Verkiezingsprogramma's 2025 overwinstbeladting verkoop huis
GroenLinks-PvdA wil speculatiewinsten bij de verkoop van grond en woningen zwaarder belasten, zodat deze winsten niet langer vooral bij speculanten terechtkomen maar terugvloeien naar de samenleving. Ze stellen voor om speculatiewinsten af te romen en in te zetten voor woningbouw, en willen zo de betaalbaarheid van woningen verbeteren en excessieve winstbejag tegengaan.
Speculatiewinsten bij verkoop grond en woningen afromen
GroenLinks-PvdA vindt dat de waardestijging van grond en woningen, die zonder eigen inspanning ontstaat, niet alleen bij speculanten mag terechtkomen. Door deze winsten af te romen en te herverdelen, willen ze de woningmarkt eerlijker maken en investeren in betaalbare woningbouw. Dit raakt direct aan het idee van winstbelasting bij verkoop van huizen en grond.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
“Voor de financiering van jaarlijks terugkerende uitgaven kijken we naar het afromen van speculatiewinsten, het versoberen van belastingkortingen voor grondbezitters en het afbouwen van prijsopdrijvende subsidies.”
Geen winstbelasting voor woningcorporaties, wel voor speculanten
Woningcorporaties die investeren in betaalbare woningen worden uitgezonderd van winstbelasting om hun investeringsruimte te vergroten. Dit onderscheidt de partij duidelijk van hun aanpak richting speculanten, waar juist extra belasting op winst wordt voorgesteld.
BVNL spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over het invoeren of behouden van een winstbelasting op de verkoop van een huis. Hun algemene lijn is dat het eigen huis geen melkkoe van de overheid mag zijn en dat belastingen op woningen juist moeten worden verlaagd of afgeschaft. Er worden geen concrete voorstellen gedaan voor een winstbelasting bij verkoop van een huis; het programma richt zich vooral op het afschaffen of verlagen van bestaande woninggerelateerde belastingen.
Afschaffen of verlagen van woninggerelateerde belastingen
BVNL vindt dat het eigen huis financieel een veilige haven moet zijn en geen bron van extra belastingheffing. Ze willen bestaande belastingen op woningen, zoals het Eigen Woningforfait en de "villatak", afschaffen of verlagen, maar noemen nergens een winstbelasting op de verkoop van een huis. Hun beleid is gericht op lastenverlichting voor huiseigenaren.
“Het eigen huis moet ook financieel een veilige haven zijn en geen melkkoe van de overheid.”
“Bij voorkeur vervalt het Eigen Woningforfait geheel.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen zodat onder andere familiebedrijven zonder problemen aan de volgende generatie kunnen worden overgedragen.”
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
FVD is fel tegen elke vorm van belasting op de verkoopwinst van de eigen woning. Zij willen dat de eigen woning volledig onbelast blijft, zowel tijdens bezit als bij verkoop, en pleiten expliciet tegen het invoeren van een winstbelasting op de verkoop van huizen. Hun kernvisie is dat woningbezit "heilig" is en niet belast mag worden, om zo vrijheid en zekerheid voor huiseigenaren te waarborgen.
Geen winstbelasting op verkoop eigen woning
FVD verwerpt het idee van een winstbelasting op de verkoop van de eigen woning volledig. Zij zien het bezit van een huis als een fundamenteel recht dat niet extra belast mag worden, en willen daarom de eigen woning volledig buiten belastingheffing houden, ook bij verkoop. Dit standpunt is bedoeld om woningbezit aantrekkelijk en veilig te houden voor Nederlanders.
“De eigen woning vormt het fundament van vrijheid, veiligheid en gezinsleven. Wat ons betreft is bezit daarvan heilig. Daarom blijft de eigen woning in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait.”
“De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast.”
“We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%... We schaffen het eigenwoningforfait af en houden de eigen woning in box 1, zodat nooit belasting wordt betaald over het eigen huis.”
Uitzondering: Landbouwvrijstelling bij verkoop landbouwgrond (niet reguliere woningen)
Hoewel niet direct over reguliere koopwoningen, noemt FVD specifiek dat bij verkoop van landbouwgrond geen belasting over waardestijgingen moet worden geheven. Dit is een aparte categorie en geen standpunt over reguliere huizen, maar relevant voor agrarisch vastgoed.
