Verkiezingsprogramma's 2025 overwie wil het eigen risico verlagen en hoe willen ze dat bekostigen
GroenLinks-PvdA wil het eigen risico in de zorg stapsgewijs afschaffen en de zorgpremie verlagen. Dit bekostigen ze door de zorg collectiever te financieren, waarbij de rijkste Nederlanders en winstgevende bedrijven meer gaan bijdragen via hogere belastingen en het afschaffen van belastingkortingen voor vermogenden. Hun visie is dat solidariteit centraal moet staan: mensen die gezond zijn dragen bij aan de kosten van mensen die ziek zijn, zodat zorg toegankelijk en betaalbaar blijft voor iedereen.
Eigen risico stapsgewijs afschaffen en premie verlagen
GroenLinks-PvdA wil het eigen risico stapsgewijs afschaffen en de zorgpremie verlagen, zodat mensen die ziek worden niet extra hoeven te betalen. Ze vinden dat solidariteit de basis moet zijn en dat de rekening niet bij de patiënt hoort te liggen.
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal. Solidariteit is onze basis. Dat betekent dat mensen die gezond zijn solidair zijn met mensen die ziek worden. Iedereen betaalt eerlijk mee aan de zorg. We leggen geen rekening neer bij mensen die ziek worden. Daarom komen we met een nieuw plan om het eigen risico te verlagen, waardoor ook de zorgpremie omlaag kan.”
“We komen met een nieuw plan om het eigen risico te verlagen, waardoor ook de zorgpremie omlaag kan.”
“huurverhogingen aan banden, lagere prijskaartjes in het ov, en een forse verlaging van zowel de zorgpremie als het eigen risico.”
Bekostiging: hogere lasten voor rijksten en bedrijven, meer collectieve financiering
De verlaging van het eigen risico en de zorgpremie wordt bekostigd door een eerlijker belastingstelsel: de rijksten en winstgevende bedrijven gaan meer betalen, belastingkortingen voor vermogenden worden afgeschaft, en een groter deel van de zorg wordt collectief gefinancierd.
“We gaan de zorg op een andere manier financieren. Dat betekent dat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen, de middenklasse minder. Mensen gaan minder premies betalen en we financieren een groter deel collectief.”
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals. Belastingontwijking pakken we aan.”
“We gaan deze belastingkortingen sterk vereenvoudigen, afbouwen of afschaffen. Met de opbrengsten kunnen we de belasting voor mensen verlagen en noodzakelijke investeringen doen.”
“We voeren daarom een miljonairsbelasting in voor de allerrijksten.”
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen. Ook het bedrijfsleven profiteert van veilige straten, goede spoorverbindingen en investeringen in onderwijs en onderzoek. Daarom verhogen we de bijdrage van de meest winstgevende bedrijven.”
De SP wil het eigen risico volledig afschaffen zodat niemand meer zorg hoeft te mijden vanwege kosten. Dit wordt bekostigd door de zorg collectief te organiseren via een Nationaal ZorgFonds, de zorgpremie inkomensafhankelijk te maken en hogere belastingen te heffen op grote vermogens, winsten en kapitaal. Zo wil de SP zorg toegankelijker maken en de financiering eerlijker verdelen.
Eigen risico volledig afschaffen
De SP wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen, zodat zorg gratis is op het moment dat je het nodig hebt. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege financiële drempels en draagt bij aan een eerlijkere en toegankelijkere gezondheidszorg.
“We schaffen het eigen risico af en maken de zorgpremie inkomensafhankelijk, zodat je gezondheid niet langer afhangt van de dikte van je portemonnee.”
“Het eigen risico schaffen we af, zodat zorg gratis is op het moment dat je hiervan gebruikmaakt.”
“Door goede zorg zonder eigen risico hoeft niemand meer zorg te mijden.”
Financiering via Nationaal ZorgFonds en inkomensafhankelijke premie
De financiering van het afschaffen van het eigen risico gebeurt door het oprichten van een Nationaal ZorgFonds, het vervangen van commerciële zorgverzekeraars en het invoeren van een inkomensafhankelijke zorgpremie. Hierdoor betalen mensen met een laag en middeninkomen minder, en wordt de zorgtoeslag overbodig.
“Er komt een nationaal zorgfonds, waarin ook de tandarts, de fysiotherapeut en de ggz zijn opgenomen. Dit vervangt de huidige commerciële zorgverzekeraars, zodat zorgverleners met minder bureaucratie te maken hebben. De zorgpremies worden inkomensafhankelijk waardoor 80 procent van Nederland erop vooruit gaat.”
Dekking door hogere belastingen op grote vermogens en winsten
De SP bekostigt deze plannen door hogere belastingen op grote vermogens, winsten en kapitaal, waaronder een miljonairstaks, het verhogen van de belasting op kapitaalinkomen, en het aanpakken van belastingontwijking door de allerrijksten en grote bedrijven.
“Met een miljonairstaks van vijf procent voor vermogens boven de vijf miljoen euro kunnen we 12,5 miljard euro in onze samenleving investeren.”
“We verhogen de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs. Hiermee vragen we meer van de allerrijksten en zo kunnen we de plannen voor vooruitgang betalen, publieke voorzieningen versterken, de lonen verhogen en de inkomstenbelasting verlagen.”
“Door doelgericht de vermogens van de rijkste 0,3 procent miljonairs en miljardairs te belasten tegen een fair tarief van vijf procent komt er meer dan twaalf miljard euro per jaar vrij voor publieke taken waar honderd procent van Nederland beter van wordt.”
De PVV wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen, zodat niemand zorg mijdt vanwege geldzorgen. Ze beloven dat de zorgpremie hierdoor niet zal stijgen en dat zorgverzekeraars volledig worden gecompenseerd, waarbij de financiering vooral gezocht wordt in forse bezuinigingen op asielopvang, ontwikkelingshulp, EU-afdrachten en andere overheidsuitgaven.
Eigen risico volledig afschaffen, zonder hogere premie
De PVV wil het eigen risico in de zorg helemaal afschaffen om zorg toegankelijker te maken, en stelt dat dit niet zal leiden tot een hogere zorgpremie. Ze beloven zorgverzekeraars volledig te compenseren, zodat de kosten niet bij de burger terechtkomen.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“Eigen risico geheel afschaffen”
“We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af.”
Financiering via forse bezuinigingen op asiel, ontwikkelingshulp en EU
De PVV wil de afschaffing van het eigen risico en andere sociale plannen bekostigen door fors te snijden in uitgaven aan asielopvang, opvang van Oekraïners, ontwikkelingshulp, EU-afdrachten, het ambtenarenapparaat en subsidies aan het bedrijfsleven.
“We dekken onze voorstellen door elders de uitgaven te beperken. We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners. De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat. ... Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds. We zetten de financiële middelen die vrijkomen met de verkoop van de laatste aandelen van ABN Amro.”
NSC wil het eigen risico in de zorg hervormen door het te beperken tot €50 per behandeling, met een maximum van €385 per jaar, zodat mensen niet direct hun volledige eigen risico kwijt zijn bij één behandeling. De partij wil de zorgpremie verlagen en de stapeling van zorgkosten voor chronisch zieken beperken. De bekostiging gebeurt via een hervorming van het belasting- en toeslagenstelsel, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en door het afbouwen van zorgtoeslag en het aanpassen van fiscale regelingen.
Eigen risico beperken tot €50 per behandeling
NSC kiest ervoor het eigen risico te hervormen naar een systeem waarbij per behandeling maximaal €50 wordt betaald, tot een jaarlijks maximum van €385. Dit moet voorkomen dat mensen bij één ziekenhuisbezoek direct hun hele eigen risico kwijt zijn, en de toegang tot zorg verbeteren, vooral voor mensen met chronische aandoeningen.
“We hervormen het eigen risico. Elke behandeling kost ongeveer € 50 met een maximum van in totaal € 385. Dat betekent dat mensen die één keer naar het ziekenhuis gaan niet direct hun hele eigen risico moeten betalen.”
“Het eigen risico mag de toegang tot de zorg niet belemmeren. In plaats van een halvering van het eigen risico in de zorgverzekering kiezen we voor een beperkte eigen bijdrage van € 50 per behandeling met een maximum van € 385.”
“Beperken van het eigen risico tot circa € 50 per behandeling, zodat behandeling niet direct het volledige eigen risico opslokt.”
