Verkiezingsprogramma's 2025 overwelke partijen staan positief tegeover rusland
De VVD staat zeer kritisch tegenover Rusland en ziet het land als een directe militaire dreiging voor Europa. De partij pleit voor zware sancties, structurele steun aan Oekraïne, versterking van defensie en het tegengaan van Russische invloed in Europa. Er zijn geen positieve standpunten over Rusland; integendeel, de VVD positioneert zich als uitgesproken tegenstander van het huidige Russische regime.
Structurele sancties en druk op Rusland
De VVD wil Rusland zwaar sanctioneren en de druk opvoeren zolang Poetin niet tot onderhandelen bereid is. Dit beleid is gericht op het bestraffen van Russische agressie en het voorkomen van verdere destabilisatie van Europa.
“We leggen deze steun meerjarig vast en sanctioneren Rusland totdat Poetin echt wil onderhandelen.”
“We willen speciale tribunalen gericht op Russische wandaden, versterken sancties tegen betrokkenen en pakken de omzeiling daarvan hard aan.”
“Samen met bondgenoten voeren we de politieke en financiële druk op, onder meer via secundaire sancties.”
Onverminderde steun aan Oekraïne
De VVD ziet steun aan Oekraïne als essentieel voor de veiligheid van Nederland en Europa. De partij wil militaire, financiële en humanitaire hulp structureel vastleggen en Oekraïne op het pad naar NAVO-lidmaatschap houden.
Versterking van defensie tegen Russische dreiging
De VVD beschouwt Rusland als een directe militaire dreiging en wil daarom fors investeren in defensie en Europese samenwerking om afschrikking en verdediging te waarborgen.
“Om de Russische dreiging het hoofd te bieden en onze manier van leven veilig te stellen, moeten we beschikken over een technologisch superieure krijgsmacht.”
“Zonder geloofwaardige afschrikking zal Poetin meer willen dan alleen Oekraïne. Het Rusland van Poetin ambieert de status van grootmacht met een eigen invloedssfeer. Dit streven vormt een directe militaire dreiging voor Europese grensstaten en ondermijnt de stabiliteit in heel Europa door middel van subversieve acties.”
Tegengaan van Russische invloed en ondermijning
De VVD wil Russische invloed in Europa en Nederland actief tegengaan, onder meer door het aanpakken van spionage, cyberaanvallen en desinformatie.
“Rusland voert niet alleen een oorlog in Oekraïne, maar ondermijnt ook hier in Nederland onze veiligheid via spionage, cyberaanvallen en desinformatie.”
“Europese landen die afglijden op het gebied van de rechtsstaat zijn een makkelijk doelwit voor Chinese en Russische beïnvloeding.”
Energie-onafhankelijkheid van Rusland
De VVD wil zo snel mogelijk af van energie-afhankelijkheid van Rusland en andere onvrije landen, en zet in op eigen energieproductie en samenwerking met betrouwbare partners.
BIJ1 staat kritisch tegenover zowel het westerse beleid van Rusland-isolatie als de Russische invasie van Oekraïne. De partij pleit voor diplomatieke oplossingen, het beëindigen van wapenleveranties, en het openen van neutrale vredesonderhandelingen, maar zonder Ruslands verantwoordelijkheid voor de oorlog te ontkennen of goed te praten. BIJ1 is dus niet "positief" over Rusland, maar verzet zich tegen eenzijdige vijandigheid en pleit voor een neutrale, diplomatieke koers.
Nederland stopt met Rusland isoleren, kiest diplomatie
BIJ1 verwerpt de door de VS opgelegde strategie van Rusland-isolatie en pleit voor het openen van diplomatieke kanalen om vreedzame de-escalatie mogelijk te maken. Dit standpunt is ingegeven door de overtuiging dat isolatie averechts werkt en de veiligheid van miljoenen mensen in gevaar brengt, zonder Ruslands verantwoordelijkheid voor de oorlog te ontkennen.
“Nederland stapt af van de agressieve strategie van Rusland isoleren die de VS ons oplegt. En we openen diplomatieke kanalen om vreedzame de-escalatie mogelijk te maken. Dit gebeurt zonder Ruslands verantwoordelijkheid voor de invasie, oorlogsmisdaden en escalatie te ontkennen of goed te praten.”
“De door de Verenigde Staten opgelegde politiek van isolatie tegenover Rusland is agressief, werkt averechts en is een direct gevaar voor de veiligheid van miljoenen mensen.”
Pleidooi voor neutrale vredesonderhandelingen, geen NAVO-partijschap
BIJ1 wil dat Nederland zich inzet voor een onmiddellijk staakt-het-vuren en vredesonderhandelingen onder leiding van neutrale, niet-NAVO-landen. De partij ziet de NAVO als partij in het conflict en vindt dat alleen neutrale bemiddeling kans op vrede biedt.
“Nederland zet zich in voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Oekraïne. En pleit voor vredesonderhandelingen onder leiding van neutrale, niet-NAVO-landen.”
“Vredesonderhandelingen houden we met neergelegde wapens en faciliteren neutrale en dus niet-NAVO-landen. Omdat de NAVO partij is in de proxy-oorlog (conflict door grootmachten die zelf niet direct betrokken zijn) op Oekraïense grond.”
Wapenleveranties aan Oekraïne afbouwen, focus op diplomatie
BIJ1 wil wapenleveranties aan Oekraïne geleidelijk afbouwen en de escalatie richting NAVO-inzet voorkomen. De partij ziet meer wapens niet als oplossing voor vrede en wil de onderhandelingspositie van Oekraïne versterken via garanties, niet via militaire middelen.
“BIJ1 strijdt daarom voor Oekraïne voor de volgende punten: wapenleveranties geleidelijk af. En houdt de escalatie richting NAVO-inzet op Oekraïens grondgebied tegen, maar voorkomt daarbij dat de grond abrupt onder de onderhandelingspositie van de Oekraïeners wegvalt.”
“Na bijna 4 jaar aan wapenleveringen kunnen we concluderen dat we met nóg meer wapens de oorlog in Oekraïne niet stoppen. We blijven de Russische inval veroordelen en sluiten in internationaal verband de VS buiten de vredesonderhandelingen.”
NAVO en VS-bases sluiten, neutraliteit voorop
BIJ1 wil dat Nederland uit de NAVO stapt, alle NAVO- en VS-bases sluit en kiest voor een neutrale positie in internationale conflicten. Dit is onderdeel van hun bredere anti-militaristische en anti-imperialistische visie.
D66 staat zeer kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de Russische agressie tegen Oekraïne. De partij pleit voor strengere sancties, meer Europese samenwerking tegen Rusland en versterkte steun aan Oekraïne, zowel militair als humanitair. D66 ziet Rusland als een bedreiging voor vrede, veiligheid en democratie in Europa en kiest voor een harde, gezamenlijke Europese opstelling.
Duidelijke veroordeling van Russische agressie
D66 beschouwt Rusland als agressor in de oorlog tegen Oekraïne en benadrukt het belang van steun aan Oekraïne en het tegengaan van Russische invloed. De partij ziet Rusland als een bedreiging voor de Europese veiligheid en democratische waarden.
“We blijven Oekraïners zowel militair als humanitair steunen in hun dappere strijd tegen de Russische agressie. De verdere integratie van Oekraïne in de NAVO is van groot belang voor veiligheid op het Europese continent.”
“Het Oekraïense volk vecht tegen Rusland.”
“Ondertussen voert Poetin ook een hybride oorlog met desinformatie, cyberaanvallen en sabotage. Dat raakt ons, onze democratie en onze samenleving.”
“Onze veiligheid is kwetsbaar. De Russische oorlog tegen Oekraïne, cyberaanvallen, desinformatie en de Verenigde Staten die zich afwenden van Europa maken dat duidelijk.”
Pleidooi voor strengere en snellere Europese sancties tegen Rusland
D66 wil dat Europa sneller en harder optreedt tegen Rusland, onder andere door het afschaffen van het vetorecht waardoor landen als Hongarije sancties kunnen blokkeren. Dit moet de effectiviteit van het Europese beleid tegen Rusland vergroten.
“Eén land kan nu sancties tegen Rusland blokkeren, zoals Hongarije. Dat maakt Europa kwetsbaar. Daarom wil D66 af van het vetorecht.”
Steun voor snellere toetreding Oekraïne tot EU en NAVO
D66 ziet de integratie van Oekraïne in de EU en NAVO als essentieel om Rusland te weerstaan en de Europese veiligheid te versterken.
Ondersteuning van onderzoek naar Russische mensenrechtenschendingen
D66 wil dat Nederland organisaties steunt die bewijsmateriaal verzamelen van Russische mensenrechtenschendingen, onder andere in Oekraïne.
“Nederland ondersteunt organisaties die bewijsmateriaal van schendingen van mensenrechten en humanitair oorlogsrecht opsporen, bijhouden en documenteren. Bijvoorbeeld ... in Oekraïne, waar Rusland Oekraïense kinderen heeft ontvoerd en geïndoctrineerd.”
GroenLinks-PvdA staat zeer kritisch tegenover Rusland en ziet het land als een bedreiging voor de Europese veiligheid en de internationale rechtsorde. De partij pleit voor stevige sancties, het afbouwen van afhankelijkheden, en een leidende rol in steun aan Oekraïne, inclusief militaire en diplomatieke versterking tegen Russische agressie. Er is geen enkele positieve houding richting Rusland te vinden; het programma benadrukt juist het belang van weerbaarheid en het tegengaan van Russische invloed.
Stevige sancties en afbouwen afhankelijkheid van Rusland
GroenLinks-PvdA beschouwt Rusland als een agressor en pleit voor het verdedigen van de Europese veiligheid door middel van sancties, het verminderen van economische afhankelijkheid en het bestrijden van Russische desinformatie. Dit standpunt is ingegeven door de Russische agressie in Oekraïne en de bredere dreiging voor de internationale rechtsorde.
“We verdedigen de Europese veiligheid en de internationale rechtsorde tegen Russische agressie, onder meer via nieuwe sancties, het sneller afbouwen van afhankelijkheden en beleid tegen desinformatie.”
“Gebruik van fossiele brandstoffen zorgt voor afhankelijkheid van landen als Rusland, Saoedi-Arabië en Qatar. Met investeringen in schone energie van eigen bodem, zoals zon en wind, maken we ons minder afhankelijk van autoritaire regimes.”
Leidend in militaire, financiële en humanitaire steun aan Oekraïne
De partij wil dat Nederland een voortrekkersrol speelt in de steun aan Oekraïne, zowel militair als financieel en humanitair, en ziet NAVO-lidmaatschap als de beste garantie tegen Russische agressie. Dit is een direct antwoord op de Russische oorlog in Oekraïne.
“Nederland moet een leidende rol spelen in de militaire, financiële en humanitaire steun aan Oekraïne. We leggen deze steun voor de gehele kabinetsperiode vast. We bieden Oekraïne de hulp die nodig is om in aanmerking te komen voor EU-lidmaatschap. Het NAVO-lidmaatschap is de beste veiligheidsgarantie die we Oekraïne tegen Russische agressie kunnen bieden.”
Investeren in defensie vanwege Russische dreiging
GroenLinks-PvdA wil het defensiebudget fors verhogen en de krijgsmacht versterken, expliciet vanwege de Russische agressie en de noodzaak om Europa onafhankelijker te maken van de VS. Dit beleid is bedoeld om afschrikking te bieden tegen Rusland en de NAVO-doelstellingen te halen.
“We committeren ons aan het verhogen van het defensiebudget naar 3,5% van het bbp vanwege de Russische agressie en de noodzaak om ons onafhankelijker te maken van de Verenigde Staten.”
“Hiermee schrikken we Russische agressie af, voldoen we aan onze NAVO-doelstellingen en kunnen we ons land beter beschermen.”
Geen positieve houding tegenover Rusland of Poetinvrienden
De partij positioneert zich expliciet tegen partijen of landen die Rusland steunen of diens invloed in Europa vergroten, en benadrukt het belang van het beschermen van de democratische rechtsstaat tegen dergelijke invloeden.
Strijd tegen Russische invloed in fragiele staten en ontwikkelingslanden
GroenLinks-PvdA wil de Nederlandse invloed behouden in regio’s waar Rusland oprukt, onder andere door diplomatie, ontwikkelingssamenwerking en conflictpreventie.
“Voor vrede en veiligheid is meer nodig dan enkel de krijgsmacht... en behouden we onze invloed in belangrijke regio’s waar Rusland en China oprukken.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) staat zeer kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de Russische agressie tegen Oekraïne. De partij pleit voor harde sancties tegen Rusland, volledige onafhankelijkheid van Russische olie en gas, en steunt wapenleveranties aan Oekraïne, waarbij ze benadrukt dat het aan Oekraïne is om te bepalen of en wanneer er onderhandeld wordt. PvdD ziet geen enkele rechtvaardiging voor Russisch imperialisme en zet zich in voor internationale drukmiddelen om de Russische agressie te stoppen.
Veroordeling Russische agressie en steun aan Oekraïne
De PvdD veroordeelt de Russische invasie van Oekraïne krachtig en steunt maatregelen om deze agressie te stoppen, waaronder sancties en wapenleveranties. De partij benadrukt dat Oekraïne zelf moet bepalen of en wanneer het wil onderhandelen, en dat de internationale gemeenschap druk moet uitoefenen op Rusland.
“De Partij voor de Dieren veroordeelt de ongekende Russische agressie tegen Oekraïne.”
“De agressie van Poetin tegen Oekraïne moet een halt worden toegeroepen. Drukmiddelen zoals sancties worden hier terecht voor ingezet.”
“We steunen de levering van wapens zodat Oekraïne zichzelf kan verdedigen.”
“In Europees en internationaal verband maakt Nederland zich sterk voor grotere druk op Moskou met sancties om sneller een einde te maken aan de agressieoorlog.”
“Nederland en Europa worden volledig onafhankelijk van de import van Russische olie en gas.”
Pleidooi voor hardere sancties en internationale druk
De partij pleit voor het aanscherpen van economische sancties tegen Rusland en het gebruik van internationale drukmiddelen om Rusland te houden aan het internationaal recht.
“Sancties zijn een belangrijk drukmiddel om landen te houden aan het internationaal recht. Nederland pleit voor het aanscherpen van economische sancties richting Rusland...”
Afwijzing van Russisch imperialisme en autocratie
PvdD wijst elke vorm van imperialisme, inclusief die van Rusland, resoluut af en noemt Poetin expliciet als autocratische leider die de internationale rechtsorde ondermijnt.
“Autocraten zoals Poetin, Netanyahu, Trump en Xi Jinping ondermijnen de internationale rechtsorde, democratie en mensenrechten. De Partij voor de Dieren wijst elke vorm van imperialisme resoluut af, of dit nu komt vanuit Israël, de VS, Rusland, China of elk ander land.”
Onafhankelijkheid van Rusland op energie- en economisch gebied
De partij wil de afhankelijkheid van Rusland (en de VS) op energie- en economisch gebied volledig afbouwen en pleit voor Europese zelfvoorzienendheid.
“Afhankelijkheid van landen zoals Rusland en de VS wordt afgebouwd. Sectoren zoals de energiesector en de economische sector moeten binnen Europa zoveel mogelijk zelfvoorzienend worden.”
Volt staat zeer kritisch tegenover Rusland en is uitgesproken negatief over het huidige Russische regime. De partij pleit voor het handhaven van strenge sancties, het inzetten van bevroren Russische tegoeden voor Oekraïne, en het ondersteunen van Oekraïne richting EU- en NAVO-lidmaatschap. Volt maakt expliciet onderscheid tussen de Russische regering en de bevolking, maar ziet geen ruimte voor een positieve benadering van Rusland zolang de huidige situatie voortduurt.
Strenge sancties en harde opstelling tegen Rusland
Volt kiest voor een harde lijn tegenover Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne en schendingen van het internationaal recht. De partij wil sancties handhaven, Russische tegoeden inzetten voor Oekraïne, en bedrijven die zaken doen met Rusland aanpakken. Dit standpunt is gebaseerd op het beschermen van mensenrechten, veiligheid en de internationale rechtsorde.
“De strenge sancties tegen Rusland blijven van kracht. De EU werkt aan een duidelijke strategie voor een overwinning van Oekraïne, een rechtvaardige en duurzame vrede met veiligheidsgaranties, het EU-lidmaatschap en de wederopbouw.”
“De 220 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden wordt ingezet voor Oekraïne of als onderpand voor leningen voor de Oekraïense defensie.”
“Bedrijven die sancties ontwijken of zaken doen met Rusland worden aangepakt.”
Ondersteuning Oekraïne en isolatie Rusland
Volt ondersteunt Oekraïne actief richting EU- en NAVO-lidmaatschap en ziet Rusland als een bedreiging voor Europese veiligheid. De partij wil dat de EU samenwerkt met Oekraïne op militair en technologisch vlak en benadrukt het belang van het berechten van Russische leiders.
“We helpen Oekraïne op weg naar het lidmaatschap van de EU en de NAVO.”
“De EU gaat op meerdere vlakken beter samenwerken met Oekraïne. Denk hierbij aan het delen van kennis van militaire ontwikkelingen.”
“Het zorgen voor en het handhaven van de vrede, het berechten van de mensen die verantwoordelijk zijn voor de oorlog en het helpen bij de wederopbouw.”
Onderscheid tussen Russische regering en bevolking
Volt maakt expliciet onderscheid tussen het Russische regime en de Russische bevolking, met oog voor de invloed van staatspropaganda. Verzoening is pas mogelijk na de oorlog en volgens internationaal recht.
“De EU maakt in haar buitenlandbeleid onderscheid tussen de Russische regering en haar bevolking, met oog voor de invloed van staatspropaganda. Verzoening na de oorlog moet plaatsvinden volgens internationaal recht.”
Sancties kunnen worden afgebouwd bij verandering situatie
Volt erkent dat sancties negatieve gevolgen kunnen hebben voor burgers, en stelt dat deze kunnen worden afgebouwd als de situatie verandert. Dit is echter voorwaardelijk en afhankelijk van het gedrag van Rusland.
“Sancties die ernstige gevolgen hebben voor de burgerbevolking en die economisch herstel van een land in de weg staan, moeten worden afgebouwd als een verandering in de situatie daarom vraagt.”
BVNL neemt een neutrale tot licht Rusland-positieve houding in door zich uit te spreken tegen sancties en wapenleveranties, en door te pleiten voor diplomatie boven militaire interventie. De partij wil stoppen met economische sancties tegen andere landen, Oekraïne geen NAVO- of EU-lidmaatschap geven, en Nederland niet betrekken bij oorlogen buiten het NAVO-grondgebied. BVNL benadrukt het belang van diplomatieke oplossingen en respect voor de soevereiniteit van andere landen.
Stoppen met economische sancties tegen andere landen
BVNL stelt dat sancties ineffectief zijn en pleit voor het beëindigen van economische sancties, wat in de praktijk een positievere houding ten opzichte van Rusland inhoudt, zeker gezien de huidige sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne.
“Stoppen met economische sancties tegen andere landen. Sancties hebben nog nooit gewerkt en leiden tot verliezen aan beide kanten.”
Geen wapenleveranties of militaire steun buiten NAVO-grondgebied
De partij wil dat Nederland zich niet mengt in oorlogen buiten het NAVO-grondgebied en geen wapens levert aan andere landen, wat betekent dat BVNL tegen wapenleveranties aan Oekraïne is.
“We houden ons aan onze NAVO-verplichtingen, maar we steunen geen oorlogen buiten het NAVO-grondgebied met materieel of personeel.”
“Er worden geen operaties of oorlogen financieel of militair gesteund buiten het NAVO-grondgebied.”
“Er worden geen wapens meer weggegeven aan andere landen als onze eigen”
Oekraïne mag geen lid worden van NAVO of EU
BVNL is expliciet tegen toetreding van Oekraïne tot de NAVO of de EU, wat aansluit bij Russische belangen.
“Oekraïne mag geen lid worden van de NAVO of van de EU.”
Altijd inzetten op diplomatieke oplossingen
De partij benadrukt dat Nederland altijd moet aansturen op diplomatie bij internationale conflicten, in plaats van militaire escalatie.
“We moeten altijd aansturen op vrede en daarom moet bij internationale conflicten Nederland altijd inzetten op diplomatieke oplossingen.”
Respect voor soevereiniteit van andere landen
BVNL vindt dat Nederland de soevereiniteit van andere landen moet respecteren en zich niet moet mengen in hun interne aangelegenheden, wat indirect een positievere houding richting Rusland impliceert.
“Respect voor de soevereiniteit van andere landen. Hun inwoners en hun cultuur zijn niet gelijk en dat moet worden gerespecteerd.”
Het CDA staat zeer kritisch tegenover Rusland en ziet het land als een bedreiging voor de internationale rechtsorde, veiligheid en democratie. Het programma pleit voor strenge sancties, het inzetten van bevroren Russische tegoeden voor Oekraïne, en versterking van de weerbaarheid tegen Russische inmenging. Er zijn geen positieve standpunten over Rusland te vinden; het CDA positioneert zich expliciet als tegenstander van het huidige Russische regime en beleid.
Strenge sancties en verantwoording voor Rusland
Het CDA wil dat Rusland zich verantwoordt voor oorlogsdaden en schendingen van het internationaal recht, en pleit voor het handhaven en aanscherpen van sancties. Het steunt Oekraïne expliciet en ziet Russische agressie als een directe bedreiging voor de veiligheid van Nederland en Europa.
“Rusland moet zich verantwoorden voor zijn oorlogsdaden en schending van het internationaal recht. Nederland blijft zich onvermoeibaar inzetten binnen internationale instellingen en de EU voor gerechtigheid als het gaat om Oekraïne en MH17.”
“Bevroren Russische tegoeden worden ingezet voor de wederopbouw van Oekraïne en we handhaven bestaande sancties strenger, bijvoorbeeld door de Russische schaduwvloot te weren uit onze havens.”
“De Russische agressie in Oekraïne moet stoppen. Het is onze morele plicht en in het belang van onze eigen veiligheid om Oekraïne te blijven steunen in de strijd voor vrijheid.”
Versterken van weerbaarheid tegen Russische inmenging
Het CDA ziet Rusland als een kwaadwillende actor die actief probeert te ondermijnen via hybride oorlogsvoering, cyberaanvallen en inmenging in democratische processen. Het programma benadrukt het belang van sterke inlichtingen- en veiligheidsdiensten en bewustwording in de samenleving.
“Kwaadwillende landen als Rusland, China en Iran raken met ontwrichtende acties alle onderdelen van de samenleving. Ze vormen een bedreiging voor Nederlandse belangen, ons verdienvermogen en sociale stabiliteit.”
“De afgelopen jaren zijn er tal van voorbeelden geweest van hybride oorlogsvoering en (pogingen tot) Russische inmenging in verkiezingscampagnes en andere publieke debatten in Westerse landen. We verbeteren op alle bestuurlijke niveaus onze cyberveiligheid tegen hacks, versterken onze democratische processen en zetten actief in op een grotere bewustwording in en weerbaarheid van de samenleving.”
Terugdringen van Russische invloed wereldwijd
Het CDA wil de invloed van Rusland (en China) in Europa en daarbuiten actief tegengaan, onder meer door strategische afhankelijkheden af te bouwen en alternatieven te bieden in ontwikkelingslanden.
De ChristenUnie staat zeer kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de Russische agressie in Oekraïne. De partij pleit voor het verzwaren van sancties tegen Rusland, het steunen van Oekraïne (financieel en militair), en het tegengaan van Russische invloed in Europa. Er zijn geen positieve standpunten over Rusland te vinden; integendeel, de partij kiest voor een harde lijn en versterking van de Europese weerbaarheid tegen Russische dreiging.
Verzwaren van sancties en bestrijden Russische invloed
De ChristenUnie wil Rusland financieel en politiek raken door sancties te verzwaren en de Russische invloed in Europa te beperken. Dit standpunt komt voort uit de overtuiging dat Rusland een directe bedreiging vormt voor vrede, vrijheid en de internationale rechtsorde, vooral na de inval in Oekraïne. De partij ziet het steunen van Oekraïne en het tegengaan van Russische inmenging als essentieel voor de veiligheid van Nederland en Europa.
“Nederland spant zich internationaal in voor verdere verzwaring van de sancties om Rusland en de Russische oligarchen financieel en persoonlijk te raken.”
“We blijven Oekraïne financieel en militair steunen in de strijd tegen de wrede Russische agressie.”
“Steun (al dan niet financieel) kan de Westelijke Balkan minder vatbaar maken voor invloeden van bijvoorbeeld China en Rusland.”
Steun voor berechting van Russische oorlogsmisdaden
De ChristenUnie wil dat Nederland zich inzet voor het onderzoeken en berechten van Russische oorlogsmisdaden. Dit is onderdeel van hun bredere inzet voor internationale rechtsorde en het tegengaan van straffeloosheid bij ernstige mensenrechtenschendingen.
“Nederland blijft zich inzetten voor hoofdstuk 7 van het Ukraine Peace Formula dat zich onder andere richt op het onderzoek doen naar schendingen en de berechting van daders door het opzetten van een tribunaal voor Russische oorlogsmisdaden.”
Versterken van Europese en NAVO-weerkracht tegen Rusland
De partij benadrukt het belang van militaire, technologische en cyberweerbaarheid van Nederland en Europa tegen Russische dreiging. Dit is ingegeven door de constatering dat vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend zijn en dat Rusland actief probeert te ondermijnen.
“De Russische inval in de Oekraïne heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend is.”
“Nederland moet zich goed beschermen tegen spionage, diefstal van militaire technologie, ontwrichting door desinformatie en het hacken van wapensystemen en vitale infrastructuur (zoals een waterkering).”
De SGP staat zeer kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de Russische agressie in Oekraïne. De partij pleit voor het handhaven van sancties tegen Rusland, blijvende steun aan Oekraïne en het tegengaan van Russische invloed wereldwijd. Er zijn geen positieve standpunten over Rusland te vinden in het SGP-programma; integendeel, de SGP kiest voor een harde, afwijzende koers.
Sancties en harde koers tegen Rusland
De SGP veroordeelt de Russische schending van de internationale rechtsorde en steunt Oekraïne met geld, wapens en diplomatieke middelen. De partij wil de sancties tegen Rusland handhaven en benadrukt dat er niet toegegeven mag worden op kernpunten van Oekraïense soevereiniteit. Dit standpunt is ingegeven door het belang van vrede, recht en het tegengaan van autoritaire regimes.
“Rusland moet de internationale rechtsorde en dus de soevereiniteit en het zelfbeschikkingsrecht van Oekraïne respecteren. Nederland blijft Oekraïne steunen met geld, wapens, humanitaire en diplomatieke middelen. De sancties tegen Rusland blijven.”
“Het Russische bloedvergieten moet stoppen. Om een rechtvaardige en duurzame vrede te bewerkstelligen trekt Nederland gezamenlijk op met gelijkgestemde (Europese) landen. Er wordt niet toegegeven op kernpunten van de Oekraïense soevereiniteit.”
Tegen Russische invloed wereldwijd
De SGP ziet de groeiende invloed van Rusland als een bedreiging en pleit voor investeringen in Afrika en het Midden-Oosten om tegenwicht te bieden. Ook wordt de agressieve grondstoffenpolitiek van Rusland expliciet genoemd als iets dat bestreden moet worden.
“Als tegenwicht tegen de toenemende invloed van Rusland en China in Afrika investeren Nederland en de EU verder in gelijkwaardige relaties met landen op dit continent.”
“Nederland maakt grondstoffenafspraken met andere landen. Zo krijgen we zelf toegang tot essentiële grondstoffen, kunnen we het klimaat en milieu beschermen en gaan we de agressieve grondstofpolitiek van China en Rusland tegen.”
NAVO en defensie als antwoord op Russische dreiging
De SGP benadrukt het belang van een sterke defensie en NAVO-lidmaatschap als reactie op de Russische agressie in Oost-Europa. De partij ziet een krachtige krijgsmacht als noodzakelijk om de veiligheid te waarborgen.
DENK staat kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de illegale inval in Oekraïne. De partij steunt aanvullende sancties tegen Rusland en het berechten van Russische oorlogsmisdadigers, maar is terughoudend met militaire steun aan Oekraïne en pleit voor parlementaire controle op steunmaatregelen. DENK is dus NIET positief over Rusland, maar kiest voor diplomatie, sancties en humanitaire hulp, zonder blanco cheques of militaire escalatie.
Steun voor sancties en berechting Rusland
DENK veroordeelt de Russische inval in Oekraïne en steunt het opleggen van aanvullende sancties aan Rusland, evenals het berechten van Russische oorlogsmisdadigers. De partij wil Poetin onder druk zetten om te onderhandelen en benadrukt het belang van het internationaal recht.
“Wij steunen aanvullende sancties tegen Rusland, zodat de Russische oorlogsmisdaden niet onbestraft blijven en Poetin onder druk wordt gezet om te onderhandelen. Initiatieven om Russische oorlogsmisdadigers te berechten steunen wij ook.”
“We veroordelen de illegale inval van Rusland en zijn voor het behoud van de Oekraïense soevereiniteit.”
Geen militaire escalatie of blanco cheques voor Oekraïne
Hoewel DENK sancties en humanitaire hulp steunt, is de partij tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne en tegen het financieren van wapensteun die Nederland tot doelwit kan maken. Steun aan Oekraïne moet altijd onder parlementaire controle staan.
“Geen Nederlandse troepen naar Oekraïne. Speculatie daarover is onverantwoord.”
“Wij zijn tegen het financieren van wapensteun die Nederland een mogelijk doelwit in de oorlog kan maken en willen bij alle steunmaatregelen parlementaire controle vooraf. Dat betekent geen blanco cheques voor Oekraïne.”
Terughoudendheid met EU/NAVO-lidmaatschap Oekraïne
DENK is terughoudend over het EU- en NAVO-lidmaatschap van Oekraïne zolang er geen duurzame vrede is en niet aan alle criteria is voldaan. Dit standpunt is gericht op het voorkomen van verdere escalatie en het waarborgen van stabiliteit.
“Wij steunen geen voorbarige inzet op EU lidmaatschap en NAVO lidmaatschap van Oekraïne. Dit kan pas overwogen worden bij duurzame vrede en er aan alle criteria voldaan wordt.”
JA21 staat uitgesproken kritisch tegenover Rusland en ziet het land als een destabiliserende factor voor Europa en het Westen. De partij pleit voor versterking van de trans-Atlantische samenwerking, verhoogde defensie-uitgaven en onverminderde steun aan Oekraïne, zonder enige positieve benadering richting Rusland. JA21 positioneert zich dus duidelijk NIET als een partij die positief tegenover Rusland staat.
Rusland als destabiliserende macht
JA21 beschouwt Rusland als een bedreiging voor de Europese stabiliteit en veiligheid, en benadrukt het belang van een sterke defensie en samenwerking met westerse bondgenoten om deze dreiging het hoofd te bieden. Dit standpunt adresseert expliciet de vraag en laat zien dat JA21 Rusland niet als een positieve partner ziet.
Steun aan Oekraïne, geen NAVO/EU-lidmaatschap
JA21 steunt Oekraïne in haar strijd tegen Rusland, maar is terughoudend over toetreding tot NAVO of EU. Dit onderstreept hun anti-Rusland houding, maar met een eigen afweging over internationale allianties.
“Oekraïne onverminderd steunen in haar strijd voor onafhankelijkheid maar niet toelaten tot de NAVO en de Europese Unie.”
Versterking trans-Atlantische band en defensie
JA21 wil de samenwerking met de VS en andere westerse bondgenoten versterken als antwoord op de Russische dreiging, en pleit voor forse investeringen in defensie.
“Om deze uitdagingen aan te gaan wil JA21 dat de trans-Atlantische band met Canada, de Verenigde Staten en Latijns-Amerika wordt versterkt op basis van gelijkwaardigheid.”
“JA21 wil fors investeren in een krijgsmacht die ook in de toekomst in staat zal zijn om de Nederlandse belangen te beschermen”
NSC staat uitgesproken kritisch tegenover Rusland en veroordeelt de Russische agressie in Oekraïne. De partij pleit voor het handhaven en versterken van sancties tegen Rusland, actieve steun aan Oekraïne, en het bestraffen van Russische oorlogsmisdaden. NSC positioneert zich dus duidelijk NIET positief tegenover Rusland, maar juist als een voorstander van een harde, gezamenlijke Europese en NAVO-opstelling tegen Russische agressie.
Handhaven en versterken van sancties tegen Rusland
NSC wil samen met andere EU-landen sancties tegen Rusland opleggen en handhaven om de Russische agressie te bestrijden. Dit wordt gezien als noodzakelijk voor de veiligheid van Europa en het beschermen van de internationale rechtsorde.
“We blijven samen optrekken met andere (EU-)landen bij het opleggen en effectueren van sancties tegen Rusland.”
Actieve steun aan Oekraïne, inclusief NAVO/EU-toetreding
De partij ondersteunt Oekraïne politiek, militair, economisch en humanitair, en is voorstander van NAVO-lidmaatschap op termijn. NSC benadrukt dat Oekraïne de EU-criteria moet respecteren, maar ziet toetreding als een toekomstig doel.
“We bieden actief politieke, militaire, economische, humanitaire en financiële steun. We vangen Oekraïense vluchtelingen tijdelijk op en willen actief bijdragen aan de sociale, economische, bestuurlijke en fysieke wederopbouw van Oekraïne.”
“Oekraïne moet op termijn lid kunnen worden van de NAVO. Oekraïne heeft daarnaast de status van kandidaat-lid van de EU. Het land moet wel onverkort voldoen aan de criteria voor toetreding tot de EU.”
Bestraffen van Russische oorlogsmisdaden
NSC wil dat oorlogsmisdaden van Rusland, inclusief de annexatie van de Krim en het neerhalen van MH17, worden vervolgd en bestraft via een internationaal tribunaal.
“De misdaden van de oorlog in Oekraïne moeten bestraft worden. Daarom zijn we voorstander van het Agressietribunaal in Den Haag. Het beginpunt van het onderzoek zou de aanvangsdatum van de Russische annexatie van de Krim in 2014 moeten zijn, zodat ook het neerhalen van MH17 onder de rechtsmacht van het tribunaal valt.”
Geopolitiek tegenwicht bieden aan Rusland
NSC ziet Russische agressie als een van de belangrijkste bedreigingen voor Europa en pleit voor versterkte Europese samenwerking om hiertegen op te treden.
“Alleen samen kunnen we geopolitiek tegenwicht bieden tegen de agressie van Rusland en de assertiviteit van China en grip krijgen op migratie.”
De SP staat kritisch tegenover zowel Rusland als de VS en wijst agressieve machtspolitiek van beide landen af. De partij steunt Oekraïne tegen Russische agressie, maar pleit tegelijkertijd voor diplomatie, een staakt-het-vuren en het vermijden van militaire escalatie. De SP is dus niet positief over Rusland, maar kiest voor een onafhankelijke, diplomatieke koers gericht op vrede en Europese autonomie.
Steun aan Oekraïne, afwijzing Russische agressie
De SP veroordeelt de Russische aanval op Oekraïne en steunt de verdediging van Oekraïne, maar wil dat Nederland zich vooral inzet voor diplomatie en het voorkomen van verdere escalatie. Het doel is een rechtvaardige vrede via onderhandelingen, niet het kiezen van de kant van Rusland.
“Wij steunen de verdediging van Oekraïne tegen de agressie van Rusland en tegelijkertijd moet altijd maximaal ingezet worden op het vinden van diplomatieke oplossingen.”
“Door Oekraïne te blijven steunen helpen wij in het bemiddelen van een rechtvaardige vrede. We zetten ons in tegen militaire escalatie en voor een staakthet vuren om een permanente oorlog te voorkomen.”
Afwijzing van agressieve machtspolitiek door Rusland én de VS
De SP positioneert zich expliciet tegen afhankelijkheid van wereldmachten zoals Rusland en de VS, en wil een Europese veiligheidsarchitectuur die onafhankelijk is van beide. Dit betekent geen positieve houding tegenover Rusland, maar een streven naar Europese autonomie en samenwerking.
“Wij willen ook onafhankelijk zijn van wereldmachten die er andere waarden op nahouden en agressieve machtspolitiek voeren, zoals de VS en Rusland.”
“De NAVO opereert nu vooral in het belang van de VS en daar moeten we vanaf. Er moet dan ook worden gewerkt aan een beter alternatief: een Europese veiligheidsarchitectuur... gebaseerd zijn op het internationaal recht en gericht zijn op internationale samenwerking. Alle Europese landen, ondanks al hun verscheidenheid, moeten hier op termijn onderdeel van kunnen worden.”
Kritiek op oorlogstaal en wapenwedloop, niet pro-Russisch
De SP verzet zich tegen oorlogstaal, militarisering en de wapenwedloop, maar dit is geen steun aan Rusland; het is een bredere afwijzing van escalatie en militarisme, ongeacht de partij.
“Politici en media willen ons laten geloven dat Nederland op het punt staat binnengevallen te worden. Het hoofd van de NAVO raadde zelfs mensen aan om Russisch te leren. Deze verhalen zijn niet op feiten gebaseerd. Bovendien zorgen ze ook nog eens voor veel onrust en angst in de samenleving. Dat is gevaarlijk.”
BBB staat uitgesproken negatief tegenover Rusland en veroordeelt Russische agressie. De partij steunt Oekraïne militair en politiek, wil alle afhankelijkheid van Rusland afbouwen en pleit voor versterking van de NAVO-oostflank. Er zijn geen positieve standpunten of voorstellen richting Rusland in het BBB-programma te vinden.
Steun aan Oekraïne en veroordeling Russische agressie
BBB kiest duidelijk partij tegen Rusland door Oekraïne actief te steunen en Russische agressie te veroordelen. De partij pleit voor militaire hulp aan Oekraïne, versterking van de NAVO, en het beëindigen van afhankelijkheden van Rusland. Dit standpunt is expliciet en laat geen ruimte voor een positieve houding tegenover Rusland.
“BBB staat pal achter Oekraïne in de strijd tegen Russische agressie. Wij steunen militaire hulp, zoals levering van F 16’s en werken aan bredere Europese weerbaarheid.”
“We bouwen op termijn alle afhankelijkheden van Rusland, China en gelieerde landen in de voedselketen volledig af.”
“BBB blijft achter de steun aan Oekraïne staan, zoals BBB al doet vanaf het eerste uur.”
“Nederland versterkt de militaire samenwerking met de Verenigde Staten. En we bieden actieve steun aan de zelfverdediging van Oekraïne en Israël.”
Forum voor Democratie (FVD) staat expliciet positief tegenover het normaliseren van de relatie met Rusland. De partij wil de sancties tegen Rusland opheffen en pleit voor het stopzetten van militaire en financiële steun aan Oekraïne, met als doel de handelsrelatie en samenwerking met Rusland te herstellen en Nederland een neutrale positie te laten innemen in internationale conflicten.
Sancties tegen Rusland opheffen en relatie normaliseren
FVD wil de economische en diplomatieke banden met Rusland herstellen door het opheffen van sancties. De partij ziet de huidige sancties als schadelijk voor de Nederlandse economie en pleit voor een zelfstandige handelskoers, los van EU-besluiten. Dit standpunt wordt gepresenteerd als onderdeel van een bredere visie op neutraliteit en het vermijden van buitenlandse conflicten.
Stoppen met steun aan Oekraïne en kiezen voor neutraliteit
FVD wil dat Nederland stopt met militaire en financiële steun aan Oekraïne en zich neutraal opstelt in het conflict met Rusland. De partij beschouwt de oorlog in Oekraïne als een Amerikaans proxy-conflict en vindt dat Nederland zich hier niet in moet mengen, maar in plaats daarvan moet kiezen voor een Zwitsers model van neutraliteit.
50PLUS neemt in haar verkiezingsprogramma een uitgesproken kritisch en defensief standpunt in tegenover Rusland. De partij benadrukt het belang van militaire paraatheid en versterking van de NAVO in reactie op de oorlog in Oekraïne, en pleit voor uitbreiding van defensie-uitgaven en versterking van de nationale defensie-industrie. Er zijn geen positieve of verzoenende beleidsvoorstellen richting Rusland te vinden; de toon is duidelijk gericht op afschrikking en bescherming tegen Russische dreiging.
Uitbreiding defensie en NAVO als reactie op Rusland
50PLUS ziet Rusland als een bedreiging voor de Europese veiligheid en pleit daarom voor versterking van de Nederlandse en Europese defensie, in lijn met NAVO-afspraken. De partij noemt expliciet de noodzaak om het eigen en NAVO-grondgebied te kunnen verdedigen tegen Rusland en wil minder afhankelijkheid van andere wereldmachten.
“De oorlog in Oekraïne heeft het besef teruggebracht dat Nederland bij een gewapend treffen met Rusland over voldoende militair vermogen moet beschikken om het eigen en het NAVO-grondgebied te verdedigen. De NAVO is de hoeksteen van het Nederlands veiligheidsbeleid.”
“Wij kiezen hier voor: • Uitbreiding van de defensie-uitgaven in lijn met de afspraken in NAVO-verband. • Versterking van de nationale defensie-industrie. • Een gemoderniseerde algemene maatschappelijk dien(st)plicht voor defensie, zorg of civiele veiligheid. • Europa als een grootmacht, dat minder afhankelijk is van andere wereldmachten.”
De PVV staat kritisch tegenover Rusland en veroordeelt expliciet de Russische inval in Oekraïne als agressie. De partij steunt Oekraïne, maar wil dat andere landen meer bijdragen en dat Nederland minder geld uitgeeft aan buitenlandse steun, met de nadruk op het Nederlandse belang en nationale soevereiniteit.
Steun aan Oekraïne, Rusland als agressor
De PVV beschouwt Rusland als de agressor in de oorlog tegen Oekraïne en steunt daarom Oekraïne, maar wil de Nederlandse bijdrage beperken en andere landen meer laten doen. Dit standpunt is ingegeven door het streven om het Nederlandse belang voorop te stellen en minder geld aan het buitenland te besteden.
“Wij steunen Oekraïne, omdat het een soeverein land is dat door de Russische agressor onrechtmatig is binnengevallen. Ondertussen hebben we al ruim € 20 miljard aan Oekraïne betaald. Laat andere landen nu wat meer doen, dan hebben wij meer geld voor de Nederlanders.”