“We behouden de landbouwvrijstelling, zodat boeren bij verkoop van landbouwgrond geen belasting betalen over waardestijgingen door normaal gebruik.”
De SGP doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen voor het invoeren van een winstbelasting op de verkoop van een huis. Het programma bevat geen expliciete passages over het belasten van de overwaarde of winst bij verkoop van een eigen woning. De SGP richt zich vooral op het stimuleren van eigenwoningbezit, het betaalbaar houden van wonen en het aanpassen van de belasting op vermogen (box 3), maar noemt nergens een specifieke winstbelasting bij verkoop van een huis.
Wel: Belasting op vermogen gebaseerd op werkelijk rendement
De SGP wil de belasting op vermogen (box 3) baseren op het daadwerkelijk behaalde rendement, wat ook gevolgen kan hebben voor bezitters van tweede huizen of vastgoed, maar dit is niet specifiek gericht op de verkoopwinst van de eigen woning.
“De belasting op vermogen (box 3) wordt gebaseerd op het daadwerkelijk behaalde rendement. Door de lage rente is de huidige belastingdruk namelijk veel te hoog in relatie tot de opbrengst van bijvoorbeeld spaargeld en onroerend goed.”
“We belasten het rendement als dat liquide is en houden zo veel mogelijk rekening met de inflatie.”
Wel: Stimuleren van eigenwoningbezit en betaalbaarheid
De SGP wil het eigenwoningbezit bevorderen en maatregelen nemen om wonen betaalbaar te houden, zonder daarbij een winstbelasting op verkoop te noemen.
De PVV doet in haar verkiezingsprogramma geen voorstellen voor een algemene winstbelasting op de verkoop van een huis door particulieren. Het enige relevante voorstel betreft een planbatenheffing bij bestemmingswijziging van grond naar woningbouw, gericht op het afromen van waardestijgingen door bestemmingswijziging, niet op reguliere woningverkoop. Verder wordt expliciet gesteld dat de hypotheekrenteaftrek blijft bestaan.
Planbatenheffing bij bestemmingswijziging grond
De PVV wil een planbatenheffing invoeren op de waardestijging van grond als gevolg van een bestemmingswijziging naar woningbouw. Dit is bedoeld om grondspeculatie tegen te gaan en extra middelen te genereren voor betaalbare woningbouw. Dit voorstel richt zich niet op de reguliere verkoopwinst van bestaande woningen door particulieren, maar op de meerwaarde die ontstaat bij het wijzigen van de bestemming van grond.
“Door wijziging van de bestemming (woningbouw) wordt grond meer waard. Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
“Planbatenheffing bij wijziging van de bestemming van grond naar woningbouw”
Geen wijziging hypotheekrenteaftrek
De PVV benadrukt dat de hypotheekrenteaftrek ongewijzigd blijft. Dit onderstreept dat zij geen extra fiscale lasten willen invoeren op het eigenwoningbezit, waaronder ook geen winstbelasting bij verkoop van een huis.
“De hypotheekrenteaftrek blijft; daar wordt niet aan getornd!”
De SP wil speculatieve winsten op grond en woningen zwaarder belasten om huisvesting betaalbaar te houden en grondspeculatie tegen te gaan. Ze stellen voor om grondeigenaren en beleggers die winst maken met de verkoop of het vasthouden van grond en huizen extra te belasten, zodat de opbrengsten hiervan terugvloeien naar betaalbare woningbouw en het Nationaal Woonfonds. De kern van hun visie is dat wonen een recht is en niet een middel voor winstmaximalisatie door speculanten.
Zwaardere belasting op winsten uit grondspeculatie en verkoop
De SP wil grondspeculatie en het vasthouden van grond of woningen voor winst ontmoedigen door extra belasting te heffen op deze winsten. Dit moet prijsopdrijving tegengaan en de opbrengsten worden ingezet voor betaalbare woningbouw. Het beleid richt zich expliciet op het belasten van speculanten en beleggers, niet op reguliere eigenaren die hun huis verkopen.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“De opbrengsten uit afbouw van de hypotheekrenteaftrek boven de 600 duizend euro en het belasten van grondspeculatie vloeien terug in het Nationaal Woonfonds.”
“Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis. Ook stoppen we grondspeculatie door duidelijke voorwaarden te stellen aan ontwikkelaars.”
Volt wil het belasten van winst bij de verkoop van woningen en grond eerlijker en effectiever maken. Ze stellen voor om de eigen woning naar box 3 te verplaatsen en de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, en willen daarnaast speculatie met bouwgrond en waardestijgingen fiscaal aanpakken. Hun kernvisie is dat vermogen, inclusief woningwinst, zwaarder moet worden belast dan arbeid om de huizenmarkt eerlijker en betaalbaarder te maken.
Eigen woning naar box 3 en afbouw hypotheekrenteaftrek
Volt wil de fiscale voordelen van het eigen huis afbouwen en de eigen woning als vermogen belasten, zodat winsten op woningen zwaarder worden belast. Dit moet bijdragen aan lagere huizenprijzen en een eerlijkere verdeling van belastingdruk tussen arbeid en vermogen.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
Fiscale belasting op waardestijging bouwgrond
Volt wil speculatie met bouwgrond tegengaan door de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging (bijvoorbeeld van landbouw- naar bouwgrond) fiscaal te belasten. Dit moet ervoor zorgen dat grond sneller en goedkoper beschikbaar komt voor woningbouw.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
Afschaffen landbouwvrijstelling bij verkoop grond
Volt wil dat ook bij de verkoop van landbouwgrond belasting wordt geheven over de winst, door de landbouwvrijstelling af te schaffen. Hiermee wordt winst op verkoop van grond gelijk behandeld aan andere vormen van winst.
“Er wordt nu geen belasting betaald over winst op verkoop van landbouwgrond. Volt wil de landbouwvrijstelling afschaffen, zodat de landbouw net als de rest van Nederland belasting betaalt over winst.”
BBB is duidelijk tegen het invoeren van winstbelasting op de verkoop van een huis. Zij willen dat de (over)waarde van de eigen woning niet wordt belast en wijzen belastingheffing over de overwaarde expliciet af. Het belangrijkste concrete voorstel is het uitsluiten van belasting op de overwaarde bij verkoop van een koopwoning.
Geen belasting op overwaarde/verkoopwinst eigen woning
BBB vindt het belangrijk dat de koopwoning betaalbaar blijft en wil daarom geen belasting heffen op de overwaarde (winst) bij verkoop van een huis. Dit standpunt is bedoeld om het eigenwoningbezit aantrekkelijk te houden en doorstroming op de woningmarkt niet te belemmeren.
“Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
“De hypotheekrenteaftrek wordt niet verder beperkt en de (over)waarde van de eigen woning wordt niet belast.”
BIJ1 benoemt in haar verkiezingsprogramma niet expliciet een aparte winstbelasting op de verkoop van een huis voor particulieren. Wel zet de partij zich krachtig in tegen speculatie met woningen en gronden, onder meer door een wet tegen speculatie, een zelfbewoningsplicht en het verbieden van speculatief grondbezit. De focus ligt op het onmogelijk maken van winstgedreven handel in woningen, niet op het invoeren van een specifieke winstbelasting bij verkoop.
Verbieden van speculatie en winstgedreven handel in woningen
BIJ1 wil het verdienen aan de verkoop van woningen en gronden aan banden leggen door speculatie te verbieden en woningen te onttrekken aan de marktlogica. Dit gebeurt via een combinatie van een wet tegen speculatie, een zelfbewoningsplicht en het onteigenen van grond tegen sociale gebruikswaarde. Het doel is om wonen als basisrecht te beschermen en te voorkomen dat huizen als winstobject worden behandeld.
“Daarnaast hanteren we een zelfbewoningsplicht↗ en een wet tegen speculatie↗.”
“Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
De ChristenUnie wil de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging (zoals van landbouw- naar bouwgrond) belasten via een planbatenheffing, zodat de winst eerlijker wordt verdeeld tussen private eigenaren en de samenleving. Over de winst bij verkoop van een reguliere woning door particulieren wordt in het programma geen aparte winstbelasting voorgesteld of besproken.
Belasting op waardestijging bij bestemmingswijziging grond
De ChristenUnie wil dat de winst die ontstaat wanneer grond bouwgrond wordt (en daardoor fors in waarde stijgt) niet alleen bij de private eigenaar terechtkomt, maar deels wordt afgeroomd ten gunste van de samenleving. Dit moet grondspeculatie tegengaan en bijdragen aan betaalbare woningbouw.
“De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
“Wanneer bouwrijp gemaakte grond sterk in waarde stijgt, profiteert hier vooral de private eigenaar van – de samenleving nauwelijks.”
D66 wil het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen en de fiscale verschillen tussen huurders en kopers verkleinen, maar noemt nergens expliciet een winstbelasting op de verkoop van een huis. Hun focus ligt op het verminderen van hypotheekrenteaftrek en het aanpakken van fiscale voordelen voor huiseigenaren, met als doel de huizenmarkt eerlijker te maken en prijsstijgingen te remmen. Een concrete winstbelasting bij verkoop van een huis wordt niet voorgesteld.
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en fiscale verschillen verkleinen
D66 wil het fiscale voordeel van woningbezit verminderen door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en het eigenwoningforfait voor dure huizen aan te scherpen. Hiermee willen ze de ongelijkheid tussen huurders en kopers verkleinen en de stijging van huizenprijzen afremmen. Dit raakt indirect de fiscale behandeling van winst bij verkoop, maar een expliciete winstbelasting wordt niet genoemd.
“We verkleinen de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en mensen met een koopwoning. Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek, verlaging van het btw-tarief op nieuwbouw en aanscherping van het eigenwoningforfait voor de duurste huizen.”
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
De Partij voor de Dieren wil het gebruik van woningen als beleggingsobject ontmoedigen en de betaalbaarheid van wonen vergroten. Zij pleiten voor het herzien van het belastingstelsel rondom woningbezit, maar doen géén concreet voorstel voor een winstbelasting op de verkoop van een huis door particulieren. Wel willen ze de winstbelasting voor woningcorporaties schrappen en onderzoeken ze maatregelen tegen vermogensongelijkheid door woningbezit.
Herziening belastingstelsel om vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan
De PvdD wil het belastingstelsel rondom woningbezit herzien om extreme vermogensongelijkheid tegen te gaan en het minder aantrekkelijk te maken om huizen als belegging te gebruiken. Dit raakt indirect aan het thema "winstbelasting verkoop huis", maar er wordt geen expliciet voorstel gedaan voor een aparte winstbelasting op de verkoop van een huis door particulieren.
“We onderzoeken een herziening van het belastingstelsel om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan. Het wordt daarmee minder aantrekkelijk om huizen te gebruiken als belegging en daarmee worden huizen goedkoper.”
Schrappen winstbelasting voor woningcorporaties
De partij stelt concreet voor om de winstbelasting voor woningcorporaties af te schaffen, zodat deze meer financiële ruimte krijgen om huren te bevriezen en nieuwe sociale huurwoningen te bouwen. Dit betreft echter niet de particuliere verkoop van huizen.
“We schrappen de winstbelasting voor woningcorporaties en geven hen extra financiële steun. Hierdoor kunnen woningcorporaties huren bevriezen om wonen betaalbaar te houden en nieuwe sociale huurwoningen te bouwen.”
De VVD wil af van belasting op fictieve waardestijgingen en pleit ervoor om alleen gerealiseerde vermogenswinst, zoals bij verkoop van een tweede huis, te belasten. Voor de eigen woning wijst de VVD een zwaardere belasting, zoals winstbelasting bij verkoop, expliciet af en wil zij het eigen huis juist beschermen tegen extra lasten.
Alleen gerealiseerde vermogenswinst belasten (niet fictief)
De VVD streeft ernaar dat belasting op vermogen alleen wordt geheven over daadwerkelijk gerealiseerde winst, bijvoorbeeld bij verkoop van een tweede woning, en niet over fictieve waardestijgingen. Dit moet beleggers eerlijker behandelen en dubbele belasting op niet-gerealiseerde winsten voorkomen.
“Zo snel als technisch mogelijk en juridisch verantwoord wordt overgestapt op een systeem waarbij belasting wordt geheven op enkel gerealiseerd rendement op vermogen, waarbij het streven is om de tussenstap met nog deels vermogensaanwasbelasting over te slaan. In het toekomstige box-3-stelsel waarbij op basis van gerealiseerde vermogenswinst wordt belast geldt dit ook voor een tweede woning.”