Bekostiging via hervorming belastingen, premies en toeslagen
De financiering van het lagere eigen risico en de verlaging van de zorgpremie wordt gezocht in een bredere hervorming van het belasting- en toeslagenstelsel. NSC wil de zorgtoeslag afbouwen, fiscale regelingen aanpassen en de lasten eerlijker verdelen, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
“We hervormen het stelsel van belastingen en toeslagen. Het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen gaan omhoog. Tegelijk bouwen we toeslagen af, te beginnen bij de zorgtoeslag en de kinderopvangtoeslag. Ook hervormen we fiscale regelingen zoals de arbeidskorting, de algemene heffingskorting en aftrekposten. Hierdoor wordt het stelsel eenvoudiger, eerlijker (de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten) en merken mensen dat ze meer geld overhouden als ze (meer) gaan werken.”
“Solidariteit via premies en belastingen, zodat goede zorg toegankelijk is en blijft voor arm en rijk, ziek en gezond, jong en oud.”
BBB spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit over het verlagen van het eigen risico in de zorg. Wel zet de partij in op het verlagen van de kosten van de basisverzekering door bewezen niet-werkzame zorg uit het pakket te schrappen en door strengere selectie op vergoede zorg. De besparingen die hiermee worden gerealiseerd, wil BBB inzetten om de zorg betaalbaar te houden, maar een directe verlaging van het eigen risico wordt niet genoemd.
Kosten basisverzekering verlagen door schrappen niet-werkzame zorg
BBB wil de kosten van de basisverzekering verlagen door alleen bewezen werkzame zorg te vergoeden. Dit moet leiden tot een lagere premie voor iedereen, maar het programma noemt geen directe verlaging van het eigen risico. De partij ziet strengere selectie op het basispakket als een manier om de zorg betaalbaar te houden.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag...”
“Hierin willen wij strengere selectie vanuit het Zorginstituut Nederland (ZiN), met alle therapieën die niet beter presenteren dan placebo, geschrapt.”
Winsten zorgverzekeraars inzetten voor betaalbaarheid zorg
BBB wil dat winsten van zorgverzekeraars worden ingezet voor het betaalbaar houden van de zorg, onder andere door te investeren in wachttijdreductie en het opvangen van onvoorziene situaties. Ook hier wordt geen directe koppeling gemaakt met het eigen risico, maar het voorstel is bedoeld om de zorgkosten voor burgers te beperken.
BIJ1 wil het eigen risico volledig afschaffen en de zorgkosten inkomensafhankelijk maken. Ze willen dit bekostigen door het zorgstelsel te nationaliseren, zorgverzekeraars te vervangen door een Nationaal Zorgfonds, en de financiering te regelen via een progressieve zorgpremie en hogere belastingen op vermogen en winsten. Hun kernvisie is dat zorg een publiek recht is en niet afhankelijk mag zijn van marktwerking of individuele bijdragen.
Eigen risico en premies volledig afschaffen
BIJ1 schaft het eigen risico en directe premies af en vervangt deze door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie. Dit moet zorg toegankelijk maken voor iedereen, zonder financiële drempels. Het Nationaal Zorgfonds vervangt de huidige zorgverzekeraars en dekt alle zorg, inclusief tandheelkunde.
“Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af. Iedereen draagt bij op basis van hun inkomen en iedereen krijgt de zorg die ze nodig hebben.”
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
Financiering via hogere belastingen op vermogen en winsten
De afschaffing van het eigen risico en de financiering van het Nationaal Zorgfonds worden bekostigd door hogere belastingen op vermogen, winsten en het aanpakken van belastingontwijking. BIJ1 wil een limiet op vermogen, hogere vermogens- en erfbelasting, en een "exit tax" voor bedrijven.
“Daartegenover maken we de vermogensbelasting voor de vermogenden flink hoger. Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten. Vermogens- en erfbelasting maken we drastisch hoger. Daarnaast versoepelen we de onteigeningswetten op het gebied van kapitaal, aandelen en bezit van grond.”
“We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen. En we introduceren een 'exit tax' voor bedrijven. Zo veranderen we Nederland van een belastingparadijs voor rijke multinationals naar een paradijs van gratis basisvoorzieningen voor de mensen.”
