Verkiezingsprogramma's 2025 overwaterschap
GroenLinks-PvdA wil het waterschapsbestuur volledig democratiseren en de rol van waterschappen versterken in waterbeheer, natuurherstel en ruimtelijke ordening. Ze pleiten voor meer burgerinvloed, extra financiële ondersteuning en samenwerking met waterschappen bij het realiseren van water- en natuurdoelen. De partij ziet waterschappen als cruciale partners voor duurzaam waterbeheer en klimaatadaptatie.
Volledige democratisering van het waterschapsbestuur
GroenLinks-PvdA wil dat alle zetels in het waterschapsbestuur voortaan via verkiezingen door burgers worden gekozen, om zo de democratische legitimiteit te vergroten. Daarnaast pleiten ze voor extra financiële ondersteuning en een hogere vergoeding voor het waterschapsbestuur.
“We zetten in op volledige democratisering van het waterschap. Dat betekent dat alle zetels voortaan via verkiezingen door burgers worden gekozen.”
“We versterken het lokaal, regionaal en waterschapsbestuur met extra financiële ondersteuning en een hogere vergoeding.”
Waterschappen als partner in duurzaam waterbeheer en natuurherstel
De partij ziet waterschappen als essentiële partners bij het verbeteren van waterkwaliteit, het tegengaan van droogte, het opstellen van water- en bodemplannen en het realiseren van natuurdoelen. Ze benadrukken samenwerking met waterschappen in gebiedsgerichte aanpakken en bij ruimtelijke ordening.
“Samen met de waterschappen en agrarische- en natuurorganisaties verbeteren we ons water zodat het voldoet aan Europese normen.”
“In de veenweidegebieden voorkomen we de oxidatie van het veen en daarmee bodemdaling en CO₂-uitstoot. We geven prioriteit aan de gebieden waar de kosten voor waterbeheer hoog zijn of waar de natuur achteruitgaat.”
“Met het Nationaal Programma Veluwe pakken Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen regie op de ruimtelijke ontwikkeling in en om het natuurgebied.”
Waterschappen verantwoordelijk houden voor grondwaterpeil
GroenLinks-PvdA wijst op de rol van waterschappen bij het vaststellen van het grondwaterpeil en de gevolgen daarvan voor funderingsproblemen bij woningen. Ze willen een Funderingsherstelfonds om de kosten voor huiseigenaren te compenseren.
“Honderdduizenden woningen dreigen te verzakken door droogte doordat waterschappen het grondwaterpeil te laag hebben vastgesteld.”
D66 benoemt het belang van waterbeheer en waterkwaliteit, maar noemt het woord "waterschap" niet expliciet in het verkiezingsprogramma. De partij legt de nadruk op het beschermen van drinkwaterbronnen, het beprijzen van watergebruik en het halen van Europese waterkwaliteitsnormen, met een focus op een integrale aanpak van water in ruimtelijke ordening en landbouw.
Water krijgt een eerlijke prijs en betere bescherming
D66 wil verspilling van water tegengaan door watergebruik te beprijzen en drinkwaterbronnen beter te beschermen. Dit moet bijdragen aan duurzaam waterbeheer en het veiligstellen van schoon drinkwater voor de toekomst.
“Water moet een eerlijke prijs krijgen. Water is een publieke levensbehoefte en moet ook zo behandeld worden. Maar zolang verspilling bijna gratis is en zuinig gebruik niet wordt beloond, blijven we het systeem uitputten.”
“We zorgen dat drinkwater schoon, bereikbaar en betaalbaar blijft. Dat begint bij maatregelen om de bronnen van ons drinkwater te beschermen.”
Strikte naleving van Europese waterkwaliteitsnormen
D66 stelt de deadline van de Kaderrichtlijn Water (2027) als harde norm en wil vervuiling bij de bron aanpakken. Dit betekent minder lozingen, minder mest en bestrijdingsmiddelen, en betere waterzuivering.
“De deadline van 2027 om te voldoen aan de Kaderrichtlijn Water is voor ons een harde norm. We pakken de vervuiling aan bij de bron. Dat betekent: minder lozingen door de industrie, minder mest en minder schadelijke bestrijdingsmiddelen.”
“Ook verbeteren we de waterzuivering, zodat minder medicijnresten in het watersysteem terechtkomen.”
Water en bodem sturend in ruimtelijke ordening
D66 wil dat water en bodem leidend zijn bij ruimtelijke keuzes, bijvoorbeeld door te bouwen op hogere grond bij overstromingsgevaar. Dit voorkomt dure aanpassingen door klimaatverandering en natuurverlies.
“Om te bepalen wat we waar doen, hanteren we het principe van ‘water en bodem sturend’. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bouwen op hogere grond als er overstromingsgevaar is.”
De VVD benadrukt het belang van voldoende en schoon water voor iedereen, met aandacht voor waterkwaliteit, drinkwatervoorziening en bescherming tegen hoog water. De partij wil vergunningverlening voor nieuwe drinkwatervoorzieningen versnellen, waterhergebruik stimuleren en bij ruimtelijke ontwikkeling rekening houden met water en bodem. De focus ligt op een realistische, uitvoerbare aanpak die economische belangen en draagvlak niet uit het oog verliest.
Versnellen en vereenvoudigen van drinkwatervoorzieningen
De VVD wil het proces voor het winnen van nieuwe drinkwatervoorzieningen versnellen door vergunningverlening te vereenvoudigen. Dit moet bijdragen aan de beschikbaarheid van voldoende schoon en zoet water, essentieel voor industrie, landbouw, natuur en drinkwaterbedrijven.
“We gaan het winnen van nieuwe drinkwatervoorzieningen versnellen door vergunningverlening te simplificeren.”
Stimuleren van waterhergebruik en water-zelfvoorzienendheid
Om de druk op watervoorraden te verlagen, stimuleert de VVD initiatieven voor waterhergebruik en water-zelfvoorzienendheid, en kijkt naar innovatieve oplossingen zoals regenwatersystemen.
“Initiatieven voor meer water-zelfvoorzienendheid kunnen hier een bijdrage aan leveren. [...] Daarnaast stimuleren we hergebruik van water, kijken we naar de inzet van regenwatersystemen en gaan we de strijd aan tegen vervuiling.”
Realistische uitvoering van Europese waterkwaliteitsregels
De VVD onderschrijft het belang van Europese regels voor waterkwaliteit, maar kiest voor een realistische uitvoering die rekening houdt met maatschappelijk draagvlak en een gelijk speelveld met buurlanden.
“We houden ons aan Europese regels op het gebied van waterkwaliteit. We kiezen hierbij voor een realistische aanpak door het uitvoeren van noodzakelijke maatregelen zonder daarbij het maatschappelijk draagvlak uit het oog te verliezen en houden een gelijk speelveld met onze buurlanden.”
Water en bodem centraal bij ruimtelijke ontwikkeling
Bij de bouw van nieuwe wijken en bedrijventerreinen wil de VVD expliciet rekening houden met de kwaliteit van de bodem en de beschikbaarheid van water, en ontwikkelaars verplichten om maatregelen te nemen tegen extreme weersomstandigheden.
“We houden bij de bouw van nieuwe wijken of bedrijventerreinen rekening met de kwaliteit van de bodem en beschikbaarheid van water.”
“Bij de bouw van nieuwe woonwijken en infrastructuur moet de ontwikkelaar maatregelen nemen om goed om te gaan met extreme regenval en met periodes van droogte en hitte.”
BBB ziet het waterschap als een belangrijk democratisch orgaan dat samen met boeren, burgers en bedrijven praktische oplossingen moet ontwikkelen voor waterbeheer. De partij pleit voor erkenning van gekozen waterschapsbestuurders als volwaardige volksvertegenwoordigers en benadrukt samenwerking tussen waterschappen en andere partijen voor effectief waterbeheer.
Erkenning van gekozen waterschapsbestuurders als volksvertegenwoordigers
BBB vindt dat de gekozen bestuursleden van het waterschap volwaardig erkend moeten worden als volksvertegenwoordigers, met terugwerkende kracht vanaf de invoering van de politieke verkiezingen voor de waterschappen. Dit benadrukt het belang van democratische legitimiteit en waardering voor hun rol.
“BBB wil dat de gekozen algemeen bestuursleden van het waterschap als volwaardige volksvertegenwoordigers worden erkend (met terugwerkende kracht 2013, oftewel gelijktijdig met de invoering van politieke verkiezingen voor de waterschappen) in het kader van artikel 14.1.c van het Reglement Koninklijke Onderscheidingen.”
Praktische samenwerking tussen waterschappen en belanghebbenden
BBB benadrukt dat waterschapsbestuurders verantwoordelijkheid moeten nemen en samen met boeren, burgers, bedrijven en andere betrokkenen praktische oplossingen moeten ontwikkelen voor waterbeheer. Dit onderstreept het belang van regionale samenwerking en maatwerk.
Betrekken van waterschappen bij visserij- en natuurbeleid
BBB wil dat waterschappen betrokken worden bij overleg over visserij, zoals het opheffen van beperkingen bij het vangen van rivierkreeften, en bij het beheer van onderwaternatuur. Dit laat zien dat BBB het waterschap ziet als een relevante partner in bredere water- en natuurvraagstukken.
“Sportvisserij Nederland wordt betrokken bij overleggen met decentrale overheden zoals provincies, waterschappen en gemeenten om beperkingen bij het vangen van rivierkreeften op te heffen.”
Het CDA ziet waterschappen als cruciale partners in het waterbeheer en wil hun rol versterken door samenwerking, kennisdeling en maatwerk te stimuleren. De partij pleit voor nauwere samenwerking tussen waterschappen, boeren en andere partijen om waterkwaliteit, klimaatadaptatie en robuust waterbeheer te waarborgen. Concrete voorstellen zijn gericht op gebiedsgerichte maatregelen, kennisdeling en het versterken van de slagkracht van de watersector.
Nauwere samenwerking en kennisdeling tussen waterschappen
Het CDA wil dat waterschappen nauwer samenwerken, kennis actief delen en gezamenlijke uitgangspunten hanteren bij grote wateropgaven. Dit moet de slagkracht van de watersector vergroten en zorgen voor een effectievere aanpak van uitdagingen als de Kaderrichtlijn Water, lozingen en klimaatadaptatie.
“Het CDA wil dat waterschappen nauwer samenwerken, kennis actief delen en gezamenlijke uitgangspunten hanteren bij grote vraagstukken zoals de Kaderrichtlijn Water, lozingen en klimaatadaptatie. Met respect voor de eigen verantwoordelijkheid versterken we zo de slagkracht van de watersector als geheel.”
Gebiedsgerichte en op maat gemaakte watermaatregelen
Het CDA pleit voor een meer gebiedsgerichte aanpak van waterproblemen, waarbij waterschappen samenwerken met boeren, adviseurs en andere partijen. Dit is nodig vanwege de diversiteit aan emissieroutes en regionale verschillen, en moet leiden tot effectievere oplossingen voor waterkwaliteit en klimaatadaptatie.
“Om normoverschrijdingen van gewasbescherming in het oppervlaktewater terug te dringen is een meer gebiedsgerichte aanpak nodig, vanwege de diversiteit aan emissieroutes. Door regionale samenwerking tussen boeren, waterschappen en adviseurs.”
“We stimuleren kennisprogramma’s op verzilting en verdroging door boeren en waterschappen te laten samenwerken met wetenschap, bedrijven en overheid.”
“Het CDA kiest voor een robuust waterbeheer waarin waterschappen met op de situatie gerichte maatregelen de balans bewaken tussen water vasthouden, bergen en afvoeren.”
JA21 erkent de grote investeringen van waterschappen in waterkwaliteit, maar vindt de huidige Europese normen (KRW) onrealistisch voor Nederland. De partij wil dat Nederland de juridische ruimte benut om KRW-doelen aan te passen of uit te stellen waar deze onhaalbaar zijn, en pleit voor een herijking van de normen op EU-niveau zodat ze beter aansluiten bij de Nederlandse situatie.
KRW-doelen aanpassen of uitstellen waar onhaalbaar
JA21 vindt dat veel KRW-doelen gebaseerd zijn op theoretische situaties die niet passen bij het dichtbevolkte, verstedelijkte Nederland. Daarom moet Nederland de juridische ruimte benutten om deze doelen aan te passen of uit te stellen als ze aantoonbaar onhaalbaar zijn. Dit standpunt adresseert direct de rol van waterschappen als waterbeheerders die nu miljarden investeren zonder realistisch perspectief op het halen van de doelen.
“Waterbeheerders (waterschappen en Rijkswaterstaat) hebben miljarden geïnvesteerd in het verbeteren van de rioolwaterzuivering en het natuurlijker maken van de inrichting van onze watersystemen. Ondanks al deze maatregelen haalt Nederland, net als meer dan de helft van alle EU-waterlichamen, de KRW-doelen niet omdat veel doelen zijn gebaseerd op theoretische referentiesituaties die in een dichtbevolkt, verstedelijkt en landbouwintensief land als Nederland praktisch onhaalbaar zijn.”
“JA21 wil: Dat Nederland gebruikmaakt van de juridische ruimte in de KRW om doelen aan te passen of uit te stellen waar deze aantoonbaar onhaalbaar zijn.”
Herijking van KRW-normen op EU-niveau
JA21 wil dat de KRW-normen op Europees niveau worden herzien, zodat ze beter aansluiten bij de ruimtelijke realiteit van dichtbevolkte landen als Nederland. Dit moet voorkomen dat waterschappen en andere waterbeheerders worden opgezadeld met onrealistische eisen.
“JA21 wil: Een herijking van de KRW-normen op EU-niveau, zodat deze beter aansluiten bij de ruimtelijke realiteit van dichtbevolkte lidstaten als Nederland.”
De Partij voor de Dieren wil de waterschappen democratischer maken door de geborgde zetels voor boeren en beheerders af te schaffen. Daarnaast pleit de partij voor het vrijstellen van natuurbeheerders van waterschapsbelasting, zodat de lasten eerlijker verdeeld worden en de bescherming van natuur centraal staat.
Geborgde zetels in waterschapsbesturen afschaffen
PvdD vindt dat waterschappen eerlijker en democratischer moeten worden bestuurd. De partij wil daarom de geborgde zetels, die nu zijn gereserveerd voor boeren en beheerorganisaties, afschaffen zodat alle zetels via verkiezingen worden verdeeld. Dit moet de invloed van specifieke belangen verminderen en de democratische legitimiteit vergroten.
“De geborgde zetels in de waterschapsbesturen, die nu nog gereserveerd zijn voor boeren en beheerorganisaties, worden afgeschaft, zodat waterschappen een daadwerkelijk democratische zetelverdeling krijgen.”
“De geborgde zetels in de waterschapsbesturen, die nu nog gereserveerd zijn voor boeren en beheerorganisaties, worden afgeschaft, zodat waterschappen een daadwerkelijk democratische zetelverdeling krijgen.”
Vrijstelling waterschapsbelasting voor natuurbeheerders
De partij wil natuurbeheerders vrijstellen van het betalen van waterschapsbelasting. Hiermee wil PvdD stimuleren dat natuurbeheer niet financieel wordt belast en dat de lasten eerlijker worden verdeeld, met meer focus op de bescherming van natuur.
“Beheerders van natuurgebieden worden vrijgesteld van waterschapsbelasting.”
De SGP benadrukt het cruciale belang van waterschappen voor adequaat waterbeheer en wil hun bijzondere status behouden. Ze pleiten voor het versterken van de rol van waterschappen bij toezicht op waterkwaliteit en benadrukken hun onmisbare functie bij bescherming tegen overstromingen en het vasthouden van zoet water. Concrete voorstellen zijn onder meer het overhevelen van toezichtstaken naar waterschappen en het waarborgen van hun zelfstandige positie.
Bijzondere status en zelfstandigheid van waterschappen behouden
De SGP vindt dat waterschappen een essentiële rol spelen in het Nederlandse waterbeheer en dat hun zelfstandige positie niet mag worden aangetast. Dit is volgens de partij nodig vanwege de unieke uitdagingen van waterveiligheid en -beheer in Nederland.
“De bijzondere status van de waterschappen blijft behouden gelet op het essentiële belang van een adequaat waterbeheer.”
Waterschappen krijgen meer toezichtstaken
De SGP wil dat het toezicht op indirecte lozingen van bedrijven op oppervlaktewater wordt overgeheveld van gemeenten naar waterschappen. Hiermee beogen ze sneller en adequater ingrijpen bij watervervuiling.
“Het toezicht op indirecte lozingen van bedrijven op het oppervlaktewater gaat van de gemeenten naar de waterschappen. Die kunnen sneller en adequater ingrijpen.”
Cruciale rol waterschappen bij waterveiligheid en zoetwaterbeheer
De partij onderstreept dat waterschappen onmisbaar zijn bij het beschermen tegen overstromingen en het vasthouden van zoet water, vooral in het licht van klimaatverandering. Hun rol moet daarom behouden blijven.
“Onze waterschappen spelen daarbij een cruciale rol. Dat moet zo blijven.”
De SP vindt dat waterschappen voldoende financiering moeten krijgen om hun wettelijke taken uit te voeren, met name voor dijkversterking en voorbereiding op zeespiegelstijging. Ze willen dat waterschappen een sterke publieke rol houden in waterveiligheid en waterkwaliteit, en pleiten voor strengere regulering van watervervuiling en eerlijkere tarieven voor grootverbruikers.
Voldoende financiering en versterking van waterschappen
De SP benadrukt het belang van goed gefinancierde waterschappen voor waterveiligheid en het versterken van dijken, vooral met het oog op klimaatverandering en zeespiegelstijging. Ze zien waterschappen als cruciale publieke instellingen die hun wettelijke taken moeten kunnen uitvoeren zonder financiële tekorten.
“Waterschappen krijgen voldoende financiering voor de uitvoering van hun wettelijke taken en voor het versterken en verhogen van de dijken ter voorbereiding op de zeespiegelstijging.”
Strengere regulering van watervervuiling en progressieve tarieven
De SP wil dat waterschappen bijdragen aan strengere handhaving van waterkwaliteitsnormen en dat industriële grootverbruikers meer gaan betalen voor schaars drinkwater. Hiermee willen ze vervuiling tegengaan en zorgen voor een eerlijkere verdeling van water.
“De kwaliteit van Nederlandse oppervlaktewater behoort tot de slechtste van Europa. Daarom worden de bestaande normen streng gehandhaafd, het lozen van afvalwater wordt streng gereguleerd en er komt een toxiciteitsbelasting om vervuiling verder terug te dringen.”
“Omdat drinkwater schaarser wordt, komt er een progressief tarief voor industriële grootverbruikers.”
De ChristenUnie ziet het waterschap als een belangrijke samenwerkingspartner bij grote ruimtelijke en infrastructurele projecten, zoals woningbouw en waterveiligheid. Ze pleiten voor versimpeling en versnelling van procedures waarbij het waterschap samen met andere overheden optreedt, zodat projecten sneller en efficiënter gerealiseerd kunnen worden. De partij benadrukt het belang van integrale samenwerking tussen rijk, provincie, gemeente en waterschap.
Waterschap als samenwerkingspartner bij grote bouwprojecten
De ChristenUnie wil dat waterschappen samen met andere overheden een centrale rol krijgen bij het versnellen van vergunningprocedures en het realiseren van grote nieuwbouwlocaties. Dit moet leiden tot snellere besluitvorming zonder afbreuk te doen aan veiligheid en leefbaarheid, waarbij het waterschap meebeslist over waterbeheer en bescherming tegen overstromingen.
“Voor grote nieuwbouwlocaties komt er een centrale aanpak, waarin Rijk, provincie, gemeente en waterschap samenwerken.”
NSC benadrukt het belang van het behoud van de waterschappen als zelfstandige bestuurslaag vanwege hun cruciale rol in waterveiligheid en waterbeheer. Ze willen dat waterschappen bestuurlijke aandacht blijven geven aan bescherming tegen overstromingen en goed waterbeheer, en zien hen als essentieel voor de veiligheid van Nederland.
Waterschappen behouden voor waterveiligheid en -beheer
NSC vindt dat waterschappen een onmisbare rol spelen in het waarborgen van de veiligheid tegen overstromingen en het beheer van water. Door hun specifieke expertise en bestuurlijke focus moeten zij als zelfstandige bestuurslaag blijven bestaan, zodat waterveiligheid altijd prioriteit krijgt in het beleid.
“We koesteren de waterschappen; zij waarborgen de bestuurlijke aandacht voor veiligheid tegen overstroming en waterbeheer.”
Volt ziet waterschappen als een belangrijke partner in het realiseren van een klimaatbestendige inrichting van Nederland, waarbij waterveiligheid, klimaatadaptatie en drinkwatervoorziening centraal staan. Ze willen dat waterschappen samen met andere overheden langetermijnmaatregelen nemen voor waterbeheer en weerbaarheid tegen wateroverlast, onder regie van een samenhangend nationaal beleid. De kern van hun visie is samenwerking tussen overheden, met een duidelijke rol voor waterschappen in het integreren van waterbeheer in ruimtelijke en klimaatadaptieve keuzes.
Waterschappen als uitvoerende partner in klimaatadaptatie
Volt beschouwt waterschappen als een essentiële schakel in het uitvoeren van samenhangend, langetermijn waterbeleid gericht op klimaatadaptatie en waterveiligheid. Ze benadrukken de noodzaak van samenwerking tussen Rijk, waterschappen, provincies en gemeenten om Nederland klimaatbestendig in te richten, met specifieke aandacht voor waterbeheer en bescherming tegen wateroverlast.
“Hierbij helpen de Rijksoverheid en de waterschappen, de provincies en gemeenten met maatregelen voor waterbeheer en weerbaarheid tegen wateroverlast.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma