JA21 noemt de Wet open overheid (Woo) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen om deze wet te versterken of te wijzigen. Hun algemene visie richt zich op het verkleinen van de overheid, het verminderen van bureaucratie en het vergroten van transparantie en zeggenschap voor burgers, maar zonder specifieke verwijzing naar de Woo of openbaarheid van bestuur. Concrete beleidsvoorstellen gaan vooral over het terugdringen van regeldruk en het efficiënter maken van de overheid.
JA21 wil een kleinere, efficiëntere overheid met minder regels en bureaucratie, maar doet geen concrete voorstellen om de Wet open overheid te versterken of uit te breiden. Hun focus ligt op het terugdringen van overheidsstructuren en het vergroten van de betrokkenheid van burgers, zonder expliciet in te gaan op openbaarheid van overheidsinformatie.
“De minister dient regels, instanties en het woud aan ongekozen adviesraden en overheidsorganen kritisch tegen het licht te houden, zodat onnodige overheidsstructuren kunnen worden afgebouwd of samengevoegd.”
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
JA21 pleit voor meer burgerzeggenschap en decentralisatie, maar verbindt dit niet aan de Wet open overheid of aan het recht op overheidsinformatie. De voorstellen richten zich op referenda en het subsidiariteitsbeginsel, niet op openbaarheid van bestuur.
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
“De minister dient zich niet alleen te richten op het efficiënter maken van de overheid, maar in de tweede plaats ook op het versterken van de wetgevende macht. Decentrale besluitvorming speelt hierin een belangrijke rol.”
Volt pleit voor een transparantere overheid en wil de toegang tot overheidsinformatie verbeteren, in lijn met de doelen van de Wet open overheid (Woo). Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van een verplicht lobbyregister, het openbaar maken van ambtelijke adviezen en agenda’s, en het vergroten van digitale transparantie, zodat burgers beter kunnen controleren wie invloed heeft op beleid en besluitvorming. Volt richt zich op concrete maatregelen die de openbaarheid, controleerbaarheid en toegankelijkheid van overheidsinformatie structureel versterken.
Volt wil de transparantie rond belangenvertegenwoordiging vergroten door een verplicht, onafhankelijk lobbyregister in te voeren. Dit moet inzicht geven in wie toegang heeft tot de macht, welke lobbyactiviteiten plaatsvinden en over welke beleidstrajecten wordt gesproken. Dit sluit direct aan bij het doel van de Wet open overheid om de invloed op beleid inzichtelijk te maken.
“We voeren een verplicht lobbyregister in, naar Iers model. Nederland loopt achter op het gebied van transparantie rond belangenvertegenwoordiging. ... Daarom willen we dat er eindelijk een verplicht en onafhankelijk register komt, waarin lobbyactiviteiten, betrokken partijen, relevante beleidstrajecten en gespreksonderwerpen inzichtelijk worden gemaakt en openbaar doorzoekbaar zijn.”
Volt wil dat de agenda’s van bewindspersonen, topambtenaren en politiek assistenten gestandaardiseerd, digitaal doorzoekbaar en openbaar worden. Dit maakt inzichtelijk met wie en over welke wetgeving wordt gesproken, en vergroot zo de controleerbaarheid van het overheidsproces, een kernpunt van de Woo.
“We verbeteren de publieke agenda’s van bewindspersonen. De huidige agenda’s zijn vaak onvolledig, moeilijk doorzoekbaar en bevatten vage omschrijvingen. ... Daarom pleiten wij voor gestandaardiseerde, digitaal doorzoekbare en openbaar beschikbare agenda’s, waarin ook beleidsdossiers en gesprekspartners duidelijk zijn opgenomen. De agenda’s moeten beschikbaar zijn in een computerleesbaar format. Daarnaast breiden we deze verplichte openbare agenda’s uit naar topambtenaren en politiek assistenten.”
Volt wil dat ambtelijke adviezen openbaar worden gemaakt, zodat zichtbaar is wanneer de regering hiervan afwijkt. Dit versterkt de controlefunctie van de Tweede Kamer en de media, en sluit aan bij het Woo-principe van actieve openbaarmaking van overheidsinformatie.
