Verkiezingsprogramma's 2025 overwelke partij heeft beste voor met de zorg
De SGP zet sterk in op het terugdringen van bureaucratie, het verhogen van waardering en beloning voor zorgverleners, en het waarborgen van toegankelijke en betaalbare zorg voor iedereen. De partij wil de regeldruk halveren, investeert in salarissen en scholing van zorgpersoneel, en beschermt de positie van huisartsen en kleinschalige zorgaanbieders. Hun visie is dat zorg mensgericht moet zijn, met meer ruimte voor informele zorg en minder systeemdruk, zodat de menselijke maat terugkeert in de zorg.
Regeldruk halveren en menselijke maat terug
De SGP ziet de groeiende bureaucratie als een van de grootste problemen in de zorg en wil deze drastisch verminderen. Door minder regels en meer vertrouwen in zorgprofessionals moet de zorg weer om de mens draaien, niet om het systeem.
“De SGP wil de regeldruk in de zorg halveren. Dit moet een topprioriteit zijn in de komende kabinetsperiode. Niet controledrift, maar vertrouwen wordt de norm.”
“De overheid gaat ingewikkelde zorgwetgeving vereenvoudigen, zoals voor onvrijwillige zorg en declaratieregelingen voor zorg aan onverzekerden.”
Salarisverhoging en scholing voor zorgpersoneel
Om het beroep aantrekkelijker te maken en personeelstekorten tegen te gaan, investeert de SGP in betere beloning en scholing voor verpleegkundigen en verzorgenden.
“Verpleegkundigen en verzorgenden krijgen een salarisverhoging. De SGP wil investeren in hun na- en bijscholing.”
Toegankelijke en betaalbare basiszorg voor iedereen
De SGP wil dat basiszorg zoals huisarts, tandarts en kraamhulp overal in Nederland beschikbaar en betaalbaar blijft, ongeacht woonplaats of inkomen. Ook wordt het eigen risico bevroren en de bijbetaling voor geneesmiddelen gemaximeerd.
“De SGP wil dat iedereen gebruik kan blijven maken van basiszorg zoals de huisarts, tandarts of kraamhulp. Ongeacht waar je woont.”
“De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.”
“Ook de komende periode wordt de bijbetaling voor geneesmiddelen gemaximeerd per jaar.”
Bescherming en versterking van huisartsenzorg
De SGP wil het opkopen van huisartspraktijken door investeerders zonder zorgervaring verbieden en het aantrekkelijker maken voor artsen om zich te vestigen in regio’s met een tekort.
Meer waardering en ondersteuning voor mantelzorgers en informele zorg
De SGP erkent de groeiende rol van mantelzorgers en vrijwilligers en wil hen structureel ondersteunen, onder meer met een mantelzorgvergoeding en pensioenopbouw.
“Mantelzorgers en vrijwilligers verdienen méér erkenning, waardering en ondersteuning.”
“Er komt een structurele mantelzorgvergoeding voor wie noodgedwongen zorgtaken op zich neemt.”
“Langdurige mantelzorgers moeten pensioen kunnen opbouwen en worden beschermd tegen financiële achterstand op lange termijn.”
Ziekenhuiszorg en acute zorg in de regio behouden
De SGP wil dat ziekenhuiszorg en acute zorg regionaal beschikbaar blijven, met aandacht voor ambulance-aanrijtijden en intensive care capaciteit.
Investeren in ouderenzorg en gehandicaptenzorg
De SGP wil passende zorg voor ouderen en mensen met een beperking, met minder herindicaties, recht op een casemanager en persoonsvolgend budget, en meer verpleeghuisplekken.
“Iedereen die complexe en langdurige zorg nodig heeft, krijgt recht op een casemanager.”
“De SGP wil een einde maken aan herindicaties van mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben. Ook krijgt deze groep recht op een persoonsvolgend budget.”
“Naast het passend maken van woningen voor ouderen en het creëren van geclusterde woonvormen wil de SGP ook ruimte bieden voor meer verpleeghuisplekken.”
NSC kiest voor een zorgstelsel waarin solidariteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid centraal staan, met minder marktwerking en meer ruimte voor zorgprofessionals. Ze willen het eigen risico beperken, bureaucratie halveren, regionale zorg behouden, en investeren in personeel en preventie. De partij zet zich af tegen commerciële prikkels en wil de menselijke maat terugbrengen in de zorg.
Beperken van het eigen risico en stapeling van zorgkosten
NSC wil het eigen risico vervangen door een beperkte eigen bijdrage per behandeling, zodat zorg toegankelijk blijft, vooral voor chronisch zieken en mensen met lage inkomens. Dit voorkomt dat mensen door hoge kosten zorg mijden.
“Het eigen risico mag de toegang tot de zorg niet belemmeren. In plaats van een halvering van het eigen risico in de zorgverzekering kiezen we voor een beperkte eigen bijdrage van € 50 per behandeling met een maximum van € 385.”
“We draaien de afschaffing van de tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten terug en beperken de stapeling van zorgkosten voor chronisch zieken.”
Terugdraaien van marktwerking en versterken solidariteit
NSC wil de marktwerking in de zorg terugdringen en de solidariteit via premies en belastingen behouden, zodat zorg voor iedereen bereikbaar en betaalbaar blijft. De zorgverzekeraar krijgt een dienende rol en het oordeel van de zorgprofessional is leidend.
“We willen een solidair systeem voor zorgverzekeringen. We maken ons zorgen over de financiële prikkels in de zorg die concurrentie aanwakkeren en die samenwerking en passende zorg belemmeren.”
“We hechten zeer aan het behoud van solidariteit in de bekostiging van de gezondheidszorg via premies en belastingen, zodat goede zorg bereikbaar en betaalbaar is en blijft voor jong en oud, arm en rijk, ziek en gezond.”
“Terugdringen van marktwerking in de zorg.”
Minder bureaucratie en meer ruimte voor zorgprofessionals
NSC wil de bureaucratie in de zorg drastisch verminderen, zodat zorgverleners meer tijd aan patiënten kunnen besteden. Nieuwe regelgeving wordt getoetst op regeldruk en het doel is om de bureaucratie in vijf jaar te halveren.
“Door de bureaucratie drastisch terug te dringen, willen we onze zorgprofessionals minder buiten de directe zorg laten werken en hen juist meer ruimte geven om bezig te zijn met waar hun hart ligt: de echte zorg aan het bed.”
“Ons doel is om de zorgbureaucratie in vijf jaar tijd te halveren, conform de aanbevelingen van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het rapport ‘Is dit wel verantwoord?’ (2023).”
Regionale en toegankelijke zorg, behoud streekziekenhuizen
NSC wil regionale zorgvoorzieningen behouden en schaalvergroting tegengaan, zodat de menselijke maat en nabijheid in de zorg gewaarborgd blijven. Streekziekenhuizen en regionale acute zorg moeten behouden blijven.
Investeren in zorgpersoneel en opleiden
NSC investeert in het opleiden van zorgpersoneel, verlaagt drempels voor zij-instromers en herintreders, en wil arbeidscontracten weer de norm maken om personeelstekorten tegen te gaan.
“We investeren in het opleiden van personeel.”
“Door middel van inzet van opleidingsfondsen en het persoonlijk ontwikkelbudget stimuleren we zij instroom en herintreders in de zorg.”
“Arbeidscontracten moeten weer de norm worden. Flexwerkers worden ook in de zorg louter voor ‘piek en ziek’ ingezet.”
Preventie en aandacht voor chronisch zieken
NSC wil meer investeren in preventie en geeft prioriteit aan zorg voor chronisch zieken, omdat voorkomen beter is dan genezen en maatschappelijke oorzaken van ziekte moeten worden aangepakt.
Basiszorg uitbreiden en drempels verlagen
NSC wil de jaarlijkse tandartscontrole in het basispakket, anticonceptie drempelloos maken, en de eigen bijdrage voor kraamzorg afschaffen om basiszorg toegankelijker te maken.
De PVV presenteert zichzelf als de partij die zorg weer betaalbaar en toegankelijk wil maken voor iedereen, met nadruk op het afschaffen van het eigen risico, het terugbrengen van de tandarts in het basispakket en het behouden van regionale ziekenhuizen. Hun visie is gericht op minder marktwerking, meer overheidsregie, minder bureaucratie en meer waardering voor zorgverleners en mantelzorgers. De partij stelt concrete maatregelen voor die direct de portemonnee en toegankelijkheid van de zorg raken.
Eigen risico volledig afschaffen
De PVV wil het eigen risico in de zorg volledig afschaffen, zodat niemand noodzakelijke zorg hoeft te mijden vanwege financiële redenen. Dit wordt gepresenteerd als een directe oplossing voor de betaalbaarheid van zorg, zonder dat de premie stijgt.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af.”
Tandarts terug in het basispakket
De PVV wil de tandartszorg weer in het basispakket opnemen, omdat een gezond gebit volgens hen geen luxe is en het mijden van de tandarts negatieve gevolgen heeft voor de algehele gezondheid.
Behoud en steun voor regionale ziekenhuizen
De partij wil dat belangrijke afdelingen van regionale ziekenhuizen (zoals spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg) nooit om financiële redenen worden afgeschaald of gesloten. De overheid moet bijspringen als er geldproblemen zijn.
“Wij vinden dat deze afdelingen nooit vanwege financiële problemen afgeschaald of gesloten mogen worden. De overheid krijgt hierover weer zeggenschap. Zodra een zorgafdeling in geldnood zit, moet de overheid wat ons betreft bijspringen. De PVV heeft hiervoor geld gereserveerd.”
“Regionale ziekenhuizen behouden met spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg – indien nodig met financiële steun”
Minder marktwerking en bureaucratie in de zorg
De PVV wil acute zorg uit de marktwerking halen, bureaucratie en managementlagen schrappen, en zorgverleners meer zeggenschap geven. Dit moet de zorg efficiënter, goedkoper en aantrekkelijker maken voor personeel.
Meer waardering en steun voor zorgpersoneel en mantelzorgers
De partij wil een mantelzorgbonus invoeren en een meerwerkbonus voor verplegend personeel, om extra inzet te belonen en personeelstekorten tegen te gaan. Ook wordt agressie tegen zorgpersoneel streng aangepakt.
Sneller vergoeden en produceren van medicijnen
De PVV wil medicijntekorten aanpakken door meer productie in eigen land en snellere vergoeding van dure medicijnen.
“Medicijntekorten minimaliseren we door apothekers meer vrijheid te geven om bij schaarste medicijnen met elkaar te delen. Daarnaast moet de medicijnproductie in eigen land omhoog. Dure medicijnen moeten veel sneller worden vergoed.”
“Medicijntekorten terugdringen”
“Hogere medicijnproductie in eigen land”
“Dure medicijnen sneller vergoeden”
BBB zet sterk in op zorg dichtbij de mensen, minder bureaucratie, en het investeren van zorggeld direct in zorgverleners en patiënten. De partij wil managementlagen en onnodige regels schrappen, regionale ziekenhuizen behouden, en zorgverzekeraars verplichten hun winsten in de zorg te investeren. BBB kiest voor een eenvoudiger, menselijker zorgstelsel met meer vertrouwen in zorgprofessionals en minder marktwerking in de basiszorg.
Minder management en bureaucratie, meer handen aan het bed
BBB wil de zorg ontdoen van overbodige managementlagen en regels, zodat zorgverleners meer tijd aan patiënten kunnen besteden. Dit moet de werkdruk verlagen, de kosten drukken en de menselijke maat terugbrengen in de zorg.
“Ten eerste moeten managementlagen worden verminderd, zodat zorgprofessionals zelfsturend kunnen zijn in plaats van te worden aangestuurd.”
“Normering van het aantal managementfuncties zonder rechtstreekse zorgtaken, op 5 procent.”
“De zorg piept en kraakt onder onnodige regels en papierwerk. Dat kost niet alleen tijd, maar ook vele miljarden euro’s per jaar.”
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
Zorg dichtbij: behoud regionale ziekenhuizen en huisartsenposten
BBB vindt dat goede zorg dichtbij huis essentieel is en wil daarom streekziekenhuizen en huisartsenposten behouden. Dit moet de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg in alle regio’s waarborgen.
“Goede zorg begint dichtbij, in de buurt: kleinschalig, eenvoudig en integraal, met vertrouwen en verbondenheid als basis. BBB wil streekziekenhuizen en huisartsenposten zoveel als mogelijk behouden.”
“Zorg dichtbij verdient steun. BBB vindt dat iedereen, waar je ook woont, toegang moet houden tot goede ziekenhuiszorg in de buurt. Regionale ziekenhuizen spelen daarin een onmisbare rol.”
“Daarom richten we een speciaal fonds op ter ondersteuning van regionale ziekenhuizen.”
Zorggeld direct naar zorg, niet naar winst
BBB wil dat het geld voor zorg daadwerkelijk aan zorg wordt besteed en niet aan winsten voor verzekeraars of uitzendbureaus. Winsten van zorgverzekeraars moeten terugvloeien naar de zorg en niet naar aandeelhouders.
“Het geld dat wij met elkaar betalen voor zorg, moet ook echt aan zorg besteed worden. BBB wil investeren in de mensen die werken in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Zorgverzekeraars houden soms grote winsten over en dat hoort wat ons betreft niet thuis in een sector die draait om mensen en niet om winst. Deze moeten voortaan geïnvesteerd worden in de zorg.”
“Wildgroei uitzendbureaus in de zorg beperken. BBB wil een einde maken aan de wildgroei van uitzendbureaus die geen zorg verlenen, maar wel grote winsten maken.”
Eenvoudiger en eerlijker zorgverzekering
BBB wil één wettelijk verplichte basisverzekering met gelijke inhoud en premie, zodat marktwerking alleen nog geldt voor aanvullende verzekeringen. Dit moet de zorg betaalbaarder en eerlijker maken.
“We onderzoeken de mogelijkheid van één wettelijk verplichte basisverzekering met gelijke inhoud en premie, met alleen concurrentie op de aanvullende verzekering. Marktwerking moet er niet zijn op de meest noodzakelijke zorg, maar mag wel in het aanvullende pakket.”
Alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket
Om de zorg betaalbaar te houden, wil BBB alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket. Niet-wetenschappelijk bewezen zorg wordt uit het basispakket gehaald.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag.”
“Hierin willen wij strengere selectie vanuit het Zorginstituut Nederland (ZiN), met alle therapieën die niet beter presenteren dan placebo, geschrapt.”
Minder marktwerking in de GGZ en betere continuïteit
BBB wil de marktwerking in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) heroverwegen en inzetten op betere continuïteit van behandelaren, zodat patiënten sneller en beter geholpen worden.
“De marktwerking in de ggz moet opnieuw worden beoordeeld, zodat de behandeling van complexere problematiek niet langer wordt ontmoedigd. Bij complexere problematiek willen we betere continuïteit van behandelaren.”
Meer vertrouwen en verantwoordelijkheid voor zorgprofessionals
BBB wil zorgprofessionals meer vertrouwen en verantwoordelijkheid geven, en af van afrekensystemen, protocollendwang en particuliere keurmerken.
“Er is meer, veel meer vertrouwen nodig in de zorgprofessional. Die hoort meer verantwoordelijkheden te krijgen. Weg met onnodige afvinklijstjes, particuliere keurmerken en afrekensystemen als ZorgKaartNederland.”
BVNL wil de zorg betaalbaarder, efficiënter en minder bureaucratisch maken, met meer regie voor de patiënt en zorgverlener en minder overheidsbemoeienis. De partij pleit voor het afschaffen van zorg in natura, het invoeren van persoonsgebonden budgetten, het aanpakken van zorgfraude, en het verhogen van de waardering en beloning voor zorgmedewerkers. Hun visie is klassiek-liberaal: individuele keuzevrijheid, transparantie van geldstromen, en een kleine overheid staan centraal.
Bureaucratie en regeldruk fors verminderen
BVNL ziet bureaucratie als een van de grootste problemen in de zorg en wil deze structureel aanpakken, zodat zorgverleners meer tijd aan patiënten kunnen besteden en minder aan administratie. Dit moet de efficiëntie verhogen en wachtlijsten verkorten.
Zorgfraude hard aanpakken en transparantie vergroten
De partij stelt dat zorgfraude een groot probleem is en wil deze streng bestraffen en alle geldstromen inzichtelijk maken. Dit moet leiden tot meer vertrouwen en effectievere besteding van zorggeld.
“De zorgfraude is enorm, ca. € 10 miljard per jaar.”
“Zorgfraude wordt gestraft met een minimale gevangenisstraf van één jaar. Daar waar mogelijk zal het Nederlanderschap dan wel ander verblijfstitel worden ingenomen.”
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
Zorg in natura afschaffen, alles via PGB
BVNL wil alle zorg via persoonsgebonden budgetten (PGB) laten verlopen, zodat zorgbehoevenden maximale regie krijgen over hun eigen zorg en bureaucratie afneemt.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Hogere beloning en waardering voor zorgmedewerkers
De partij vindt dat zorgmedewerkers, vooral in de lagere loonschalen, beter beloond moeten worden en dat er te veel geld naar topbestuurders gaat.
“Alle zorgmedewerkers, die zich in de lagere loonschalen bevinden, krijgen een eenmalige extra loonsverhoging van 10%. Te veel geld verdwijnt naar topbestuurders in de zorg. Hoge beloningen in de top zorgen niet voor betere zorg, dit pakken we aan.”
“Leerlingen en stagiaires worden beter behandeld en meer gewaardeerd en hun loon/vergoeding gaat structureel omhoog.”
Meer keuzevrijheid en autonomie voor de patiënt
BVNL wil dat patiënten meer te zeggen krijgen over hun eigen zorg, onder andere door het recht op fysieke afspraken en het afwijzen van (vaccinatie-)dwang.
Terugkeer verzorgingshuizen en betere ouderenzorg
De partij wil investeren in ouderenzorg door verzorgingshuizen terug te brengen en ouderen met respect en liefdevolle zorg te behandelen.
“Terugkeer van de verzorgingshuizen voor senioren, bejaardentehuizen en vrije woonvormen voor senioren.”
“Ouderen worden met respect behandeld door ze goede en liefdevolle zorg te geven. Onze ouderen hebben ons land opgebouwd en verdienen het om de beste zorg te krijgen die wij ze kunnen geven.”
Kritisch op internationale inmenging en landelijke regie
BVNL wil geen internationaal gezondheidsbeleid met mandaat voor organisaties als de WHO en wil landelijke regie op jeugdzorg en WMO-richtlijnen.
“Geen internationaal gezondheidsbeleid met mandaat voor ondemocratische organisaties zoals de WHO en verplichtingen voor lidstaten en nationale overheden.”
“Er moeten landelijke richtlijnen komen zodat de zorg en ondersteuning die gemeenten via de WMO leveren overal hetzelfde is.”
“De decentralisatie [van jeugdzorg] wordt teruggedraaid. Het uit huis plaatsen van kinderen is alleen incidenteel en onder uitzonderlijke situaties mogelijk, en dient vooral te worden voorkomen. Hoogcomplexe zorg voor kinderen en gezinnen gaat terug naar het Rijk.”
Forum voor Democratie (FVD) wil de zorg toegankelijker, betaalbaarder en minder bureaucratisch maken, met meer zeggenschap voor zorgverleners en patiënten. De partij pleit voor lagere zorgpremies, het terugbrengen van regionale ziekenhuizen, het schrappen van onnodige regels, en extra aandacht voor ouderen en zorgpersoneel. FVD onderscheidt zich door te kiezen voor kleinschaligheid, vrije artsenkeuze, structurele salarisverhogingen in de zorg en het terugdringen van de invloed van zorgverzekeraars.
Minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgverleners
FVD wil de macht van zorgverzekeraars en managers beperken en de administratieve last voor zorgverleners drastisch verminderen, zodat artsen en verpleegkundigen meer tijd en ruimte krijgen voor hun patiënten. Dit moet de zorg persoonlijker maken en het beroep aantrekkelijker houden.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten.”
“Forum voor Democratie wil dat zorgprofessionals weer de ruimte krijgen om naar eigen inzicht behandelingen voor te stellen, zonder dat verzekeraars of managers hen tegenhouden.”
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat.”
Lagere zorgkosten en betere dekking
FVD wil de zorgpremies en het eigen risico verlagen, en belangrijke zorg zoals fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg terugbrengen in het basispakket. Dit moet de zorg betaalbaarder en toegankelijker maken voor iedereen.
“Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket...”
“We verlagen het eigen risico naar €200, zodat zorg weer betaalbaar wordt voor iedereen.”
“We vergoeden de anticonceptiepil volledig, zodat deze voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is.”
Kleinschalige en regionale zorgvoorzieningen
FVD wil het sluiten van streekziekenhuizen terugdraaien, regionale ziekenhuizen heropenen en huisartsen meer tijd geven voor hun patiënten. Dit moet de zorg dichter bij de mensen brengen en de continuïteit van behandelingen waarborgen.
“FVD kiest voor kleinschaligheid: regionale ziekenhuizen moeten worden heropend, huisartsen moeten meer tijd krijgen voor hun patiënten...”
“We heropenen ziekenhuizen die zijn gesloten, zodat de zorgvoorziening regionaal wordt versterkt.”
“We houden kleine streekziekenhuizen open, de recent gesloten ziekenhuizen gaan we heropenen, zodat zorg dichtbij en toegankelijk blijft.”
Betere arbeidsvoorwaarden en waardering voor zorgpersoneel
FVD wil structureel de salarissen van zorgmedewerkers verhogen, de arbeidsvoorwaarden verbeteren en zorgmedewerkers in lagere loonschalen een eenmalige salarisverhoging geven. Dit moet personeelstekorten tegengaan en de aantrekkelijkheid van het beroep vergroten.
“Forum voor Democratie wil dat de CAO’s voor ziekenhuizen structureel worden verbeterd en dat zorgmedewerkers een eerlijke beloning krijgen.”
“Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
“We verbeteren de arbeidsvoorwaarden en CAO’s in (academische) ziekenhuizen, zodat de zorg weer aantrekkelijk wordt voor personeel.”
Extra aandacht voor ouderen en mantelzorgers
FVD wil investeren in ouderenzorg, het behoud van verzorgingshuizen en meer steun voor mantelzorgers, om waardigheid en kwaliteit van leven voor ouderen te waarborgen.
“Ouderen verdienen onze prioriteit. We investeren in ouderenzorg, bestrijden eenzaamheid en behouden verzorgingshuizen, zodat de mensen die ons land hebben opgebouwd de waardigheid krijgen die ze verdienen.”
“We ondersteunen mantelzorgers zowel in financieel als praktisch opzicht, zodat zij hun belangrijke rol beter kunnen vervullen en zich ook gesteund weten door de samenleving.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest radicaal voor toegankelijke, betaalbare en kwalitatief goede zorg zonder marktwerking, waarbij preventie, solidariteit en het welzijn van mens en zorgverlener centraal staan. Ze willen het eigen risico afschaffen, investeren in zorgverleners, marktwerking terugdringen en zorg regionaal en dichtbij organiseren. De partij pleit voor een zorgfonds met uitgebreide dekking, eerlijke financiering en meer zeggenschap voor zorgprofessionals.
Eigen risico en marktwerking afschaffen
PvdD wil het eigen risico en marktwerking in de zorg volledig afschaffen om zorg toegankelijker en eerlijker te maken, en de kosten eerlijker te verdelen. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden uit angst voor hoge kosten en zorgt ervoor dat zorggeld bij zorgverleners terechtkomt in plaats van bij private partijen.
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan.”
“We weren marktwerking in de zorg en willen ervoor zorgen dat zorgprofessionals fatsoenlijk betaald worden.”
“Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het jaagt kosten op, legt druk op zorgverleners en leidt af van waar het echt om zou moeten draaien: goede zorg voor iedereen. We halen marktwerking daarom zo veel als kan uit de zorg en verdelen de kosten eerlijk.”
Investeren in zorgverleners en minder bureaucratie
De partij wil fors investeren in zorgverleners door betere arbeidsvoorwaarden, hogere lonen, minder administratieve lasten en meer zeggenschap. Dit moet het beroep aantrekkelijker maken en de kwaliteit van zorg verbeteren.
“We investeren flink in zorgverleners door ruimte voor (bij)scholing, goede arbeidsvoorwaarden en een salaris waar goed van rond te komen is.”
“Zorgverleners moeten de ruimte krijgen om hun werk goed te doen. We verlagen de administratieve lasten, zodat meer tijd over blijft voor de patiënt.”
“Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we per direct af. Publiek zorggeld hoort ten goede te komen aan patiënten en zorgverleners, niet aan financiële prikkels aan de top.”
Zorg dichtbij huis en sterke eerstelijnszorg
PvdD wil zorg regionaal en op buurtniveau organiseren, met sterke eerstelijnszorg en samenwerking tussen huisartsen, sociaal werkers en andere professionals. Dit moet zorgen voor snellere hulp, betere preventie en minder zware zorg op de lange termijn.
“We investeren op buurtniveau in jeugdwerk, schuldhulpverlening en eerstelijnszorg. We zorgen ervoor dat op buurtniveau wordt ingezet op gezondheid van mensen. In gezondheidscentra werken niet alleen huisartsen maar ook sociaal werkers.”
“De GGZ wordt onderdeel van de zorg in elke buurt – zowel fysiek als digitaal toegankelijk. Het wegwerken van de wachttijden in de GGZ krijgt prioriteit.”
“De zorg blijft regionaal toegankelijk, lokale ziekenhuizen blijven overeind.”
Uitgebreide dekking en focus op preventie
De partij wil een zorgfonds met uitgebreide dekking, inclusief mondzorg, fysiotherapie en preventieve zorg. Preventie en positieve gezondheid worden structureel onderdeel van het basispakket, zodat gezondheid wordt versterkt in plaats van alleen ziekten te behandelen.
“We komen met een zorgfonds met een uitgebreide dekking, ook voor mondzorg, fysiotherapie en (definitieve) anticonceptie.”
“Uitgaven voor of kosten van preventie – zoals de diëtist, verslavingszorg en hulp bij stoppen met roken – komen in het basispakket en worden volledig vergoed.”
“We zetten vol in op preventie, gezond leven en gezond eten.”
Eerlijke toegang en bestrijding van gezondheidsongelijkheid
PvdD wil dat zorg voor iedereen toegankelijk is, ongeacht inkomen, achtergrond of verblijfstatus. Ze richten zich op het verkleinen van gezondheidsverschillen en het waarborgen van zorg voor kwetsbare groepen.
“Iedereen in Nederland heeft recht op zorg, ongeacht gender, etnische afkomst of verblijfstatus. Een beschaafde samenleving zorgt voor al haar inwoners.”
“Het is tijd voor een eerlijk zorgsysteem, waar goede en betaalbare zorg dichtbij is, waar gezondheid niet afhankelijk is van je inkomen en waar de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.”
Volt ziet zorg als een basisrecht en wil deze toegankelijk, betaalbaar en toekomstbestendig maken door meer collectieve financiering, het afschaffen van collegegeld voor zorgopleidingen, het aanpakken van personeelstekorten en het stimuleren van preventie. Ze pleiten voor minder marktwerking, meer waardering voor zorgpersoneel, en het beperken van winstuitkeringen in de zorg. Volt onderscheidt zich door concrete voorstellen voor structurele investeringen, het verminderen van administratieve lasten en het centraal stellen van gezondheid en preventie.
Zorg als basisrecht, meer collectieve financiering
Volt beschouwt goede zorg als een basisrecht en wil de zorgkosten grotendeels uit collectieve middelen betalen, zodat de nominale premie naar nul kan. Dit moet de toegankelijkheid vergroten en de financiële druk op burgers verlagen.
“Goede zorg is geen luxe, maar een basisrecht. Iedereen moet toegang hebben tot betaalbare en goede zorg.”
“De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden. Zo kunnen we de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en neemt het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toe.”
Afschaffen collegegeld en aanpak personeelstekort
Volt wil het personeelstekort in de zorg aanpakken door het collegegeld voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn af te schaffen en deze opleidingen aantrekkelijker te maken. Ook krijgen zorgmedewerkers voorrang op betaalbare woningen.
Minder marktwerking, winstbeperking en transparantie
Volt wil de invloed van private investeerders beperken, winstuitkeringen aan banden leggen en meer transparantie in eigendomsstructuren van zorginstellingen. Ook willen ze het systeem van maatschappen voor medisch specialisten geleidelijk opheffen.
“Volt zet zich er voor in om de zorg minder interessant te maken voor investeringsmaatschappijen door wettelijke beperkingen op winstuitkeringen in de zorg in te voeren, zorginstanties wettelijk te verplichten transparant te zijn over hun eigendomsstructuren...”
“Bij zorginstellingen wordt werken in loondienst de norm, ook voor medisch specialisten. We pleiten voor een onafhankelijk onderzoek naar hoe het huidige stelsel met maatschappen of medisch specialistisch bedrijven geleidelijk kan worden opgeheven...”
Waardering en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel
Volt wil de beloning van zorgmedewerkers eerlijker maken, long covid als beroepsziekte erkennen en investeren in betere arbeidsomstandigheden en sociale veiligheid.
“Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector. Long covid erkennen we als beroepsziekte bij zorgmedewerkers.”
“Volt pleit voor een veilige en gezonde werkcultuur in de zorg. We investeren in onafhankelijk toezicht op de sociale veiligheid binnen zorginstellingen.”
Focus op preventie en brede aanpak gezondheid
Volt wil echte preventie centraal stellen, met aandacht voor leefstijl, armoedebestrijding en burgerinitiatieven. Preventie moet verder gaan dan symptoombestrijding en structureel ingebed worden.
Minder bureaucratie en administratieve lasten
Volt wil de administratieve lasten in de zorg verminderen door standaardisatie en meer verantwoordelijkheid bij zorgverleners te leggen, zodat de focus op kwaliteit en samenwerking komt te liggen.
“Om de bureaucratie en de administratieve lasten in de zorg te verminderen, dient er gewerkt te worden met standaarden.”
“Om de administratieve lasten juist te verlagen, leggen we de verantwoordelijkheid voor het verbeteren van uitkomsten en daarmee de kwaliteit van zorg, veel meer bij de zorgverleners zelf.”
Investeren in mentale gezondheid en gratis ggz voor jongeren
Volt wil investeren in mentale gezondheid, de ggz toegankelijker maken en deze tot 25 jaar gratis aanbieden.
“We draaien de bezuinigingen op en de decentralisatie van de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeren weer in onze gezondheidszorg. Doelen zijn de wachtlijsten terugdringen en het capaciteitstekort oplossen.”
“We zorgen dat de geestelijke gezondheidszorg (ggz) beter toegankelijk wordt en voor jongeren tot 25 jaar gratis is.”
De ChristenUnie kiest voor een zorgzame samenleving waarin zorg dichtbij, toegankelijk en betaalbaar is, met bijzondere aandacht voor kwetsbaren. Ze willen de marktwerking in de zorg beëindigen, de zorgpremie halveren, het eigen risico niet verhogen en investeren in informele zorg, mantelzorg en geestelijke verzorging. Hun visie is dat zorg draait om menselijke waardigheid, nabijheid en solidariteit, niet om winst of bureaucratie.
Einde aan marktwerking in de zorg
De ChristenUnie wil af van marktprikkels en concurrentie in de zorg, omdat deze volgens hen niet bijdragen aan betere of toegankelijke zorg. Ze willen dat zorgverzekeraars alleen ziekenhuiszorg vergoeden en aanbestedingsregels uit Brussel loslaten.
“Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het leidt tot prikkels die niet passen bij een samenleving waarin we omzien naar elkaar.”
“Dit betekent ook dat we de aanbestedingsregels uit Brussel voor de zorg loslaten. Aanbestedingen en concurrentie leiden zelden tot betere zorg.”
“Gespecialiseerde privéklinieken die hoogrenderende inkomsten bij de publieke zorgketen weghouden worden afgebouwd, doordat zorgverzekeraars alleen behandeling in ziekenhuizen vergoeden.”
Zorgpremie halveren en inkomensafhankelijk maken
Om zorg betaalbaarder te maken, wil de ChristenUnie de zorgpremie halveren en de zorgtoeslag vervangen door een uitkeerbare belastingkorting. Mensen met lagere inkomens gaan hierdoor minder betalen, hogere inkomens iets meer.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het resterende deel van onze financiële bijdrage aan de zorgkosten wordt verrekend via de loonstrook. Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
Eigen risico blijft gelijk, compensatie voor chronisch zieken
De partij wil het eigen risico niet verhogen en biedt compensatie aan mensen die dit altijd moeten opmaken, zoals chronisch zieken en gehandicapten.
“Het eigen risico blijft € 385. We zorgen ervoor dat mensen die altijd hun eigen risico moeten opmaken, zoals chronisch zieken en gehandicapten, een tegemoetkoming krijgen.”
Zorg en ondersteuning dichtbij mensen
De ChristenUnie wil dat zorg zoveel mogelijk in de buurt en persoonlijk georganiseerd wordt, met meer tijd voor de patiënt bij de huisarts en een herkenbaar wijkverpleegkundig team.
“Wij willen zorg dichtbij mensen. Veel zorg is (gelukkig) informeel en nabij... Ook formele zorg moet dichtbij georganiseerd zijn.”
“De huisarts blijft waar hij voor is bedoeld: dichtbij en toegankelijk. Meer tijd voor de patiënt bij de huisarts levert betere zorg op en voorkomt meer specialistische zorg.”
“Per wijk is er één herkenbaar en aanspreekbaar wijkverpleegkundig team. Wijkverpleegkundigen krijgen een bedrag per cliënt in plaats van tijdgebonden financiering.”
Investeren in informele zorg en mantelzorg
De partij erkent het belang van mantelzorgers en vrijwilligers, en wil hun positie versterken door minder bureaucratie en meer ondersteuning.
“Mantelzorgers krijgen meer mogelijkheden om toegerust te worden op hun verantwoordelijkheden. Mantelzorgondersteuning wordt in elke gemeente flexibeler. Respijtzorg wordt beter aangesloten op de behoeften van hulpvragers en hun mantelzorgers.”
“Mantelzorgers krijgen meer vertrouwen en minder controle, door de bureaucratie van een mantelzorgverklaring te schrappen.”
Investeren in gehandicaptenzorg en geestelijke verzorging
De ChristenUnie wil bezuinigingen op gehandicaptenzorg terugdraaien, investeren in personeel en voorzieningen, en geestelijke verzorging wettelijk verankeren.
Focus op passende zorg en minder overbehandeling
De partij wil dat alleen bewezen effectieve en passende zorg in het basispakket komt, met meer regie voor het Zorginstituut en gezamenlijke besluitvorming tussen arts en patiënt.
“Kosten-effectiviteitsstudies die bepalend zijn voor de keuzes voor het zorgverzekeringspakket nemen daarom ook een betekenisvol leven als uitgangspunt. Het Zorginstituut krijgt meer instrumenten om dit te sturen zodat alleen passende zorg in het zorgverzekeringspakket zit. De arts bepaalt samen met de patiënt of behandelen echt nodig is voor goede zorg.”
D66 zet sterk in op toegankelijke, betaalbare en toekomstbestendige zorg die draait om de patiënt en niet om marktwerking. De partij wil investeren in preventie, betere arbeidsvoorwaarden voor zorgverleners, minder regeldruk, en een gerichte aanpak van het eigen risico, met extra bescherming voor chronisch zieken en mensen met een beperking. D66 kiest voor zorg dichtbij huis, meer samenwerking, digitalisering om werkdruk te verlagen, en inclusieve zorg die voor iedereen bereikbaar is.
Investeren in preventie en gezondheid
D66 wil de nadruk verleggen van ziekte behandelen naar het voorkomen van ziekte, door fors te investeren in preventie en gezondheid. Dit moet de zorgvraag verminderen en de samenleving gezonder maken.
“We kiezen voor zorg die echt werkt en het leven beter maakt, niet op het tellen van behandelingen. Zorgprofessionals krijgen ons vertrouwen, minder regels en een goed salaris. We maken het werk in de huisartsenpraktijk, ouderenzorg en wijkverpleging aantrekkelijker. Zo blijft goede zorg dichtbij en voor iedereen beschikbaar.”
“Goede gezondheid is een investering waard. Nu gaat de meeste aandacht naar het behandelen van mensen die al ziek zijn, en niet naar het versterken van de gezondheid, zodat minder mensen ziek worden. D66 wil dit doorbreken door tijd, geld en aandacht te besteden aan het voorkómen van ziekte.”
Zorg draait om de patiënt, niet om marktwerking
D66 wil af van prikkels die kwantiteit boven kwaliteit stellen en zet in op zorg die daadwerkelijk waarde toevoegt voor de patiënt. Marktwerking en commerciële prikkels worden teruggedrongen.
“D66 wil zorg die draait om de patiënt, niet om marktwerking en commercie. Nu loont het voor specialisten te vaak om zoveel mogelijk behandelingen of operaties te doen.”
“Wij willen dat zorg wordt beoordeeld op wat het de patiënt écht oplevert, zoals op wat het effect van de behandeling is of op meer kwaliteit van leven van de patiënt.”
Gerichte aanpak eigen risico en stapeling zorgkosten
D66 wil het eigen risico niet verhogen en introduceert een maximum per behandeling, met een lager eigen risico voor mensen met een chronische ziekte of beperking. Zo blijft zorg betaalbaar voor kwetsbare groepen.
“We verhogen het eigen risico van €385 euro niet en je betaalt niet meer dan €150 euro per behandeling. Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen.”
“D66 wil stapeling van zorgkosten voorkomen, in het bijzonder voor mensen met een handicap of chronische ziekte.”
Minder regeldruk en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgverleners
D66 wil de werkdruk in de zorg verlagen door minder administratie, betere arbeidsvoorwaarden en meer autonomie voor zorgprofessionals. Dit moet het beroep aantrekkelijker maken en personeelstekorten tegengaan.
Zorg dichtbij huis en eenvoudiger toegankelijk
D66 wil zorg laagdrempelig en dichtbij organiseren, met één loket voor alle zorgvragen en een vaste huisarts voor iedereen. Dit voorkomt dat mensen tussen wal en schip vallen.
“Via één loket en met één indicatie kunnen mensen voor alle zorg terecht, zodat niemand tussen wal en schip valt.”
“D66 wil gezondheidscentra waar de apotheek, fysiotherapie, huisarts, wijkverpleegkunde en verloskundige zorg voor iedereen makkelijk bereikbaar zijn.”
“De huisarts speelt een sleutelrol in onze gezondheid. Daarom wil D66 dat iedereen een vaste huisarts krijgt.”
Inclusieve zorg voor iedereen
D66 wil dat zorg rekening houdt met verschillen in cultuur, gender, etniciteit en persoonlijke voorkeuren, zodat iedereen gelijke toegang heeft tot passende zorg.
“Inclusieve zorg betekent dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en passende zorg. Ongeacht wat je geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond is.”
“D66 vindt dat zorgopleidingen extra aandacht moeten geven aan verschillen tussen patiënten, zoals verschillen in cultuur, etniciteit en gender.”
50PLUS zet sterk in op toegankelijke, waardige en toekomstbestendige zorg, met bijzondere aandacht voor ouderen. De partij wil structureel investeren in ouderenzorg, het eigen risico verlagen, mantelzorgers beter ondersteunen en een Ouderenzorgwet invoeren die ouderen gelijke rechten geeft als jongeren in de jeugdzorg. Hun visie draait om minder bureaucratie, meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten, en zorg dichtbij huis.
Structurele investeringen en versterking ouderenzorg
50PLUS wil de ouderenzorg structureel verbeteren door meer geld, betere voorzieningen en een Ouderenzorgwet die ouderen gelijke rechten geeft als jongeren. Dit moet leiden tot waardige, toegankelijke zorg, minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen. Wij willen zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten, minder bureaucratie en meer tijd voor de echte zorgbehoefte.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
Zorg dichtbij huis en behoud kleinschalige voorzieningen
De partij vindt het belangrijk dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen met passende zorg in hun eigen wijk. Kleinschalige zorgvoorzieningen moeten behouden en uitgebreid worden om zorg dichtbij huis te garanderen.
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
“Zelfstandig wonen wordt gemakkelijker gemaakt met noodzakelijke zorg aan huis, inclusief hulpmiddelen en aanpassingen in de woning.”
Verlaging eigen risico en betaalbare zorgverzekering
50PLUS wil het eigen risico in de zorg verlagen, vooral zodat mensen met een laag inkomen daar daadwerkelijk van profiteren. Ook moet de zorgverzekering betaalbaar blijven met voldoende dekking.
Betere ondersteuning en waardering voor mantelzorgers
De partij erkent de cruciale rol van mantelzorgers en wil hen beter ondersteunen en waarderen, onder andere via specifieke vergoedingen en verlofregelingen.
Minder privatisering en meer focus op primaire zorg
50PLUS wil dat privatisering in de zorg niet ten koste gaat van de kwaliteit; winst mag nooit belangrijker zijn dan de zorg voor cliënten.
“Privatisering binnen de zorg mag er niet toe leiden dat winstgevendheid belangrijker wordt dan de primaire zorg aan cliënten zelf.”
Volledige uitvoering bestaande akkoorden ouderenzorg
De partij wil dat bestaande akkoorden over ouderenzorg en welzijn volledig worden uitgevoerd, om zo de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg te waarborgen.
Het CDA kiest voor een zorgstelsel gebaseerd op solidariteit, waarbij zorg dichtbij en van hoge kwaliteit blijft, maar mensen ook meer zelf bijdragen aan de kosten. De partij wil de eerstelijnszorg versterken, administratieve lasten verminderen, marktwerking beperken, en inzet op preventie en samenwerking tussen zorgverleners en gemeenschappen. Concrete voorstellen zijn onder andere het terugdraaien van de verlaging van het eigen risico, het stimuleren van samenwerking in de zorg, en het tegengaan van excessieve winsten.
Solidariteit als basis, maar hogere eigen bijdrage
Het CDA benadrukt solidariteit als kern van het zorgstelsel, maar vindt dat mensen meer moeten bijdragen aan hun eigen zorgkosten om het systeem betaalbaar te houden. Dit is een duidelijke keuze die direct raakt aan de vraag wie het beste voor heeft met de zorg: het CDA kiest voor behoud van kwaliteit en toegankelijkheid, maar vraagt meer financiële inzet van burgers.
“De kern van ons zorgstelsel blijft solidariteit. Tegelijk vragen we van mensen om meer bij te dragen aan de kosten van hun gezondheid en zorg.”
“Om de zorg betaalbaar te houden is het eerlijke verhaal dat mensen meer zelf bijdragen, maar wie hoge zorgkosten heeft komen we tegemoet. We draaien de verlaging van het eigen risico terug, want die maakt de premie alleen maar duurder.”
Minder marktwerking, meer publieke sturing en samenwerking
Het CDA wil de balans herstellen tussen marktwerking en publieke sturing, met meer samenwerking tussen zorgverleners en minder ruimte voor commerciële partijen en excessieve winsten. Dit standpunt adresseert de zorgen over winstbejag en versnippering in de zorg.
“We vragen de Staatscommissie Zorg te kijken naar: de effecten van en balans tussen marktwerking en publieke sturing;”
“We willen geen excessieve winsten en beloningen in de zorg.”
“Commerciële zorgaanbieders, zoals commerciële huisartsenketens of private ggz-aanbieders, dienen mee te draaien in de reguliere weekend- en nachtdiensten.”
Versterken van eerstelijnszorg en samenwerking
Het CDA zet sterk in op het versterken van de eerstelijnszorg (huisartsen, wijkverpleging, apotheken) en betere samenwerking tussen verschillende zorgverleners. Dit moet zorg toegankelijker, efficiënter en mensgerichter maken.
“We willen de eerstelijnszorg versterken door een betere samenwerking tussen huisartsen en wijkverplegers, apotheken, welzijnswerkers, diëtisten, fysiotherapeuten,”
“Zoveel mogelijk medisch specialisten komen in loondienst om samenwerking binnen ziekenhuizen te stimuleren en tot beter passende zorg te komen.”
Minder administratieve lasten en meer tijd voor zorg
Het CDA wil de administratieve druk in de zorg fors verminderen, zodat zorgverleners meer tijd hebben voor hun patiënten. Dit is een concreet voorstel dat direct de werkdruk en kwaliteit van zorg raakt.
“We willen een breed offensief om administratieve lasten in de zorg aan te pakken en zorgverleners hun werkplezier terug te geven. Het doel is om de tijd die zorgverleners aan administratie besteden, te halveren.”
Inzet op preventie en gezonde leefstijl
Het CDA wil een beweging van zorg naar gezondheid, met meer aandacht voor preventie en het stimuleren van gezond leven. Dit moet op termijn de zorgvraag en kosten verlagen.
“We willen een beweging maken waarin we zoveel mogelijk voorkomen dat mensen zorg nodig hebben. En als het toch tegenzit, passende zorg krijgen. Het CDA wil gezonde keuzes makkelijk maken en mensen stimuleren om gezond te leven – fysiek, sociaal en mentaal.”
Bescherming tegen commerciële prikkels en private equity
Het CDA wil strengere eisen stellen aan commerciële partijen en private equity in de zorg, om de kwaliteit en continuïteit te waarborgen en excessieve winsten te voorkomen.
“We stellen aan zorgaanbieders en financiers van met name private equity-partijen extra eisen die waarborgen bieden voor langjarig commitment en kwaliteit van bestuurders.”
Innovatie en digitalisering gericht op betere zorg
Het CDA wil zorginnovaties versnellen en digitalisering inzetten om de zorg efficiënter en beter te maken, mits dit niet ten koste gaat van menselijk contact.
“Zorginnovaties – mede op basis van succesvolle pilots – willen we snel en breed toepassen, door waar nodig wetgeving aan te passen en samenwerking tussen zorginstellingen, verzekeraars, gemeenten en innovatieve ecosystemen af te dwingen.”
“We willen een Nationaal Zorgplatform oprichten om datagestuurd werken in de zorg te bevorderen.”
DENK zet sterk in op toegankelijke, betaalbare en inclusieve zorg voor iedereen, waarbij financiële drempels worden verlaagd en het basispakket wordt uitgebreid. De partij wil het eigen risico volledig afschaffen, de zorgpremie verlagen, mondzorg en fysiotherapie terugbrengen in het basispakket en marktwerking en winsten in de zorg beperken. DENK richt zich daarnaast op cultuursensitieve zorg, betere arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel en extra investeringen in ouderenzorg, jeugdzorg en GGZ.
Eigen risico afschaffen en zorgpremie verlagen
DENK wil de financiële drempels in de zorg wegnemen door het eigen risico volledig af te schaffen en de zorgpremie te verlagen, vooral voor lage- en middeninkomens. Dit moet zorg toegankelijker maken en voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege de kosten.
Uitbreiding basispakket met mondzorg en fysiotherapie
DENK wil het basispakket uitbreiden zodat mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie weer worden vergoed. Hiermee wordt de basiszorg breder en toegankelijker voor iedereen.
“Wij breiden het basispakket uit. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.”
Beperken marktwerking en winsten in de zorg
Om te voorkomen dat zorggeld naar winsten en commercie gaat, wil DENK de marktwerking in de zorg beperken, winsten van zorgverzekeraars en medische industrie aan banden leggen en reserves inzetten voor premieverlagingen.
“We gaan de marktwerking in de zorg beperken met meer marktmeesterschap. Door verplichte transparantie maken we inzichtelijk hoe het geld van zorgverzekeraars wordt besteed. We leggen de winsten van zorgverzekeraars wettelijk aan banden, gaan bonussen voor bestuurders tegen en willen dat reserves meer ingezet worden voor premieverlagingen.”
“Met een uitbreiding van het winstverbod zorgen wij ervoor dat geld beschikbaar blijft voor de zorg. We gaan ook de activiteiten van commerciële partijen beperken die de zorg alleen maar gebruiken om geld te verdienen.”
Investeren in zorgpersoneel en verminderen werkdruk
DENK wil investeren in zorgpersoneel door hogere beloningen en het terugdringen van administratieve lasten, zodat de kwaliteit van zorg verbetert en personeel behouden blijft.
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
Cultuursensitieve en inclusieve zorg
DENK vindt dat zorg moet aansluiten bij de achtergrond en wensen van patiënten. Daarom wil de partij cultuursensitieve en inclusieve zorg als harde eis stellen binnen het zorgstelsel.
“We richten een Taskforce Inclusieve Zorg op die stimuleert dat zorg cultuursensitief en inclusief is. Hiermee bedoelen wij dat binnen de zorg rekening gehouden dient te worden met de achtergronden en wensen van de patiënten.”
“Binnen de wettelijke normen en het aanbestedingsbeleid wordt cultuursensitieve en inclusieve zorg een harde eis.”
Extra budget voor ouderenzorg, jeugdzorg en GGZ
DENK wil meer investeren in de kwaliteit van ouderenzorg, jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg, met als doel wachtlijsten te verkorten en de zorg te verbeteren.
“Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg. Wij willen daarom dat er meer budget beschikbaar komt om onze ouderen liefdevolle zorg te geven.”
“Wij willen investeren in de jeugdzorg en de GGZ. De kwaliteit van de zorg moet omhoog en de wachtlijsten moeten teruggedrongen worden.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een zorgstelsel waarin solidariteit, toegankelijkheid en publieke regie centraal staan. Ze willen het eigen risico afschaffen, de zorgpremie verlagen, marktwerking terugdringen en meer zorg in het basispakket opnemen. Hun visie is dat zorg een collectief recht is, waarbij winstbejag wordt bestreden en iedereen toegang heeft tot betaalbare, goede zorg.
Eigen risico afschaffen en zorgpremie verlagen
GroenLinks-PvdA wil het eigen risico stapsgewijs afschaffen en de zorgpremie verlagen, zodat zorg toegankelijker en betaalbaarder wordt voor iedereen. Ze vinden dat ziek zijn niet mag leiden tot extra kosten en dat de financiering eerlijker verdeeld moet worden, waarbij de rijkste Nederlanders meer bijdragen.
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal.”
“We gaan de zorg op een andere manier financieren. Dat betekent dat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen, de middenklasse minder. Mensen gaan minder premies betalen en we financieren een groter deel collectief. Met ons plan kan de zorgpremie omlaag.”
Meer zorg in het basispakket en betere dekking
De partij wil noodzakelijke zorg, zoals tandarts en fysiotherapie, weer volledig in het basispakket opnemen. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege kosten en zorgt ervoor dat iedereen toegang heeft tot essentiële zorg.
“Een bezoek aan de tandarts of de fysiotherapeut wordt weer vergoed uit het basispakket.”
“Voor noodzakelijke zorg zou je geen rekening moeten krijgen. Die kosten betalen we gezamenlijk.”
Marktwerking terugdringen en publieke regie versterken
GroenLinks-PvdA wil de doorgeschoten marktwerking in de zorg aanpakken en samenwerking boven concurrentie stellen. Ze willen winstbejag en commercialisering tegengaan, zodat zorggeld daadwerkelijk naar zorg gaat en niet naar investeerders.
“We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan.”
“We strijden tegen commerciële partijen in de zorg voor wie winst het hoofddoel is. We scherpen daarom het winstverbod in de zorg aan.”
“Niet de markt, maar de mens centraal.”
Toegankelijkheid voor kwetsbaren verbeteren
De partij wil de toegankelijkheid van zorg verbeteren voor chronisch zieken, onverzekerden en mensen met een kleine beurs. Solidariteit is hierbij het uitgangspunt, zodat niemand wordt buitengesloten van noodzakelijke zorg.
“Wij verbeteren de toegankelijkheid voor chronisch zieken, onverzekerden en mensen met een kleine beurs, zodat iedereen volop mee kan doen.”
Investeren in zorgpersoneel en vaste zorgteams
GroenLinks-PvdA erkent het belang van voldoende en goed ondersteund zorgpersoneel. Ze willen vaste zorgteams, betere arbeidsvoorwaarden en minder afhankelijkheid van dure zzp’ers en detacheringsbureaus.
“We zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, meer zekerheid en zeggenschap voor zorgmedewerkers in loondienst.”
“Goede zorg valt of staat met voldoende zorgmedewerkers. Het personeelstekort in de zorg is groot...”
JA21 wil de zorg betaalbaar en toekomstbestendig houden door te focussen op kostenbeheersing, minder bureaucratie, en het centraal stellen van patiënt en zorgverlener. De partij pleit voor behoud van vrije artsenkeuze, meer handen aan het bed door administratieve lasten te schrappen, en het terugbrengen van bejaardentehuizen. Tegelijkertijd wil JA21 de groei van het zorgbudget beperken en het eigen risico niet verlagen.
Minder bureaucratie, meer handen aan het bed
JA21 ziet het personeelstekort als een groot probleem en wil dit oplossen door drastisch te snijden in administratieve lasten, zodat zorgpersoneel meer tijd heeft voor patiënten. Dit moet werken in de zorg aantrekkelijker maken en de uitstroom van personeel tegengaan.
“Door het mes te zetten in administratieve- en kwaliteitssystemen waarvan niet of nauwelijks is bewezen dat zij de zorg in Nederland verbeteren, kunnen zoveel ‘zorghanden’ worden vrijgemaakt dat de huidige tekorten compleet verdwijnen.”
“Drastisch snijden in administratieve lasten om daarmee zorgpersoneel vrij te spelen.”
Zorgkosten beheersen en eigen risico niet verlagen
JA21 vindt dat de stijgende zorgkosten onhoudbaar zijn en wil de groei van het zorgbudget beperken. De partij draait de voorgenomen verlaging van het eigen risico terug en wil verspilling tegengaan, onder andere door boetes voor het missen van afspraken en efficiënter gebruik van dure infrastructuur.
Patiënt en zorgverlener centraal, vrije artsenkeuze behouden
JA21 wil dat de wensen en behoeften van de patiënt centraal staan en dat burgers meer regie krijgen over hun eigen zorg. Vrije artsenkeuze blijft behouden, en de eerstelijnszorg (zoals de huisarts) wordt versterkt.
Terugkeer van bejaardentehuizen en aandacht voor ouderen
JA21 wil de terugkeer van bejaardentehuizen om ouderen een sociale, schaalbare woonomgeving te bieden en de zorg voor deze groep te verbeteren.
“Terugkeer van bejaardentehuizen waarin zorg schaalbaar is en er voldoende sociale voorzieningen zijn.”
Investeren in ggz en gehandicaptenzorg
JA21 erkent de problemen in de ggz en gehandicaptenzorg en wil extra investeren om de capaciteit te vergroten en administratieve lasten te verminderen.
De VVD stelt de betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg centraal door scherpe keuzes te maken: alleen effectieve zorg in het basispakket, minder bureaucratie, en hard optreden tegen fraude. De partij wil de werkdruk voor zorgverleners verlagen, innovatie stimuleren en zorggeld vooral op de werkvloer laten landen. Hun visie is dat toekomstbestendige zorg vraagt om prioriteren, moderniseren en vertrouwen in professionals, met een kleinere overheid en meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers.
Alleen effectieve zorg in het basispakket
De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen om de zorg betaalbaar en van hoge kwaliteit te houden. Dit betekent dat niet alle zorg meer automatisch wordt vergoed, maar alleen wat aantoonbaar werkt.
“De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt. Om dit te bereiken, toetsen we steviger op wat er in het basispakket komt. Dit leidt tot een kleiner basispakket, maar vooral tot betere zorg.”
“We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
Minder bureaucratie en lagere werkdruk voor zorgverleners
De VVD wil de regeldruk en administratieve lasten voor zorgverleners fors verminderen, zodat zij meer tijd aan patiënten kunnen besteden en het beroep aantrekkelijker blijft.
“We vertrouwen op hun expertise en schrappen onnodige regels en administratie.”
“Het is onuitlegbaar dat veel zorgverleners de helft van de tijd bezig zijn met administratie. We vragen verzekeraars flink te schrappen in verantwoordingseisen, verbieden dubbele uitvragen door toezichthouders, kiezen voor meer geautomatiseerde gegevensuitwisseling en lichten wet- en regelgeving door op noodzaak.”
Hard optreden tegen zorgfraude
De VVD ziet zorgfraude als een groot probleem dat ten koste gaat van patiënten en de betaalbaarheid van de zorg. Ze willen strengere toelatingseisen, hogere straffen en een zwarte lijst voor fraudeurs.
“We kiezen daarom voor het stevig aanpakken van zorgfraude, met hogere straffen voor fraudeurs en een zwarte lijst bij de Kamer van Koophandel van veroordeelde zorgfraudeurs.”
“We verhogen de toelatingseisen om als zorgaanbieder zorg te mogen leveren en herbeoordelen de aanbieders die de afgelopen jaren toegelaten zijn. We maken het onmogelijk voor veroordeelde fraudeurs om binnen tien jaar na hun veroordeling een rechtspersoon op te richten bij de Kamer van Koophandel, onafhankelijk van wat zij met een nieuwe rechtspersoon zouden willen.”
Innovatie en digitalisering stimuleren
De VVD wil innovatie, digitalisering en kunstmatige intelligentie inzetten om de zorg toekomstbestendig te maken en de werkdruk te verlagen.
Meer eigen verantwoordelijkheid en preventie
De VVD vindt dat burgers meer eigen regie moeten nemen over hun gezondheid, met nadruk op preventie en gezonde leefstijl, om de zorg op lange termijn houdbaar te houden.
“We willen een gezondheidsstelsel waarin het stimuleren van een gezonde levensstijl – naast ziekte bestrijden – een belangrijke plaats inneemt. Door eigen regie en verantwoordelijkheid maken we de zorg toekomstbestendig.”
Zorggeld naar de werkvloer
De VVD wil dat het beschikbare zorggeld zoveel mogelijk terechtkomt bij de mensen die daadwerkelijk zorg verlenen, en niet verdwijnt in overhead of inefficiëntie.
“Zorggeld moet zoveel mogelijk terechtkomen bij mensen op de werkvloer die goede zorg leveren.”
De SP stelt dat zorg een recht is en geen verdienmodel, en wil de marktwerking volledig uit de zorg halen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het afschaffen van het eigen risico, het oprichten van een Nationaal ZorgFonds zonder commerciële verzekeraars, het verbieden van winstuitkering en private equity in de zorg, en het investeren in toegankelijke, regionale en collectief georganiseerde zorg. De kern van hun visie is dat zorg publiek, dichtbij, betaalbaar en voor iedereen toegankelijk moet zijn, waarbij de belangen van patiënten en zorgverleners centraal staan in plaats van winst.
Zorg volledig publiek en zonder marktwerking
De SP wil de zorg weer volledig publiek maken en alle vormen van marktwerking en winstbejag verbieden. Dit moet leiden tot betere kwaliteit, lagere kosten en minder bureaucratie, waarbij de behoeften van mensen centraal staan in plaats van financiële belangen.
“De zorg wordt weer publiek. We organiseren de zorg samen, zonder markt. Zo garanderen we goede kwaliteit en wordt het goedkoper. We stoppen met aanbestedingen, verbieden budgetplafonds, verbieden winstuitkering in de zorg, ziekenhuizen worden niet gefinancierd op basis van verrichtingen en we halen financiële belangen van bestuurders uit zorginstellingen.”
“De zorg is geen markt. Dat wat van ons allemaal is, horen we niet over te laten aan commerciële cowboys. Door de markt uit de zorg te halen kunnen we de behoeften van mensen weer centraal zetten.”
“Er komt een totaalverbod op private equity in de zorg. Commerciële bedrijven Private investeerders (private equity) die zorgorganisaties opkopen en kaal bezuinigen terwijl hun aandeelhouders er met de winst vandoor gaan, horen niet thuis in onze gezondheidszorg.”
Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico en inkomensafhankelijke premie
De SP wil het huidige stelsel van commerciële zorgverzekeraars vervangen door een Nationaal ZorgFonds, waarin ook tandarts, fysiotherapie en ggz zijn opgenomen. Het eigen risico wordt afgeschaft en de premie wordt inkomensafhankelijk, zodat zorg gratis is op het moment van gebruik en toegankelijker wordt voor mensen met een laag of middeninkomen.
“Het eigen risico schaffen we af, zodat zorg gratis is op het moment dat je hiervan gebruikmaakt. Er komt een nationaal zorgfonds, waarin ook de tandarts, de fysiotherapeut en de ggz zijn opgenomen. Dit vervangt de huidige commerciële zorgverzekeraars, zodat zorgverleners met minder bureaucratie te maken hebben. De zorgpremies worden inkomensafhankelijk waardoor 80 procent van Nederland erop vooruit gaat.”
Investeren in regionale, toegankelijke en preventieve zorg
De SP wil investeren in zorg die dichtbij mensen georganiseerd is, met behoud van ziekenhuizen en voorzieningen in alle regio’s, en extra aandacht voor preventie. Ze willen dat de overheid wettelijk verantwoordelijk wordt voor een evenwichtige spreiding van zorg, en dat preventieve zorg en mondzorg voor kinderen volledig worden vergoed.
“Iedere regio heeft recht op zorg. Ziekenhuizen, huisartsenposten en spoedeisende hulpafdelingen blijven behouden, óók in krimpregio’s. Waar zorg verdween, brengen we die terug. De rijksoverheid krijgt de wettelijke plicht om te zorgen voor een evenwichtige spreiding van toegankelijke zorgvoorzieningen in alle regio’s.”
“Preventie komt in het basispakket. Voorkomen is beter dan genezen. Omdat preventie werkt maken we het toegankelijk voor iedereen. We investeren in gezondheid voordat er zorg nodig is. Alle bewezen preventieve zorg, zoals controles bij de tandarts, stoppenmet rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, wordt volledig vergoed.”
Betere waardering en zeggenschap voor zorgverleners
De SP wil de lonen van zorgverleners verhogen, de werkdruk verlagen en zorgverleners meer zeggenschap geven over hun werk. Dit moet het vak aantrekkelijker maken en de kwaliteit van zorg verbeteren.
“We verhogen de lonen en verlagen de werkdruk. Zo geven we zorgverleners het respect dat zij verdienen, een passende beloning en maken we dit onmisbare vak weer aantrekkelijk.”
“We waarderen zorgverleners. Daarom zorgen we voor een beter salaris en geven we zorgverleners meer zeggenschap over hun eigen werk. We investeren in de opleidingen voor zorgverleners en pakken de hoge werkdruk, managementlagen en bureaucratie aan, zodat zij hierdoor niet weggejaagd worden.”
BIJ1 wil de zorg volledig uit de markt halen en in publieke handen brengen, met een Nationaal Zorgfonds dat alle zorgkosten dekt zonder eigen risico of premies. De partij zet in op het afschaffen van winst in de zorg, het verminderen van bureaucratie, eerlijke beloning voor zorgmedewerkers en het centraal stellen van de mens in plaats van financiële belangen. Hun visie is radicaal: zorg moet toegankelijk, betaalbaar en gelijkwaardig zijn voor iedereen, waarbij de zorgprofessional en patiënt het voor het zeggen krijgen.
Zorg volledig in publieke handen, Nationaal Zorgfonds
BIJ1 wil alle zorginstellingen en verzekeraars nationaliseren en een Nationaal Zorgfonds oprichten dat alle zorg en tandheelkunde dekt, zonder eigen risico of premies. Hiermee willen ze een einde maken aan marktwerking, winstbejag en bureaucratie in de zorg, zodat zorg toegankelijk en betaalbaar wordt voor iedereen.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af. Iedereen draagt bij op basis van hun inkomen en iedereen krijgt de zorg die ze nodig hebben.”
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
Stoppen met winst en marktwerking in de zorg
BIJ1 wil een einde maken aan private zorginstellingen, zorgcowboys en concurrentie. Door zorginstellingen weer in publieke handen te nemen en landelijke standaardprijzen in te voeren, willen ze woekerwinsten en slopende concurrentie uitbannen en de continuïteit van zorg waarborgen.
“Zorg mag geen winstmodel zijn. We zetten een stop op private zorginstellingen, nemen alle zorginstellingen weer in publieke handen en werken organisatiebelangen weg. Zo maken we een einde aan zogeheten zorgcowboys en woekerwinsten in de zorg, houden we noodlijdende zorgorganisaties overeind, en werken we de slopende concurrentie de deur uit. Daarbij komen er landelijke standaardprijzen op alle zorg en alle medicijnen.”
Minder bureaucratie, meer zeggenschap voor zorgprofessionals
BIJ1 wil de bureaucratie in de zorg fors verminderen en de regie teruggeven aan zorgverleners en patiënten. Administratieve lasten worden verlaagd, tijdschrijven afgeschaft, en zorgprofessionals krijgen de bevoegdheid om indicaties te stellen in plaats van overheidsinstanties.
“We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
“De zorgprofessional komt weer aan het roer en niet langer mogen regeltjes, financiële verantwoording en overheidsinstanties de dienst uitmaken.”
Eerlijke beloning en betere arbeidsomstandigheden voor zorgmedewerkers
BIJ1 wil de werkdruk en administratieve lasten voor zorgmedewerkers verlagen en hen eerlijker betalen. Ook mantelzorgers krijgen financiële compensatie en opbouw van WW- en pensioenrechten.
“We verlagen de werk- en regeldruk in de zorg door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen. Ook gaan we alle zorgmedewerkers, van de verplegers in de medische zorg tot de jeugdzorgmedewerkers, eerlijker betalen. Mensen die intensief (mantel)zorg bieden, worden financieel gecompenseerd met een inkomen en opbouw van WW- en pensioenrechten.”
Zorg toegankelijk en passend voor iedereen, zonder stapeling van kosten
BIJ1 wil dat zorg voor mensen met een levenslange of levensbrede handicap niet telkens opnieuw bewezen hoeft te worden, en dat stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn stopt. Iedereen moet vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend zorgpakket.
“We stoppen met de stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn, voor mensen met een levenslange en levensbrede handicap. We zorgen dat deze mensen ook niet bij herhaling hoeven te bewijzen dat ze passende zorg en ondersteuning nodig hebben. Zij moeten vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend en samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning.”