Verkiezingsprogramma's 2025 overWelke partijen gaan besparen op de zorg?
DENK wil niet besparen op de zorg, maar juist investeren om deze toegankelijker, betaalbaarder en van hogere kwaliteit te maken. De partij stelt voor het eigen risico volledig af te schaffen, de zorgpremie te verlagen, het basispakket uit te breiden en winsten in de zorgsector te beperken. DENK financiert deze plannen door hogere belastingen voor grote bedrijven en superrijken, en benadrukt expliciet dat er niet op de zorg bezuinigd zal worden.
Geen bezuinigingen, maar juist meer investeren in de zorg
DENK kiest ervoor om de zorg te versterken en uit te breiden, in plaats van te besparen. De partij wil de zorg betaalbaarder maken door het eigen risico af te schaffen, de premie te verlagen en het basispakket uit te breiden. Besparingen worden gezocht in het beperken van winsten en marktwerking, niet door te snijden in zorguitgaven. DENK benadrukt dat uitgaven aan zorg altijd op peil blijven en niet worden geraakt door bezuinigingen.
“Wij willen daarom meer investeren in de zorg en maatregelen nemen om de zorg betaalbaar, mensgericht en toegankelijk te maken.”
“Wij staan daarom voor meer geld voor het onderwijs, voor betaalbare woningen, voor het openbaar vervoer, voor de zorg en voor andere publieke voorzieningen.”
“Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Zorg betaalbaarder maken door winsten en marktwerking te beperken
In plaats van te besparen op zorg, wil DENK de kosten drukken door winsten in de medische industrie en bij zorgverzekeraars te beperken, en marktwerking terug te dringen. Dit moet leiden tot lagere premies en meer geld voor zorg, zonder dat dit ten koste gaat van het zorgaanbod of de kwaliteit.
“Het volledig afschaffen van het eigen risico in de zorg.”
“Het verlagen van de zorgpremie, met name voor lage- en middeninkomens. Dit gaan we doen door het beperken van de winsten in de medische industrie en de big pharma.”
“We leggen de winsten van zorgverzekeraars wettelijk aan banden, gaan bonussen voor bestuurders tegen en willen dat reserves meer ingezet worden voor premieverlagingen.”
“Wij breiden het basispakket uit. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.”
Financiering via hogere lasten voor grote bedrijven en superrijken
DENK financiert haar investeringen in de zorg door hogere belastingen voor grote bedrijven en vermogenden, en door het afschaffen van belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten. De partij sluit expliciet uit dat de zorguitgaven worden verlaagd om deze plannen te bekostigen.
“Op fiscaal gebied kan dekking worden gerealiseerd door een eerlijkere bijdrage uit de winsten van grote bedrijven en van de superrijken.”
“Deze eerlijke bijdrage vragen wij ook van zeer grote vermogens.”
“Binnen de inkomstenbelasting zorgen wij voor een rechtvaardigere verdeling door van superrijken een eerlijke bijdrage te vragen.”
Forum voor Democratie (FVD) wil niet besparen op de zorg, maar juist investeren in betaalbaarheid, toegankelijkheid en het verminderen van bureaucratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van het eigen risico, het verhogen van salarissen voor zorgmedewerkers, het heropenen van regionale ziekenhuizen en het uitbreiden van het basispakket. FVD positioneert zich expliciet tegen bezuinigingen op de zorg en pleit voor meer middelen en minder regels.
Eigen risico en zorgpremies verlagen
FVD wil de zorg betaalbaarder maken door het eigen risico en de zorgpremies te verlagen, zodat zorg voor iedereen toegankelijk blijft. Dit is een directe investering in de zorgkosten voor burgers en staat haaks op bezuinigingen.
Meer geld naar zorgpersoneel en arbeidsvoorwaarden
FVD wil structureel meer geld uittrekken voor zorgmedewerkers, onder andere door salarisverhogingen en betere arbeidsvoorwaarden. Dit is expliciet géén besparing, maar een investering in het zorgpersoneel.
“We verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat. Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
“We verbeteren de arbeidsvoorwaarden en CAO’s in (academische) ziekenhuizen, zodat de zorg weer aantrekkelijk wordt voor personeel.”
Bureaucratie en administratieve lasten verminderen
FVD wil fors snijden in bureaucratie en administratieve lasten in de zorg, zodat meer tijd en geld naar directe patiëntenzorg gaat. Dit is geen bezuiniging op zorgverlening, maar een herallocatie van middelen van administratie naar zorg.
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren)...”
“Forum voor Democratie wil dat zorgprofessionals weer de ruimte krijgen om naar eigen inzicht behandelingen voor te stellen, zonder dat verzekeraars of managers hen tegenhouden. Ook willen wij radicaal snoeien in de duizenden zorgindicatoren die ziekenhuizen gijzelen in papierwerk, zodat de tijd en energie weer ten goede komen aan de patiënt in plaats van aan administratie.”
Heropenen en behouden van regionale ziekenhuizen
FVD wil recent gesloten ziekenhuizen heropenen en inzetten op kleinschalige, regionale zorg. Dit betekent juist méér zorgcapaciteit en geen besparing.
NSC kiest er expliciet voor om niet te besparen op de zorg als dit ten koste gaat van toegankelijkheid en solidariteit. Ze willen de stijgende zorgkosten beheersen door verspilling en ondoelmatige zorg aan te pakken, maar investeren tegelijkertijd in personeel, preventie en het toegankelijk houden van zorg. Concrete voorstellen zijn het beperken van het eigen risico per behandeling, het schrappen van niet-bewezen zorg uit het basispakket, en het kritisch beoordelen van dure geneesmiddelen.
Geen bezuinigingen die toegankelijkheid of solidariteit uithollen
NSC stelt dat kostenbeheersing nodig is, maar sluit expliciet bezuinigingen uit die de toegankelijkheid of solidariteit van het zorgstelsel aantasten. Ze accepteren een hoger begrotingstekort om investeringen in zorg mogelijk te maken.
“Ook binnen de sociale zekerheid en zorg kijken we hoe we de stijgende kosten in de hand kunnen houden. Maar we accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
“Op korte termijn geven we prioriteit aan hoognodige investeringen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid of gezondheidszorg in ons land.”
Schrappen van niet-bewezen en ondoelmatige zorg
NSC wil besparen door kritisch te kijken naar de effectiviteit van zorg en het basispakket te ontdoen van niet-bewezen behandelingen. Dit is gericht op doelmatigheid, niet op generieke bezuinigingen.
Beperken van het eigen risico per behandeling
In plaats van het eigen risico te halveren, kiest NSC voor een systeem waarbij per behandeling een beperkte eigen bijdrage geldt, met een maximum. Dit is bedoeld om de zorg toegankelijk te houden en stapeling van kosten te voorkomen.
Investeren in personeel en preventie, niet besparen
NSC kiest voor investeringen in zorgpersoneel, preventie en het terugdringen van bureaucratie, in plaats van generieke besparingen op zorg.
Kritisch op verspilling en doelmatigheid
NSC wil verspilling tegengaan en kritisch kijken naar bestaande regelingen, maar dit is niet specifiek gericht op generieke zorgbezuinigingen.
BBB wil besparen op de zorg door bureaucratie, managementlagen en niet-werkzame zorg te schrappen, en door digitalisering en standaardisatie kosten te verlagen. Tegelijkertijd investeert BBB in zorg dichtbij, meer handen aan het bed en het behoud van regionale ziekenhuizen, waarbij besparingen vooral gezocht worden in efficiëntie en het beperken van verspilling, niet in het verminderen van noodzakelijke zorg.
Schrappen van niet-werkzame en overbodige zorg
BBB wil de kosten van de zorg verlagen door alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket te houden en niet-werkzame zorg uit te sluiten. Dit moet de basisverzekering goedkoper maken en verspilling tegengaan.
Besparen op bureaucratie, management en administratieve lasten
BBB ziet het terugdringen van managementlagen, overbodige regels en administratieve lasten als een belangrijke bron van besparing. Door minder bureaucratie en efficiëntere processen wil BBB miljarden besparen zonder te snijden in de directe zorgverlening.
“Ten eerste moeten managementlagen worden verminderd, zodat zorgprofessionals zelfsturend kunnen zijn in plaats van te worden aangestuurd.”
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
“De zorg piept en kraakt onder onnodige regels en papierwerk. Dat kost niet alleen tijd, maar ook vele miljarden euro’s per jaar. Veel zorgverleners verlaten daardoor vroegtijdig het vak. We schaffen overbodige regels af en stoppen met het 'indicatiecircus', zodat zorgverleners weer kunnen zorgen.”
“Normering van het aantal managementfuncties zonder rechtstreekse zorgtaken, op 5 procent.”
Digitalisering en standaardisatie om kosten te besparen
BBB wil door digitalisering, standaardisatie van ICT en efficiëntere processen de werkdruk verlagen en kosten besparen, zodat meer geld naar directe zorg kan gaan.
“Door uniforme ICT-standaarden en efficiëntere processen besparen we heel veel geld, terwijl we de werkdruk verlagen en de zorg toegankelijk houden.”
“Er is een eis nodig voor nieuwe zorgtechnologie om verschillende producten onderling aansluitbaar te maken. Zo hoeven zorgmedewerkers niet met acht apps te werken en werkt digitalisering daadwerkelijk tijd en kostenreducerend.”
Centralere aansturing en herziening indicatiestelling
BBB wil de zorg centraler aansturen en de indicatiestelling eenduidiger maken om grip op de uitgaven te krijgen. Dit moet versnippering en ongelijkheid tegengaan en levert volgens BBB een besparing op.
“Daarmee kiezen we voor centralere aansturing, een eenduidiger indicatiestelling en betere grip op de uitgaven. Zo blijft zorg beschikbaar voor wie het echt nodig heeft en voorkomen we versnippering en ongelijkheid in toegang. Deze hervorming levert bovendien een besparing op, die we inzetten voor het betaalbaar en bereikbaar houden van de zorg in de toekomst.”
GroenLinks-PvdA kiest er nadrukkelijk voor om niet te besparen op de zorg, maar juist te investeren in toegankelijke, betaalbare en publieke zorg. Ze willen de zorgpremie en het eigen risico verlagen, meer zorg in het basispakket opnemen, en de financiering eerlijker verdelen door hogere inkomens meer te laten bijdragen. Hun visie is dat solidariteit en publieke regie centraal moeten staan, waarbij winstbejag en marktwerking worden teruggedrongen.
Zorgpremie en eigen risico omlaag, financiering eerlijker
GroenLinks-PvdA wil de zorgkosten voor burgers verlagen door het eigen risico stapsgewijs af te schaffen en de zorgpremie te verlagen. De financiering van de zorg wordt collectiever en progressiever, zodat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen en de middenklasse minder. Dit is expliciet géén bezuiniging op de zorg, maar een herverdeling van de lasten.
“We leggen geen rekening neer bij mensen die ziek worden. Daarom komen we met een nieuw plan om het eigen risico te verlagen, waardoor ook de zorgpremie omlaag kan.”
“We gaan de zorg op een andere manier financieren. Dat betekent dat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen, de middenklasse minder. Mensen gaan minder premies betalen en we financieren een groter deel collectief.”
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal.”
“De zorgpremie gaat omlaag door de zorgkosten op een eerlijkere manier te verdelen.”
Meer zorg in het basispakket, geen bezuinigingen
In plaats van te besparen, breidt GroenLinks-PvdA het basispakket uit en investeert in toegankelijke zorg. Noodzakelijke zorg wordt collectief betaald en extra vergoedingen komen beschikbaar voor bijvoorbeeld tandarts en fysiotherapie.
“Voor noodzakelijke zorg zou je geen rekening moeten krijgen. Die kosten betalen we gezamenlijk. Dat is solidariteit. Brillen voor kinderen en spraakcomputers komen in het basispakket. Een bezoek aan de tandarts of de fysiotherapeut wordt weer vergoed uit het basispakket.”
Winstbejag en marktwerking terugdringen, publieke zorg versterken
De partij wil geld in de zorg houden door commerciële partijen en winstuitkeringen te weren, en door meer publieke regie en samenwerking in plaats van marktwerking. Dit is bedoeld om verspilling en uitgaven aan winsten te voorkomen, niet om te bezuinigen op zorgverlening zelf.
“We strijden tegen commerciële partijen in de zorg voor wie winst het hoofddoel is. We scherpen daarom het winstverbod in de zorg aan.”
“We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan zodat samenwerking loont.”
“We zetten in op sterke publieke zorg, waarbij iedereen toegang heeft tot betaalbare goede zorg.”
Geen bezuinigingen, maar investeringen in zorg
GroenLinks-PvdA spreekt zich expliciet uit tegen bezuinigingen op de zorg en kiest voor investeringen in publieke voorzieningen.
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
50PLUS is expliciet tegen bezuinigingen op de zorg en pleit juist voor structurele investeringen in ouderenzorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en het versterken van de eerstelijnszorg. Hun programma bevat geen voorstellen om te besparen op de zorg; in plaats daarvan willen ze zorgfraude en verspilling aanpakken, maar zonder te snijden in de zorgverlening zelf. 50PLUS positioneert zich als een partij die de zorg toegankelijker, betaalbaarder en kwalitatief beter wil maken, vooral voor ouderen.
Bestrijden van zorgfraude en verspilling, geen bezuinigingen op zorgverlening
50PLUS wil geen besparingen realiseren door te snijden in de zorg, maar richt zich op het aanpakken van fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen de collectieve sector, waaronder de zorg. Dit is bedoeld om middelen efficiënter te besteden, niet om de zorg te versoberen of te bezuinigen op zorgverlening.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Het aanpakken van zorgfraude.”
Structurele investeringen en uitbreiding in de zorg
In plaats van te besparen, wil 50PLUS juist investeren in de zorg, met nadruk op ouderenzorg, eerstelijnszorg en ondersteuning van mantelzorgers. Ze pleiten voor uitbreiding van zorgvoorzieningen en het verlagen van het eigen risico, wat juist leidt tot hogere uitgaven.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
“Een verlaging van het eigen risico zorg, op een manier die mensen met een laag inkomen ook werkelijk meer oplevert.”
Geen bezuinigingen op zorg, maar betaalbare en toegankelijke zorg
50PLUS benadrukt het belang van betaalbare en toegankelijke zorg, zonder te besparen op de dekking of kwaliteit. Ze willen juist de dekking behouden en verbeteren.
BIJ1 is fel tegen bezuinigingen op de zorg en wil juist méér investeren in toegankelijke, betaalbare en publieke zorg. Ze willen de marktwerking en winstoogmerk uit de zorg halen door een Nationaal Zorgfonds op te richten, alle zorginstellingen te nationaliseren en bureaucratie te verminderen. BIJ1 stelt dat andere partijen wél besparen op de zorg door marktwerking, concurrentie en kostenbesparingen boven zorgbehoefte te plaatsen, wat volgens hen leidt tot slechtere en duurdere zorg.
Zorg volledig in publieke handen, geen marktwerking
BIJ1 wil alle zorginstellingen en verzekeraars nationaliseren en een Nationaal Zorgfonds oprichten dat alle zorg dekt, zonder premies of eigen bijdragen. Ze stellen dat marktwerking en concurrentie in de zorg leiden tot kostenbesparingen die ten koste gaan van de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg. Door de zorg in publieke handen te nemen, willen ze juist investeren in personeel en kwaliteit, en niet besparen op de zorg.
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
“Zorg mag geen winstmodel zijn. We zetten een stop op private zorginstellingen, nemen alle zorginstellingen weer in publieke handen en werken organisatiebelangen weg.”
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd.”
“Op dit moment worden kostenbesparingen en financiële belangen boven de zorgbehoefte geplaatst. Dit gaat ten koste van de betaalbare, toegankelijke en gelijkwaardige zorg waar wij allemaal recht op hebben.”
Investeren in personeel en kwaliteit, niet besparen
BIJ1 verzet zich tegen besparingen op de zorg door te investeren in zorgpersoneel, het verlagen van werkdruk en het afschaffen van bureaucratie. Ze willen geld dat nu naar management, commercie en aanbestedingen gaat, inzetten voor betere zorg en hogere lonen voor zorgmedewerkers.
“In plaats van geld te verkwisten aan managers, commercie en aanbestedingstrajecten, investeren we meer in personeel en kwalitatieve zorg.”
“We verlagen de werk- en regeldruk in de zorg door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen. Ook gaan we alle zorgmedewerkers, van de verplegers in de medische zorg tot de jeugdzorgmedewerkers, eerlijker betalen.”
Stoppen met stapeling van zorgkosten en eigen bijdragen
BIJ1 wil de stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn stoppen, met name voor mensen met een levenslange of levensbrede handicap. Ze schaffen het eigen risico af en willen dat iedereen toegang heeft tot zorg zonder financiële drempels.
Het CDA wil de zorg toekomstbestendig en betaalbaar houden door te besparen op niet-effectieve zorg, het terugdraaien van de verlaging van het eigen risico, het beperken van ongecontracteerde zorg, en het verhogen van eigen bijdragen in de Wmo en jeugdzorg. De partij kiest voor strengere pakketselectie, meer individuele verantwoordelijkheid en het ontmoedigen van overconsumptie, maar benadrukt dat solidariteit en kwaliteit behouden moeten blijven.
Strenger basispakket en schrappen niet-effectieve zorg
Het CDA wil besparen door alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket te houden en niet-effectieve zorg uit te sluiten. Dit moet de stijgende zorgkosten afremmen en de kwaliteit waarborgen.
“In het basispakket verzekeren we bewezen effectieve zorg. Het Zorginstituut Nederland moet strenger en transparanter toetsen bij toelating en vaker het bestaande pakket evalueren, mede op basis van data en transparantie over prestaties. Bewezen niet-effectieve zorg moet uit het pakket.”
“Dat geldt ook voor (her)beoordelen van effectiviteit van dure medicijnen. We willen de bevoegdheden van het Zorginstituut daartoe vergroten.”
Terugdraaien verlaging eigen risico en meer eigen bijdragen
Het CDA kiest ervoor de voorgenomen verlaging van het eigen risico terug te draaien en meer inkomensafhankelijke bijdragen in te voeren in de Wmo en lichte jeugdzorg. Hiermee wordt een groter deel van de zorgkosten bij de burger gelegd.
Stoppen vergoeding ongecontracteerde zorg
Om kosten te drukken en de groei van het zorgaanbod te beperken, wil het CDA stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg.
“We stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg, om de groei van het aanbod af te remmen en de zorgverzekeraars aan te moedigen om kosten te drukken en betere kwaliteitseisen te kunnen stellen.”
Hervormen jeugdzorg en beperken aanbod
Het CDA wil het aanbod van jeugdzorg beperken tot wat noodzakelijk en effectief is, onder andere door het stoppen van vergoeding voor ongecontracteerde jeugdzorg en het terugbrengen van de omvang en intensiteit van zorg.
“Om ervoor te zorgen dat de jeugdhulp van goede kwaliteit is, stoppen we het vergoedingspercentage voor ongecontracteerde jeugdzorg.”
“Gemeenten zetten zich samen met aanbieders in om de omvang en intensiteit van de zorg terug te brengen via de kwaliteitsverbetering en landelijke transparantie rond goede praktijken.”
De ChristenUnie kiest nadrukkelijk niet voor bezuinigingen op de zorg, maar wil juist investeren in kwaliteit, toegankelijkheid en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het halveren van de zorgpremie voor lagere inkomens, het beëindigen van marktwerking, het terugdraaien van bezuinigingen op gehandicaptenzorg, en het sturen op passende zorg om onnodige behandelingen te voorkomen. De kern van hun visie is dat zorg geen markt is, maar een collectieve verantwoordelijkheid, waarbij solidariteit en toegankelijkheid voorop staan.
Halveren zorgpremie en inkomensafhankelijke bijdrage
De ChristenUnie wil de zorgpremie halveren en de zorgtoeslag vervangen door een uitkeerbare belastingkorting, zodat mensen met een lager inkomen minder kwijt zijn aan zorg. Dit is geen bezuiniging, maar een herverdeling van lasten.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het resterende deel van onze financiële bijdrage aan de zorgkosten wordt verrekend via de loonstrook. Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
Einde aan marktwerking in de zorg
De partij wil marktwerking in de zorg beëindigen, omdat dit volgens hen leidt tot verkeerde prikkels en hogere kosten. Dit is bedoeld om geld effectiever te besteden, niet om te besparen.
“Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het leidt tot prikkels die niet passen bij een samenleving waarin we omzien naar elkaar.”
“De zorg is geen markt; daarom wordt de invloed van de markt in de zorg teruggedrongen. Dit betekent dat perverse prikkels worden weggenomen en dat het geld besteed wordt aan waar de zorg voor bedoeld is.”
Terugdraaien bezuinigingen op gehandicaptenzorg
De ChristenUnie keert zich expliciet tegen eerdere bezuinigingen op de gehandicaptenzorg en investeert juist extra.
“De bezuiniging op de gehandicaptenzorg wordt teruggedraaid. We investeren in de kwaliteit en beschikbaarheid van personeel en voorzieningen in de gehandicaptenzorg...”
