Verkiezingsprogramma's 2025 overwat zijn de belangrijkste partij punten
50PLUS richt zich primair op het beschermen van de belangen van ouderen, met nadruk op inkomenszekerheid (AOW en pensioenen), toegankelijke en waardige ouderenzorg, veilig wonen en leven, en een rechtvaardig belastingstelsel zonder leeftijdsdiscriminatie. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het behouden en verbeteren van de AOW, het versterken van ouderenzorg, het bouwen van meer geschikte woningen voor ouderen, en het afschaffen van erf- en schenkbelasting. Hun kernvisie is dat ouderen een centrale rol in de samenleving verdienen, met beleid dat hun positie versterkt en hun toekomst zeker stelt.
AOW behouden en verbeteren
50PLUS beschouwt de AOW als het fundament van bestaanszekerheid voor ouderen en wil deze onaantastbaar houden, met extra voordelen zoals een dertiende maand en een vaste koppeling aan het minimumloon. Dit standpunt adresseert de zorgen over inkomenszekerheid en het behoud van koopkracht voor ouderen.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-uitkering is er voor iedereen en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
“Handen af van de AOW.”
Pensioenen indexeren en inspraak vergroten
De partij wil dat pensioenen hun koopkracht behouden en dat gepensioneerden meer inspraak krijgen bij veranderingen in het pensioenstelsel. Dit is een reactie op zorgen over de dalende waarde van pensioenen en het gebrek aan zeggenschap van ouderen.
Waardige en toegankelijke ouderenzorg
50PLUS wil investeren in toegankelijke, kleinschalige en waardige ouderenzorg, met meer ondersteuning voor mantelzorgers en minder bureaucratie. Dit standpunt speelt in op de groeiende zorgvraag en het belang van zelfredzaamheid en kwaliteit van leven voor ouderen.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
“Betere faciliteiten voor mantelzorgers.”
Rechtvaardig belastingstelsel zonder leeftijdsdiscriminatie
De partij wil af van leeftijdsdiscriminatie in het belastingstelsel en pleit voor het afschaffen van erf- en schenkbelasting, het behouden van hypotheekrenteaftrek, en het invoeren van een eerlijker systeem voor vermogensbelasting. Dit standpunt adresseert het gevoel dat ouderen onevenredig worden belast.
Meer geschikte woningen voor ouderen bouwen
50PLUS wil dat er meer woningen worden gebouwd die geschikt zijn voor ouderen, zoals meer-generatiewoningen, hofjeswoningen en aanleunwoningen. Dit is bedoeld om ouderen langer zelfstandig te laten wonen en de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.
Versterken van veiligheid en digitale weerbaarheid
De partij wil meer zichtbare politie op straat, bescherming tegen oplichting en digitale criminaliteit, en strengere straffen voor geweld tegen hulpverleners. Dit standpunt speelt in op de kwetsbaarheid van ouderen voor criminaliteit en digitale dreigingen.
Strenger migratiebeleid met focus op beheersbaarheid
50PLUS wil een strenger migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen verschillende vormen van migratie en de druk op sociale voorzieningen beperkt. Dit standpunt is gericht op het beschermen van het sociale stelsel en het voorkomen van overbelasting.
Forum voor Democratie (FVD) wil Nederland radicaal veranderen door immigratie te stoppen, klimaat- en stikstofbeleid af te schaffen, de soevereiniteit te herstellen en de overheid fors te verkleinen. De partij pleit voor bindende referenda, lagere belastingen, meer vrijheid voor ondernemers en boeren, en bescherming van privacy en cash geld. Hun kernvisie is een vrij, trots en zelfstandig Nederland met minder regels, meer directe democratie en een kleinere overheid.
Immigratie volledig stoppen en remigratie stimuleren
FVD ziet immigratie als een bedreiging voor de Nederlandse identiteit en wil daarom asielopvang stoppen, remigratie bevorderen en naturalisaties tijdelijk stilzetten. Het doel is het behoud van de Nederlandse bevolking en cultuur op de lange termijn.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar. Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
“We willen stoppen met de massale immigratie en remigratie tot stand brengen zodat ons volk ook in de komende tientallen, honderden jaren als zodanig kan blijven bestaan.”
Klimaat- en stikstofbeleid afschaffen, kernenergie en gas
FVD verwerpt het huidige klimaat- en stikstofbeleid volledig, wil kolencentrales heropenen, inzetten op kernenergie en gaswinning hervatten. Dit moet zorgen voor betaalbare energie, lastenverlichting en ruimte voor boeren en industrie.
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’. We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie.”
“We willen stoppen met het klimaat- en stikstofbeleid, de boeren en de industrie weer de ruimte geven, en via hervatte gasboringen in Groningen weer betaalbare energie terugbrengen voor iedereen.”
Directe democratie: bindende referenda en gekozen bestuurders
FVD wil de macht teruggeven aan de burger door bindende referenda naar Zwitsers model en direct gekozen burgemeesters. Dit moet het partijkartel doorbreken en de democratie versterken.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
“Forum voor Democratie wil een Nederland waar de stem van de burger echt telt. We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat u direct zelf kunt beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere bestuurders worden niet langer benoemd door een kleine kring, maar rechtstreeks gekozen.”
Radicale verlaging en vereenvoudiging van belastingen
FVD wil een kleinere overheid en lagere lasten door een vlaktaks, belastingvrije voet, afschaffing van erf- en schenkbelasting, en vereenvoudiging van het belastingstelsel. Dit moet werken en ondernemen aantrekkelijker maken.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
“Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
NEXIT: Nederland uit de EU, soevereiniteit herstellen
FVD wil dat Nederland de Europese Unie verlaat om weer volledige controle te krijgen over wetgeving, grenzen, immigratie en financiën. De partij ziet de EU als een bedreiging voor de Nederlandse democratie en welvaart.
“Voor het behoud van onze democratie en onze welvaart acht Forum voor Democratie het van essentieel belang om als Nederland de Europese Unie te verlaten (NEXIT) en ons aan te sluiten bij de EFTA, de Europese vrijhandelszone waar ook welvarende landen...”
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
Bescherming van privacy, cash geld en vrije meningsuiting
FVD verzet zich tegen digitale surveillance, wil cash geld behouden als wettig betaalmiddel en beschermt de vrije meningsuiting met een anti-censuurwet. Dit is volgens de partij essentieel voor vrijheid en democratie.
“We verzetten ons tegen digitale surveillance, zoals de Sleepwet of Digital ID, en beschermen vrije meningsuiting met een anti-censuurwet. Cash blijft altijd een wettig betaalmiddel, zonder beperkingen, om anonieme transacties te garanderen.”
“Een anti-censuurwet moet de vrije meningsuiting op het internet garanderen. En cash blijft altijd een wettig betaalmiddel, zonder opname-limieten.”
Meer ruimte en steun voor boeren en vissers
FVD wil het stikstofbeleid en EU-regels schrappen, innovatie stimuleren en voedselsoevereiniteit als nationaal speerpunt maken. Boeren en vissers moeten weer vrij kunnen ondernemen zonder onteigening of Brusselse beperkingen.
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie. We stoppen de (semi-)gedwongen onteigeningen, bieden meer subsidies voor innovatieve landbouw en bevorderen export zonder EU-beperkingen.”
“Dat betekent dat we de Green Deal en de EU-Natuurherstelwet afschaffen, dat we exportvrijheid zonder Brusselse beperkingen herstellen en dat we onze visserijsector erkennen als volwaardige gebruiker van onze wateren.”
“We maken voedselautonomie tot nationaal speerpunt: Nederland moet zoveel mogelijk zelf in staat zijn de eigen bevolking te voeden.”
Betaalbare woningen zonder extra verduurzamingseisen
FVD wil de woningnood aanpakken door klimaat- en milieuregels voor de bouw te schrappen, de eigen woning onbelast te houden en de startersvrijstelling te verruimen. Het doel is meer betaalbare woningen, vooral in het middensegment.
“Geen verduurzaming van het huidige woningaanbod waardoor kapitaal beschikbaar komt voor de aanbouw van nieuwe woningen. We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen.”
“De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast. Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
Toegankelijke, betaalbare zorg en minder bureaucratie
FVD wil de zorg betaalbaar en toegankelijk houden door bureaucratie te verminderen, zorgpremies te verlagen en het basispakket uit te breiden. Vrije artsenkeuze en betere ouderenzorg zijn speerpunten.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten. Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket, en jeugdzorg wordt hervormd met het kind centraal.”
Veiligheid op straat en strengere aanpak criminaliteit
FVD beschouwt veiligheid als voorwaarde voor vrijheid en wil meer politie, zwaardere straffen en een zero-tolerance beleid tegen criminaliteit. Criminele statushouders worden uitgezet.
De Partij voor de Dieren (PvdD) plaatst het welzijn van dieren, natuur en mensen centraal en kiest voor een radicaal andere koers waarin duurzaamheid, rechtvaardigheid en solidariteit leidend zijn. Hun belangrijkste partijpunten zijn het drastisch aanpakken van de klimaat- en biodiversiteitscrisis, het versterken van dierenrechten, het hervormen van het economische systeem ten gunste van mens en planeet, en het waarborgen van sociale rechtvaardigheid en democratische waarden. De partij onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals het afbouwen van fossiele brandstoffen, het verhogen van het minimumloon, het beëindigen van intensieve veehouderij, en het verankeren van natuur en dierenrechten in beleid.
Radicale aanpak klimaatcrisis en fossielvrij Nederland
PvdD wil een snelle en structurele afbouw van fossiele brandstoffen, energiebesparing als uitgangspunt, en een energiesysteem dat rechtvaardig en duurzaam is. De partij richt zich op het stoppen van fossiele subsidies, het belasten van vervuilers, en het prioriteren van huishoudens boven industrie.
“Er komt een ambitieus afbouwplan voor fossiele brandstoffen, waarbij de industrie als eerste wordt aangepakt.”
“We stoppen direct met nieuwe concessies voor gas- en olievelden, schaffen investeringssubsidies af en stoppen met uitbreiding van fossiele infrastructuur, zoals LNG-terminals, in lijn met het Fossiele Brandstof Non-Proliferatieverdrag.”
“De Partij voor de Dieren kiest voor een structurele verlaging van de energierekening door verspilling te stoppen, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
“Energiebesparing maakt Nederland veiliger en minder afhankelijk van andere landen.”
Dierenrechten centraal en einde aan intensieve veehouderij
De partij stelt dierenrechten en dierenwelzijn voorop, wil het welzijn van dieren wettelijk verankeren en de intensieve veehouderij beëindigen. Dieren mogen niet langer ondergeschikt zijn aan economische belangen.
“Behoeften en wensen van dieren voorop”
“Het welzijn van dieren wordt niet langer opzijgeschoven voor geld. Dierenrechten gaan de basis vormen bij EU-afspraken over landbouw, visserij, natuur en de omgang met dieren.”
“De overheid gaat het vertellen zoals het is: het fokken, gebruiken en doden van dieren zorgt altijd voor leed.”
Economische systeemverandering: welzijn boven welvaart
PvdD wil het huidige economische model vervangen door een systeem dat welzijn, duurzaamheid en rechtvaardigheid centraal stelt. Ze pleiten voor het afschaffen van het aandeelhoudersmodel, het belonen van maatschappelijke bedrijven, en het loslaten van economische groei als doel.
“Het aandeelhoudersmodel gaat op de schop zodat we lange termijn duurzaam, diervriendelijk, sociaaleconomisch denken voorop kunnen stellen.”
“In plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we de Monitor Brede Welvaart leidend in beleid. De overheid stopt met rapporteren van economische groei.”
“De Partij voor de Dieren is de enige politieke partij die welzijn boven welvaart plaatst.”
Sociale rechtvaardigheid: eerlijk inkomen en toegankelijke zorg
De partij streeft naar een rechtvaardige samenleving met een hoger minimumloon, eerlijke belastingen, toegankelijke zorg zonder marktwerking, en een menselijk sociaal vangnet zonder onnodige bureaucratie.
“Het minimumloon gaat omhoog naar 18 euro per uur. Het beweegt voortaan automatisch mee met de mediane lonen, met als ondergrens 60% van het mediane inkomen.”
“Sociale zekerheid moet simpel, rechtvaardig en menselijk zijn. Iedereen verdient een inkomen dat genoeg is om fatsoenlijk van te leven, zonder onnodige bureaucratie, wantrouwen of voorwaarden die de toegang belemmeren.”
“De zorg is geen markt, maar een basisvoorziening.”
“Zorgverzekeraars verliezen hun sturende rol. Tot het zorgfonds volledig is ingevoerd, beperken we hun invloed op zorginkoop, selectie en controle.”
Verankering van natuur en milieu in beleid
PvdD wil natuurherstel wettelijk verankeren, alle sectoren laten bijdragen aan stikstofreductie, en een totaalverbod op schadelijke stoffen als PFAS. De partij kiest voor een leefbare aarde als uitgangspunt van beleid.
“De natuur moet worden hersteld. Het vertrouwen dat de overheid rechtvaardig beleid maakt ook. Daarom is het noodzakelijk dat alle sectoren die stikstof uitstoten hun uitstoot verplicht verminderen, niet alleen de veehouderij.”
“Er komt een totaalverbod op de toepassing en het gebruik van PFAS. Bedrijven mogen geen PFAS meer produceren, importeren of gebruiken.”
“Een leefbare Aarde”
Democratische rechtsstaat en gelijke behandeling
De partij verdedigt een sterke, inclusieve rechtsstaat, bestrijdt discriminatie en populisme, en wil grondrechten en democratische waarden beschermen tegen ondermijning.
“De Partij voor de Dieren staat voor een sterke en weerbare rechtsstaat. Een samenleving waarin je mag zijn wie je bent. Waarin ruimte is voor kritiek en tegenmacht. En waarin burgers, natuur en dieren worden beschermd tegen economische belangen en politieke willekeur.”
“We verzetten ons tegen discriminatie, moslimhaat en antisemitisme. Kortom: een samenleving waarin ieders grondrechten worden gerespecteerd ongeacht de politieke windrichting.”
Betaalbaar en groen wonen
PvdD wil alleen bouwen op klimaatbestendige locaties, co-housing mogelijk maken, en de bouw van distributiecentra en megadatacentra stoppen om het landschap te beschermen.
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
“Er komt een stop op de bouw van distributiecentra, megadatacentra en grote kantoorpanden.”
“Woningen bouwen we alleen op klimaatbestendige locaties. Laaggelegen polders onder zeeniveau zijn dat niet, zoals Rijnenburg nabij Utrecht.”
De SGP zet in op een christelijk geïnspireerde koers met nadruk op bescherming van kwetsbaar leven, het gezin als fundament van de samenleving, en het waarborgen van veiligheid en klassieke vrijheden. De partij onderscheidt zich met concrete voorstellen voor gezinsvriendelijk beleid, beperking van migratie, versterking van defensie, behoud van christelijke waarden in onderwijs en samenleving, en een kritische houding tegenover Europese integratie. Hun visie is gericht op rentmeesterschap, betrouwbaarheid van bestuur, en het beschermen van traditionele normen.
Bescherming van kwetsbaar leven en gezin
De SGP beschouwt het beschermen van ongeboren leven, ouderen en kwetsbaren als een kernpunt, en ziet het gezin als fundament van de samenleving. Dit uit zich in gezinsvriendelijk fiscaal beleid en het tegengaan van individualisme.
“We staan voor waarden die het leven beschermen, het gezin versterken en de veiligheid waarborgen.”
“We blijven opkomen voor kwetsbaar leven. Van het ongeboren kind, de jongere die psychisch lijdt, tot de broze oudere. Ieder leven is waardevol.”
“We maken ons hard voor het klassieke huwelijk, gezinswaarden en een financieel gezond bestaan voor elk huishouden.”
“We staan voor een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel. Waarin de kloof tussen éénverdieners en tweeverdieners wordt gedicht.”
Beperking van migratie en strenge integratie-eisen
De SGP wil duidelijke grenzen aan migratie en stelt strenge eisen aan integratie, met nadruk op beheersing van de Nederlandse taal en kennis van cultuur, zonder progressief-seculiere waarden te verplichten.
“Grenzen aan migratie, eisen voor integratie”
“Inburgering dient in ieder geval te leiden tot een basale beheersing van de Nederlandse taal, maar ook tot kennis van historische gebeurtenissen, nationale symbolen (zoals ons volkslied en koningshuis), ons cultureel erfgoed en de manier waarop wij in een rechtsstaat samenleven. Het betekent geen omarming van progressief-seculiere waarden, zoals abortus of homohuwelijk.”
Versterking van defensie en veiligheid
De partij pleit voor een zichtbare overheid die investeert in defensie, veiligheid en het beschermen van fundamentele vrijheden, met een duidelijke voorkeur voor NAVO boven EU-defensie-integratie.
“Een samenleving kan alleen bloeien als veiligheid en orde gewaarborgd zijn. Gezag moet weer zichtbaar zijn en investeren in defensie en het beschermen van fundamentele vrijheden zijn cruciaal.”
“De SGP wil dat Nederland meer F-35’s en meer luchtverdediging inkoopt. Ook moet Nederland de infanteriebataljons zo veel mogelijk aanvullen.”
“De SGP wil echter geen Europees leger en vindt de nieuwe Europese Defensiecommissaris ongewenst. Niet Brussel, maar Den Haag blijft besluiten over het uitzenden van troepen.”
Kritisch op Europese Unie en behoud nationale soevereiniteit
De SGP wil dat de EU zich beperkt tot kerntaken, verzet zich tegen verdere politieke integratie en gezamenlijke schulden, en beschermt nationale bevoegdheden op gevoelige thema’s als abortus.
“De SGP wil dat de EU in deze tijd van geopolitieke spanningen teruggaat naar haar kerntaken en Bijbelse kernwaarden. De EU moet ten dienste staan van de lidstaten.”
“Abortus mag géén Europees mensenrecht worden. Abortusbeleid behoort niet tot de bevoegdheden van de EU. Als het aan de SGP ligt, blijft dat zo.”
“Er komen geen Europese leningen of gezamenlijke schuldeninstrumenten.”
Betaalbaar wonen en stimuleren eigen woningbezit
De SGP wil de woningmarkt toegankelijker maken, met aandacht voor starters, eenverdieners en het stimuleren van sparen voor een eigen woning. Procedures rond woningbouw moeten worden versneld en betaalbaarheid verbeterd.
“Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd. Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken.”
Steun voor boeren, vissers en rentmeesterschap
De SGP wil fiscale voordelen en steunregelingen voor de agrarische sector behouden, voedselzekerheid als strategische prioriteit, en een realistische aanpak van verduurzaming en natuurbeheer.
“De SGP wil behoud van fiscale voordelen voor de land- en tuinbouw, zoals de landbouwvrijstelling, en van steunregelingen voor jonge boeren.”
“Voedselzekerheid een strategische prioriteit, inclusief voldoende budget hiervoor.”
“Zorg voor de schepping, verduurzaming met verstand”
Christelijke waarden en klassieke vrijheden centraal
De partij stelt de Bijbel en de Tien Geboden als moreel kompas, verdedigt vrijheid van godsdienst, onderwijs en meningsuiting, en verzet zich tegen normvervaging en ‘woke-ideologie’.
DENK richt zich op het versterken van bestaanszekerheid, het bestrijden van ongelijkheid en het beschermen van rechten van minderheden. De partij pleit voor hogere lonen, betaalbare woningen, toegankelijke zorg, rechtvaardig klimaatbeleid en een inclusieve samenleving waarin discriminatie wordt bestreden. Hun voorstellen zijn concreet gericht op het verhogen van het minimumloon, het bouwen van meer sociale woningen, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, en het waarborgen van religieuze en culturele diversiteit.
Minimumloon verhogen en armoede bestrijden
DENK wil de kloof tussen arm en rijk verkleinen door het minimumloon te verhogen, inkomenssteun te verbeteren en armoede structureel aan te pakken. Dit moet bestaanszekerheid bieden en armoede terugdringen.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“Wij willen gezinnen ondersteunen met een hogere kinderbijslag en een hoger kindgebonden budget.”
Betaalbare woningen en aanpak woningcrisis
DENK wil het woningtekort oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, huurders te beschermen en verduurzaming te stimuleren. De partij ziet huisvesting als een basisrecht.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen.”
Zorg betaalbaar en toegankelijk maken
DENK wil de zorgkosten verlagen en de toegankelijkheid vergroten door het eigen risico af te schaffen, de premie te verlagen en het basispakket uit te breiden. Gezondheid mag niet afhangen van inkomen.
Rechtvaardig klimaatbeleid en vergroening
DENK streeft naar ambitieuze klimaatdoelen, maar wil dat de kosten eerlijk verdeeld worden en burgers niet onevenredig worden belast. Grote vervuilers moeten meer bijdragen.
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030.”
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér betalen.”
“Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen. Daarom komt er géén belasting op vlees, géén extra heffing op suiker en géén toeslag op plastic verpakkingen.”
Bescherming van religieuze en culturele diversiteit
DENK verdedigt religieuze vrijheid, het recht op bijzonder onderwijs en culturele diversiteit. De partij wil overheidsbemoeienis bij religieuze instellingen beperken en discriminatie tegengaan.
“Volledig behoud van bijzonder en religieus onderwijs. DENK verdedigt zonder voorbehoud het recht op religieus en bijzonder onderwijs. Artikel 23 van de Grondwet blijft onaangetast.”
“Religieuze instellingen worden met vertrouwen benaderd. Knellende regels die de maatschappelijke activiteiten van religieuze instellingen belemmeren worden afgeschaft en de overheidsbemoeizucht bij religieuze instellingen verdwijnt.”
“Op elke school wordt aandacht besteed aan non-discriminatie en diversiteit.”
Strijd tegen discriminatie en extreemrechts
DENK positioneert zich als voorvechter tegen discriminatie en de opkomst van extreemrechts, en wil gelijke rechten voor iedereen waarborgen.
Democratische vernieuwing en inspraak
DENK wil de democratie versterken door meer inspraak, transparantie en directe verkiezingen van bestuurders.
De PVV zet de belangen van Nederlanders centraal en wil een harde asielstop, lagere lasten, behoud van nationale soevereiniteit en het terugdraaien van klimaatmaatregelen. De partij pleit voor strengere immigratie- en integratieregels, meer betaalbare woningen voor Nederlanders, afschaffing van het eigen risico in de zorg, en het stoppen van miljardenuitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp en de EU. De kern van hun visie is: Nederland weer van de Nederlanders maken, met minder immigratie, meer nationale controle en lagere kosten voor burgers.
Totale asielstop en streng immigratiebeleid
De PVV wil een volledige asielstop, directe uitzetting van criminele vreemdelingen en het schrappen van voorrang voor statushouders bij sociale huurwoningen. Dit standpunt is het meest onderscheidend en centraal in hun programma, gericht op het beperken van immigratie en het beschermen van de verzorgingsstaat.
“Wij voeren onmiddellijk een azc-stop in, gaan azc’s sluiten, asielzoekers aan de grens terugsturen, criminele vreemdelingen uitzetten – en Nederland terugveroveren.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
Lagere lasten en koopkrachtversterking voor Nederlanders
De partij wil de lasten voor burgers verlagen door onder andere de sociale huren te verlagen, het eigen risico in de zorg af te schaffen, en de btw op energie te verlagen. Dit moet de koopkracht verbeteren en de kosten van levensonderhoud verlagen.
Stoppen met klimaatmaatregelen en focus op betaalbare energie
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid en wil geen nieuwe windturbines of zonneparken, geen verplichte warmtepomp, en het openhouden van kolen- en gascentrales. Betaalbaarheid en leveringszekerheid staan voorop.
Nationale soevereiniteit en minder macht voor de EU
De PVV wil bevoegdheden terughalen uit Brussel, vetorechten behouden en inzetten, en stoppen met miljardenbetalingen aan de EU. De partij verzet zich tegen verdere Europese integratie en uitbreiding.
Meer woningen voor Nederlanders, minder regels voor bouw
De PVV wil een nationaal crisisplan voor woningbouw, minder bezwaarprocedures en geen extra duurzaamheidseisen. De focus ligt op betaalbare woningen voor Nederlanders, zonder voorrang voor statushouders.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen.”
“We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Zorg betaalbaar en toegankelijk maken
De PVV wil het eigen risico afschaffen, de tandarts in het basispakket, en regionale ziekenhuizen behouden. Dit moet zorg toegankelijker en betaalbaarder maken voor iedereen.
Stoppen met miljardenuitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp en NPO
De partij wil fors bezuinigen op asielopvang, ontwikkelingshulp, de publieke omroep en EU-betalingen, om zo geld vrij te maken voor Nederlandse burgers.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Financiering van de NPO geheel stoppen”
Nieuw Sociaal Contract (NSC) richt zich op het herstellen van bestaanszekerheid, het versterken van een betrouwbare overheid en het beschermen van de Nederlandse identiteit en democratische rechtsstaat. De partij pleit voor hogere minimumlonen, meer betaalbare woningen, minder marktwerking in essentiële sectoren, een streng migratiebeleid en meer directe zeggenschap voor burgers. NSC onderscheidt zich door concrete voorstellen voor een transparanter bestuur, het terugdringen van neoliberalisme en het centraal stellen van gewone mensen in het beleid.
Bestaanszekerheid door hoger minimumloon en betaalbare woningen
NSC ziet bestaanszekerheid als een kerntaak van de overheid en wil deze versterken door een hoger minimumloon, meer betaalbare woningen en een eenvoudiger toeslagen- en belastingstelsel. Dit moet ervoor zorgen dat mensen niet door het bestaansminimum zakken en volwaardig kunnen meedoen in de samenleving.
“Voldoende en betaalbare woningen voor ouderen, gezinnen en jongeren.”
“Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont.”
“Wie werkt, moet een eerlijk loon verdienen en niet afhankelijk zijn van toeslagen.”
“We gaan voor een flinke vereenvoudiging van ons toeslagen- en belastingstelsel.”
Minder marktwerking en meer zekerheid in zorg en economie
De partij wil de negatieve gevolgen van neoliberaal beleid terugdraaien door marktwerking in de zorg te beperken, vaste contracten weer de norm te maken en oneerlijke markten aan te pakken. Dit moet leiden tot meer zekerheid voor burgers en een sterkere sociale economie.
Streng en realistisch migratiebeleid
NSC pleit voor een forse beperking van arbeids-, studie- en asielmigratie, waarbij de Nederlandse taal en cultuur centraal staan. Dit beleid is bedoeld om de druk op de samenleving te verlichten en de integratie te bevorderen.
“Minder arbeidsmigratie. We pakken misstanden en uitbuiting streng aan.”
“Minder privileges voor kennismigranten (expats).”
“Minder studiemigratie. Nederlandse studenten hebben voorrang en er komen flink minder Engelstalige opleidingen.”
“Minder asielmigratie. Door strenge en realistische maatregelen met opvang in de regio.”
Betrouwbare overheid en versterking van democratische tegenmacht
De partij wil een transparante, dienstbare overheid met meer ruimte voor burgerzeggenschap, open debat en duidelijke regels. NSC stelt voor om coalitieakkoorden te beperken tot hoofdlijnen, een regionaal kiesstelsel in te voeren en de macht van lobbygroepen te beperken.
“Coalitieakkoorden moeten zich beperken tot hoofdlijnen van beleid en financiële kaders.”
“We willen de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel in te voeren met meervoudige kiesdistricten.”
“We pleiten voor een verplicht en openbaar lobbyregister voor contacten met ministers, ambtenaren en Kamerleden.”
“We investeren in een andere politieke cultuur met meer inhoud en open debat.”
Bescherming van Nederlandse identiteit en cultuur
NSC benadrukt het belang van gedeelde waarden, tradities en de Nederlandse taal, en keert zich tegen zowel neoliberalisme als populisme. De partij wil de nationale soevereiniteit binnen Europa bewaken en de Nederlandse cultuur beschermen.
“Tegelijk komt Nieuw Sociaal Contract op voor de Nederlandse identiteit en cultuur, geschiedenis en traditie.”
“We dragen actief bij in Europa, maar waken voor uitholling van de nationale soevereiniteit.”
“De Nederlandse taal moet weer de norm zijn op straat en op de werkvloer.”
JA21 richt zich op het herstellen van Nederlandse zeggenschap, het fors beperken van migratie, het versterken van veiligheid en rechtsstaat, het verlagen van lasten voor burgers en ondernemers, en het kiezen voor een realistisch energiebeleid met kernenergie. De partij wil minder EU-invloed, meer directe democratie, strenge migratie- en integratie-eisen, een kleinere overheid, en betaalbare energie zonder ideologische klimaatmaatregelen. Hun kernvisie is nationaal belang, vrijheid, veiligheid en economische groei centraal stellen.
Herstel van Nederlandse zeggenschap en minder EU-invloed
JA21 wil de invloed van burgers vergroten via referenda, nationale autonomie herstellen en de macht van de EU fors inperken. Dit standpunt adresseert de zorgen over verlies van democratische controle en nationale soevereiniteit.
“JA21 wil invloed teruggeven aan de Nederlandse burger. Dat betekent dat burgers meer zeggenschap krijgen over grensbeleid, de totstandkoming van nieuwe wetten, en de manier waarop met (belasting)geld wordt omgegaan. Nederlanders zijn vrij om hun eigen regels te bepalen en hun eigen keuzes te maken. JA21 wil dus meer referenda, minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“Energiesoevereiniteit; nationale zeggenschap over de energiemix. Niet Brussel, maar Nederland bepaalt zelf hoe we energie opwekken.”
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet. Alleen zo herstellen we de concurrentiekracht van Nederland en geven we ondernemerschap weer de ruimte.”
Strenge beperking van migratie en afdwingen van integratie
JA21 ziet migratie als een bedreiging voor de verzorgingsstaat, nationale identiteit en publieke voorzieningen. Ze willen migratie fors beperken en stellen harde eisen aan integratie.
“Migratie moet sterk beperkt worden, en migranten die Nederland wel opneemt moeten integreren. JA21 wil dus scherpe grenzen stellen aan migratie, hiermee ruimte creëren op de woningmarkt, de Nederlandse cultuur beschermen, en wil integratie afdwingen.”
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
Versterken van veiligheid en rechtsstaat
Veiligheid is voor JA21 topprioriteit. Ze willen fors investeren in politie en justitie, strenger straffen, en de rechtsstaat beschermen tegen ondermijning en activisme.
“Criminaliteit en externe dreigingen leggen een grote druk op de veiligheid van de Nederlandse bevolking. Voor JA21 heeft veiligheid dan ook de allerhoogste prioriteit.”
“Fors investeren in de gehele strafrechtketen.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
Lagere lasten, eenvoudiger belastingen en kleinere overheid
JA21 wil de collectieve lastendruk verlagen, het belastingstelsel vereenvoudigen, en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen. Dit moet werken en ondernemen lonender maken en de economie versterken.
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie die de inspraak van Nederlanders bewaakt en de overheid afslankt.”
Realistisch energiebeleid: kernenergie en betaalbaarheid
JA21 kiest voor betaalbare, betrouwbare energie met een hoofdrol voor kernenergie en behoud van fossiele infrastructuur zolang alternatieven ontbreken. Klimaatmaatregelen worden alleen gesteund als ze economisch renderen.
Meer directe democratie en gekozen bestuurders
De partij wil burgers meer directe invloed geven op beleid via referenda en gekozen burgemeesters, om de democratische legitimiteit te vergroten.
D66 richt zich op vijf grote doorbraken: meer betaalbare woningen, onderwijs op maat, groene energie, een innovatieve economie en preventieve gezondheidszorg. De partij wil de democratische rechtsstaat versterken, het toeslagenstelsel vervangen door een basisbedrag, en kiest voor een sterke Europese samenwerking. Hun kernvisie is dat vrijheid pas echt bestaat als iedereen gelijke kansen heeft en dat vooruitgang mogelijk is door daadkrachtige, sociale en duurzame keuzes.
Tien nieuwe steden en meer betaalbare woningen
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door grootschalige bouw van nieuwe steden en het verbeteren van betaalbaarheid en doorstroming op de woningmarkt. Dit moet zorgen voor een eigen thuis voor iedereen, met extra aandacht voor starters, huurders en het tegengaan van dakloosheid.
“Tien nieuwe steden – een eigen thuis voor iedereen.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“Dakloosheid is een woonprobleem en de ergste schending van het basisrecht op wonen. We steunen daarom het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Iedereen een thuis.”
Onderwijs op maat en gelijke kansen
D66 wil dat iedereen zich kan ontwikkelen met onderwijs dat aansluit bij persoonlijke behoeften, en investeert in gelijke kansen voor alle kinderen en studenten. Het onderwijs moet flexibel zijn, met ruimte voor maatwerk en levenslang leren.
“Onderwijs op maat voor elke Nederlander – altijd blijven leren, op een manier die bij je past.”
Eenvoudiger sociaal stelsel: basisbedrag in plaats van toeslagen
D66 wil het complexe toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door een individueel basisbedrag, zodat bestaanszekerheid en inkomensondersteuning eenvoudiger en eerlijker worden.
“Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen”
“Het toeslagenstelsel drastisch op de schop en komt er een individueel basisbedrag voor terug.”
“Door de verhoging van het minimumloon en van de bijstand die daaraan gekoppeld is, zullen minder mensen afhankelijk zijn van toeslagen.”
Betaalbare, groene energie en klimaatbeleid
D66 kiest voor betaalbare, duurzame energie van eigen bodem, investeert in wind- en zonne-energie, en sluit kernenergie niet uit. De partij wil procedures versnellen en Nederland beter aansluiten op Europese energiemarkten.
“Betaalbare, groene energie van eigen bodem – goed voor je portemonnee én voor het klimaat.”
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en op land, in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van schone energie.”
“Groene energie is onze eerste keuze, maar dit kent grenzen. We sluiten daarom geen technologie uit. We blijven openstaan voor alternatieven zoals kernenergie, mits dit doelmatig is.”
Gezondste generatie ooit: preventie en toegankelijke zorg
D66 wil inzetten op preventie om de gezondste generatie ooit te realiseren, met meer aandacht voor mentale gezondheid, toegankelijke zorg en het verminderen van regeldruk in de zorg.
Democratische rechtsstaat versterken en meer burgerinvloed
D66 stelt het versterken van de democratische rechtsstaat centraal, met meer burgerinvloed, bescherming van grondrechten en transparantie in de politiek.
Sterke Europese samenwerking en internationaal recht
D66 kiest voor een krachtig, verenigd Europa dat zichzelf kan verdedigen, mensenrechten beschermt en strategisch onafhankelijk wordt op het gebied van economie en energie.
“D66 kiest voor Europese kracht, internationale samenwerking en leiderschap op het terrein van mensenrechten.”
“Met D66 neemt Nederland het voortouw in Europa. ... Het is tijd voor Europese oplossingen, zoals voor schone energie, innovatie, eerlijke kansen en stabiliteit in een instabiele wereld.”
BBB richt zich op het versterken van regionale leefbaarheid, bescherming van de Nederlandse landbouw, een dienstbare en kleinere overheid, en realistisch, uitvoerbaar beleid zonder overbodige regels. De partij wil minder Haagse centralisatie, meer zeggenschap voor burgers en regio’s, bescherming van tradities en cultuur, en een nuchtere aanpak van klimaat, migratie en economie. BBB onderscheidt zich door concrete voorstellen voor het legaliseren van PAS-melders, het schrappen van nationale koppen op EU-beleid, het behouden van basisvoorzieningen in de regio, en het centraal stellen van boeren en gemeenschappen.
Versterken van regionale leefbaarheid en basisvoorzieningen
BBB wil dat alle regio’s in Nederland gelijke kansen krijgen, met behoud van lokale voorzieningen en cultuur. De partij ziet het belang van sterke gemeenschappen, lokale tradities en bereikbare basisvoorzieningen als fundament voor een leefbare samenleving.
“Of je nu in Groningen woont of in Gouda, op het platteland of drie hoog achter iedereen verdient dezelfde kansen. Gelijke toegang tot onderwijs, gezondheidszorg, vervoer en veiligheid mag geen kwestie van postcode zijn.”
“Scholen, sportverenigingen, bibliotheken, dorps en buurthuizen en zwembaden moeten makkelijk bereikbaar zijn. Wij maken ons sterk voor het behoud van deze basisvoorzieningen en dit vraagt om een samenleving die kan rekenen op een overheid die geen terugtrekkende beweging maakt.”
“We komen op voor lokale tradities en gebruiken, zoals kermissen, schut terijen, trekkertrek, sinterklaasintochten, paasvuren, carbidschieten en jaarmarkten.”
Bescherming en versterking van de Nederlandse landbouw
BBB positioneert zich als dé landbouwpartij en wil boeren, tuinders en vissers centraal stellen in beleid. De partij pleit voor het legaliseren van PAS-melders, het terugdraaien van derogatie-afbouw, en het schrappen van extra nationale regels bovenop EU-wetgeving.
“BBB is een brede volkspartij voor burgers en bedrijven en daarnaast de enige échte landbouwpartij in Nederland. Niet alleen in woorden, maar ook in daden. We zetten ons in voor realistisch natuurbeleid dat uitgaat van samenwerking met boeren, niet van het wegjagen ervan.”
“PAS-melders legaliseren. Pasmelders en interimmers worden met voorrang 'gelegaliseerd'.”
“Geen nationale koppen op Europees beleid. Extra nationale regels bovenop EU wetgeving worden zoveel mogelijk geschrapt.”
Dienstbare, kleinere en regionale overheid
BBB wil een overheid die dienstbaar is aan burgers, minder centraal vanuit Den Haag stuurt, en structureel bezuinigt op het overheidsapparaat (behalve op essentiële diensten). De partij streeft naar meer herkenbaarheid en betrokkenheid van de overheid bij burgers en regio’s.
Minder regelgeving en geen nationale koppen op EU-beleid
BBB wil drastisch minder nationale regelgeving en geen extra verplichtingen bovenop EU-wetgeving, om het concurrentievermogen te versterken en de regeldruk te verlagen.
Realistisch, uitvoerbaar en nuchter beleid op klimaat, energie en economie
BBB pleit voor een realistische, uitvoerbare en betaalbare aanpak van klimaat- en energiebeleid, waarbij economische belangen en brede welvaart leidend zijn. De partij verzet zich tegen ideologisch of symbolisch beleid en wil eerlijke kostenverdeling.
“Wat BBB betreft zijn de drie B’s stelregel voor energiebeleid: Betaalbaar, Beschikbaar en Betrouwbaar.”
“Klimaatbeleid moet: Democratisch gelegitimeerd zijn, met inspraak van burgers zonder activistische vooringenomenheid. Eerlijke kostenverdeling waarborgen: de rekening mag niet steeds bij burgers en het mkb terecht komen.”
“Het klimaatbeleid wordt ingebed binnen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, waarbij economische belangen en brede welvaart leidend zijn.”
Nationale soevereiniteit en kritische houding tegenover EU en internationale verdragen
BBB wil geen verdere overdracht van bevoegdheden aan de EU, behoud van het vetorecht, en een strenge toets op subsidiariteit. Internationale samenwerking mag niet ten koste gaan van nationale democratische zeggenschap.
“Geen federaal Europa. Geen verdere overdracht van Nederlandse bevoegdheden en soevereiniteit aan Brussel.”
“Nederland moet ook kritisch kijken naar internationale verdragen die onze beleidsruimte beperken. Vooral op het gebied van migratie, asiel, klimaat, stikstof, energie en landbouw.”
BVNL pleit voor een kleinere overheid, maximale individuele vrijheid, economische deregulering en nationale soevereiniteit. De partij wil fors snijden in overheidsuitgaven, een asielstop, een vlaktaks, meer zeggenschap voor burgers via referenda, en het behoud van Nederlandse tradities. Hun kernvisie is klassiek-liberaal, economisch rechts en cultureel conservatief, met nadruk op ondernemersvrijheid, minder regels en het belang van Nederland boven supranationale belangen.
Overheid fors verkleinen en uitgaven verminderen
BVNL ziet de overheid als te groot en bureaucratisch, en wil deze radicaal verkleinen door te snijden in uitgaven, ambtenaren en overheidsbemoeienis. Dit moet leiden tot meer vrijheid voor burgers en ondernemers.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“Belang Van Nederland staat voor een kleine overheid, een vrije markt met zo min mogelijk staatsinterventie en het behoud van het goede uit de rijke Nederlandse traditie.”
Maximale individuele vrijheid en privacy
De partij verzet zich tegen digitale controle, wil het recht op cash geld behouden en stelt de vrijheid van het individu centraal, ook op medisch-ethisch vlak.
“BVNL wil dat Nederlanders in vrijheid kunnen leven zonder door de overheid gevolgd te worden. Daarom willen we geen Digitale Europese Identiteit, geen Digitale Euro, geen Central Bank Digital Currency, geen monitoring van financiële transacties boven de honderd euro en het behoud van cash geld.”
“De integriteit van het lichaam en de vrijheid om je eigen keuzes te maken zijn heilig.”
Asielstop en immigratiebeperking
BVNL wil een volledige asielstop en stelt dat immigratie de oorzaak is van problemen op de woningmarkt, in de zorg en het onderwijs.
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan.”
Vlaktaks en afschaffing toeslagen/belastingen
De partij wil een radicaal eenvoudiger belastingstelsel met een vlaktaks en het afschaffen van toeslagen en andere belastingen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
Nationale soevereiniteit en minder macht voor EU/WHO
BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt, minder macht overdraagt aan supranationale organisaties en zelf kan kiezen voor deelname aan EU-regelingen.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“De EU moet worden omgevormd tot een confederatie van samenwerkende landen, zoals de Europese Economische Gemeenschap (EEG) oorspronkelijk bedoeld was.”
Meer directe democratie via bindend referendum
BVNL wil burgers meer directe invloed geven op beleid door het invoeren van bindende referenda.
Ondernemersvrijheid en minder regels voor MKB
De partij ziet het MKB als ruggengraat van de samenleving en wil minder belastingen, minder bureaucratie en meer vrijheid voor ondernemers.
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
Woningmarkt liberaliseren en immigratie stoppen
BVNL koppelt het woningtekort direct aan immigratie en wil de woningmarkt dereguleren en liberaliseren.
“BVNL wil het woningtekort oplossen. Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
Stikstofbeleid afschaffen en steun voor boeren
De partij ontkent het stikstofprobleem en wil stoppen met het lastigvallen van boeren en ondernemers.
“BVNL wil dat het 'stikstofprobleem' van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
Cultureel conservatisme en behoud Nederlandse tradities
BVNL wil Nederlandse tradities, cultuur en normen beschermen tegen 'woke-isme' en culturele afbraak.
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden.”
“Nederland is geen lege huls. Onze taal, onze normen, onze geschiedenis en onze waarden zijn het fundament van wie wij zijn. Wie Nederland binnenkomt, past zich aan – niet andersom.”
De VVD richt zich op het versterken van vrijheid, veiligheid en welvaart door liberale kernwaarden centraal te stellen en te kiezen voor een kleinere, effectievere overheid. De partij wil radicale economische groei, werken meer laten lonen, fors investeren in veiligheid, grip op migratie en minder bureaucratie. Concrete voorstellen zijn onder meer lastenverlichting voor werkenden, meer woningbouw, streng migratiebeleid, en het terugdringen van regeldruk.
Werken moet meer lonen en lasten omlaag
De VVD wil dat werken altijd loont en dat de lasten voor werkenden en de middenklasse omlaag gaan. Ze verzetten zich tegen verdere nivellering en willen een simpeler belastingstelsel, zodat werkenden er structureel op vooruitgaan.
“We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
“We leggen in een Koopkrachtwet vast dat werkenden er ieder jaar in koopkracht méér op vooruit moeten gaan dan niet-werkenden.”
“Om werken meer te laten lonen willen we af van de doorgeslagen nivellering via toeslagen, aftrekposten en heffingskortingen.”
Meer woningbouw en betaalbare woningen
De VVD vindt het essentieel dat iedereen, vooral werkenden en middeninkomens, een eigen huis kan betalen. Ze willen procedures en regels schrappen om woningbouw te versnellen.
“We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen. Een eigen woning voor iedereen is simpelweg belangrijker dan de aanwezigheid van een salamander of een hagedis.”
“Wij zien het niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een thuis kan betalen. Niet alleen de lucky ones, maar ook starters, singles, studenten, gezinnen en middeninkomens.”
Strenger migratiebeleid en grip op asiel
De VVD wil de asielinstroom fors terugdringen en stelt de bescherming van de Nederlandse cultuur en veiligheid centraal. Ze kiezen voor een streng, effectief asielstelsel en willen zelf bepalen wie Nederland binnenkomt.
Investeren in veiligheid en defensie
De VVD ziet veiligheid als voorwaarde voor vrijheid en wil daarom fors investeren in defensie, politie en de bestrijding van georganiseerde misdaad. Ze pleiten voor een zelfstandiger Europa op defensiegebied, maar binnen NAVO-verband.
Radicale economische groei en minder regeldruk
De VVD wil dat Nederland de sterkste economie van Europa wordt door te investeren in innovatie, schone energie en het terugdringen van regeldruk. Ze kiezen voor minder overheid, meer ruimte voor ondernemers en een doelmatige besteding van belastinggeld.
“Nederland moet de sterkste economie van Europa worden. We zetten daarbij in op het tegengaan van klimaatverandering, zodat economische groei ook groene groei is. Zonder verstikkende regeldruk, maar mét lef, ambitie, goedkope en schone energie, voldoende en schoon water, onderwijs van wereldklasse en innovatieve ondernemers, die goede toegang hebben tot financiering.”
“Met een deltaplan ‘ontregelen’ willen we de overheid doelmatiger en effectiever maken, beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengen, minder regeldruk en af van doorgeslagen bureaucratie.”
“Met de Wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering verplichten we alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
Kleine, effectieve overheid en lagere uitgaven
De VVD wil een kleinere overheid die zich richt op kerntaken, minder geld uitgeeft en niet de lasten verhoogt. Ze willen overheidsuitgaven beperken en de groei daarvan koppelen aan de economie.
“De VVD kiest voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf. We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“Een kleinere, maar effectieve overheid die levert op haar kerntaken, die ruimte geeft aan mensen en ondernemers en die niet alles wil regelen of controleren.”
BIJ1 zet zich in voor een radicaal eerlijk Nederland door structurele ongelijkheid en machtsmisbruik aan te pakken. De partij pleit voor betaalbaar wonen, gratis onderwijs en zorg, democratisering van economie en politiek, en het afbreken van koloniale en racistische systemen. Hun kernvoorstellen zijn concreet gericht op het verlagen van huren, het bouwen van sociale woningen, het nationaliseren van zorg, het afschaffen van collegegeld, en het vergroten van zeggenschap voor burgers en werknemers.
Huren omlaag en 1 miljoen sociale woningen bouwen
BIJ1 wil de wooncrisis aanpakken door huren te verlagen, sociale woningbouw fors uit te breiden en speculatie met grond en leegstand hard aan te pakken. Dit moet wonen weer betaalbaar en toegankelijk maken voor iedereen.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Gratis en toegankelijke zorg en onderwijs
De partij wil zorg en onderwijs volledig publiek maken, zonder winstoogmerk of financiële drempels. Dit betekent gratis onderwijs, het kwijtschelden van studieschulden, en het nationaliseren van de zorg.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af.”
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
Democratisering van economie en politiek
BIJ1 wil macht verschuiven van bedrijven en overheid naar burgers en werknemers, door bindende burgerinspraak en werknemerszeggenschap in grote bedrijven.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Einde aan graaiflatie en maximumprijzen op basisbehoeften
De partij wil de prijzen van essentiële goederen en diensten verlagen door maximumprijzen en winstmarges op te leggen aan bedrijven die profiteren van inflatie.
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Dekolonisatie en antiracisme centraal
BIJ1 wil koloniale structuren en racisme actief bestrijden, met concrete maatregelen tegen discriminatie en voor herstel van koloniale schade.
“Voor eens en voor altijd breken we de koloniale systemen af – samen werken we toe naar een wereld met radicaal gelijke rechten.”
“Er komt een daadkrachtige aanpak tegen moslimhaat, dat rechtse politici na een jarenlange haatcampagne tegen moslims inmiddels normaliseerden. Wetten en regels die moslims onterecht koppelen aan onveiligheid trekken we in.”
Alles voor vrede, geen cent naar oorlog
De partij verzet zich tegen militarisering en buitenlandse interventies, en wil investeren in vrede, veiligheid en internationale solidariteit.
“Onze jongeren zijn geen kanonnenvoer. Alle dienstweigeraars krijgen onze steun en bescherming.”
“We willen de Europese Unie (EU) drastisch veranderen. Het liberale, imperialistische en racistische verlengstuk van de CEO’s en multinationals van deze wereld maken we tot een nieuwe unie die werkt voor mensen, dieren en de planeet.”
De ChristenUnie richt zich op het bouwen aan een rechtvaardige, duurzame samenleving waarin gezinnen, kwetsbaren en de schepping centraal staan. De partij kiest voor structurele oplossingen: meer betaalbare woningen, een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel, stevige investeringen in klimaat en infrastructuur, en bescherming van klassieke grondrechten. Hun visie is geworteld in christelijke waarden, met nadruk op solidariteit, rentmeesterschap en het beschermen van minderheden.
Meer betaalbare woningen bouwen
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door fors te investeren in betaalbare woningen, met speciale aandacht voor mensen met een gewoon inkomen. Woningbouw wordt gezien als het bouwen aan gemeenschappen, niet alleen aan stenen.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit en maken we ruimte voor ontmoeting in buurten. Huizen bouwen is gemeenschappen bouwen.”
Eenvoudig en rechtvaardig belastingstelsel
De partij stelt dat het huidige belastingstelsel te complex en oneerlijk is, en wil dit vervangen door een systeem dat eenvoud en rechtvaardigheid centraal stelt. Dit moet armoede verminderen, werken lonender maken en onzekerheid door toeslagen beëindigen.
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
“Bij dit nieuwe stelsel staan twee kernwaarden met stip voorop: eenvoud en rechtvaardigheid. ... Concreet betekent dit dat bij de ChristenUnie-plannen onderaan de streep niemand belasting betaalt over de eerste 30.000 euro aan inkomen.”
Structurele investeringen in klimaat, infrastructuur en economie
De ChristenUnie kiest voor grootschalige, structurele investeringen in onderhoud, infrastructuur, energie en verduurzaming, met oog voor de grenzen van de schepping. Dit moet Nederland "van het slot" halen en perspectief bieden voor een duurzame toekomst.
“Met dappere keuzes, doortastend beleid, grootschalige investeringen in onderhoud, uitvoering, (energie)infrastructuur en duidelijke wetgeving, komt Nederland uit het stikstofmoeras en krijgen bedrijven perspectief op een duurzame toekomst.”
“We halen Nederland weer van het slot. Niet door alles maar vrij te geven, maar door wijs en moedig te bouwen aan een bloeiende samenleving binnen de grenzen van de schepping.”
Bescherming van klassieke grondrechten en minderheden
De partij benadrukt het belang van klassieke grondrechten zoals vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting, en verzet zich tegen maatregelen die deze rechten beperken. Minderheden moeten beschermd worden tegen de wil van de meerderheid.
“De vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting zijn belangrijke pijlers van de manier waarop we samenleven. Die mogen niet worden aangetast. Deze vrijheden gelden voor iedereen, juist ook voor minderheden.”
“Wij geloven dat je de kracht van een samenleving kunt afmeten aan de ruimte die meerderheden geven aan minderheden.”
Solide overheidsfinanciën en investeren in de toekomst
De ChristenUnie wil investeren in zaken die zich terugverdienen, zoals woningbouw en energienetten, maar is tegen het financieren van consumptieve uitgaven met schuld. Transparantie en brede welvaart zijn leidend, niet alleen BBP-groei.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie wil dat bredewelvaartsindicatoren een prominentere rol spelen in het begrotingsproces en de politieke besluitvorming. BBP-groei als heilige graal ontneemt het zicht op wat echt telt voor mensen en wordt daarom minder leidend.”
Investeren in gezinnen en bestrijden van kinderarmoede
De partij wil gezinnen structureel ondersteunen en kinderarmoede wettelijk terugdringen, onder meer door een vaste bijdrage per kind en vereenvoudiging van financiële regelingen.
“In plaats van de huidige kinderbijslag en kindgebonden budget, komt er voor elk kind € 4.500 per jaar beschikbaar. Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
Ambitieus klimaat- en natuurbeleid
Duurzaamheid is voor de ChristenUnie een morele opdracht. Ze willen biodiversiteit beschermen, vervuiling terugdringen en Nederland weerbaar maken tegen klimaatverandering, met water en bodem als leidende principes in ruimtelijke ordening.
“We nemen onze verantwoordelijkheid om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en maken Nederland weerbaar tegen extreme weersomstandigheden. Tegelijkertijd kiezen we voor een ruimtelijke ordening waarin water en bodem sturend zijn.”
“Duurzaamheid is voor de ChristenUnie een morele opdracht en verantwoordelijkheid.”
Grenzen stellen aan drugs, prostitutie en gokken
De ChristenUnie wil een einde maken aan het gedoogbeleid voor drugs, de gokindustrie en de normalisering van prostitutie, uit oogpunt van bescherming van kwetsbaren en het stellen van duidelijke maatschappelijke normen.
“De ChristenUnie staat voor een werkelijk vrij leven en strijdt daarom tegen deze schaduwkanten van ongebreidelde vrijheid. De overheid moet duidelijke normen stellen omdat het bijdraagt aan een veilig land en gezonde jongeren.”
De SP richt zich op het bestrijden van ongelijkheid en het versterken van solidariteit, met prioriteit voor de werkende klasse en mensen met een uitkering of pensioen. De partij wil hogere lonen, lagere belastingen op arbeid, publieke grip op basisvoorzieningen zoals energie en zorg, en een rechtvaardige verdeling van welvaart door hogere belastingen op kapitaal en grote vermogens. Hun kernvisie is een sociaal Nederland waarin publieke voorzieningen voor iedereen toegankelijk zijn en de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
Werken moet lonen: hogere lonen, lagere belastingen
De SP wil dat werken meer oplevert door het minimumloon te verhogen, het minimumjeugdloon af te schaffen en de inkomstenbelasting fors te verlagen. Hiermee wil de partij armoede bestrijden en bestaanszekerheid vergroten, zodat iedereen die werkt een goed inkomen heeft.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
“Wij kiezen voor de belangen van de werkende klasse: de grote meerderheid van Nederland die hun inkomen verdient uit arbeid, uitkering of pensioen. Wij kiezen voor een einde aan armoede, want iedereen zou in welvaart moeten leven.”
Maximumprijzen en publieke grip op basisvoorzieningen
De SP wil maximumprijzen instellen voor basisproducten zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, en deze sectoren weer onder publieke controle brengen. Dit moet voorkomen dat bedrijven misbruik maken van inflatie en winsten, en zorgt ervoor dat essentiële voorzieningen betaalbaar blijven voor iedereen.
“Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
Eerlijke verdeling van welvaart: hogere belastingen op kapitaal en grote vermogens
De SP wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar kapitaal door het invoeren van een miljonairsbelasting, het verhogen van de belasting op kapitaalinkomen en het afschaffen van subsidies voor miljardairs. Zo wil de partij publieke voorzieningen financieren en ongelijkheid terugdringen.
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
“Op dit moment komt tachtig procent van de belastinginkomsten uit arbeid en consumptie en maar twintig procent uit kapitaal. Er worden miljarden cadeau gegeven aan de rijkste individuen en grootste bedrijven, terwijl gewone mensen en het mkb de rekening betalen.”
Betaalbaar wonen en aanpak huisjesmelkers
De SP wil betaalbare huurwoningen realiseren, huisjesmelkers aanpakken en een vergunningplicht voor verhuurders invoeren. Hiermee wil de partij de wooncrisis bestrijden en zorgen dat iedereen toegang heeft tot een betaalbare en veilige woning.
“Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. We gaan huurwoningen bouwen en leegstaande kantoren vullen met goede woningen.”
“We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. Bij misstanden moeten gemeenten direct ingrijpen. Huisjesmelkers verliezen hun vergunning. Geen woekerwinst meer over de rug van huurders.”
Gratis en toegankelijk openbaar vervoer
De SP wil dat openbaar vervoer gratis en toegankelijk wordt voor iedereen, zodat mobiliteit niet afhankelijk is van inkomen en iedereen duurzaam kan reizen.
“We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee. De reis naar werk, familie en zorg is belangrijk voor mens, maatschappij, klimaat en economie. Daarom moet het openbaar vervoer zo snel mogelijk vrije toegang bieden.”
Respect voor grondrechten en strijd tegen discriminatie
De SP stelt respect voor artikel 1 van de Grondwet centraal en bestrijdt elke vorm van discriminatie, om tweedeling en ongelijkheid in de samenleving tegen te gaan.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
Klimaat: schone energie en einde aan fossiel
De SP wil investeren in schone energie (zon, wind, waterstof), olie- en gaswinning afbouwen en de energietransitie eerlijk laten verlopen, zodat klimaatdoelen worden gehaald zonder dat gewone mensen de rekening betalen.
“Wij investeren in het uitbreiden van windparken op zee, zonnepanelen op alle geschikte daken, aardwarmte en een toekomstbestendige energieinfrastructuur voor elektriciteit en groene waterstof, met opslagcapaciteit voor de (tijdelijk) overtollige elektriciteit. Er komt een stop op olie en gasprojecten.”
Democratische vernieuwing: bindend correctief referendum
De SP wil burgers meer directe invloed geven op politieke besluiten door het invoeren van een bindend correctief referendum op nationaal, provinciaal en lokaal niveau.
“Er komt een bindend correctief referendum. Met een bindend correctief referendum krijgen we zeggenschap over wat ons allemaal aangaat.”
GroenLinks-PvdA zet in op solidariteit, het verkleinen van ongelijkheid en het bouwen aan een duurzame, sociale samenleving. De partij wil investeren in publieke voorzieningen, klimaatmaatregelen, betaalbare woningen en een eerlijker belastingstelsel, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Hun kernvisie is dat Nederland alleen vooruitkomt als iedereen meedoet en niemand wordt buitengesloten.
Investeren in publieke voorzieningen en ongelijkheid verkleinen
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in publieke voorzieningen zoals zorg, onderwijs, infrastructuur en veiligheid, om ongelijkheid te bestrijden en de samenleving te versterken. De partij kiest bewust voor investeren nu, omdat uitstel volgens hen op termijn duurder is en de basis van het land onder druk staat.
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen.”
“We brengen de basis op orde, een land dat werkt voor iedereen. Zij die voor ons de basis mogelijk maken zitten vandaag in de knel, de werkdruk is te hoog, hun inkomen te laag en private investeerders maken winst met wat van ons allemaal is.”
Eerlijker belastingstelsel en sterkere bijdrage van grote vermogens
De partij wil een eerlijker belastingstelsel zonder uitzonderingen voor de rijksten en multinationals, en pakt belastingontwijking aan. Grote vermogens en vervuilers gaan meer bijdragen, zodat werkenden meer overhouden en publieke voorzieningen beter gefinancierd worden.
“Dat betekent een systeem zonder speciale kortingen en een eerlijke belasting op vermogen, winst en vervuiling.”
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals. Belastingontwijking pakken we aan. We zorgen ervoor dat werkenden juist meer overhouden van hun loon.”
Betaalbare woningen en bescherming huurders
Het aanpakken van de wooncrisis is een speerpunt: de partij wil meer betaalbare woningen bouwen, grondspeculatie tegengaan en huurders beter beschermen.
“We gaan meer huizen bouwen, want het begint met een plek voor jezelf. Wij kiezen voor betaalbare woningen voor iedereen, we stoppen de grondspeculanten en beschermen huurders tegen...”
Klimaat: stoppen fossiele subsidies en versnellen verduurzaming
GroenLinks-PvdA wil snel en ambitieus klimaatbeleid: fossiele subsidies worden afgeschaft, vervuilers betalen voor hun uitstoot, en er wordt fors geïnvesteerd in groene energie, isolatie en verduurzaming van industrie en woningen.