Geen extra belasting op verkoop eigen huis
De VVD is fel tegen het zwaarder belasten van de eigen woning, zoals het invoeren van een winstbelasting bij verkoop. Zij ziet het eigen huis niet als melkkoe en wil woningeigenaren beschermen tegen extra lasten bij verkoop.
“om het eigen huis zwaarder te belasten, wijzen wij hard af. Ook lokaal kiezen we voor betaalbaarheid. Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente.”
50PLUS is duidelijk tegen het belasten van de overwaarde of winst bij verkoop van de eigen woning. Zij willen expliciet dat de overwaarde van het huis niet wordt belast als vermogen en spreken zich niet uit voor een aparte winstbelasting bij verkoop. Hun belangrijkste voorstel is het uitsluiten van de eigen woning(overwaarde) van vermogensbelasting.
Overwaarde eigen woning niet belasten
50PLUS vindt dat de overwaarde van de eigen woning niet als vermogen moet worden belast, en verzet zich daarmee tegen een vermogenswinstbelasting op de verkoop van het huis. Dit standpunt is bedoeld om ouderen en huiseigenaren te beschermen tegen extra lasten bij verkoop of waardestijging van hun woning.
“De overwaarde van de eigen woning wordt in de toekomst niet belast als vermogen in box 3.”
Het CDA is voorstander van het invoeren van een vermogenswinstbelasting op de verkoop van huizen, maar noemt dit alleen in de context van verhuurders en niet voor reguliere eigen woningbezitters. Totdat deze belasting is ingevoerd, wil het CDA een tijdelijke maatregel om verhuur door kleine particuliere verhuurders mogelijk te houden. Het programma bevat geen concrete voorstellen voor een algemene winstbelasting op de verkoop van de eigen woning door particulieren.
Invoeren vermogenswinstbelasting voor verhuurders
Het CDA wil af van belasting op de waarde van vastgoed in box 3 en pleit voor een vermogenswinstbelasting bij verkoop, specifiek gericht op verhuurders. Dit moet het particuliere verhuur aantrekkelijk houden en eerlijker maken, maar het voorstel is niet gericht op reguliere huiseigenaren die hun eigen woning verkopen.
“We houden particuliere verhuur aantrekkelijk door zo snel mogelijk een heffing in te voeren op werkelijk rendement in box 3. Zo wordt niet langer belasting geheven over waarde die vastzit in stenen. Totdat de vermogenswinstbelasting is ingevoerd, willen we een tijdelijke (financiële) maatregel om verhuur door kleine particuliere verhuurders mogelijk te houden.”
JA21 doet in haar verkiezingsprogramma geen enkel concreet voorstel voor het invoeren van een winstbelasting op de verkoop van een huis. Integendeel, het programma bevat geen enkele passage waarin een dergelijke belasting wordt genoemd of bepleit. Wel pleit JA21 voor het afschaffen van de overdrachtsbelasting op particuliere woningen, waarmee zij de fiscale lasten bij verkoop juist willen verlagen.
Afschaffen overdrachtsbelasting op particuliere woningen
JA21 wil de fiscale drempels bij de verkoop van woningen verlagen door de overdrachtsbelasting volledig af te schaffen. Dit moet de doorstroming op de woningmarkt bevorderen en het kopen en verkopen van huizen aantrekkelijker maken. Er wordt nergens gepleit voor een extra belasting op de winst bij verkoop van een huis.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
NSC stelt geen algemene winstbelasting voor op de verkoop van een huis, maar wil speculatie tegengaan door een extra heffing op de overdrachtsbelasting bij snelle doorverkoop binnen drie jaar. Hiermee wil de partij prijsopdrijving en huisjesmelkerij ontmoedigen, zonder reguliere woningverkopen extra te belasten.
Heffing op snelle doorverkoop om speculatie te ontmoedigen
NSC wil speculatie op de woningmarkt tegengaan door een extra heffing op de overdrachtsbelasting in te voeren als een huis binnen drie jaar na aankoop weer wordt verkocht. Dit moet prijsopdrijving en snelle winstbejag ontmoedigen, maar is géén algemene winstbelasting op de verkoop van een huis.
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma