Verkiezingsprogramma's 2025 overwat zijn verschillen tussen ja21 en pvv
BVNL geeft geen direct antwoord op de verschillen tussen JA21 en PVV, maar benadrukt haar eigen klassiek-liberale, economisch rechtse en cultureel conservatieve koers. De partij zet sterk in op individuele vrijheid, een kleine overheid, ondernemersvrijheid en soevereiniteit, met concrete voorstellen zoals een vlaktaks, afschaffing van subsidies en een bindend referendum. BVNL onderscheidt zich door haar nadruk op economische vrijheid, individuele keuzevrijheid (ook medisch-ethisch), en een seculiere staat, waarmee zij zich positioneert tussen partijen als JA21 en PVV.
Klassiek-liberaal en economisch rechts profiel
BVNL positioneert zich als klassiek-liberaal en economisch rechts, wat haar onderscheidt van de meer nationalistische en sociaal-conservatieve koers van PVV en de gematigd-rechtse koers van JA21. De partij legt de nadruk op ondernemersvrijheid, lage belastingen en minimale staatsinterventie.
“Belang Van Nederland luidt een nieuwe fase in. Gebaseerd op onze onwankelbare kernwaarden van vrijheid, soevereiniteit, gezond verstand, realisme, verantwoordelijkheid, barmhartigheid, fatsoen, ambitie, technologische vooruitgang en eenvoud, kiezen wij nadrukkelijk voor een koers die klassiek-liberaal, en economisch rechts is.”
“Onze visie is geworteld in de Oostenrijkse School van de economie, waarin ondernemersvrijheid, eigendomsrecht en marktwerking centraal staan.”
“BVNL is een economisch rechtse partij die de goede kanten van het kapitalisme omarmt: ambitie, succes en sociale barmhartigheid.”
Medisch-ethisch progressief, individuele keuzevrijheid
BVNL onderscheidt zich door een medisch-ethisch progressieve houding, waarbij individuele keuzevrijheid centraal staat, in tegenstelling tot de meer restrictieve of conservatieve standpunten van PVV en JA21 op deze thema’s.
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden, maar wel medisch-ethisch progressief: iedereen mag zelf bepalen hoe en met wie hij/zij het leven vormgeeft en beslist zelf over de eigen levensovertuiging en het eigen lichaam.”
“BVNL is een partij die de vrijheid van het individu laat prevaleren boven de sociale druk van de meerderheid. Dit betekent dat ieder zijn of haar eigen afweging mag maken op tal van onderwerpen.”
“Als volwassen mensen euthanasie willen plegen binnen de huidige wetgeving dan is dat een eigen keuze.”
“Abortus is binnen de grenzen van de huidige wetgeving het individuele recht van de vrouw.”
“Vaccinatie of andere medische handelingen zijn altijd de exclusieve keuze van het individu en de overheid mag hier op geen enkele manier dwang of drang op uitoefenen.”
Kleine overheid, forse bezuinigingen en vlaktaks
BVNL pleit voor een veel kleinere overheid, forse bezuinigingen en een vlaktaks, waarmee zij zich economisch rechtser positioneert dan JA21 en PVV, die minder vergaande voorstellen doen op dit vlak.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen zodat onder andere familiebedrijven zonder problemen aan de volgende generatie kunnen worden overgedragen.”
Bindend referendum en radicale democratisering
BVNL wil een bindend referendum invoeren en meer directe democratie, waarmee zij zich onderscheidt van PVV (die vooral pleit voor referenda) en JA21 (die minder vergaande democratische hervormingen voorstaat).
Strikt seculiere staat
BVNL benadrukt een strikt seculiere staat, wat haar onderscheidt van partijen die religie meer ruimte geven in het publieke domein.
“BVNL wil dat de staat seculier is. Overheid en religie blijven strikt gescheiden, de overheid bemoeit zich niet met religieuze aangelegenheden en religieuze instellingen hebben geen invloed op het overheidsbeleid. Wetgeving, rechtspraak en bestuur worden gebaseerd op neutrale, niet-religieuze principes.”
De PVV onderscheidt zich van JA21 door een radicalere koers op immigratie, islam, cultuur en klimaat: de PVV pleit voor een totale asielstop, een verbod op islamitische uitingen, volledige afschaffing van klimaatmaatregelen en het stopzetten van de NPO. Waar JA21 vaak kiest voor beperking en matiging, kiest de PVV voor maximale nationale soevereiniteit en harde grenzen. De PVV stelt de Nederlandse identiteit en belangen onvoorwaardelijk centraal, met concrete voorstellen die verder gaan dan die van JA21.
Totale asielstop en terugsturen asielzoekers
De PVV wil een volledige asielstop en het sluiten van de grenzen voor alle asielzoekers, inclusief het terugsturen van Oekraïense mannen. Dit gaat verder dan het restrictieve migratiebeleid van JA21, dat inzet op beperking maar geen totale stop.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne.”
“Wij voeren onmiddellijk een azc-stop in, gaan azc’s sluiten, asielzoekers aan de grens terugsturen, criminele vreemdelingen uitzetten – en Nederland terugveroveren.”
“Nederland is Nederland niet meer. We hebben te veel vreemdelingen, te veel asielzoekers, te veel islam en veel te veel azc’s. Het opengrenzenbeleid maakt ons land helemaal kapot. De PVV is er klaar mee. Het roer moet drastisch om.”
Verbod op islamitische uitingen en boerkaverbod
De PVV wil een algeheel boerkaverbod en verbiedt islamitische gebedsoproepen, wat verder gaat dan het standpunt van JA21, dat zich beperkt tot strenge integratie-eisen en geen expliciete verboden op religieuze uitingen voorstelt.
Stoppen met alle klimaatmaatregelen en geen nieuwe wind- of zonneparken
De PVV wil alle klimaatmaatregelen schrappen, geen nieuwe windturbines of zonneparken toestaan en het ministerie van Klimaat omvormen tot het ministerie van Betaalbare Energie. JA21 wil klimaatbeleid matigen, maar niet volledig stoppen.
Volledige stop op financiering NPO en afschaffen woke-instanties
De PVV wil de financiering van de NPO geheel stoppen en instanties als de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme ontslaan. JA21 wil hervormen en bezuinigen, maar niet volledig afschaffen.
Intrekken excuses slavernijverleden en politionele acties
De PVV wil excuses voor het slavernijverleden en de politionele acties intrekken, waar JA21 zich vooral uitspreekt tegen woke-cultuur maar niet expliciet oproept tot intrekking van excuses.
“Excuses voor het slavernijverleden en de politionele acties intrekken”
Alleen de Nederlandse vlag op overheidsgebouwen
De PVV wil uitsluitend de Nederlandse vlag op overheidsgebouwen, als uiting van nationale soevereiniteit. JA21 benoemt dit niet expliciet.
“Alléén de Nederlandse vlag op overheidsgebouwen en de Staten-Generaal”
JA21 onderscheidt zich van de PVV door een nadruk op klassieke vrijheden, een strikte scheiding tussen kerk en staat, behoud van de rechtsstaat en een pragmatische, niet-radicale koers op thema’s als EU, religie en sociale zekerheid. Waar de PVV vaak kiest voor harde breuken (zoals Nexit, verbod op islamitische scholen, of afschaffen van de Koran), kiest JA21 voor hervorming, beperking en modernisering, met behoud van democratische en rechtsstatelijke principes. JA21 profileert zich als rechts, maar met meer institutionele en juridische waarborgen dan de PVV.
Strikte scheiding kerk en staat, inclusief religieus onderwijs
JA21 benadrukt een strikte scheiding tussen kerk en staat, zonder het expliciet verbieden van religieuze uitingen of instellingen, maar met verscherpt toezicht op islamitisch onderwijs. Dit is minder radicaal dan het PVV-standpunt, dat islamitische scholen wil sluiten en de islam als ideologie wil verbieden.
Behoud van klassieke vrijheden en rechtsstaat
JA21 verdedigt expliciet de vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid voor iedereen, en verzet zich tegen het opzetten van groepen tegen elkaar. Dit contrasteert met de PVV, die de vrijheid van religie voor moslims wil inperken en groepen expliciet uitsluit.
Kritisch op EU, maar geen Nexit
JA21 wil minder EU-invloed en terug naar kerntaken, maar pleit niet voor een Nexit, in tegenstelling tot de PVV die een Nederlands vertrek uit de EU nastreeft.
“JA21 kijkt kritisch en realistisch naar de huidige Europese Unie... Tegelijkertijd is de Europese Unie uitgedijd tot een politieke Unie. Nederland levert aan de lopende band... politieke en economische soevereiniteit in.”
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
Moderniseren internationale verdragen, geen afschaffing
JA21 wil internationale verdragen zoals het VN Vluchtelingenverdrag en het EVRM moderniseren en beperken, maar niet volledig opzeggen of negeren zoals de PVV vaak voorstelt.
“JA21 wil het verdrag moderniseren en volledig toespitsen op opvang in de eigen regio. Daartoe moet de onbeperkte toepassing als gevolg van het Protocol van New York worden teruggedraaid.”
Geen herstelbetalingen slavernijverleden, wel bestrijding antisemitisme
JA21 is tegen herstelbetalingen voor het slavernijverleden, maar benadrukt steun aan de Joodse gemeenschap en het krachtig bestrijden van antisemitisme. Dit is een nuanceverschil met de PVV, die vooral inzet op het bestrijden van islamitisch antisemitisme en minder op herstel of steun aan specifieke gemeenschappen.
Het FVD-programma bevat geen directe vergelijking tussen JA21 en PVV, maar benadrukt dat deze partijen op belangrijke punten verschillen in hun benadering van immigratie, de EU, democratische vernieuwing en economische vrijheid. FVD positioneert zichzelf als radicaal in democratische vernieuwing (bindende referenda, gekozen bestuurders), volledige nationale soevereiniteit boven internationale verdragen, en een sterk vereenvoudigd belastingstelsel. De partij onderscheidt zich door haar nadruk op directe burgerinvloed en het afwijzen van technocratische instituties.
Bindende referenda en direct gekozen bestuurders
FVD onderscheidt zich door het Zwitserse model van bindende referenda en direct gekozen burgemeesters te willen invoeren, wat verder gaat dan de meeste voorstellen van JA21 en PVV. Dit benadrukt hun streven naar directe democratie en burgerinvloed.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
“Forum voor Democratie wil een Nederland waar de stem van de burger echt telt. We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat u direct zelf kunt beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere bestuurders worden niet langer benoemd door een kleine kring, maar rechtstreeks gekozen.”
Nationale wet boven internationale verdragen
FVD wil expliciet de Nederlandse wet boven internationale verdragen stellen door het schrappen van artikelen 93 en 94 uit de Grondwet. Dit is een radicalere stap dan doorgaans bij JA21 of PVV wordt voorgesteld en onderstreept hun streven naar maximale nationale soevereiniteit.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
“We beëindigen de toetsing aan internationale verdragen en schrappen de mogelijkheid om op basis van het ‘algemeen belang’ naar de rechter te stappen en bepaald gewenst beleid af te dwingen (vgl. Urgenda).”
Radicale vereenvoudiging belastingstelsel (vlaktaks, belastingvrije voet)
FVD pleit voor een vlaktaks, een hoge belastingvrije voet en het afschaffen van erf- en schenkbelasting, waarmee ze zich onderscheiden van zowel JA21 als PVV die minder vergaande belastingvoorstellen doen. Dit benadrukt hun focus op economische vrijheid en het belonen van werken en sparen.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij.”
“We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax.”
“Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
Afschaffen technocratische adviesorganen
FVD wil planbureaus en overlegstructuren als het CPB, SCP, SER en PBL volledig afschaffen, waarmee ze zich onderscheiden door een radicale afkeer van technocratische beleidsvorming en een voorkeur voor directe politieke verantwoordelijkheid.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
Het VVD-verkiezingsprogramma bevat geen directe vergelijking tussen JA21 en PVV, maar benadrukt het eigen liberale, centrum-rechtse profiel en distantieert zich van populisme. De VVD zet zich af tegen partijen die de rechtsstaat ondermijnen en kiest expliciet voor liberale kernwaarden, terwijl het concrete beleid vooral gericht is op het versterken van de rechtsstaat, individuele vrijheid en het afwijzen van populistische voorstellen.
Duidelijke keuze voor liberale rechtsstaat, afwijzing van populisme
De VVD positioneert zich als hoeder van de liberale democratische rechtsstaat en benadrukt dat voorstellen die daartegenin gaan niet worden gesteund. Hiermee zet de VVD zich af tegen partijen die populistische of anti-rechtsstatelijke standpunten innemen, wat een impliciet verschil markeert met partijen als PVV (en in mindere mate JA21).
“We staan pal voor de liberaal-democratische rechtstaat, zowel in woord als in daad. Voorstellen die daar tegenin gaan, zullen we niet indienen of steunen. We werken vanuit verbinding en inhoud en niet vanuit populisme.”
“Onze liberale waarden die daaraan ten grondslag liggen, zijn voor ons dan ook niet onderhandelbaar. Vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid vormen de rotsvaste bouwstenen van onze maatschappij.”
Bescherming van individuele vrijheden en inclusiviteit
De VVD benadrukt het belang van individuele vrijheid, gelijkwaardigheid en bescherming van minderheden, en wijst expliciet op het recht om jezelf te zijn, ongeacht achtergrond. Dit is een onderscheidend punt ten opzichte van partijen die minder nadruk leggen op inclusiviteit of zich negatief uitlaten over bepaalde minderheden.
“De VVD staat pal voor het recht van iedereen om zichzelf te kunnen zijn, ongeacht geslacht, seksuele oriëntatie, religie, afkomst of levensovertuiging. De vrijheid om te houden van wie je wilt, om te geloven wat je wilt en om jezelf te uiten, is een fundamenteel recht.”
“Wij kiezen voor een samenleving waarin onze vrijheden bovengeschikt zijn aan het zogenaamde recht om je niet beledigd te voelen. Waar we geweld tegen politieagenten of anderen bestraffen in plaats van nuanceren. Want we buigen niet voor kwalijke ideologieën en religieuze dogma’s die de emancipatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen honderd jaar terug in de tijd duwen.”
Afwijzing van referenda en constitutioneel hof
De VVD kiest voor parlementaire democratie en is tegenstander van referenda en constitutionele toetsing door een hof, waarmee het zich onderscheidt van partijen die meer directe democratie of rechterlijke toetsing bepleiten.
BIJ1 geeft geen direct antwoord op de verschillen tussen JA21 en PVV, maar benadrukt dat beide partijen volgens hen extreemrechts zijn en vergelijkbare standpunten delen op het gebied van migratie, racisme en democratie. BIJ1 positioneert zichzelf als radicaal tegen deze partijen en pleit voor het verbieden van organisaties die racistisch gedachtegoed verspreiden, waaronder impliciet partijen als JA21 en PVV.
Extreemrechtse partijen als gevaar voor democratie
BIJ1 ziet zowel JA21 als PVV als vertegenwoordigers van extreemrechts gedachtegoed dat volgens hen een bedreiging vormt voor gelijkwaardigheid en democratie. Ze maken geen onderscheid tussen de twee partijen, maar plaatsen ze in dezelfde categorie en pleiten voor een verbod op racistische organisaties.
“Ook verbieden en ontbinden we organisaties die racistisch gedachtegoed uitwisselen en verspreiden.”
“Er komt meer aandacht voor educatie over fascisme in alle vormen. Zodat we racistische en antisemitische theorieën zoals de omvolkingstheorie, ‘cultuurmarxisme’ of leugens over een Joods complot beter kunnen bestrijden.”
DENK geeft in haar verkiezingsprogramma geen directe analyse van de verschillen tussen JA21 en PVV, maar benadrukt dat deze partijen behoren tot het "extreemrechtse" politieke spectrum en verwijt hen beleid van uitsluiting, discriminatie en het normaliseren van extreemrechtse ideeën. DENK positioneert zichzelf als tegenpool van deze partijen en pleit voor inclusiviteit, gelijke rechten en het bestrijden van discriminatie. Concrete beleidsvoorstellen over de verschillen tussen JA21 en PVV ontbreken; de kritiek blijft op het niveau van algemene afwijzing van hun gezamenlijke koers.
Afwijzing van extreemrechts en normalisatie van PVV-standpunten
DENK ziet zowel JA21 als PVV als onderdeel van een "extreemrechts" blok dat volgens hen racistische en discriminerende ideeën normaliseert. Het programma noemt geen specifieke beleidsverschillen tussen JA21 en PVV, maar veroordeelt hun gezamenlijke invloed op het politieke klimaat en beleid.
“De politieke partijen die deze regering mogelijk hebben gemaakt hebben een gevaarlijke weg geopend van de normalisatie van het fascistische gedachtegoed van Wilders.”
“Het gevaar van extreemrechts is nog nooit zo concreet geweest. DENK is harder nodig dan ooit. DENK is dé verzekeringspolis voor de bescherming van jouw rechten. De bestrijding van discriminatie en de strijd tegen extreemrechts is waarom wij zijn opgericht.”
Het SP-verkiezingsprogramma benoemt geen directe verschillen tussen JA21 en PVV, maar positioneert beide partijen als onderdeel van het rechtse blok dat volgens de SP niet sociaal genoeg is. De SP benadrukt dat partijen als PVV en VVD kiezen voor het recht van de sterksten en afbraak van sociale voorzieningen, terwijl de SP juist pleit voor solidariteit, sociale zekerheid en het tegengaan van tweedeling.
PVV en JA21 kiezen voor recht van de sterksten
De SP stelt dat zowel PVV als VVD (en impliciet partijen als JA21) staan voor een beleid waarin het recht van de sterksten geldt en sociale voorzieningen worden afgebroken. Dit wordt afgezet tegen de sociale koers van de SP, die juist inzet op solidariteit en bescherming van de zwakkeren.
“De keuzes voor de komende verkiezingen zijn simpel. Wordt het weer ieder voor zich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
Rechtse partijen lossen problemen van gewone mensen niet op
De SP bekritiseert rechtse partijen, waaronder PVV, VVD, NSC en BBB, omdat zij volgens de SP de problemen van gewone mensen niet oplossen. De SP positioneert zichzelf als het sociale alternatief tegenover deze partijen.
“Als het gaat om problemen van gewone mensen oplossen, dan hebben de rechtse ruziemakers PVV, VVD, NSC en BBB de afgelopen jaren niets voor elkaar gekregen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma