Verkiezingsprogramma's 2025 overwil je verkiezingsprogramma volt voor me samenvatten
DENK zet zich in voor een samenleving met gelijke kansen, bestrijding van discriminatie en armoede, en een sterke verzorgingsstaat. De partij pleit voor stevige sociale maatregelen zoals verhoging van het minimumloon, betaalbare woningen, afschaffing van het eigen risico in de zorg, en harde sancties tegen Israël vanwege het beleid in Palestina. DENK onderscheidt zich door een uitgesproken focus op sociale rechtvaardigheid, diversiteit, en het beschermen van minderheden.
Verhoging minimumloon en bestrijding armoede
DENK wil bestaanszekerheid vergroten en armoede bestrijden door het minimumloon te verhogen, prijzen van basisbehoeften te verlagen en sociale uitkeringen te koppelen aan de kosten van levensonderhoud. Dit moet de kloof tussen arm en rijk verkleinen en gezinnen ondersteunen.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“Wij willen gezinnen ondersteunen met een hogere kinderbijslag en een hoger kindgebonden budget. En in plaats van één keer per drie maanden, wordt de kinderbijslag elke maand uitbetaald.”
Betaalbare woningen en huurprijsbescherming
DENK wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, een Rijksbouwbedrijf op te richten, en huurprijsbescherming uit te breiden zodat huren eerlijk blijven.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
Afschaffen eigen risico en uitbreiding basispakket zorg
Om zorg toegankelijk te maken voor iedereen, wil DENK het eigen risico volledig afschaffen, de zorgpremie verlagen en het basispakket uitbreiden met mondzorg en fysiotherapie.
Harde sancties tegen Israël en steun voor Palestina
DENK neemt een uitgesproken standpunt in tegen het beleid van Israël en pleit voor zware sancties, het stopzetten van militaire samenwerking en een permanent wapenembargo.
Bestrijding van discriminatie en moslimhaat
DENK wil discriminatie in alle vormen bestrijden, met speciale aandacht voor moslimhaat, door een Nationaal Coördinator aan te stellen en beveiliging van islamitische instellingen te waarborgen.
“Nationaal Coördinator tegen Moslimhaat. Deze coördinator krijgt doorzettingsmacht en budget om de aanpak tegen moslimdiscriminatie op te voeren.”
“Beveiliging van moskeeën en islamitische instellingen. De overheid maakt daarom budget vrij voor de veiligheid van islamitische instellingen.”
“Wettelijk verbod Koranverbranding en schennis van heilige boeken.”
Investeren in onderwijs en kansengelijkheid
DENK wil bezuinigingen op onderwijs terugdraaien, investeren in kansengelijkheid, en cultuursensitief onderwijs stimuleren.
“Wij draaien de bezuinigingen op het onderwijs terug, herstellen de investeringen in kansengelijkheid, breiden de brede brugklas uit en maken werk van eerlijke schooladviezen en selectieprocedures.”
“Meer aandacht in het curriculum voor koloniaal verleden, slavernijverleden, migratiegeschiedenis en burgerschap, zodat onderwijs recht doet aan de volle diversiteit van onze samenleving.”
Progressieve hervormingen in openbaar bestuur
DENK wil het openbaar bestuur democratischer en transparanter maken door onder andere het kiesrecht te verlagen naar 16 jaar, een Constitutioneel Hof in te stellen en de Tweede Kamer uit te breiden.
“Burgemeesters worden voortaan rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
“Het kiesrecht gaat naar 16 jaar.”
“Er komt een Constitutioneel Hof dat wetten toetst aan de Grondwet.”
“De Tweede Kamer wordt uitgebreid naar 250 zetels om de overheid beter te kunnen controleren.”
50PLUS richt zich in haar verkiezingsprogramma op het versterken van de positie van ouderen, met nadruk op inkomenszekerheid (AOW, pensioen), betaalbaar wonen, toegankelijke zorg en veiligheid. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het behouden en verbeteren van de AOW, het bouwen van levensloopbestendige woningen, het versterken van ouderenzorg en het waarborgen van digitale en fysieke veiligheid. Hun visie is gericht op waardigheid, invloed en bestaanszekerheid voor de oudere generatie, met oog voor intergenerationele solidariteit.
AOW behouden en verbeteren
50PLUS beschouwt de AOW als het fundament van bestaanszekerheid voor ouderen en wil deze onaantastbaar houden. De partij wil de AOW-premie niet fiscaliseren, de uitkering koppelen aan het minimumloon, een dertiende maand invoeren en de AOW-leeftijd bevriezen.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-uitkering is er voor iedereen en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
“De AOW-leeftijd blijft de komende kabinetsperiode gelijk.”
Pensioenen indexeren en inspraak waarborgen
50PLUS wil dat pensioenen de koopkracht behouden en dat gepensioneerden inspraak krijgen bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Transparantie en controleerbaarheid van het proces zijn essentieel.
Meer levensloopbestendige woningen bouwen
De partij ziet het bouwen van geschikte woningen voor ouderen als oplossing voor zowel de woningnood onder jongeren als het welzijn van ouderen. Doorstroming wordt gestimuleerd door het bouwen van levensloopbestendige woningen en het herintroduceren van bejaardenhuizen in moderne vorm.
Toegankelijke en waardige ouderenzorg
50PLUS wil investeren in toegankelijke, kleinschalige en toekomstbestendige ouderenzorg, met meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten, minder bureaucratie en een focus op preventie en leefstijl.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van”
Veiligheid op straat en online versterken
De partij wil meer politie op straat, strengere straffen voor geweld en bescherming tegen digitale criminaliteit, met speciale aandacht voor de kwetsbaarheid van ouderen.
“Meer zichtbaar blauw op straat.”
“Zware straffen voor plegers van fysiek, verbaal en ook digitaal geweld en agressie tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers.”
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Strenger migratiebeleid met focus op beheersbaarheid
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, en pleit voor Europese samenwerking en beperking van AOW-rechten voor tijdelijke migranten.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
Overheidsuitgaven kritisch doorlichten en bureaucratie verminderen
De partij wil een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, gericht op het opsporen van verspilling, fraude en ondoelmatigheden, met als doel minimaal 10 miljard euro te besparen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
BVNL zet zich in voor een kleinere, dienstbare overheid, maximale individuele vrijheid en het terugbrengen van macht naar burgers en lokale gemeenschappen. De partij wil forse bezuinigingen op de overheid, een vlaktaks, meer directe democratie via bindende referenda, en het afschaffen van veel bureaucratische regels en subsidies. Hun visie is klassiek-liberaal, economisch rechts, cultureel conservatief en medisch-ethisch progressief, met nadruk op soevereiniteit, ondernemersvrijheid en behoud van Nederlandse tradities.
Forse verkleining van de overheid en bureaucratie
BVNL wil de overheid radicaal verkleinen, minder ambtenaren, minder bureaucratie en fors snijden in overheidsuitgaven, subsidies en adviesorganen. Dit moet leiden tot meer vrijheid voor burgers en ondernemers en een efficiëntere overheid.
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe. BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“De overheid moet en kan een stuk kleiner worden. Ambtenaren dienen de democratie. Zij die dit weigeren zullen worden ontslagen.”
Meer directe democratie en bindend referendum
BVNL wil de democratie versterken door het invoeren van een bindend referendum, zodat burgers direct invloed kunnen uitoefenen op belangrijke besluiten.
Vlaktaks en afschaffing toeslagen en erfbelasting
De partij wil het belastingstelsel radicaal vereenvoudigen met een vlaktaks van 25% en het afschaffen van toeslagen, erf- en schenkbelasting, en andere complexe regelingen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen zodat onder andere familiebedrijven zonder problemen aan de volgende generatie kunnen worden overgedragen.”
Macht terug naar burgers en lokale gemeenschappen
BVNL wil macht weghalen bij de centrale overheid en teruggeven aan burgers, gemeenten en lokale gemeenschappen, met zo min mogelijk nationale bemoeienis.
“Dit doen we door een groot deel van de macht weg te halen bij de Staat en weer terug te leggen bij de mensen. Bureaucraten mogen niet de inrichting van Nederland bepalen, dat kunnen de mensen heel goed zelf.”
“Het doel is om zoveel mogelijk bottom-up te regelen. Dus vanuit de gemeente, dan de provincie en als het niet anders kan nationaal, maar bij voorkeur via de vrije markt.”
Strikte scheiding tussen overheid en religie
De partij wil een seculiere staat, zonder religieuze inmenging in beleid of publieke ruimte.
Soevereiniteit en minder macht naar EU en internationale organisaties
BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt en minder macht overdraagt aan de EU, WHO, VN en NAVO.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“Daar waar het Nederlands belang haaks staat op Brusselse regelgeving zullen wij Brussel informeren dat Nederland zijn eigen soevereine koers vaart.”
Vrijheid van het individu en minimale staatsbemoeienis
Individuele vrijheid staat centraal, met zo min mogelijk overheidsinmenging in persoonlijke keuzes en ondernemerschap.
“Wij geloven niet in een overheid die alles voor de burger bepaalt, maar in burgers die zelf aan het roer staan.”
“het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
Kritiek op woke-isme en behoud Nederlandse tradities
BVNL is cultureel conservatief en wil Nederlandse tradities en cultuur beschermen tegen wat zij zien als doorgeschoten woke-isme.
“Daarnaast waait er een gure collectivistische wind door Nederland en neemt het woke-isme steeds extremere vormen aan, waardoor Nederlandse tradities en normen en waarden worden bedreigd.”
“hetgeen wil zeggen dat wij de mooie kenmerken van onze cultuur, zoals de vrijheid van meningsuiting, de integriteit van het lichaam, en de vrijheid om zelf te bepalen hoe je leeft, willen behouden.”
Het SGP-verkiezingsprogramma benadrukt een koers gebaseerd op christelijke waarden, met nadruk op bescherming van kwetsbaar leven, het gezin, veiligheid, en een terughoudende overheid. De partij stelt concrete beleidsmaatregelen voor op het gebied van zorg, defensie, migratie, onderwijs, woningbouw en duurzaamheid, steeds met het oog op behoud van traditionele normen en het beperken van overheidsbemoeienis. De kern van hun visie is het versterken van de samenleving door stabiliteit, verantwoordelijkheid en het beschermen van fundamentele vrijheden.
Bescherming van kwetsbaar leven en het gezin
De SGP vindt dat de samenleving een plicht heeft om kwetsbare groepen te beschermen, met bijzondere aandacht voor het ongeboren leven, ouderen en gezinnen. Dit is een fundamenteel uitgangspunt dat doorwerkt in hun standpunten over zorg, onderwijs en sociale zekerheid.
“Een samenleving heeft de plicht om zorg te dragen voor wie kwetsbaar is. Daarom zetten we ons in voor bescherming van het ongeboren leven, ouderen en ieder mens die aandacht en ondersteuning nodig heeft.”
“Een samenleving begint bij een stabiel gezin en een veilige thuissituatie. We maken ons hard voor het klassieke huwelijk, gezinswaarden en een financieel gezond bestaan voor elk huishouden.”
Minder overheidsbemoeienis, meer kerntaken
De SGP pleit voor een kleinere, daadkrachtige overheid die zich richt op kerntaken en efficiënt werkt. Dit betekent minder regels, minder subsidies en een doelmatige besteding van belastinggeld.
Investeren in defensie en veiligheid
De partij ziet investeren in defensie als topprioriteit en benadrukt het belang van gezag, orde en bescherming van fundamentele vrijheden. De NAVO blijft de belangrijkste veiligheidspartner, en de SGP is tegen een Europees leger.
“Met stip op één de broodnodige investeringen in Defensie.”
“De NAVO is onze belangrijkste veiligheidspartner. De EU vult slechts aan waar dit meerwaarde biedt en zij bevoegdheid heeft. ... De SGP wil echter geen Europees leger en vindt de nieuwe Europese Defensiecommissaris ongewenst.”
Grenzen aan migratie en integratie-eisen
De SGP wil striktere migratie en integratie, waarbij cultuur en religie een grotere rol spelen. Progressief-seculiere waarden worden niet als norm gezien voor integratie.
“Bij toelating van (arbeids)migranten wordt allereerst gekeken naar werving van Nederlanders en Nederlandstaligen in het buitenland, vervolgens naar mensen met zo min mogelijk culturele afstand tot de Nederlandse samenleving.”
“Het betekent geen omarming van progressief-seculiere waarden, zoals abortus of homohuwelijk.”
“In beginsel tijdelijk en bij toelating moeten cultuur en religie een grotere rol gaan spelen.”
Meer regie op woningbouw en aanpak woningnood
De SGP wil dat de Rijksoverheid meer regie neemt op woningbouw, met aandacht voor de impact van migratie en echtscheiding op de woningvraag. Procedures moeten worden versneld en het aantal bezwaarprocedures verminderd.
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
Stimuleren van duurzaam en betaalbaar vervoer
De partij wil het openbaar vervoer betaalbaar houden, emissieloos rijden stimuleren en investeren in infrastructuur, met oog voor haalbaarheid en betaalbaarheid.
Kritisch op Europese integratie en digitale ontwikkelingen
De SGP is kritisch op verdere Europese integratie, wil geen Europees leger of digitale euro, en pleit voor bescherming van nationale soevereiniteit en privacy.
JA21 positioneert zich als een conservatief-liberale partij die pleit voor een kleinere, efficiëntere overheid, meer zeggenschap voor burgers, strenger migratiebeleid en het centraal stellen van Nederlandse normen en waarden. De partij wil lasten voor ondernemers en werkenden verlagen, migratie fors beperken, en de invloed van de EU terugdringen. JA21 kiest voor concrete, uitgewerkte plannen gericht op veiligheid, economische groei, en behoud van nationale soevereiniteit.
Meer zeggenschap voor burgers en minder overheid
JA21 wil de invloed van burgers vergroten door referenda, decentralisatie en een kleinere, efficiëntere overheid. De partij ziet een te grote, betuttelende overheid als rem op vrijheid en ondernemerschap.
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
“Een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie die de inspraak van Nederlanders bewaakt en de overheid afslankt.”
“JA21 wil een overheid die werkt voor de samenleving, niet andersom. Nederlanders zorgen voor zichzelf, maken hun eigen keuzes en willen een overheid die faciliteert en niet in de weg loopt.”
Strenger migratie- en asielbeleid
JA21 wil migratie en asiel fors beperken, met strengere eisen en meer controle aan de grenzen. De partij ziet ongecontroleerde migratie als een bedreiging voor sociale cohesie en de Nederlandse identiteit.
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen, daartoe investeren we in de IND en de rechtspraak.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
Lagere lasten en minder regeldruk voor ondernemers
JA21 wil ondernemen aantrekkelijker maken door lasten te verlagen, regeldruk te verminderen en nationale koppen op EU-regels af te schaffen. De partij ziet het bedrijfsleven als motor van de economie, niet als melkkoe.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren. Het bedrijfsleven mag niet langer als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities dienen.”
“Nationale koppen op EU-regels afschaffen: we introduceren geen nieuwe wetgeving die verder gaat dan EU-regelgeving.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Minder macht voor de EU, behoud nationale soevereiniteit
JA21 wil de macht van de EU beperken tot kerntaken en nationale soevereiniteit beschermen. De partij is kritisch op verdere politieke integratie en extra EU-regelgeving.
“De Europese Unie moet zich leren beperken. De EU moet terug naar haar kerntaken waarmee we onze soevereiniteit behouden en economische groei kunnen veiligstellen.”
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet. Alleen zo herstellen we de concurrentiekracht van Nederland en geven we ondernemerschap weer de ruimte.”
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
Nederlandse normen, waarden en cultuur centraal
JA21 wil Nederlandse normen en waarden centraal stellen in beleid, onderwijs en cultuur, en verzet zich tegen doorgeschoten diversiteitsbeleid en invloed van buitenlandse culturen.
“Een betrokken overheid die de Nederlandse normen en waarden uitdraagt en de klassieke vrijheidsrechten als de vrijheid van meningsuiting met hand en tand verdedigt.”
“Handhaving van de strikte scheiding tussen kerk en staat. Dus geen religieuze bijeenkomsten in de openbare ruimte en geen overheidsdienaren bij religieus gerelateerde bijeenkomsten.”
“Onderwijs is cruciaal om ervoor te zorgen dat inwoners met elkaar hun land kunnen vormgeven zoals zij willen. Het onderwijs moet zorgen voor mensen die onze veiligheid waarborgen, voor de kennis en vaardigheden die nodig zijn om in dit land te participeren (burgerschap) en voor voldoende expertise in de verschillende economische sectoren.”
Het PVV-verkiezingsprogramma legt de nadruk op het beschermen van de Nederlandse identiteit, het beperken van immigratie en het herstellen van nationale soevereiniteit. De partij wil een totale asielstop, lagere lasten voor burgers, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, en het stoppen van klimaatmaatregelen die als kostbaar en ineffectief worden gezien. De kern van hun visie is het centraal stellen van de belangen van Nederlanders, met harde maatregelen tegen immigratie, criminaliteit en Europese inmenging.
Totale asielstop en beperking immigratie
De PVV wil een volledige asielstop, opvanglocaties sluiten en criminele vreemdelingen uitzetten. Dit wordt gezien als noodzakelijk om de Nederlandse verzorgingsstaat te beschermen en overlast te verminderen.
Beschermen van Nederlandse cultuur en identiteit
De partij verzet zich tegen wat zij ziet als het uitwissen van Nederlandse tradities en het opleggen van een multiculturele samenleving. Ze willen nationale symbolen en tradities behouden en stoppen met excuses voor het verleden.
Stoppen met klimaatmaatregelen en focus op betaalbare energie
De PVV wil stoppen met klimaatbeleid dat zij als duur en ineffectief beschouwen, en zich richten op betaalbare energie voor burgers. Ze willen geen nieuwe windturbines of zonneparken, en investeren in kernenergie.
Afschaffen eigen risico en tandarts in basispakket
De partij wil de zorg betaalbaarder maken door het eigen risico volledig af te schaffen en de tandarts terug in het basispakket te brengen.
Strengere aanpak criminaliteit en versobering gevangenisregime
PVV pleit voor strengere straffen, het afschaffen van TBS, en een soberder gevangenisregime om criminaliteit terug te dringen.
Minder geld naar EU, ontwikkelingshulp en ambtenaren
De partij wil fors minder geld naar de EU en ontwikkelingshulp sturen, en het ambtenarenapparaat verkleinen om de lasten voor Nederlanders te verlagen.
Het SP-verkiezingsprogramma zet vol in op het bestrijden van ongelijkheid en het versterken van solidariteit, met concrete voorstellen als het verhogen van het minimumloon, het invoeren van maximumprijzen voor basisproducten, en het nationaliseren van energievoorzieningen. De partij wil publieke voorzieningen versterken, de macht van grote bedrijven en miljonairs inperken, en investeren in betaalbaar wonen, zorg, onderwijs en gratis openbaar vervoer. De kern van hun visie is een radicaal sociaal Nederland waarin welvaart eerlijk wordt verdeeld en de overheid dienstbaar is aan de bevolking.
Werken moet lonen, ongelijkheid aanpakken
De SP wil de inkomensverschillen verkleinen door de belasting op arbeid te verlagen, het minimumloon te verhogen, en kapitaal zwaarder te belasten. Dit moet leiden tot een eerlijker verdeling van welvaart en het beëindigen van armoede.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
Maximumprijzen en publieke grip op basisvoorzieningen
Om de kosten van het dagelijks leven te verlagen, wil de SP maximumprijzen invoeren voor essentiële producten en diensten, en publieke zeggenschap herstellen over energie en openbaar vervoer.
“Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee. De reis naar werk, familie en zorg is belangrijk voor mens, maatschappij, klimaat en economie. Daarom moet het openbaar vervoer zo snel mogelijk vrije toegang bieden.”
Betaalbaar wonen en aanpak huisjesmelkers
De SP wil het recht op betaalbaar wonen waarborgen door meer sociale huurwoningen te bouwen, wooncoöperaties te stimuleren, en huisjesmelkers streng aan te pakken.
“Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. We gaan huurwoningen bouwen en leegstaande kantoren vullen met goede woningen.”
“We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. Bij misstanden moeten gemeenten direct ingrijpen. Huisjesmelkers verliezen hun vergunning. Geen woekerwinst meer over de rug van huurders.”
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten. Zo geven we bewoners meer zeggenschap over hun woningen en woonomgeving, en bouwen we samen aan sterke en betrokken buurten.”
Investeren in publieke voorzieningen: zorg, onderwijs, kinderopvang
De SP wil fors investeren in zorg, onderwijs en kinderopvang, met gratis schoolmaaltijden, gratis kinderopvang, en een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico.
“We investeren in kinderopvang, sport, cultuur en schoolactiviteiten als publieke voorzieningen. Zo kunnen kinderen zich breed ontwikkelen en staan ouders er niet alleen voor. Met gratis kinderopvang is er altijd mogelijkheid om werk en kinderen te combineren.”
“De specialistische jeugdzorg wordt weer landelijk gefinancierd, zodat kinderen overal de zorg krijgen die nodig is.”
“zoals het SPwoonplan ‘Wonen zonder Winst’, een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico en betaalbare boodschappen door prijsverhogingen te blokkeren en de btw te verlagen.”
Eerlijke belastingen en erfbelasting
De SP wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar kapitaal en grote erfenissen, zodat gewone mensen minder belasting betalen en grote vermogens zwaarder worden belast.
“Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen. Voor erfenissen tussen de honderd en vijfhonderdduizend stellen we het tarief gelijk met de inkomstenbelasting (37,5%),. Met de opbrengst kunnen we de loonbelasting verlagen, zodat werken meer gaat lonen.”
Democratisering van bedrijven en overheid
De SP wil werknemers meer zeggenschap geven in bedrijven en de overheid dienstbaarder en kleiner maken, met minder managementlagen en meer directe invloed voor burgers.
“Als eerste stap richting democratische bedrijven stellen we vast dat in het bestuur van een bedrijf altijd ten minste één bestuurder moet zitten die is verkozen door de werknemers die aan hen verantwoording moet afleggen.”
“De overheid moet mensen dienen en geen protocollen. Overbodige managementlagen maken de overheid ingewikkelder en duurder, tegelijkertijd loopt de uitvoering vast.”
Het VVD-verkiezingsprogramma zet sterk in op het versterken van de positie van werkenden, het verminderen van overheidsbemoeienis en het stimuleren van economische groei. De partij kiest voor minder regels, lagere lasten voor de middenklasse, een kleinere maar effectievere overheid en investeringen in veiligheid en innovatie. Kernwaarden als vrijheid, verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid staan centraal, met concrete plannen voor woningbouw, belastingverlaging en het terugdringen van bureaucratie.
Werkenden op één zetten en lasten verlagen
De VVD wil dat werken altijd loont en dat de middenklasse meer waardering en financiële ruimte krijgt. Dit wordt bereikt door lastenverlichting, het afbouwen van nivellering en het verplicht stellen dat werkenden er jaarlijks meer op vooruitgaan dan niet-werkenden.
“De VVD zet werkenden op één. Omdat zij Nederland draaiende houden. Maar daar nu te weinig waardering voor terugkrijgen. Wie werkt moet beloond worden door er meer op vooruit te gaan dan mensen die wel kunnen werken maar niet willen werken. Dat is gewoon eerlijk.”
“We leggen in een Koopkrachtwet vast dat werkenden er ieder jaar in koopkracht méér op vooruit moeten gaan dan niet-werkenden.”
“De VVD perkt de Haagse herverdelingsmachine in. We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
Minder regels en kleinere, effectievere overheid
De VVD wil de bureaucratie fors terugdringen door wet- en regelgeving te schrappen, procedures te versimpelen en de overheid klantgerichter te maken. Dit moet leiden tot meer ruimte voor burgers en ondernemers en een overheid die zich richt op kerntaken.
“Met een deltaplan ‘ontregelen’ willen we de overheid doelmatiger en effectiever maken, beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengen, minder regeldruk en af van doorgeslagen bureaucratie.”
“We gaan uit van vertrouwen in mensen. We kunnen dan toe met minder regels, rapportages, procedures, etcetera. Dat geeft de samenleving meer ademruimte. We stoppen de enorme wildgroei aan regels, want die zet zowel de mensen als de overheid zelf klem.”
“We lichten alle wet- en regelgeving door en behouden alleen de regels die evident noodzakelijk zijn.”
Investeren in woningbouw en betaalbaarheid
De VVD wil de woningmarkt vlot trekken door regels te schrappen, centrale regie te voeren en meer betaalbare koop- en huurwoningen te bouwen, zodat iedereen met een normaal salaris een huis kan betalen.
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf. Dat vraagt om centrale regie.”
“Wij zien het niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een thuis kan betalen. Niet alleen de lucky ones, maar ook starters, singles, studenten, gezinnen en middeninkomens.”
Overheidsuitgaven beperken, investeren in veiligheid en economie
De VVD kiest ervoor om overheidsuitgaven niet harder te laten groeien dan de economie, te bezuinigen op zorg en sociale zekerheid, en juist te investeren in veiligheid en economische groei.
“We kiezen voor investeren in veiligheid, van je eigen straat tot wereldwijd. We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen.”
“We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Kernwaarden: vrijheid, verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid
De VVD baseert haar programma op liberale kernwaarden en benadrukt het belang van vrijheid, verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid als fundament voor beleid en samenleving.
“Gestoeld op de kernwaarden die ons liberaal maken: vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid.”
“De VVD staat pal voor het recht van iedereen om zichzelf te kunnen zijn, ongeacht geslacht, seksuele oriëntatie, religie, afkomst of levensovertuiging. De vrijheid om te houden van wie je wilt, om te geloven wat je wilt en om jezelf te uiten, is een fundamenteel recht.”
Volt wil Nederland en Europa toekomstbestendig maken met progressieve, concrete hervormingen op het gebied van democratie, bestaanszekerheid, wonen, duurzaamheid en digitalisering. De partij pleit voor een basisinkomen, een sterkere en transparantere democratie, meer betaalbare woningen, een groene leefomgeving en een federale Europese Unie. Volt onderscheidt zich door nadruk op Europese samenwerking, jongerenparticipatie en structurele vernieuwing van politiek en bestuur.
Basisinkomen voor iedereen
Volt wil bestaanszekerheid garanderen door een maandelijks basisinkomen in te voeren dat alle toeslagen vervangt. Dit moet financiële rust bieden, schulden voorkomen en gelijke kansen creëren, vooral voor jongeren en mensen met lage inkomens.
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan. Het zorgt voor goede startkansen voor jonge mensen en geeft iedereen de vrijheid om de juiste keuzes te maken in het leven. Het complexe systeem van toeslagen kan de prullenbak in.”
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste”
Democratie versterken en vernieuwen
Volt wil de democratie versterken door de Tweede Kamer uit te breiden, jongeren meer invloed te geven, het stemrecht te verlagen naar 16 jaar en een Derde Kamer (jongerenberaad) in te voeren. Transparantie en deskundigheid van de overheid worden vergroot, onder andere met een verplicht lobbyregister en meer burgerinvloed.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
“De stem van jongeren vergroten we door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar.”
“We voeren een Derde Kamer voor jongeren in. De Derde Kamer krijgt een permanent raadgevend jongerenberaad.”
“We voeren een verplicht lobbyregister in, naar Iers model.”
Meer betaalbare, duurzame woningen
Volt beschouwt wonen als een recht en wil het woningtekort aanpakken door sneller, slimmer en duurzamer te bouwen. Nieuwbouw moet in 2030 klimaatneutraal zijn, bestaande woningen worden verduurzaamd, en er komt meer ruimte voor woningdelen en innovatieve woonvormen.
Federale, democratische Europese Unie
Volt streeft naar een federale EU met een Europese grondwet, meer macht voor het Europees Parlement en het afschaffen van het vetorecht. Zo wil Volt Europese samenwerking versterken en democratische controle vergroten.
“We werken aan een federale en democratische Europese Unie (EU).”
“Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt. Het Europees Parlement krijgt het recht om wetsvoorstellen te doen en het vetorecht verdwijnt.”
Ministerie van Digitale Zaken en digitale rechten
Volt wil een minister en ministerie van Digitale Zaken oprichten om digitale infrastructuur, privacy en digitale vaardigheden te waarborgen. Transparantie van algoritmes en bescherming tegen de macht van grote technologiebedrijven staan centraal.
“We willen dat er een minister van Digitale Zaken komt met een eigen ministerie van Digitale Zaken.”
“Algoritmes moeten transparant en eerlijk zijn. Zij mogen geen inbreuk maken op onze privacy of grondrechten.”
Het BBB-verkiezingsprogramma benadrukt een nuchtere, dienstbare overheid die dichtbij burgers staat, met veel aandacht voor regionale zeggenschap, bestaanszekerheid en behoud van Nederlandse waarden. BBB wil meer invloed voor inwoners op hun leefomgeving, een sobere en transparante overheid, en een strengere aanpak van migratie en integratie. De partij zet zich in voor het versterken van lokale gemeenschappen, het beschermen van tradities, en het waarborgen van een eerlijk sociaal vangnet.
Meer zeggenschap voor inwoners over hun leefomgeving
BBB vindt dat burgers na de verkiezingen blijvend invloed moeten hebben op hun directe omgeving. Dit moet leiden tot beleid dat beter aansluit bij lokale behoeften en versterkt het vertrouwen tussen overheid en burger.
“Mensen moeten ook na de verkiezingen invloed kunnen uitoefenen, zoals door inspraak, advies of het delen van hun ervaring. Mensen moeten een zwaarwegende stem hebben over ontwikkelingen in hun eigen omgeving.”
“Inwoners dienen meer zeggenschap te krijgen over hun eigen leefomgeving. Mensen weten zelf het beste wat daar speelt en waar behoefte aan is.”
Sober en doelmatig bestuur, focus op financiële degelijkheid
BBB pleit voor een sobere overheid die efficiënt werkt en financiële degelijkheid nastreeft, onder andere door een nullijn voor rijksambtenaren en het kritisch beoordelen van beleid op maatschappelijk rendement.
“BBB kiest voor een sobere en doelmatige overheid. In 2028 stellen we een nullijn in voor rijksambtenaren, inclusief ambtsdragers.”
“Onze aanpak is nuchter: we willen niet dat Nederland kapot bezuinigd wordt, we stellen andere prioriteiten daar waar nodig en stoppen met beleid dat geld kost als dat geen maatschappelijk rendement levert.”
Strengere eisen aan migratie en integratie
BBB wil de instroom van migranten beperken en stelt strengere eisen aan integratie, zoals verplichte taalcursussen en het stopzetten van overheidscommunicatie in andere talen dan Nederlands, Fries, Engels of streektalen.
“We gaan veel strenger toezien op het beheersen van de Nederlandse taal. Migranten dienen een verplichte taalcursus te volgen en minimaal B1niveau te behalen.”
“We stoppen met overheidscommunicatie in andere talen dan het Nederlands, Fries, Engels of streektalen.”
“Nieuwkomers moeten een bijdrage leveren aan ons land. Binnen een jaar volgt iemand een opleiding, doet vrijwilligerswerk of heeft een betaalde baan. Wie dat weigert, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.”
Beschermen van Nederlandse cultuur en tradities
BBB vindt het belangrijk om Nederlandse en regionale tradities, talen en cultuur te beschermen en te bevorderen, als fundament van de samenleving.
Eerlijk sociaal vangnet en menselijke maat in uitvoering
BBB wil het sociale vangnet behouden, bureaucratie verminderen en de menselijke maat terugbrengen in de uitvoering van sociale zekerheid.
D66 gelooft in een sociaal-liberale koers waarbij vooruitgang centraal staat: iedereen moet gelijke kansen krijgen en de politiek moet daadkrachtig zijn om echte verbeteringen te realiseren. De partij zet in op versterking van de democratische rechtsstaat, meer invloed voor burgers, gelijke behandeling, en structurele hervormingen op het gebied van wonen, onderwijs, zorg, klimaat en economie. D66 wil concrete doorbraken bereiken door regels te vereenvoudigen, publieke voorzieningen te versterken en te investeren in een duurzame toekomst.
Versterken van de democratische rechtsstaat en burgerinvloed
D66 vindt dat een sterke democratie en rechtsstaat de basis zijn voor vooruitgang en wil burgers meer directe invloed geven op beleid. De partij ziet openheid, participatie en bescherming van grondrechten als essentieel om vertrouwen te herstellen en uitsluiting tegen te gaan.
“Democratie en veiligheid openen ons verkiezingsprogramma. En dat is vol overtuiging, want dit is de basis voor alles. Alleen als de democratie en de rechtsstaat stevig staan, kunnen we samen de grote doorbraken realiseren voor wonen, klimaat, onderwijs, zorg en economie.”
“D66 wil mensen méér invloed geven op de beslissingen die hen aangaan. Niet iedere vier jaar, maar continu.”
“We versterken de bescherming van onze grondrechten door rechters de mogelijkheid te geven om wetten te toetsen aan de Grondwet.”
Gelijke kansen en brede antidiscriminatiewet
D66 wil dat iedereen gelijke kansen krijgt en dat discriminatie actief wordt bestreden. De partij pleit voor een nieuwe, brede antidiscriminatiewet die alle vormen van discriminatie aanpakt en organisaties verplicht om discriminatie te voorkomen.
“D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
“Deze Antidiscriminatiewet bevat ook actieve verplichtingen om discriminatie te voorkomen. Deze gelden zowel voor publieke als private organisaties – denk aan scholen, werkgevers, verhuurders en gemeentes.”
Hervormen van sociale zekerheid en toeslagen
D66 wil het sociale zekerheidsstelsel eenvoudiger en eerlijker maken door het minimumloon en de bijstand te verhogen en op termijn toeslagen te vervangen door een basisbedrag voor iedereen.
Investeren in onderwijs en gelijke start voor elk kind
D66 zet in op een sterke basis voor ieder kind, met nadruk op taal, rekenen en sociale ontwikkeling. De partij wil één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar en kinderopvang bijna gratis maken.
“We zorgen voor een sterke basis voor ieder kind. Lessen in taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden zijn het belangrijkst.”
“We bouwen aan één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar.”
“Op weg naar deze publieke voorziening maken we de kinderopvang bijna gratis.”
Duurzame ruimtelijke ordening en balans tussen mens, natuur en economie
D66 kiest voor een toekomst waarin ruimte eerlijk wordt verdeeld tussen wonen, natuur en economie, met oog voor duurzaamheid en gezondheid van toekomstige generaties.
“D66 kiest voor een toekomst waarin mensen, natuur en economie in balans zijn. Dat betekent dat niet alles overal kan. Maar als we de ruimte slim en eerlijk verdelen, dan maken we wél plek voor wat ertoe doet.”
BIJ1 zet in op radicale sociale gelijkheid, democratisering en het bestrijden van ongelijkheid, met concrete voorstellen zoals het nationaliseren van zorg, het bouwen van sociale woningen, het afschaffen van collegegeld en het invoeren van bindende burgerinspraak. De partij wil marktmacht van bedrijven in basisbehoeften breken, collectieve voorzieningen versterken en inclusie en zelfbeschikking wettelijk verankeren. BIJ1 kiest voor een samenleving waarin mensen centraal staan, niet winst of markt.
Huren omlaag en sociale woningbouw
BIJ1 wil de wooncrisis aanpakken door huren te verlagen, sociale woningbouw fors uit te breiden en speculatie en leegstand hard aan te pakken. De partij ziet wonen als een recht, niet als handelswaar, en wil de macht van huisjesmelkers en projectontwikkelaars inperken.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Leegstand keihard aangepakt. Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Basisbehoeften goedkoper en maximumprijzen
Om de kosten van levensonderhoud te verlagen, wil BIJ1 maximumprijzen en maximale winstmarges instellen voor essentiële goederen en diensten. De partij bestrijdt 'graaiflatie' en wil basisbehoeften als voedsel, water en energie betaalbaar houden.
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Zorg volledig in publieke handen
BIJ1 wil de zorg nationaliseren, het eigen risico afschaffen en zorg toegankelijk maken voor iedereen, betaald naar draagkracht. De partij verwerpt marktwerking en winst in de zorg.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af. Iedereen draagt bij op basis van hun inkomen en iedereen krijgt de zorg die ze nodig hebben.”
Gratis openbaar vervoer
BIJ1 wil gratis openbaar vervoer voor iedereen, om mobiliteit te vergroten en ongelijkheid te verkleinen.
“Gratis ov. Van je huis naar je werk, naar familie, naar”
Democratisering van bedrijven en overheid
De partij wil werknemers meer macht geven in grote bedrijven via vetorecht en inspraak, en burgers actief betrekken bij wetgeving via bindende gespreksrondes en inspraaksessies.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Gratis onderwijs en kwijtschelding studieschulden
BIJ1 wil onderwijs volledig gratis maken en studieschulden van de 'pechgeneratie' kwijtschelden, om gelijke kansen te bevorderen.
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
Toegankelijkheid en inclusie wettelijk verankeren
De partij wil mensenrechtenverdragen direct laten gelden in Nederland en discriminatie op basis van o.a. genderidentiteit en afkomst expliciet in de Grondwet opnemen.
“Alle mensenrechtenverdragen↗, zoals het Kinderrechtenverdrag, het Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, krijgen rechtstreekse werking in het Nederlandse recht. Etniciteit, afkomst, nationaliteit, genderidentiteit↗ en genderexpressie↗ worden in artikel 1 van de Grondwet opgenomen.”
GroenLinks-PvdA zet in op solidariteit als leidend principe en wil Nederland hervormen tot een eerlijke, groene en sociale samenleving. De partij pleit voor het doorbreken van de stilstand door te investeren in publieke voorzieningen, het aanpakken van ongelijkheid, en het versnellen van de energietransitie. Concrete voorstellen zijn onder andere het stoppen van fossiele subsidies, het versterken van de verzorgingsstaat, en het waarborgen van gelijke rechten en democratische instituties.
Solidariteit als leidraad voor alle voorstellen
GroenLinks-PvdA kiest expliciet voor solidariteit als kompas bij alle beleidsmaatregelen, met als doel een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten en iedereen kan meedoen. De partij ziet verdeeldheid en marktwerking als oorzaken van stilstand en achteruitgang, en wil deze doorbreken door samen te werken aan een nieuwe verzorgingsstaat.
“Bij alles wat we voorstellen is solidariteit ons kompas.”
“Het is tijd voor solidariteit. Wij geloven dat je samen verder komt dan alleen.”
“De huidige toestand van ons land is geen natuurverschijnsel. Het is het gevolg van politieke keuzes. Opeenvolgende kabinetten kozen voor marktwerking in plaats van solidariteit.”
Investeren in publieke voorzieningen en gelijke kansen
De partij wil de basis op orde brengen door te investeren in zorg, onderwijs, huisvesting en sociale zekerheid. Dit moet leiden tot een samenleving waarin succes niet langer wordt afgemeten aan winst, maar aan de bijdrage aan het collectief.
“We zorgen dat de basis op orde is, dat Nederland weer voor iedereen werkt, want een huisarts en een wijkagent in de buurt, goede kinderopvang en een vast gezicht voor de klas is toch niets te veel gevraagd?”
“De komende jaren willen we bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat, gericht op de kwaliteit van ons bestaan.”
Versnellen van de groene transitie en aanpak van vervuilers
GroenLinks-PvdA wil snel werk maken van de energietransitie door fossiele subsidies te stoppen, vervuilers te laten betalen, en te investeren in groene energie en verduurzaming van woningen en industrie.
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot. Wij zetten alle zeilen bij met groene energie en het verduurzamen van onze industrie.”
Versterken van democratische rechtsstaat en gelijke rechten
De partij benadrukt het belang van sterke democratische instituties, toegang tot het recht voor iedereen, en het bestrijden van discriminatie. Jongeren moeten meer betrokken worden bij besluitvorming en het demonstratierecht wordt gegarandeerd.
“We versterken onze democratische dijken, beschermen onze onafhankelijke instituties en garanderen toegang tot het recht voor iedereen.”
“We willen jongeren veel meer dan nu betrekken bij de politieke besluitvorming. We verlagen de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar.”
“Gelijke rechten zijn een cruciaal onderdeel van de democratische rechtsstaat.”
Eerlijke verdeling van lasten: sterke schouders dragen meer
GroenLinks-PvdA kiest ervoor om noodzakelijke investeringen te financieren door de lasten eerlijker te verdelen, met hogere bijdragen van mensen en bedrijven met meer vermogen.
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen.”
Het CDA-verkiezingsprogramma zet in op verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen als kernwaarden voor Nederland. De partij wil onder andere jaarlijks 100.000 woningen bouwen, het belastingstelsel hervormen zodat werken meer loont, en migratie beheersbaar maken via een nieuw asielsysteem. CDA benadrukt het belang van een sterke samenleving, betrouwbare overheid en toekomstgerichte economie, met concrete voorstellen voor zorg, onderwijs, wonen en democratische vernieuwing.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen en juridische belemmeringen te verminderen. Betaalbaarheid wordt vergroot door het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, gecombineerd met belastingverlaging.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Migratie beheersbaar maken met nieuw asielsysteem
Het CDA wil grip op migratie door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden en strengere regels voor uitgeprocedeerde asielzoekers. De spreidingswet wordt uitgevoerd om de opvang te organiseren.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken. We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde”
Werken moet meer lonen en toeslagen worden automatisch uitgekeerd
Het CDA wil het belastingstelsel hervormen zodat werken aantrekkelijker wordt en toeslagen automatisch uitkeren om fouten en terugvorderingen te voorkomen.
“We hervormen het belastingstelsel zodat werken meer loont. De AOW is en blijft het basispensioen voor alle ouderen. Zo bieden we lange termijn zekerheid. Toeslagen keren we automatisch en direct uit, zodat fouten en naheffingen verdwijnen. We voeren één nationale betaaldag in voor alle inkomensregelingen.”
“Toeslagen worden automatisch uitgekeerd, zodat er op termijn geen terugvorderingen meer zijn.”
Sterke samenleving en betrokken burgers centraal
Het CDA benadrukt het belang van een samenleving waarin mensen naar elkaar omzien, vrijwilligerswerk wordt gewaardeerd en gemeenschapsvoorzieningen behouden blijven.
“Giften aan verenigingen zonder winstoogmerk houden we fiscaal aantrekkelijk. We richten een Gemeenschapsfonds op voor het behoud van voorzieningen zoals buurthuizen en sportaccommodaties. Het Gemeenschapsfonds kan gezamenlijk gefinancierd worden door overheid, samenleving en bedrijfsleven.”
“Kerken, moskeeën en andere geloofsgemeenschappen vormen voor velen een bron van zingeving, verbondenheid en zorg voor elkaar. Deze maatschappelijke waarde verdient blijvend erkenning en ruimte.”
Democratische vernieuwing en versterking rechtsstaat
Het CDA wil de democratie weerbaarder maken door onder andere een nieuwe wet op politieke partijen, een motie-quotum en onderzoek naar een hogere kiesdrempel.
“We willen een nieuwe wet op de politieke partijen. Interne partijdemocratie versterkt betrokkenheid van burgers en moedigt aan tot meedoen. Daarom wordt interne partijdemocratie een eis voor politieke partijen.”
“Om de profileringsdrang die blijkt uit de stortvloed aan moties te beteugelen, willen we een motie-quotum invoeren: een maximumaantal moties dat een fractie jaarlijks kan indienen.”
“We onderzoeken of een verhoogde kiesdrempel kan bijdragen aan de weerbaarheid van de democratie.”
Het ChristenUnie verkiezingsprogramma benadrukt het belang van een hoopvolle, rechtvaardige en dienstbare politiek die opkomt voor kwetsbaren en het algemeen belang. De partij kiest voor structurele oplossingen zoals het bouwen van betaalbare woningen, het vereenvoudigen van het belasting- en toeslagenstelsel, investeren in openbaar vervoer en het beschermen van het leven. Centraal staat het streven naar een samenleving waarin ieder mens telt, met oog voor gemeenschapszin, solidariteit en een sterke democratische rechtsstaat.
Radicale vereenvoudiging van belasting en toeslagen
De ChristenUnie wil het complexe belasting- en toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudiger systeem, zodat werken altijd loont en onzekerheid en terugvorderingen worden voorkomen. Dit moet armoede tegengaan en gezinnen meer zekerheid bieden.
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
“We willen misstanden als het kinderopvang-toeslagschandaal voorkomen en zorgen voor een eenvoudiger systeem. Daarom vervangen we de toeslagen door slimmere alternatieven.”
Structureel bouwen van betaalbare woningen
De partij wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan het merendeel betaalbaar is voor mensen met een gewoon inkomen, om de woningnood structureel aan te pakken en gemeenschappen te versterken.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
Investeren in openbaar vervoer en bereikbaarheid
Om heel Nederland bereikbaar te houden en duurzaam vervoer te stimuleren, investeert de ChristenUnie fors in openbaar vervoer, met name in busverbindingen en goedkopere kaartjes.
“We draaien de bezuiniging op het openbaar vervoer terug en stellen in navolging van de Bikker-gelden 300 miljoen euro per jaar beschikbaar voor versterking van het aanbod van busvervoer en goedkopere kaartjes.”
Structurele aanpak van armoede en verhoging sociaal minimum
De ChristenUnie wil armoede structureel terugdringen door eerlijke lonen, een rechtvaardiger belastingstelsel en het verhogen van het sociaal minimum, zodat iedereen kan rondkomen.
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag. Voor een beter armoedebeleid is het advies van de Commissie Sociaal Minimum de leidraad. Het sociaal minimum moet voldoende zijn om van rond te kunnen komen.”
Beschermen van het leven vanaf het begin tot het einde
De partij verzet zich tegen de huidige abortus- en euthanasiepraktijk en wil alternatieven en ondersteuning bieden aan vrouwen in nood en kwetsbare ouderen.
“De ChristenUnie zich altijd verzet tegen de Nederlandse abortus- en euthanasiepraktijk die indruist tegen één van onze meest elementaire waarden: de beschermwaardigheid van het menselijk leven.”
Investeren in defensie en ontwikkelingssamenwerking
De ChristenUnie kiest voor veiligheid en solidariteit door te voldoen aan internationale normen voor defensie-uitgaven en ontwikkelingssamenwerking.
“Nederland gaat zich houden aan de afspraken en voldoen aan de internationale normen. Daarom geven we 3.5% van ons nationale inkomen uit aan defensie en 0.7% aan de allerarmsten wereldwijd.”
Geen kiesdrempel of districtenstelsel, bescherming van minderheden
De partij verwerpt een kiesdrempel en districtenstelsel om de politieke inbreng van minderheden te waarborgen en de kracht van de samenleving te meten aan de ruimte die meerderheden geven aan minderheden.
“We voeren geen districtenstelsel of kiesdrempel in. In een districtenstelsel gaat het meer over poppetjes en minder over inhoud. Een kiesdrempel en districtenstelsel zorgen er bovendien voor dat het moeilijker wordt voor kleinere groepen in de samenleving om een eigen politieke inbreng te hebben.”
Forum voor Democratie (FVD) zet zich af tegen het beleid van Volt door te pleiten voor een radicaal andere koers: volledige stop op immigratie, afschaffing van klimaat- en stikstofbeleid, en het terugdringen van de invloed van de EU en technocratische instituties. FVD wil bindende referenda, directe democratie, forse belastingverlagingen, en een kleinere overheid die weer dienstbaar is aan de burger. Hun visie draait om nationale soevereiniteit, individuele vrijheid, en het herstellen van traditionele waarden en gemeenschapszin.
Volledige stop op immigratie en remigratie stimuleren
FVD wil immigratie volledig stoppen en remigratie actief aanmoedigen, in tegenstelling tot Volt dat inzet op Europese samenwerking en open grenzen. Dit standpunt is bedoeld om de Nederlandse identiteit te behouden en de druk op voorzieningen te verlagen.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar. Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
Klimaat- en stikstofbeleid volledig afschaffen
FVD verwerpt het klimaat- en stikstofbeleid, wil kolencentrales heropenen, inzetten op kernenergie en gaswinning, en alle duurzaamheidsmaatregelen schrappen. Dit staat haaks op Volt, dat juist klimaatbeleid en duurzaamheid centraal stelt.
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’. We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie.”
Nationale soevereiniteit boven Europese Unie en internationale verdragen
FVD wil de macht van de EU fors inperken, internationale verdragen ondergeschikt maken aan nationale wetgeving, en technocratische invloed terugdringen. Dit contrasteert met Volt’s pro-Europese koers.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
Bindende referenda en direct gekozen bestuurders
FVD pleit voor directe democratie via bindende referenda en direct gekozen bestuurders, om de macht terug te geven aan de burger en het ‘partijkartel’ te doorbreken. Volt is voor meer burgerparticipatie, maar minder radicaal.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
Forse belastingverlaging en kleinere overheid
FVD wil een belastingvrije voet van €30.000, vlaktaks, afschaffing van erf- en schenkbelasting, en jaarlijkse krimp van de overheidsuitgaven. Dit is een fundamenteel andere economische visie dan Volt, dat inzet op investeren in publieke voorzieningen en Europese harmonisatie.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden... We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax.”
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
Afschaffen technocratische instituties en subsidies voor activistische organisaties
FVD wil planbureaus als CPB, SCP, SER en PBL afschaffen en alle subsidies aan activistische en NGO-organisaties stopzetten, om de invloed van technocraten en lobbyclubs te breken. Volt steunt juist onafhankelijke instituties en maatschappelijke organisaties.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
“We stoppen alle subsidies voor organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat. Ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) krijgen geen subsidie meer.”
Het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren (PvdD) zet welzijn van mens, dier en natuur centraal en pleit voor een radicaal ander perspectief op economie, samenleving en politiek. De partij wil een rechtvaardige, groene en diervriendelijke samenleving realiseren door onder andere het minimumloon te verhogen, sociale zekerheid te hervormen, en de democratische rechtsstaat te versterken. Concrete voorstellen zijn onder meer het afschaffen van toeslagen, het verhogen van het minimumloon, en het beschermen van grondrechten.
Minimumloon verhogen naar 18 euro per uur
De PvdD wil het minimumloon verhogen naar 18 euro per uur en dit automatisch laten meestijgen met de mediane lonen, om zo armoede te bestrijden en een eerlijke verdeling van welvaart te realiseren. Dit moet bijdragen aan een samenleving waarin iedereen kan rondkomen en meedoen.
“Het minimumloon gaat omhoog naar 18 euro per uur. Het beweegt voortaan automatisch mee met de mediane lonen, met als ondergrens 60% van het mediane inkomen. Uitkeringen zoals de AOW, WIA, Wajong en bijstand stijgen mee.”
Toeslagen afschaffen en sociale zekerheid vereenvoudigen
De partij streeft naar het afschaffen van alle toeslagen en het garanderen van een voldoende hoog inkomen voor iedereen, zodat sociale zekerheid simpel, rechtvaardig en menselijk wordt. Dit moet onnodige bureaucratie en uitsluiting tegengaan.
“We maken uiteindelijk alle toeslagen overbodig. Ieder mens moet een voldoende hoog inkomen hebben om in de basisbehoeften te voorzien.”
Democratische rechtsstaat en grondrechten beschermen
PvdD verdedigt actief de democratische rechtsstaat, het demonstratierecht en de bescherming van grondrechten, vooral tegen populisme en discriminatie. De partij ziet deze waarborgen als essentieel voor een open en rechtvaardige samenleving.
“We staan pal voor het demonstratierecht en een onafhankelijke, toegankelijke rechtspraak. We verzetten ons tegen discriminatie, moslimhaat en antisemitisme.”
“De Partij voor de Dieren verdedigt de democratische rechtsstaat als levend systeem dat burgers beschermt en macht begrenst.”
Radicale economische systeemverandering: welzijn boven groei
De PvdD wil af van het huidige economische model dat gericht is op eindeloze groei en pleit voor een economie die welzijn, duurzaamheid en rechtvaardigheid centraal stelt. Dit betekent onder andere het hervormen van het aandeelhoudersmodel en het stoppen met fossiele subsidies.
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma