Verkiezingsprogramma's 2025 overwelke partijen willen meer rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten
BIJ1 kiest radicaal voor het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. De partij wil universele toegang tot basisvoorzieningen, gelijke arbeidsrechten, het afschaffen van uitsluitende wetgeving en zelfs toewerken naar universeel verblijfsrecht. BIJ1 pleit voor het volledig legaliseren van verblijf, werk en sociale participatie, ongeacht verblijfsstatus.
Universele toegang tot basisvoorzieningen en gelijke rechten
BIJ1 wil dat iedereen, ongeacht verblijfsstatus, toegang krijgt tot basisvoorzieningen zoals opvang, medische zorg, voedselbanken, werk en onderwijs. Dit is bedoeld om uitsluiting en uitbuiting te voorkomen en sociale rechtvaardigheid te bevorderen.
“Iedereen krijgt gelijke toegang tot basisvoorzieningen, ongeacht verblijfsstatus. Mensen hebben recht op daklozenopvang, medische zorg, voedselbanken, passend werk en gratis taallessen tot C1-niveau.”
“Voedselbanken worden toegankelijk voor ongedocumenteerde mensen, ongeacht nationaliteit en verblijfsstatus.”
“Ongedocumenteerde mensen mogen werken en studeren.”
“De Koppelingswet, die mensen zonder verblijfsvergunning uitsluit van voorzieningen, wordt afgeschaft.”
Gelijke arbeidsrechten voor arbeidsmigranten en ongedocumenteerden
BIJ1 wil dat arbeidsmigranten en ongedocumenteerden dezelfde arbeidsrechten krijgen als andere werknemers, inclusief het recht op vakbondsbezoek, gelijke beloning en bescherming tegen uitbuiting. Dit moet hun afhankelijkheid van werkgevers verminderen en misstanden tegengaan.
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten... en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten.”
“Vakbonden krijgen het recht om werkvloeren te bezoeken.”
“Arbeidsmigranten verdienen een eigen vakbond die kan opkomen voor het waarborgen van hun rechten, en hun bescherming tegen uitbuiting en erbarmelijke leefomstandigheden.”
Structurele legalisering en universeel verblijfsrecht
BIJ1 streeft naar structurele legalisering van ongedocumenteerden en het afschaffen van het onderscheid tussen mensen met en zonder verblijfsvergunning. Op termijn wil de partij universeel verblijfsrecht invoeren en alle grenzen openen.
“Iedereen zonder geldige verblijfsvergunning in Nederland krijgt een structurele, wettelijke mogelijkheid om verblijfspapieren te verkrijgen, ongeacht leeftijd of verblijfsduur.”
“We werken toe naar een wereld waarin verblijfsvergunningen plaats maken voor universeel verblijfsrecht. Migranten en gevluchte mensen krijgen toegang tot dezelfde rechten als Nederlanders, ongeacht hun documenten of gebrek daaraan. Nederland opent de grenzen voor alle landen, versoepelt visumvoorwaarden en schaft de inkomenseis af.”
“Geen mens is illegaal. Iedereen in Nederland heeft recht op basisvoorzieningen. We strijden voor iedere centimeter om alle migranten, migrantengemeenschappen en iedereen die hen bijstaat te beschermen.”
Stoppen met uitsluiting, detentie en deportatie
BIJ1 wil een einde maken aan vreemdelingendetentie, deportaties en uitsluitingsmaatregelen tegen ongedocumenteerden. Dit is bedoeld om mensenrechten te waarborgen en criminalisering van migratie te stoppen.
“Niemand komt in vreemdelingenbewaring. Alle detentiecentra voor uitgeprocedeerde gevluchte mensen en ongedocumenteerde mensen worden gesloten... Nederland stopt met deportaties en de Dienst Terugkeer en Vertrek wordt opgeheven.”
“Migranten en mensen op de vlucht opsluiten en gedwongen deporteren, stopt.”
De PVV is uitgesproken tegen het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. Hun programma bevat voorstellen om rechten juist te beperken, zoals het strafbaar stellen van illegaliteit, het intrekken van verblijfsvergunningen bij overtredingen, en het stopzetten van voorzieningen en voorrang voor statushouders. De kern van hun visie is het beperken van immigratie en het terugdraaien van bestaande rechten voor deze groepen.
Strafbaar stellen van illegaliteit en hulp aan illegalen
De PVV wil illegaliteit en het bieden van hulp aan illegalen strafbaar maken, en pleit voor actieve uitzetting van alle illegalen. Dit standpunt is bedoeld om Nederland onaantrekkelijk te maken voor ongedocumenteerden en om de instroom en het verblijf van deze groep te minimaliseren.
“Illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar conform aangenomen PVV-amendement”
“500 extra agenten voor de Vreemdelingenpolitie, alle illegalen eruit”
“Ons PVV-voorstel om illegaal verblijf én de hulp aan illegalen strafbaar te stellen, is aangenomen in de Tweede Kamer. Nederland is geen vrijplaats voor wie de regels overtreedt, en ook niet voor wie dat mogelijk maakt. We gaan de Vreemdelingenpolitie uitbreiden met 500 agenten. Alle illegalen eruit.”
“verbod op bed-bad-broodregelingen voor illegalen”
Intrekken verblijfsvergunningen en beperken rechten statushouders
De PVV wil dat statushouders bij fraude, overtredingen of weigering van werk/woning direct hun verblijfsvergunning verliezen. Ook willen ze dat statushouders nooit meer voorrang krijgen op sociale huurwoningen en dat naturalisatie pas na 15 jaar legaal verblijf mogelijk is. Dit beleid is gericht op het ontmoedigen van langdurig verblijf en het beperken van rechten voor deze groep.
“Statushouders die frauderen (zoals illegale onderverhuur), op vakantie gaan naar het land van herkomst of werk of een woning weigeren, raken direct hun verblijfsvergunning kwijt”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Naturalisatie pas na 15 jaar legaal verblijf”
“In de Tweede Kamer is het PVV-voorstel aangenomen dat ervoor zorgt dat statushouders nooit meer voorrang krijgen – ook niet met urgentie.”
Totale asielstop en stop op immigratie uit islamitische landen
De PVV wil een volledige asielstop, geen gezinshereniging, en het sluiten van azc’s. Ook willen ze immigratie uit islamitische landen volledig stoppen. Dit beleid is bedoeld om de instroom van nieuwe arbeidsmigranten en asielzoekers te voorkomen en bestaande rechten niet uit te breiden.