De ChristenUnie wil het eigen risico niet verlagen, maar handhaven op €385. Wel willen ze mensen die het eigen risico altijd volledig moeten betalen, zoals chronisch zieken en gehandicapten, compenseren met een tegemoetkoming. De partij stelt daarnaast voor om de zorgpremie te halveren en de zorgtoeslag te vervangen door een uitkeerbare belastingkorting, waardoor vooral mensen met een lager inkomen minder kwijt zijn aan zorgkosten; deze maatregelen worden bekostigd door een herziening van het belastingstelsel waarbij hogere inkomens en vermogens meer bijdragen.
Eigen risico blijft gelijk, compensatie voor chronisch zieken
De ChristenUnie kiest ervoor het eigen risico niet te verlagen, maar op het huidige niveau te houden. Om de financiële last voor mensen die het eigen risico altijd volledig betalen te verlichten, komt er een gerichte tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten. Dit adresseren ze als een rechtvaardigheidsvraagstuk, zonder het systeem fundamenteel te wijzigen.
“Het eigen risico blijft € 385. We zorgen ervoor dat mensen die altijd hun eigen risico moeten opmaken, zoals chronisch zieken en gehandicapten, een tegemoetkoming krijgen.”
Zorgpremie halveren en zorgtoeslag vervangen door belastingkorting
De ChristenUnie wil de maandelijkse zorgpremie halveren en de zorgtoeslag vervangen door een uitkeerbare belastingkorting. Het resterende deel van de zorgkosten wordt via de loonstrook verrekend. Deze hervorming wordt gefinancierd door een nieuw belastingstelsel waarin hogere inkomens en vermogens meer bijdragen, en toeslagen grotendeels worden afgeschaft.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het resterende deel van onze financiële bijdrage aan de zorgkosten wordt verrekend via de loonstrook.”
“In ons belastingvoorstel vervangen we de zorgtoeslag door een uitkeerbare belastingkorting.”
“Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
D66 wil het eigen risico in de zorg niet algemeen verlagen, maar kiest voor een gerichte aanpak waarbij het eigen risico niet stijgt en mensen met hoge zorgkosten, zoals chronisch zieken, een veel lager eigen risico betalen. De partij wijst een algemene verlaging of halvering van het eigen risico af vanwege het risico op hogere premies en langere wachtlijsten, en kiest ervoor de zorg betaalbaar te houden door het eigen risico te differentiëren naar draagkracht.
Eigen risico niet verhogen, maar gericht verlagen voor kwetsbaren
D66 wil het eigen risico niet verhogen en kiest voor een gedifferentieerd systeem waarbij mensen met hoge zorgkosten, zoals chronisch zieken of mensen met een beperking, een veel lager eigen risico betalen. Hiermee wil D66 de zorg betaalbaar houden voor iedereen, zonder de premies voor alle verzekerden te verhogen. Een algemene verlaging van het eigen risico wordt afgewezen omdat dit volgens D66 leidt tot hogere premies en langere wachtlijsten.
“We verhogen het eigen risico van €385 euro niet en je betaalt niet meer dan €150 euro per behandeling. Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen.”
“Het eigen risico blijft, zodat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Een algemene halvering klinkt goed, maar leidt tot langere wachtlijsten en hogere premies. En dat moeten mensen uiteindelijk zelf ophoesten. D66 kiest daarom voor een gerichte aanpak.”
Geen concrete dekking voor verlaging, maar focus op kostenbeheersing
D66 noemt geen specifieke dekking voor het verlagen van het eigen risico voor kwetsbare groepen, maar benadrukt het belang van het beperken van de stijging van de zorgkosten en het schrappen van onnodige zorg om de zorg betaalbaar te houden.
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen en de zorgkosten eerlijker verdelen door de inkomensafhankelijke bijdrage te verhogen. De partij stelt voor om het zorgstelsel te hervormen naar een publiek zorgfonds en de financiering te dekken door hogere bijdragen van hogere inkomens, het afschaffen van de zorgtoeslag, en het aanpakken van verspilling en overwinsten in de zorg. Hun visie is gericht op toegankelijke, betaalbare zorg zonder financiële drempels, vooral voor mensen met een laag inkomen of chronische ziekten.
Eigen risico volledig afschaffen, inkomensafhankelijke bijdrage omhoog
PvdD wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen om te voorkomen dat mensen zorg mijden uit angst voor hoge kosten. De financiering hiervan wordt gevonden door de inkomensafhankelijke bijdrage te verhogen, waardoor de zorgtoeslag overbodig wordt. Dit zorgt ervoor dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen en de zorgkosten eerlijker verdeeld worden.
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan.”
Zorg bekostigen via publiek zorgfonds en aanpakken verspilling
Naast het verhogen van de inkomensafhankelijke bijdrage, wil PvdD de zorg bekostigen via een publiek zorgfonds met uitgebreide dekking. Ook wordt ingezet op het aanpakken van verspilling, het afschaffen van absurde beloningen en winstuitkeringen aan de top van de zorg, en het investeren van vrijgekomen middelen direct in de zorgverlening.
“We komen met een zorgfonds met een uitgebreide dekking, ook voor mondzorg, fysiotherapie en (definitieve) anticonceptie.”
“Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we per direct af. Publiek zorggeld hoort ten goede te komen aan patiënten en zorgverleners, niet aan financiële prikkels aan de top. Vrijgekomen middelen worden geïnvesteerd in mensen die direct zorg verlenen.”
“Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan – van onnodige medicatie en overbehandeling tot bureaucratie en inefficiënte organisatie.”
De SGP wil het eigen risico in de zorg niet verlagen, maar bevriezen op het huidige niveau van 385 euro. Er zijn geen voorstellen om het eigen risico te verlagen of af te schaffen, en er wordt niet concreet aangegeven hoe een eventuele verlaging bekostigd zou worden. De partij richt zich vooral op het betaalbaar houden van zorg via inkomensafhankelijke bijdragen en het effectiever maken van het basispakket.
Eigen risico bevriezen op 385 euro
De SGP kiest ervoor het eigen risico de komende kabinetsperiode te bevriezen op het huidige niveau, in plaats van te verlagen. Hiermee wil de partij voorkomen dat de zorgkosten voor burgers verder stijgen, maar ze nemen geen stappen om het eigen risico te verlagen. Er wordt geen concrete dekking of financieringsvoorstel genoemd voor een verlaging.
“De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.”
Inkomensafhankelijke eigen bijdragen en maximale bijbetalingen
In plaats van het eigen risico te verlagen, stelt de SGP andere maatregelen voor om de zorgkosten voor burgers te beperken, zoals inkomensafhankelijke eigen bijdragen en het maximeren van bijbetalingen voor geneesmiddelen. Dit moet de zorg betaalbaar houden, vooral voor mensen met lagere inkomens.
De VVD wil het eigen risico niet verlagen, maar juist de recente verlaging terugdraaien en eventueel verder verhogen om de zorgpremies betaalbaar te houden. Ze kiezen expliciet voor een lagere zorgpremie in plaats van een lager eigen risico en willen de kosten beheersen door het basispakket te verkleinen en alleen effectieve zorg te vergoeden.
Geen verlaging, mogelijk verhoging eigen risico
De VVD is tegen het verlagen van het eigen risico en overweegt zelfs een verhoging, met als doel de zorgpremies betaalbaar te houden. Ze stellen dat een lager eigen risico leidt tot hogere premies en kiezen er daarom voor om het eigen risico niet te verlagen, maar de premie te verlagen. Dit beleid wordt onderbouwd door het belang van betaalbare zorg en het beperken van collectieve lasten.
“▶ Lagere zorgpremie in plaats van een lager eigen risico: We draaien de verlaging van het eigen risico terug. Dit zorgt er nu voor dat de maandelijkse premie omlaaggaat. We bekijken of een verdere verhoging van het eigen risico nodig is om de premies betaalbaar te houden, waarbij we rekeninghouden met de draagkracht van bijvoorbeeld mensen die chronisch ziek zijn.”
Beperken van het bedrag per keer aan eigen risico
Hoewel het totale eigen risico niet wordt verlaagd, wil de VVD wel voorkomen dat mensen in één keer het volledige bedrag moeten betalen. Dit moet de financiële druk op mensen met hoge zorgkosten in korte tijd verlichten.
“Wel beperken we het bedrag dat mensen per keer aan eigen risico kwijt zijn. Zo hoeven mensen niet direct de volledige som te betalen.”
Bekostiging via kleiner basispakket en doelmatigheid
De VVD wil de zorg betaalbaar houden door het basispakket te verkleinen tot alleen de meest effectieve behandelingen en door verspilling en inefficiënties te bestrijden. Dit moet de kosten drukken en zo ruimte bieden om de premies te verlagen zonder het eigen risico te verlagen.
“▶ Een kleiner basispakket met betere zorg: Op dit moment wordt veel zorg vanuit het basispakket vergoed, terwijl er betere behandelingen beschikbaar zijn. De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt.”
“We stellen zorgverzekeraars en zorgkantoren in staat de doelmatigheid van de zorg verder te verbeteren en de kosten te beperken, in lijn met de gesloten zorgakkoorden. We stellen normen om verspilling en inefficiënties tegen te gaan.”
50PLUS wil het eigen risico in de zorg verlagen, met speciale aandacht voor mensen met een laag inkomen zodat zij er daadwerkelijk op vooruitgaan. Over de financiering is het programma niet concreet, maar elders wordt besparing op overheidsuitgaven en aanpak van verspilling genoemd als algemene dekking voor sociale maatregelen.
Verlaging van het eigen risico, vooral voor lage inkomens
50PLUS pleit voor een verlaging van het eigen risico in de zorg, met als doel dat mensen met een laag inkomen hier daadwerkelijk van profiteren. Dit standpunt komt voort uit hun streven naar toegankelijke en betaalbare zorg, vooral voor kwetsbare groepen. De partij noemt echter geen specifieke dekking of financieringsbron voor deze maatregel.
“Een verlaging van het eigen risico zorg, op een manier die mensen met een laag inkomen ook werkelijk meer oplevert.”
Algemene dekking via besparing op overheidsuitgaven (indirect)
Hoewel niet expliciet aan het eigen risico gekoppeld, noemt 50PLUS elders in het programma het opsporen van fraude, verspilling en ondoelmatigheden als bron van financiële ruimte voor sociale uitgaven. Dit kan als impliciete dekking voor maatregelen als verlaging van het eigen risico worden gezien, maar wordt niet direct aan deze maatregel verbonden.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
DENK wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen om zorg toegankelijker en betaalbaarder te maken voor iedereen. De partij wil dit bekostigen door de winsten in de medische industrie en bij grote bedrijven te beperken, centrale inkoop van geneesmiddelen, hogere belastingen voor grote bedrijven en superrijken, en het afschaffen van belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten.
Eigen risico volledig afschaffen
DENK vindt dat het eigen risico mensen ervan weerhoudt om noodzakelijke zorg te zoeken en wil het daarom volledig afschaffen. Dit moet bijdragen aan een eerlijker en toegankelijker zorgstelsel, waarbij gezondheid niet afhankelijk is van financiële draagkracht.
“Het volledig afschaffen van het eigen risico in de zorg.”
Bekostiging via beperking winsten en hogere belastingen
Om het afschaffen van het eigen risico en andere zorgmaatregelen te financieren, wil DENK de winsten in de medische industrie en bij grote bedrijven beperken, centrale inkoop van geneesmiddelen invoeren, en de belastingdruk voor grote bedrijven en superrijken verhogen. Ook worden belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten afgeschaft.
“Dit gaan we doen door het beperken van de winsten in de medische industrie en de big pharma. We verlagen de prijzen voor geneesmiddelen met centrale inkoop en met een aanpassing van de referentieprijzen in de wet.”
“Op fiscaal gebied kan dekking worden gerealiseerd door een eerlijkere bijdrage uit de winsten van grote bedrijven en van de superrijken. Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af.”
Het CDA wil het eigen risico in de zorg niet verlagen, maar juist de voorgenomen verlaging terugdraaien omdat dit volgens hen de zorgpremie alleen maar duurder maakt. In plaats daarvan pleiten ze voor tranchering per behandeling en extra aandacht voor chronisch zieken en mensen met een beperking. Er worden geen concrete voorstellen gedaan om het eigen risico te verlagen of om een verlaging te bekostigen.
Verlaging eigen risico terugdraaien, niet verlagen
Het CDA is tegen het verlagen van het eigen risico en wil de voorgenomen verlaging juist terugdraaien, omdat zij verwachten dat een lager eigen risico leidt tot hogere premies voor iedereen. Ze kiezen voor tranchering per behandeling en willen oog houden voor de kosten voor kwetsbare groepen.
“We draaien de verlaging van het eigen risico terug, want die maakt de premie alleen maar duurder.”
“We draaien de voorgenomen verlaging van het eigen risico terug. Wél zijn we voorstander van tranchering per behandeling. We hebben daarbij oog voor de kosten voor chronisch zieken en mensen met een beperking.”
JA21 wil het eigen risico in de zorg niet verlagen, maar juist de voorgenomen verlaging ongedaan maken. Zij kiezen ervoor om de groei van de zorguitgaven te beperken en zien het handhaven van het huidige eigen risico als noodzakelijk om de betaalbaarheid van de zorg te waarborgen.
Voorgenomen verlaging eigen risico ongedaan maken
JA21 is expliciet tegen het verlagen van het eigen risico en wil de recent voorgenomen verlaging terugdraaien. Zij motiveren dit met het argument dat de stijgende zorgkosten niet langer door werkenden gedragen kunnen worden en dat beperking van de zorguitgaven noodzakelijk is.
Volt wil het eigen risico in de zorg niet verlagen, maar behouden. In plaats daarvan stelt Volt voor om de nominale zorgpremie naar nul euro te verlagen door zorgkosten meer uit collectieve middelen te betalen, zodat het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toeneemt. Over de bekostiging van deze maatregel geeft Volt aan dat de zorgkosten meer uit collectieve middelen moeten komen, maar concrete financiële onderbouwing ontbreekt in het programma.
Eigen risico blijft bestaan, nominale premie naar nul
Volt kiest ervoor het eigen risico te behouden en richt zich op het verlagen van de nominale zorgpremie naar nul euro. Dit moet worden bekostigd door een groter deel van de zorgkosten uit collectieve middelen te betalen. Het doel is om de zorg betaalbaarder te maken, vooral voor mensen met een laag inkomen, zonder het eigen risico aan te passen.
“De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden. Zo kunnen we de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en neemt het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toe. Het eigen risico blijft bestaan.”
Geen concrete financiële onderbouwing
Volt geeft geen specifieke, doorgerekende financiële onderbouwing voor deze maatregel. In het programma wordt expliciet vermeld dat een financiële paragraaf later wordt toegevoegd, afhankelijk van de doorrekening door het CPB.
“In dit hoofdstuk wordt later (tussen het Congres op 30 augustus 2025 en de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025) een financiële paragraaf toegevoegd. De cijfers in deze paragraaf hangen af van de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) die pas na het congres bekend zullen worden.”
BVNL doet in haar verkiezingsprogramma geen concreet voorstel om het eigen risico in de zorg te verlagen of af te schaffen. In plaats daarvan pleit BVNL juist voor het behouden van een eigen bijdrage per behandeling, die niet inkomensafhankelijk is. Over de financiering van een eventuele verlaging van het eigen risico wordt nergens gesproken.
Behoud van eigen bijdrage per behandeling
BVNL kiest ervoor om het eigen risico niet te verlagen, maar juist te behouden in de vorm van een vaste eigen bijdrage per behandeling. Dit past binnen hun bredere visie van individuele verantwoordelijkheid en minder overheidsbemoeienis. Er wordt geen voorstel gedaan om het eigen risico te verlagen, noch wordt er een bekostigingswijze voor een verlaging genoemd.
“Iedereen betaalt een eigen bijdrage, per behandeling, die niet inkomensafhankelijk is.”
FVD wil het eigen risico in de zorg verlagen naar €200 om zorg betaalbaarder te maken voor iedereen. Het programma noemt echter geen concrete dekking of financiële onderbouwing voor deze verlaging; FVD richt zich vooral op het verminderen van bureaucratie en het verlagen van zorgkosten, maar specificeert niet hoe de lagere inkomsten uit het eigen risico worden gecompenseerd.
Eigen risico verlagen naar €200
FVD stelt voor het eigen risico te verlagen naar €200, met als doel de zorgkosten voor burgers te verlichten en de toegankelijkheid te vergroten. De partij noemt geen expliciete dekking of financieringsbron voor deze maatregel, en benadrukt vooral het belang van betaalbare zorg en het afwijzen van inkomensafhankelijke premies.
“We verlagen het eigen risico naar €200, zodat zorg weer betaalbaar wordt voor iedereen. Nooit akkoord gaan met inkomensafhankelijke premies.”