“Ook pleit Volt voor het openbaar maken van ambtelijke adviezen. Zo wordt zichtbaar wanneer de regering hiervan afwijkt. Dit helpt de Tweede Kamer en de media hun controlerende taak beter uit te voeren.”
Volt streeft naar meer digitale transparantie door publieke inkoopdata toegankelijk te maken en digitale systemen zo te ontwerpen dat informatie voor iedereen vindbaar en begrijpelijk is. Dit ondersteunt het Woo-doel van een toegankelijke, open overheid.
“We zetten daarom in op toegankelijkheid van publieke inkoopdata door middel van een nationale dataspace voor overheidsopdrachten.”
“MijnOverheid 2.0: veel overheidsdiensten staan los van elkaar (toeslagen, belastingen etc.) waardoor brieven en informatie moeilijk te vinden zijn. Alles komt daarom op één plek - aanvragen, statusupdates, deadlines en proactieve suggesties. Geen zoektocht meer naar de juiste website.”
BIJ1 benadrukt het belang van transparantie en toegankelijkheid van overheidsinformatie, maar noemt de Wet open overheid (Woo) niet expliciet. Hun voorstellen richten zich vooral op het verplicht openbaar maken van registers en informatie, en het standaard toegankelijk maken van overheidsinformatie in begrijpelijke taal en braille. De kern van hun visie is dat openbaarheid en begrijpelijkheid van overheidsinformatie essentieel zijn voor democratische controle en inclusie.
BIJ1 wil dat overheidsinformatie en registers standaard openbaar worden gemaakt, zodat burgers inzicht krijgen in belangrijke besluiten en transacties. Dit moet transparantie vergroten en democratische controle versterken, wat aansluit bij de doelen van de Wet open overheid.
Toegankelijkheid van overheidsinformatie is voor BIJ1 een prioriteit, zodat iedereen – inclusief mensen met een handicap – daadwerkelijk gebruik kan maken van het recht op informatie. Dit sluit aan bij het inclusiviteitsaspect van de Wet open overheid.
“Informatie van de overheid wordt standaard toegankelijk gemaakt, in begrijpelijke taal en beschikbaar in braille.”
FVD wil de Wet Open Overheid (WOO) uitbreiden zodat internationale afspraken, organisaties en besprekingen volledig transparant worden voor Nederlandse burgers. Hun belangrijkste voorstel is het schrappen van uitzonderingen in de WOO, zodat ook internationale organisaties als de EU, NAVO en WHO onder deze wet vallen en achterkamertjespolitiek wordt tegengegaan. De kern van hun visie is dat democratische controle en nationale soevereiniteit versterkt worden door maximale openbaarheid van internationale besluitvorming.
FVD stelt voor om internationale afspraken en organisaties expliciet onder het bereik van de Wet Open Overheid te brengen, door wettelijke uitzonderingen te schrappen. Zij zien gebrek aan transparantie bij internationale besluitvorming als een democratisch probleem en willen burgers volledige inzage geven in wat er in internationale gremia wordt besproken en besloten.
“Transparantie staat voorop: internationale afspraken en besprekingen komen onder het bereik van de Wet Open Overheid, zodat we inzicht krijgen in wat in achterkamertjes ver weg wordt bedisseld.”
“We plaatsen internationale organisaties zoals WEF, WHO, NAVO - althans zolang onze betrokkenheid hierbij voortduurt - onder het bereik van de Wet Open Overheid, door het schrappen van de uitzonderingsgrond in artikel 5.1, tweede lid, onderdeel a, zodat volledige transparantie wordt gegarandeerd.”
“Zolang we deel uitmaken van deze organisaties, eisen we volledige transparantie door artikel 5.1 van de Wet Open Overheid te schrappen en WOO-verzoeken dus mogelijk te maken ten aanzien van alles wat in internationaal verband wordt besproken.”
BVNL vindt openheid en transparantie van de overheid essentieel en wil dat de Wet open overheid (Woo) strikt wordt nageleefd. Woo-verzoeken moeten voortvarend en volgens het principe "ja, tenzij" worden behandeld, waarbij zowel verzoeken als antwoorden online gepubliceerd worden. Geheimhouding door de overheid moet tot een minimum worden beperkt.
BVNL wil dat de overheid Woo-verzoeken voortvarend behandelt en standaard uitgaat van openbaarheid, waarbij zowel de verzoeken als de antwoorden publiek toegankelijk zijn. Hiermee wil de partij het recht van burgers op informatie over bestuurlijk handelen versterken en het vertrouwen in de overheid vergroten.
“WOO-verzoeken moeten voortvarend behandeld worden, waarbij de wet als uitgangspunt geldt. Dus ja, tenzij. Zowel de verzoeken als de antwoorden worden voortaan online gezet.”
BVNL vindt dat het opleggen van geheimhouding op overheidsstukken uiterst terughoudend moet gebeuren. Dit sluit aan bij hun streven naar maximale transparantie en het wettelijk recht van burgers op informatie.
“Met het opleggen van geheimhouding op stukken dient daarom uiterst terughoudend te worden omgegaan.”
De ChristenUnie noemt de Wet open overheid (Woo) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen om deze wet te versterken of aan te passen. Transparantie en openheid van de overheid worden slechts zijdelings genoemd, vooral in algemene bewoordingen over transparante politiek en het verminderen van regeldruk. Er ontbreken specifieke beleidsmaatregelen of standpunten die direct ingaan op de uitvoering, verbetering of het belang van de Wet open overheid.
De ChristenUnie benadrukt het belang van transparantie en openheid in de politiek, maar blijft hierbij op een abstract niveau zonder concrete verwijzingen naar de Wet open overheid. De partij koppelt transparantie vooral aan budgettaire degelijkheid en verantwoordingsplicht, niet aan actieve openbaarmaking van overheidsinformatie.
D66 vindt openheid bij de overheid essentieel en wil dat transparantie de norm wordt, zodat burgers beter kunnen controleren hoe besluiten tot stand komen. Ze pleiten voor versterking van de Wet open overheid en meer inzicht in politieke beïnvloeding, met als doel het vertrouwen in de overheid te herstellen en corruptie of belangenverstrengeling te voorkomen.
D66 ziet openheid als een fundamentele voorwaarde voor een goed functionerende democratie en wil dat de overheid transparanter wordt, onder andere door de Wet open overheid te versterken. Dit moet burgers beter in staat stellen om te controleren hoe ze worden vertegenwoordigd en of participatie werkt, en het risico op corruptie en belangenverstrengeling verkleinen.
“Openheid moet daarom de norm zijn bij de overheid. We geven ook meer inzicht in pogingen om politieke besluitvorming te beïnvloeden.”
D66 wil dat de Wet open overheid niet alleen op papier bestaat, maar daadwerkelijk wordt uitgevoerd en versterkt, zodat informatievoorziening aan burgers verbetert en de overheid beter controleerbaar wordt.
“We bouwen een overheid die open en transparant is, met meer kennis en uitvoeringskracht, en minder verstikkende regels.”
DENK benoemt het belang van transparantie en inspraak in het openbaar bestuur, maar noemt de "wet open overheid" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma. De partij doet enkele concrete voorstellen om transparantie te vergroten, zoals een verplicht lobbyregister en meer toezicht op lobbypraktijken, maar blijft verder algemeen over openbaarheid van overheidsinformatie.
DENK wil de transparantie van het openbaar bestuur vergroten door lobbyactiviteiten inzichtelijk te maken en draaideurconstructies te beperken. Dit moet het vertrouwen in de overheid versterken en belangenverstrengeling tegengaan, wat aansluit bij de doelen van de wet open overheid, maar blijft beperkt tot lobbytransparantie.
“Er komt een verplicht lobbyregister voor de regering. Er komt meer toezicht op de draaideurconstructie en oud bewindspersonen krijgen een volledig lobbyverbod.”
Hoewel DENK transparantie als waarde benoemt, blijft het bij algemene bewoordingen zonder concrete verwijzing naar de wet open overheid of specifieke maatregelen voor bredere openbaarheid van overheidsinformatie.
“Wij willen meer inzetten op transparantie.”
GroenLinks-PvdA wil de Wet open overheid (Woo) versterken door de informatiehuishouding van de overheid te verbeteren en Woo-verzoeken sneller af te handelen. Ze pleiten voor meer transparantie, betere digitale coördinatie en het wettelijk verplichten van transparantie bij geautomatiseerde besluitvorming, zodat burgers beter inzicht krijgen in overheidsinformatie en -besluiten.
GroenLinks-PvdA erkent dat de overheid vaak de wettelijke deadline voor Woo-verzoeken niet haalt en wil dit verbeteren door de informatiehuishouding op orde te brengen en digitalisering centraal te coördineren. Dit moet leiden tot meer transparantie en betere toegang tot overheidsinformatie voor burgers.
“Met een betere informatiehuishouding wordt de wettelijke deadline voor Woo-verzoeken vaker gehaald.”
De partij wil transparantie en uitlegbaarheid wettelijk verplicht stellen bij iedere vorm van geautomatiseerde beoordeling door de overheid. Dit voorkomt misbruik van algoritmen en zorgt dat burgers inzicht krijgen in de werking van systemen die hen raken.
“Transparantie en uitlegbaarheid worden wettelijk verplicht bij iedere vorm van geautomatiseerde beoordeling.”
De SGP wil het recht op openbaarmaking van overheidsinformatie via de Wet open overheid (Woo) strikter regelen, met meer bescherming van privacy en minder ruimte voor misbruik. De partij pleit voor strengere regels rond openbaarmaking, geïnspireerd op andere landen, en wil vooral het privéleven van burgers, boeren en ondernemers beter beschermen bij het delen van overheidsinformatie.
De SGP vindt dat de huidige Wet open overheid te ruim is en wil deze strikter maken om de privacy van burgers, boeren en ondernemers beter te beschermen. De partij ziet risico’s in te brede openbaarmaking en wil misbruik van het recht op informatie tegengaan, mede door aan te sluiten bij strengere internationale voorbeelden.
“Het recht op openbaarmaking van overheidsinformatie via de Wet open overheid (Woo) wordt in aansluiting bij andere landen strikter geregeld.”
“Bescherming van het privéleven van burgers, boeren en ondernemers wordt versterkt bij openbaarmaking van gegevens, bijvoorbeeld door aanscherping van de EU-richtlijn over milieu-informatie.”
BBB erkent het belang van de Wet open overheid (Woo) als instrument voor transparantie en het verkrijgen van overheidsinformatie, maar waarschuwt voor misbruik ervan, bijvoorbeeld voor intimidatie via het opvragen van persoonsgegevens. Hun visie is gericht op een eerlijke, transparante overheid die begrijpelijk en toegankelijk is voor burgers, met oog voor bescherming van privacy en het voorkomen van ongewenste neveneffecten van de Woo.
BBB ziet de Woo als essentieel voor transparantie en het begrijpelijk maken van overheidsbesluiten voor burgers. Tegelijkertijd benadrukken ze dat de Woo niet mag worden misbruikt, bijvoorbeeld voor het opvragen van persoonsgegevens met het doel anderen te intimideren. Dit standpunt adresseert het spanningsveld tussen openbaarheid en bescherming van individuele rechten.
“De Wet open overheid (Woo) is een belangrijk instrument om informatie te verkrijgen. Tegelijk mag de Woo niet worden misbruikt bijvoorbeeld voor het opvragen van persoonsgegevens, met als eigenlijk doel het intimideren van anderen.”
Het CDA wil de Wet open overheid (Woo) efficiënter maken door vooraf duidelijk te bepalen welke informatie openbaar moet zijn, en conceptteksten tot aan besluitvorming uit te zonderen van de Woo. Hun kernvisie is gericht op het verminderen van administratieve lasten en het beschermen van vertrouwelijkheid in het beleidsproces, met als doel een effectievere en minder bureaucratische overheid.
Het CDA vindt dat de Woo te veel administratieve lasten veroorzaakt en wil daarom vooraf vastleggen welke informatie openbaar moet zijn. Conceptteksten tot aan de besluitvorming worden uitgesloten van de Woo, om het beleidsproces te beschermen en de uitvoeringslast te beperken.
“We maken de Wet open overheid (Woo) efficiënter: we beschrijven wat openbaar moet aan de voorkant. Conceptteksten tot aan de besluitvormingspositie vallen niet onder de Woo.”
NSC wil de Wet open overheid (Woo) beter uitvoeren en is expliciet tegen het afzwakken van deze wet. Ze pleiten voor strengere handhaving van archivering en transparantie bij overheidsdocumenten, met sancties bij overtreding van de archiefwet. Hun visie is dat een betrouwbare overheid alleen mogelijk is met openheid en verantwoording richting burgers.
NSC vindt dat de Woo essentieel is voor transparantie en controle op de overheid. Ze willen de uitvoering verbeteren, zijn tegen afzwakking van de wet en pleiten voor sancties bij overtreding van archiefregels. Dit moet bijdragen aan een betrouwbare, verantwoordbare overheid en het herstellen van vertrouwen na schandalen als het toeslagenschandaal.
“We werken aan een betere uitvoering van de Wet Open Overheid (Woo), maar zijn tegen de afzwakking van de wet. Overtreding van de archiefwet wordt gesanctioneerd.”
De Partij voor de Dieren vindt dat overheidsinformatie in principe openbaar en digitaal toegankelijk moet zijn, en dat de Wet open overheid (Woo) strikt moet worden nageleefd. Ze willen dat informatie sneller beschikbaar komt, minder vaak wordt weggelakt, en dat onderzoeksjournalisten en kritische burgers actief worden gefaciliteerd.
De PvdD wil dat de Woo strikt wordt nageleefd, met als doel maximale transparantie van overheidsinformatie. Ze vinden dat de overheid uiterst terughoudend moet zijn met geheimhouding, informatie sneller beschikbaar moet stellen en minder vaak mag weglakken. Dit moet bijdragen aan betere controle door burgers en volksvertegenwoordigers, en het actief faciliteren van onderzoeksjournalisten en kritische burgers.
“Overheidsinformatie is in principe openbaar en digitaal toegankelijk. De overheid is uiterst terughoudend met het opleggen van vertrouwelijkheid of geheimhouding. De Woo wordt strikt nageleefd, informatie komt sneller beschikbaar en wordt minder vaak weggelakt. Onderzoeksjournalisten en kritische burgers worden niet tegengewerkt, maar actief gefaciliteerd.”
De SP vindt dat de overheid transparant moet zijn en dat besluitvorming en beleid actief openbaar gemaakt moeten worden, tenzij er een uitzonderlijke reden is voor geheimhouding. De partij wil dat de Wet Open Overheid strikt wordt uitgevoerd, zodat burgers en journalisten de overheid effectief kunnen controleren.
De SP benadrukt het belang van transparantie bij de overheid en ziet de Wet Open Overheid als een essentieel instrument om controle door burgers en journalisten mogelijk te maken. De partij wil dat overheden hun documenten actief openbaar maken, behalve bij zwaarwegende uitzonderingen, en dat de uitvoering van de wet binnen de vastgestelde normen plaatsvindt.
“De overheid is altijd transparant. Besluitvorming en beleid moeten transparant zijn. Alle overheden maken hun documenten actief openbaar tenzij er een uitzonderlijke reden is om het geheim te houden. De Wet Open Overheid wordt binnen de vastgestelde normen uitgevoerd, zodat onze inwoners en journalisten de overheid goed kunnen controleren.”
De VVD vindt dat de Wet open overheid (Woo) is doorgeslagen en wil de reikwijdte ervan beperken om onnodige regel- en lastendruk voor overheden en uitvoeringsorganisaties te verminderen. Transparantie blijft belangrijk, maar mag niet leiden tot extra bureaucratie of inefficiëntie; bij de komende evaluatie van de wet wil de VVD inzetten op het terugdringen van overbodige verplichtingen.
De VVD stelt dat de huidige Wet open overheid te ver is doorgeschoten en leidt tot onnodige administratieve lasten voor (decentrale) overheden en uitvoeringsorganisaties. Zij willen bij de komende evaluatie van de wet inzetten op het verminderen van deze lasten, zonder het belang van transparantie uit het oog te verliezen. Het doel is een effectievere overheid met minder bureaucratie.
“Om vele ambtenaren niet onnodig aan het werk te houden beperken we de reikwijdte van de Wet open overheid, die is doorgeslagen. Bij de komende evaluatie van deze wet zetten we in op het tegengaan van onnodige regel- en lastendruk voor (decentrale) overheden en uitvoeringsorganisaties, zonder afbreuk te doen aan het belang van transparantie van de overheid.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma