Verkiezingsprogramma's 2025 overwat zijn de belangrijkste proframma punten van alle partijen?
De PVV stelt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen vooral gericht zouden moeten zijn op het beschermen van de Nederlandse identiteit, het beperken van immigratie, het herstellen van nationale soevereiniteit en het verbeteren van de koopkracht en veiligheid van Nederlanders. Hun eigen voorstellen zijn concreet: een totale asielstop, lagere lasten voor burgers, behoud van Nederlandse tradities, en het schrappen van miljardenuitgaven aan asiel, EU en ontwikkelingshulp. De kern van hun visie is dat Nederland weer op de eerste plaats moet komen, met harde keuzes tegen immigratie, klimaatbeleid en Europese integratie.
Totale asielstop en beperking immigratie
De PVV vindt dat immigratie en asiel de kernproblemen zijn die Nederland ondermijnen. Zij willen een volledige asielstop, uitzetting van veroordeelde vreemdelingen en geen voorrang meer voor statushouders. Dit standpunt onderscheidt zich door zijn radicale en allesomvattende benadering van immigratie.
“Nederland is Nederland niet meer. We hebben te veel vreemdelingen, te veel asielzoekers, te veel islam en veel te veel azc’s. Het opengrenzenbeleid maakt ons land helemaal kapot. De PVV is er klaar mee. Het roer moet drastisch om.”
“Totale asielstop”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
Nationale soevereiniteit herstellen, minder EU
De PVV wil bevoegdheden en geld terughalen uit Brussel en is fel tegen verdere Europese integratie. Zij stellen dat nationale soevereiniteit en eigen regels essentieel zijn voor Nederland.
“De PVV kiest voor een soeverein Nederland. Dat betekent: baas in eigen land, baas over eigen geld, eigen grenzen en eigen regels.”
“Niet nóg meer bevoegdheden en miljarden overhevelen naar Brussel, maar juist terughalen.”
“Soeverein Nederland, geen geopolitieke Europese superstaat”
Miljardenbezuinigingen op asiel, EU en ontwikkelingshulp
De PVV wil miljarden besparen door te stoppen met asielopvang, ontwikkelingshulp en het verminderen van afdrachten aan de EU. Dit geld moet ten goede komen aan de Nederlandse burger.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
Beschermen van Nederlandse cultuur en tradities
De PVV wil een einde maken aan wat zij zien als het ondermijnen van de Nederlandse identiteit, door het beschermen van tradities, het stoppen van excuses voor het verleden en het verbieden van islamitische symbolen in de publieke ruimte.
“Handen af van onze geschiedenis, cultuur, identiteit, tradities en feesten; linkse haat tegen helden uit onze geschiedenis stoppen”
“Excuses voor het slavernijverleden en de politionele acties intrekken”
“We voeren een algeheel boerkaverbod in”
“Verbod op de islamitische gebedsoproep”
Lagere lasten en hogere koopkracht voor Nederlanders
De PVV wil de lasten voor burgers verlagen, onder andere door lagere energiebelasting, afschaffing van het eigen risico in de zorg en verlaging van sociale huren. Dit moet de koopkracht en het welzijn van Nederlanders verbeteren.
Stoppen met klimaatbeleid en focus op betaalbare energie
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid en wil geen nieuwe windturbines of zonneparken, geen verplichte verduurzaming, en inzet op kernenergie en goedkope energie voor burgers.
“Geen miljardenverspilling aan klimaatbeleid, maar een betaalbare energierekening.”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“Nieuwe kerncentrales bijbouwen, ook kleine modulaire reactoren; inzet op thorium”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
Strenger straffen en meer veiligheid
De PVV wil strengere straffen, uitzetting van criminele vreemdelingen en een hardere aanpak van criminaliteit, met name door allochtonen.
Steun voor boeren, tuinders en vissers
De PVV wil Nederlandse boeren, tuinders en vissers beschermen tegen Europese en nationale regelgeving en hen ruimte geven om te produceren.
DENK richt zich in haar verkiezingsprogramma op het vergroten van bestaanszekerheid, het bestrijden van armoede, het bouwen van betaalbare woningen, het versterken van gelijke kansen in onderwijs, en het waarborgen van toegankelijke zorg. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals verhoging van het minimumloon, afschaffing van het eigen risico in de zorg, jaarlijkse bouw van 100.000 woningen, en het versterken van diversiteit en inclusie. DENK onderscheidt zich door een sterke focus op sociale rechtvaardigheid, bestrijding van discriminatie, en het beschermen van minderheden.
Minimumloon verhogen en armoede bestrijden
DENK maakt bestaanszekerheid en armoedebestrijding tot topprioriteit, met concrete voorstellen zoals het verhogen van het minimumloon en het verbeteren van sociale regelingen. Dit adresseren ze als antwoord op groeiende ongelijkheid en financiële onzekerheid.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is.”
“Wij verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren.”
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste uitdagingen en wil fors inzetten op de bouw van betaalbare woningen, met een Rijkswoningbouwfonds en een Minister van Volkshuisvesting.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
Eigen risico in de zorg afschaffen en zorgpremie verlagen
Toegankelijke en betaalbare zorg is een speerpunt, met als kernpunten het afschaffen van het eigen risico en het verlagen van de zorgpremie, vooral voor lage- en middeninkomens.
Diversiteit en inclusie in onderwijs en samenleving
DENK wil dat onderwijs een afspiegeling is van de samenleving, met meer aandacht voor diversiteit, het koloniaal verleden, en religieuze vrijheid. Ze verdedigen het bijzonder onderwijs en willen geen extra belemmeringen voor nieuwe scholen.
“Meer aandacht in het curriculum voor koloniaal verleden, slavernijverleden, migratiegeschiedenis en burgerschap, zodat onderwijs recht doet aan de volle diversiteit van onze samenleving.”
“Behoud en versterking van bijzonder onderwijs. DENK staat pal voor het behoud van artikel 23.”
“Geen controle op religieus onderwijs. De wet toezicht op informeel onderwijs wordt zo snel mogelijk ingetrokken.”
Klimaatdoelen halen met eerlijkere bijdrage van grote vervuilers
DENK wil de klimaatdoelen halen door te investeren in verduurzaming en door grote vervuilers een eerlijker deel te laten betalen, zodat de lasten niet bij burgers terechtkomen.
Rechtstreekse verkiezing burgemeester en constitutioneel hof
Voor versterking van de democratie en transparantie wil DENK onder andere de burgemeester rechtstreeks laten kiezen en een constitutioneel hof instellen.
Bestrijding van discriminatie en moslimhaat
DENK positioneert zich als voorvechter tegen discriminatie, met specifieke maatregelen tegen moslimhaat en voor bescherming van religieuze minderheden.
Progressieve belasting voor grote bedrijven en superrijken
Om sociale voorzieningen te financieren, wil DENK hogere belastingen voor grote bedrijven en superrijken, en het afschaffen van belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten.
BVNL vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en onderscheidend moeten zijn, gericht op het oplossen van de grootste problemen in Nederland. Zij pleiten voor een kleinere overheid, meer individuele vrijheid, een bindend referendum, een asielstop, lagere belastingen, en het herstel van Nederlandse soevereiniteit. BVNL benadrukt dat echte programmapunten duidelijke keuzes en concrete voorstellen zijn, niet vage of algemene uitspraken.
Programmapunten moeten concreet en onderscheidend zijn
BVNL stelt dat de belangrijkste programmapunten van partijen duidelijke, concrete keuzes moeten zijn die direct inspelen op de grootste problemen van het land. Volgens BVNL zijn vage of algemene uitspraken onvoldoende; programmapunten moeten meetbaar, uitvoerbaar en onderscheidend zijn ten opzichte van andere partijen.
“BVNL is een partij die zich onderscheidt op een groot aantal punten. De meest onderscheidende zijn hieronder weergegeven.”
“Dit is geen revolutie – dit is een terugkeer naar wat werkt. Een terugkeer naar gezond verstand en constructief beleid. Een terugkeer naar een realistisch, vrij en verantwoordelijk Nederland.”
“Belang Van Nederland is geen partij van compromissen, maar van duidelijke keuzes.”
Kleine overheid, meer individuele vrijheid
BVNL vindt dat een van de belangrijkste programmapunten van alle partijen moet zijn: het verkleinen van de overheid en het vergroten van de individuele vrijheid. Zij zien een te grote overheid, teveel bureaucratie en controle als kernproblemen die aangepakt moeten worden.
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe.”
“Dit doen we door een groot deel van de macht weg te halen bij de Staat en weer terug te leggen bij de mensen.”
“Wij geloven niet in een overheid die alles voor de burger bepaalt, maar in burgers die zelf aan het roer staan.”
Bindend referendum en directe democratie
BVNL vindt dat directe democratie, zoals een bindend referendum, een essentieel programmapunt is dat partijen moeten opnemen om de kloof tussen burger en politiek te verkleinen.
Asielstop en immigratiebeperking
Volgens BVNL moet een duidelijk programmapunt zijn: het stoppen van asielinstroom en het beperken van immigratie, omdat dit volgens hen de druk op zorg, onderwijs en woningmarkt vermindert.
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
Lagere en eenvoudigere belastingen
BVNL vindt dat een vlaktaks en het afschaffen van complexe belastingen en toeslagen tot de belangrijkste programmapunten van partijen moeten behoren, zodat werken weer loont en het belastingstelsel eerlijker wordt.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
Herstel van Nederlandse soevereiniteit
BVNL vindt dat het herstel van Nederlandse soevereiniteit en het beperken van machtsoverdracht aan supranationale organisaties een onderscheidend en essentieel programmapunt is.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“Daar waar het Nederlands belang haaks staat op Brusselse regelgeving zullen wij Brussel informeren dat Nederland zijn eigen soevereine koers vaart.”
JA21 richt zich op het herstellen van Nederlandse zeggenschap, het fors beperken van migratie, het versterken van veiligheid en het stimuleren van economische groei door lastenverlichting en minder regels. De partij pleit voor een kleinere overheid, meer directe democratie, streng migratie- en asielbeleid, harde aanpak van criminaliteit, en een energiebeleid met focus op kernenergie en betaalbaarheid. Hun kernvisie is behoud van Nederlandse cultuur, soevereiniteit en welvaart, met concrete voorstellen voor minder EU-invloed, meer referenda, en het terugdringen van regeldruk.
Herstel van Nederlandse zeggenschap en directe democratie
JA21 wil de invloed van burgers vergroten en de macht van de EU en internationale verdragen beperken. Dit moet leiden tot meer nationale controle over wetgeving, grenzen en besteding van belastinggeld.
“JA21 wil invloed teruggeven aan de Nederlandse burger. Dat betekent dat burgers meer zeggenschap krijgen over grensbeleid, de totstandkoming van nieuwe wetten, en de manier waarop met (belasting)geld wordt omgegaan. Nederlanders zijn vrij om hun eigen regels te bepalen en hun eigen keuzes te maken. JA21 wil dus meer referenda, minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
Streng migratie- en asielbeleid
JA21 wil migratie fors beperken, internationale verdragen herzien en de soevereiniteit over grenzen terughalen naar het Nederlandse parlement. Integratie moet strikter en arbeidsmigratie wordt aan banden gelegd.
“Wij kiezen voor de toekomst, de cultuur en de welvaart van ons land, niet voor Nederland als opvangplek voor de hele wereld. Oude internationale verdragen zijn niet langer opgewassen tegen huidige migratievraagstukken in de totaal veranderde wereld van nu. JA21 herziet de knellende internationale verdragen en legt de soevereiniteit over onze grenzen weer waar hij hoort: bij ons Nederlandse parlement.”
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
Harde aanpak van criminaliteit en meer veiligheid
De partij wil strengere straffen, meer politie op straat, en uitbreiding van mogelijkheden om criminelen aan te pakken, inclusief het denaturaliseren van dubbele nationaliteiten bij ernstige misdrijven.
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe. Wij pleiten tevens voor straf-stapeling: bij meerdere delicten en/ of slachtoffers volgen evenzoveel straffen.”
“Fors meer wijkagenten. De norm moet van één agent per 5.000 inwoners naar één per 4.000 inwoners.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedeneutraliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
Lastenverlichting en minder regeldruk voor ondernemers
JA21 wil ondernemen aantrekkelijker maken door lasten te verlagen, nationale koppen op EU-regels af te schaffen en regeldruk drastisch te verminderen.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren. Het bedrijfsleven mag niet langer als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities dienen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Focus op kernenergie en betaalbare energievoorziening
De partij kiest voor kernenergie als oplossing voor betaalbare, betrouwbare energie en wil geen extra nationale klimaatheffingen bovenop EU-regels.
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Onze energiesector beschermen door in te zetten op betaalbare en betrouwbare kernenergie.”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
BIJ1 onderscheidt zich door radicaal te kiezen voor sociale gelijkheid, democratisering van economie en samenleving, en het afbreken van koloniale en racistische structuren. De partij pleit voor ingrijpende maatregelen zoals het nationaliseren van zorg en huisvesting, gratis onderwijs en openbaar vervoer, en het versterken van directe democratie. Hun kernvisie is een samenleving waarin macht, middelen en zeggenschap eerlijk worden verdeeld en waarin structurele ongelijkheid actief wordt bestreden.
Meer sociale woningen en lagere huren
BIJ1 wil de wooncrisis oplossen door grootschalige bouw van sociale woningen, het verlagen van huren en het aanpakken van leegstand. De partij ziet huisvesting als een recht, niet als handelswaar, en wil speculatie en woekerwinsten tegengaan.
“1. Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“2. 1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“3. Leegstand keihard aangepakt. Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Nationaliseren van zorg en gratis basisvoorzieningen
De partij wil de zorg volledig in publieke handen brengen, het eigen risico afschaffen en essentiële levensbehoeften betaalbaar maken door prijsplafonds en het aanpakken van winstbejag.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af.”
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. ... Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Gratis onderwijs en kwijtschelding studieschulden
BIJ1 wil onderwijs volledig gratis maken en de studieschulden van de ‘pechgeneratie’ kwijtschelden, om zo gelijke kansen te bevorderen.
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
Democratisering van bedrijven en samenleving
De partij streeft naar meer zeggenschap voor werkenden en burgers, door werknemersraden met vetorecht in bedrijven en bindende burgerinspraak bij wetgeving.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Dekolonisatie en antiracisme als uitgangspunt
Het afbreken van koloniale systemen en het bestrijden van racisme staan centraal in het programma, met concrete maatregelen tegen discriminatie en voor gelijke rechten.
“Voor eens en voor altijd breken we de koloniale systemen af – samen werken we toe naar een wereld met radicaal gelijke rechten.”
“Er komt een daadkrachtige aanpak tegen moslimhaat, dat rechtse politici na een jarenlange haatcampagne tegen moslims inmiddels normaliseerden. Wetten en regels die moslims onterecht koppelen aan onveiligheid trekken we in.”
Klimaatrechtvaardigheid en onteigening van vervuilers
BIJ1 kiest voor een rechtvaardige energietransitie, waarbij fossiele bedrijven worden onteigend en hun middelen worden ingezet voor publieke doelen.
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen.”
“De energietransitie is geen technocratisch moderniseringsproject, maar een machtsvraag: breken met de groene kapitalisten, stoppen met westers industrieprotectionisme, en de energievoorziening in handen brengen van arbeiders en bewoners — lokaal én mondiaal.”
De ChristenUnie vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en gericht op structurele oplossingen moeten zijn, met oog voor rechtvaardigheid, eenvoud en het algemeen belang. Zij benadrukken dat politieke programma’s zich moeten richten op het aanpakken van grote maatschappelijke problemen zoals woningnood, armoede, een eerlijk belastingstelsel en het versterken van de democratie. De ChristenUnie pleit voor transparantie, brede welvaart en het centraal stellen van mensen en gezinnen in het beleid.
Programmapunten moeten concreet, rechtvaardig en eenvoudig zijn
De ChristenUnie stelt dat verkiezingsprogramma’s van partijen niet vaag of technisch moeten zijn, maar duidelijke keuzes moeten maken die bijdragen aan een rechtvaardige samenleving. Zij vinden dat het beleid gericht moet zijn op het oplossen van structurele problemen, met speciale aandacht voor gezinnen, armoedebestrijding en een begrijpelijk belastingstelsel.
“Verandering begint bij ons: mensen van goede wil die opstaan voor een ander, trouw zijn aan hun omgeving, luisteren en dienen. Die ‘ja’ zeggen tegen een land waar iedereen meetelt en ‘nee’ zeggen tegen onrecht.”
“Daarom staan we op voor ouders en kinderen die vastlopen in systemen die hen juist zouden moeten helpen.”
“De ChristenUnie kiest voor structurele oplossingen op basis van een integrale aanpak in plaats van kortetermijnpolitiek.”
“Bij dit nieuwe stelsel staan twee kernwaarden met stip voorop: eenvoud en rechtvaardigheid.”
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek.”
Focus op grote maatschappelijke thema’s als kern van partijprogramma’s
De ChristenUnie vindt dat de belangrijkste programmapunten van partijen moeten gaan over urgente maatschappelijke thema’s zoals woningnood, armoede, belastinghervorming en het versterken van de democratie. Zij benadrukken dat deze thema’s bepalend zijn voor het welzijn van burgers en het functioneren van de samenleving.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting.”
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag.”
“Leve de representatieve democratie... Wij geloven dat je de kracht van een samenleving kunt afmeten aan de ruimte die meerderheden geven aan minderheden.”
Transparantie en brede welvaart als leidraad voor partijprogramma’s
De ChristenUnie vindt dat partijen hun programmapunten transparant moeten maken en niet alleen moeten sturen op economische groei, maar op brede welvaart en welzijn. Programma’s moeten worden doorgerekend en inzichtelijk zijn voor kiezers.
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek. Daarom laten we onze keuzes in kaart brengen door de onafhankelijke experts van het CPB.”
“De ChristenUnie wil dat bredewelvaartsindicatoren een prominentere rol spelen in het begrotingsproces en de politieke besluitvorming. BBP-groei als heilige graal ontneemt het zicht op wat echt telt voor mensen en wordt daarom minder leidend.”
De SP vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen moeten gaan over het eerlijk verdelen van welvaart, het bestrijden van ongelijkheid en het maken van sociale keuzes die de werkende klasse en kwetsbaren centraal stellen. De partij benadrukt dat grote veranderingen nodig zijn, zoals het verhogen van het minimumloon, het verlagen van belastingen op arbeid, het invoeren van maximumprijzen voor basisproducten en het herstellen van publieke grip op essentiële voorzieningen. Hun visie is dat solidariteit, sociale rechtvaardigheid en het tegengaan van tweedeling de kern moeten zijn van elk verkiezingsprogramma.
Eerlijke verdeling van welvaart en lasten
De SP stelt dat het eerlijk verdelen van welvaart en het zwaarder belasten van grote vermogens de kern moet zijn van elk verkiezingsprogramma. Dit is volgens hen noodzakelijk om ongelijkheid te bestrijden en publieke voorzieningen te versterken.
“Wij willen zinnige investeringen doen die de problemen in Nederland oplossen, visie scheppen voor de toekomst en de ontspoorde ongelijkheid aanpakken.”
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
“Minder erfbelasting voor minder ongelijkheid. Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen.”
Werken moet lonen en armoede bestrijden
De SP vindt dat werken meer moet opleveren en dat armoede actief bestreden moet worden. Dit betekent hogere lonen, lagere belastingen op arbeid en het afschaffen van het minimumjeugdloon.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
“Wij kiezen voor een einde aan armoede, want iedereen zou in welvaart moeten leven.”
Maximumprijzen en publieke grip op basisvoorzieningen
De SP pleit voor het instellen van maximumprijzen op basisproducten en het herstellen van publieke zeggenschap over essentiële voorzieningen zoals energie en openbaar vervoer.
“Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee. De reis naar werk, familie en zorg is belangrijk voor mens, maatschappij, klimaat en economie. Daarom moet het openbaar vervoer zo snel mogelijk vrije toegang bieden.”
Solidariteit en bestrijding van tweedeling
De SP vindt dat solidariteit en het tegengaan van discriminatie en tweedeling centraal moeten staan in elk verkiezingsprogramma. Dit betekent investeren in verbinding tussen mensen en het bestrijden van elke vorm van uitsluiting.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
“Door mensen juist te verbinden in buurten, verenigingen en scholen kunnen we samen leven. Met respect voor elkaar kunnen we breken met de verdeeldheid die politici bewust zaaien.”
Grote sociale keuzes in plaats van bezuinigingen en militarisering
De SP stelt dat de belangrijkste programmapunten moeten gaan over sociale investeringen in plaats van bezuinigingen en het verhogen van militaire uitgaven.
“Deze verkiezingen zijn een kans om sociale keuzes te maken. Sociale keuzes voor de toekomst van onze kinderen en jongeren. Zodat zij kunnen opgroeien en leven in een land met solidariteit in plaats van tweedeling.”
“Het gaat hierbij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid.”
Het CDA benadrukt in haar verkiezingsprogramma het belang van verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen als kernwaarden voor de politiek. De partij zet in op concrete maatregelen zoals het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het beheersbaar maken van migratie, het hervormen van het belastingstelsel zodat werken meer loont, en het versterken van de democratie. Hun visie draait om een fatsoenlijk, samenhangend Nederland met een sterke economie, betrouwbare overheid en betrokken samenleving.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen en juridische belemmeringen voor woningbouw te verminderen. Betaalbaarheid wordt vergroot door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en de inkomstenbelasting te verlagen.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Migratie beheersbaar maken met strengere regels
Het CDA wil migratie beheersbaar maken door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden, strengere terugkeermaatregelen in te voeren en alleen werkbare wetten in Nederland te hanteren.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken.”
Belastingstelsel hervormen zodat werken meer loont
Het CDA wil het belastingstelsel hervormen zodat werken aantrekkelijker wordt, onder meer door de arbeidskorting per gewerkt uur toe te passen en toeslagen automatisch uit te keren.
“We hervormen het belastingstelsel zodat werken meer loont.”
“We zetten de arbeidskorting beter in en hervormen deze naar een arbeidskorting die voor elk gewerkt uur wordt toegepast zodat werken meer loont.”
“Toeslagen worden automatisch uitgekeerd, zodat er op termijn geen terugvorderingen meer zijn.”
Democratie versterken met motiequotum en interne partijdemocratie
Het CDA wil de democratie versterken door een motiequotum in te voeren, de zittingsduur van de Eerste Kamer te verlengen en interne partijdemocratie verplicht te stellen voor politieke partijen.
“In de Tweede Kamer komt een motiequotum, zodat het debat weer gaat over wat echt belangrijk is. Alle politieke partijen moeten intern democratisch georganiseerd zijn. De Eerste Kamer wordt om de drie jaar voor 38 en 37 leden verkozen en de zittingsduur wordt 6 jaar.”
“We willen een nieuwe wet op de politieke partijen. Interne partijdemocratie versterkt betrokkenheid van burgers en moedigt aan tot meedoen. Daarom wordt interne partijdemocratie een eis voor politieke partijen.”
Investeren in defensie en herinvoeren militaire opkomstplicht
Het CDA ziet veiligheid als een gezamenlijke verantwoordelijkheid en wil investeren in defensie, conform NAVO-afspraken, en de militaire opkomstplicht herstellen.
“Voor de veiligheid van Nederland en Europa investeren we in Defensie, zoals afgesproken bij de NAVO-top in Den Haag. Daar maken we ruimte voor in de begroting. Iedere Nederlander levert een vrijheidsbijdrage, want veiligheid is niet gratis. We herstellen de militaire opkomstplicht zodat er altijd genoeg mensen klaarstaan om ons te verdedigen.”
Betrouwbare overheid en minder regeldruk
Het CDA wil een betrouwbare overheid door regelgeving te vereenvoudigen, overbodige administratieve regels te schrappen en regeldruk voor burgers en ondernemers te verminderen.
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
“We schrappen samen met de zorg, het onderwijs, en economische sectoren overbodige administratieve regels, maken bestaande regelgeving beter en rapportages efficiënter.”
Forum voor Democratie (FVD) stelt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen transparant, concreet en financieel onderbouwd moeten zijn, maar bekritiseert de huidige doorrekeningspraktijk van het Centraal Planbureau (CPB) omdat deze vernieuwende of fundamentele beleidswijzigingen uitsluit. FVD pleit voor een fundamentele koerswijziging in Nederland, met nadruk op het stoppen van massale immigratie, het beëindigen van klimaat- en stikstofbeleid, en het verkleinen van het overheidsapparaat. Volgens FVD moeten programmapunten daadwerkelijk haalbaar, betaalbaar en gericht zijn op de belangen van de Nederlandse bevolking.
Doorrekenen verkiezingsprogramma’s moet fundamentele keuzes mogelijk maken
FVD vindt dat het doorrekenen van verkiezingsprogramma’s door het CPB alleen zinvol is als ook fundamentele beleidswijzigingen worden meegenomen, en niet alleen voorstellen binnen bestaande kaders. Zij stellen dat veel partijen zich beperken tot haalbare plannen binnen het huidige systeem, waardoor echte alternatieven buiten beeld blijven.
“Met de huidige doorrekeningssystematiek is echter iets grondig mis. Want het Centraal Planbureau wil enkel voorstellen in overweging nemen die binnen de huidige beleidskaders vallen.”
“Als dat soort vragen buiten de reikwijdte van het CPB vallen - wat héb je dan aan een ‘doorrekening’?”
“De uitkomst van hun ‘doorrekening’ zou immers volstrekt betekenisloos zijn en vermoedelijk vooral verwarring zaaien omdat de hoofdrichting erdoor uit het zicht verdwijnt.”
Programmapunten moeten concreet, haalbaar en onderbouwd zijn
FVD benadrukt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen niet uit loze beloften of onhaalbare plannen mogen bestaan, maar serieus onderbouwd en gericht op de kernproblemen van Nederland. Zij stellen dat politiek moet draaien om feiten en reële toekomstbeelden.
Fundamentele koerswijziging: immigratie, klimaatbeleid en overheidsgrootte
FVD vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen zich moeten richten op het stoppen van massale immigratie, het beëindigen van klimaat- en stikstofbeleid, en het terugdringen van de overheid. Zij stellen dat deze thema’s de kern vormen van wat Nederland nodig heeft.
“We willen stoppen met de massale immigratie en remigratie tot stand brengen zodat ons volk ook in de komende tientallen, honderden jaren als zodanig kan blijven bestaan.”
“We willen stoppen met het klimaat- en stikstofbeleid, de boeren en de industrie weer de ruimte geven, en via hervatte gasboringen in Groningen weer betaalbare energie terugbrengen voor iedereen.”
“We willen stoppen met de excessieve uitdijing van het overheidsapparaat, de wirwar van regeltjes, heffingen en toeslagen, loskomen van de Europese regelzucht en een samenleving creëren waarin zelfredzaamheid, vrijheid en dynamiek weer centraal staan.”
Kritiek op bestaande politieke praktijk: gebrek aan vernieuwing en echte alternatieven
FVD stelt dat veel partijen vasthouden aan bestaande beleidskaders en onvoldoende ruimte bieden voor vernieuwing of fundamenteel andere keuzes, waardoor de belangrijkste programmapunten vaak niet aansluiten bij de wensen van de bevolking.
“Het democratisch bestel lijkt bovendien volledig te zijn vastgelopen: de vernieuwing en verfrissing waar zoveel behoefte aan bestaat, dringt niet voldoende door in de politiek.”
“De bedoeling hiervan is dat kiezers een beeld krijgen bij de (financiële) implicaties van het voorgestelde beleid van politieke partijen en daar hun stem weloverwogen op kunnen baseren.”
Volt vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en toekomstgericht moeten zijn, gericht op het oplossen van grote maatschappelijke uitdagingen zoals bestaanszekerheid, democratische vernieuwing en een sterke, federale Europese Unie. Volt pleit voor structurele hervormingen zoals een basisinkomen, uitbreiding van de Tweede Kamer, meer burgerparticipatie en het afschaffen van het vetorecht in de EU. Hun visie is dat politiek moet gaan over lange termijn oplossingen en samenwerking, niet over de waan van de dag.
Politiek moet focussen op lange termijn uitdagingen
Volt stelt dat de belangrijkste programmapunten van partijen zich moeten richten op structurele, toekomstbestendige oplossingen in plaats van korte termijn politiek. Ze willen dat het debat in de Kamer meer gaat over grote uitdagingen zoals klimaat, wonen en democratie.
“We gaan minder debatteren over de politieke ‘waan van de dag’ (de Haagse realiteit) en meer over de grote uitdagingen die voor ons liggen. Volt wil vaker visiedebatten houden over waar we op de lange termijn naartoe moeten. Zo voorkomen we een nieuwe stikstof- of woningcrisis.”
Democratische vernieuwing en burgerparticipatie
Volt vindt dat de kern van elk partijprogramma moet zijn: het versterken van de democratie, vergroten van burgerinvloed en het eerlijker en transparanter maken van het politieke systeem.
“We hebben nieuwe ideeën voor een sterke Nederlandse democratie. We zorgen voor een deskundige en transparante overheid en een rechtspraak die onafhankelijk en toegankelijk is. Het is tijd voor nieuwe politiek die de stem van inwoners serieus neemt, hen beter vertegenwoordigt en die kiest voor de lange termijn.”
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
“In Nederland richten we als allereerste land ter wereld een permanent burgerberaad op. Iedereen moet kunnen meepraten.”
Structurele bestaanszekerheid via basisinkomen
Volt vindt dat bestaanszekerheid een fundamenteel programmapunt moet zijn: een basisinkomen voor iedereen, het afschaffen van toeslagen en het verhogen van het minimumloon.
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan. Het zorgt voor goede startkansen voor jonge mensen en geeft iedereen de vrijheid om de juiste keuzes te maken in het leven. Het complexe systeem van toeslagen kan de prullenbak in.”
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste”
“Wie werkt moet eerlijk beloond worden. Daarom verhogen we het minimumloon, zodat je ervan rond kan komen. Ook wordt het minimumjeugdloon afgeschaft.”
Federale en democratische Europese Unie
Volt stelt dat een sterk, democratisch Europa een essentieel programmapunt is voor alle partijen, met een Europese grondwet, afschaffing van het vetorecht en meer macht voor het Europees Parlement.
“We werken aan een federale en democratische Europese Unie (EU). Grote vraagstukken lossen we alleen op als we samenwerken. Maar de EU is nu nog niet in staat om dat goed te doen.”
“Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt. Het Europees Parlement krijgt het recht om wetsvoorstellen te doen en het vetorecht verdwijnt.”
“We willen een EU die werkt voor alle Europeanen. Grote uitdagingen moeten we samen oplossen. Daarom gaan we hervormen: er komt een Europese grondwet, waarin we de rechten van alle Europeanen vastleggen. We schaffen het vetorecht af, zodat nationale leiders hun eigenbelang niet meer boven het belang van ons allemaal kunnen stellen. De EU wordt een echte federale democratie.”
GroenLinks-PvdA vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en gericht op solidariteit en vooruitgang moeten zijn. Zij benadrukken investeringen in publieke voorzieningen, een eerlijker belastingstelsel, en het centraal stellen van het algemeen belang boven winst. De partij pleit voor een samenleving waarin ongelijkheid wordt bestreden en iedereen kan meedoen.
Investeren in publieke voorzieningen en toekomst
GroenLinks-PvdA stelt dat investeren in publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid essentieel is om grote maatschappelijke uitdagingen zoals ongelijkheid, klimaatverandering en veiligheid aan te pakken. Zij vinden dat uitstel van deze investeringen de samenleving op lange termijn duurder komt te staan.
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen. Dat kost wat, maar de prijs van niks doen is op lange termijn alleen maar hoger.”
Eerlijk belastingstelsel zonder uitzonderingen
De partij wil een eerlijk belastingstelsel zonder speciale kortingen voor de rijksten en multinationals, en een eerlijke belasting op vermogen, winst en vervuiling. Dit moet bijdragen aan het eerlijker verdelen van lasten en het aanpakken van ongelijkheid.
“Dat betekent een systeem zonder speciale kortingen en een eerlijke belasting op vermogen, winst en vervuiling.”
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals. Belastingontwijking pakken we aan.”
Algemeen belang boven winst in zorg, onderwijs en OV
GroenLinks-PvdA vindt dat in sectoren als zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer het publieke belang voorop moet staan, niet de winst voor investeerders. Zij willen commerciële partijen en private equity weren uit deze sectoren.
“In de zorg, het onderwijs, de kinderopvang en het openbaar vervoer moet het algemeen belang voorop staan, niet de winst voor investeerders.”
“We strijden tegen commerciële investeerders en private equity die de huisartsenzorg, welzijnswerk en de kinderopvang overnemen en tegen detacheringsbureaus die leraren wegkapen op scholen.”
Klimaat: stoppen fossiele subsidies en versnellen verduurzaming
De partij wil stoppen met subsidies op fossiele brandstoffen, vervuilers laten betalen voor hun uitstoot, en versneld inzetten op groene energie en verduurzaming van de industrie. Dit moet Nederland minder afhankelijk maken van autocratische regimes en bijdragen aan een leefbare planeet.
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot. Wij zetten alle zeilen bij met groene energie en het verduurzamen van onze industrie.”
Solidariteit als leidend principe
Solidariteit is het centrale kompas van GroenLinks-PvdA. Zij willen een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten en waarin de grootste verschillen overbrugd worden door samen te werken aan een toekomst waarin iedereen meedoet.
NSC vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en gericht op het oplossen van grote maatschappelijke problemen moeten zijn, met nadruk op bestaanszekerheid, goed bestuur, en een betrouwbare overheid. Ze pleiten voor duidelijke keuzes op thema’s als wonen, werk, zorg, migratie en democratische vernieuwing, waarbij de menselijke maat en transparantie centraal staan. NSC benadrukt dat politieke partijen zich moeten richten op het algemeen belang en concrete oplossingen voor gewone mensen.
Focus op bestaanszekerheid en concrete oplossingen
NSC stelt dat de kern van elk verkiezingsprogramma moet zijn: zorgen voor bestaanszekerheid, betaalbare woningen, eerlijk werk en toegankelijke zorg. Partijen moeten zich uitspreken over hoe zij deze basis op orde willen brengen en houden.
“Een verkiezingsprogramma waarin echte en concrete oplossingen staan voor de problemen van gewone mensen. Waarin we laten zien hoe Nieuw Sociaal Contract heeft bijgedragen en hoe we dat willen voortzetten. Voor een samenleving waarin mensen hun leven op orde hebben, omkijken naar elkaar en zich weer verantwoordelijk voelen voor het grote geheel.”
“WAT BETEKENT BESTAANSZEKERHEID? ZORGEN DAT DE BASIS OP ORDE IS: • Voldoende en betaalbare woningen voor ouderen, gezinnen en jongeren. • Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont. • Vast contract is de regel; tegen schijnzelfstandigheid. • Een koopkrachtig pensioen voor ouderen en indexatie AOW.”
Duidelijke, transparante en integere politiek
NSC vindt dat partijen hun belangrijkste punten helder moeten formuleren, met open debat, transparantie en integriteit als uitgangspunt. Politieke akkoorden moeten op hoofdlijnen blijven en ruimte laten voor debat en aanpassing.
“Coalitieakkoorden moeten zich beperken tot hoofdlijnen van beleid en financiële kaders. Ze leggen niet precies vast hoe de doelen bereikt worden. Er moet ruimte zijn voor debat en om in te spelen op veranderende omstandigheden; geen dichtgetimmerde afspraken dus.”
“Politieke partijen vervullen een essentiële rol in onze parlementaire democratie. We steunen de Wet op de Politieke Partijen, die duidelijke eisen stelt aan transparantie en integriteit.”
Oplossen van grote maatschappelijke problemen als kernpunt
NSC benadrukt dat de belangrijkste programmapunten van partijen gericht moeten zijn op het daadwerkelijk oplossen van grote maatschappelijke problemen, zoals woningbouw, migratie, bestaanszekerheid en zorg.
“De politiek slaagt er al jaren niet in om grote problemen in Nederland op te lossen. De politiek is verworden tot een ophefmachine zonder richting. Langetermijnvisie en inhoudelijk debat ontbreken.”
“De afgelopen tientallen jaren heeft het neoliberale beleid de problemen in dit land eerder versterkt dan opgelost. We zien het in de zorg, wonen en bij sociale zekerheid. Het ontbreekt aan slagkracht en betrouwbaarheid bij de overheid.”
Menselijke maat en regionale vertegenwoordiging
NSC vindt dat partijen oog moeten hebben voor de menselijke maat en regionale belangen, zodat alle delen van het land gehoord worden en beleid niet alleen op modellen is gebaseerd.
50PLUS vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en gericht op de kernproblemen van de samenleving moeten zijn, zoals inkomen, wonen, zorg, veiligheid en migratie. Zij benadrukken dat hun eigen programma zich vooral richt op de belangen van ouderen, maar altijd met het oog op toekomstige generaties. De partij pleit voor concrete maatregelen op het gebied van AOW, pensioenen, wonen, zorg, veiligheid en een streng migratiebeleid.
Focus op kernpunten als maatstaf voor alle partijen
50PLUS stelt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen moeten draaien om concrete, herkenbare thema’s die direct invloed hebben op het dagelijks leven, met bijzondere aandacht voor ouderen en toekomstige generaties. Zij vinden dat partijen zich niet moeten verliezen in vage beloften, maar duidelijke keuzes moeten maken op het gebied van inkomen, wonen, zorg, veiligheid en migratie.
“Onze vier belangrijke kernpunten. 1. Inkomen & koopkracht (AOW, pensioen & belastingen) 2. Wonen en bouwen 3. Gezondheidszorg & ouderenzorg 4. Veiligheid en digitale weerbaarheid 5. Migratie 6. Verkeer & mobiliteit 7. Economie & ecologie 8. Onderwijs, cultuur, sport en publieke omroep 9. Internationale veiligheid”
“50PLUS zal bij elk onderwerp steeds in de allereerste plaats kijken naar het belang van de huidige generatie ouderen en toekomstige generaties ouderen.”
“We zijn een partij die zich met name richt op het leven van 50-plussers, 60-plussers en nóg ouderen, mensen in de derde levensfase.”
Concrete beleidsvoorstellen als norm
Volgens 50PLUS moeten de belangrijkste programmapunten van partijen bestaan uit concrete, meetbare voorstellen die direct bijdragen aan bestaanszekerheid, betaalbaarheid en veiligheid. Zij vinden dat partijen zich moeten uitspreken over specifieke maatregelen, zoals het beschermen van de AOW, het bouwen van meer woningen voor ouderen, het versterken van de ouderenzorg en het invoeren van een streng migratiebeleid.
“Handen af van de AOW. Handhaving AOW-koppeling aan het minimumloon. Geen AOW-premie voor AOW’ers. Dertiende maand voor AOW’ers. Aanpassing wet Toekomst Pensioenen. Indexatie voor gepensioneerden. Inspraak overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Verbetering koopkracht van ouderen. Geen specifieke belastingen voor ouderen. Afschaffen belasting op erfenissen. Afschaffen boete op het aflossen van uw hypotheek. Geen leeftijdsdiscriminatie. Aftrek van de hypotheekrente blijft.”
“Meer bouwen voor 50-plussers. Nadruk op meer-generatiewoningen. Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
“Snel beschikbare spoedeisende hulp. Betaalbare zorgverzekering met afdoende dekking. Verpleegzorg met respect voor iedere mens. Betere faciliteiten voor mantelzorgers. Betere thuiszorg.”
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
BBB vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen concreet, uitvoerbaar en gericht moeten zijn op het algemeen belang, met oog voor regionale verschillen en bestaanszekerheid. Zij benadrukken het belang van transparantie, financiële onderbouwing en het vermijden van abstracte, niet-uitvoerbare plannen. BBB onderscheidt zich door te pleiten voor beleid dat praktisch werkt, regionaal gedragen wordt en financieel houdbaar is.
Programmapunten moeten concreet, uitvoerbaar en financieel onderbouwd zijn
BBB stelt dat de belangrijkste programmapunten van partijen niet abstract of alleen op cijfers gebaseerd mogen zijn, maar praktisch uitvoerbaar en gericht op brede maatschappelijke opbrengsten. Zij vinden dat plannen moeten voldoen aan officiële rekenregels, maar ook rekening houden met uitvoerbaarheid en regionale verschillen.
“Wij geloven in de kracht van cijfers, transparantie en financiële onderbouwing. Tegelijkertijd erkennen we dat de CPBmodellen op onderdelen tekortschieten: ze zijn vaak te abstract, houden onvoldoende rekening met uitvoerbaarheid en missen het zicht op bredere maatschappelijke opbrengsten.”
“De doorrekening van verkiezingsprogramma’s door het CPB is waardevol, maar niet zaligmakend. Het CPB werkt met gestileerde modellen die lang niet alle effecten in beeld brengen.”
“Juist daarom is het belangrijk dat we laten zien: onze plannen houden ook binnen de officiële reken regels stand.”
Algemeen belang en regionale verschillen centraal stellen
BBB vindt dat programmapunten van partijen het algemeen belang moeten dienen en niet alleen het partijbelang, met specifieke aandacht voor de kracht en behoeften van verschillende regio’s in Nederland.
“Wij geloven dat het alge meen belang altijd zwaarder weegt dan het eigen of partijbelang.”
“Het economisch beleid van de rijksoverheid richt zich nog te vaak op de Randstad en een paar grote kennisclusters. Daardoor blijven andere delen van Nederland met name grensregio’s en plattelands gebieden achter, terwijl daar volop economische kansen liggen.”
Bestaanszekerheid en brede welvaart als kern
BBB vindt dat bestaanszekerheid en brede welvaart centraal moeten staan in de belangrijkste programmapunten van alle partijen, met investeringen in woningbouw, zorg, infrastructuur en veiligheid.
“Onze koers gericht op het versterken van bestaanszekerheid, investeren in woningbouw, zorg, infrastructuur en veiligheid.”
“We zorgen voor een solide meerjarenbegroting met ruimte voor noodzakelijke investeringen in onder meer woningbouw, zorg, infrastructuur en veiligheid.”
D66 ziet de belangrijkste programmapunten van alle partijen als de grote maatschappelijke thema’s waar politiek het verschil moet maken: wonen, onderwijs, klimaat, economie en bestaanszekerheid. Hun visie is dat echte vooruitgang alleen mogelijk is als de democratie en rechtsstaat stevig staan, en ze pleiten voor concrete doorbraken zoals tien nieuwe steden, onderwijs op maat, groene energie, een slimme economie en een gezonde generatie. D66 onderscheidt zich door te kiezen voor structurele hervormingen, zoals het vervangen van toeslagen door een basisbedrag en het bouwen van betaalbare woningen, om zo gelijke kansen en vrijheid voor iedereen te realiseren.
Grote doorbraken op vijf thema’s
D66 benoemt vijf concrete doorbraken als kern van hun visie op wat de belangrijkste programmapunten van alle partijen zouden moeten zijn: wonen, onderwijs, energie, economie en gezondheid. Ze stellen dat deze thema’s bepalend zijn voor de toekomst van Nederland en vragen om structurele keuzes.
“D66 kiest voor vijf grote doorbraken die weer ruimte maken voor vooruitgang: 1. Tien nieuwe steden – een eigen thuis voor iedereen. 2. Onderwijs op maat voor elke Nederlander – altijd blijven leren, op een manier die bij je past. 3. Betaalbare, groene energie van eigen bodem – goed voor je portemonnee én voor het klimaat. 4. Een nieuwe, slimme economie – volop ruimte voor ondernemers en innoveren met lef. 5. De gezondste generatie ooit – want ziekte voorkomen is beter dan genezen.”
Structurele hervormingen voor bestaanszekerheid
D66 vindt dat bestaanszekerheid een centraal programmapunt moet zijn, met focus op het vereenvoudigen van het toeslagenstelsel en het verhogen van het minimumloon. Ze willen complexe regelingen vervangen door een basisbedrag voor iedereen, zodat het systeem eerlijker en begrijpelijker wordt.
Betaalbare woningen en doorstroming op de woningmarkt
D66 stelt dat het recht op wonen een van de belangrijkste programmapunten is en pleit voor meer betaalbare woningen, betere doorstroming en meer rechten voor huurders. Ze willen het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen en de woningmarkt eerlijker maken.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“D66 kiest voor een doorbraak: wonen en sociale zekerheid zeker maken. We bouwen aan een samenleving die toegankelijk is voor iedereen, ook als je een beperking hebt. Wonen is een basisrecht, of je nu starter of senior, student of statushouder bent.”
Sterke democratie en rechtsstaat als fundament
D66 vindt dat een sterke democratie en rechtsstaat de basis zijn voor alle andere programmapunten. Ze willen meer invloed voor burgers, bescherming van grondrechten en transparantie in de politiek.
“Democratie en veiligheid openen ons verkiezingsprogramma. En dat is vol overtuiging, want dit is de basis voor alles. Alleen als de democratie en de rechtsstaat stevig staan, kunnen we samen de grote doorbraken realiseren voor wonen, klimaat, onderwijs, zorg en economie.”
“We versterken de bescherming van onze grondrechten door rechters de mogelijkheid te geven om wetten te toetsen aan de Grondwet.”
De SGP benadrukt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en onderscheidend moeten zijn, gericht op kerntaken van de overheid en het oplossen van maatschappelijke problemen. De SGP pleit voor een focus op christelijke waarden, bescherming van kwetsbaar leven, gezinsvriendelijk beleid, sterke defensie, duidelijke grenzen aan migratie, en verantwoord financieel beleid. Hun visie is dat verkiezingsprogramma’s vooral concrete keuzes en prioriteiten moeten bevatten die bijdragen aan een stabiele, veilige en rechtvaardige samenleving.
Programmapunten moeten concreet en onderscheidend zijn
De SGP vindt dat de belangrijkste programmapunten van partijen helder, concreet en onderscheidend moeten zijn, zodat kiezers weten waar partijen voor staan en welke keuzes zij maken. Dit betekent dat partijen niet moeten blijven hangen in vage of algemene uitspraken, maar duidelijke prioriteiten en beleidsvoorstellen moeten presenteren.
“Onze koers is helder!”
“Daar mag Nederland ons op aanspreken.”
“Veel keuzes in dit verkiezingsprogramma hebben gevolgen voor de staatsschuld, voor de koopkracht, voor de werkgelegenheid en voor andere zaken. Om dit goed in beeld te krijgen, worden onze voorstellen die financiële gevolgen hebben, doorgerekend door het Centraal Planbureau.”
Focus op kerntaken en kernthema’s
De SGP stelt dat verkiezingsprogramma’s zich moeten richten op de kerntaken van de overheid en de belangrijkste maatschappelijke thema’s, zoals bescherming van kwetsbaar leven, het gezin, veiligheid, migratie, landbouw, duurzaamheid, woningbouw en financieel beleid. Dit onderscheidt partijen en maakt hun visie herkenbaar.
“Onze koers is helder 7 1. Oog voor de mens, houvast aan christelijke waarden 2. Betrouwbaar bestuur, klassieke vrijheden 3. Voor het leven, zorgen met liefde 4. Hechte gezinnen, vrij onderwijs 5. Sterke defensie, weerbare samenleving 6. Naast het Joodse volk, tegen antisemitisme 7. Grenzen aan migratie, eisen voor integratie 8. Hart voor boeren en vissers, verbonden met natuur 9. Zorg voor de schepping, verduurzaming met verstand 10. Kansen voor ondernemers, oog voor kwetsbaren 11. Betaalbaar bouwen, veilig vervoer 12. Krachtig wereldwijd, kritisch Europees”
Financiële onderbouwing en haalbaarheid
De SGP vindt het essentieel dat programmapunten financieel onderbouwd zijn en dat de gevolgen voor de overheidsfinanciën, koopkracht en werkgelegenheid inzichtelijk worden gemaakt. Dit voorkomt loze beloften en dwingt partijen tot realistische keuzes.
“Het is niet meer dan logisch dat het belastinggeld op een doelmatige en doel- ven niet enkel door de huidige generatie te worden betaald.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) vindt dat verkiezingsprogramma’s van alle partijen vooral duidelijk moeten zijn over hun kernpunten en concrete beleidsvoorstellen. Volgens de PvdD moeten partijen helder maken waar ze voor staan, met echte oplossingen voor grote maatschappelijke problemen zoals klimaat, dierenwelzijn, sociale rechtvaardigheid en democratie, in plaats van vage beloften of populistische oneliners.
Echte oplossingen en rechtvaardig beleid centraal
De PvdD benadrukt dat verkiezingsprogramma’s alleen waardevol zijn als ze echte, rechtvaardige oplossingen bieden voor complexe problemen, en niet bestaan uit oppervlakkige of populistische uitspraken. Partijen moeten hun visie en plannen helder, concreet en onderbouwd presenteren.
Welzijn boven welvaart als leidend principe
De PvdD vindt dat partijen in hun programma’s welzijn – van mens, dier en natuur – boven economische groei en welvaart moeten stellen. Dit onderscheidt hun visie van andere partijen die vooral economische belangen centraal stellen.
“De Partij voor de Dieren is de enige politieke partij die welzijn boven welvaart plaatst.”
Kernpunten helder en concreet benoemen
De PvdD stelt dat partijen hun belangrijkste programmapunten duidelijk en concreet moeten benoemen, zodat kiezers weten waar ze aan toe zijn en echte keuzes kunnen maken.
“Het is tijd dat grote ideeën dit land in beweging brengen. En als u mij vraagt of wij de oplossingen hebben, kan ik eigenlijk maar één ding zeggen: Natuurlijk.”
De VVD vindt dat de belangrijkste programmapunten van alle partijen helder, concreet en doorrekenbaar moeten zijn, gericht op het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken. Volgens de VVD draait het om noodzakelijke keuzes op het gebied van vrijheid, veiligheid, welvaart en een sterke liberale democratie, met concrete plannen die daadwerkelijk uitvoerbaar zijn. De partij benadrukt het belang van liberale kernwaarden en het maken van onderscheidende, toekomstgerichte keuzes.
Programmapunten moeten concreet, doorrekenbaar en onderscheidend zijn
De VVD stelt dat verkiezingsprogramma’s niet uit vage of vrijblijvende voorstellen mogen bestaan, maar duidelijke, meetbare en door experts onderbouwde plannen moeten bevatten. Alleen zo kunnen kiezers en samenleving zien waar partijen echt voor staan en wat zij willen bereiken.
“Dit zijn geen lapmiddelen of halve maatregelen. Het zijn noodzakelijke keuzes met concrete, doorrekenbare plannen waarmee we aan de slag gaan”
“Met uitgesproken leden, een actief kader en een betrokken achterban. Samen zijn we gekomen tot een programma met grote, liberale missies, met noodzakelijke keuzes die Nederland veiliger, vrijer en welvarender maken.”
Liberale kernwaarden als toetssteen voor programmapunten
De VVD vindt dat alle programmapunten getoetst moeten worden aan liberale kernwaarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Alleen voorstellen die deze waarden versterken, zijn volgens de VVD relevant en wenselijk.
“Gestoeld op de kernwaarden die ons liberaal maken: vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid.”
“De liberale waarden die daaraan ten grondslag liggen, zijn voor ons dan ook niet onderhandelbaar. Vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid vormen de rotsvaste bouwstenen van onze maatschappij.”