Verkiezingsprogramma's 2025 overwonen
BBB vindt dat iedereen in Nederland recht heeft op een betaalbare en passende woning, zowel in stad als op het platteland. De partij wil meer woningen bouwen, regels versoepelen, lokale binding voorrang geven, en innovatieve woonvormen stimuleren, met bijzondere aandacht voor starters, senioren, studenten en het behoud van leefbare regio’s. BBB koppelt de woningcrisis nadrukkelijk aan migratie en wil deze beperken om de druk op de woningmarkt te verlagen.
Meer woningen bouwen in stad én regio
BBB ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil fors inzetten op nieuwbouw, ook buiten de steden, met maatwerk per regio en bescherming van boerenland. De partij wil dat woningbouw bijdraagt aan het behoud van voorzieningen en leefbaarheid in dorpen en kleine kernen.
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen. BBB wil door woningbouw in de stad en op het platteland ook de voorzieningen zoals huisartsen, scholen en openbaar vervoer overal in Nederland beschikbaar en bereikbaar houden.”
“We moeten de krimp in dorpen en buitengebieden actief tegengaan. Dat vraagt om woningbouw buiten de stad, goede bereikbaarheid en het op peil houden van voorzieningen.”
“Versnel woninguitbreiding zoals in de nieuwe stadswijk Utrecht Rijnenburg.”
Betaalbare woningen en bescherming middeninkomens
BBB wil dat de meeste nieuwbouwwoningen betaalbaar zijn, met een duidelijke rol voor sociale huur, maar ook meer aanbod voor middeninkomens. De partij is tegen extra belasting op koopwoningen en wil de hypotheekrenteaftrek behouden.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
“Een koopwoning moet niet alleen haalbaar worden, maar ook blijven. We vinden het belangrijk dat de aanschaf van koopwoningen ook betaalbaar blijft. Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
Lokale binding en gerichte woningtoewijzing
BBB wil voorrang geven bij woningtoewijzing aan mensen met lokale binding, urgentie of beroepen die belangrijk zijn voor de gemeenschap, zoals onderwijzers en zorgpersoneel.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
Minder regels, meer ruimte voor initiatieven en transformatie
De partij wil het bouwen en verbouwen van woningen eenvoudiger maken door regels te schrappen, splitsen en woningdelen te vergemakkelijken, en herbestemming van bestaande panden te stimuleren.
“Woningdelen, het splitsen van woningen en kamerverhuur en hospitaverhuur worden eenvoudiger en aantrekkelijker gemaakt.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden.”
“Leegstaande panden ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
Specifieke aandacht voor doelgroepen: starters, senioren, studenten, woonwagenbewoners
BBB wil starterscontracten, meer seniorenwoningen, versoepeling van verhuurregels voor studenten, uitbreiding van woonwagenstandplaatsen, en passende huisvesting voor arbeidsmigranten.
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
“We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen.”
“We willen ook versoepeling van de verhuurregels voor studentenhuisvesting.”
“Woonwagenbewoners hebben recht op bescherming van hun cultuur, woonvorm en gezinsleven. Gemeenten moeten daarom in hun beleid ruimte bieden voor erfopvolging van standplaatsen binnen families, zodat bewoners op hun plek kunnen blijven wonen, generatie op generatie.”
“Huisvesting arbeidsmigranten. Bij voorkeur nabij het werk, om te voorkomen dat reguliere woningen hiervoor worden opgekocht.”
Migratie beperken om druk op woningmarkt te verlagen
BBB koppelt de woningcrisis expliciet aan migratie en wil de instroom beperken om de druk op de woningmarkt te verminderen.
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
Tijdelijke en innovatieve woonvormen toestaan
De partij wil gedoogregelingen en transformatie mogelijk maken voor mensen die nu al permanent in recreatiewoningen wonen, en tijdelijke woonoplossingen stimuleren.
“Voor de mensen die nu al in een vakantiehuis wonen, wordt een gedoogregeling ingevoerd met een duidelijke ingangsdatum. Door een doordachte transformatie wordt het mogelijk gemaakt om op een vakantiepark of in een vakantiehuis te blijven wonen.”
“Denk aan tijdelijke doorstroomwoningen voor starters, gescheiden mensen en statushouders. Aan kleine woningen in de achtertuin die families bij elkaar houden.”
Betaalbare huur zonder verhuurders weg te jagen
BBB wil de Wet betaalbare huur afschaffen en regels aanpassen zodat verhuurders woningen blijven aanbieden, met meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten en eerlijkere huurprijsbepaling.
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen. Want veel particuliere verhuurders verkopen hun woningen, mede door strengere regels.”
“We willen regels aanpassen zodat verhuurders woningen blijven aanbieden in plaats van verkopen. Denk aan eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen (woningwaardering), bijvoorbeeld geen strafpunten meer voor het ontbreken van buitenruimte.”
Verduurzaming en gezonde woningen
BBB wil verduurzaming ondersteunen zonder kosten te laten ontsporen, schimmelwoningen aanpakken, en funderingsproblemen gericht oplossen.
“Het aansluiten van woningen op een warmtekrachtkoppeling (WKK) is een mogelijkheid om gelijktijdig warmte en elektriciteit op te wekken voor verwarming en stroomvoorziening. Aansluiting op het net, warmtepompen of warmtenetten mag niet leiden tot een grote kostenverhoging, obstructie of vertraging van nieuwbouw.”
“Veel mensen wonen in huurhuizen met schimmel. Dat is slecht voor de gezondheid en het komt nog steeds te vaak voor. Verhuurders dienen hun verantwoordelijkheid te nemen om dit probleem goed aan te pakken.”
“Woningeigenaren horen op tijd te weten of hun fundering slecht is, door steun voor onderzoek en herstelplannen.”
BIJ1 ziet wonen als een fundamenteel mensenrecht en wil het volledig onttrekken aan de marktlogica. Hun belangrijkste voorstellen zijn het massaal bouwen van sociale woningen via een nationaal bouwbedrijf, het nationaliseren van woningcorporaties, het keihard aanpakken van leegstand en speculatie, en het afdwingen van betaalbare huren voor iedereen. De kern van hun visie is: huizen zijn voor mensen, niet voor winst.
Wonen als basisrecht, niet als verdienmodel
BIJ1 beschouwt wonen als een universeel recht en verwerpt het idee dat huisvesting een marktproduct is. Ze stellen dat de wooncrisis het gevolg is van neoliberaal beleid en willen een radicale omslag naar volkshuisvesting, waarbij iedereen – ongeacht achtergrond – recht heeft op een betaalbare, veilige woning.
Massale bouw van sociale woningen door nationaal bouwbedrijf
Om het woningtekort structureel op te lossen, wil BIJ1 een nationaal bouwbedrijf oprichten dat zonder winstoogmerk grootschalig sociale huurwoningen bouwt. Dit bouwbedrijf blijft permanent in publieke handen en wordt democratisch bestuurd.
Nationaliseren en democratiseren van woningcorporaties
BIJ1 wil alle woningcorporaties nationaliseren en onder democratische controle brengen, met bindende zeggenschap voor bewonerscommissies over beleid en investeringen.
Keihard aanpakken van leegstand en speculatie
Leegstand wordt zwaar bestraft en speculatie verboden. BIJ1 wil een openbaar leegstandsregister, hoge boetes, en onteigening van langdurig leegstaande panden, die vervolgens alleen voor maatschappelijke doeleinden mogen worden ingezet.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Er komt een verplicht openbaar leegstandsregister (inclusief dagteller en geregistreerde eigenaar) in de steden. Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar.”
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden.”
Huren fors verlagen en reguleren
BIJ1 wil alle huren direct verlagen, huurprijzen bevriezen, de vrije sector afschaffen en een bindend puntensysteem invoeren voor alle huurwoningen. Huurtoeslag wordt verhoogd en inkomensgrenzen voor sociale huur afgeschaft.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt.”
“De inkomensgrens voor sociale huur schaffen we af. Iedereen in Nederland heeft recht om betaalbaar te wonen.”
Gentrificatie en verdringing tegengaan
BIJ1 wil gentrificatie stoppen door bestaande bewoners het recht te geven terug te keren na renovatie tegen dezelfde huur, en door uitgebreide inspraak te garanderen bij nieuwbouw en gebiedsontwikkeling.
“Het opknappen van volkswijken mag niet langer leiden tot het verdringen van de bewoners. Gentrificatie raakt gezinnen met een kleinere portemonnee en een migratieachtergrond extra hard. Hun woonrecht en thuis horen te worden beschermd.”
“We komen met een uitgebreid plan om gentrificatie te stoppen. Mensen die er al woonden, mogen na de verbouwing van hun huurwoning altijd terug verhuizen voor dezelfde huurprijzen.”
“Bestaande bewoners krijgen altijd uitgebreide democratische inspraak bij nieuwbouw en gebiedsontwikkeling.”
Dakloosheid structureel uitbannen met Housing First
Dakloosheid wordt als systeemfout erkend en BIJ1 wil deze uitbannen via de Housing First-aanpak: direct gratis zelfstandige woningen voor alle dak- en thuislozen, met het doel om in 2030 nul dakloze mensen te hebben.
“We maken het bestrijden van dak- en thuisloosheid een primaire doelstelling van het nationaal woonbeleid. Dit doen we door middel van de Housing First-aanpak. Hiervoor worden er direct genoeg gratis zelfstandige woningen voor alle dak- en thuislozen gerealiseerd, met het doel om in 2030 nul dakloze mensen te hebben.”
Huisjesmelkers en beleggers streng aanpakken
BIJ1 wil huisjesmelkers en grote beleggers hard aanpakken met strenge verhuurvergunningen, onteigening bij misstanden, en het terugpakken van grond en gebouwen.
“We gaan huisjesmelkers stevig aanpakken en huurders tegen hen beschermen. We voeren een verhuurvergunning met strenge kwalificatie-eisen in, die kan worden afgenomen bij overtredingen.”
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
Toegankelijke, inclusieve en groene woonomgeving
BIJ1 wil dat woningen en wijken toegankelijk zijn voor mensen met een handicap, vrouwen, jongeren en mensen van kleur, en investeert in vergroening en verduurzaming van woonwijken.
“Zo veel mogelijk bestaande- en nieuwbouwwoningen maken we geschikt voor mensen met een handicap. Het VN-verdrag Handicap is hierin het uitgangspunt.”
“We maken onze woonomgeving veel groener. Vooral in versteende wijken. Hiermee pakken we hittestress en oversterfte in vooral de armere wijken aan.”
BVNL wil de woningmarkt drastisch dereguleren en liberaliseren, met minder overheidsbemoeienis en meer ruimte voor marktwerking. De partij koppelt het woningtekort direct aan immigratie en pleit voor een asielstop, het afschaffen van regels en het vergemakkelijken van bouwen, splitsen en woningdelen. Belangrijkste voorstellen zijn het schrappen van huurregulering, het vergunningsvrij maken van woningaanpassingen, het stoppen van het stikstofbeleid en het afschaffen van de kostendelersnorm.
Deregulering en liberalisering van de woningmarkt
BVNL ziet overheidsregulering als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en wil dat de overheid zich terugtrekt uit de woningmarkt. Zij willen bestaande regels en wetten schrappen, zodat bouwen en verhuren makkelijker wordt en het aanbod snel kan groeien.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
Vergunningsvrij splitsen, optoppen en woningdelen
BVNL wil het splitsen van woningen, optoppen (extra verdiepingen toevoegen) en woningdelen vergunningsvrij maken om snel meer woningen te creëren zonder extra ruimtebeslag.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
Stoppen met het stikstofbeleid en duurzaamheidseisen
BVNL beschouwt het stikstofbeleid en strenge duurzaamheidseisen als onnodige belemmeringen voor woningbouw en wil deze afschaffen om sneller te kunnen bouwen.
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag.”
Koppeling woningtekort aan immigratie en asielstop
BVNL stelt dat immigratie de belangrijkste oorzaak is van de woningnood en pleit daarom voor een asielstop en immigratiebeperkende maatregelen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Afschaffen van de kostendelersnorm
BVNL wil de kostendelersnorm afschaffen zodat mensen kunnen samenwonen zonder gekort te worden op hun uitkering, wat de woningdruk verlaagt.
Minder sociale huur voor statushouders en aanpak woonfraude
BVNL wil geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huur en strenger optreden tegen woonfraude, om sociale woningen beschikbaar te houden voor Nederlanders.
“Geen voorrang meer voor een sociale woning voor statushouders.”
“Pak woonfraude aan. Niet alleen van verhuurders, maar ook woonfraude van huurders die hun sociale woning voor veel geld onderverhuren. Zij die meerdere verblijfstitels hebben en die hun sociale huurwoning woning onderverhuren, verliezen hun Nederlandse verblijfstitel.”
Overige concrete voorstellen
BVNL doet enkele aanvullende voorstellen om het woningaanbod te vergroten en de markt te versoepelen.
“Sta woningcorporaties toe om meer sociale woningen te bouwen en geef corporaties de mogelijkheid om, onder gunstige condities, woningen te verkopen aan huurders.”
“Permanente bewoning van vakantiewoningen wordt toegestaan.”
“Bij inspraakprocedures over nieuwe woningen, moet de stem van woningzoekenden even zwaar wegen als de stem van omwonenden.”
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
De ChristenUnie ziet wonen als een eerste levensbehoefte en wil de wooncrisis aanpakken door fors te investeren in betaalbare woningen, met speciale aandacht voor jongeren, gezinnen en ouderen. Ze pleiten voor een sterke regierol van de overheid, versnelling van de bouw, meer sociale huur, het benutten van bestaande gebouwen en het stimuleren van gemeenschapsvorming in wijken. Hun beleid richt zich op het bouwen van 100.000 woningen per jaar, waarvan minstens tweederde betaalbaar, en het creëren van gemengde, leefbare buurten.
Forse investering in betaalbare woningbouw
De ChristenUnie wil het woningtekort terugdringen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minimaal tweederde betaalbaar is, inclusief 30% sociale huur. Ze maken miljarden vrij voor deze bouw en willen woningcorporaties meer investeringsruimte geven. Dit moet vooral jongeren, starters, gezinnen en ouderen helpen aan een passende woning.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit...”
“De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Gemeenten krijgen de opdracht om dit niet alleen op papier, maar juist op wijkniveau in te vullen.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De partij erkent dat trage en complexe vergunningstrajecten de bouw belemmeren. Ze willen deze procedures versnellen en vereenvoudigen, zodat sneller gebouwd kan worden, met behoud van redelijke normen voor geluid en toegankelijkheid.
Beter benutten van bestaande gebouwen en woningen
Naast nieuwbouw wil de ChristenUnie bestaande gebouwen beter benutten, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen, en het makkelijker maken van kamer- en hospitaverhuur. Dit moet snel extra woonruimte opleveren zonder nieuwbouw.
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
“Door bestaande woningen beter te benutten en mensen de vrijheid te geven om samen te wonen, creëren we snel extra woonruimte zonder dat daar nieuwbouw voor nodig is.”
Gemengde en leefbare wijken stimuleren
De ChristenUnie wil segregatie tegengaan en inzet op gemengde wijken waar mensen met verschillende achtergronden samenleven. Ze willen dat in alle dorpen en steden tweederde van de woningen betaalbaar is, en investeren in voorzieningen en gemeenschapsvorming.
Zekerheid en bescherming voor huurders
De partij wil huurders meer zekerheid bieden door het vaste huurcontract als norm te behouden, de huurtoeslag om te zetten in een huursubsidie, en de huurprijsstijgingen te beperken. Ook willen ze huurteams stimuleren en de Wet betaalbare huur behouden.
“Een vast huurcontract blijft de norm. Huurders moeten weten waar ze aan toe zijn.”
“De huren moeten minder hard stijgen dan in voorgaande jaren, door ze niet meer te koppelen aan loonstijgingen maar aan de gemiddelde prijsontwikkeling over meerdere jaren.”
“De Wet betaalbare huur blijft bestaan.”
Afschaffen kostendelersnorm en aanpak dakloosheid
De ChristenUnie wil de kostendelersnorm afschaffen voor mensen die hun woning delen met iemand in nood, om solidariteit te bevorderen en woningnood tegen te gaan. Ze voeren het nationaal actieplan dakloosheid uit met als doel dat in 2030 niemand meer op straat hoeft te slapen.
“Daarom schaffen we de kostendelersnorm in de Participatiewet af voor mensen die onderdak bieden aan iemand in nood of bereid zijn om hun woning te delen met iemand anders.”
“We voeren het nationaal actieplan dakloosheid uit, zodat in 2030 niemand meer op straat hoeft te slapen. Eerst een huis (‘Housing first’) is daarbij het uitgangspunt.”
Specifieke aandacht voor ouderen en studenten
De partij wil dat gemeenten voldoende seniorenwoningen en hofjes bouwen, en dat corporaties makkelijker kunnen investeren in woningen voor mensen met een modaal inkomen. Ook willen ze meer studentenkamers bouwen en hospitaverhuur aantrekkelijker maken.
Duurzaam en toekomstbestendig bouwen
De ChristenUnie wil dat nieuwbouwwoningen energiezuinig en duurzaam zijn, met aandacht voor klimaatadaptatie en het gebruik van circulaire of biobased materialen. Ze willen bouwen op plekken die verantwoord zijn qua water, bodem en bereikbaarheid.
“We willen dat nieuwbouwwoningen niet alleen energiezuinig zijn, maar ook duurzaam gebouwd worden.”
“Grotere nieuwbouwlocaties buiten de dorpen en steden, die nodig zijn om de woningnood op te lossen, worden gebouwd op plekken die verantwoord zijn qua gesteldheid van water en bodem én goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer.”
NSC vindt dat wonen een basisrecht is en wil de wooncrisis oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met nadruk op sociale huur en middenhuur. Ze pleiten voor stevige regie van de overheid, het versnellen van procedures, bescherming van huurders, en innovatieve woonvormen voor verschillende doelgroepen. Hun visie is gericht op bestaanszekerheid, doorstroming en het tegengaan van speculatie, zodat iedereen – van starters tot ouderen – een passende woning kan vinden.
Forse bouw van betaalbare en sociale woningen
NSC ziet het woningtekort als een uitvoeringscrisis en wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan een groot deel sociaal en betaalbaar. Ze willen procedures versnellen, regie bij het Rijk leggen, en langjarige afspraken met corporaties maken om de bouwdoelen te halen.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3 de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
Versnellen en vereenvoudigen van procedures
Om sneller te kunnen bouwen, wil NSC bureaucratische barrières wegnemen, bezwaarprocedures inkorten en het Rijk meer doorzettingsmacht geven bij knelpunten.
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure.”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“De Rijksoverheid moet knopen kunnen doorhakken bij knelpunten, bijvoorbeeld bij het aanwijzen van bouwlocaties om te komen tot een bouwprogramma met meer betaalbare woningen.”
Bescherming van huurders en tegengaan van speculatie
NSC wil huurders beschermen tegen te hoge huren, misbruik en speculatie, onder meer door een huurregister, maximumhuren en maatregelen tegen grondspeculatie.
“Huurders beschermen: een maximum stellen aan huren in de sociale huursector en midden-huur en het invoeren van een huurregister.”
“Een huurder kan eenvoudiger een lagere huur afdwingen als de verhuurder zich niet aan het puntensysteem houdt.”
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
Bevorderen van doorstroming en woningruil
NSC wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder meer door woningruil mogelijk te maken en meer seniorenwoningen te bouwen, zodat ouderen kunnen verhuizen en hun oude woning vrijkomt.
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil.”
“Het is nodig om meer geschikte seniorenwoningen te bouwen met voorzieningen zoals ICT, domotica en nabije zorg, waarin senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.”
“Nieuw Sociaal Contract wil dat er meer seniorenwoningen komen, zodat Harry naar een geschikte woning kan verhuizen en zijn grotere woning weer vrijkomt voor een jong gezin.”
Innovatieve en flexibele woonvormen stimuleren
NSC stimuleert nieuwe woonvormen zoals flexwoningen, tijdelijke woonunits, collectieve woonvormen en hospitaverhuur om woningnood te verlichten en verschillende doelgroepen te bedienen.
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
“Het moet eenvoudiger worden om een tijdelijke woonunit te plaatsen bij een bestaande woning. Bijvoorbeeld om voor een familielid te zorgen (en zo de zorg te ontlasten).”
“We stimuleren hospitaverhuur door de kamervrijstelling te verhogen en tijdelijke verhuur makkelijker te maken. Zo helpen we woningnood te verminderen.”
“In collectieve woonvormen zoals wooncoöperaties, collectief particulier opdrachtgeverschap en geclusterde woonvormen voor ouderen leven mensen samen en krijgen buurten een impuls.”
Specifieke aandacht voor kwetsbare groepen
NSC wil extra inzet voor studenten, daklozen, ouderen en statushouders, met betaalbare huisvesting en aangepaste woonvormen.
“We steunen regio’s met plannen voor ‘betaalbaar wonen op de campus/rondom instellingen’. Dit heeft ook een positief effect op de beschikbaarheid van woningen elders in de stad.”
“Dakloze gezinnen met minderjarige kinderen moeten met voorrang een huis krijgen.”
“Voor statushouders moet ook tijdelijke, sobere, woonruimte beschikbaar komen, zodat zij kunnen uitstromen uit de asielzoekerscentra.”
DENK ziet wonen als een fundamenteel recht en wil dat de overheid de regie neemt om het tekort aan betaalbare woningen snel op te lossen. De partij pleit voor grootschalige bouw van betaalbare en sociale woningen, strengere huurregulering, en het aanpakken van misstanden op de woningmarkt. Belangrijke voorstellen zijn het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het bevriezen van huren bij te hoge stijgingen, en het verruimen van toegang tot sociale huur.
Grootschalige bouw van betaalbare en sociale woningen
DENK wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met een nadruk op sociale huur en middenhuur. De partij wil een Rijksbouwbedrijf oprichten, procedures versnellen, en een Minister van Volkshuisvesting met verregaande bevoegdheden aanstellen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren en de overheid meer regie te geven.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Strengere huurregulering en bescherming huurders
DENK wil huurprijzen reguleren, huurstijgingen beperken en huurders beter beschermen. Huren mogen niet harder stijgen dan inkomens, en de overheid krijgt bevoegdheden om dit te bewaken. De partij investeert in de Huurcommissie en wil huurprijsbescherming uitbreiden.
“De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee. De overheid krijgt de bevoegdheden om dit te bewaken.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen.”
“Wij investeren meer in de Huurcommissie en lokale huurteams, zodat huurders laagdrempelige hulp kunnen krijgen.”
Verruimen toegang tot sociale huur en aanpakken belemmeringen
DENK wil meer mensen toegang geven tot sociale huurwoningen door inkomensgrenzen te verruimen en heffingen voor woningcorporaties af te schaffen. Ook wil de partij regels die woningdelen belemmeren, zoals de kostendelersnorm, afschaffen om woningruimte beter te benutten.
“Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft.”
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
Bevorderen doorstroming en aanpak leegstand
DENK wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder andere door verhuisbegeleiding voor ouderen en het ombouwen van leegstaande panden. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om leegstand en braakliggende grond te belasten.
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen.”
“We blijven maximaal inzetten op het ombouwen van kantoorpanden of andere gebouwen naar woningen.”
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
Aanpak woningmarktdiscriminatie
DENK wil woningmarktdiscriminatie streng aanpakken met hogere straffen, mysteryguest-onderzoeken en het uit het beroep zetten van discriminerende makelaars.
Vergroten toegang tot koopwoningen
DENK wil koopwoningen toegankelijker maken door rentevrije (halal) hypotheken en huurkoopconstructies beter beschikbaar te maken.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
50PLUS vindt dat passend en levensloopbestendig wonen essentieel is voor een waardig leven, en ziet het bouwen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood. De partij wil een Ministerie voor Volkshuisvesting herinvoeren, 290.000 levensloopbestendige woningen realiseren, innovatieve woonvormen stimuleren en meer aandacht voor doorstroming en betaalbaarheid. Ook wordt het kopen van een woning voor jongeren gestimuleerd en blijven fiscale voordelen voor eigen woningbezit behouden.
Ministerie voor Volkshuisvesting herinvoeren
50PLUS stelt dat het falende overheidsbeleid rondom volkshuisvesting en seniorenhuisvesting moet worden gecorrigeerd door het opnieuw instellen van een ministerie dat zich hier specifiek op richt.
290.000 levensloopbestendige woningen bouwen
De partij wil gefaseerd 290.000 levensloopbestendige woningen realiseren, met oog voor bouwcapaciteit en netcongestie, om doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en ouderen passende huisvesting te bieden.
Innovatieve en kleinschalige woonvormen voor ouderen
50PLUS wil innovatieve woonvormen stimuleren, zoals hofjes en woonzorgcomplexen, waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd, zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
“Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
Doorstroming bevorderen door bouwen voor ouderen
Door ouderen te laten doorstromen naar geschikte woningen, komt de bestaande woningvoorraad vrij voor andere groepen, zoals jongeren.
Fiscale stimulansen en koopkansen voor jongeren
50PLUS wil het kopen van een woning voor jongeren stimuleren door bezitsvorming te bevorderen en fiscale voordelen voor eigen woningbezit te behouden.
“Bezitsvorming wordt gestimuleerd, zodat jongeren eerder een woning kunnen kopen.”
“De beloning op het aflossen van de hypotheek op de eigen woning (de Wet Hillen) keert terug.”
“De aftrek hypotheekrente blijft in stand.”
“De overwaarde van de eigen woning wordt in de toekomst niet belast als vermogen in box 3.”
Meer-generatiewoningen en doorstroming
De partij wil nadruk op meer-generatiewoningen en het bouwen voor 50-plussers, zodat verschillende generaties samen kunnen wonen en ouderen passende woonvormen hebben.
Zelfstandig wonen met zorg en woningaanpassingen
Ouderen moeten langer zelfstandig kunnen wonen met passende zorg aan huis en aanpassingen in de woning.
“Zelfstandig wonen wordt gemakkelijker gemaakt met noodzakelijke zorg aan huis, inclusief hulpmiddelen en aanpassingen in de woning.”
Klimaatadaptatie bij nieuwbouw voor ouderen
Bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor ouderen moeten groene daken en gevels worden toegepast voor natuurlijke verkoeling.
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
De SGP vindt wonen een basisbehoefte en ziet de huidige woningnood als het gevolg van politieke keuzes. Hun kernvoorstellen zijn: fors meer (ook buitenstedelijk) bouwen, het benutten van bestaande woningvoorraad, het stimuleren van doorstroming en het vergroten van het aanbod in alle segmenten, met speciale aandacht voor starters, senioren en sociale huur. De overheid moet weer regie nemen over volkshuisvesting, regels moeten niet belemmeren, en er moet oog zijn voor betaalbaarheid en regionale behoeften.
Forse uitbreiding woningbouw, ook buiten steden
De SGP wil de woningnood oplossen door fors meer woningen te bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk, en door bestaande panden te transformeren. Ze vinden dat de overheid weer regie moet nemen en dat regels niet onnodig mogen vertragen.
“De tijd van praten is voorbij, er moet gebouwd worden! De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak.”
“Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd. Tegelijk gaan we wel als een goed rentmeester met de beschikbare ruimte om. Verdichten als het kan, uitbreiden als het moet!”
“Binnenstedelijk liggen er nog tal van kansen, onder andere door het transformeren van leegstaande winkel- en kantoorpanden.”
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid.”
“Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken. Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd.”
Meer aandacht voor starters, senioren en doorstroming
De SGP wil dat er meer betaalbare woningen komen voor starters, dat ouderen kunnen doorstromen naar passende woningen, en dat er gevarieerde woonvormen zijn voor verschillende doelgroepen.
“Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen. Het is ongewenst dat ouderen niet kunnen doorstromen naar geschikte seniorenwoningen.”
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Er komt een gevarieerd woonaanbod van passende woonvormen voor ouderen, zoals ‘knarrenhofjes’ of ‘kangoeroewoningen’ waar ouderen en jongeren samen leven en elkaar ondersteunen.”
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken.”
Vergroten en diversifiëren van het woningaanbod
De partij pleit voor bouwen in alle segmenten, met prioriteit voor waar de nood het hoogst is, en wil dat woningcorporaties ook voor middeninkomens kunnen bouwen. Ook tijdelijke en alternatieve woonvormen worden gestimuleerd.
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“Woningcorporaties hebben op dit moment de mogelijkheid om incidenteel en onder strenge voorwaarden óók te bouwen voor andere groepen dan mensen met een laag inkomen, bijvoorbeeld voor middeninkomens. Dat is belangrijk en daarom worden de mogelijkheden daarvoor verruimd.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
Betaalbaarheid en gezonde huursector
De SGP wil betaalbaarheid waarborgen, scheefwonen tegengaan, en een gezonde balans tussen huurders en verhuurders. Ze zijn kritisch op beleid dat huren opdrijft of het aanbod verkleint.
“Om scheefwonen tegen te gaan kan in de sociale huursector stapsgewijs een extra huurverhoging worden opgelegd als het inkomen van de huurder aanmerkelijk hoger wordt dan voor de toegang tot de sociale huursector toegestaan is.”
“Een gezonde huursector is gebaat bij helderheid en vooral bij een ruimer aanbod. Door enorme tekorten lopen de huren soms te veel op, terwijl het voor verhuurders steeds lastiger wordt gemaakt om huurwoningen betaalbaar aan te bieden.”
“Met het oog op bijvoorbeeld verduurzaming en andere stijgende lasten is het redelijk dat verhuurders de huur jaarlijks laten stijgen. Daarbij moeten de verhuurders wél rekening houden met de portemonnee van de huurders.”
Regionale spreiding en lokale regie
De SGP vindt dat niet alleen in grote steden, maar ook in regio’s gebouwd moet worden, met ruimte voor lokale initiatieven en maatwerk.
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
Het CDA wil de woningnood aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en doorstroming voor starters, gezinnen en ouderen. Ze pleiten voor meer regie van de overheid, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, het stimuleren van nieuwe woonvormen en het versoepelen van regels om sneller en flexibeler te kunnen bouwen. Hun visie is gericht op het creëren van leefbare gemeenschappen, het bevorderen van doorstroming en het toegankelijk maken van de woningmarkt voor verschillende doelgroepen.
Minimaal 100.000 woningen per jaar, twee derde betaalbaar
Het CDA wil fors bouwen om het woningtekort structureel aan te pakken, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Ze stellen als doel dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, waarvan 30% sociale huur, en willen landelijke regie en duidelijke afspraken met alle betrokken partijen.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur.”
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers. Regie van het Rijk, doorzettingsmacht, ruimtelijk beleid en adequate financiering zijn harde voorwaarden.”
Doorstroming bevorderen en nieuwe woonvormen stimuleren
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt verbeteren, onder meer door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en nieuwe woonvormen zoals hofjes en mantelzorgwoningen te stimuleren. Ze willen ook de kostendelersnorm afschaffen en woningdelen vergunningsvrij maken tot drie personen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen.”
“Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. We verruimen dit naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten.”
“We geven gemeenten de ruimte om woningdelen tot en met drie personen vergunningsvrij toe te staan.”
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af. We willen geen financiële boete opleggen als volwassenen een huis delen.”
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en woningmarkt eerlijker maken
Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en de inkomstenbelasting evenredig verlagen, om zo de woningmarkt eerlijker en toegankelijker te maken voor starters en huurders.
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt. Dit systeem is niet solidair met onze jongeren en niet houdbaar op de lange termijn.”
Flexibiliteit en versnelling in bouwprocedures
Het CDA wil bouwprocedures versnellen en regelgeving versoepelen om sneller woningen te kunnen realiseren. Ze willen juridische vertragingen beperken en gemeenten meer ruimte geven om woningen toe te voegen via optoppen en splitsen.
Betaalbare huur en koop, met aandacht voor middenhuur
Het CDA zet in op meer betaalbare huurwoningen, vooral in het middensegment, en wil huurders de mogelijkheid geven hun corporatiewoning te kopen. Ze kiezen voor inflatievolgend huurbeleid en willen de huren in het middensegment betaalbaar houden.
“We zetten fors in op het bouwen van nieuwe huurwoningen in het middensegment. Dit is nodig zodat groepen als leraren, verpleegkundigen en politieagenten toegang krijgen tot een passende woning.”
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
Gemeenschappen en leefbaarheid centraal bij woningbouw
Het CDA wil niet alleen huizen bouwen, maar ook investeren in leefbare gemeenschappen met voldoende voorzieningen, groen en bereikbaarheid. Ze willen het principe van ‘straatje erbij’ uitbreiden naar ‘wijkje erbij’ en eisen dat nieuwe wijken goed bereikbaar zijn.
“Het principe van ‘straatje erbij’ wordt uitgebreid tot een volwaardig programma voor ‘buurtje erbij’ of ‘wijkje erbij’, zodat jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen en we niet alleen huizen, maar ook gemeenschappen bouwen.”
“Grootschalige woningbouw is alleen mogelijk als de nieuwe wijken goed bereikbaar zijn. We investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken.”
“We bouwen met oog voor de leefbaarheid van groeiende steden: voldoende ruimte voor groen, klimaat-adaptief bouwen, ontmoeting en nabijheid van voorzieningen borgen in de omgevingsvisies.”
FVD wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral voor Nederlanders, en pleit voor het afschaffen van klimaat-, stikstof- en duurzaamheidseisen die de bouw vertragen. Ze willen het eigenwoningbezit stimuleren via fiscale voordelen, het beperken van sociale huur, het afschaffen van de Wet Betaalbare Huur, en het geven van meer vrijheid aan verhuurders. Hun visie is sterk nationaal gericht, met nadruk op betaalbaarheid, minder regulering en prioriteit voor Nederlanders op de woningmarkt.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, voorrang voor Nederlanders
FVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door grootschalige nieuwbouw, waarbij Nederlanders voorrang krijgen. Ze willen bouwbelemmeringen zoals milieu- en stikstofregels schrappen om de bouw te versnellen.
Afschaffen van klimaat-, stikstof- en duurzaamheidseisen bij woningbouw
FVD beschouwt klimaat- en milieuregels als een rem op woningbouw en wil deze volledig schrappen om bouwen goedkoper en sneller te maken.
Stimuleren van eigenwoningbezit via fiscale voordelen
FVD wil het eigenwoningbezit bevorderen door fiscale lasten te verlagen: hypotheekrenteaftrek blijft, het maximale aftrektarief gaat omhoog, de eigen woning blijft in box 1, en de overdrachtsbelasting wordt verlaagd met een ruime startersvrijstelling.
“De eigen woning blijft in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait. De hypotheekrenteaftrek behouden we en het maximale aftrektarief gaat terug omhoog naar 52%.”
“We zetten de overdrachtsbelasting vast op 2%, ook voor bedrijven en investeerders, zodat de woningmarkt toegankelijk blijft voor iedereen.”
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
Beperken sociale huur en afschaffen Wet Betaalbare Huur
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen, vooral in grote steden, en de Wet Betaalbare Huur afschaffen. Ze geven verhuurders volledige vrijheid in de keuze van huurders en willen geen voorrang meer voor statushouders.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, met voorrang voor Nederlanders boven statushouders.”
“De Wet Betaalbare Huur is een aanval op het eigendomsrecht en leidt tot minder aanbod. Wij schaffen deze wet af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren. Verhuurders bepalen zelf wie hun huurder is.”
“We stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector en geven Nederlanders altijd voorrang.”
Huurders meer kansen op koopwoning en generatiewoningen stimuleren
FVD wil huurders de mogelijkheid geven hun woning van corporaties over te nemen en stimuleert generatiewoningen om families te ondersteunen.
Studieschuld niet meetellen, huurgeschiedenis wel bij hypotheekaanvraag
FVD wil dat studieschulden niet meetellen bij hypotheekaanvragen, maar een goede huurgeschiedenis juist wel, om starters meer kansen te geven op de koopmarkt.
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
GroenLinks-PvdA maakt van wonen een topprioriteit en wil het recht op een betaalbare woning voor iedereen waarborgen. Ze stellen voor om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, speculatie en leegstand tegen te gaan, huurders beter te beschermen, en de regie op grond en woningbouw weer in publieke handen te brengen. Hun visie is dat wonen geen verdienmodel mag zijn voor speculanten, maar een basisrecht voor iedereen.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in woningbouw en de overheid weer een centrale rol geven, met als doel jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te realiseren. Hiermee willen ze de woningnood aanpakken en zorgen dat iedereen een betaalbare woning kan vinden, ongeacht inkomen of achtergrond.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen. En we zorgen dat wat er gebouwd wordt ook betaalbaar is.”
“Daarom willen we in een nieuwe regering direct komen met een Wet versnelling woningbouw.”
Wonen is een recht, geen verdienmodel voor speculanten
De partij wil speculatie en leegstand tegengaan door maatregelen als opkoopbescherming, leegstandsverordeningen en het afromen van speculatiewinsten. Zo willen ze voorkomen dat woningen worden gebruikt als investeringsobject in plaats van als thuis voor mensen.
“Wonen is een recht, geen verdienmodel voor speculanten.”
“Met een opkoopbescherming zorgen we dat woningen naar mensen gaan die er gaan wonen, in plaats van naar speculanten.”
“Met een gemeentelijke heffing op langdurig leegstaande woningen gaan we ook leegstand tegen.”
“Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
Meer bescherming en zekerheid voor huurders
GroenLinks-PvdA wil huurders beter beschermen tegen woekerhuren, slechte woonkwaliteit en onzekerheid. Ze pleiten voor wettelijke huurprijsbescherming, het recht op een goede woning, en het aanpakken van verhuurders die woningen niet isoleren.
“De wettelijke bescherming tegen woekerhuren gaat gelden voor alle huurwoningen.”
“Huurders hebben recht op een goede woning. Huurders betalen letterlijk de rekening als verhuurders weigeren een woning te isoleren. Wij leggen de verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de verhuurder.”
“We willen ervoor zorgen dat de lonen harder stijgen dan de huren. In tijden van hoge inflatie mogen de huren dan niet te hard stijgen.”
Regie op grond en woningbouw terug naar de overheid
De partij wil de publieke regie op grond en woningbouw herstellen, zodat de overheid kan sturen op waar, wat en voor wie er gebouwd wordt. Dit moet leiden tot meer betaalbare woningen en minder macht voor marktpartijen en speculanten.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“Bouwen wordt niet alleen in woord maar ook in daad een publieke taak.”
“Als de overheid grond opkoopt, kunnen we sturen op betaalbare nieuwbouwwoningen.”
Diversiteit in woningaanbod en aandacht voor doelgroepen
GroenLinks-PvdA wil dat er woningen komen voor verschillende doelgroepen, zoals jongeren, ouderen, gezinnen en mensen met een beperking. Ze pleiten voor meer woonvormen met gedeelde voorzieningen en woningen die geschikt zijn voor zorg.
De Partij voor de Dieren ziet wonen als een grondrecht en wil het loskoppelen van de markt, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en het tegengaan van speculatie. Ze pleiten voor meer sociale huurwoningen, herbestemming van bestaande gebouwen, het benutten van vrijgekomen landbouwgrond voor woningbouw, en strenge regulering van huurprijzen. De partij wil wonen eerlijker, groener en toegankelijker maken, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen en het milieu.
Wonen loskoppelen van de markt en speculatie tegengaan
De PvdD beschouwt wonen als een recht, niet als een verdienmodel, en wil speculatie en huisjesmelkerij tegengaan. Ze willen de overheid een grotere rol geven in het sturen van woningbouw en het beperken van particuliere verhuurders.
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt. Zonder winstoogmerk ontstaat ruimte voor een veel passender woningaanbod.”
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
Meer sociale huurwoningen en betaalbaarheid
De partij wil het woningtekort oplossen door fors meer sociale huurwoningen te bouwen, verkoop van sociale huur te beperken, en huurprijzen te reguleren. Ze willen huren bevriezen, het woningwaarderingsstelsel dwingend maken en de WOZ-waarde schrappen uit de huurprijsberekening.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
“De WOZ-waarde van een woning wordt niet langer meegenomen in het woningwaarderingsstelsel: Zo voorkomen we dat woningen in populaire gebieden veel punten krijgen met hele hoge huren tot gevolg. Huren gaan zo omlaag.”
Herbestemming en duurzaam bouwen
De PvdD wil bestaande bebouwing beter benutten, leegstand aanpakken, en duurzame, natuurinclusieve nieuwbouw stimuleren. Ze willen landbouwgrond die vrijkomt door krimp van de veehouderij deels inzetten voor woningbouw, met prioriteit voor binnenstedelijk bouwen en behoud van groen.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Door een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief.”
Toegankelijkheid en bijzondere woonvormen
De partij wil dat wonen toegankelijk is voor iedereen, met aandacht voor nieuwe woonvormen zoals meergeneratiewonen, cohousing, en woningen voor studenten en mensen met een beperking. Ook willen ze dakloosheid bestrijden en gentrificatie tegengaan.
“‘Meergeneratiewonen’ wordt aangemoedigd. Een substantieel deel van de nieuwbouw wordt hiervoor bestemd, net als voor andere typen woningen waarbij wonen en zorg worden gecombineerd.”
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
“Alle nieuw te bouwen huizen en de publieke ruimtes daar omheen zijn toegankelijk voor mensen in een rolstoel of met een beperking.”
“Gentrificatie wordt tegengegaan door het karakter van wijken en de rechten van degenen die daar al wonen te beschermen.”
“Dakloze mensen krijgen standaard een urgentieverklaring bij wonen.”
De SP ziet wonen als een fundamenteel recht en wil de woningmarkt radicaal hervormen door publieke regie, meer betaalbare huurwoningen en het terugdringen van marktwerking. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het bevriezen van huren, het versterken van zeggenschap voor huurders en het aanpakken van huisjesmelkers en leegstand. De kern van hun visie is dat wonen weer een bron van zekerheid en trots wordt, niet van winst.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil fors investeren in volkshuisvesting door één miljoen betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit moet gebeuren via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen. Hiermee willen ze de wooncrisis oplossen en wonen weer bereikbaar maken voor iedereen.
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Met het Grote Woonplan garanderen we voor iedereen een betaalbaar en goed huis. Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Huren bevriezen en woonlasten verlagen
Om wonen betaalbaar te houden, wil de SP de huren bevriezen en het puntensysteem aanpassen zodat de kwaliteit van de woning weer leidend wordt. Ze willen voorkomen dat huurders worden weggeprijsd uit hun buurt en dat woonlasten harder stijgen dan inkomens.
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in de WOZwaarde die de huren kunstmatig opdrijven.”
“De woonlasten zijn jarenlang harder gestegen dan de inkomens. Dat drijft mensen uit hun buurt en zet levens op pauze.”
Meer zeggenschap voor huurders en bewoners
De SP wil huurders meer macht geven over hun huis en buurt, onder andere door woningcorporaties weer om te vormen tot verenigingen met bestuur door en voor huurders. Dit moet leiden tot meer democratie en betrokkenheid bij woonbeslissingen.
Aanpak huisjesmelkers en verhuurdersvergunning
De SP wil huisjesmelkers aanpakken door een vergunningplicht voor verhuurders in te voeren, gekoppeld aan kwaliteitseisen. Gemeenten moeten direct kunnen ingrijpen bij misstanden en huisjesmelkers hun vergunning kunnen ontnemen.
“We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. Bij misstanden moeten gemeenten direct ingrijpen. Huisjesmelkers verliezen hun vergunning.”
Leegstand en speculatie bestrijden
De SP wil leegstand van woningen en kantoren aanpakken door extra belasting op leegstand en onteigening mogelijk te maken. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om leegstaande panden om te zetten in woonruimte.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
Sociale huur toegankelijk maken voor brede groep
De SP wil sociale huur weer openstellen voor middeninkomens, naar het voorbeeld van Wenen, zodat niet alleen de laagste inkomens toegang hebben tot betaalbare woningen.
“Wonen is een recht, geen gunst. Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
Woonzekerheid: afschaffen tijdelijke huurcontracten
De SP wil tijdelijke huurcontracten afschaffen om huurders zekerheid te bieden en wonen weer een duurzaam recht te maken.
“Wij schaffen ze af en maken van wonen weer een duurzaam recht.”
Woonplicht en woningen voor mensen, niet beleggers
De SP wil een landelijke woonplicht invoeren zodat woningen daadwerkelijk worden gebruikt als thuis en niet als beleggingsobject. Beleggers gaan meer belasting betalen vanaf hun tweede huis.
“We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
Dakloosheid uitbannen met Housing First
De SP wil dakloosheid uitbannen voor 2030 door het Housing First-principe te hanteren: eerst een woning, dan begeleiding. Dakloze mensen krijgen voorrang bij sociale huur en huisuitzettingen zonder alternatief worden verboden.
“Wij kiezen wel voor een rechtvaardig en doortastend beleid met één helder doel: dakloosheid uitbannen voor 2030. We nemen het Housing Firstprincipe als uitgangspunt: mensen krijgen éérst een woning en daarna passende begeleiding als dat nodig is.”
Betaalbare en toegankelijke woningen voor jongeren en ouderen
De SP wil investeren in betaalbare woonruimte voor jongeren en ouderen, met extra jongerenwoningen en toegankelijke ouderenwoningen in de buurt van voorzieningen.
“Daarom investeren we in betaalbare woonruimte voor jongeren. Of ze nu studeren, een opleiding volgen of aan het werk zijn. We bouwen er duizenden jongerenwoningen bij, op campussen, in steden en dorpen.”
“Daarom bouwen we meer betaalbare, toegankelijke en passende woningen voor ouderen. Gelijkvloers, in de buurt van voorzieningen en met zorg dichtbij als dat nodig is.”
Verduurzaming en verbetering woonkwaliteit
De SP wil grootschalig investeren in verduurzaming om woonlasten te verlagen en wooncomfort te verbeteren, met heldere normen voor ventilatie, onderhoud en leefbaarheid.
“Wij zetten in op een grootschalig verduurzamingsoffensief dat woonlasten verlaagt en wooncomfort verbetert. Geen schimmelwoningen of tochtige kamers meer, maar gezonde, goed onderhouden huizen voor iedereen.”
Volt ziet wonen als een fundamenteel recht en wil het woningtekort aanpakken door sneller, duurzamer en betaalbaarder te bouwen, met nadruk op sociale en groene wijken. Ze pleiten voor nationale regie, meer betaalbare (huur- en koop)woningen, het stimuleren van wooncoöperaties, het aanpakken van leegstand en het afbouwen van fiscale voordelen voor huiseigenaren. Hun visie is gericht op inclusiviteit, duurzaamheid en het structureel oplossen van de wooncrisis, ook op Europees niveau.
Meer betaalbare woningen bouwen en versnellen
Volt wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en variatie. Ze pleiten voor nationale regie, financiële injecties en het stimuleren van innovatieve woonvormen. Het doel is een inclusieve woningmarkt waar iedereen toegang heeft tot een passende woning.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“Het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt. Dit wordt gedekt door de afbouw van de fiscale stimulering van koopwoningen.”
“We stimuleren de ontwikkeling van groene, duurzame en gezonde wijken, waarin de functies van wonen, werken en recreëren goed samengaan.”
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
Betaalbaarheid waarborgen: huurregulering en fiscale hervorming
Volt wil wonen betaalbaar houden door huurregulering uit te breiden, streng te controleren op eerlijke huurprijzen en fiscale voordelen voor huiseigenaren af te bouwen. Hiermee willen ze speculatie tegengaan en de woningmarkt eerlijker maken.
“Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder.”
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3.”
Stimuleren van wooncoöperaties en innovatieve woonvormen
Volt ziet wooncoöperaties en nieuwe woonvormen als oplossing voor het woningtekort en sociale samenhang. Ze willen regelgeving versterken, financiële middelen beschikbaar stellen en experimenteren met alternatieve vormen van woningbezit.
“We versterken de regelgeving voor wooncoöperaties met kwaliteitsbewaking, toezicht en kaders voor de huur. We zorgen voor een flinke financiële injectie voor een nieuw revolverend ‘Fonds Coöperatieve en Innovatieve Woonvormen’ zoals shared housing.”
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen.”
Aanpak leegstand en versnellen transformatie bestaande bouw
Volt wil leegstand ontmoedigen en bestaande gebouwen beter benutten door fiscale prikkels en landelijke stimuleringsmaatregelen voor transformatie, splitsen en optoppen.
“Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting.”
“De Rijksoverheid ontwikkelt in samenspraak met regionale overheden en partners in de huisvesting een landelijke stimuleringsmaatregel voor het splitsen, optoppen, aanplinten, bijplaatsen en transformeren van bestaande bebouwingen.”
Bescherming en huisvesting van kwetsbare groepen
Volt wil dat gemeenten eerlijk bijdragen aan huisvesting van aandachtsgroepen, urgent woningzoekenden en dak- en thuislozen, met nadruk op het ‘housing first’-concept en versoepeling van regels voor briefadressen.
“Volt vindt dat alle gemeenten, en de verschillende wijken hierin, eerlijk moeten bijdragen aan de huisvesting van bijzondere aandachtsgroepen en urgent woningzoekenden.”
“We bieden ook begeleiding aan, conform het inmiddels bewezen ‘housing first’-concept, om hun situatie te verbeteren.”
“Volt versoepelt daarom de regels voor het verkrijgen van een briefadres en richt loketten op waar een briefadres wordt aangeboden aan groepen woningzoekenden, zoals statushouders en mensen die dakloos zijn.”
Europese aanpak van de wooncrisis
Volt ziet de wooncrisis als een Europees probleem en wil Europese regelgeving versoepelen en samenwerken aan verduurzaming en betaalbaarheid.
“We komen alleen uit de wooncrisis als we die ook op Europees niveau aanpakken, bijvoorbeeld door Europese regels te versoepelen en in heel de EU tegelijk aan verduurzaming te werken.”
“Volt pleit er dan ook voor dat we het European Plan Affordable Housing, waar de Europese Commissie nu aan werkt, benutten om te komen tot een Europese aanpak die onze woningmarkt vlot trekt.”
De PVV stelt het woningtekort en de betaalbaarheid van wonen centraal en wil woningen nadrukkelijk voor Nederlanders reserveren. De partij pleit voor forse investeringen in woningbouw, het schrappen van voorrang voor statushouders, verlaging van sociale huren, en het versoepelen van bouw- en vergunningsregels. Hun visie is dat de overheid actief moet ingrijpen om het woningaanbod te vergroten en de woonlasten te verlagen, met een uitgesproken voorkeur voor het bevoordelen van Nederlanders boven nieuwkomers.
Forse investering in woningbouw voor Nederlanders
De PVV wil het woningtekort terugdringen door grootschalig te bouwen, zowel binnen als buiten de stad, en door procedures te versnellen. De partij vindt dat de overheid moet ingrijpen waar projecten vastlopen en wil bouwen voor verschillende doelgroepen, met expliciete ruimte voor de auto.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Buitenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut. Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Geen voorrang en strengere regels voor statushouders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en stelt strengere eisen aan hun gedrag, inclusief het intrekken van verblijfsvergunningen bij fraude. Dit wordt gepresenteerd als een maatregel tegen discriminatie van Nederlanders en om het woningaanbod voor hen te vergroten.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
Verlaging sociale huren en behoud hypotheekrenteaftrek
Om wonen betaalbaarder te maken, wil de PVV sociale huren verlagen en de hypotheekrenteaftrek behouden. Woningcorporaties worden gecompenseerd om de bouwopgave niet te schaden.
Versoepelen en versnellen van bouw- en vergunningsregels
De partij wil bouwprocedures versnellen, bezwaarprocedures beperken, en bouweisen schrappen, met als doel sneller en goedkoper woningen te realiseren.
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het mogelijk maken om permanent in recreatiewoningen te wonen, als extra maatregel tegen het woningtekort.
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, regels te schrappen en centrale regie vanuit het Rijk te voeren. De partij zet in op betaalbare koopwoningen, het stimuleren van doorstroming en het versoepelen van regels voor bouwen, huren en verduurzamen. Hun visie is dat een goed functionerende woningmarkt essentieel is voor vrijheid, financiële zekerheid en het welzijn van werkenden.
Veel meer woningen bouwen met minder regels
De VVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door grootschalige nieuwbouw, het schrappen van bouwregels en centrale regie. Ze willen sneller bouwen, bestaande gebouwen transformeren en innovatieve woonvormen stimuleren.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken. We gaan flink wat bouwregels schrappen, zodat die huizen ook snel gebouwd worden. We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
“We gaan vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen. We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar. Dat wordt een topprioriteit. Omdat de woningzoekende niet kan wachten.”
Meer betaalbare koopwoningen en stimulering eigen woningbezit
De VVD wil het eigen woningbezit stimuleren, vooral onder starters, door betaalbare koopwoningen te bouwen, kooprecht voor huurders te introduceren en fiscale voordelen te behouden.
“De VVD is dé partij van het eigen koophuis. Wij zien het daarom niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een eigen huis kan bemachtigen. Niet alleen de happy few, maar mensen met een gewone baan moeten een koophuis kunnen betalen. Daarom gaan we eigen woningbezit onder starters fors stimuleren.”
“Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen. Alle overige (projectmatige) betaalbaarheidseisen laten we in principe los om de bouw aan te jagen.”
“Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
“De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hierachter staan.”
Versoepelen en uniformeren van huur- en bouwregels
De VVD wil de huurmarkt verruimen door beperkende wetgeving af te schaffen, procedures te versnellen en het makkelijker te maken om woningen te splitsen, delen en te transformeren.
“We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
“De regels voor kamerverhuur zijn nu per gemeente verschillend en vaak te streng: landelijke, ruimere regels maken het makkelijker om woonruimte te delen of samen te wonen.”
Doorstroming bevorderen en scheefwonen aanpakken
De VVD wil doorstroming op de woningmarkt stimuleren door ouderen te helpen verhuizen, scheefwonen tegen te gaan en het makkelijker te maken voor starters en gezinnen om een passende woning te vinden.
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren. Corporaties kunnen daarbij ondersteunen.”
“Om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor de mensen die deze woningen het hardst nodig hebben, komt er een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen, om te bepalen of de huurprijs nog passend is.”
Geen extra verplichtingen voor verduurzaming woningen
De VVD wil woningeigenaren de vrijheid geven om hun huis al dan niet te verduurzamen en maakt groene investeringen fiscaal aantrekkelijk, maar legt geen nieuwe verplichtingen op.
“Woningeigenaren behouden de vrijheid om hun huis al dan niet te verduurzamen. We leggen geen nieuwe verplichtingen op. Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen.”
D66 beschouwt wonen als een sociaal grondrecht en wil de woningmarkt fundamenteel hervormen om betaalbaarheid, toegankelijkheid en duurzaamheid te waarborgen. De partij zet in op het bouwen van meer (sociale) woningen, het stimuleren van doorstroming, het beschermen van huurders, en het verduurzamen van bestaande woningen. D66 wil procedures versnellen, beleggers zwaarder belasten, en gemeenten meer regie geven om zo het recht op een betaalbare woning voor iedereen te realiseren.
Grootschalige woningbouw en tien nieuwe steden
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door fors meer woningen te bouwen, waaronder tien nieuwe steden, met aandacht voor verschillende doelgroepen en voorzieningen. Dit moet de doorstroming bevorderen en de druk op de woningmarkt verlichten.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
Meer regie en versnellen van procedures
D66 wil dat de overheid en gemeenten meer regie nemen over woningbouw en dat bezwaarprocedures worden versneld, zodat bouwprojecten sneller van start kunnen gaan.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Betaalbaarheid en bescherming van huurders
D66 wil de woningmarkt eerlijker maken door het belastingvoordeel van woningbezit af te bouwen, beleggers zwaarder te belasten, en huurders meer bescherming en zeggenschap te geven.
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten. Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
Stimuleren van doorstroming en passende woningen voor ouderen
D66 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, met speciale aandacht voor ouderen, zodat woningen vrijkomen voor andere groepen.
Verduurzaming en verbetering van bestaande woningen
D66 zet in op het verduurzamen van bestaande woningen, met een grootschalig isolatieplan en verplichtingen voor verhuurders om woningen energiezuiniger te maken.
“We starten een grootschalig isolatieplan: vóór 2030 verduurzamen we minimaal 1 miljoen huurwoningen.”
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren. Ze mogen die investering op termijn terugverdienen via een bescheiden huurverhoging, maar wel zodat huurders er per saldo altijd op vooruitgaan.”
Bevorderen van woningdelen en alternatieve woonvormen
D66 wil woningdelen stimuleren en vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing gratis maken om beter gebruik te maken van bestaande woonruimte.
“D66 stelt een tijdelijke crisisregel in. Iedereen mag één kamer verhuren zonder dat dat negatieve financiële gevolgen heeft voor een uitkering, de belasting, de huur of een hypotheek. Zo stimuleren we woningdelen.”
“Vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing worden gratis, zodat het aantrekkelijker wordt om in bestaande huizen met meer mensen te wonen.”
JA21 ziet de woningnood als een gevolg van falend overheidsbeleid en snelle bevolkingsgroei door migratie. Hun aanpak combineert het beperken van migratie, het stimuleren van woningbouw (vooral voor specifieke doelgroepen zoals ouderen en jonge gezinnen), het versoepelen van regels voor de woningmarkt, en het inzetten op doorstroming en benutting van bestaande voorraad. De partij pleit voor meer marktwerking, minder regulering, en fiscale stimulansen om het kopen van een huis toegankelijker te maken.
Bevolkingsgroei door migratie beperken om woningnood te bestrijden
JA21 stelt dat de woningnood vooral wordt veroorzaakt door snelle bevolkingsgroei door migratie en wil deze groei juridisch beperken. Dit moet de druk op de woningmarkt structureel verlichten.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw en benutten bestaande voorraad
JA21 wil op korte termijn de woningbouw versnellen door bestaande gebouwen te transformeren, optoppen en splitsen, en door kleinere en fabrieksmatige bouwprojecten te stimuleren. Dit moet snel extra woningen opleveren zonder grote nieuwe bouwlocaties.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals in het kader van ‘straatje erbij‘-concept waardoor met de inschakeling van het kleinere en middelgrote aannemingsbedrijf meer bouwcapaciteit beschikbaar komt.”
Doorstroming bevorderen en ouderenhuisvesting stimuleren
JA21 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder andere door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten en nieuwe woonvormen voor senioren te ontwikkelen.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Marktwerking en minder regulering op de woningmarkt
JA21 wil meer ruimte voor marktwerking, minder huurregulering, en het terugdraaien van beleid dat investeringsvertrouwen schaadt. Dit moet leiden tot meer aanbod en betaalbaarheid.
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
Starters en jonge gezinnen ondersteunen bij koopwoning
JA21 wil jonge gezinnen met een laag inkomen helpen bij het kopen van een huis, onder andere via fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Afschaffen overdrachtsbelasting en erfpachtproblematiek aanpakken
JA21 wil de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen afschaffen en consumenten beschermen tegen stijgende erfpachtkosten.
Huurmarkt flexibeler maken
JA21 wil de huurmarkt snel ontgrendelen door tijdelijke contracten toe te staan, het woningwaarderingsstelsel aan te passen en fiscale/regeldruk te verlichten.
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”