“Totale asielstop: alle asielzoekers worden aan de grens geweigerd (artikel 72 VWEU)”
“Geen immigratie uit islamitische landen”
“Stop op gezinshereniging (artikel 72 VWEU)”
“We gaan azc’s sluiten: alle gemeentelijke besluiten tot de opening, verlenging of uitbreiding van azc’s worden per wet teruggedraaid.”
Subsidies en ondersteuning voor migrantenorganisaties stopzetten
De PVV wil alle subsidies voor Vluchtelingenwerk en andere ngo’s in de asielindustrie stopzetten, waarmee ze expliciet tegen het uitbreiden van rechten en ondersteuning voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten zijn.
“Subsidies voor Vluchtelingenwerk en andere ngo’s in de asielindustrie worden stopgezet”
DENK wil meer rechten en betere bescherming voor vluchtelingen, statushouders en arbeidsmigranten, met nadruk op menswaardige opvang, snelle toegang tot werk en bestrijding van uitbuiting. De partij pleit voor het verruimen van verblijfsstatusmogelijkheden in schrijnende gevallen, het versnellen van procedures en het aanpakken van misstanden rond arbeidsmigranten. DENK ziet legale migratieroutes en het waarborgen van mensenrechten als essentieel onderdeel van haar visie.
Menswaardige opvang en snellere procedures voor vluchtelingen
DENK vindt dat vluchtelingen recht hebben op menswaardige opvang, snelle procedures en directe toegang tot werk. De partij wil de rechtspositie van vluchtelingen versterken en de mogelijkheden voor verblijfsstatus verruimen in schrijnende gevallen.
“De strenge asielwetten van de extreemrechtse regering gaan de prullenbak in. Dit betekent dat de rechtspositie van vluchtelingen niet wordt beperkt, de duur van verblijfsvergunningen niet wordt ingeperkt, gezinshereniging niet moeilijker wordt gemaakt en er geen tweestatusstelsel komt.”
“Voor schrijnende gevallen verruimen we de mogelijkheden voor de IND hoofddirecteur om een verblijfsstatus toe te kennen.”
“Versnelde procedures, zonder afbraak van menswaardigheid. We investeren in de IND, het COA en gemeentelijke uitvoering om procedures te versnellen. Vluchtelingen krijgen zo snel mogelijk de noodzakelijke documenten en registraties om mee te kunnen doen, de achterstanden op dit gebied worden snel weggewerkt.”
“Vluchtelingen en statushouders horen zo snel mogelijk het recht te krijgen om te werken zodat ze hun eigen inkomen kunnen verdienen.”
Legale migratieroutes en mensenrechten waarborgen
DENK wil internationale samenwerking om legale migratieroutes te creëren en mensenrechten van migranten te beschermen. De partij ziet dit als alternatief voor mensensmokkel en als structurele oplossing voor migratievraagstukken.
“We werken internationaal samen op migratie. We sluiten menswaardige deals met andere landen om het verdienmodel van mensenhandelaren tegen te gaan, legale mogelijkheden voor migratie te scheppen en de grondoorzaken te verminderen. Mensenrechten moeten hierbij altijd geborgd worden.”
Bestrijding van uitbuiting en discriminatie van arbeidsmigranten
DENK wil uitbuiting van arbeidsmigranten tegengaan door strengere handhaving, vergunningen voor uitzendbureaus en aanpak van misstanden zoals overbewoning en schijnhuurcontracten.
“De negatieve effecten van de uitbuiting van arbeidsmigranten op kwetsbare wijken te kenteren. Misstanden zoals overbewoning, schijnhuurcontracten en uitbuiting worden bestreden, onder andere via verhuurvergunningen, verplichtingen voor werkgevers en handhaving.”
“Uitwassen in uitzendbranche gaan wij tegen met een vergunningsysteem. Zo pakken wij uitbuiting van arbeidsmigranten en discriminatie aan.”
Meer middelen en begeleiding voor inburgering
DENK wil dat nieuwkomers betere begeleiding en meer middelen krijgen om succesvol te integreren, met persoonlijke begeleiding en lagere werkdruk voor begeleiders.
“Meer geld voor inburgering. Gemeenten krijgen structureel meer middelen om kleinschalige, taalrijke en mensgerichte trajecten in te kopen. Wij zetten ons in om de werkdruk van taalcoaches en klantmanagers te verlagen om zo ruimte te maken voor echte begeleiding.”
“De inburgeraar wordt actief ontzorgd. Veel nieuwkomers verdwalen in het systeem. DENK wil dat elke inburgeraar wordt ondersteund met een persoonlijke begeleider die meeloopt van dag één tot afronding van het traject.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor het uitbreiden van rechten voor zowel ongedocumenteerden als arbeidsmigranten. Zij willen onder meer het afschaffen van beperkende wetten, gelijke behandeling op de arbeidsmarkt, toegang tot basisvoorzieningen en bescherming tegen uitbuiting. De partij benadrukt mensenrechten, humane opvang en het bestrijden van discriminatie als kern van hun visie.
Afschaffen van beperkende wetten voor ongedocumenteerden
PvdD wil de Koppelingswet afschaffen en criminalisering van ongedocumenteerden en hun helpers beëindigen, zodat deze groep toegang krijgt tot basisvoorzieningen als zorg, onderwijs en onderdak. Dit standpunt adresseert het probleem van uitsluiting en criminalisering van mensen zonder verblijfsstatus.
“We schaffen de Koppelingswet af. Deze wet beperkt of ontneemt ongedocumenteerde mensen toegang tot zorg, onderwijs, onderdak, werk en nog veel meer levensbehoeften.”
“Mensen zonder papieren (“ongedocumenteerden”), worden niet gecriminaliseerd. Hetzelfde geldt voor het helpen van mensen zonder documenten.”
Toegang tot opvang, zorg en begeleiding voor ongedocumenteerden
De partij wil dat ongedocumenteerden recht krijgen op opvang, begeleiding en zorg, met ondersteuning van gemeenten door het Rijk. Dit is gericht op het waarborgen van basisrechten en het beëindigen van schrijnende situaties.
“De opvang en begeleiding van mensen zonder documenten moet goed geregeld worden. Mensen zonder verblijfsvergunning krijgen toegang tot dag- en nachtopvang en worden juridisch en maatschappelijk begeleid.”
“De (gezondheids)zorg voor mensen zonder documenten is geregeld, de bezuiniging op die regeling draaien we terug.”
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
PvdD wil dat arbeidsmigranten dezelfde rechten krijgen als andere werknemers, inclusief gelijke behandeling, loon, huisvesting en bescherming tegen uitbuiting. Dit standpunt is een reactie op structurele uitbuiting en ongelijke behandeling van arbeidsmigranten.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Gelijk loon en gelijke rechten voor gelijk werk wordt de norm.”
“Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming tegen uitbuiting, waaronder het recht op een eigen slaapkamer en fatsoenlijke huisvesting.”
Toegang tot basisvoorzieningen loskoppelen van verblijfsstatus
PvdD wil dat toegang tot voedselbanken en daklozenopvang niet langer afhankelijk is van nationaliteit of verblijfsstatus, zodat niemand wordt uitgesloten van essentiële hulp.
“Toegang tot voedselbanken en daklozenopvang wordt losgekoppeld van nationaliteit en verblijfsstatus.”
Bestrijden van discriminatie en waarborgen van migrantenrechten
De partij wil discriminatie op het gebied van werk, huisvesting en gezondheidszorg aanpakken en de rechten van migranten expliciet waarborgen, om structurele ongelijkheid en xenofobie tegen te gaan.
“Nederland zorgt ervoor dat de rechten van migranten worden gewaarborgd, pakt discriminatie op het gebied van werk, huisvesting en gezondheidszorg aan en gaat xenofobie jegens migranten tegen.”
Volt wil meer rechten voor zowel ongedocumenteerden als arbeidsmigranten, met nadruk op gelijke toegang tot werk, gezondheidszorg en rechtsbijstand. Ze pleiten voor het afschaffen van de strafbaarstelling van illegaliteit, het mogelijk maken voor ongedocumenteerden om te werken en belasting te betalen, en het verbeteren van de positie van arbeidsmigranten door betere bescherming tegen uitbuiting en toegang tot voorzieningen. Volt ziet migranten als waardevolle bijdragers aan de samenleving en wil hun rechten wettelijk versterken.
Ongedocumenteerden mogen werken en krijgen basisrechten
Volt wil dat ongedocumenteerden niet langer strafbaar zijn, toegang krijgen tot gezondheidszorg, opvang en begeleiding, en de mogelijkheid krijgen om te werken en belasting te betalen. Dit standpunt adresseert de kwetsbare positie van ongedocumenteerden en wil hun bestaanszekerheid en maatschappelijke participatie vergroten.
“Geen mens is illegaal. Volt schaft de strafbaarstelling illegaliteit af. Verder worden opvang en begeleiding door maatschappelijk middenveld en gespecialiseerde diensten gefinancierd. De bed-bad-brood-regeling wordt in ere hersteld en toegang tot gezondheidszorg en arbeidsrechten wordt gegarandeerd.”
“Onder het motto ‘recht op werk voor iedereen’, krijgen asielzoekers vanaf dag één een burgerservicenummer (BSN) en de mogelijkheid om te werken, en wordt de Tewerkstellingsvergunning afgeschaft. Ook ongedocumenteerden en derdelanders met een visum kunnen een BSN krijgen, werken en belasting betalen.”
Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming en gelijke behandeling
Volt wil arbeidsmigranten beter beschermen tegen uitbuiting, hun toegang tot voorzieningen verbeteren en hun positie op de arbeidsmarkt versterken. Dit gebeurt door strengere regulering van uitzendbureaus, het loskoppelen van werk- en huurcontracten, en het bieden van meer informatie en inspraak.
“We verbeteren de toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, woningen en rechtsbijstand door in samenwerking met gemeenten meer capaciteit op te bouwen.”
“We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld.”
“Volt pleit ervoor dat vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten, in sectoren waar structureel misstanden voorkomen, alleen nog maar direct bij een werkgever mogen worden afgesloten.”
“Om die reden pleit Volt ervoor dat arbeidscontracten altijd onafhankelijk moeten bestaan van een huurcontract. Hierdoor is een arbeidsmigrant niet direct dakloos, indien de arbeidsrelatie ophoudt.”
“We geven arbeidsmigranten een plek aan tafel bij beleidsmakers. De belangen van arbeidsmigranten moeten worden vertegenwoordigd door de arbeidsmigranten zelf.”
Meer legale migratiekanalen en toegang tot werk voor migranten
Volt wil dat migranten, inclusief niet-Europese arbeidsmigranten, makkelijker toegang krijgen tot tijdelijke visa, werk en ondernemerschap. Dit vergroot hun kansen op legale participatie en draagt bij aan de economie.
“We bieden meer mogelijkheden voor niet-Europese migranten om een (tijdelijk) visum te krijgen voor ons land of voor een andere Europese lidstaat. Dat helpt hen, het land van herkomst en ook onze economie en maatschappij. Denk aan visa voor recent afgestudeerden of startende ondernemers.”
“Asielzoekers kunnen ook als zelfstandig ondernemer aan de slag.”
BVNL is uitgesproken tegen het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. De partij pleit voor een streng restrictief beleid: illegaliteit strafbaar maken, sociale voorzieningen beperken, en snelle uitzetting van afgewezen asielzoekers en arbeidsmigranten die niet voldoen aan strenge eisen. BVNL wil opvang en rechten voor deze groepen juist fors inperken.
Illegaliteit strafbaar maken en opvang beëindigen
BVNL wil geen rechten voor ongedocumenteerden; illegaliteit moet strafbaar worden en opvangvoorzieningen worden opgeheven. De partij ziet opvang en ondersteuning van illegalen als een aanzuigende werking en wil gemeenten die illegalen helpen zelfs beboeten.
“Illegaliteit moet strafbaar gemaakt worden én illegalen moeten actief worden uitgezet in plaats van aangemoedigd om opnieuw een asielaanvraag in te dienen.”
“Gemeenten of andere instanties die illegalen ondersteunen zullen worden beboet. De Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (voormalig ‘bed, bad, brood’) heffen we op.”
Strenge beperking sociale voorzieningen voor arbeidsmigranten
BVNL wil rechten voor arbeidsmigranten beperken door pas na tien jaar arbeidsverleden toegang te geven tot bijstand en sociale voorzieningen, en eist verplichte taalbeheersing. Wie niet werkt of geen Nederlands leert, verliest rechten of verblijfsstatus.
“Nieuwkomers hebben pas na 10 jaar arbeidsverleden recht op een bijstandsuitkering.”
“Geen Nederlands willen leren spreken betekent geen bijstandsuitkering. Voor sociale voorzieningen wordt een minimaal niveau van beheersing van de Nederlandse taal vereist.”
“Mensen met meerdere verblijfstitels verliezen bij werkweigering hun Nederlandse verblijfstitel.”
Tijdelijke verblijfsvergunningen, geen automatische rechten
BVNL wil dat immigranten alleen een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen, zonder automatische rechten op permanente vestiging of gezinshereniging. Ook wordt snelle uitzetting bij misdrijven of werkweigering voorgesteld.
“Eventuele immigranten krijgen een tijdelijke verblijfsvergunning van 1 jaar, daarna niet automatisch een permanente.”
“Immigranten die zich blijvend willen vestigen in Nederland, en kunnen werken maar dit weigeren, en die niet financieel redzaam zijn, worden Nederland uitgezet en verliezen elk zicht op het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit.”
“Mannen die vrouw en kinderen achterlaten in onveilig gebied en via betaalde mensenhandelaren naar Nederland zijn gereisd hebben geen recht op gezinshereniging.”
Forum voor Democratie (FVD) is uitgesproken tegen het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. Het programma pleit juist voor het beperken van rechten, het strafbaar stellen van illegaal verblijf, het ontmoedigen van langdurige arbeidsmigratie en het afschaffen van sociale voorzieningen voor migranten. FVD wil alleen tijdelijke, streng geselecteerde arbeidsmigranten toelaten via een GreenCard-systeem, zonder uitzicht op naturalisatie of permanente verblijfsrechten.
Illegaal verblijf strafbaar stellen en rechten beperken
FVD wil illegaal verblijf strafbaar maken, opvang en gemeentelijke regelingen voor ongedocumenteerden beëindigen, en sociale voorzieningen voor migranten fors beperken. Het doel is om Nederland onaantrekkelijk te maken voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten die niet aan strenge eisen voldoen.
“We maken illegaal verblijf strafbaar en zetten actief in op opsporing en uitzetting, zodat ons land niet langer een toevluchtsoord is voor uitgeprocedeerden.”
“We stoppen gemeentelijke regelingen die illegaal verblijf faciliteren en beboeten gemeenten die dit toch doen, zodat illegaliteit niet beloond wordt.”
“We laten immigranten pas aanspraak maken op toeslagen en uitkeringen na tien jaar arbeid in Nederland, zodat Nederland niet meer aantrekkelijk is voor gelukszoekers.”
Geen permanente verblijfsvergunning en naturalisatiestop
FVD wil het onmogelijk maken voor arbeidsmigranten om permanent te blijven of het Nederlanderschap te verkrijgen, en stelt een naturalisatiestop in. Alleen tijdelijke, economisch waardevolle migranten komen in aanmerking voor een streng gereguleerde werkvergunning.
“We schaffen de permanente verblijfsvergunning af. Mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning verkrijgen moeten iedere vijf jaar hun nut en noodzaak voor de Nederlandse samenleving bewijzen (vergelijkbaar met het Amerikaanse GreenCard systeem), zodat we hier alleen migranten krijgen die iets komen brengen en niet alleen iets komen halen.”
“We verstrekken tien jaar lang geen nieuwe Nederlandse paspoorten, behalve aan huwelijkspartners en kinderen geboren uit Nederlandse ouders, zodat nationaliteit weer waarde krijgt.”
“We introduceren een streng gereguleerd GreenCard-model voor tijdelijke werkvergunningen, zodat alleen economisch waardevolle migranten - die cultureel compatibel zijn - tijdelijk kunnen bijdragen zonder uitzicht op naturalisatie.”
Remigratie actief stimuleren
FVD wil niet alleen de instroom beperken, maar ook bestaande migranten en hun nakomelingen actief stimuleren om terug te keren naar hun land van herkomst.
“We bieden migranten en hun kinderen en kleinkinderen remigratiebeurzen en begeleiding door coaches aan, zodat terugkeer naar hun landen van herkomst haalbaar en aantrekkelijk wordt.”
“We slaan biometrische kenmerken van remigranten op, zodat zij na terugkeer niet opnieuw naar Nederland kunnen komen.”
NSC wil geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten, maar juist strengere regels en beperking van hun positie. De partij pleit voor minder arbeidsmigratie, strengere handhaving, beperking van sociale rechten en het ontmoedigen van ongedocumenteerd verblijf. Concrete voorstellen zijn het afschaffen van inhoudingen op het loon voor huisvesting, strengere eisen aan werkgevers en het strafbaar stellen van niet meewerken aan terugkeer voor afgewezen asielzoekers.
Strengere regels en beperking rechten arbeidsmigranten
NSC wil arbeidsmigratie beperken en de rechten van arbeidsmigranten niet uitbreiden, maar juist inperken waar mogelijk. De partij adresseert misstanden, wil werkgevers meer verantwoordelijk maken en sociale rechten beperken om Nederland minder aantrekkelijk te maken voor arbeidsmigranten.
“WE BEPERKEN ARBEIDSMIGRATIE”
“We voeren een eerlijk en realistisch ingroeistelsel in voor sociale zekerheid en AOW om te voorkomen dat Nederlandse sociale voorzieningen een magneet vormen. Niet iedere student of tijdelijke arbeidsmigrant hoeft AOW op te bouwen.”
“We voeren daarom naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in op de inzet van arbeidsmigranten.”
“We stellen strikte eisen aan de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten.”
“We schaffen de mogelijkheid voor werkgevers af om een percentage (25%) van het minimumloon van arbeidsmigranten voor huisvesting in te houden.”
“Voor toelating van arbeidsmigranten van buiten de EU gaat een arbeidsmarkttoets gelden. Ze mogen alleen hier komen als er binnen de EU niemand te vinden is.”
Strenger terugkeerbeleid en ontmoedigen ongedocumenteerd verblijf
NSC wil geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden, maar juist een strenger terugkeerbeleid en ontmoediging van illegaal verblijf. Niet meewerken aan terugkeer wordt strafbaar, maar hulp aan illegale vreemdelingen blijft toegestaan.
De SGP is uitgesproken tegen het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. In plaats daarvan pleit de partij voor het beperken van arbeidsmigratie, het stellen van strengere voorwaarden en quota, en het ontmoedigen van langdurig verblijf of vestiging van migranten zonder verblijfsrecht. De SGP wil vooral uitbuiting tegengaan, maar ziet arbeidsmigratie en verblijf van ongedocumenteerden primair als probleem dat moet worden ingeperkt, niet gefaciliteerd.
Striktere voorwaarden en beperking arbeidsmigratie
De SGP wil het aantal arbeidsmigranten verlagen en stelt strikte voorwaarden en quota voor arbeids- en studiemigratie, met als doel overbelasting en uitbuiting tegen te gaan. De partij ziet arbeidsmigratie als een ongezonde verslaving en wil alleen in uitzonderlijke gevallen vakkrachten toelaten.
“Het aantal arbeidsmigranten moet daarom omlaag. Concreet: Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Er worden gerichte keuzes gemaakt ten aanzien van specifieke vakkrachten die in Nederland niet te vinden en op te leiden zijn, maar wel cruciaal zijn voor onze toekomstige economie.”
Geen uitbreiding rechten voor ongedocumenteerden
De SGP is expliciet tegen het verruimen van rechten voor mensen zonder verblijfsrecht, zoals ongedocumenteerden. Uitzonderingen zijn alleen mogelijk als gunst in schrijnende situaties, niet als recht.
“De SGP wil geen algehele pardonregelingen meer aangezien dat het asielbeleid ondermijnt en oneerlijk is ten opzichte van hen die wel meewerken aan uitzetting.”
“De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) maakt ruimhartig gebruik van de bevoegdheid in schrijnende situaties. Een dergelijk besluit is nadrukkelijk geen recht, maar een gunst.”
Verantwoordelijkheid en beperking rechten voor arbeidsmigranten
De SGP wil dat ondernemers verantwoordelijk worden gehouden voor arbeidsmigranten die zij naar Nederland halen, onder andere op het gebied van huisvesting en taal. Tegelijkertijd wil de partij verkeerde fiscale prikkels en uitbuiting aanpakken, maar niet door rechten uit te breiden.
“Ondernemers worden verantwoordelijk gehouden voor werknemers die zij hierheen halen, onder meer ten aanzien van huisvesting of het leren van de taal.”
“Boetes voor uitbuiting van arbeidskrachten worden verhoogd en verkeerde fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, verdwijnen.”
Geen versoepeling EU-regels of extra rechten
De SGP is tegen het versoepelen van EU-regels die migratie of rechten voor migranten zouden verruimen, zoals het openen van de grenzen of het instellen van een 'Tinder voor arbeidsmigranten'.
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid en wil geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden of arbeidsmigranten. De partij pleit juist voor beperking van rechten, strengere toelatingseisen en het terugdringen van de instroom, met slechts een beperkte uitzondering voor arbeidsmigratie in de zorg. Concrete voorstellen zijn het afkopen van AOW-rechten bij vertrek, het beperken van opvang en asielrechten, en het leggen van meer verantwoordelijkheid bij werkgevers en onderwijsinstellingen.
Streng migratiebeleid, beperking van rechten
50PLUS wil migratie beperken en rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten juist inperken. De partij stelt strengere eisen aan toelating, opvang en verblijfsrechten, en wil economische migratie en studiemigratie terugdringen. Uitzonderingen worden alleen gemaakt voor arbeidsmigratie in de zorg vanwege personeelstekorten.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
“Geen recht op opvang na definitieve afwijzing.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
Geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden
50PLUS is expliciet tegen het uitbreiden van rechten voor mensen zonder verblijfsstatus. De partij wil opvang en voorzieningen beperken tot mensen met recht op verblijf en pleit voor terugkeer na afwijzing.
“Mensen die geen recht op asiel hebben, worden teruggestuurd, met respect voor hun waardigheid.”
BBB wil geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten, maar pleit juist voor strengere regels en beperking van hun rechten. Het programma richt zich op het tegengaan van illegaal verblijf, het beperken van arbeidsmigratie tot strikt noodzakelijke sectoren, en het strafbaar stellen van illegaliteit. BBB maakt een duidelijk onderscheid tussen verschillende typen migranten en wil vooral misstanden en overlast aanpakken.
Strafbaar stellen van illegaliteit en beperken rechten ongedocumenteerden
BBB wil het verblijf van ongedocumenteerden (illegaal verblijf) strafbaar stellen en het faciliteren daarvan tegengaan. Het programma benadrukt uitzetting, beperking van rechten en het onaantrekkelijk maken van Nederland voor mensen zonder verblijfsrecht. Dit standpunt is expliciet gericht op het verminderen van rechten voor ongedocumenteerden.
“Illegaliteit strafbaar stellen. Onrechtmatig verblijf in Nederland moet een strafbaar feit worden. Dit geldt ook voor het doelbewust, structureel en/of commercieel faciliteren van illegaal verblijf, zoals het bewust onderverhuren van een kamer of woning aan iemand die hier illegaal is, of werk verschaffen.”
“Er komen ruimere mogelijkheden om vreemdelingen zonder rechtmatig verblijf ongewenst te verklaren.”
Strikte, selectieve arbeidsmigratie alleen bij noodzaak
BBB wil arbeidsmigratie beperken tot strikt noodzakelijke sectoren en alleen voor vakmensen met aantoonbare meerwaarde. Er is geen sprake van uitbreiding van rechten, maar van strenge selectie en tijdelijke, circulaire migratie. Misstanden worden aangepakt, maar rechten worden niet verruimd.
“Gerichte en doelmatige arbeidsmigratie. Voor sommige sectoren, zoals de bouw, techniek, zorg en horeca, zijn arbeidsmigranten noodzakelijk. Binnenlandse arbeid en migratie binnen de EU volstaan daarvoor niet altijd. BBB wil daarom een zorgvuldig, selectief en circulair arbeidsmigratiebeleid van buiten de EU, gericht op vakmensen met aantoonbare economische en maatschappelijke meerwaarde; van verpleegkundigen tot elektriciens en van lassers tot gespecialiseerde koks.”
“Geen generiek uitzendverbod per sector, maar wij pakken misstanden bij malafide uitzendconstructies hard aan. Oneerlijke concurrentie, uitbuiting en malafide praktijken worden bestreden, zonder het hele systeem plat te leggen.”
Geen voorrang of extra rechten voor statushouders en migranten
BBB wil geen extra rechten of voorrang voor statushouders of migranten, bijvoorbeeld bij huisvesting of sociale voorzieningen. Iedereen moet gelijk behandeld worden, en nieuwkomers sluiten achteraan in de rij.
“BBB maakt een einde aan voorrang voor statushouders bij het toekennen van sociale huurwoningen. Iedereen sluit achteraan in de rij van woningzoekers, ook statushouders.”
Actieve uitzetting en ontmoediging van verblijf zonder recht
BBB zet in op snelle uitzetting van mensen zonder verblijfsrecht en ontmoedigt langdurig of herhaald verblijf zonder status. Herhaalde aanvragen moeten buiten de Schengenzone plaatsvinden.
“Herhaalde asielaanvragen buiten Schengenzone. Is de asielaanvraag afgewezen, dan moet de asielzoeker eerst Nederland én de Schengenzone verlaten, voordat hij of zij een nieuwe aanvraag kan doen. Zo maken we een einde aan jarenlang onrechtmatig verblijf in Nederland.”
“Vrijwillig waar het kan, gedwongen waar het moet. We stimuleren vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers, maar gaan bij weigering over tot gedwongen uitzetting.”
Het CDA wil de rechten en positie van arbeidsmigranten verbeteren door betere informatievoorziening, fatsoenlijke huisvesting en verplichte taallessen, maar stelt tegelijkertijd duidelijke grenzen aan hun verblijf en rechten. Voor ongedocumenteerden en uitgeprocedeerde asielzoekers kiest het CDA juist voor strengere maatregelen, zoals strafbaarstelling bij niet meewerken aan terugkeer. Het CDA pleit dus niet voor méér rechten voor ongedocumenteerden, maar wel voor bescherming en basisrechten voor arbeidsmigranten binnen strikte kaders.
Betere bescherming en rechten voor arbeidsmigranten
Het CDA erkent misstanden bij arbeidsmigranten en wil hun positie versterken door betere informatie, registratie, huisvesting en toegang tot onderwijs en zorg. Werkgevers krijgen meer verantwoordelijkheden, en er komen verplichte taallessen en educatie voor kinderen van arbeidsmigranten.
“We voeren de aanbevelingen uit het rapport Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan onverkort en met urgentie verder uit. Gemeenten en werkgevers zijn samen verantwoordelijk voor een goede registratie van arbeidsmigranten.”
“De pilots met informatiepunten voor arbeidsmigranten maken we de standaard in ons land, zodat zij beter kunnen worden geïnformeerd over hun rechten en plichten.”
“Bedrijven zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke huisvesting van hun arbeidsmigranten. Werkgevers blijven een arbeidsmigrant vier weken na het beëindigen van het dienstverband huisvesten, zodat mensen de tijd krijgen om terug te keren naar hun land van herkomst of ander werk te vinden.”
“Werkgevers worden verplicht Nederlandse les te verzorgen voor hun arbeidsmigranten.”
“Toegang tot een vaste school wordt onderdeel van de bedrijfseffectrapportage. Voorschoolse educatie wordt, net als voor kinderen van statushouders, verplicht.”
Strengere aanpak en minder rechten voor ongedocumenteerden
Voor ongedocumenteerden en uitgeprocedeerde asielzoekers kiest het CDA voor een restrictief beleid, gericht op terugkeer en het beperken van rechten, niet op uitbreiding ervan.
“Het is strafbaar voor uitgeprocedeerde asielzoekers om niet mee te werken aan terugkeer naar het land van herkomst.”
“We zijn voorstander van de maatregelen uit de Asielnoodmaatregelenwet waarin we kiezen voor tijdelijke asielvergunningen, gezinshereniging terugbrengen tot het kerngezin, de voornemenprocedure bij de IND afschaffen, uitbreiding van de ongewenstverklaring en de maatregelen die het stapelen van asielverzoeken onmogelijk maakt.”
GroenLinks-PvdA kiest voor meer rechten en bescherming voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten, met nadruk op humane behandeling, toegang tot basisvoorzieningen en het tegengaan van uitbuiting. Ze willen onder meer dat iedereen recht heeft op eerste levensbehoeften, zijn tegen strafbaarstelling van illegaliteit, en eisen betere arbeids- en woonomstandigheden voor arbeidsmigranten. De partij combineert deze rechten met strengere regulering van werkgevers en uitzendbureaus om misstanden te voorkomen.
Recht op eerste levensbehoeften voor ongedocumenteerden
GroenLinks-PvdA vindt dat iedereen in Nederland, ook mensen zonder verblijfsstatus, recht heeft op basisvoorzieningen als zorg, onderdak, voedsel en rechtsbijstand. Ze zijn expliciet tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en willen voorkomen dat mensen zonder papieren op straat belanden.
“Iedereen die in Nederland verblijft, heeft recht op eerste levensbehoeften als zorg, onderdak, voedsel en rechtsbijstand.”
“We voorkomen zo veel mogelijk dat deze mensen zonder papieren en perspectief op straat moeten leven. We zijn tegen de strafbaarstelling van illegaliteit.”
Betere arbeids- en woonrechten voor arbeidsmigranten
De partij wil arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting en slechte woonomstandigheden door strengere regulering van werkgevers en uitzendbureaus, verplichte bijdrage aan huisvesting en onderwijs, en het recht op taalles. Ze willen dat arbeidsmigranten rechtstreeks in dienst komen bij werkgevers en niet afhankelijk zijn van malafide uitzendbureaus.
“Werkgevers zijn verantwoordelijk voor de mensen die ze van ver halen om in Nederland te werken. Dit gaat verder dan alleen de omstandigheden op de werkvloer. Daarom gaan werkgevers verplicht meebetalen aan huisvesting en onderwijs, zoals taalles, ook voor meekomende gezinsmigranten.”
“Uitzendbureaus die arbeidsmigranten uitbuiten of uitzendkrachten inzetten onder illegale arbeidsomstandigheden verliezen hun vergunning.”
“We willen dat arbeidsmigranten in de sectoren met veel misstanden rechtstreeks in dienst genomen worden, zonder tussenkomst van een uitzendbureau.”
Toegang tot werk en integratie voor asielzoekers
GroenLinks-PvdA wil dat asielzoekers sneller toegang krijgen tot werk en integratie, onder meer door het schrappen van de tewerkstellingsvergunning en het bieden van taallessen, zodat zij sneller kunnen deelnemen aan de samenleving.
“Asielzoekers die meer dan zes maanden in de procedure zitten, moeten aan het werk kunnen. Als het perspectief op inwilliging eerder duidelijk is, mogen mensen binnen een maand volledig aan het werk. We schrappen de noodzaak voor een tewerkstellingsvergunning, net als bij Oekraïense vluchtelingen...”
“Statushouders kunnen nu een ontheffing krijgen als ze zeshonderd uur taalles hebben gevolgd en het niveau niet halen. De toegang tot taalles vervalt, terwijl het nog steeds belangrijk is dat mensen Nederlands leren. Wij willen dat taallessen ook na ontheffing worden aangeboden.”
JA21 is uitgesproken tegen het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten. De partij pleit juist voor strengere handhaving, beperking van arbeidsmigratie, het tegengaan van illegaliteit en het vergemakkelijken van terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht. JA21 wil arbeidsmigratie beperken tot hoogopgeleiden met meerwaarde en stelt harde maatregelen voor tegen misstanden en illegaal verblijf.
Strengere handhaving en beperking van rechten voor ongedocumenteerden
JA21 wil illegaal verblijf en illegale arbeid hard aanpakken, opvang en voorzieningen voor ongedocumenteerden beëindigen en terugkeer vergemakkelijken. De partij ziet illegaliteit als onacceptabel en wil het strafbaar stellen, evenals het faciliteren ervan.
“Dat afwijzing ook echt terugkeer betekent: illegaliteit net als onze buurlanden strafbaar stellen, evenals het faciliteren hiervan, stoppen met de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) en andere vormen van illegalenopvang.”
“Illegale arbeid bestrijden: hogere boetes en strengere handhaving op het tewerkstellen van illegalen, met terugwerkende kracht innen van belastingen en premies van illegale arbeiders en werkgevers.”
“Bij verlies van werk vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
Arbeidsmigratie beperken tot hoogopgeleiden met meerwaarde
JA21 wil arbeidsmigratie beperken en reguleren, met alleen ruimte voor hoogopgeleide kennismigranten die economische en maatschappelijke meerwaarde bieden. Laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU wordt uitgesloten, en arbeidsmigratie mag niet leiden tot een asielstatus.
“Hoogopgeleide kennismigranten met economische en maatschappelijke meerwaarde voor Nederland welkom heten.”
“Geen laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU.”
“Voorkomen dat arbeids- en asielmigratie vermengd raken: het hebben van een baan mag niet (alsnog) leiden tot het verkrijgen van een asielstatus.”
Vergemakkelijken van terugkeer en uitzetting van arbeidsmigranten zonder verblijfsrecht
JA21 wil het makkelijker maken om EU-arbeidsmigranten die overlast veroorzaken of werkloos raken terug te sturen, en scherpe afspraken maken met landen van herkomst over terugkeer.
“Gedwongen terugkeer van EU-ingezetenen (in de praktijk vaak EU-arbeidsmigranten) die overlast veroorzaken of een gevaar voor de openbare orde zijn, makkelijker maken: het huidige benodigde aantal registraties om dossiers aan de IND te kunnen overdragen terugdringen, scherpe afspraken met landen van herkomst over terugkeer.”
De ChristenUnie pleit voor een menswaardig migratiebeleid met nadruk op integratie, bescherming tegen uitbuiting en het tegengaan van strafbaarstelling van illegaliteit. Ze willen rechten van ongedocumenteerden waarborgen door hulp aan hen nooit strafbaar te maken, en arbeidsmigranten betere bescherming en integratie bieden, onder meer via taalonderwijs en strengere handhaving van arbeidsvoorwaarden.
Hulp aan ongedocumenteerden nooit strafbaar
De ChristenUnie is expliciet tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en het strafbaar maken van hulp aan ongedocumenteerden. Dit standpunt beschermt de rechten van mensen zonder verblijfsstatus en waarborgt dat hulpverlening mogelijk blijft.
“tegen strafbaarstelling van illegaliteit en hulp aan ongedocumenteerden wordt nooit strafbaar.”
Legalisering of perspectief voor afgewezen asielzoekers als terugkeer niet mogelijk is
De partij erkent dat terugkeer niet altijd mogelijk is en pleit dan voor een duurzaam perspectief, waaronder legalisering van verblijf. Dit biedt ongedocumenteerden uitzicht op rechten als terugkeer niet realistisch is.
“Waar dat niet mogelijk is werken we aan een duurzaam perspectief: doormigratie of legalisering van verblijf.”
Betere bescherming en integratie van arbeidsmigranten
De ChristenUnie wil arbeidsmigranten meer rechten geven door uitbuiting tegen te gaan, integratie te bevorderen via taalonderwijs, en werkgevers te verplichten hierin te investeren. Ook pleiten ze voor strengere handhaving van arbeidsvoorwaarden en het aanpakken van slechte woon- en werkomstandigheden.
“Er moet een einde komen aan schrijnende leefomstandigheden en uitbuiting van arbeidsmigranten, zoals inhoudingen op het loon of dakloosheid bij verlies van baan.”
“Het toezicht op de naleving van wetgeving (zoals de Wet goed verhuurderschap of de Arbowetgeving) wordt aangescherpt.”
“Via werkgevers en gemeenten zetten we in op taalonderwijs voor deze groep vanuit de overtuiging dat een goede taalbeheersing noodzakelijk is voor een succesvolle integratie.”
Tijdelijke hervatting verblijfsregeling voor ongedocumenteerde Surinaamse oud-Nederlanders
De ChristenUnie wil specifiek voor deze groep een tijdelijke regeling hervatten, waarmee zij recht op verblijf kunnen krijgen.
“En de verblijfsregeling voor ongedocumenteerd geraakte Surinaamse oud-Nederlanders wordt tijdelijk hervat.”
De VVD wil géén uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden en arbeidsmigranten, maar juist strengere regels en beperkingen. Het programma pleit voor het beperken van asielaanvragen, het strafbaar stellen van illegaal verblijf, strengere selectie van arbeidsmigranten en het terugsturen van overlastgevende migranten. De VVD richt zich op het tegengaan van misbruik en het beperken van de instroom, niet op het vergroten van rechten.
Asielaanvraag in Nederland onmogelijk maken
De VVD wil dat asiel niet langer in Nederland kan worden aangevraagd, maar alleen via hervestiging, waardoor de rechten van ongedocumenteerden en spontane asielzoekers sterk worden ingeperkt. Dit moet de instroom beperken en de regie teruggeven aan de overheid.
“De VVD wil dit systeem fundamenteel veranderen: vluchtelingen kunnen alleen nog via hervestiging naar Nederland komen. Dit betekent dat er niet meer in Nederland asiel kan worden aangevraagd.”
Illegaal verblijf strafbaar stellen en terugkeer intensiveren
De partij wil illegaal verblijf strafbaar maken en de terugkeer van ongedocumenteerden en afgewezen asielzoekers intensiveren. Dit betekent minder rechten en bescherming voor deze groepen.
Strengere selectie en beperking van arbeidsmigratie
De VVD wil arbeidsmigratie beperken tot alleen die migranten die economisch bijdragen, en stelt strengere eisen aan bedrijven en arbeidsmigranten. Overlastgevende arbeidsmigranten worden teruggestuurd, en bedrijven moeten zelf zorgen voor adequate voorzieningen.
“Daarom willen wij dat er strengere maatregelen worden genomen om juist die arbeidsmigranten naar Nederland te laten komen, waar de hele samenleving wat aan heeft. Dit betekent ook dat sommige arbeidsmigranten niet meer welkom zijn.”
“Overlastgevende arbeidsmigranten worden teruggestuurd: Er is geen plek voor overlastgevende en dakloze arbeidsmigranten in Nederland. Ook arbeidsmigranten uit de EU worden teruggestuurd.”
Geen uitbreiding van rechten voor ongedocumenteerden
De VVD noemt nergens het uitbreiden van rechten voor ongedocumenteerden; in tegendeel, het programma focust op beperking en sanctionering.
“Het verlenen van noodzakelijke medische zorg door professionele zorgverleners mag nooit worden gecriminaliseerd, want goede zorg is een mensenrecht.”
D66 wil de rechten en positie van arbeidsmigranten versterken door uitbuiting tegen te gaan, betere huisvesting te garanderen en eerlijke arbeidsvoorwaarden af te dwingen. Voor ongedocumenteerden (mensen zonder verblijfsstatus) is D66 tegen strafbaarstelling van illegaliteit en wil zij een realistisch perspectief bieden, met hulp bij integratie of terugkeer. De partij kiest voor menselijkheid, bescherming van grondrechten en het verbeteren van de positie van kwetsbare groepen.
Verbeteren rechten en bescherming arbeidsmigranten
D66 wil arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting en slechte leefomstandigheden door werkgevers te verplichten tot fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden. De partij baseert zich op de aanbevelingen van de commissie-Roemer en wil deze zelfs overtreffen, met extra inzet op handhaving en integratie.
“Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
“D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen. De aanbevelingen van de commissie-Roemer zijn de basis, maar ook daarbovenop zet D66 fors in op verbetering van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten.”
“We zorgen dat bedrijven en uitzendbureaus hun verantwoordelijkheid nemen voor huisvesting en dat arbeidsmigranten kennis maken met de Nederlandse taal en maatschappij.”
Tegen strafbaarstelling en voor perspectief ongedocumenteerden
D66 is expliciet tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en wil mensen zonder verblijfsstatus ondersteunen met een realistisch perspectief, hetzij in Nederland, hetzij bij terugkeer. De partij kiest voor een humane benadering en sluit strafbaarstelling uit.
“We zijn tegen de strafbaarstelling van illegaliteit. We zorgen ook voor realistisch perspectief voor mensen zonder verblijfstatus. Mensen worden geholpen met een toekomst in Nederland of terugkeer naar het land van herkomst.”
Directe integratie en deelname voor statushouders en kansrijke asielzoekers
D66 wil dat nieuwkomers, met name statushouders en kansrijke asielzoekers, vanaf dag één kunnen meedoen aan de samenleving door toegang tot taal, onderwijs en werk. Dit bevordert hun rechten en kansen op volwaardige participatie.
“We stellen mensen in staat om vanaf dag één mee te doen aan onze samenleving. We maken taal, onderwijs en werk vanaf dag één mogelijk. D66 wil dat kansrijke asielzoekers verplicht Nederlands leren, mogen werken en de kans krijgen om een opleiding te volgen die aansluit bij de ervaring die mensen eerder hebben opgedaan.”
De SP wil de rechten van ongedocumenteerden en arbeidsmigranten op enkele punten versterken, maar is tegelijkertijd kritisch op het huidige migratiebeleid en pleit voor beperking van arbeidsmigratie. De partij zet in op bescherming tegen uitbuiting, toegang tot basisvoorzieningen voor ongedocumenteerden, en betere integratie, maar wil het aantal arbeidsmigranten fors terugdringen en stelt strikte voorwaarden aan hun verblijf. De kern van hun visie is solidariteit en bescherming van kwetsbare groepen, gecombineerd met regulering en beperking van migratie.
Toegang tot basisvoorzieningen voor ongedocumenteerden
De SP verzet zich tegen het strafbaar stellen van ongedocumenteerden en vindt dat zij recht moeten hebben op eerste levensbehoeften zoals zorg, voedsel en opvang. Dit standpunt is gericht op het voorkomen van uitbuiting en mensonwaardige situaties voor mensen zonder verblijfsstatus.
“Daarom verzetten we ons tegen het strafbaar stellen van mensen die ongedocumenteerd zijn of van mensen die hen helpen. Ongedocumenteerden moeten toegang kunnen krijgen tot eerste levensbehoeften als zorg, voedsel en opvang.”
Bescherming van arbeidsmigranten tegen uitbuiting
De SP wil arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting door werkgevers en uitzendbureaus, onder andere via strengere regels, betere handhaving en het uitkeren van boetes aan slachtoffers. Tegelijkertijd wil de partij het aantal arbeidsmigranten beperken en stelt zij strikte voorwaarden aan hun komst en verblijf.
“We gaan arbeidsmigranten beschermen tegen werkgevers door niet langer toe te staan dat die ook hun huisbaas zijn. De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus. Hierbij wordt meteen een boete ingesteld die uitgekeerd wordt aan de arbeidsmigranten voor eventuele terugkeer of als overbruggingsbudget.”
Gelijke behandeling en loon voor arbeidsmigranten
De SP benadrukt dat arbeidsmigranten niet onder slechtere arbeids- en leefomstandigheden mogen werken dan anderen en dat zij recht hebben op gelijke beloning.
“Maar het betekent ook dat mensen die niet in Nederland zijn geboren niet minder betaald mogen worden of onder slechtere arbeids en leefomstandigheden moeten werken. De arbeidsinspectie krijgt daarom meer mogelijkheden en middelen om discriminatie en misstanden aan te pakken.”
Verruimen van mogelijkheden voor vluchtelingen om te werken
De SP wil dat vluchtelingen sneller aan het werk kunnen, zodat zij kunnen integreren en niet langdurig afhankelijk zijn van opvang.
“We verruimen dus de mogelijkheden om actief te blijven via betaald werk of vrijwilligerswerk. Daardoor leer je ook de taal en kunnen mensen sneller integreren.”