Verkiezingsprogramma's 2025 overwelke partijen willen niet regeren
BBB positioneert zich nadrukkelijk als een partij die verantwoordelijkheid wil nemen en bereid is te regeren als het algemeen belang dat vraagt. In het verkiezingsprogramma distantieert BBB zich van partijen die afhaken of niet willen regeren, en benadrukt zij haar eigen bereidheid om juist wél aan tafel te blijven en verantwoordelijkheid te nemen, ook als het moeilijk wordt.
BBB neemt verantwoordelijkheid, ook als het lastig is
BBB benadrukt dat zij niet de makkelijke weg kiest door niet te regeren, maar juist verantwoordelijkheid neemt waar andere partijen afhaken. Dit standpunt wordt expliciet afgezet tegen partijen die niet willen regeren of afhaken als het moeilijk wordt.
“We tekenden alleen als het inhoudelijk klopte en bleven aan tafel toen anderen opstapten. Niet uit gemakzucht, maar omdat wij geloven dat het algemeen belang altijd zwaarder weegt dan het eigen of partijbelang.”
“Wij kiezen niet voor de makkelijkste weg, maar voor de juiste. Wij nemen verantwoordelijkheid, juist als het lastig wordt.”
“Ook in de toekomst blijft BBB die partij: een stabiele en betrokken partner, geworteld in waarden, met oog voor mensen. Nederland verdient politici die blijven staan waar ze voor staan.”
“BBB heeft zich getoond als een betrouwbare partner die doet wat ze zegt en zegt wat ze doet. Wij tekenen geen compromissen waar we niet achter staan, maar staan wél voor onze handtekening als we die zetten.”
BBB distantieert zich van partijen die niet willen regeren
BBB maakt onderscheid met andere partijen door te benadrukken dat zij niet weglopen voor regeringsverantwoordelijkheid, in tegenstelling tot partijen die afhaken.
Forum voor Democratie (FVD) positioneert zich als een partij die het bestaande politieke systeem ("partijkartel") fundamenteel wil doorbreken en stelt zich zeer kritisch op tegenover samenwerking met gevestigde partijen. FVD benadrukt dat zij niet willen deelnemen aan een regering die de huidige beleidskaders en bestuurscultuur in stand houdt, en pleit voor radicale democratische vernieuwing en directe invloed van burgers. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van bindende referenda, het openbreken van het partijkartel, en het afschaffen van technocratische adviesorganen.
Afwijzen van samenwerking met het partijkartel
FVD stelt expliciet dat zij niet willen regeren met partijen die het huidige "kartel" in stand houden, omdat zij fundamenteel andere uitgangspunten en doelen nastreven. De partij ziet zichzelf als buitenstaander en wil het systeem van gevestigde partijen doorbreken, niet erin participeren.
“In ons land vormen de gevestigde partijen een gesloten partijkartel. Een kleine groep bestuurders rouleert al decennia in dezelfde functies, schuift elkaar baantjes toe en schermt de macht af voor nieuw talent en frisse ideeën. ... Forum voor Democratie wil dit systeem doorbreken.”
“We breken het partijkartel open, stoppen partijpolitieke benoemingen en zorgen dat nieuwe ideeën en talenten weer een kans krijgen.”
Regeren alleen op basis van radicale systeemverandering
FVD geeft aan alleen te willen regeren als er ruimte is voor hun radicale voorstellen, zoals bindende referenda en het afschaffen van technocratische organen. Ze wijzen deelname aan een regering die vasthoudt aan de huidige kaders af.
“We laten topambtenaren en ambassadeurs opnieuw solliciteren bij de start van een nieuwe regering en schaffen de Algemene Bestuursdienst (ABD) af, zodat de ambtelijke macht niet langer in handen blijft van een gesloten kring.”
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat u direct zelf kunt beslissen over belangrijke kwesties.”
Kritiek op doorrekenen en beleidskaders als belemmering voor regeringsdeelname
FVD bekritiseert het feit dat hun voorstellen niet binnen de huidige beleidskaders passen en dat het Centraal Planbureau (CPB) alleen plannen doorrekent die binnen het bestaande systeem uitvoerbaar zijn. Dit impliceert dat FVD niet wil regeren zolang deze kaders niet fundamenteel veranderen.
“Met de huidige doorrekeningssystematiek is echter iets grondig mis. Want het Centraal Planbureau wil enkel voorstellen in overweging nemen die binnen de huidige beleidskaders vallen.”
“Voorstellen die daadwerkelijk binnen een regeerperiode gerealiseerd kunnen worden als je uitgaat van de huidige juridische beperkingen...”
BVNL positioneert zich als een partij die duidelijke keuzes maakt en zich afzet tegen het compromisdenken en de traditionele politieke bestuurscultuur. Hoewel BVNL zichzelf niet expliciet als een partij presenteert die niet wil regeren, benadrukt zij dat zij geen partij van compromissen is en kiest voor een koers van heldere, principiële standpunten zonder water bij de wijn te doen. BVNL wil vooral invloed uitoefenen door duidelijke alternatieven te bieden en zich te onderscheiden van partijen die volgens haar te veel meebewegen of compromissen sluiten.
Geen partij van compromissen
BVNL profileert zich als een partij die niet meegaat in het compromisdenken dat kenmerkend is voor veel regeringspartijen. Hiermee zet BVNL zich af tegen het traditionele regeren waarin partijen vaak concessies doen om coalities te vormen. Dit standpunt impliceert dat BVNL niet per se uit is op regeringsdeelname als dat ten koste gaat van haar kernwaarden.
Duidelijke koers, geen water bij de wijn
BVNL benadrukt dat zij kiest voor een eigen, heldere koers en niet bereid is haar standpunten te verwateren voor deelname aan een regering. Dit betekent dat BVNL alleen wil regeren als haar kernpunten overeind blijven, en anders oppositie prefereert boven meeregeren met compromissen.
“Wij kiezen voor Nederland, voor vrijheid, voor verantwoordelijkheid, en voor een toekomst waarin we niet geleid worden door angst of schuld, maar door trots en ambitie.”
“Dit manifest is een begin, geen eindpunt. Belang Van Nederland is geen partij van compromissen, maar van duidelijke keuzes.”
GroenLinks-PvdA spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over welke partijen niet willen regeren, noch over hun eigen bereidheid om wel of niet te regeren. Het programma richt zich op het doorbreken van de politieke stilstand en het realiseren van progressieve plannen, met de nadruk op samenwerking en het waarmaken van beloften. Concrete uitspraken over het uitsluiten van andere partijen of het niet willen deelnemen aan een regering ontbreken volledig.
Geen expliciete uitsluiting of weigering tot regeren
Het programma bevat geen concrete passages waarin GroenLinks-PvdA aangeeft niet te willen regeren, noch waarin andere partijen worden uitgesloten van regeringsdeelname. De partij benadrukt juist het belang van samenwerking en het nemen van verantwoordelijkheid om Nederland vooruit te helpen.
“De plannen in ons verkiezingsprogramma zijn erop gericht om Nederland zo snel mogelijk weer vooruit te krijgen. Niet door de hemel te beloven, wel door wát we beloven waar te maken.”
“Wij weten wat we willen. We weten dat we het kunnen, zolang we ons laten leiden door waar het ons altijd om te doen is geweest: solidariteit.”
“We kunnen de stilstand doorbreken en samen vooruit.”
“Door samenwerking wordt veel moois tot stand gebracht in ons land. Verdeeldheid heeft nog nooit iets opgeleverd; samenwerken wel.”
De SP profileert zich als een partij die niet naar het politieke midden wil schuiven voor de macht en zich afzet tegen partijen die vooral regeren omwille van de macht. Ze benadrukken dat hun prioriteit ligt bij het realiseren van sociale veranderingen, ook als dat betekent dat ze niet in een regering stappen die hun kernpunten niet overneemt. De SP stelt dat ze niet regeren om het regeren, maar alleen als ze wezenlijke sociale verbeteringen kunnen afdwingen.
Niet naar het midden schuiven voor de macht
De SP stelt expliciet dat ze niet bereid zijn hun standpunten te matigen of naar het midden te schuiven enkel om te kunnen regeren. Ze bekritiseren andere partijen die wel regeren om de macht en benadrukken dat hun deelname aan een regering alleen zinvol is als hun sociale alternatieven daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden.
“Onze alternatieven vragen niet om een onsje meer of minder sociaal. De problemen in ons land zijn dermate groot, dat dit om grote veranderingen vraagt. Dat vraagt om een politiek die de sociaalste keuzes maakt en niet naar het midden schuift voor de macht.”
“Wij willen een sociaal Nederland. Wij werken aan sociale veranderingen. Wij hebben de sociaalste alternatieven. Wij gaan voor SUPERSOCIAAL!”
Niet alle plannen kunnen in coalitie, maar blijven strijden
De SP erkent dat in een coalitie nooit het volledige verkiezingsprogramma gerealiseerd kan worden en dat ze daarom niet per se zullen regeren als hun kernpunten niet worden overgenomen. Ze stellen dat ze buiten de regering blijven strijden voor hun idealen als dat nodig is.
“Bovendien krijg je in een regeringscoalitie nooit 100 procent van de punten van je verkiezingsprogramma ingewilligd. Daarom zullen niet al deze plannen in de volgende kabinetsperiode doorgevoerd kunnen worden, maar wij zullen wél elke dag strijden om zo veel als mogelijk van onze punten te realiseren.”
BIJ1 profileert zich als een partij die principieel niet bereid is te regeren als dat ten koste gaat van haar kernwaarden, zoals bestaansrecht, rechtvaardigheid en mensenrechten. Ze wijzen expliciet compromissen en onderhandelingen af over fundamentele kwesties, en benadrukken dat ze niet zullen deelnemen aan een regering die hun radicale eisen verwatert. Hun programma is daarmee een duidelijke keuze voor oppositie en activisme boven regeringsdeelname als dat hun idealen schaadt.
Geen regeringsdeelname bij compromissen over kernwaarden
BIJ1 stelt expliciet dat ze niet zullen onderhandelen of compromissen sluiten over fundamentele rechten en bestaanszekerheid. Dit betekent dat ze niet willen regeren als dat betekent dat ze hun radicale standpunten moeten inleveren. Ze positioneren zich daarmee als een partij die alleen onder strikte voorwaarden zou willen regeren, en anders oppositie voert.
“We gaan niet onderhandelen over ons recht op een dak boven ons hoofd. We gaan niet compromissen sluiten over genocide. We gaan niet water bij de wijn doen als het om ons bestaansrecht gaat.”
“Dit is waar we voor knokken. Punt voor punt. Centimeter voor centimeter. Tot het systeem werkt voor ons, in plaats van tegen ons.”
D66 doet in haar verkiezingsprogramma geen uitspraken over welke partijen zij uitsluiten van regeringsdeelname of welke partijen niet willen regeren. Het programma richt zich op het doorbreken van politieke stilstand en benadrukt samenwerking en daadkracht, zonder expliciet te benoemen met welke partijen D66 wel of niet wil regeren. Er zijn geen concrete beleidsvoorstellen of passages die direct ingaan op het uitsluiten van andere partijen of het eigen voornemen om niet te regeren.
Geen expliciete uitsluiting of weigering tot regeren
D66 benoemt nergens in het programma welke partijen niet willen regeren of welke partijen zij zelf uitsluiten van samenwerking. De partij legt de nadruk op het doorbreken van stilstand en het zoeken van samenwerking, maar doet geen concrete uitspraken over regeringsdeelname of -weigering.
“De politiek blijft hangen in stilstand. Ruziemakers bepalen de toon en roepen vooral wat níet kan. Terwijl oorlog en een instabiele wereld ons allemaal raken, wint partijpolitiek te vaak van het landsbelang. Daardoor blijven echte doorbraken uit.”
“Wij zijn opgericht om de democratische rechtsstaat te versterken en de status quo te doorbreken. Dat is vandaag net zo hard nodig als in 1966. Wij komen op voor de positieve krachten in ons land. Voor alle mensen die samen de mouwen opstropen en laten zien dat het wél kan. Met de moed om ook over onze eigen schaduw heen te stappen – als we...”
DENK positioneert zichzelf als een uitgesproken oppositiepartij tegen het huidige "extreemrechtse" kabinet en partijen die deze regering mogelijk maken. Het programma benadrukt dat DENK zich consequent heeft verzet tegen regeringsdeelname met partijen die volgens hen discriminatie en uitsluiting normaliseren, en roept op tot een duidelijke rode lijn tegen dergelijke samenwerking.
Uitsluiting van samenwerking met extreemrechtse partijen
DENK sluit regeringsdeelname met partijen die zij als extreemrechts of discriminerend beschouwen expliciet uit. Dit standpunt is gebaseerd op hun overtuiging dat dergelijke partijen een gevaar vormen voor gelijke rechten en de democratische rechtsstaat. DENK positioneert zichzelf als het alternatief dat zich principieel verzet tegen regeren met deze partijen.
“Want het is alleen DENK dat zich vanaf het begin consequent heeft verzet tegen de extreemrechtse regering. Wij zijn als samenleving aan zet om ervoor te zorgen dat haat niet meer in het centrum van de macht kan komen: Nooit meer is nu!”
“Op 29 oktober moeten we een rode lijn trekken tegen alle uitwassen van de huidige politiek: Nooit meer is nu!”
NSC doet in haar verkiezingsprogramma geen directe uitspraken over welke partijen niet willen regeren of over haar eigen bereidheid tot regeren. Het programma benadrukt vooral de wens voor een open, inhoudelijk debat en een minder dichtgetimmerd coalitieakkoord, waarbij ook oppositiepartijen betrokken worden. Concrete voorstellen richten zich op het verbeteren van de politieke cultuur en het functioneren van de Kamer, niet op het uitsluiten van partijen uit regeringsdeelname.
Open coalitievorming en minder dichtgetimmerde akkoorden
NSC pleit voor een open politieke cultuur waarin coalitieakkoorden zich beperken tot hoofdlijnen en ruimte laten voor debat, ook met oppositiepartijen. Dit betekent dat NSC niet pleit voor het uitsluiten van partijen uit regeringsdeelname, maar juist voor bredere betrokkenheid bij het beleid.
“Coalitieakkoorden moeten zich beperken tot hoofdlijnen van beleid en financiële kaders. Ze leggen niet precies vast hoe de doelen bereikt worden. Er moet ruimte zijn voor debat en om in te spelen op veranderende omstandigheden; geen dichtgetimmerde afspraken dus.”
“De regering regeert en zoekt steun voor voorstellen in een constructieve en open discussie met het parlement, die verder gaat dan alleen de coalitiepartijen. Ook oppositiepartijen moeten actief bij het debat in de Kamer betrokken worden.”
Volt pleit voor een fundamentele hervorming van het Nederlandse regeringsmodel, waarbij traditionele coalitievorming wordt losgelaten en regeringsverantwoordelijkheid automatisch wordt verdeeld op basis van zetelaantallen. Hiermee wil Volt het strategisch machtsspel verminderen en samenwerking tussen partijen bevorderen, zodat geen enkele partij zich kan onttrekken aan regeringsverantwoordelijkheid. Volt adresseert hiermee het probleem dat sommige partijen ervoor kiezen niet te regeren, en stelt voor dit structureel onmogelijk te maken.
Automatisch verdelen van regeringsverantwoordelijkheid
Volt wil af van het huidige systeem waarbij partijen kunnen kiezen om niet te regeren door coalitievorming los te laten en regeringsverantwoordelijkheid automatisch te verdelen op basis van zetelaantallen. Dit moet voorkomen dat partijen zich aan hun verantwoordelijkheid onttrekken en het bestuur van het land vastloopt door politieke versnippering.
“Volt pleit ervoor dat er tijdens de volgende regeerperiode een breed en goed onderbouwd onderzoek komt naar een nieuw regeringsmodel. Dit model moet strategisch machtsspel verminderen, samenwerking versterken, politieke versnippering bestuurbaar maken, verantwoordelijkheid eerlijk verdelen en burgers actief betrekken als de politiek vastloopt.”
“Mogelijke onderdelen van het model zijn: het automatisch verdelen van regeringsverantwoordelijkheid op basis van zetelaantallen van groepen, waarbij de grootste groep de premier levert; het loslaten van coalitievorming;”
De Partij voor de Dieren (PvdD) profileert zich als een partij die welzijn boven macht en regeringsdeelname stelt, en uit expliciete kritiek op partijen die hun idealen opgeven om te kunnen regeren. PvdD benadrukt dat zij haar principes niet zal inruilen voor kabinetsdeelname en noemt andere partijen die dat volgens hen wel doen. Hun kernvisie is dat structurele verandering belangrijker is dan meeregeren, en dat ze zich blijven inzetten voor hun idealen, ook als dat betekent dat ze niet in een kabinet stappen.
Andere partijen vergeten idealen bij regeren
De PvdD stelt expliciet dat sommige partijen hun idealen loslaten zodra ze kunnen deelnemen aan een kabinet, en positioneert zichzelf daartegenover als principieel en niet gericht op regeringsdeelname ten koste van hun standpunten. Dit standpunt adresseert direct de vraag welke partijen niet willen regeren, door te benadrukken dat PvdD niet haar idealen zal opgeven voor macht.
“Hun welzijn en leven hangen dan niet meer af van partijen die beweren voor dieren op te komen, maar dat ‘vergeten’ zodra ze aan een kabinet kunnen deelnemen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma