Verkiezingsprogramma's 2025 overwil wil de overheidsuitgaven het meest verminderen?
De PVV wil de overheidsuitgaven fors verminderen door te stoppen met grote uitgaven aan asielopvang, ontwikkelingshulp, klimaatbeleid, de NPO en bijdragen aan de EU. Hun kernvisie is dat belastinggeld vooral aan Nederlanders besteed moet worden, en niet aan internationale of ideologische projecten. De partij stelt voor om miljarden te besparen door deze posten volledig te schrappen of drastisch te verlagen.
Stoppen met asielopvang, ontwikkelingshulp en EU-afdrachten
De PVV wil de grootste besparingen realiseren door te stoppen met asielopvang, ontwikkelingshulp en het verminderen van afdrachten aan de EU. Hiermee willen ze miljarden euro’s per jaar besparen, omdat deze uitgaven volgens de partij niet in het belang zijn van de Nederlandse burger.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners. De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
“Volledige stop op ontwikkelingshulp”
Klimaatfonds, klimaatsubsidies en klimaatbeleid volledig schrappen
De PVV wil alle uitgaven aan klimaatbeleid en -subsidies volledig schrappen, waaronder het Klimaatfonds, SDE++ en andere klimaatsubsidies. Dit levert volgens de partij miljardenbesparingen op en voorkomt volgens hen ‘miljardenverspilling aan klimaatbeleid’.
Stoppen met financiering NPO en saneren ambtenarenapparaat
De PVV wil de financiering van de NPO volledig stoppen en het aantal rijksambtenaren fors verminderen. Hiermee willen ze structurele besparingen realiseren op de overheidsbegroting.
Schrappen fiscale subsidies en expatregeling
De PVV wil fors snijden in fiscale subsidies voor het bedrijfsleven en stoppen met de expatregeling. Dit moet bijdragen aan het verminderen van ondoelmatige overheidsuitgaven.
Schrappen Klimaatministerie en Europese projecten
De PVV wil het ministerie van Klimaat en Groene Groei opheffen en geen geld meer besteden aan Europese projecten die niet direct in het belang zijn van Nederland.
BVNL wil de overheidsuitgaven het meest verminderen van alle partijen, met als doel een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. Ze streven naar een structurele reductie van minimaal 35% van de rijksoverheidsuitgaven, vooral door het schrappen van subsidies, adviesorganen, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken. Concrete voorstellen zijn onder meer het fors inkrimpen van het ambtenarenapparaat, het afschaffen van toeslagen en subsidies, en het saneren van overheidsdiensten.
Structurele reductie van overheidsuitgaven met minimaal 35%
BVNL wil de rijksoverheidsuitgaven binnen twee regeerperiodes met minstens 35% verminderen. Dit doen ze door te snijden in subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken. Het doel is een kleinere, efficiëntere overheid die zich beperkt tot kerntaken.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
Fors inkrimpen van het ambtenarenapparaat
BVNL wil het aantal ambtenaren drastisch verminderen, met een directe sanering van 30% van de Rijksambtenaren en een onmiddellijke aannamestop. Externe inhuur wordt gestopt en het overheidsapparaat moet structureel kleiner worden.
“Het overheidsapparaat wordt gesaneerd en 30% van de Rijksambtenaren moet zo spoedig mogelijk afvloeien. Er komt een onmiddellijke aannamestop.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“We willen een groot deel van alle zittende Rijksambtenaren laten afvloeien zodat zij beschikbaar komen voor de echte economie. Externe inhuur bij de overheid wordt drastisch beperkt.”
Afschaffen van toeslagen en subsidies
BVNL wil het toeslagenstelsel en subsidies volledig afschaffen om de overheidsuitgaven te verminderen en de bureaucratie te verkleinen. Dit moet leiden tot een eenvoudiger belastingstelsel en minder rondpompen van geld.
Schrappen van adviesorganen, planbureaus en niet-kerntaken
BVNL wil diverse adviesraden, planbureaus en ministeries inkrimpen of opheffen, en het ministerie van Buitenlandse Zaken halveren. Alleen kerntaken blijven behouden.
“De talloze politiek gemotiveerde adviesraden en planbureaus schaffen we af.”
“Het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gehalveerd, en kent als primaire taak het dienen van de Nederlandse belangen in het buitenland en als ondersteuning van Nederlanders in nood in het buitenland.”
“Het ministerie voor klimaat vervalt.”
Stoppen met fondsen en strikte begrotingsdiscipline
BVNL wil een einde maken aan het gebruik van fondsen buiten de Rijksbegroting en stelt strenge eisen aan budgetoverschrijdingen, inclusief persoonlijke aansprakelijkheid voor politici en ambtenaren.
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle.”
“Politici, bestuurders en topambtenaren worden hoofdelijk aansprakelijk bij structurele budgetoverschrijding of inefficiëntie.”
Kostenreductie als fundamenteel doel
Kostenreductie bij de overheid is een fundamenteel doel van BVNL; de overheid moet krimpen in plaats van sturen of herverdelen.
“Kostenreductie bij de overheid is een fundamenteel doel van BVNL. 'Het huishoudboekje van de overheid' geldt niet als leidraad; de overheid moet krimpen, niet sturen of herverdelen.”
BBB wil de overheidsuitgaven fors verminderen door structurele bezuinigingen op ministeries, het terugdringen van bureaucratie, het schrappen van inefficiënt beleid en het beperken van uitgaven aan onder andere ontwikkelingshulp, EU-bijdragen en subsidies. De partij kiest voor een sobere, doelmatige overheid die zich richt op kerntaken en stelt harde reductiedoelstellingen voor regeldruk en uitvoeringskosten. BBB wil vooral besparen op beleid en uitvoeringskosten die geen maatschappelijk of sociaal rendement opleveren, met uitzondering van essentiële sectoren als zorg, onderwijs, veiligheid en infrastructuur.
Structurele apparaatskorting op ministeries en overheidsorganisaties
BBB wil de omvang van de overheid terugdringen door structurele bezuinigingen op ministeries en andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten en enkele kerndepartementen. Dit moet bureaucratie verminderen en miljarden besparen.
“BBB stelt een structurele bezuiniging (apparaatskorting) voor op ministeries met uitzondering van Defensie, Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Ook willen wij een structurele apparaatskorting op andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals, politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.”
“Door het rijk te dwingen tot herprioritering en digitalisering, verbeteren we de uitvoerbaarheid én besparen we structureel honderden miljoenen, zo niet vele miljarden euro’s. Minder regels, meer resultaat.”
Bezuinigen op inefficiënt beleid, uitvoeringskosten en subsidies
BBB wil uitgaven verminderen door te snijden in beleid en kosten die geen aantoonbaar maatschappelijk of sociaal rendement opleveren, en door het beëindigen van kostbare subsidies en nationale koppen op Europees beleid.
“Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren. Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs.”
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied. BBB wil een technologie neutrale aanpak... Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling.”
Drastisch verminderen van regeldruk en bureaucratie
BBB stelt een harde reductiedoelstelling voor regeldruk en wil fors snijden in administratieve lasten, controles en regels, wat miljarden aan uitvoeringskosten moet besparen.
“BBB stelt een harde reductiedoelstelling voor regeldruk (25% in 4 jaar).”
“Burgers en bedrijven worden overbelast met controles, regels en formulieren. Dit kost miljarden aan uitvoeringskosten én aan productiviteit.”
Nullijn voor rijksambtenaren
BBB wil in 2028 een nullijn instellen voor rijksambtenaren, waardoor er dat jaar geen loonstijgingen worden doorgevoerd, als bijdrage aan het op orde brengen van de overheidsfinanciën.
“In 2028 stellen we een nullijn in voor rijksambtenaren, inclusief ambtsdragers. Dat betekent dat er dat jaar geen loonstijgingen worden doorgevoerd.”
Aanzienlijke vermindering van uitgaven aan ontwikkelingshulp
BBB wil de uitgaven aan ontwikkelingshulp fors verkleinen en deze alleen nog richten op directe noodhulp en concrete resultaten die in het belang zijn van Nederland.
“BBB wil daarom de uitgaven aan ontwikkelingshulp aanzienlijk verminderen. Nederland blijft solidair, maar hulp moet gericht, tijdelijk en toetsbaar zijn.”
Afbouw van bijdragen aan de EU
BBB wil dat Nederland minder geld naar de EU stuurt en eist dat de korting op de EU-afdracht wordt gehandhaafd en geïndexeerd.
“Afbouw van bijdragen aan de EU moet worden voortgezet. Het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor de periode 2027-2032 mag niet boven het huidige plafond uitkomen en de korting voor Nederland op de afdracht van 1,9 miljard euro moet worden gehandhaafd en geïndexeerd.”
Het CDA wil de overheidsuitgaven vooral verminderen door het verkleinen en efficiënter maken van de overheid, het schrappen en versimpelen van regels en administratieve lasten, en het afbouwen van complexe en kostbare regelingen zoals toeslagen en fiscale uitzonderingen. Ze richten zich op structurele hervormingen die de overheid kleiner en effectiever maken, met als doel lagere uitvoeringslasten en een houdbare begroting. Concrete voorstellen zijn onder meer het rigoureus verminderen van regelgeving, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, en het versoberen van fiscale regelingen.
Overheid verkleinen door minder regels en administratieve lasten
Het CDA wil de overheid kleiner maken door het aantal regels en de administratieve lasten fors te verminderen. Dit moet leiden tot lagere uitvoeringskosten en een effectievere overheid, waarmee structureel op uitgaven wordt bespaard.
“We willen burgers en bedrijven ruimte en vertrouwen geven. Daartoe zetten we rigoureus het mes in de regelgeving: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere verantwoording. Zo versnellen we besluitvorming. Waar minder regels zijn en waar meer vertrouwen is, kan de overheid krimpen.”
“Een effectievere overheid is zo ook een kleinere overheid.”
“Onze doelstelling is: minder regels (scherpe reductie van zeker 20 procent), betere regelgeving (duidelijker, eenduidiger en doelgerichter) en efficiëntere verantwoording en rapportages.”
Versoberen en afschaffen van fiscale regelingen en toeslagen
Het CDA wil het belastingstelsel vereenvoudigen door het aantal inkomensafhankelijke regelingen en fiscale uitzonderingen te verminderen of af te schaffen. Dit moet leiden tot minder hoge toeslagen en lagere uitgaven.
“We willen minder inkomensafhankelijke regelingen, waar minder mensen gebruik van hoeven maken en met minder hoge toeslagen, zodat de marginale druk omlaaggaat.”
“Ons belastingstelsel zit vol met allerlei fiscale uitzonderingsregelingen die het stelsel complexer en minder robuust maken. Deze moeten stapsgewijs worden aangepakt, met als uitgangspunt afschaffing of versobering.”
Geleidelijke afbouw hypotheekrenteaftrek
Het CDA stelt voor om de hypotheekrenteaftrek langzaam af te bouwen, waarmee een grote structurele uitgavenpost wordt verminderd. De opbrengst wordt gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen.
Beheersen en verminderen van zorgkosten
Het CDA wil de oplopende zorgkosten beheersen door niet-effectieve zorg uit het basispakket te schrappen en ongecontracteerde zorg niet langer te vergoeden.
“We zetten duurzame stappen om de oplopende zorgkosten te beheersen, ons belasting- en toeslagenstelsel te vereenvoudigen en het stelsel van ziekte en arbeidsongeschiktheid toekomstbestendig te maken.”
“Bewezen niet-effectieve zorg moet uit het pakket. Dat geldt ook voor (her)beoordelen van effectiviteit van dure medicijnen.”
“We stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg, om de groei van het aanbod af te remmen en de zorgverzekeraars aan te moedigen om kosten te drukken en betere kwaliteitseisen te kunnen stellen.”
GroenLinks-PvdA wil de overheidsuitgaven niet het meest verminderen, maar kiest juist voor investeren in publieke voorzieningen, infrastructuur, klimaat en sociale zekerheid. Zij willen bezuinigingen vermijden en de benodigde investeringen financieren door hogere belastingen voor topinkomens, vermogenden en winstgevende bedrijven, en door het afbouwen van belastingkortingen en fossiele subsidies. Het programma legt de nadruk op een eerlijker belastingstelsel en het beschermen van sociale verworvenheden, niet op het verminderen van de overheidsuitgaven.
Investeren in plaats van bezuinigen
GroenLinks-PvdA verwerpt het idee van het fors verminderen van overheidsuitgaven en kiest expliciet voor investeren in de toekomst. Zij stellen dat bezuinigen op korte termijn onverstandig is en dat investeringen in bijvoorbeeld onderwijs, infrastructuur en klimaat noodzakelijk zijn voor de lange termijn. Bezuinigingen worden alleen genoemd als iets dat vermeden moet worden.
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
“We kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen.”
“Financiële meevallers geven we niet zomaar uit; bij tegenvallers hoeven we niet te bezuinigen.”
Financiering via hogere belastingen en afbouw kortingen
In plaats van uitgaven te verminderen, wil GroenLinks-PvdA de benodigde middelen ophalen door het verhogen van belastingen voor de hoogste inkomens, vermogenden en winstgevende bedrijven, en door het afschaffen van ondoelmatige belastingkortingen en fossiele subsidies. Dit moet zorgen voor een eerlijker belastingstelsel en ruimte voor investeringen.
“We gaan deze belastingkortingen sterk vereenvoudigen, afbouwen of afschaffen. Met de opbrengsten kunnen we de belasting voor mensen verlagen en noodzakelijke investeringen doen.”
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals.”
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
“We voeren daarom een miljonairsbelasting in voor de allerrijksten.”
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven.”
Trendmatig en verantwoord begrotingsbeleid
Het programma benadrukt een trendmatig en verantwoord begrotingsbeleid gericht op de lange termijn, waarbij incidentele tegenvallers niet direct tot bezuinigingen leiden. De nadruk ligt op stabiliteit en het vermijden van kortetermijnfixatie op het begrotingssaldo.
“Bij het begrotingsbeleid kijken we vooral naar de lange termijn, niet naar het begrotingssaldo op de korte termijn.”
“Voor het oplossen van budgettaire opgaven kiezen we een verantwoord tijdpad, en voor eenmalige uitdagingen gebruiken we ruimte in de schuld.”
JA21 wil de overheidsuitgaven fors verminderen door de overheid structureel te verkleinen, het aantal ambtenaren terug te dringen, subsidies en niet-kernuitgaven drastisch af te bouwen en begrotingsdiscipline centraal te stellen. Ze pleiten voor een overheid die zich beperkt tot kerntaken, minder bureaucratie en lagere collectieve lasten, met duidelijke prioriteit voor lastenverlichting boven nieuwe uitgaven. Concrete voorstellen zijn onder meer het schrappen van overbodige regels, het stoppen van subsidies die markten verstoren, en het beperken van de groei van zorguitgaven.
Structureel verkleinen van de overheid en ambtenarenbestand
JA21 wil de overheid kleiner maken door het aantal ambtenaren structureel terug te brengen en overheidsstructuren af te bouwen of samen te voegen. Dit moet leiden tot lagere uitgaven en een efficiëntere overheid die zich beperkt tot kerntaken.
“We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“De minister dient regels, instanties en het woud aan ongekozen adviesraden en overheidsorganen kritisch tegen het licht te houden, zodat onnodige overheidsstructuren kunnen worden afgebouwd of samengevoegd.”
Drastische afbouw van subsidies en niet-kernuitgaven
JA21 wil fors bezuinigen door subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren te schrappen, en niet-kernuitgaven te versoberen of temporiseren bij tegenvallers. Dit moet de overheidsuitgaven direct verminderen en de economie minder afhankelijk maken van overheidssturing.
Strikte begrotingsdiscipline en uitgaven alleen bij structurele dekking
JA21 stelt dat structurele uitgaven alleen mogen plaatsvinden als er structurele dekking is, en dat begrotingsdiscipline voorop staat. Meevallers worden niet automatisch uitgegeven, en tegenvallers leiden niet tot lastenverhoging maar tot bezuinigingen.
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking.”
“Meevallers verstandig gebruiken. We gebruiken door meevallers vrijgekomen geld niet automatisch voor incidentele politieke wensen, maar volgen een duidelijke prioriteitenvolgorde.”
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop. De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
Beperken groei zorguitgaven
JA21 wil de groei van de zorguitgaven beperken door het zorgbudget minder snel te laten groeien, de verlaging van het eigen risico terug te draaien en verspilling in de zorg tegen te gaan. Dit is noodzakelijk vanwege de onhoudbare stijging van zorgkosten.
Krimp van de EU-begroting en minder Nederlandse bijdrage
JA21 wil dat de EU-begroting krimpt in plaats van groeit, en dat Nederland niet opdraait voor tekorten van andere landen. Dit verlaagt de Nederlandse afdrachten en beperkt de collectieve uitgaven via Europa.
“De EU-begroting moet juist krimpen, nadat het jarenlang enkel heeft kunnen toenemen. De EU moet snijden in bestaande uitgaven, zoals de sociale cohesiefondsen om meer ruimte te maken voor private investeringen in innovatie en economische groei.”
De SGP wil de overheidsuitgaven stevig beperken door te focussen op een kleinere, efficiëntere overheid die zich richt op kerntaken en minder bemoeienis en subsidies kent. Ze pleiten voor het schrappen van regels, het beperken van groeiende uitgaven (met uitzondering van Defensie), en het strikt naleven van begrotingsregels. De partij benadrukt dat toekomstige generaties niet mogen worden opgezadeld met hoge schulden en dat belastinggeld doelmatig moet worden besteed.
Efficiëntere en kleinere overheid, minder uitgaven
De SGP wil de overheidsuitgaven verminderen door de overheid te verkleinen, regels te schrappen, subsidies te beperken en zich te richten op kerntaken. Dit moet leiden tot minder bemoeienis, lagere kosten en een doelmatiger besteding van belastinggeld. De partij ziet dit als noodzakelijk om financiële degelijkheid te waarborgen en toekomstige generaties niet met schulden te belasten.
“De overheid moet zich richten op haar kerntaken en efficiënt werken. Concreet betekent dit: snoeien in het woud van regels, minder subsidies en minder overheidsbemoeienis. Om de overheidsuitgaven te kunnen beteugelen, is een kleinere en daadkrachtige overheid nodig.”
“De hand moet stevig op de knip. In goede jaren wordt gespaard voor magere jaren. Het zou namelijk heel onrechtvaardig zijn om toekomstige generaties met een torenhoge schuld op te zadelen. Dat gaan we dus ook niet doen.”
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen.”
“Het is niet meer dan logisch dat het belastinggeld op een doelmatige en doeltreffende manier ingezet moet worden, zodat overheidsbeleid niet alleen financieel degelijk, maar ook financieel rechtmatig is.”
Strikte naleving van begrotingsregels en beperking EU-uitgaven
De SGP wil dat Nederland zich strikt houdt aan nationale en Europese begrotingsregels en zich inzet voor beperking van EU-uitgaven en afdrachten. Dit moet voorkomen dat de overheid structureel meer uitgeeft dan verantwoord is en dat Nederland niet opdraait voor extra Europese schulden.
“De begrotingsregels, zoals de schuldnorm van 60% van het BBP en de tekortnorm van maximaal 3% van het BBP, moeten nageleefd worden zodat het financieel beleid degelijk en houdbaar is.”
“Nederland zet in op het beperken van het EU-meerjarenbegroting tot onder 1% van ons bruto binnenlands product (BBP) en minder Nederlandse afdrachten. De cohesiefondsen worden gehalveerd.”
“Er komen daarnaast in Europees verband geen extra opkoopprogramma’s, geen extra leningen en geen gemeenschappelijke schulden (eurobonds).”
Kritisch op uitgaven aan zorg, sociale zekerheid en overheid zelf
De SGP kijkt kritisch naar uitgaven aan zorg, sociale zekerheid en de overheid zelf, met het oog op het beperken van onnodige kosten. Dit moet bijdragen aan het verminderen van de totale overheidsuitgaven zonder essentiële voorzieningen te schaden.
“De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
De ChristenUnie wil de overheidsuitgaven niet het meest verminderen, maar kiest voor gerichte investeringen en het terugdringen van bureaucratie en onnodige regels. Ze pleiten voor een jaarlijkse vereenvoudiging van wet- en regelgeving, het afschaffen van regels die hun doel niet dienen, en het stoppen van consumptieve uitgaven op schuld. Tegelijkertijd investeren ze juist extra in zorg, armoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerking.
Jaarlijkse vereenvoudiging en afschaffing van onnodige regels
De ChristenUnie wil de overheidsuitgaven beperken door jaarlijks regels te schrappen die niet effectief zijn, wat leidt tot minder ambtenaren en lagere administratieve lasten. Dit is vooral gericht op het verminderen van bureaucratie en het efficiënter maken van de overheid, niet op harde bezuinigingen op publieke voorzieningen.
“Alle regels die deze toets niet doorstaan, worden afgeschaft. Dit leidt tot minder knellende wetgeving, verlicht de administratieve druk en maakt dat we minder ambtenaren nodig hebben.”
“Om geen tijd te verliezen introduceren we een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten we de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
Geen consumptieve uitgaven financieren met schuld
De ChristenUnie wil niet bezuinigen op investeringen, maar wel stoppen met het financieren van lopende uitgaven met geleend geld. Ze kiezen voor investeringen die zichzelf terugverdienen en benadrukken het belang van houdbare overheidsfinanciën.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“Een overheid die veel consumptieve uitgaven doet in een oververhitte economie, jaagt de inflatie aan. De ChristenUnie kiest er daarom niet voor om met geleend geld onnodige financiële cadeautjes uit te delen.”
Investeringen in plaats van bezuinigingen op publieke voorzieningen
De ChristenUnie draait bestaande bezuinigingen op zorg, armoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerking juist terug. Dit betekent dat zij niet de partij zijn die de overheidsuitgaven het meest wil verminderen.
FVD wil de overheidsuitgaven het meest verminderen door structureel te bezuinigen op de omvang van de overheid en door het volledig schrappen van het klimaat- en stikstofbeleid. Hun kernvoorstellen zijn een jaarlijkse krimp van de rijksuitgaven met 3% en het stopzetten van miljardenuitgaven aan klimaatmaatregelen, waarmee zij claimen honderden miljarden te besparen. De partij stelt dat deze besparingen direct moeten leiden tot lastenverlichting voor burgers en een kleinere, efficiëntere overheid.
Structurele krimp van de overheid met 3% per jaar
FVD wil de overheid substantieel verkleinen door de rijksuitgaven verplicht jaarlijks met 3% te verminderen. Dit is een van de meest concrete en harde bezuinigingsvoorstellen in het programma en raakt de kern van hun visie op een kleinere overheid.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
Volledig schrappen van klimaat- en stikstofbeleid
FVD wil alle klimaat- en stikstofmaatregelen stopzetten, wat volgens hen een besparing van circa 1.000 miljard euro oplevert. Dit is verreweg het grootste en meest onderscheidende voorstel om de overheidsuitgaven te verminderen, en wordt gepresenteerd als een fundamentele koerswijziging.
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“Een voorbeeld: volledig stoppen met het klimaatbeleid. Aangezien de kosten van dit beleid worden geraamd op circa 1.000 miljard, zou het schrappen hiervan ons een vergelijkbaar bedrag opleveren.”
“Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen... Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
Afschaffen van subsidies en adviesorganen
FVD wil subsidies aan activistische organisaties en diverse adviesraden volledig stopzetten, waarmee zij additionele bezuinigingen op de overheidsuitgaven willen realiseren. Dit voorstel richt zich op het doorbreken van wat zij zien als een 'subsidienetwerk' binnen de overheid.
“We stoppen alle subsidies voor organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat. Ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) krijgen geen subsidie meer.”
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
“We stoppen subsidies aan organisaties zoals Rutgers, zodat belastinggeld niet langer naar ideologische beïnvloeding gaat.”
NSC wil de overheidsuitgaven vooral verminderen door het aantal rijksambtenaren terug te dringen, ondoelmatige fiscale regelingen te schrappen en verspilling aan te pakken. Ze richten zich op het efficiënter maken van de overheid en het moderniseren van de begroting, maar investeren tegelijkertijd in bestaanszekerheid en een weerbare samenleving. Grote bezuinigingen op sociale zekerheid en zorg wijzen ze expliciet af als die de toegankelijkheid en solidariteit aantasten.
Aantal rijksambtenaren en externe inhuur verminderen
NSC ziet de uitdijende Rijksoverheid als een belangrijke oorzaak van stijgende uitgaven en wil het aantal ambtenaren en externe inhuur fors terugbrengen. Uitvoerende organisaties en inspecties worden hierbij zoveel mogelijk ontzien, met de nadruk op minder regels en administratieve lasten.
“Het aantal ambtenaren bij departementen wordt verminderd. Ook het aantal voorlichters en woordvoerders gaat verder omlaag. Hierbij worden uitvoerende organisaties en inspecties zoveel mogelijk ontzien. De taakstelling voor departementen wordt zoveel mogelijk gekoppeld aan het terugdringen van regels en administratieve lasten. We willen minder externe inhuur.”
“We streven naar een vermindering van het aantal rijksambtenaren. Tussen 2018 en 2024 is hun aantal met ruim 40.000 ambtenaren (fte) toegenomen, terwijl steeds minder van hen betrokken zijn bij de kernwerkzaamheden van de overheid. We ontzien hierbij expliciet de uitvoerende organisaties.”
Ondoelmatige fiscale regelingen schrappen en verspilling aanpakken
NSC wil de overheidsbegroting moderniseren door slechte en ondoelmatige (fiscale) regelingen te schrappen, verspilling tegen te gaan en kritisch te kijken naar subsidies. Dit moet leiden tot structurele vermindering van uitgaven zonder dat dit ten koste gaat van essentiële publieke voorzieningen.
“Slechte financiële regels gaan op de schop. Nederland kent nog te veel (fiscale) regelingen die niet doelmatig zijn maar wel veel geld kosten. We maken keuzes op basis van de uitgevoerde doorlichtingen van fiscale regelingen, waarbij we scherp kijken naar effectiviteit en doelmatigheid.”
“We remmen de oplopende uitgaven bij de overheid af, (2) we schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen en (3) we benutten verantwoord de ruimte binnen de begroting.”
“We bezien kritisch waar begrotingsfondsen een toegevoegde waarde hebben. Hierbij stellen we ook de vraag of doelen niet beter bereikt kunnen worden door in te zetten op normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.”
Geen bezuinigingen op sociale zekerheid en zorg die toegankelijkheid schaden
Hoewel NSC kosten in de hand wil houden, wijzen ze expliciet bezuinigingen af die de toegankelijkheid en solidariteit van sociale zekerheid en zorg aantasten. Ze accepteren een tijdelijk hoger begrotingstekort om investeringen in deze sectoren te beschermen.
“We accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
“Op korte termijn geven we prioriteit aan hoognodige investeringen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid of gezondheidszorg in ons land.”
De SP wil de overheidsuitgaven niet primair verminderen, maar efficiënter en eerlijker inzetten door verspilling en onproductieve uitgaven te schrappen, vooral bij subsidies aan grote bedrijven en managementlagen. Tegelijkertijd pleit de partij voor investeringen in publieke voorzieningen en het verlagen van lasten voor gewone mensen, gefinancierd door hogere belastingen voor de allerrijksten en het aanpakken van belastingontwijking. De kern van hun visie is dat bezuinigen op publieke voorzieningen niet de oplossing is, maar dat geld effectiever besteed moet worden door verspilling en ongelijkheid aan te pakken.
Schrappen van onproductieve en verspillende uitgaven
De SP wil overheidsuitgaven verminderen door te stoppen met subsidies en belastingvoordelen voor grote bedrijven en miljardairs, en door managementlagen en dure consultants bij de overheid te schrappen. Dit moet leiden tot een efficiëntere overheid die geld inzet waar het daadwerkelijk bijdraagt aan de samenleving.
“Er worden tientallen miljarden belastinggeld uitgegeven aan subsidies en belastingvoordelen die gaan naar grote en vervuilende bedrijven en miljonairs en miljardairs. ... Door overheidsbeleid te stroomlijnen zorgen we dat elke uitgegeven euro zorgt voor verbetering in plaats van afbraak. We geven geld uit daar waar het nodig is en bijdraagt aan een sterkere economie, daarom gaan we niet akkoord met tientallen miljarden onproductieve uitgaven”
“Een dienstbare overheid is een kleinere overheid. De overheid moet mensen dienen en geen protocollen. Overbodige managementlagen maken de overheid ingewikkelder en duurder, tegelijkertijd loopt de uitvoering vast.”
“Door werknemers in vaste dienst te nemen bij publieke organisaties bouwen deze meer kennis en ervaring op om effectief de problemen van Nederland op te lossen. Dure consultants die met kortetermijnoplossingen komen en na een paar maanden weer weg zijn houden we mee op. Dit bespaart geld doordat we betere en meer duurzame oplossingen krijgen, zo hoeven we niet steeds hetzelfde probleem op te lossen.”
Geen bezuinigingen op publieke voorzieningen, maar investeren
De SP verzet zich expliciet tegen algemene bezuinigingen op publieke voorzieningen en wil juist investeren in mensen, zorg, onderwijs en infrastructuur. Zij stellen dat investeren op termijn kosten bespaart en de economie versterkt.
“Zonder ons over te geven aan de neoliberale staatsschuld en bezuinigingsobsessie van andere partijen. Een eerlijke verdeling van de lasten is goed voor ons allemaal.”
“Wij willen zinnige investeringen doen die de problemen in Nederland oplossen, visie scheppen voor de toekomst en de ontspoorde ongelijkheid aanpakken. Tegelijkertijd willen we zuinig omgaan met het geld dat we in Nederland hebben en verdienen. Met onze plannen laten we zien dat deze twee doelen elkaar juist versterken.”
Versimpelen van het belasting- en toeslagenstelsel
De SP wil het belasting- en toeslagenstelsel versimpelen om bureaucratie en uitvoeringskosten te verminderen. Dit moet leiden tot minder verspilling binnen de overheid en meer geld voor directe publieke taken.
De VVD wil de overheidsuitgaven het meest verminderen door te kiezen voor een kleinere, effectievere overheid die zich richt op kerntaken, minder ambtenaren en minder regels. Ze willen bezuinigen op overhead, sociale zekerheid en zorg, en investeren in veiligheid en defensie, zonder de lasten voor burgers en ondernemers te verhogen. Concrete maatregelen zijn onder andere het fors terugbrengen van het aantal ambtenaren, het schrappen van overbodige regels en het beperken van uitgaven aan sociale zekerheid en zorg.
Fors minder ambtenaren en overhead
De VVD wil het aantal ambtenaren en de overhead bij de overheid fors verminderen om de uitgaven structureel te verlagen. Ze stellen een strenge norm voor overheadfuncties en voeren verspillingsaudits in om onnodige kosten te identificeren en te schrappen. Dit moet leiden tot een kleinere, efficiëntere overheid die zich focust op kerntaken.
“We dammen het aantal ambtenaren flink in en bezuinigen op de ongekende hoeveelheid overhead.”
“We stellen een strenge norm dat maximaal één op de vier medewerkers bij de Rijksoverheid mag werken in overheadfuncties. Nu is dat nog de helft. Met de operatie effectieve overheid zorgen we ervoor dat er flink minder ambtenaren nodig zijn.”
“Er komt een extra bezuinigingsronde op het overheidsapparaat met concrete besparingsdoelen per ministerie, zodat de norm van maximaal een vierde overhead gehaald wordt.”
Minder uitgaven aan sociale zekerheid en zorg
De VVD wil de uitgaven aan sociale zekerheid en zorg beperken door het basispakket te verkleinen, meer eigen bijdragen te vragen en het stelsel efficiënter te maken. Dit is nodig om ruimte te maken voor investeringen in veiligheid en om de overheidsfinanciën houdbaar te houden.
“Meer bij defensie en veiligheid, minder naar sociale zekerheid en zorg: De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid... Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Structureel minder regels en bureaucratie
De VVD wil structureel minder regels, rapportages en procedures om de overheid goedkoper en effectiever te maken. Door het schrappen van overbodige regelgeving en het invoeren van een regeldruknorm, willen ze de kosten van de overheid verder terugdringen.
“We lichten alle wet- en regelgeving door en behouden alleen de regels die evident noodzakelijk zijn. We schrappen koppen op Europese regelgeving, vragen van alle overheidsorganisaties om regels niet strenger te interpreteren dan strikt noodzakelijk, versimpelen subsidievoorwaarden, beperken aanbestedingsregels tot de Europese ondergrens, verminderen onnodige complexiteit...”
“De ervaren regeldruk moet binnen vijf jaar met minstens 25% gedaald zijn. We kiezen voor ‘one in, one out’: voor elke nieuwe regel moet er een andere regel geschrapt worden.”
Minder ontwikkelingssamenwerking, meer defensie
De VVD wil minder geld uitgeven aan ontwikkelingssamenwerking en deze middelen inzetten voor defensie en veiligheid. Alleen uitgaven die bijdragen aan Nederlandse belangen blijven gehandhaafd.
“De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
50PLUS wil de overheidsuitgaven vooral verminderen door een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, gericht op het opsporen en schrappen van fraude, verspilling en ondoelmatigheden. Ze stellen een concreet besparingsdoel van minimaal 10 miljard euro en willen daarnaast 5 miljard besparen op belastingfaciliteiten. De partij pleit voor een zuiniger uitgavenbeleid, beperking van EU-uitgaven en het vertragen of heroverwegen van grote bestedingsprogramma’s.
Minimaal 10 miljard besparen op fraude, verspilling en ondoelmatigheden
50PLUS wil fors snijden in de overheidsuitgaven door alle ministeries kritisch te laten doorlichten op effectiviteit, met als doel ten minste 10 miljard euro aan inefficiënties te schrappen. Dit moet gebeuren via een topteam van ambtenaren en ondernemers, gericht op het terugdringen van bureaucratie en overbodige regelgeving.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
5 miljard besparen op belastingfaciliteiten
Naast het aanpakken van uitgaven wil 50PLUS ook het woud aan belastingfaciliteiten opschonen, met een concreet besparingsdoel van 5 miljard euro. Dit richt zich op het verminderen van fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het belastingstelsel.
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
Vertragen of heroverwegen van grote bestedingsprogramma’s
50PLUS vindt dat recente kabinetten te veel hebben uitgegeven aan grote programma’s op een oververhitte arbeidsmarkt. Ze willen deze uitgaven heroverwegen of vertragen om de overheidsfinanciën te ontlasten.
“50PLUS ziet ruimte om te besparen op die lopende bestedingsprogramma’s door andere keuzes te maken of door het voorgenomen beleid te vertragen.”
Zuinig uitgavenbeleid en beperking EU-uitgaven
De partij pleit voor een zuiniger uitgavenbeleid, onder meer om de inflatie te beteugelen, en wil verspilling en luxe arbeidsvoorwaarden binnen de EU aanpakken.
D66 wil de overheidsuitgaven niet primair verminderen, maar vooral slimmer en effectiever inzetten. Ze kiezen voor het versimpelen van regels, het afschaffen van inefficiënte regelingen, en het beperken van de groei van zorgkosten, terwijl ze tegelijkertijd investeren in onderwijs, klimaat, en bestaanszekerheid. D66 sluit bezuinigingen op het sociale vangnet en onderwijs uit en wil vooral de uitgavenstijgingen beheersen door hervormingen en het schrappen van ondoelmatige uitgaven.
Beperken van de stijging van zorgkosten
D66 erkent dat de zorgkosten een groot deel van de overheidsuitgaven uitmaken en wil de stijging hiervan beperken, zonder te bezuinigen op de kwaliteit of toegankelijkheid van zorg. Dit doen ze door te investeren in preventie en het efficiënter organiseren van zorg.
“We beperken de stijging van de zorgkosten.”
Afschaffen en versimpelen van regelingen en toeslagen
D66 wil het toeslagenstelsel drastisch hervormen en verschillende regelingen samenvoegen of afschaffen, om zo de uitvoeringskosten en complexiteit te verminderen. Dit leidt tot minder bureaucratie en lagere uitvoeringslasten voor de overheid.
Minder externe inhuur en meer kennis in huis
D66 wil de kosten voor externe consultants verminderen door meer kennis en expertise binnen de overheid zelf op te bouwen. Dit moet leiden tot lagere structurele uitgaven aan externe inhuur.
“We verminderen de externe inhuur van dure consultants. We halen kennis en expertise weer in huis bij de overheid.”
Geen bezuinigingen op onderwijs en sociaal vangnet
D66 sluit expliciet bezuinigingen op onderwijs en het sociale vangnet uit, ondanks de noodzaak om keuzes te maken in de overheidsfinanciën. Dit betekent dat eventuele besparingen of uitgavenbeperkingen elders gezocht worden.
“Daarom gaat er geen euro minder naar het onderwijs en het sociale vangnet.”
DENK wil de overheidsuitgaven niet verminderen, maar juist op peil houden of verhogen voor sociale zekerheid, zorg, onderwijs en publieke voorzieningen. Ze kiezen expliciet voor investeren in de verzorgingsstaat en het verkleinen van ongelijkheid, waarbij bezuinigingen op deze terreinen worden uitgesloten. Eventuele tekorten willen ze primair oplossen door doelmatigheid binnen de overheid, maar niet door het verminderen van uitgaven aan sociale voorzieningen.
Sociale zekerheid, zorg en onderwijs blijven op peil
DENK vindt dat uitgaven aan sociale zekerheid, zorg en onderwijs niet mogen worden verminderd, zelfs bij begrotingstekorten. Ze willen deze uitgaven beschermen en waar nodig verhogen om de bestaanszekerheid te versterken en maatschappelijke ongelijkheid te verkleinen.
“waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
“DENK wil een sterke verzorgingsstaat met dienstverlening van de hoogste kwaliteit voor alle Nederlanders. Wij zetten in op een overheid die de maatschappelijke ongelijkheid de komende periode fors verkleint. Wij staan daarom voor meer geld voor het onderwijs, voor betaalbare woningen, voor het openbaar vervoer, voor de zorg en voor andere publieke voorzieningen.”
Doelmatigheidsslag binnen de overheid als eerste stap
Bij eventuele begrotingstekorten kiest DENK voor het efficiënter maken van de overheid, maar niet voor het verminderen van de totale uitgaven. Dit betekent dat ze eerst willen kijken naar doelmatigheid en het anders inzetten van bestaande fondsen, zonder te snijden in sociale uitgaven.
“Aanvullende dekking kan worden gevonden door een doelmatigheidsslag binnen de overheid en het anders inzetten van bestaande fondsen. Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Staatsschuld mag oplopen voor investeringen
DENK sluit het laten oplopen van de staatsschuld niet uit als dat nodig is om te investeren in publieke diensten en brede welvaart. Ze verwerpen het idee van "kil boekhouden" en zijn bereid de begrotingsregels te verruimen voor maatschappelijke investeringen.
“ons om de staatsschuld te laten oplopen, om investeringen in onze samenleving mogelijk te maken. Nu er op defensiegebied uitzonderingen op de begrotingsregels gemaakt worden, willen wij deze uitzonderingen ook voor investeringen in bijvoorbeeld publieke diensten die de brede welvaart van de samenleving vergroten en in het klimaatbeleid.”
“Tegelijkertijd is het van belang dat we het land niet besturen als kille boekhouders. Binnen de bestaande Europese begrotingsregels is het dan ook bespreekbaar”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil de overheidsuitgaven niet primair verminderen, maar juist investeren in publieke voorzieningen, natuur, klimaat en sociale zekerheid. Hun programma richt zich vooral op het afschaffen van subsidies en fiscale voordelen voor vervuilende bedrijven en grootkapitaal, en het verhogen van belastingen voor deze groepen, zodat de overheid meer kan investeren in duurzaamheid en bestaanszekerheid. Concrete voorstellen om overheidsuitgaven te verminderen ontbreken; de nadruk ligt op het herverdelen van middelen en het schrappen van ondoelmatige uitgaven aan vervuilers.
Afschaffen van subsidies en fiscale voordelen voor vervuilers en grootkapitaal
PvdD wil overheidsuitgaven verminderen door het beëindigen van subsidies en fiscale regelingen voor vervuilende bedrijven en het grootkapitaal. Dit betreft onder meer fossiele subsidies, belastingvoordelen en andere financiële prikkels die volgens de partij niet bijdragen aan een duurzame samenleving. De besparingen worden ingezet voor groene innovatie en publieke voorzieningen.
“We schaffen fossiele subsidies af. Het geld dat we hiermee besparen, gebruiken we om circulaire ondernemers te ondersteunen. Zo beëindigen we uitzonderingsregimes voor grootverbruikers van gas en stroom en kortingen op accijnzen voor luchtvaart, scheepvaart, kunstmestproductie en zware industrie.”
“We draaien cadeautjes aan het grootkapitaal van het vorige kabinet terug. Inkoop van eigen aandelen door bedrijven wordt belast. De versoepeling van de renteaftrekbeperking in de vennootschapsbelasting wordt teruggedraaid.”
“We schaffen fiscale regelingen af, en/of we versnellen de afbouw van regelingen waarvan uit beoordelingen blijkt dat ze niet effectief en niet nodig zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor de landbouwvrijstelling in de winstsfeer, aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld, lage btw op sierteelt, vrijstelling overdrachtsbelasting cultuurgrond, willekeurige afschrijving zeeschepen, vrijstelling voor ongerichte reiskostenvergoedingen en de vrijstelling assurantiebelasting voor luchtvaartuigen.”
Stoppen met subsidies aan grote vervuilers en risicovolle bedrijven
De partij wil geen overheidsmiddelen meer besteden aan grote vervuilers of bedrijven die onvoldoende bijdragen aan duurzaamheid. Dit betekent het stopzetten van onderhandelingen en subsidies aan bedrijven als Tata Steel en het beëindigen van steun aan sectoren die niet passen binnen een duurzame economie.
“We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
“De onderhandelingen over maatwerkafspraken met één van de grootste vervuilers van Nederland, het staalbedrijf Tata Steel, worden per direct gestopt. Dat betekent geen miljardensubsidie.”
Volt wil de overheidsuitgaven niet primair verminderen, maar vooral efficiënter en doelmatiger maken door het afschaffen van ondoelmatige fiscale regelingen en het vereenvoudigen van het belastingstelsel. Ze stellen voor om veel fiscale uitzonderingen, toeslagen en subsidies af te schaffen, maar herinvesteren de opbrengsten in andere publieke doelen zoals een basisinkomen, vergroening en bestaanszekerheid. Hun kernvisie is dat de overheid slimmer en eerlijker moet uitgeven, niet per se minder.
Afschaffen van ondoelmatige fiscale regelingen
Volt wil de overheidsuitgaven verminderen door het afbouwen van ondoelmatige en ondoeltreffende fiscale regelingen, wat volgens hen leidt tot een efficiëntere besteding van publieke middelen. Dit betreft onder meer het schrappen van vrijstellingen en aftrekposten die niet meer van deze tijd zijn of schadelijk zijn, met als doel het belastingstelsel te vereenvoudigen en verspilling tegen te gaan.
“We schaffen op termijn alle ondoelmatige en ondoeltreffende fiscale regelingen af of fiscale regelingen die niet meer van deze tijd of zeer schadelijk zijn. Als eerste stap nemen we het voorstel in het rapport van het Ministerie van Financiën ‘Kansen voor lagere tarieven en beter beleid’ aan, om zo snel en verantwoord mogelijk de fiscale regelingen ter waarde van 31 miljard euro af te bouwen.”
Afschaffen van toeslagen, heffingskortingen en premies
Volt stelt voor om het hele stelsel van toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten en premies af te schaffen en te vervangen door een basisinkomen en een eenvoudiger belastingstelsel. Dit vermindert de administratieve lasten en maakt de overheidsuitgaven transparanter en doelmatiger, maar is geen directe bezuiniging: de middelen worden herverdeeld.
“We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies af. Al deze regelingen worden afgedekt door invoering van het nieuwe basisinkomen en door uitbreiding van de inkomstenbelasting met een aantal schijven.”
Besparen op externe inhuur bij de overheid
Volt wil de afhankelijkheid van externe consultants en inhuur verminderen, zodat de overheid meer intern vakmanschap opbouwt en kosten bespaart. Het geld dat hiermee wordt uitgespaard, wordt ingezet voor interne deskundigheid.
“De overheid leunt te veel op extern advies. Afhankelijkheid van externe inhuur, zoals consultants, ondermijnt de ambtelijke expertise en maakt de overheid kwetsbaar. Volt bepleit dat het principe ‘zelf doen, tenzij’ leidend wordt. Wanneer daarvan wordt afgeweken, moet dat publiekelijk worden verantwoord. Het geld dat we hiermee besparen, zetten we in voor het opbouwen en behouden van interne deskundigheid en expertise.”
Slimmere en simpelere publieke inkoop
Volt ziet ruimte voor besparingen door de publieke inkoop te vereenvoudigen en transparanter te maken, zonder in te leveren op kwaliteit. Dit moet leiden tot honderden miljoenen euro’s besparing per jaar.
“Door slimmer en simpeler in te kopen kan de overheid honderden miljoenen euro’s per jaar besparen, zonder in te leveren op kwaliteit.”
BIJ1 wil de overheidsuitgaven niet verminderen, maar juist fors verhogen om publieke voorzieningen uit te breiden en te verbeteren. Het programma bevat vrijwel uitsluitend voorstellen voor extra investeringen in zorg, onderwijs, openbaar vervoer, sociale zekerheid en klimaatmaatregelen, en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen. Eventuele besparingen worden vooral gezocht in het efficiënter maken van bureaucratie en het afschaffen van subsidies voor fossiele brandstoffen, maar structurele vermindering van de totale overheidsuitgaven is geen doel.
Afschaffen subsidies op fossiele brandstoffen
BIJ1 wil de overheidsuitgaven aan fossiele industrieën en biomassacentrales beëindigen. Dit is één van de weinige concrete voorstellen die daadwerkelijk tot vermindering van overheidsuitgaven leidt, zij het binnen een zeer beperkt domein. De bespaarde middelen worden echter direct herbestemd naar andere publieke investeringen.
“Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd. Subsidies voor biomassacentrales worden per direct stopgezet.”
Eenvoudiger toeslagenstelsel en bestrijden bureaucratie
BIJ1 wil het toeslagenstelsel radicaal vereenvoudigen en onnodige bureaucratie in de uitvoering van sociale voorzieningen en zorg verminderen. Dit kan leiden tot enige besparing op uitvoeringskosten, maar is vooral bedoeld om de dienstverlening te verbeteren en niet als bezuinigingsmaatregel.
“We maken het stelsel van onze toeslagen radicaal eenvoudiger. Zo voorkomen we toekomstige toeslagenschandalen. En door onnodige trage en ingewikkelde procedures voor toeslagen te bestrijden, besparen we veel geld.”