Verkiezingsprogramma's 2025 overwelzijn dieren
De Partij voor de Dieren stelt het welzijn van dieren centraal en wil hun rechten wettelijk verankeren, zodat dieren niet langer worden gezien als gebruiksvoorwerpen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beëindigen van de vee-industrie, het verbieden van dieronvriendelijke praktijken zoals jacht en entertainment, en het wettelijk vastleggen van minimumnormen voor huisvesting, verzorging en medische zorg voor alle dieren.
Dierenrechten wettelijk verankeren en intrinsieke waarde erkennen
De PvdD wil dat dieren niet langer als dingen worden behandeld, maar als wezens met bewustzijn en gevoel, met wettelijke bescherming van hun welzijn en rechten. Dit moet voorkomen dat economische belangen structureel boven het welzijn van dieren worden gesteld.
“De Partij voor de Dieren wil dat alle dieren naar hun aard kunnen leven en daar ook de ruimte voor krijgen. Daarom moeten hun rechten in de wet verankerd worden.”
“De bescherming van dieren komt terug in de wet. Dieren worden verlost van pijnlijke ingrepen, krappe kooien en dichte stallen zonder mogelijkheid om natuurlijk gedrag te vertonen.”
“De intrinsieke waarde en bescherming van in vrijheid levende dieren zijn voortaan uitgangspunt van beleid.”
Verbod op dieronvriendelijke praktijken (vee-industrie, jacht, entertainment)
De partij wil een einde maken aan de vee-industrie, jacht, en het gebruik van dieren voor vermaak, omdat deze praktijken structureel het welzijn van dieren schaden. Totdat deze verboden zijn, pleit de partij voor streng toezicht en betere voorlichting.
“We zetten ons in tegen de vee-industrie, tegen de jacht en tegen de handel in dieren en hun producten.”
“De Partij voor de Dieren wil dat er een einde komt aan de jacht, en dat dieren weer de ruimte krijgen om in vrijheid te leven naar hun aard.”
“De Partij voor de Dieren wil dat er een einde komt aan dierenleed voor entertainment. Dierentuinen, circussen, roofvogelshows en het Dolfinarium hebben met elkaar gemeen dat (wilde) dieren in gevangenschap worden uitgebuit ter vermaak van mensen en voor commercieel gewin.”
Minimumnormen en structurele zorg voor huisdieren
De partij wil wettelijke minimumnormen voor huisvesting, verzorging en medische zorg voor huisdieren, inclusief gereguleerde dierenartstarieven en structurele ondersteuning voor opvangcentra. Dit moet misbruik, verwaarlozing en uitbuiting van huisdieren voorkomen.
“Er komen minimumnormen voor de manier waarop een dier wordt gehuisvest en verzorgd.”
“De Partij voor de Dieren wil dat huisdieren wettelijk beter beschermd worden tegen misbruik, verwaarlozing of uitbuiting.”
“Onze huisdieren verdienen passende en betaalbare medische zorg. De Partij voor de Dieren wil vaste prijzen bij de dierenarts, zonder btw.”
“De overheid haar verantwoordelijkheid neemt en wildopvangcentra, dierenasielen en -ambulances financieel ondersteunt. Ook de medische zorg voor huisdieren moet beter en goedkoper.”
Vrije uitloop en natuurlijk gedrag voor dieren in veehouderij
De partij eist dat dieren in de veehouderij vrije uitloop krijgen en hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen, met voldoende ruimte, schuilmogelijkheden en afleidingsmateriaal.
“Alle dieren in de veehouderij krijgen vrije uitloop naar buiten met voldoende schuilmogelijkheden tegen hitte en regen. In de stal beschikken dieren over voldoende ruimte, bodembedekking en afleidingsmateriaal en hebben ze de mogelijkheid om zich terug te trekken of juist samen te zijn.”
Strengere eisen en verbod op gebruik van dieren in kinderboerderijen, shows en fok
De partij wil dat dieren in kinderboerderijen, shows en fokprogramma’s niet langer als publieksvermaak of handelswaar worden gebruikt, met strengere wettelijke eisen voor hun welzijn.
“Zolang er nog dieren in kinderboerderijen wonen komen er strengere wettelijke eisen voor hun welzijn, met het natuurlijk gedrag van de dieren als norm.”
“Fokken met dieren ter bevoorrading van dierentuinen, shows en kinderboerderijen moet direct stoppen. Jonge en pasgeboren dieren worden niet meer als publiekslokker gebruikt.”
De SGP erkent dieren als schepselen met intrinsieke waarde en pleit voor zorg en bescherming van dieren, vooral door dierhouders en de samenleving. De partij zet in op het bevorderen van dierenwelzijn via haalbare maatregelen, innovatie in de veehouderij, het terugdringen van proefdiergebruik, en het voorkomen van misstanden, maar wijst eenzijdig opgelegde eisen af.
Dieren hebben intrinsieke waarde en verdienen bescherming
De SGP baseert haar visie op dierenwelzijn op de Bijbelse overtuiging dat dieren door God zijn geschapen en daarom zorg en bescherming verdienen. De verantwoordelijkheid ligt primair bij dierhouders en de samenleving, met een toezichthoudende rol voor de overheid om misstanden te voorkomen en dierenwelzijn te bevorderen.
“Dieren zijn geschapen door God, hebben een eigen intrinsieke waarde en verdienen daarom zorg en bescherming. Dat is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van dierhouders en de samenleving. De overheid zorgt er samen met de sector voor dat er geen plaats is voor misstanden en dierenwelzijn bevorderd wordt.”
Investeren in haalbare verbetering van dierenwelzijn
De SGP wil dat investeringen in dierenwelzijn terugverdiend kunnen worden en dat regelgeving realistisch blijft. Ze ondersteunt innovatie in stalsystemen, alternatieven voor het doden van eendagshaantjes, en het verminderen van proefdiergebruik, maar verzet zich tegen onhaalbare of eenzijdig opgelegde eisen.
“Overheid en ketenpartijen zorgen ervoor dat investeringen in verbetering van dierenwelzijn terugverdiend kunnen worden.”
“Het Convenant Dierwaardige Veehouderij speelt wat de SGP betreft een belangrijke rol bij de uitwerking van de regelgeving onder de Wet Dieren. Onhaalbare en eenzijdig opgelegde eisen worden voorkomen.”
“De overheid ondersteunt de ontwikkeling en toepassing van vernieuwende en brandveilige stalsystemen en maakt bijvoorbeeld een fiscale investeringsreserve voor stalvernieuwing mogelijk.”
“Het aantal proefdieren moet echt omlaag.”
“Er wordt geïnvesteerd in alternatieven en juridisch ruimte gegeven om die alternatieven toe te passen.”
“De overheid maakt samen met de pluimveehouderij en ketenpartijen werk van alternatieven voor het doden van eendagshaantjes en de afname van de betreffende eieren.”
Actief beheer van roofdieren ter bescherming van vee
De SGP vindt dat bescherming van mens en vee tegen roofdieren zoals de wolf noodzakelijk is. Ze pleit voor actief beheer, inclusief het verjagen en bejagen van wolven, om het welzijn van gehouden dieren te waarborgen.
“De wolf is een intelligent dier, heeft zijn plaats in de natuur, maar zo’n roofdier in een dichtbevolkt land vraagt om actief beheer. Cruciaal is dat de wolf uit de buurt van mensen en hun dieren blijft, dus angst voor mensen houdt en er niet aan went.”
“Dat betekent dat ruimte nodig is voor het actief verjagen en bejagen van wolven.”
“Boeren en schaapherders worden ondersteund bij het nemen van wolf werende maatregelen.”
Zorgvuldig natuurbeheer en jacht ter voorkoming van dierenleed
De SGP ziet jacht als onderdeel van goed natuurbeheer om overpopulatie, honger en ziektes bij dieren te voorkomen. Ze wil minder bureaucratie voor jagers en meer ruimte voor het beheer van predatoren die weide- en akkervogels bedreigen.
“Jacht hoort bij goed natuurbeheer. Het kan gebeuren dat populaties dieren te groot worden, waardoor honger en ziektes kunnen toeslaan, zoals bleek in de Oostvaardersplassen. Zorgvuldig beheer draagt ook bij aan het voorkomen van verkeersongelukken, van grote schade aan akkers en tuinen en van predatie van akker- en weidevogels.”
“Jagers krijgen meer ruimte voor de jacht op vossen en andere predatoren van weide- en akkervogels.”
Volt stelt het welzijn van dieren centraal in haar beleid en wil dit als staatsdoelstelling in de grondwet vastleggen. De partij pleit voor strengere dierenwelzijnsnormen, het uitfaseren van dieronvriendelijke praktijken, beperking van diertransport en het stimuleren van proefdiervrije innovatie. Volt kiest voor een integrale benadering waarbij dierenwelzijn leidend is in wetgeving, landbouw, transport en onderzoek.
Dierenwelzijn als staatsdoelstelling in de grondwet
Volt wil dat dierenwelzijn een fundamentele waarde wordt in Nederland, zodat de overheid verplicht is dieren actief te beschermen en hun belangen te waarborgen. Dit moet het gewicht van dierenwelzijn in wetgeving, beleid en rechtspraak vergroten.
“Net als in België neemt Nederland dierenwelzijn als staatsdoelstelling op in de grondwet. Er wordt hiermee vastgelegd dat de overheid actief moet werken aan het beschermen en bevorderen van dierenwelzijn.”
“We leggen in de grondwet vast dat de overheid actief werkt aan het beschermen en verbeteren van dierenwelzijn.”
Strengere en uitgebreidere dierenwelzijnsnormen
Volt wil het dierenwelzijn verbeteren door strengere en uitgebreidere normen voor meer diergroepen, aanpassing van huisvestingssystemen en het verbieden van dieronvriendelijke ingrepen. Import van dierlijke producten moet aan dezelfde welzijnsstandaarden voldoen als binnen de EU.
“Nederland maakt zich sterk voor een aanscherping van de Europese dierenwelzijnsregels waarin het positief welzijn van dieren leidend is. Er komen specifieke welzijnsnormen voor meer diergroepen, zoals voor konijnen, geiten, schapen, eenden, ganzen en kweekvis.”
“Huisvestingssystemen dienen te worden aangepast naar de gedragsbehoeftes van het dier. Routinematige ingrepen, zoals het afbranden van biggenstaarten, worden niet langer gedoogd.”
“Importproducten van dierlijke oorsprong van buiten de EU moeten aan dezelfde dierenwelzijnsstandaarden voldoen als dierlijke producten die in de EU zijn geproduceerd.”
Uitfaseren dieronvriendelijke dierentuinen en proefdieren
Volt wil het houden van dieren in dierentuinen uitfaseren als hun welzijn niet gegarandeerd kan worden en zet in op proefdiervrije innovatie, zowel nationaal als Europees.
“Het houden van diersoorten in dierentuinen waarbij het positief dierenwelzijn niet geborgd kan worden, moet worden uitgefaseerd.”
“Nederland streeft ernaar voorloper te zijn op het gebied van proefdiervrije innovatie en zet zich in Europees verband in voor de internationale erkenning en toepassing van proefdiervrije onderzoeks- en testmethoden.”
Beperken en verbeteren van diertransport
Volt wil het transport van levende dieren zoveel mogelijk beperken en stelt strengere eisen aan het vervoer, zoals kortere maximale duur, lagere temperatuurgrenzen en een verbod op transport buiten de EU.
“We streven naar zo min mogelijk transport van levende dieren. Waar mogelijk wordt dit transport vervangen door enkel het vervoer van vlees of zaad/embryo’s.”
“De maximale vervoersduur wordt verlaagd en er komen aanvullende restricties voor jonge en zwangere dieren. De maximale temperatuur waarbij transport van dieren is toegestaan gaat van 35 naar 30 graden Celsius. Transport van en naar landen buiten de EU wordt verboden.”
Duurzaam samenleven met wilde dieren en ecosysteembeheer
Volt wil natuurgebieden verbinden voor wilde dieren, preventieve maatregelen stimuleren en bij het beheer van overlastgevende of invasieve soorten het dierenwelzijn altijd meewegen.
“Wij richten ons op het duurzaam samenleven met wilde dieren. We verbinden natuurgebieden in Nederland en over grenzen heen, zodat er voldoende ruimte komt voor wilde diersoorten zoals de wolf.”
“Bij dodingsmethodes moet het welzijn van dieren en eventuele impact op de natuur altijd worden meegewogen.”
De SP stelt het welzijn van dieren centraal en wil dieren beschermen tegen uitbuiting, mishandeling en commercieel gewin. Ze pleiten voor strengere dierenwelzijnsnormen, het afschaffen van de bio-industrie, een verbod op dieronvriendelijke praktijken zoals slachten zonder verdoving en lange veetransporten, en betaalbare zorg voor huisdieren. Hun visie is dat dieren levende wezens zijn met recht op een dierwaardig bestaan, niet handelswaar.
Strengere dierenwelzijnsnormen en handhaving
De SP wil dierenwelzijnsnormen aanscherpen en de handhaving verbeteren, zodat dieren hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen en beter beschermd worden tegen mishandeling en uitbuiting. Dit geldt voor de veehouderij, winkels, markten en tentoonstellingen.
“De SP scherpt de dierenwelzijnsnormen aan. Niet alleen in de veehouderij, maar ook voor winkels, markten en tentoonstellingen. Dieren moeten hun soorteigen gedrag kunnen vertonen.”
“Strenger toezicht op dierenwelzijn. De capaciteit en bevoegdheden van de NVWA worden uitgebreid om dieren welzijnsregels effectief te handhaven, inclusief hogere boetes bij overtredingen.”
Afschaffen bio-industrie en verbod op dieronvriendelijke praktijken
De partij wil de bio-industrie afschaffen, lange veetransporten verbieden, slachten zonder verdoving verbieden en stoppen met het doorfokken van dieren die geen volwaardig leven kunnen leiden. Hiermee willen ze dierenleed structureel tegengaan.
“De bio-industrie wordt afgeschaft. Dieren krijgen ruimte voor natuurlijk gedrag, verminkingen worden verboden en boeren krijgen een eerlijk inkomen voor dierwaardige veehouderij. Geen productie meer ten koste van dieren, mensen en natuur.”
“Verbod op lange veetransporten. We verbieden veetransporten langer dan acht uur of verder dan vijfhonderd km, en maken een einde aan de massale export van levende dieren.”
“Verbod op slachten zonder verdoving. Slachten zonder verdoving wordt verboden om onnodig lijden van dieren tegen te gaan, met respect voor dierenwelzijn als hoogste norm.”
“We stoppen met het doorfokken van gezelschaps en landbouwhuisdieren die geen volwaardig leven kunnen leiden.”
Dierenmishandeling harder bestraffen
De SP wil dierenmishandeling strenger aanpakken door hogere straffen, een sterkere zorgplicht en meer middelen voor inspectiediensten en dierenpolitie.
“Dierenmishandeling keihard aanpakken. Dieren verdienen bescherming en respect. Er komt een sterkere zorg plicht voor dieren. Overtreding van welzijnsregels en dierenmishandeling wordt harder bestraft. In ernstige gevallen kan een houdverbod worden opgelegd. Inspectiediensten en dierenpolitie krijgen de middelen en bevoegdheden om dierenleed daadkrachtig aan te pakken.”
Betaalbare en toegankelijke zorg voor huisdieren
De partij vindt dat zorg voor huisdieren geen luxe mag zijn en wil vaste, lage maximumtarieven voor dierenartszorg en het btw-tarief verlagen.
“Wij voeren vaste, lage maximumtarieven in voor dierenartsbehandelingen. Net zoals dat nu al geldt voor tandartsen en taxi’s. Spoedzorg mag geen verdienmodel zijn. Ook pleiten we voor het verlagen van het btwtarief op dierenartszorg van 21 procent naar 9 procent.”
Geen dierproeven en investeren in alternatieven
De SP wil dierproeven tot een minimum beperken, alternatieven verplicht stellen en investeren in proefdiervrije innovaties.
“Geen dierproeven. Dierproeven worden tot een absoluut minimum beperkt. Waar alternatieven bestaan, worden deze verplicht. We investeren in proefdiervrije innovaties.”
Dieren zijn geen handelswaar
De partij benadrukt dat dieren levende wezens zijn met recht op een dierwaardig bestaan en niet als handelswaar mogen worden behandeld.
“Dieren zijn geen handelswaar, maar levende wezens met recht op een dierwaardig bestaan.”
JA21 beschouwt dierenwelzijn als een morele plicht en pleit voor strengere maatregelen tegen misstanden in de veehouderij, zoals kortere transportafstanden, betere controles en hardere straffen. Daarnaast wil de partij actief beheer van de wolf om mensen en hun dieren te beschermen, inclusief de mogelijkheid tot afschot. JA21 ondersteunt de transitie naar een meer dierwaardige veehouderij en wil investeren in brandveiligheid en toezicht.
Strengere eisen voor dierenwelzijn in veehouderij
JA21 vindt dat dierenwelzijn geen bijzaak mag zijn en wil misstanden in de veehouderij aanpakken door strengere controles, kortere transportafstanden en meer aandacht voor brandveiligheid. De partij ondersteunt de transitie naar een meer dierwaardige veehouderij en wil hier extra middelen voor beschikbaar stellen.
“JA21 ziet dierenwelzijn als een morele plicht, niet als een bijkomstigheid. Jaarlijks sterven er duizenden dieren onderweg naar het slachthuis, terwijl anderen zwaar gewond raken tijdens het transport. Dat moet anders. Wij willen kortere vervoersafstanden, betere controles en hardere straffen voor misstanden.”
“Wie met dieren werkt, draagt de verantwoordelijkheid om hun welzijn serieus te nemen.”
“JA21 ondersteunt de transitie naar een meer dierwaardige veehouderij en staat achter het Convenant Dierwaardige Veehouderij.”
“Meer maatregelen vanuit de sector om stalbranden te voorkomen.”
“De versnelling van de dierwaardige veehouderij mogelijk maken door niet alleen ambitie te tonen, maar ook te zorgen voor extra financiële ondersteuning via de bijhorende maatregelpakketten.”
Actief beheer van de wolf ter bescherming van mensen en dieren
JA21 stelt dat de wolf niet inpasbaar is in het Nederlandse landschap en dat actief beheer, inclusief afschot, noodzakelijk is om mensen en hun dieren te beschermen. De partij wil ruimhartige compensatie voor schade door wolven en duidelijke landelijke kaders voor provinciaal wolvenbeheer.
“JA21 is begaan met dierenwelzijn, zoals ook is terug te lezen in onze eerdere verkiezingsprogramma’s. Over de wolf is onze partij altijd duidelijk geweest. Het is een majestueus dier, maar op geen enkele manier inpasbaar in ons gecultiveerde landschap.”
“Wij willen een punt zetten achter het wensdenken en bestuurlijke verstoppertje spelen. Beheer van de wolf is noodzakelijk voor ons land en daarom kiest JA21 klip-en-klaar voor de bescherming van mensen en hun dieren.”
“Dat Den Haag uiterlijk in 2026 de randvoorwaarden schept waarmee provincies voortvarend kunnen starten met actief wolvenbeheer. Afschot moet dan ook tot de mogelijkheden kunnen behoren.”
“Vergoedingen voor wolvenaanvallen en nevenschade moeten ruimhartig en laagdrempelig beschikbaar zijn, zodat boeren na een wolvenaanval snel en eerlijk gecompenseerd worden voor geleden schade.”
De PVV benadrukt het belang van dierenwelzijn door streng op te treden tegen dierenmishandeling, het verplicht bedwelmen van dieren vóór de slacht, en het verbieden van ritueel slachten. Daarnaast wil de partij financiële steun voor ouderen met huisdieren en transparantie in dierenartskosten. De PVV koppelt dierenwelzijn vooral aan handhaving, bescherming en betaalbaarheid van zorg voor huisdieren.
Strenge aanpak dierenmishandeling en malafide handel
De PVV wil dierenmishandelaars, illegale handelaren en malafide broodfokkers hard aanpakken, met zware straffen en levenslange houdverboden. Dit standpunt richt zich op het voorkomen van dierenleed door strengere handhaving en sancties.
“Dierenmishandelaars, illegale handelaren, malafide broodfokkers etc. keihard aanpakken”
“Dierenmishandelaars, illegale dierenhandelaren, malafide broodfokkers, stropers, trofee- en plezierjagers verdienen niets anders dan een snoeiharde aanpak: torenhoge boetes, gevangenisstraffen, levenslange houdverboden en beroepsverboden.”
Verplichte bedwelming vóór slacht en verbod op ritueel slachten
De PVV wil dat dieren onomkeerbaar bedwelmd worden vóór de slacht en pleit voor een verbod op ritueel slachten. Hiermee wil de partij dieren onnodig lijden besparen en dierenwelzijn bij slachtprocessen verbeteren.
Directe sluiting van slachthuizen bij overtredingen
Slachthuizen die zich niet aan de regels houden of waar dieren worden mishandeld, worden volgens de PVV onmiddellijk gesloten en de eigenaar wordt vervolgd. Dit moet misstanden in de vleesindustrie tegengaan en het dierenwelzijn waarborgen.
“Slachthuizen die zich niet aan de regels houden en/of waar dieren worden mishandeld, worden onmiddellijk gesloten en de eigenaar wordt vervolgd”
Transparantie en betaalbaarheid dierenartskosten, steun voor ouderen
De PVV wil verplichte openbaarheid van dierenartstarieven en financiële steun voor ouderen met een laag inkomen voor dierenartskosten. Dit standpunt richt zich op het welzijn van huisdieren door zorg toegankelijker en betaalbaarder te maken.
Professionele Nationale Dierenambulance
De PVV wil een professionele Nationale Dierenambulance met uitrijverplichting en opvangmogelijkheden. Dit voorstel is bedoeld om dieren in nood sneller en beter te helpen.
“Professionele Nationale Dierenambulance met uitrijverplichting en opvangmogelijkheden”
Probleemwolven verjagen of afschieten
De PVV wil probleemwolven verjagen en bij ernstige incidenten onverbiddelijk afschieten. Dit standpunt is gericht op het beschermen van mensen en vee, maar raakt direct het welzijn van wilde dieren.
“Probleemwolven verjagen; bij ernstige incidenten volgt onverbiddelijk afschot”
D66 beschouwt dierenwelzijn als een moreel en maatschappelijk kompas en wil dieren structureel beter beschermen. De partij wil dieronwaardige praktijken in de veehouderij afschaffen, investeren in alternatieven voor dierproeven, en diervriendelijk omgaan met wilde dieren. D66 zet daarnaast in op een transitie van dierlijke naar plantaardige eiwitten en wil het internationale veetransport voor slacht beëindigen.
Dierenwelzijn als moreel en maatschappelijk kompas
D66 erkent dieren als levende wezens met gevoel en stelt dierenwelzijn centraal in haar beleid. De partij wil structurele verbeteringen in wetgeving, leefomstandigheden en controle, en ziet dierenwelzijn als leidraad voor keuzes in landbouw en voedselproductie.
“D66 staat voor een samenleving die dieren erkent als levende wezens met gevoel. Dierenwelzijn is voor ons geen bijzaak, maar een moreel en maatschappelijk kompas.”
“Daarom hebben we in 2024 de wet aangescherpt: dieren hebben recht op vrijheid van honger, dorst, pijn, angst en ongemak, én op natuurlijk gedrag, goede leefomstandigheden en een positieve emotionele toestand.”
Afschaffen dieronwaardige praktijken en veetransport
D66 wil een einde maken aan dieronwaardige praktijken in de bio-industrie en het internationale veetransport voor slacht. De partij ziet deze praktijken als onverenigbaar met een voedselsysteem dat rekening houdt met dier, natuur en gezondheid.
“De bio-industrie past niet in een voedselsysteem dat rekening houdt met dier, natuur en gezondheid. We schaffen dieronwaardige praktijken af en pakken dieronvriendelijk transport aan, zoals het gesleep met jonge kalveren. We stoppen met internationaal transport van vee voor de slacht, naar Zwitsers voorbeeld.”
Investeren in alternatieven voor dierproeven
D66 wil dierenleed verminderen door te investeren in alternatieven voor dierproeven en innovatieve technologieën die dierproeven overbodig maken.
“We investeren in alternatieven voor dierproeven en innovaties die dierenleed overbodig maken.”
Diervriendelijke omgang met wilde dieren
D66 kiest voor respectvolle en realistische omgang met wilde dieren, met nadruk op diervriendelijke oplossingen bij conflicten tussen mens en dier.
“Ook bij wilde dieren kiezen we voor respect en realisme. We leren samenleven met soorten die terugkeren, zoals de wolf... We kiezen waar mogelijk voor diervriendelijke oplossingen.”
Overgang naar plantaardige en innovatieve eiwitten
D66 wil de consumptie van dierlijke eiwitten verminderen en zet in op plantaardige en innovatieve eiwitbronnen zoals kweekvlees en fermentatie, om zo dierenwelzijn, natuur en economie te bevorderen.
“D66 zet daarom vol in op een overgang van dierlijke naar natuurlijke eiwitten, die de natuur én de economie vooruithelpt.”
“Nu gaat nog het meeste geld en aandacht uit naar dierlijke eiwitten. Maar plantaardige en innovatieve eiwitbronnen zoals kweekvlees en fermentatie zijn schoner, schaalbaar en toekomstgericht.”
FVD erkent dierenwelzijn als een belangrijk onderdeel van een beschaafde samenleving en wil dieren beschermen tegen mishandeling, onnodig lijden en slechte fokpraktijken. De partij stelt voor om strenger op te treden tegen dierenmishandeling, het fokken van dieren met erfelijke aandoeningen te bestrijden en dierproeven waar mogelijk te beperken. FVD koppelt dierenwelzijn expliciet aan strengere straffen en effectievere handhaving, zonder boeren onnodig te belasten.
Strengere straffen en handhaving bij dierenmishandeling
FVD vindt dat de huidige wetgeving en handhaving tekortschieten en wil daarom de straffen voor dierenmishandeling verhogen en een levenslang houdverbod invoeren voor dierenbeulen. Hiermee wil de partij dieren beter beschermen en misstanden effectiever aanpakken.
“Wij willen strenger optreden tegen mishandeling en verwaarlozing, de strafmaxima verhogen en een levenslange houdverbod opleggen aan dierenbeulen.”
“We verhogen de maximale gevangenisstraf voor ernstige mishandeling of verwaarlozing van dieren van drie naar vijf jaar.”
“We geven personen die dieren ernstig mishandelen of verwaarlozen een levenslang verbod op het houden van dieren.”
Bestrijden van fokken met erfelijke aandoeningen
FVD wil het fokken van dieren met erfelijke aandoeningen, zoals doorgefokte honden, voortvarend en effectief bestrijden. Dit standpunt richt zich op het voorkomen van structureel dierenleed door slechte fokpraktijken.
“We bestrijden het fokken van dieren met erfelijke aandoeningen, zoals doorgefokte honden, voortvarend en effectief.”
Beperken van dierproeven
De partij wil dierproeven waar mogelijk beperken om onnodig dierenleed te voorkomen. Dit sluit aan bij het bredere streven naar het verminderen van lijden bij dieren.
“We beperken dierproeven waar mogelijk, zodat onnodig lijden wordt voorkomen.”
Praktisch natuurbeheer om dierenleed te voorkomen
FVD pleit voor praktisch natuurbeheer, zoals kuddebeheer en bijvoeren in de Oostvaardersplassen, om dierenleed te voorkomen. Dit standpunt richt zich op het actief voorkomen van onnodig lijden bij in het wild levende dieren.
BIJ1 stelt het welzijn van dieren centraal en erkent dieren als wezens met eigen rechten, los van hun nut voor mensen. Ze pleiten voor grondwettelijke dierenrechten, het verbieden van dierenfokkerijen, het sluiten van dierentuinen en dolfinaria, en het versterken van de bescherming van wilde dieren; daarnaast willen ze proefdiervrije wetenschap stimuleren en dierenwelzijn in de entertainmentindustrie beëindigen. Hun visie is radicaal diergericht en gericht op het minimaliseren van menselijk gebruik en exploitatie van dieren.
Dierenrechten in de Grondwet en Verbod op Exploitatie
BIJ1 wil dierenrechten grondwettelijk vastleggen en dierenfokkerijen verbieden, omdat dieren er volgens hen voor zichzelf zijn en niet voor menselijk gebruik. Dit standpunt adresseert het fundamentele probleem van dieren als gebruiksobjecten en beoogt structurele bescherming van dierenwelzijn.
“Dieren zijn er voor zichzelf, niet voor ons. We nemen dierenrechten op in de grondwet. We verbieden dierenfokkerijen en handhaven op illegale verkoop en mishandeling van dieren.”
Sluiten van Dolfinaria en Dierentuinen
BIJ1 wil dolfinaria direct sluiten en op termijn alle dierentuinen sluiten, omdat ze vinden dat dieren niet voor entertainment mogen worden gebruikt. Dit is een principiële keuze voor het welzijn van dieren boven menselijk vermaak.
“We sluiten dolfinaria, en sluiten op termijn alle dierentuinen. Eisen voor het welzijn van dieren op de kinderboerderij worden strenger. Dieren uit de entertainmentindustrie worden opgevangen en krijgen een rustige verblijfplaats.”
Strengere Wetgeving en Handhaving tegen Dierenmishandeling en Jacht
Het verbieden van hobbyjacht, het handhaven op bestaande verboden (zoals foie gras en bont), en het strenger straffen van mishandeling van wilde dieren zijn bedoeld om dierenleed actief te bestrijden.
“Hobbyjacht wordt verboden, en mishandeling van wilde dieren wordt gestraft volgens de richtlijnen voor strafvordering dierenmishandeling. We verbieden fokkerijen voor bont en de import van bont. Er wordt gehandhaafd op het foie gras-verbod.”
Subsidies voor Dierenopvang en Betaalbare Dierenzorg
BIJ1 wil dierenasiels, dierenartsen en dierenambulances subsidiëren om opgevangen dieren een goed leven en betaalbare zorg te bieden, en euthanasie tot een minimum te beperken. Dit is gericht op het verbeteren van het welzijn van huis- en opvangdieren.
“We keren subsidies uit aan dierenasiels, dierenartsen en de dierenambulance om opgevangen dieren een prettig thuis te geven, euthanasie tot een minimum te beperken en dieren de betaalbare zorg te geven die ze nodig hebben.”
Proefdiervrije Producten en Wetenschap
Het streven naar proefdiervrije producten en wetenschap is bedoeld om dierenleed in laboratoria te verminderen en uiteindelijk te beëindigen.
“Niet-medische producten in onze winkels en drogisterijen zijn proefdiervrij. Ondertussen investeren we in een transitie naar een proefdiervrije wetenschap.”
Bescherming van Wilde Dieren, met Focus op de Wolf
BIJ1 wil de beschermde status van de wolf behouden en het doden van wolven strafbaar houden, met ondersteuning voor preventieve maatregelen voor veehouders. Dit standpunt benadrukt het recht van wilde dieren op bescherming, zelfs als dat botst met economische belangen.
“We behouden de zeer beschermde status van de wolf, en het doden van wolven blijft strafbaar. Veehouders en boeren krijgen voorlichting over het beschermen van hun dieren zonder wolven te doden. Voor preventieve maatregelen zoals wolfwerende hekken komt subsidie waar dat nodig is.”
BBB erkent het belang van dierenwelzijn, maar stelt economische haalbaarheid en het behoud van traditionele dierhouderij centraal. De partij wil geen extra nationale regels bovenop bestaande eisen, kiest voor verantwoord dierengebruik en verzet zich tegen onnodige verboden of beperkingen. BBB pleit voor maatwerk, innovatie en het beschermen van boerenbelangen, waarbij dierenwelzijn vooral via bestaande voorschriften wordt geborgd.
Geen extra regels voor dierenwelzijn in veehouderij
BBB vindt dat dieren in de Nederlandse veehouderij het al goed hebben en ziet geen noodzaak voor aanvullende regels, tenzij deze economisch haalbaar zijn en het aantal dieren niet vermindert. De partij benadrukt het belang van het verdienvermogen van boeren en wil geen extra nationale eisen bovenop Europese standaarden.
“Dieren in de veehouderij hebben het in Nederland goed en veel beter dan in de meeste andere landen. Aanvullende regels op het gebied van dierwaardigheid zijn wat ons betreft niet nodig. Mocht dit politiek onvermijdelijk zijn, dan voeren we de regels alleen in als deze: economisch haalbaar zijn, het verdienvermogen niet in gevaar komt, de vergunningverlening op orde is en als gegarandeerd is dat dieraantallen op individuele bedrijven op minimaal hetzelfde niveau blijven.”
Verantwoord dierengebruik zonder onnodige verboden
BBB wil het gebruik van (huis)dieren voor gezelschap, zorg, sport en educatie behouden en verzet zich tegen onnodige verboden. In plaats van verbodsmaatregelen kiest de partij voor houderijvoorschriften om het welzijn van hobbydieren te waarborgen.
Nederlandse boeren als koplopers in dierenwelzijn
BBB stelt dat Nederlandse boeren wereldwijd voorop lopen op het gebied van dierenwelzijn en dat het verplaatsen van productie naar landen met lagere standaarden het dierenwelzijn juist schaadt.
“Bovendien lopen Nederlandse boeren wereldwijd voorop als het gaat om dierenwelzijn, innovatie en duurzame productie. Onze standaarden zijn streng, onze systemen efficiënt en onze boeren werken voortdurend aan verbetering.”
“Als we die productie verplaatsen naar landen met lagere eisen en minder aandacht voor dierenwelzijn of milieubelasting, verplaatsen we het probleem in plaats van het op te lossen.”
BVNL erkent het belang van dierenwelzijn, maar plaatst dit nadrukkelijk in het kader van economische belangen en menselijke veiligheid. De partij benadrukt het belang van beheer en jacht op dieren waar nodig, en prijst de Nederlandse landbouw en hippische sector om hun aandacht voor dierenwelzijn, zonder vergaande nieuwe dierenwelzijnsmaatregelen te introduceren.
Beheer en jacht op dieren bij overlast of gevaar
BVNL vindt dat dierenpopulaties actief beheerd en bejaagd moeten worden als zij een bedreiging vormen voor mensen, andere dieren of de ecologische balans. Het welzijn van dieren wordt hier ondergeschikt gemaakt aan veiligheid en economische belangen.
“De wolf is een bedreiging voor mens en dier en mag worden afgeschoten, als dat noodzakelijk is.”
“De ganzen- en predatorenproblematiek moet grondig worden aangepakt. Exoten moeten we bejagen en andere soorten beheren en bejagen totdat hun aantallen per soort, de ecologische draagbaarheid van de natuurgebieden waar ze voorkomen, niet overstijgen.”
Trots op sectoren met aandacht voor dierenwelzijn
BVNL profileert de Nederlandse landbouw en hippische sector als internationaal toonaangevend op het gebied van dierenwelzijn, maar noemt geen concrete nieuwe maatregelen om dierenwelzijn verder te verbeteren.
Goede huisvesting voor paarden faciliteren
BVNL wil dat de overheid goede huisvesting voor paarden faciliteert door regelgeving te versoepelen, waarmee het welzijn van paarden indirect wordt bevorderd.
“Paarden verdienen goede huisvesting en de overheid moet dit faciliteren.”
De VVD erkent het belang van dierenwelzijn en stelt concrete maatregelen voor om mishandeling te bestrijden, het welzijn in de veehouderij te verbeteren en dierproeven te verminderen. De partij wil heldere kaders, effectief toezicht en wetenschappelijke richtlijnen als basis voor beleid, met aandacht voor zowel huisdieren als landbouwdieren. Innovatie en handhaving staan centraal, waarbij dierenwelzijn wordt afgewogen tegen praktische en economische belangen.
Strenger toezicht en regelgeving voor dierenwelzijn
De VVD wil dierenmishandeling krachtig aanpakken en het toezicht op dierenwelzijn verbeteren, met duidelijke kaders en moderne technologie. Ook wordt ingezet op betere informatie voor huisdiereigenaren en strengere eisen aan fokkers.
“Bedrijven en baasjes dragen verantwoordelijkheid voor het welzijn van hun dieren: Dierenmishandeling pakken we aan met heldere kaders en effectief toezicht. We willen direct uitleesbaar cameratoezicht in slachthuizen. Met kwaliteitscriteria voor fokkers en een landelijke database helpen we baasjes van honden en katten bij aankoop een geïnformeerde keuze te maken, waarbij dierenwelzijn en gezondheid leidend zijn in plaats van raszuiverheid of uiterlijke kenmerken.”
Wetenschappelijke richtlijnen en dierwaardige veehouderij
De partij wil open normen vervangen door duidelijke, op wetenschap gebaseerde richtlijnen en stimuleert de sector om dierenwelzijn structureel te verbeteren. Er wordt ingezet op een dierwaardige veehouderij, met een rol voor een onafhankelijke autoriteit en het uitbannen van dieronvriendelijke praktijken.
“Dierenwelzijnsnormen in de wetgeving worden zoveel mogelijk vervangen door duidelijke richtlijnen op basis van wetenschappelijke inzichten. De sectorpartijen zijn aan de slag met een verdere verbetering van de wijze waarop dieren worden gehouden. Hierbij volgen we het convenant ‘Stappen naar een Dierwaardige Veehouderij’, waarin partijen afspraken hebben gemaakt over de toekomst. Dit proces dient gefaciliteerd en gestimuleerd te worden, waarbij de onafhankelijke Autoriteit Dierwaardige Veehouderij een belangrijke rol moet spelen.”
“Het fokken van plofkippen, het couperen van varkensstaarten en het doden van eendagskuikens is niet meer van deze tijd.”
Verbod op dieronvriendelijke praktijken en verbetering transport
De VVD wil dieronvriendelijke praktijken zoals onverdoofd slachten en koken verbieden en de omstandigheden bij diertransport verbeteren volgens Europese richtlijnen.
“We verlagen de maximumtemperaturen van diertransporten in overeenstemming met Europese richtlijnen. We verbieden het onverdoofd koken en slachten van dieren.”
Verminderen van dierproeven
De partij streeft naar het verminderen van dierproeven door innovatie en alternatieven, maar erkent dat dierproeven soms noodzakelijk blijven.
“Het aantal dierproeven brengen we omlaag: Dankzij nieuwe onderzoeksmethoden en innovatieve alternatieven zoals de inzet van AI kunnen dierproeven vervangen, verminderd of verfijnd worden. We erkennen dat dierproeven nodig blijven als dat de enige manier is om”
De ChristenUnie vindt dat mensen verantwoordelijk zijn voor het welzijn van dieren en wil strenge eisen stellen aan dierenwelzijn in de veehouderij. Ze pleiten voor het stimuleren van natuurlijk gedrag, het verbeteren van leefomstandigheden, en het belonen van boeren voor extra inspanningen op dit gebied. Consumentenbescherming en het tegengaan van dierenleed krijgen ook aandacht.
Strengere eisen en stimulansen voor dierenwelzijn in de veehouderij
De ChristenUnie wil dat boeren voldoen aan wettelijke dierenwelzijnseisen, met nadruk op het mogelijk maken van natuurlijk gedrag voor dieren. Boeren worden hierbij ondersteund met voorlichting en financiële prikkels. Het beleid richt zich ook op het verbeteren van weidegang, het voorkomen van stalbranden, het terugdringen van antibiotica, en het naleven van regels rond transport en slachthuizen.
“Mensen hebben de verantwoordelijkheid en de plicht om op een goede manier met dieren om te gaan. Voor de dierhouderij betekent dit dat er eisen worden gesteld (en gehandhaafd) aan dierenwelzijn met betrekking tot het kunnen vertonen van natuurlijk gedrag. Boeren worden bij dit traject naar het voldoen aan de (wettelijke) verplichting, geholpen met voorlichting en met financiële prikkels.”
“Er is ook aandacht voor weidegang, het voorkomen van stalbranden, het terugdringen van het gebruik van antibiotica, regels rond transport van dieren en het naleven van de regels in slachthuizen.”
Boeren belonen voor extra prestaties op dierenwelzijn
De partij wil boeren structureel belonen voor extra prestaties op het gebied van dierenwelzijn, bovenop de wettelijke eisen. Dit moet het voor boeren aantrekkelijker maken om verdergaande stappen te zetten voor het welzijn van hun dieren.
“Boeren worden structureel beloond voor de extra prestaties op het gebied van milieu en dierenwelzijn.”
Consumentenbescherming en bestrijding van dierenleed
Naast de veehouderij wil de ChristenUnie ook dierenwelzijn bevorderen door consumenten beter te beschermen en dierenleed te bestrijden, onder andere door betere registratie van huisdieren en het aanpakken van malafide handel.
“Voor consumenten moet de registratie van huisdieren verbeterd worden, malafide handel op online platforms worden aangepakt en dierenleed worden bestreden.”
GroenLinks-PvdA stelt het welzijn van dieren centraal in hun landbouw- en natuurbeleid, met als doel structurele verbeteringen in de leefomstandigheden van dieren en strengere regelgeving voor de veehouderij en visserij. Ze willen hogere dierenwelzijnsnormen, verplichte keurmerken, strengere controles en juridische verankering van dierenrechten. De partij kiest voor een stapsgewijze transitie naar diervriendelijkere landbouw en visserij, met concrete maatregelen zoals het ‘kalf bij de koe’-principe, verplichte uitloop en cameratoezicht in slachthuizen.
Strengere dierenwelzijnsnormen in de veehouderij
GroenLinks-PvdA wil dat alle huisvesting voor landbouwdieren voldoet aan de hoogste dierenwelzijnsnormen en dat dieren meer ruimte en natuurlijk gedrag krijgen. Ze stellen verplichte uitloop, het ‘kalf bij de koe’-principe en strengere controles in slachthuizen voor, en willen het Beter Leven-keurmerk verplichten voor alle dierlijke producten.
“Alle huisvesting voor landbouwdieren moet voldoen aan de hoogste normen voor dierenwelzijn en volksgezondheid. Melkveehouderijen krijgen alleen een vergunning als koeien een deel van het jaar naar buiten mogen, en uiteindelijk moeten alle dieren naar buiten kunnen. Er worden geen nieuwe stallen gebouwd waarin dieren permanent binnen worden opgesloten. We stimuleren het ‘kalf bij de koe’ principe. In slachthuizen komt verplicht cameratoezicht en de maximale slachtsnelheid wordt verlaagd, net als de maximale duur en temperatuur bij veetransporten. Producten die in Nederland worden verkocht of verwerkt moeten een Beter Leven-keurmerk halen van minimaal 2 sterren, en vanaf 2040 zijn dat er 3. Dierenbeulen worden hard aangepakt en mogen geen dieren meer houden.”
Juridische verankering van dierenrechten
De partij wil de rechten van dieren steviger in de wet vastleggen, zodat dierenwelzijn structureel wordt beschermd en overtredingen strenger kunnen worden aangepakt.
“We verankeren de rechten voor de natuur en dieren juridisch steviger in de wet.”
Dierenwelzijnsregels voor visserij en viskwekerijen
GroenLinks-PvdA wil dat dierenwelzijnsregels ook gaan gelden voor vissen in kwekerijen en zet in op natuur-inclusieve visserij, met het aanwijzen van visserijvrije zones en het stoppen van bodemverstorende sleepnetvisserij.
“Dierenwelzijnsregels gaan ook gelden voor vissen in kwekerijen. We stimuleren natuur-inclusieve visserij en schelpdierenteelt door kweekgebieden in de kustzone aan te wijzen.”
Het CDA erkent het belang van dierenwelzijn vooral binnen de veehouderij en landbouw, en onderschrijft het ‘Convenant Dierwaardige Veehouderij’ met een onafhankelijke autoriteit. Daarnaast richt het CDA zich op het actief beheren van wilde dieren zoals de wolf, waarbij de veiligheid van mens en dier centraal staat. Concrete beleidsmaatregelen zijn gericht op het verbeteren van dierenwelzijn in de veehouderij en het reguleren van wilde diersoorten waar deze conflicteren met landbouw en veiligheid.
Verbeteren dierenwelzijn in de veehouderij
Het CDA wil het dierenwelzijn in de veehouderij verbeteren door het onderschrijven van het ‘Convenant Dierwaardige Veehouderij’ en het oprichten van een onafhankelijke autoriteit. Hiermee beoogt de partij structurele verbeteringen in de omgang met dieren in de landbouwsector en meer toezicht op naleving.
“We onderschrijven het ‘Convenant Dierwaardige Veehouderij’ en het oprichten van de onafhankelijke autoriteit.”
Actief beheer van wilde dieren (zoals de wolf)
Het CDA kiest voor actief beheer van wilde dieren, met name de wolf, om de veiligheid van mens en vee te waarborgen. Dit standpunt komt voort uit zorgen over conflicten tussen wilde dieren en landbouw, waarbij het welzijn van gehouden dieren (vee) en de veiligheid van mensen prioriteit krijgen.
“De wolf is terug in ons land. Wij kiezen voor veiligheid van mens en dier en voor de bescherming van boeren en vee. We zetten in op actief beheer en beperking van de populatie.”
NSC erkent het belang van dierenwelzijn en wil op Europees niveau strengere eisen stellen aan dierenwelzijn, stalinrichting, dierziekten en transport. De partij streeft naar een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij, met aandacht voor het verminderen van antibioticagebruik en het verbeteren van de veehouderijpraktijken in de hele EU.
Strengere EU-eisen voor dierenwelzijn en veehouderij
NSC wil dat Nederland zich op EU-niveau inzet voor strengere eisen op het gebied van dierenwelzijn, veilige stalinrichting, het voorkomen van dierziekten en het transport van dieren. Dit moet leiden tot een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij in heel Europa. Het verminderen van antibioticagebruik en het stimuleren van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen zijn hierbij belangrijke speerpunten.
“Nederland moet op EU-niveau streven naar een aanscherping van de eisen met betrekking tot dierenwelzijn, veilige stalinrichting, voorkomen van dierziekten en transport van dieren, zodat in de gehele EU een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij ontstaat. We streven op EU-niveau naar meer natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen en een verdere vermindering van antibioticagebruik bij dieren.”
Actief beheer van de wolvenpopulatie ter bescherming van mens en dier
NSC erkent de terugkeer van de wolf als een probleem voor mens en dier in een dichtbevolkt land. De partij wil het mogelijk maken om wolven te verjagen en de populatie actief te beheren, waarbij de verantwoordelijkheid bij de provincies ligt.
“Waar wolven een bedreiging vormen voor mens en dier, moet het worden toegestaan om ze te verjagen en de populatie actief te beheren. De verantwoordelijkheid voor deze afweging ligt bij provincies.”
50PLUS besteedt in haar verkiezingsprogramma nauwelijks aandacht aan het welzijn van dieren. Het enige concrete standpunt betreft het weren van gevaarlijke dieren, zoals de wolf, uit Nederland, waarbij dierenwelzijn niet als uitgangspunt wordt genoemd maar vooral de veiligheid van mensen centraal staat. Andere aspecten van dierenwelzijn, zoals dieren in de veehouderij, huisdieren of dierenrechten, komen niet aan bod.
Weren van gevaarlijke dieren zoals de wolf
50PLUS wil gevaarlijke dieren, met name de wolf, weren uit Nederland vanwege de bevolkingsdichtheid en mogelijke risico’s voor mensen. Het welzijn van dieren wordt hierbij niet expliciet genoemd; de focus ligt op het beschermen van de menselijke leefomgeving.
“Het weren van gevaarlijke dieren zoals de wolf uit ons dichtbevolkt land.”
DENK noemt dierenwelzijn slechts zijdelings in haar verkiezingsprogramma en doet geen uitgebreide of concrete voorstellen op dit gebied. Het enige expliciete standpunt betreft het ondersteunen van strengere regels en investeringen in dierwaardigere bedrijven in de landbouw. Verder ontbreken specifieke maatregelen of een bredere visie op dierenwelzijn.
Strengere regels en investeringen in dierwaardigere bedrijven
DENK wil de landbouw vergroenen door strengere regels en meer investeringen in bedrijven die het welzijn van dieren verbeteren. Dit standpunt richt zich op het verbeteren van de leefomstandigheden van dieren in de veehouderij, maar blijft algemeen en zonder verdere uitwerking of concrete doelen.
“Wij staan ook voor strengere regels en meer investeringen in dierwaardigere bedrijven.”