Sturen op passende zorg, niet op bezuiniging
De partij wil sturen op passende zorg om overbehandeling en onnodige kosten te voorkomen, maar dit is gericht op kwaliteit en doelmatigheid, niet op bezuinigen.
“Personeelstekorten, stijgende zorgkosten en vergrijzing dwingen om na te denken over wat passende zorg is en wat niet. Professionele zorg kan niet alles oplossen. Bovendien staat van te veel medische behandelingen niet vast of ze effectief zijn en voor wie.”
“Het Zorginstituut krijgt meer instrumenten om dit te sturen zodat alleen passende zorg in het zorgverzekeringspakket zit.”
Investeren in acute zorg en regionale spreiding
De ChristenUnie wil extra geld uittrekken voor acute zorg in de regio en voor het behoud van spoedeisende hulp.
“Ziekenhuizen, huisartsenposten, ambulancediensten en wijkverpleegkundige SEH-inzet in minder dichtbevolkte gebieden krijgen daarvoor extra geld.”
Terugdraaien bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking (niet zorg)
Hoewel niet direct zorg, noemt de partij expliciet het terugdraaien van bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking, wat hun algemene anti-bezuinigingshouding onderstreept.
“De bezuiniging op de allerarmsten wereldwijd wordt teruggedraaid.”
D66 wil de stijging van de zorgkosten beperken, maar kiest niet voor harde bezuinigingen of het verhogen van het eigen risico. In plaats daarvan zet D66 in op het schrappen van niet-effectieve zorg, meer preventie, digitalisering en het voorkomen van onnodige behandelingen. De partij wil zorg betaalbaar houden door verspilling tegen te gaan en alleen bewezen effectieve zorg te vergoeden.
Schrappen van niet-effectieve en onnodige zorg
D66 wil besparen op de zorg door alleen behandelingen en medicijnen te vergoeden die bewezen effectief zijn. Hiermee wil de partij verspilling tegengaan en de zorgkosten beperken, zonder te snijden in noodzakelijke of kwalitatief goede zorg.
“Om iedereen de juiste en passende zorg te kunnen bieden, vergoeden we geen zorg meer die onnodig is of waarvan niet bewezen is dat het effectief werkt.”
“Volgens schattingen van het Zorginstituut is maar liefst 30% tot 40% van de zorg in Nederland niet bewezen effectief. Het gaat bijvoorbeeld om overbodige scans en röntgenfoto’s, of medicijnen die niet goed werken, zoals onnodige antibiotica. Ook bepaalde ingrepen hebben weinig bewezen nut, zoals buisjes plaatsen bij kinderen, amandelen knippen, onnodige knieoperaties of astmabehandelingen die niet werken.”
Beperken van de stijging van de zorgkosten
D66 erkent de noodzaak om keuzes te maken in de begroting en noemt expliciet het beperken van de stijging van de zorgkosten als onderdeel van hun financiële beleid. Dit betekent niet direct harde bezuinigingen, maar wel een rem op de groei van de uitgaven.
Geen verhoging van het eigen risico, maar gerichte aanpak
D66 kiest er bewust voor om het eigen risico niet te verhogen en niet te kiezen voor generieke bezuinigingen zoals een halvering van het eigen risico, omdat dit volgens de partij leidt tot hogere premies en langere wachtlijsten. In plaats daarvan wordt ingezet op een gerichte aanpak voor kwetsbare groepen.
“We verhogen het eigen risico van €385 euro niet en je betaalt niet meer dan €150 euro per behandeling. Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen.”
“Het eigen risico blijft, zodat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Een algemene halvering klinkt goed, maar leidt tot langere wachtlijsten en hogere premies. En dat moeten mensen uiteindelijk zelf ophoesten. D66 kiest daarom voor een gerichte aanpak.”
Investeren in preventie en digitalisering om zorgkosten te beheersen
D66 wil op de lange termijn zorgkosten beperken door te investeren in preventie en digitalisering, zodat minder mensen ziek worden en de zorg efficiënter wordt georganiseerd.
“We zetten in op de gezondste generatie ooit. Een gezonde samenleving begint met voorkomen dat mensen ziek worden. Daarom investeren we flink in preventie.”
“We maken gebruik van technologie en digitalisering - digitaal toegankelijk en bruikbaar voor iedereen - om werkdruk te verminderen. Zo houden zorgverleners meer tijd over voor zorg voor patiënten.”
JA21 wil de groei van de zorguitgaven beperken en kiest expliciet voor maatregelen die de kostenstijging in de zorg afremmen, onder andere door het zorgbudget minder snel te laten groeien en de verlaging van het eigen risico terug te draaien. Tegelijkertijd wil de partij verspilling tegengaan, efficiënter gebruikmaken van bestaande infrastructuur en administratieve lasten fors verminderen, maar bezuinigen op de maatschappelijke ondersteuning via gemeenten wijst JA21 expliciet af.
Groei zorguitgaven beperken en eigen risico niet verlagen
JA21 vindt dat de stijgende zorgkosten niet langer houdbaar zijn voor werkenden en wil daarom de groei van het zorgbudget beperken. Ook wordt de voorgenomen verlaging van het eigen risico teruggedraaid, waarmee feitelijk wordt bespaard op de zorguitgaven.
Efficiënter gebruik van zorginfrastructuur en tegengaan verspilling
Om kosten te besparen zonder direct te snijden in zorgverlening, wil JA21 bestaande infrastructuur beter benutten en verspilling van medicatie en zorgcapaciteit tegengaan. Dit zijn concrete maatregelen om de uitgaven te beperken.
“Daarnaast willen wij dure infrastructuur beter benutten door deze ook ‘s nachts en in weekenden efficiënter in te zetten.”
“Het daarom is van groot financieel belang om verspilling van nog inzetbare medicijnen tegen te gaan.”
“Ten slotte wordt veel dure zorgcapaciteit verspild doordat patiënten zelf niet komen opdagen voor gemaakte afspraken. JA21 wil deze kosten doorberekenen middels een boete als afspraken zonder goede reden worden gemist.”
Geen verdere bezuinigingen op maatschappelijke ondersteuning gemeenten
JA21 maakt een expliciete uitzondering voor de maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en wil hier niet op bezuinigen, ondanks de wens om elders te besparen.
De Partij voor de Dieren (PvdD) is expliciet tegen bezuinigingen op de zorg en pleit juist voor meer investeringen, betere toegankelijkheid en het afschaffen van marktwerking. Hun programma bevat geen voorstellen om te besparen op de zorg, maar richt zich op het investeren in zorgpersoneel, het afschaffen van het eigen risico, en het structureel financieren van essentiële zorg. De PvdD wil verspilling en perverse prikkels tegengaan, maar deze middelen worden direct hergeïnvesteerd in de zorg.
Tegen bezuinigingen, investeren in zorg en toegankelijkheid
De PvdD verzet zich tegen bezuinigingen en wil juist investeren in zorg, met als doel de kwaliteit en toegankelijkheid te verbeteren. Ze willen het eigen risico afschaffen, de zorgtoeslag overbodig maken, en structureel meer geld uittrekken voor preventie en zorgpersoneel. Besparingen door het tegengaan van verspilling of fraude worden niet gezien als bezuinigingen, maar als middelen die terugvloeien naar de zorg.
“De laatste jaren is er te veel aandacht geweest op de kosten van de zorg, die door de wijze waarop de zorg nu is ingericht juist steeds verder toenemen. Door vooral naar de kosten te kijken, zijn de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg uit beeld geraakt.”
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan.”
“De bezuinigingen op de CAK-regeling en de subsidieregeling voor zorg aan onverzekerden (sov) worden teruggedraaid.”
“We investeren flink in zorgverleners door ruimte voor (bij)scholing, goede arbeidsvoorwaarden en een salaris waar goed van rond te komen is.”
“We investeren in bewezen preventieve (online) programma’s binnen de geestelijke gezondheidszorg. De financiering wordt structureel geregeld, in samenwerking met verzekeraars, gemeenten, scholen en huisartsen.”
Bestrijden van verspilling en perverse prikkels, geen bezuiniging
De PvdD wil verspilling, fraude en perverse financiële prikkels in de zorg aanpakken, maar ziet dit niet als bezuiniging: vrijgekomen middelen worden direct geïnvesteerd in zorgverleners en patiënten. Dit is bedoeld om de zorg efficiënter en menselijker te maken, niet om te besparen op het zorgbudget.
“Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we per direct af. Publiek zorggeld hoort ten goede te komen aan patiënten en zorgverleners, niet aan financiële prikkels aan de top. Vrijgekomen middelen worden geïnvesteerd in mensen die direct zorg verlenen.”
“Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan – van onnodige medicatie en overbehandeling tot bureaucratie en inefficiënte organisatie.”
“Er zijn steeds meer signalen dat zorggeld niet goed en rechtmatig wordt besteed en bij malafide zorgaanbieders belandt. Er komt daarom een grootschalig landelijk onderzoek naar fraude in de zorg.”
De VVD kiest expliciet voor het besparen op de zorg door het basispakket te verkleinen, meer eigen bijdragen te vragen en alleen de meest effectieve behandelingen te vergoeden. De partij stelt dat deze scherpe keuzes nodig zijn om de zorg betaalbaar te houden en investeringen in andere sectoren mogelijk te maken. De nadruk ligt op kostenbeheersing, doelmatigheid en het beperken van de groei van de zorguitgaven.
Kleiner basispakket en strengere vergoedingseisen
De VVD wil het basispakket beperken tot alleen de meest effectieve behandelingen en kritisch toetsen welke zorg nog wordt vergoed. Dit betekent dat minder zorg vanuit het basispakket wordt vergoed, wat direct leidt tot besparingen.
“De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt. Om dit te bereiken, toetsen we steviger op wat er in het basispakket komt. Dit leidt tot een kleiner basispakket, maar vooral tot betere zorg.”
“We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
Meer eigen bijdragen en mogelijk hoger eigen risico
De VVD kiest ervoor om de zorgpremie te verlagen in plaats van het eigen risico, en sluit een verdere verhoging van het eigen risico niet uit. Ook worden meer eigen bijdragen voorgesteld als middel om de zorgkosten te beheersen.
“We draaien de verlaging van het eigen risico terug. Dit zorgt er nu voor dat de maandelijkse premie omlaaggaat. We bekijken of een verdere verhoging van het eigen risico nodig is om de premies betaalbaar te houden, waarbij we rekeninghouden met de draagkracht van bijvoorbeeld mensen die chronisch ziek zijn.”
“Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel...”
Minder groei van zorguitgaven dan economie
De VVD wil dat de overheidsuitgaven aan zorg niet harder groeien dan de economie, waarmee zij expliciet inzet op het beperken van de groei van de zorgkosten.
“We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“We zullen extra maatregelen moeten nemen om de stijgende kosten van de zorg en de vergrijzing onder controle te kunnen houden, zodat we ook in de toekomst goede zorg en een sterk sociaal vangnet hebben. Dit zal stevig ingrijpen vragen in de zorg...”
Kostenbesparing door doelmatigheid en minder verspilling
De VVD wil zorgverzekeraars en zorgkantoren meer ruimte geven om doelmatigheid te bevorderen en kosten te beperken, onder andere door normen tegen verspilling en inefficiëntie.
“We stellen zorgverzekeraars en zorgkantoren in staat de doelmatigheid van de zorg verder te verbeteren en de kosten te beperken, in lijn met de gesloten zorgakkoorden. We stellen normen om verspilling en inefficiënties tegen te gaan.”
Huishoudelijke hulp niet meer standaard in Wmo
De VVD wil huishoudelijke hulp niet langer standaard onderdeel laten zijn van de Wmo, wat een directe bezuinigingsmaatregel is.
“Huishoudelijke hulp wordt niet meer standaard onderdeel van de Wmo.”
De PVV is expliciet tegen bezuinigingen op de zorg en wil juist investeren, onder meer door het afschaffen van het eigen risico, het toevoegen van de tandarts aan het basispakket en het behouden van regionale ziekenhuizen. Besparingen worden gezocht buiten de zorg, zoals bij asielopvang, ontwikkelingshulp en klimaatbeleid, zodat er meer geld beschikbaar komt voor de zorg. De partij benadrukt dat bureaucratie en managementlagen in de zorg worden geschrapt om middelen efficiënter te besteden, maar niet om te bezuinigen op de zorg zelf.
Geen bezuinigingen, maar investeringen in de zorg
De PVV stelt expliciet dat zij niet wil besparen op de zorg, maar juist wil investeren en uitbreiden. De partij wil het eigen risico afschaffen, de tandarts terug in het basispakket brengen, regionale ziekenhuizen behouden en extra investeren in ouderenzorg. Besparingen worden buiten de zorg gezocht.
“De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“De PVV heeft een groot hart voor de zorg. We investeren in de ouderenzorg; daar staat al € 600 miljoen voor gereserveerd. We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af. Verder komt de tandarts weer terug in het basispakket.”
“Regionale ziekenhuizen behouden met spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg – indien nodig met financiële steun”
Efficiënter besteden door schrappen van bureaucratie en management
De PVV wil de zorg efficiënter maken door bureaucratie en managementlagen te schrappen, maar dit is niet bedoeld als bezuiniging op de zorguitgaven zelf. Het doel is om meer geld direct naar zorgverlening te laten gaan en verspilling tegen te gaan.
Besparingen buiten de zorg om zorg te financieren
Om de investeringen in de zorg te kunnen betalen, wil de PVV fors bezuinigen op andere terreinen zoals asielopvang, ontwikkelingshulp, de EU-afdracht en klimaatbeleid. Dit geld wordt expliciet niet uit de zorg gehaald.
“We dekken onze voorstellen door elders de uitgaven te beperken. We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners. De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
BVNL wil fors besparen op de zorg door bureaucratie te verminderen, kritisch te kijken naar welke zorg wordt verleend en vergoed, en zorg in natura volledig te vervangen door persoonsgebonden budgetten (PGB). De partij streeft naar meer transparantie, minder verspilling en het schrappen van overheidsbemoeienis, met als doel de zorg betaalbaar te houden en de regie bij de patiënt te leggen. Tegelijkertijd wil BVNL zorgmedewerkers in de lagere loonschalen beter belonen en fraude hard aanpakken.
Zorg in natura afschaffen, alleen nog PGB
BVNL wil alle zorg via persoonsgebonden budgetten laten verlopen en zorg in natura afschaffen. Dit moet leiden tot minder bureaucratie, meer regie voor de zorgbehoevende en lagere kosten door efficiëntere besteding van zorggeld.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Kritischer op welke zorg wordt vergoed
BVNL wil besparen door strenger te selecteren welke zorg wordt verleend en vergoed, en door te leren van efficiëntere zorgsystemen in andere landen.
“We moeten kritischer kijken naar welke zorg verleend en vergoed wordt.”
Structurele aanpak van bureaucratie en verspilling
De partij wil besparen door bureaucratie en verspilling in de zorg aan te pakken, regels te schrappen die efficiënte zorg in de weg staan, en alle geldstromen inzichtelijk te maken.
“Structurele aanpak van de bureaucratie in de zorg, er moet voornamelijk gewerkt worden in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Samen met zorgverleners wordt bekeken waar verspilling zit, waar wet- en regelgeving efficiëntie in de weg staat en waar deregulering mogelijk is. Deze regels worden aangepast als ze goedkopere, betere of slimmere zorg in de weg staan.”
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
Iedereen betaalt een niet-inkomensafhankelijke eigen bijdrage
BVNL wil dat iedereen per behandeling een eigen bijdrage betaalt, ongeacht het inkomen, om de zorgkosten te drukken.
“Iedereen betaalt een eigen bijdrage, per behandeling, die niet inkomensafhankelijk is.”
De SP stelt dat andere partijen, met name rechtse partijen zoals VVD, PVV, NSC en BBB, bezuinigen op de zorg of dit in de toekomst zullen doen, vooral door te kiezen voor hogere militaire uitgaven en marktwerking. De SP zelf positioneert zich hiertegenover door te pleiten voor investeringen in de zorg, het afschaffen van marktwerking en het Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico. Hun kernvisie is dat zorg een collectief recht is en geen plek heeft voor bezuinigingen of winstbejag.
Andere partijen bezuinigen op de zorg
De SP beschuldigt andere partijen, vooral aan de rechterzijde, van (voorgenomen) bezuinigingen op de zorg, vaak als gevolg van keuzes voor hogere militaire uitgaven of marktwerking. Dit wordt gepresenteerd als een bewuste politieke keuze die leidt tot afbraak van de zorg.
“Partijleiders van Timmermans tot en met Wilders hebben zich gecommitteerd aan de Trumpnorm van vijf procent. Het gaat hierbij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid. Partijen die anders beweren, houden de mensen in het land voor de gek.”
“Wordt het weer ieder voorzich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
SP investeert juist in zorg, niet besparen
De SP positioneert zichzelf expliciet als partij die niet bezuinigt op de zorg, maar juist investeert, onder andere door marktwerking af te schaffen en zorg collectief te organiseren. Ze stellen dat investeren in zorg op termijn kosten bespaart en de samenleving versterkt.
“In plaats van te bezuinigen gaan we weer investeren in een zorgstelsel dwat van ons allemaal is en waar we samen zeggenschap over hebben.”
“Voorkomen is beter dan genezen. Daarom moet er niet bezuinigd worden op preventieve zorg die wordt gegeven vanuit de GGD, maar moet er worden geïnvesteerd.”
“Door dit collectief te organiseren en gratis aan te bieden besparen we kosten, bestrijden we logge bureaucratie en garanderen we de basis voor een goed leven.”
“Door goede zorg zonder eigen risico hoeft niemand meer zorg te mijden. Door deze investeringen in de gezondheid van mensen zorgen we dat mensen zich kunnen richten op het moois in het leven en voorkomen we hogere kosten op de langere termijn.”
Volt is expliciet tegen het besparen op de zorg door het basispakket uit te kleden of behandelingen te schrappen vanwege financiële tekorten. In plaats daarvan wil Volt investeren in zorg, onder meer door preventie te stimuleren, administratieve lasten te verlagen en de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Hun beleid richt zich op het verbeteren van de kwaliteit en doelmatigheid van zorg, niet op bezuinigen.
Geen besparingen op het basispakket of behandelingen
Volt verzet zich tegen het verminderen van het basispakket of het schrappen van behandelingen om financiële redenen. Zij vinden dat besparingen niet ten koste mogen gaan van de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg.
“Het is onverantwoord om het basispakket uit te kleden of behandelmogelijkheden te schrappen, omdat er op andere vlakken financiële tekorten zijn.”
Investeren in zorg en preventie
Volt kiest ervoor om te investeren in de zorg, onder andere door meer in te zetten op preventie, het aantrekkelijker maken van zorgopleidingen en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen.
“We draaien de bezuinigingen op en de decentralisatie van de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeren weer in onze gezondheidszorg.”
“Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector. Long covid erkennen we als beroepsziekte bij zorgmedewerkers. We investeren meer in onderzoek en maken zorgopleidingen aantrekkelijker, bijvoorbeeld door geen collegegeld te vragen.”
Alleen niet-effectieve behandelingen uit het basispakket
Volt staat alleen toe dat behandelingen die wetenschappelijk bewezen niet effectief zijn, uit het basispakket worden verwijderd. Dit is geen bezuinigingsmaatregel, maar een kwaliteitsmaatregel.
“Behandelingen die volgens wetenschappelijk onderzoek niet effectief zijn of niet meer het effectiefste alternatief zijn, mogen wel uit het basispakket verwijderd worden.”
De SGP wil de groei van de zorguitgaven beperken door te sturen op doelmatigheid en het schrappen van niet-effectieve zorg, maar kiest niet voor harde bezuinigingen of versobering van het basispakket. De partij zet in op een (kosten)effectiever zorgstelsel, het beperken van onnodige zorg en het reguleren van uitgaven, terwijl essentiële zorg en toegankelijkheid behouden blijven. Concrete maatregelen zijn onder meer het niet langer collectief financieren van niet-bewezen effectieve zorg en het kritisch kijken naar onnodige zorguitgaven.
Niet-bewezen effectieve zorg niet langer collectief financieren
De SGP wil besparen op de zorg door behandelingen die niet bewezen effectief zijn uit het collectieve pakket te halen. Dit moet verspilling tegengaan en de zorguitgaven beperken, zonder dat dit ten koste gaat van noodzakelijke en bewezen zorg.
“Zorg die niet-bewezen effectief is, wordt niet (langer) collectief gefinancierd.”
Kritisch op onnodige zorguitgaven
De SGP benoemt expliciet dat zij kritisch kijkt naar uitgaven aan onnodige zorg, als onderdeel van het beperken van de groei van de overheidsuitgaven. Dit betekent dat er besparingen gezocht worden waar zorg niet noodzakelijk of doelmatig is.
“De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
(Kosten)effectiever basispakket doorlopend onderzoeken
De SGP wil het basispakket van de zorgverzekering (kosten)effectiever maken en stelt doorlopend onderzoek in om te kijken waar besparingen mogelijk zijn, zonder de toegankelijkheid van essentiële zorg aan te tasten.
“Er komt doorlopend onderzoek om te zorgen voor een (kosten)effectiever basispakket.”