verkleinen.
“Wij zijn er helemaal klaar mee. Nederland behoort tot de grootste nettobetalers van de EU! Dus wat ons betreft slaan we in Brussel met de vuist op tafel en eisen we versoepeling van de regels – van de Vogel- en de Habitatrichtlijn tot en met de verplichte emissiereductie.”
“Ook willen we het aantal gebieden met een Natura 2000-status verminderen – of gebieden verkleinen.”
“Tot die tijd verhogen we direct de rekenkundige ondergrens naar minimaal 1 mol en halen we de kritische depositiewaarden uit de wet. Wij willen immers als de wiederweerga nieuwe woningen bouwen!”
“We moeten af van alle bangmakerij dat onze natuur door stikstof op omvallen zou staan. Te veel – of juist te weinig – stikstof kan de natuur veranderen, en dat is helemaal niet erg.”
Lastenverlichting en focus op Nederlandse economie
De PVV wil de economie stimuleren door lasten voor burgers te verlagen, miljarden aan internationale uitgaven te schrappen en de focus te leggen op koopkracht en betaalbaarheid voor Nederlanders.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
“Miljarden worden verspild aan zaken waar de Nederlander niets aan heeft en ook helemaal niet om heeft gevraagd. Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners.”
“We gaan ook de strijd aan tegen de hoge huren. Deze zijn in de afgelopen tien jaar met bijna 30% omhooggeschoten. De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen.”
Harde aanpak criminaliteit en veiligheid, met nadruk op migratie
De PVV koppelt criminaliteit sterk aan migratie en wil streng optreden tegen criminele vreemdelingen, met directe uitzetting en het intrekken van verblijfsstatussen.
“De PVV gaat korte metten maken met de criminaliteit en overlast van groepen veelal allochtone jongeren.”
“Iedereen die zich in Nederland netjes aan de wet houdt, mag hier blijven – maar vreemdelingen die dat niet doen, dienen zonder pardon te worden “uitgeburgerd”.”
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Mensen met een dubbele nationaliteit die zijn veroordeeld voor één ernstig misdrijf, worden na het uitzitten van de straf gedenaturaliseerd en moeten Nederland verlaten”
FVD wil immigratie en asiel volledig stoppen, het stikstofbeleid en klimaatmaatregelen afschaffen, en de woningmarkt hervormen met prioriteit voor Nederlanders. Ze pleiten voor forse lastenverlichting, meer nationale soevereiniteit, en een harde aanpak van criminaliteit. Hun visie draait om nationale controle, economische groei via deregulering, en het beschermen van Nederlandse cultuur en veiligheid.
Volledige asielstop en remigratie bevorderen
FVD ziet immigratie als een bedreiging voor de verzorgingsstaat, woningmarkt en veiligheid, en wil daarom asielopvang stoppen, remigratie stimuleren en internationale verdragen opzeggen. Alleen tijdelijke, economisch waardevolle migranten zijn welkom onder strikte voorwaarden.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar. Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
“Door verdragen zoals Schengen en het VN-vluchtelingenverdrag op te zeggen, beschermen we onze welvaart en veiligheid en herpakken we de controle over onze grenzen.”
“We stoppen met het opnemen van nieuwe asielzoekers, breken lopende procedures af en ontmantelen het COA, zodat opvang in de regio de norm wordt.”
“We voeren een heffing tot 40% in op geld dat migranten naar hun herkomstlanden overmaken (€18 miljard in 2024), zodat Nederlands geld niet naar het buitenland vloeit.”
Schrappen van stikstofbeleid en landbouwregels
FVD beschouwt het stikstofbeleid als onwetenschappelijk en schadelijk voor boeren en economie. Ze willen alle stikstofregels schrappen, boeren vrijlaten in hun bedrijfsvoering, en EU-beperkingen opheffen.
“Het stikstofbeleid gaat volledig van tafel. Boeren moeten kunnen blijven boeren, vrij van onzinnige regels en (semi-)gedwongen onteigeningen.”
“We vegen het hele stikstofbeleid van tafel en halen de Kritische Depositiewaarden (KDW) uit de wet en uit de vergunningverlening, omdat er geen stikstofcrisis is en boeren gewoon kunnen blijven boeren.”
“We stoppen met EU-beperkingen zoals de Green Deal en het verbod op pulsvisserij, en zorgen voor een gelijk speelveld, zodat Nederlandse boeren met dezelfde gewasbeschermingsmiddelen kunnen werken als hun buitenlandse collega’s.”
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, prioriteit voor Nederlanders
FVD wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, zonder klimaat- of stikstofregels, en met voorrang voor Nederlanders boven statushouders. Ze willen de woningmarkt dereguleren en het eigenwoningbezit stimuleren.
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“Sociale huurwoningen worden beperkt, met voorrang voor Nederlanders boven statushouders.”
Klimaatbeleid en energietransitie volledig stopzetten
FVD erkent geen klimaatprobleem en wil alle klimaatmaatregelen en duurzaamheidseisen afschaffen. Ze kiezen voor fossiele energie, heropening van Groningen, en forse investeringen in kernenergie.
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’.”
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
Harde aanpak criminaliteit en bescherming privacy
FVD wil meer politie op straat, zwaardere straffen, uitzetting van criminele statushouders, en bescherming van privacy tegen digitale surveillance. Veiligheid en vrijheid zijn volgens hen onlosmakelijk verbonden.
“We zorgen daarom voor veilige straten met meer politie, zwaardere straffen voor geweld en criminaliteit, en een zero-tolerance aanpak van overlast.”
“Uitzetting van criminele statushouders en denaturalisatie van misdadigers met dubbel paspoort.”
“We verzetten ons tegen digitale surveillance, zoals de Sleepwet of Digital ID, en beschermen vrije meningsuiting met een anti-censuurwet.”
Belastingen verlagen en economie dereguleren
FVD wil lastenverlichting, minder regels voor ondernemers, en nationale controle over economische beleid. Ze zien hoge belastingen en bureaucratie als rem op groei en innovatie.
“De belastingen zijn veel te hoog geworden en belemmeren innovatie en economische groei.”
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
“We nationaliseren de energiesector om winsten in Nederland te houden en blackouts te voorkomen.”
BIJ1 pleit voor radicaal ingrijpen in wonen, stikstof, economie, veiligheid en migratie, met nadruk op rechtvaardigheid, inclusiviteit en het terugdringen van marktwerking. Ze willen wonen als basisrecht, een drastische reductie van de veestapel voor stikstof, democratisering van de economie, legalisering van drugs voor veiligheid, en open grenzen met gelijke rechten voor migranten.
Wonen als basisrecht, geen markt
BIJ1 ziet wonen als een fundamenteel recht en wil de woningmarkt onttrekken aan commerciële belangen. Ze pleiten voor grootschalige sociale woningbouw, nationalisatie van woningcorporaties, het afschaffen van hypotheekrenteaftrek en het stimuleren van wooncoöperaties. Gentrificatie en discriminatie op de woningmarkt worden actief bestreden.
“Wonen hoort een recht te zijn, geen verdienmodel.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch.”
“De hypotheekrenteaftrek (of: de bezitters-subsidie) schaffen we in fasen binnen 10 jaar af.”
“Wonen in zelfbeheer en wooncoöperaties worden gestimuleerd. We richten democratisch georganiseerde regionale wooncoöperaties op, en stimuleren de garantstelling door derden (bijvoorbeeld gemeenten) waardoor het voor wooncoöperaties makkelijker wordt hun projecten te financieren.”
Drastische reductie veestapel en aanpak stikstofcrisis
Om de stikstofcrisis en biodiversiteitsverlies te bestrijden, wil BIJ1 de veestapel snel en fors verkleinen, kunstmest en pesticiden uitfaseren, en boeren ondersteunen bij de transitie naar duurzame landbouw. Ze eisen directe actie en een sociaal verantwoorde uitkoopregeling.
“Er is een drastische reductie van de veestapel nodig: deze moet met grote snelheid minstens gehalveerd.”
“Om natuur, klimaat en grondstoffen te sparen, worden kunstmest en chemische pesticiden uitgefaseerd en vanaf 2030 afgeschaft.”
“Het is onacceptabel dat de zittende politiek de aanpak van de stikstofcrisis blijft vertragen.”
“We pleiten voor het direct openstellen van een sociaal verantwoorde uitkoopregeling en rechtvaardigheid voor getroffen boeren.”
Democratisering van de economie en eerlijk delen
BIJ1 wil de economische macht democratiseren, met meer zeggenschap voor werknemers, het stimuleren van coöperaties, en het eerlijker verdelen van welvaart. Grote vervuilers en de allerrijksten moeten meer bijdragen, terwijl sociale voorzieningen worden versterkt.
“Een economie waarin we radicaal eerlijk delen en iedereen kan rondkomen.”
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“De democratisering van de economische macht, zoals beschreven in het hoofdstuk Rondkomen en werk, maakt democratische besluiten onderdeel van het alledaagse leven.”
Legalisering en regulering van drugs voor veiligheid
Voor veiligheid kiest BIJ1 voor legalisering en regulering van alle drugs, om criminaliteit en gezondheidsproblemen te verminderen. Ze willen investeren in hulpverlening en rechtsbijstand, en institutioneel racisme binnen justitie bestrijden.
“Teelt, fabricage, bezit en verkoop van alle drugs wordt gelegaliseerd en gereguleerd. Zo kan veiligheid beter worden gecontroleerd en kunnen mensen met drugsproblematiek eerder worden geholpen.”
“Iedereen heeft recht op goede, gratis en toegankelijke rechtsbijstand van sociale advocaten die eerlijk worden betaald.”
Open grenzen en gelijke rechten voor migranten
BIJ1 wil migratie volledig decriminaliseren, grenzen openen, universeel verblijfsrecht invoeren en alle migranten gelijke toegang geven tot basisvoorzieningen en werk. Ze keren zich tegen Europese migratiedeals en willen structurele opvang en integratie.
“Nederland opent de grenzen voor alle landen, versoepelt visumvoorwaarden en schaft de inkomenseis af.”
“Iedereen krijgt gelijke toegang tot basisvoorzieningen, ongeacht verblijfsstatus. Mensen hebben recht op daklozenopvang, medische zorg, voedselbanken, passend werk en gratis taallessen tot C1-niveau.”
“Alle gevluchte mensen mogen tijdens hun procedure vanaf dag 1 onbeperkt werk zoeken en een studie beginnen. Ook ongedocumenteerde mensen mogen werken en studeren.”
“We werken toe naar een wereld waarin verblijfsvergunningen plaats maken voor universeel verblijfsrecht.”
Het CDA wil de regie van de overheid versterken om woningbouw te versnellen, stikstofreductie te realiseren en de economie toekomstbestendig te maken, met oog voor veiligheid en beheersbare migratie. Ze kiezen voor concrete productie van betaalbare woningen, duidelijke stikstofnormen per bedrijf, een strengere migratieregeling en investeren in innovatie en regionale economische groei. Hun visie draait om een fatsoenlijk, veilig en welvarend Nederland met minder regels, meer samenhang en duidelijke keuzes.
Minimaal 100.000 woningen per jaar, focus op betaalbaarheid
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, waarvan twee derde betaalbaar, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Ze willen procedures versnellen, juridische vertragingen beperken en de hypotheekrenteaftrek afbouwen in ruil voor lagere inkomstenbelasting. Dit moet jongeren en woningzoekenden perspectief bieden en de doorstroming bevorderen.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen.”
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen.”
Stikstofreductie met normen per bedrijf en hersteld stikstoffonds
Het CDA erkent dat stikstof de bouw en landbouw belemmert en wil sturen op stikstofreductie met emissienormen per bedrijf, waarbij koplopers worden beloond. Ze willen het stikstoffonds herstellen om de transitie in de landbouw te ondersteunen en de vergunningverlening weer op gang te brengen.
“We sturen op stikstofreductie voor de landbouwsector, en alle overige sectoren, in 2035 (met een tussendoel in 2030). Dit kan door het instellen van een emissienorm per bedrijf. Hiermee belonen we koplopers en ligt er een grotere opgave bij bedrijven die nog meer moeten doen.”
“Het stikstoffonds richten we opnieuw op om boeren perspectief te geven en onze voedselproductie van topkwaliteit te beschermen.”
“We herstellen het Stikstoffonds, zodat ruime middelen beschikbaar zijn om de noodzakelijke transitie in de agrarische sector en natuurbeheer mogelijk te maken.”
“Stikstof beperkt woningbouw en ontwikkeling van bedrijven.”
Strengere en beheersbare migratie, asiel buiten Europa
Het CDA wil migratie fors beperken en beheersbaar maken, met asielaanvragen buiten Europa en strengere terugkeermaatregelen. Ze voeren de spreidingswet uit om de asielopvang te reguleren en willen migratieovereenkomsten aan de Europese buitengrenzen.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken.”
“Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ dat de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen schetst.”
“We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde komt aan de extreem hoge kosten aan hotels voor asielopvang.”
“We sluiten vanuit de Europese Unie met zoveel mogelijk landen aan de Europese buitengrenzen migratieovereenkomsten af, gericht op het aanpakken van de onderliggende oorzaken van migratie, grensbewaking, het bestrijden van illegale”
Investeren in innovatie, regionale economie en arbeidsmarkt
Het CDA wil de economie versterken door te investeren in innovatie, onderzoek, regionale economische clusters en een leven lang ontwikkelen. Ze willen het ondernemersklimaat verbeteren, familiebedrijven ondersteunen en de arbeidsmarkt toekomstbestendig maken.
“We werken samen met werkgevers en vakbonden op de ingeslagen weg om werknemers meer zekerheid te geven en werkgeverschap aantrekkelijk te houden. Het arbeidsongeschiktheidsstelsel vernieuwen we, want na 20 jaar is dat hard nodig. We investeren in leven lang ontwikkelen zodat iedereen de veranderingen in werk kan meemaken.”
“Samen met grote bedrijven, MKB en start ups en met onderwijsinstellingen laten we economische clusters groeien die de regio sterker maken.”
“Vooruitgang vraagt ook dat we investeren in een toekomstgerichte economie. Ondernemen moet weer leuk zijn en worden beloond vanuit de politiek. We willen ruimte geven aan innovatiekracht en ondernemerszin. Daarom investeren we in onderzoek, stimuleren we innovatie en versterken we onze regio’s.”
“Het plezier om te ondernemen moet terugkomen. Het Nederlandse ondernemers- en vestigingsklimaat is de laatste jaren achteruitgegaan. Problemen als stikstof, netcongestie, de schaarste aan ruimte, grondstoffen en arbeidskrachten, regeldruk, financieringsperikelen voor mkb’ers en afnemende arbeidsproductiviteit hebben veel ondernemers ontmoedigd.”
Investeren in veiligheid en defensie, herinvoering opkomstplicht
Het CDA ziet veiligheid als basisvoorwaarde en wil investeren in defensie, criminaliteitsbestrijding en herinvoering van de militaire opkomstplicht. Ze willen crimineel geld afpakken en investeren in getroffen wijken.
“Voor de veiligheid van Nederland en Europa investeren we in Defensie, zoals afgesproken bij de NAVO-top in Den Haag. Daar maken we ruimte voor in de begroting. Iedere Nederlander levert een vrijheidsbijdrage, want veiligheid is niet gratis. We herstellen de militaire opkomstplicht zodat er altijd genoeg mensen klaarstaan om ons te verdedigen.”
“We pakken crimineel geld af en investeren dat terug in de getroffen wijken. Drugscriminaliteit hoort niet bij Nederland: jouw lijntje is zijn liquidatie.”
DENK wil dat de overheid actief ingrijpt om wonen betaalbaar te maken, de stikstofuitstoot te verminderen, economische ongelijkheid te verkleinen, veiligheid in wijken te vergroten en migratie humaan te organiseren. Ze pleiten voor forse investeringen in sociale woningbouw, verduurzaming, armoedebestrijding, meer wijkagenten en het behoud van een menswaardige opvang en legale migratieroutes voor migranten. De kern van hun visie is een sterke, sociale overheid die ongelijkheid bestrijdt en fundamentele rechten waarborgt.
Forse uitbreiding betaalbare woningbouw en regie overheid
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste uitdagingen en wil dat de overheid de regie neemt met concrete bouwdoelen, een Rijksbouwbedrijf en een Minister van Volkshuisvesting. Het doel is betaalbaar wonen voor iedereen, met extra aandacht voor sociale huur, het tegengaan van discriminatie en het toegankelijk maken van koopwoningen.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
“Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“Voor woningmarktdiscriminatie komen zwaardere straffen en boetes.”
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen.”
Handhaven stikstofdoelen met nadruk op vrijwillige uitkoop
DENK erkent de noodzaak om stikstofuitstoot te verminderen en wil vasthouden aan de bestaande doelen, met vrijwillige uitkoopregelingen als voorkeur, maar sluit gedwongen uitkoop niet uit als laatste redmiddel.
“Handhaving van de doelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Wij gaan inzetten op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw, waarbij als ultimum remedium gedwongen uitkoop niet door ons wordt uitgesloten.”
Investeren in armoedebestrijding en economische gelijkheid
DENK wil de economische ongelijkheid aanpakken door het minimumloon te verhogen, armoedebestrijding te intensiveren, lasten te verlagen voor lage en middeninkomens en te investeren in publieke voorzieningen.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen.”
“Wij versterken de bestaanszekerheid door het invoeren van belastingverlagingen voor mensen met lage en middeninkomens en investeren in toereikende tegemoetkomingen.”
Meer wijkagenten en investeren in veiligheid in de wijk
DENK wil de politie zichtbaarder en rechtvaardiger maken, met meer wijkagenten in elke wijk, prioriteit voor kwetsbare wijken en een einde aan etnisch profileren.
Humane en legale migratie, behoud spreidingswet
DENK kiest voor een humane migratie-aanpak, behoud van de spreidingswet, snelle integratie van vluchtelingen en het creëren van legale migratieroutes, met nadruk op mensenrechten.
“De strenge asielwetten van de extreemrechtse regering gaan de prullenbak in. Dit betekent dat de rechtspositie van vluchtelingen niet wordt beperkt, de duur van verblijfsvergunningen niet wordt ingeperkt, gezinshereniging niet moeilijker wordt gemaakt en er geen tweestatusstelsel komt.”
“De Spreidingswet moet behouden blijven.”
“We sluiten menswaardige deals met andere landen om het verdienmodel van mensenhandelaren tegen te gaan, legale mogelijkheden voor migratie te scheppen en de grondoorzaken te verminderen.”
“Vluchtelingen en statushouders horen zo snel mogelijk het recht te krijgen om te werken zodat ze hun eigen inkomen kunnen verdienen.”
NSC wil de regie van de overheid versterken op wonen, migratie, economie, veiligheid en stikstof, met nadruk op zekerheid, betaalbaarheid en grip op migratie. Ze pleiten voor meer betaalbare woningen, een streng en selectief migratiebeleid, een evenwichtige economie met vaste contracten, een gebiedsgerichte stikstofaanpak en forse investeringen in veiligheid en infrastructuur. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals het bouwen van starterswoningen, het beperken van arbeidsmigratie, het significant terugdringen van stikstofuitstoot en het verhogen van defensie-uitgaven.
Meer betaalbare woningen bouwen en doorstroming bevorderen
NSC ziet het woningtekort als een urgent probleem dat bestaanszekerheid ondermijnt. Ze willen meer regie van de overheid, prioriteit voor betaalbare woningen en het versnellen van vergunningverlening, met speciale aandacht voor starters en doorstroming.
“De overheid moet daarom meer regie nemen en besluiten afdwingen om meer huizen te bouwen. Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“We verhogen juist de lonen voor de jongeren, zorgen dat zij weer een vast contract kunnen krijgen voor meer zekerheid en bouwen meer starterswoningen.”
“We verlenen hoge prioriteit aan vergunningverlening voor woningbouwprojecten, ook in relatie tot stikstof. Circulaire bouwinitiatieven voor jongerenwoningen verdienen extra aandacht en versnelde procedures.”
Streng en selectief migratiebeleid met harde plafonds
NSC wil migratie fors beperken, met een wettelijk maximum migratiesaldo, minder arbeids-, kennis-, studie- en asielmigratie, en een actieve aanpak van misstanden. Migratie wordt gezien als een belangrijke oorzaak van druk op de woningmarkt en sociale voorzieningen.
“Om te komen tot een bevolking van 19 tot 20 miljoen per 2050 zetten we in op een richtgetal voor een migratiesaldo van maximaal 50.000 mensen per jaar.”
“We staan voor een streng en realistisch migratiebeleid. Niet gebaseerd op loze kreten die praktisch niet uitvoerbaar zijn, maar op werkbare en effectieve maatregelen. Dat betekent dat we ons niet alleen focussen op asielmigratie maar alle vormen van migratie aanpakken: arbeidsmigratie, kennismigratie, studiemigratie en asielmigratie.”
“We pakken misstanden en uitbuiting streng aan. Onderbetaalde arbeidsmigranten (zoals in delen van de vleessector) mogen geen verdienmodel zijn.”
“De instroom van buitenlandse studenten wordt gerelateerd aan de beschikbare capaciteit aan woonruimte en opleidingsplaatsen in studentensteden.”
Significant terugdringen van stikstofuitstoot, minder modelsturing
NSC erkent de stikstofcrisis als verlammend voor Nederland en wil de uitstoot in 2035 significant verlagen via een gebiedsgerichte aanpak, waarbij alle sectoren bijdragen. Ze willen af van detailsturing op basis van rekenmodellen en meer ruimte voor boeren om zelf doelen te halen.
“De uitstoot van stikstof moet significant zijn teruggedrongen in 2035. Alle sectoren – industrie, verkeer, zee- en luchtvaart en landbouw – dragen bij aan die doelstelling en nemen maatregelen.”
“Tegelijkertijd willen we stoppen met de aanpak die volledig leunt op rekenmodellen. Activiteiten met de geringste stikstofuitstoot krijgen nu vaak geen vergunning meer vanwege de modelmatige detailsturing in Nederland.”
“Boeren krijgen meer ruimte om te bepalen hoe zij de uitstootnormen halen, op basis van doelsturing. Boeren die het goed doen, moeten een beloning krijgen.”
Vaste contracten en eerlijke economie, minder afhankelijk van flex en migratie
NSC wil de economie versterken door vaste contracten weer de norm te maken, markten eerlijker te maken en selectiever te zijn bij het aantrekken van bedrijven die veel arbeidsmigranten nodig hebben. Ze willen een economie die breed bijdraagt aan welvaart, niet alleen aan aandeelhouders.
“Vast contract weer de norm maken.”
“We worden selectiever bij het aantrekken van nieuwe bedrijven die een groot beslag leggen op fysieke en milieuruimte (zoals de ‘distributiedozen’) en waarbij vacatures vooral bezet zullen worden door nieuwe groepen arbeidsmigranten.”
“In het vestigingsbeleid richten we ons op de bedrijven die een bijdrage leveren aan de reële economie en de brede welvaart van Nederland - en niet op brievenbusfirma’s.”
Investeren in veiligheid, infrastructuur en weerbaarheid
NSC ziet veiligheid als een gedeelde verantwoordelijkheid en wil fors investeren in defensie, cyberveiligheid en bescherming van vitale infrastructuur. Ze verhogen de defensie-uitgaven tot de nieuwe NAVO-norm en willen centrale coördinatie voor kritieke infrastructuur.
“We verhogen daarom de defensie-uitgaven tot de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van de economie.”
“Onze belangrijkste infrastructuur zoals wegen, bruggen, energievoorraad, internet- en elektriciteitskabels, dijken en waterwerken, drinkwaterleidingen, moeten weerbaar zijn tegen dreigingen.”
“We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.”
Volt pleit voor een centrale regie op ruimtelijke ordening, snelle en duurzame woningbouw, een stevige stikstofreductie met oog voor natuur en economie, en een innovatieve, duurzame economie gericht op brede welvaart. Op migratie zet Volt in op een humane, Europese aanpak met nadruk op integratie en eerlijke verdeling, terwijl veiligheid vooral wordt benaderd vanuit een gezonde leefomgeving en strenge handhaving op milieuvervuiling.
Centrale regie en versnelling duurzame woningbouw
Volt wil het woningtekort aanpakken door centrale regie, versnelling van de bouw en verduurzaming van woningen, met nadruk op leefbare, groene wijken en meer inspraak voor bewoners.
“We moeten centraal regie voeren op de ruimtelijke ordening en deze integraal bekijken. Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) moet de keuzes voor de toekomst maken, zodat provincies en gemeenten meer duidelijkheid krijgen.”
“Daarom bouwen we meer woningen. Sneller, slimmer én duurzamer. We zorgen dat in 2030 alle nieuwbouw klimaatneutraal is en we maken het verduurzamen van bestaande gebouwen makkelijker.”
“Volt pleit ervoor dat iedereen betaalbaar, veilig en prettig kan wonen.”
Strenge stikstofreductie met oog voor natuur én economie
Volt erkent het stikstofprobleem als urgent en pleit voor een brede, integrale aanpak waarbij natuurherstel, gezondheid en economische ontwikkeling samenkomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende stikstofverbindingen en Volt wil de landbouwvrijstelling afschaffen.
“Stikstofuitstoot vormt een groot probleem in Nederland. Het teveel aan stikstof is schadelijk voor de water- en luchtkwaliteit... Nederland zit op slot: woningbouw, infrastructuur en duurzame energieprojecten lopen vast door te hoge stikstofuitstoot.”
“Stikstofverbindingen onderscheiden zich in NOx (stikstofoxiden) en NH3 (ammoniak). Volt wil dat in de maatregelen voor stikstofreductie rekening wordt gehouden met dit onderscheid.”
“Volt wil de landbouwvrijstelling afschaffen, zodat de landbouw net als de rest van Nederland belasting betaalt over winst.”
“Belangrijke projecten voor het versnellen van de energietransitie lopen in Nederland een groot risico op vertraging door de stikstofproblematiek, terwijl deze projecten uitstoot van schadelijke stoffen op de lange termijn voorkomen. Daarom moeten deze projecten een juridisch haalbaar alternatief krijgen voor de bouwvrijstelling.”
Duurzame, innovatieve economie boven groei om groei
Volt kiest voor een economie van brede welvaart, met focus op duurzaamheid, innovatie en rechtvaardigheid, en wil afscheid nemen van het oude groeimodel gebaseerd op vervuiling en uitputting.
“Wij geloven in een economie van brede welvaart, waarin maatschappelijke waarden belangrijker zijn dan economische groei. We durven afscheid te nemen van een oud economisch model dat draait op vervuiling, uitputting van grondstoffen en goedkope arbeid.”
“We investeren in onderwijs, de energietransitie en goede woningen. Werken moet lonen en grote vermogens dragen eerlijk bij. We bouwen aan een nieuwe economie gebaseerd op duurzaamheid, rechtvaardigheid en samenwerking.”
“We zetten in op een gezond, groen en faciliterend investeringsklimaat in Nederland en in de EU. Innovatie en duurzame economische groei gaan we blijvend en in samenhang stimuleren, waarbij economische groei samengaat met duurzaamheid.”
Humane en Europese aanpak van migratie
Volt wil een gezamenlijke, solidaire Europese migratie-aanpak, gericht op humane opvang, snelle procedures en het benutten van talenten van nieuwkomers.
“Volt zet zich in voor een humane en gemeenschappelijke Europese aanpak van migratie, gebaseerd op solidariteit tussen de lidstaten en een gezamenlijke aanpak voor het beheer van de Europese buitengrenzen.”
“Wij geloven dat alle nieuwkomers het recht toekomt om op een zinvolle manier deel te nemen aan de samenleving.”
“Internationale rechten en afspraken... Snelle en eerlijke procedures... Kleinschalige en menswaardige opvang... Gelijkwaardig meedoen”
Strenge handhaving op milieuvervuiling voor veiligheid
Veiligheid wordt door Volt vooral gekoppeld aan een gezonde leefomgeving, met strenge handhaving op milieuvervuiling en prioriteit voor volksgezondheid.
“We willen dat Nederlandse omgevingsdiensten - in lijn met andere landen - toegerust worden om overtredingen van de vergunningsnormen met behulp van nieuwe technologie te monitoren en conform te beboeten. De tijd dat multinationals ten koste van mens, dier, natuur en klimaat mogen ondernemen, eindigt wat Volt betreft per direct.”
“We versterken de aanpak van milieucriminaliteit en nemen maatregelen om een toekomstbestendige en leefbare omgeving te garanderen.”
“Volksgezondheid begint bij een gezonde bodem, schone lucht en zuiver water.”
JA21 pleit voor een restrictief migratiebeleid om de bevolkingsgroei en woningnood te beperken, wil het stikstofbeleid versoepelen om woningbouw en economische groei mogelijk te maken, en zet in op economische vrijheid, betaalbare energie en veiligheid als topprioriteiten. De partij wil bouwen naar behoefte, migratie plafonneren, nationale zeggenschap over energie en minder regeldruk voor ondernemers. Hun kernvisie is dat Nederland welvarend, veilig en leefbaar blijft door strenge migratiebeperking, realistisch stikstof- en energiebeleid, en het faciliteren van ondernemers en woningbouw.
Migratieplafonds en strenge selectie migranten
JA21 ziet migratie als de belangrijkste oorzaak van bevolkingsgroei en woningnood en wil deze fors beperken door plafonds en strenge selectie. Alleen migranten die aantoonbare meerwaarde hebben, zijn welkom; gezinshereniging en arbeidsmigratie worden sterk ingeperkt.
“JA21 wil migratie weer beheersbaar maken en beperken tot migranten die óns iets te bieden hebben in plaats van andersom. Daartoe moet ook de huidige wet- en regelgeving rond gezinsmigratie, wat in de praktijk in veel gevallen huwelijksmigratie inhoudt, worden aangescherpt.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
“Migratie moet sterk beperkt worden, en migranten die Nederland wel opneemt moeten integreren. JA21 wil dus scherpe grenzen stellen aan migratie, hiermee ruimte creëren op de woningmarkt, de Nederlandse cultuur beschermen, en wil integratie afdwingen.”
Stikstofregels versoepelen voor woningbouw en economie
JA21 beschouwt het huidige stikstofbeleid als een juridisch probleem dat woningbouw en economische ontwikkeling blokkeert. De partij wil af van de kritische depositiewaarde (KDW) en vergunningsprocedures versnellen, zodat bouwprojecten en industrie niet langer stilvallen.
“JA21 wil af van de kritische depositiewaarde (KDW), die wettelijk voorschrijft hoeveel stikstof een natuurge-”
“Vergunningsprocedures versnellen voor onder andere stikstof en aansluitingen op het energienet. Door hierbij voorrang te geven aan strategische sectoren zoals defensie maken we onze industrie toekomstbestendig.”
Bouwen naar behoefte en marktwerking op de woningmarkt
JA21 wil het woningtekort structureel oplossen door bouwen naar demografische behoefte, met ruimte voor marktwerking en flexibele woonvormen. De partij koppelt woningnood direct aan migratie en wil bouwen faciliteren door minder regeldruk en gericht beleid.
Betaalbare en betrouwbare energie, geen nationale klimaatheffingen
JA21 wil nationale zeggenschap over de energiemix, inzet op kernenergie, behoud van fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken, en geen extra nationale klimaatheffingen bovenop Europese regels. Betaalbaarheid en leveringszekerheid staan voorop.
“Energiesoevereiniteit; nationale zeggenschap over de energiemix. Niet Brussel, maar Nederland bepaalt zelf hoe we energie opwekken.”
“Fossiele brandstoffen niet afschrijven zolang er geen volwaardige alternatieven zijn.”
“We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
Minder regeldruk en meer ruimte voor ondernemers
JA21 wil economische groei stimuleren door ondernemers te ontlasten, regeldruk te verminderen, en het vestigingsklimaat te verbeteren. De partij verzet zich tegen nationale lastenverzwaring en wil een gelijk speelveld met buurlanden.
“JA21 wil van Nederland weer het land maken waarin werken loont, waarin ondernemen wordt beloond en waarin de overheid zo veel mogelijk faciliteert in plaats van belast.”
“Een gelijk speelveld voor onze industrie door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België.”
Veiligheid als hoogste prioriteit, hard optreden tegen criminaliteit
Veiligheid is voor JA21 de belangrijkste voorwaarde voor vrijheid. De partij wil fors investeren in politie en defensie, en pleit voor streng optreden tegen criminaliteit en overlastgevende migranten.
“Voor JA21 heeft veiligheid dan ook de allerhoogste prioriteit. De rechtsstaat moet versterkt worden, criminaliteit moet hard aangepakt worden en onze defensie moet op orde gebracht worden.”
“Gedwongen terugkeer van EU-ingezetenen (in de praktijk vaak EU-arbeidsmigranten) die overlast veroorzaken of een gevaar voor de openbare orde zijn, makkelijker maken.”
De VVD kiest voor radicale economische groei, meer woningbouw, een pragmatische aanpak van stikstof en migratiebeperking, en stelt veiligheid centraal als voorwaarde voor vrijheid en welvaart. De partij wil regels schrappen, vergunningverlening versnellen, en zet in op een streng asielbeleid en gematigde bevolkingsgroei. Kernpunten zijn: bouwen van betaalbare woningen, stikstofreductie gericht op economische ruimte, investeren in defensie en infrastructuur, en het beperken van migratie tot wat Nederland aankan.
Meer betaalbare woningen bouwen met minder regels
De VVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door grootschalige woningbouw, het schrappen van regels en centrale regie. Het doel is dat werkenden een huis kunnen betalen en bestaande wijken veiliger en leefbaarder worden.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf. Dat vraagt om centrale regie.”
“Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken. En we moeten flink regels schrappen.”
Stikstofreductie voor economische groei en woningbouw
De VVD wil de stikstofuitstoot substantieel verminderen om vergunningverlening voor bouw en industrie weer mogelijk te maken. De partij kiest voor sectorale emissiesturing, innovatie en het loslaten van eenzijdige stikstofnormen ten gunste van feitelijke natuurkwaliteit.
“We zorgen voor een substantiële vermindering van de stikstofuitstoot, zodat er weer ruimte komt voor vergunningverlening.”
“We gaan per sector sturen op emissies zodat alle sectoren evenredig bijdragen, bijvoorbeeld met elektrificatie, technische innovatie of extensivering.”
“Uiteindelijk moeten we af van de eenzijdige focus op stikstof door niet stikstofnormen maar de feitelijke staat van de natuur, vastgesteld op basis van onafhankelijke en langdurige monitoring, leidend te maken bij vergunningverlening, zodat economie én natuur in Nederland weer kunnen bloeien.”
Radicale economische groei als kernmissie
De VVD stelt economische groei centraal als voorwaarde voor welvaart, veiligheid en geopolitieke onafhankelijkheid. Regeldruk wordt verminderd, infrastructuur uitgebreid, en de industrie moet behouden blijven in Nederland.
“Dit is wat we gaan doen om van Nederland de sterkste economie te maken: Alle seinen op groen voor groei: we willen de energiekosten verlagen en we gaan het elektriciteitsnet versneld uitbreiden. We zorgen voor een substantiële vermindering van de stikstofuitstoot, zodat er weer ruimte komt voor vergunningverlening. En we investeren in onze infrastructuur door nieuwe wegen aan te leggen en bestaande wegen goed te onderhouden.”
“Het alternatief is een keuze voor verval. Voor afbraak. Voor een lege portemonnee. Nederland kan zich geen krimpende economie veroorloven. Alleen met een sterke economie kunnen we opboksen tegen Rusland en China.”
“Een vertrek van de (basis)industrie maakt ons afhankelijker van andere landen. ... We spreken ons daarom uit voor het behoud van Tata Steel in Nederland, mits het bedrijf investeert.”
Investeren in veiligheid en defensie als basis voor vrijheid
Veiligheid wordt gezien als randvoorwaarde voor vrijheid en economische groei. De VVD wil fors investeren in defensie, infrastructuur en energieonafhankelijkheid, en koppelt klimaat- en energiebeleid direct aan nationale veiligheid.
“De investeringen die nodig zijn voor onze veiligheid vragen om fundamentele keuzes. Die kunnen we alleen maken met een sterke en concurrerende economie.”
“Klimaatbeleid is veiligheidsbeleid. Ook energiebeleid, handel en voedselzekerheid vormen essentiële onderdelen van ons veiligheidsbeleid.”
“We hebben een sterke defensie nodig om onze vrije manier van leven te beschermen. De VVD kiest voor een ... grootste investering ooit in onze veiligheid.”
Strenger asiel- en migratiebeleid, gematigde bevolkingsgroei
De VVD wil het asielstelsel fundamenteel veranderen door alleen nog hervestiging toe te staan, het aantal vluchtelingen te koppelen aan draagkracht, en excessen van arbeidsmigratie aan te pakken. Migratie wordt beperkt tot wat Nederland aankan, met als doel veiligheid en sociale cohesie te waarborgen.
“De VVD wil dit systeem fundamenteel veranderen: vluchtelingen kunnen alleen nog via hervestiging naar Nederland komen. Dit betekent dat er niet meer in Nederland asiel kan worden aangevraagd. Het jaarlijks aantal hergevestigde vluchtelingen wordt gebaseerd op draagkracht, en kan dus ook nul zijn.”
“Nederland zet in op gematigde bevolkingsgroei: Gematigde bevolkingsgroei zorgt voor ...”
“Hoewel arbeids- en kennismigratie nog steeds belangrijke motoren van de Nederlandse economie zijn, is de tijd voorbij dat Nederland hier alleen maar beter van wordt. Daarom moeten de excessen van arbeidsmigratie worden aangepakt.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil wonen loskoppelen van de markt, het woningtekort oplossen door veehouderij drastisch te verkleinen en landbouwgrond vrij te maken, en kiest voor een economie die welzijn en ecologie boven groei stelt. Ze willen de stikstofcrisis aanpakken door een forse krimp van de veestapel, en pleiten voor een humaan migratiebeleid gericht op het aanpakken van grondoorzaken en het waarborgen van mensenrechten. Hun visie is radicaal ecologisch, sociaal en anti-marktgericht, met concrete voorstellen voor woningbouw, stikstofreductie, economische herstructurering en migratie.
Wonen loskoppelen van de markt en woningtekort oplossen via krimp veehouderij
PvdD ziet het woningtekort als gevolg van marktwerking en de stikstofcrisis door intensieve veehouderij. Ze willen wonen als grondrecht centraal stellen, investeerders terugdringen, en landbouwgrond vrijmaken voor natuur en woningbouw door de veestapel fors te verkleinen.
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt. Zonder winstoogmerk ontstaat ruimte voor een veel passender woningaanbod.”
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Slechts 7% van het Nederlandse grondoppervlak wordt ingenomen door woningen, bijna de helft door de veehouderij. Dat is onhoudbaar. Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen.”
Forse krimp veestapel en brede stikstofreductie
De partij stelt dat de stikstofcrisis vooral door de veehouderij wordt veroorzaakt en wil een radicale reductie van het aantal dieren, met aanvullende maatregelen voor andere sectoren. Technische oplossingen en verplaatsing van stallen wijzen ze af.
“Het totale aantal dieren dat in de bio-industrie wordt gefokt en gedood, krimpt met minstens 75% in de komende twee jaar.”
“Het verplaatsen van megastallen en het inzetten van technische lapmiddelen, zoals luchtwassers, zogenaamde emissiearme stalsystemen en koeientoiletten, lossen het stikstofprobleem niet op, zijn peperduur en leiden tot extra dierenleed. Daarom zijn ze voor de Partij voor de Dieren onacceptabel.”
“De (ver)bouw zit klem in de stikstofcrisis. Daarom is het noodzakelijk dat het visieloze grondbeleid plaatsmaakt voor volkshuisvesting.”
Economie gericht op welzijn, ecologie en regionale ketens
PvdD wil af van economische groei als doel, kiest voor een circulaire economie, regionale productie, en het belasten van vervuiling en grote vermogens. Ze willen publieke voorzieningen uit de markt halen en bedrijven wettelijk verplichten tot ecologische verantwoordelijkheid.
“We kiezen voor een economie die werkt vóór dier, mens en planeet, in plaats van ten koste van hen.”
“Bedrijven moeten bijdragen aan het welzijn van mens, dier en planeet – niet er ten koste van gaan. We voeren een wettelijke zorgplicht en klimaatplicht voor bedrijven in, ook voor internationale bedrijven die in Nederland actief zijn.”
“We bevorderen de regionalisering van de economie door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren.”
“We maken werken lonender, belasten vervuiling zwaarder en zorgen dat grote ondernemingen en de allerrijksten betalen meer, kleine bedrijven en bewoners minder.”
Humaan migratiebeleid: aanpak grondoorzaken en mensenrechten centraal
De partij wil migratiebeleid richten op het aanpakken van grondoorzaken zoals conflicten en klimaat, verwerpt deals die mensenrechten schenden, en pleit voor goede opvang en gelijke rechten voor migranten en vluchtelingen.
“De Partij voor de Dieren wil de grondoorzaken aanpakken zodat mensen zich niet langer genoodzaakt voelen om hun thuis te verlaten.”
“Migratiebeleid richt zich op het wegnemen van de oorzaken waardoor mensen hun land moeten ontvluchten. Internationale verdragen zoals het Vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens vormen hierbij het uitgangspunt.”
“De opvang en begeleiding van mensen zonder documenten moet goed geregeld worden. Mensen zonder verblijfsvergunning krijgen toegang tot dag- en nachtopvang en worden juridisch en maatschappelijk begeleid.”
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
De SGP pleit voor een strenger migratiebeleid, meer regie van de overheid op de woningmarkt, een pragmatische stikstofaanpak, en het versterken van de economie met oog voor duurzaamheid en concurrentiekracht. Betaalbaar bouwen, het beperken van migratie, en het beschermen van landbouw en natuur staan centraal, met nadruk op christelijke waarden en het belang van gezinnen. Veiligheid krijgt prioriteit, vooral in verkeer en infrastructuur.
Strenger migratiebeleid met bovengrens
De SGP ziet migratie als een belangrijke oorzaak van druk op de woningmarkt en sociale voorzieningen, en wil daarom een bovengrens stellen aan het migratiesaldo. Migratie wordt niet als oplossing voor vergrijzing gezien; in plaats daarvan wil de partij inzetten op het verhogen van het geboortecijfer en het beperken van instroom.
“De SGP wil een sturend richtgetal met een duidelijk bovengrens voor het migratiesaldo inclusief bandbreedtes voor alle migratiesoorten met bijbehorend langjarig, integraal migratiebeleid waarbij alle domeinen van de samenleving in ogenschouw worden genomen.”
“De migratiestroom in al haar verschijningsvormen [moet] op humane wijze worden ingeperkt.”
“Om te voorkomen dat de beschikbaarheid van sociale huurwoningen verder onder druk komt te staan, moet het mogelijk zijn om houders van een verblijfsvergunning – voor zover passend bij hun situatie – te huisvesten in niet-zelfstandige woonruimten.”
Meer regie overheid en versnellen woningbouw
De SGP vindt dat de overheid weer de regie moet nemen op de woningmarkt, met als doel het woningtekort terug te dringen en betaalbaarheid te waarborgen. De partij wil procedures versnellen, een stikstofvrijstelling voor woningbouw, en meer aandacht voor demografische ontwikkelingen zoals migratie en huishoudverdunning.
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“Er moet meer aandacht komen voor de toegenomen vraag naar woningen, zoals de impact van migratie en van echtscheidingsproblematiek.”
Pragmatische stikstofaanpak gericht op natuurherstel
De SGP erkent de noodzaak van natuurherstel en het terugdringen van stikstof, maar verwerpt een rigide Natura 2000-regime. De partij wil investeren in natuurherstelmaatregelen en kiest voor een doelgerichte, realistische aanpak die rekening houdt met landbouw en economie.
Economie: concurrentiekracht en verduurzaming
De SGP wil de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie beschermen, verduurzaming stimuleren zonder doorschieten in regelgeving, en investeren in energie-infrastructuur. De partij waarschuwt voor verplaatsing van productie naar landen met lagere milieustandaarden.
“De Nederlandse industrie staat onder grote druk. Investeringsbeslissingen worden uitgesteld. Sommige fabrieken gaan zelfs dicht. Groot knelpunt is de verslechterende concurrentiepositie.”
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld. Verplaatsing van productie naar landen waar minder milieuregels zijn, willen we immers voorkomen: beter groen hier, dan grijs daar.”
“Het onderstreept, naast de milieuopgave, de noodzaak om te investeren in energiebesparing en duurzame verwarming van woningen en bedrijfsgebouwen.”
Veiligheid: prioriteit voor verkeer en infrastructuur
De SGP geeft prioriteit aan verkeersveiligheid en het op peil houden van infrastructuur. De partij wil meer investeren in onderhoud en uitbreiding van wegen, mede omdat stikstofproblematiek grote projecten nu vertraagt.
“Verbetering van verkeersveiligheid verdient daarom prioriteit. We staan voor bescherming van het leven, ook in het verkeer.”
“We staan op de Rijkswegen meer in de file dan ooit. Tegelijkertijd zijn grote infra-projecten in de ijskast gezet, omdat het Mobiliteitsfonds is uitgekleed en ‘stikstof’ voor problemen zorgt.”
De SP wil wonen weer betaalbaar en zeker maken, de stikstofuitstoot stevig terugdringen zonder boeren te slachtofferen, de economie circulair en sociaal inrichten, veiligheid versterken via preventie en publieke voorzieningen, en migratie beperken tot een beheersbaar niveau met nadruk op integratie en eerlijke verdeling. Belangrijke voorstellen zijn het bevriezen van huren, afschaffen van tijdelijke huurcontracten, strenge grenzen aan veehouderij, invoering van werkvergunningen voor arbeidsmigranten, en investeren in preventieve veiligheid. De kern van hun visie is solidariteit, bestaanszekerheid en het centraal stellen van mens en milieu boven markt en winst.
Huren bevriezen en woonzekerheid herstellen
De SP wil de wooncrisis aanpakken door huren te bevriezen, tijdelijke huurcontracten af te schaffen en gemeenten weer regie te geven over woningbouw, zodat wonen weer betaalbaar en zeker wordt voor iedereen.
Meer sociale en toegankelijke woningen bouwen
De partij zet in op het bouwen van extra woningen voor jongeren, starters en ouderen, met aandacht voor leefbare buurten en zeggenschap voor bewoners.
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
Stikstofuitstoot stevig terugdringen, grenzen aan veehouderij
De SP wil de stikstofuitstoot fors verminderen door de intensieve veehouderij te beperken, technologische schijnoplossingen te stoppen en boeren te ondersteunen bij duurzame omschakeling.
“De SP wil de stikstofuitstoot stevig terugdringen, maar niet over de rug van boeren. Geen schijnoplossingen zoals luchtwassers of technologische trucs die niet werken, maar een aanpak die het echte probleem aanpakt: de doorgeschoten intensieve veehouderij.”
“We kiezen voor duidelijke en eerlijke grenzen aan het aantal dieren per hectare. De maximumgrens gaat omlaag, van twee naar 1,5 grootveeeenheid per hectare.”
Circulaire economie en onafhankelijkheid van grondstoffen
De SP wil een circulaire economie waarin hergebruik, reparatie en recycling de norm zijn, en Nederland minder afhankelijk wordt van buitenlandse grondstoffen en bedrijven.
“We bouwen aan een economie die zuinig en slim omgaat met grondstoffen, zodat we sterk en onafhankelijk zijn. Door hergebruik, reparatie en recycling wordt verspilling verleden tijd.”
“We willen onafhankelijk zijn van onvrije landen en buitenlandse bedrijven voor onze grondstoffen. Daarom verminderen we ons grondstoffengebruik en bouwen we een circulaire economie op.”
Migratiesaldo fors verlagen en werkvergunningen invoeren
De SP wil het netto migratiesaldo terugbrengen tot circa 40.000 per jaar, met invoering van werkvergunningen en strengere eisen voor arbeidsmigratie, om druk op voorzieningen en sociale samenhang te beperken.
“Daarom is het nodig om het totale netto ‘migratiesaldo’ te verlagen tot circa 40 duizend per jaar. Dat zorgt voor een beheersbare bevolkingsgroei waardoor voorzieningen op peil blijven en sociale samenhang behouden”
“We moeten arbeidsmigranten weer registeren en zo snel als mogelijk werkvergunningen invoeren. Hiervoor moet het kabinet zich samen met andere landen in EU verband hard maken.”
Investeren in preventie en publieke voorzieningen voor veiligheid
Veiligheid wordt volgens de SP vooral bereikt door te investeren in preventie, jongerenwerk, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten, in plaats van alleen te focussen op repressie.
“Criminaliteit bestrijden we door de problemen van mensen op te lossen en te voorkomen, niet alleen door mensen te vervolgen. Daarom investeren we in preventie, jongerenwerkers, opbouwwerkers, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten.”
“Voor noodgevallen moet er altijd een goed opgeleid en uitgerust politiekorps klaarstaan dat snel aanwezig kan zijn.”
Eerlijke verdeling en integratie bij migratie
De SP wil dat integratie een recht en plicht is voor migranten, en dat opvang van vluchtelingen eerlijk over alle gemeenten wordt verdeeld.
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 betaalbare woningen te bouwen, de stikstofuitstoot fors te halveren en te investeren in een duurzame, solide economie. Ze pleiten voor een menswaardig en gecontroleerd migratiebeleid, waarbij integratie en terugkeer centraal staan, en voor versterking van veiligheid door investeringen in defensie en leefbare wijken. Hun visie draait om het herstellen van gemeenschappen, het beschermen van natuur en gezondheid, en het maken van structurele keuzes voor de toekomst.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
De ChristenUnie ziet de woningnood als een urgent maatschappelijk probleem en wil grootschalig investeren in betaalbare woningen, met speciale aandacht voor mensen met een gewoon inkomen en het versterken van gemeenschappen. Ze pleiten voor regie van de overheid en een landelijke aanpak vergelijkbaar met de VINEX-wijken.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit en maken we ruimte voor ontmoeting in buurten.”
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
“De ChristenUnie kiest voor een overheid die regie neemt in de volkshuisvesting om betaalbaar en toekomstbestendig te bouwen.”
Stikstofuitstoot halveren en vergunningverlening versnellen
De partij wil de stikstofuitstoot in tien jaar halveren ten opzichte van 2019, met bindende doelen voor alle sectoren. Ze willen af van complexe depositieberekeningen en sturen op daadwerkelijke emissiereductie, zodat woningbouw en infrastructuur weer mogelijk worden.
“De stikstofuitstoot wordt de komende tien jaar gehalveerd ten opzichte van 2019, zowel de uitstoot van stikstofoxiden in de mobiliteit en industrie als ammoniakuitstoot in de landbouw. Alle sectoren dragen naar rato bij.”
“We stappen af van ingewikkelde berekeningen over waar stikstof precies terechtkomt en richten ons op het verminderen van de daadwerkelijke uitstoot.”
“In alle sectoren geldt dat aantoonbare stikstofreductie moet leiden tot vergunningverlening. In het stikstofbeleid gaan we daarom onderscheid maken tussen stikstofoxiden uit de pijp of uitlaat (NOx) en ammoniak uit dieren (NH3). Op die manier kan vergunningverlening voor bijvoorbeeld woningbouw en de aanleg van elektriciteitsnetten versneld worden.”
Investeren in een duurzame en solide economie
De ChristenUnie kiest voor een rentmeesterseconomie waarin brede welvaart, duurzaamheid en het Rijnlandse model centraal staan. Ze willen investeren in infrastructuur, innovatie en het vergroenen van de economie, met prudent financieel beleid en beheersing van de staatsschuld.
“De ChristenUnie staat voor een toekomstbestendige economie. Dat vraagt om gerichte keuzes om de economie te vitaliseren en te vergroenen. De ChristenUnie stelt mens, maatschappij en milieu centraal en voelt zich thuis bij het Rijnlandse model van de economie.”
“De duurzame economie van de toekomst kan alleen bloeien bij de juiste macro-economische condities. De ChristenUnie staat daarom voor een prudent financieel beleid en beheersing van de staatsschuld.”
Menswaardig en gecontroleerd migratiebeleid
De partij wil migratie sturen op basis van gematigde groei, met duidelijke eisen aan integratie en terugkeer voor wie geen blijvende plek heeft. Arbeidsmigratie moet gepaard gaan met goede huisvesting en bestrijding van uitbuiting.
“De bevolkingsgroei in Nederland wordt de laatste jaren uitsluitend veroorzaakt door migratie (studie-, arbeids-, en asielmigratie). De overheid heeft hier nauwelijks sturing aan gegeven.”
“Maar wie geen blijvende plek heeft in de Nederlandse samenleving en ook terug kan, moet terugkeren.”
“Het toezicht op de naleving van wetgeving (zoals de Wet goed verhuurderschap of de Arbowetgeving) wordt aangescherpt. Sommige sectoren bestaan in Nederland dankzij het grote aanbod van goedkope arbeidskrachten van andere EU-lidstaten of daarbuiten. In die sectoren is Nederland verslaafd aan goedkope arbeid.”
Investeren in veiligheid en leefbare wijken
De ChristenUnie wil investeren in defensie volgens internationale normen en zet in op het versterken van leefbaarheid en veiligheid in kwetsbare wijken via het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid.
“Nederland gaat zich houden aan de afspraken en voldoen aan de internationale normen. Daarom geven we 3.5% van ons nationale inkomen uit aan defensie...”
“Daarom zetten we het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) voort. We zien dat dit programma effect heeft in wijken als Amsterdam Zuid-Oost, Delft-West en Dordrecht-West. We breiden dit programma uit naar regio’s die nu nog buiten de boot vallen...”
D66 kiest voor een toekomstgerichte koers waarin betaalbaar wonen, snelle stikstofreductie, een groene economie, veiligheid in de samenleving en gereguleerde, menswaardige migratie centraal staan. De partij wil onder meer 10 nieuwe steden bouwen, de stikstofuitstoot halveren in 2030, investeren in duurzame sectoren en arbeidsmigratie menselijk en gericht organiseren. D66 benadrukt dat deze thema’s samenhangen en pleit voor structurele keuzes die zowel sociale als ecologische vooruitgang waarborgen.
10 nieuwe steden en doorstroming op de woningmarkt
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door grootschalige nieuwbouw en betere doorstroming, zodat starters, ouderen en gezinnen sneller een passende woning vinden. Wonen wordt gezien als een basisrecht, en de partij wil regie nemen om de woningmarkt in beweging te krijgen.
“10 nieuwe steden Doorstroomdeal tussen generaties Duurzame huizen”
“De politiek wil al jaren meer huizen bouwen, maar het lukt nog steeds niet goed genoeg. Daardoor kunnen veel Nederlanders niet verder in het leven, omdat ze geen eigen dak boven het hoofd kunnen vinden.”
“Wonen is een basisrecht, of je nu starter of senior, student of statushouder bent.”
“Voor doorstroming is regie nodig. Het vraagt om heel goede samenwerking tussen banken, huiseigenaren, gemeenten, woningcorporaties en zorgorganisaties.”
Halvering stikstofuitstoot in 2030, juridisch vastgelegd
D66 wil de stikstofuitstoot snel en structureel verminderen, met duidelijke, juridisch vastgelegde doelen. Dit is noodzakelijk om natuurherstel mogelijk te maken en bouwprojecten weer vlot te trekken.
“D66 blijft gecommitteerd aan halvering van de stikstofuitstoot in 2030 en het halen van de waterkwaliteitsdoelstellingen uit de Kaderrichtlijn Water in 2027.”
“D66 wil snelle vermindering van de stikstofuitstoot, op basis van een plan met duidelijke doelen, die niet vrijblijvend zijn en die juridisch vastliggen. Zo kunnen we weer vergunningen verlenen.”
Investeren in een groene, innovatieve economie
D66 kiest voor een economie die groeit binnen de grenzen van de planeet, met nadruk op duurzaamheid, innovatie en het afschaffen van fossiele subsidies. De partij wil investeren in sectoren die bijdragen aan maatschappelijke vooruitgang en het klimaat.
“D66 kiest voor een groene economie waarin mensen, milieu en natuur centraal staan.”
“We stoppen met wat ons tegenhoudt: vervuilende productie, fossiele subsidies, de macht van grote techbedrijven en werk waarvan je niet kunt rondkomen.”
“We investeren in het klimaat, in het bouwen van huizen, in het onderwijs, en in het herstel van de natuur en daarmee het doorbreken van de stikstofimpasse.”
Arbeidsmigratie menselijk en gericht organiseren
D66 erkent het belang van arbeidsmigratie voor de economie, maar wil deze menswaardig en gereguleerd laten verlopen, met nadruk op het tegengaan van uitbuiting en het waarborgen van goede huisvesting.
“Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim.”
“D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen. De aanbevelingen van de commissie-Roemer zijn de basis, maar ook daarbovenop zet D66 fors in op verbetering van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten.”
Politie in de wijk en preventie voor veiligheid
D66 wil veiligheid vergroten door te investeren in wijkagenten, preventie en samenwerking tussen school, zorg en politie, met minder nadruk op kleine vergrijpen en meer op digitale opsporing.
“D66 kiest voor een politie die midden in de samenleving staat. De wijkagent krijgt weer tijd en ruimte om mensen te kennen, problemen te voorkomen én gezag in de buurt op te bouwen.”
“We verlichten werk door meer te investeren in digitale opsporing en minder inzet op kleine vergrijpen.”
GroenLinks-PvdA wil de wooncrisis oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, het stikstofprobleem aan te pakken en de economie te verduurzamen met oog voor sociale rechtvaardigheid. Ze sturen op minder arbeidsmigratie in laagbetaalde sectoren, kiezen voor een gematigde bevolkingsgroei en willen de regie op migratie terug bij de overheid. Veiligheid wordt versterkt door meer politiecapaciteit en het beschermen van fundamentele rechten.
Meer betaalbare woningen bouwen en volkshuisvesting herstellen
GroenLinks-PvdA ziet wonen als een recht en wil de wooncrisis oplossen door fors meer woningen te bouwen, grondspeculatie tegen te gaan en procedures te versnellen. Ze willen andere belangen, zoals veehouderij en luchtvaart, laten inschikken voor woningbouw.
“Wonen is topprioriteit voor een nieuwe regering. Het bestrijden van de wooncrisis zal veel inzet kosten. Toch zijn er stappen die we snel kunnen zetten. Daarom willen we in een nieuwe regering direct komen met een Wet versnelling woningbouw.”
“We gaan landbouwgrond bestemmen voor woningbouw en doen hetzelfde met verloederde bedrijventerreinen, leegstaande binnenstedelijke locaties en grond van ontwikkelaars die jarenlang niet ontwikkelen.”
“We gaan meer huizen bouwen, want het begint met een plek voor jezelf. Wij kiezen voor betaalbare woningen voor iedereen, we stoppen de grondspeculanten en beschermen huurders tegen huisjesmelkers.”
Stikstofuitstoot fors terugdringen voor woningbouw en natuurherstel
Het stikstofprobleem wordt gezien als een blokkade voor woningbouw en economische ontwikkeling. GroenLinks-PvdA wil de stikstofuitstoot afdwingbaar verlagen, de veestapel verkleinen en natuur herstellen om zo het 'stikstofslot' op te heffen.
“We nemen maatregelen zodat de woningbouw weer vlot getrokken wordt. We maken vergunningverlening voor woningbouw eenvoudiger. De intensieve veehouderij zal meer moeten doen om vervuiling terug te dringen. Daarbij hoort ook een kleinere veestapel, en zo nodig met dwingende maatregelen als stok achter de deur.”
“Om ruimte te creëren is natuurherstel nodig door een zekere en afdwingbare daling van de stikstofuitstoot.”
Minder arbeidsmigratie in laagbetaalde sectoren, regie terug bij overheid
De partij wil minder arbeidsmigratie in sectoren met laagbetaald werk en uitbuiting, en alleen arbeidsmigratie toestaan waar het bijdraagt aan brede welvaart. De overheid moet de regie nemen en sturen op een gematigde bevolkingsgroei.
“Wij sturen op minder arbeidsmigratie. Bedrijven die alleen kunnen bestaan dankzij laagbetaald werk en uitbuiting hebben in Nederland niets te zoeken.”
“Een gematigde bevolkingsgroei kan alleen als we ons richten op de toenemende vraag naar arbeidsmigratie. We blijven arbeidsmigratie voor werkgevers die bijdragen aan onze brede welvaart mogelijk maken, maar roepen werkgevers die dat niet doen een halt toe.”
“In navolging van de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling kiezen we voor actieve sturing op een gemiddeld migratiesaldo van 40.000 tot 60.000 per jaar, dat leidt tot een gematigde groei van de bevolking.”
Duurzame en sociale economie met focus op innovatie en eerlijke lonen
GroenLinks-PvdA wil de economie hervormen naar het Rijnlandse model, met meer vaste contracten, hogere lonen, en investeringen in innovatie en verduurzaming. Bedrijven die alleen bestaan door uitbuiting en vervuiling moeten innoveren of verdwijnen.
“Wij kiezen voor een eerlijk inkomen voor iedereen én een sterke economie. Dat begint met hogere lonen, zodat je weer vooruitkomt, en zodat bedrijven een prikkel krijgen om te doen wat zij het beste kunnen.”
“Bedrijvigheid die alleen kan bestaan bij de gratie van laagbetaald, slecht werk en uitbuiting moet innoveren of verdwijnen.”
“Voor industrieën die alleen kunnen bestaan dankzij uitbuiting en vervuiling is geen ruimte.”
Meer politiecapaciteit en bescherming van fundamentele rechten
Veiligheid wordt versterkt door meer politie op straat en het beschermen van fundamentele rechten, met nadruk op vrijheid en veiligheid voor iedereen.
“We verhogen de capaciteit van de politie en zorgen voor meer wijkagenten.”
“Zonder veiligheid is er geen vrijheid. Dan geldt het recht van de sterkste. Er is leiderschap nodig om te zorgen dat iedereen in Nederland vrij en veilig is.”
50PLUS richt zich op het verbeteren van de positie van ouderen door te pleiten voor meer levensloopbestendige woningen, een streng en onderscheidend migratiebeleid, en een economie die niet wordt belast door nationale klimaatregels bovenop Europese afspraken. De partij wil veiligheid vergroten met meer zichtbaar blauw op straat en harde straffen voor overlastgevers, en kiest voor een herziening van het stikstof- en natuurbeleid om de economie en landbouwsector te beschermen. Hun voorstellen zijn concreet gericht op doorstroming op de woningmarkt, beperking van migratie, en het terugdraaien van nationale klimaatmaatregelen.
Meer levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen als dé oplossing voor woningnood, met nadruk op doorstroming van ouderen zodat bestaande woningen vrijkomen voor andere groepen. Het falen van overheidsbeleid op seniorenhuisvesting wordt expliciet benoemd.
Streng onderscheidend migratiebeleid met beperking instroom
50PLUS wil een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, met een maximum aan instroom en duidelijke plichten voor nieuwkomers. Werkgevers en onderwijsinstellingen worden verantwoordelijk gemaakt voor de kosten en huisvesting van migranten.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Werkgevers worden, waar mogelijk, aangeslagen voor de werkelijke kosten van arbeidsmigranten.”
Geen nationale klimaatregels bovenop Europese afspraken
50PLUS verzet zich tegen nationale klimaat- en stikstofmaatregelen die verder gaan dan Europese afspraken, omdat deze de economie en concurrentiepositie schaden. Ze pleiten voor uitfasering van nationaal beleid zodra Europees beleid is opgeschaald.
Herziening Natura 2000 en stikstofbeleid
De partij wil het stikstof- en natuurbeleid herzien, met name de indeling van Natura 2000-gebieden, om economische schade en onnodige beperkingen voor landbouw en bouw te voorkomen.
“Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden.”
Meer zichtbaar blauw en harde straffen voor overlastgevers
Veiligheid wordt vergroot door meer politie op straat en zwaardere straffen voor geweld en overlast, met speciale aandacht voor bescherming van hulpverleners en ouderen.
BBB koppelt wonen, economie, veiligheid, stikstof en migratie aan elkaar door te pleiten voor minder regels, meer woningbouw (ook buiten steden), bescherming van landbouwgrond, beperking van migratie en versterking van strategische sectoren. De partij ziet migratie als een belangrijke oorzaak van de woningnood en wil deze fors beperken, terwijl ze tegelijkertijd inzet op het versnellen van woningbouw en het beschermen van de agrarische sector tegen stikstofregels. BBB benadrukt het belang van nationale veiligheid en economische weerbaarheid door investeringen in infrastructuur, defensie en de maakindustrie.
Meer en snellere woningbouw, vooral buiten steden
BBB wil het woningtekort aanpakken door sneller en eenvoudiger te bouwen, met minder regels en meer ruimte buiten de grote steden. Ze zien woningbouw als essentieel voor sociale stabiliteit en willen obstakels voor bouwprojecten wegnemen.
“BBB wil daarom voortvarend bouwen, met minder regels en meer ruimte, juist ook buiten de grote steden.”
“Wonen vraagt behalve om meer woningen ook om slimme, haalbare en duurzame oplossingen. BBB wil sneller en eenvoudiger bouwen mogelijk maken, met minder regels, meer vakmanschap en beter gebruik van wat er al is.”
Migratie fors beperken om druk op woningmarkt te verlagen
BBB beschouwt migratie, en vooral asielmigratie, als een belangrijke oorzaak van de woningnood en wil deze daarom sterk beperken. Ze stellen harde grenzen aan bevolkingsgroei en willen migratie beheersbaar maken.
Bescherming van landbouwgrond en beperking stikstofregels
BBB wil landbouwgrond beschermen tegen woningbouw en vindt dat stikstofregels te beperkend zijn voor boeren, woningbouwers en zelfs Defensie. Ze pleiten voor het wegnemen van beleidsmatige obstakels en meer realiteitszin in het stikstofbeleid.
“Om vruchtbare landbouwgrond te beschermen mogen nieuwe woningen in het buitengebied geen belemmering vormen voor omliggende agrarische bedrijven.”
“De stikstofwetcrisis belemmert niet alleen boeren en woningbouwers, maar ook onze krijgsmacht. Defensie loopt vast op dezelfde stikstofregels als andere sectoren.”
Investeren in strategische economie en nationale veiligheid
BBB wil Nederland minder afhankelijk maken van het buitenland door te investeren in de maakindustrie, infrastructuur en Defensie. Ze koppelen economische weerbaarheid direct aan nationale veiligheid.
“Nederland moet minder afhankelijk worden van landen als China en Rusland. Daarom moet de maakindustrie zoals de productie van landbouwmachines, medische apparatuur, medicijnen en defensieonderdelen behouden en versterkt worden.”
“Door dit project te koppelen aan Defensieuitgaven, maken we dubbel rendement: voor onze veiligheid én onze economie. Investeringen in infrastructuur en mobiliteit leveren bovendien werkgelegenheid op in bouw, onderhoud en logistiek.”
Huisvesting arbeidsmigranten alleen nabij werk, niet in reguliere woningen
BBB wil dat arbeidsmigranten alleen gehuisvest worden nabij hun werk om te voorkomen dat reguliere woningen hiervoor worden opgekocht.
“Huisvesting arbeidsmigranten. Bij voorkeur nabij het werk, om te voorkomen dat reguliere woningen hiervoor worden opgekocht.”