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot. Wij zetten alle zeilen bij met groene energie en het verduurzamen van onze industrie.”
Publiek belang boven winst in zorg, onderwijs en OV
De partij wil dat publieke sectoren als zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer niet langer worden overgenomen door commerciële investeerders; het algemeen belang moet voorop staan.
“In de zorg, het onderwijs, de kinderopvang en het openbaar vervoer moet het algemeen belang voorop staan, niet de winst voor investeerders. We strijden tegen commerciële investeerders en private equity die de huisartsenzorg, welzijnswerk en de kinderopvang overnemen...”
Versterken democratie, rechtsstaat en gelijke rechten
GroenLinks-PvdA wil de democratische rechtsstaat versterken, gelijke rechten waarborgen en discriminatie bestrijden. Ze pleiten voor een sterke rechtspraak, vrije pers en bescherming van het demonstratierecht.
“We versterken onze democratische dijken, beschermen onze onafhankelijke instituties en garanderen toegang tot het recht voor iedereen.”
“Gelijke rechten en strijden tegen discriminatie. Gelijke rechten zijn een cruciaal onderdeel van de democratische rechtsstaat...”
Sterkere internationale samenwerking en solidariteit
De partij kiest voor internationale solidariteit, investeert in ontwikkelingssamenwerking en diplomatie, en wil samen met Europa werken aan vrede, veiligheid en eerlijke migratie.
“We investeren in ontwikkelingssamenwerking en diplomatie om conflicten te voorkomen. Ook voor migratie ligt de sleutel internationaal; we werken samen met Europa om veilige opvang en terugkeer te garanderen.”
Het CDA richt zich in haar verkiezingsprogramma op het herstellen van vertrouwen door te kiezen voor verantwoordelijkheid, fatsoen en een sterke, betrokken samenleving. De partij zet in op concrete maatregelen zoals het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het hervormen van het belastingstelsel zodat werken meer loont, strengere grip op migratie, investeren in defensie en het versterken van de democratie. Hun kernvisie draait om een fatsoenlijk land waarin saamhorigheid, een betrouwbare overheid en toekomstbestendige economie centraal staan.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen en juridische belemmeringen te verminderen. Betaalbaarheid wordt vergroot door het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, gecombineerd met verlaging van de inkomstenbelasting.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Strengere grip op migratie en asiel
Het CDA wil migratie beheersbaar maken door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden, strengere terugkeermaatregelen in te voeren en alleen werkbare wetten in Nederland te hanteren.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken. We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde”
Hervormen belastingstelsel en toeslagen, werken moet meer lonen
Het CDA wil het belastingstelsel hervormen zodat werken aantrekkelijker wordt, en toeslagen automatisch uitkeren om fouten en terugvorderingen te voorkomen.
“We hervormen het belastingstelsel zodat werken meer loont. De AOW is en blijft het basispensioen voor alle ouderen. Zo bieden we lange termijn zekerheid. Toeslagen keren we automatisch en direct uit, zodat fouten en naheffingen verdwijnen. We voeren één nationale betaaldag in voor alle inkomensregelingen.”
“Toeslagen worden automatisch uitgekeerd, zodat er op termijn geen terugvorderingen meer zijn.”
Investeren in defensie en herinvoeren opkomstplicht
Voor veiligheid en internationale stabiliteit investeert het CDA in defensie en wil het de militaire opkomstplicht herstellen, zodat altijd voldoende mensen beschikbaar zijn voor de verdediging van Nederland.
“Voor de veiligheid van Nederland en Europa investeren we in Defensie, zoals afgesproken bij de NAVO-top in Den Haag. Daar maken we ruimte voor in de begroting. Iedere Nederlander levert een vrijheidsbijdrage, want veiligheid is niet gratis. We herstellen de militaire opkomstplicht zodat er altijd genoeg mensen klaarstaan om ons te verdedigen.”
Versterken van democratie en politieke partijen
Het CDA wil de democratie weerbaarder maken door interne partijdemocratie verplicht te stellen, de zittingsduur van de Eerste Kamer te verlengen, en een motiequotum in te voeren om het parlementaire debat te verbeteren.
“We willen een nieuwe wet op de politieke partijen. Interne partijdemocratie versterkt betrokkenheid van burgers en moedigt aan tot meedoen. Daarom wordt interne partijdemocratie een eis voor politieke partijen.”
“De zittingsduur van de Eerste Kamer wordt verlengd naar zes jaar, waarbij om de drie jaar beurtelings 38 en 37 leden worden gekozen. Dit versterkt de rol van de senaat als ‘Kamer van bezinning’.”
“Om de profileringsdrang die blijkt uit de stortvloed aan moties te beteugelen, willen we een motie-quotum invoeren: een maximumaantal moties dat een fractie jaarlijks kan indienen.”
Ondersteunen mantelzorgers en afschaffen kostendelersnorm
Het CDA wil mantelzorgers beter ondersteunen door vergunningsvrij bouwen van mantelzorgwoningen toe te staan, meer respijtzorg te bieden en de kostendelersnorm in de Participatiewet af te schaffen.
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen. Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd. Mantelzorgers krijgen meer respijtzorg, zoals logeeropvang, zodat zij de zorg voor hun geliefden kunnen volhouden.”
Volt zet in op radicale democratische vernieuwing, een sterk federaal Europa en meer burgerparticipatie. De partij wil de Tweede Kamer fors uitbreiden, een permanent burgerberaad invoeren, het kiesstelsel democratischer maken en de EU hervormen tot een federale democratie zonder vetorecht. Volt onderscheidt zich door concrete voorstellen voor meer transparantie, versterking van de rechtsstaat en het centraal stellen van lange termijn beleid.
Tweede Kamer uitbreiden naar 250 zetels
Volt vindt de huidige Tweede Kamer te klein om haar controlerende en vertegenwoordigende taken goed uit te voeren. Door het aantal zetels te verhogen, wil Volt de democratie versterken en de volksvertegenwoordiging verbeteren.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein, zeker in vergelijking met andere Europese landen. Een grotere Tweede Kamer is nodig om de wetgevende en controlerende taak van de Tweede Kamer te versterken, en vooral om de taak van volksvertegenwoordiging beter te vervullen.”
Permanent nationaal burgerberaad invoeren
Volt wil als eerste land ter wereld een permanent burgerberaad oprichten, zodat ingelote burgers structureel kunnen meepraten en invloed hebben op beleid. Dit moet de democratie versterken en het vertrouwen van burgers vergroten.
“We richten het allereerste, nationale, permanente burgerberaad ter wereld op. Dit instituut is verantwoordelijk voor het organiseren van burgerberaden in Nederland. Een groep ingelote inwoners kan dan - al dan niet in samenspraak met de politiek - burgerberaden agenderen over onderwerpen die hen na aan het hart liggen, zoals zorg, het klimaat of pensioenen. De aanbevelingen uit individuele burgerberaden worden door de politiek serieus meegenomen in de besluitvorming. Het permanente burgerberaad ziet daarop toe.”
Democratische eisen aan politieke partijen en kiesstelsel
Volt wil dat politieke partijen intern democratisch zijn georganiseerd en dat kiezers meer invloed krijgen via een sterkere voorkeurstem. Dit moet de representatie verbeteren en een einde maken aan eenmanspartijen zonder leden.
“We versterken de Nederlandse democratie door in de Wet Politieke Partijen op te nemen dat politieke partijen intern aan democratische minimumeisen moeten voldoen. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid voor mensen om lid te worden van een politieke partij en stemrecht voor die leden.”
“Om de invloed van een voorkeursstem te versterken steunt Volt de kiesstelselwijziging ‘Met één stem meer keus’. Deze wijziging biedt de mogelijkheid om op een kandidaat of op een partij te stemmen.”
Federale en democratische Europese Unie zonder vetorecht
Volt pleit voor een Europese grondwet, afschaffing van het vetorecht en een federale EU waarin het Europees Parlement meer macht krijgt. Dit moet zorgen voor slagvaardigheid, bescherming van rechten en gezamenlijke oplossingen voor grote uitdagingen.
“We zetten ons in voor een EU die keuzes maakt in het belang van alle Europeanen, dus ook in jouw belang. Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt. Het Europees Parlement krijgt het recht om wetsvoorstellen te doen en het vetorecht verdwijnt.”
“We schaffen het vetorecht af, zodat nationale leiders hun eigenbelang niet meer boven het belang van ons allemaal kunnen stellen. De EU wordt een echte federale democratie.”
Langetermijnbeleid en generatietoets
Volt wil dat beleid structureel wordt getoetst op de gevolgen voor toekomstige generaties, zodat kortetermijndenken wordt tegengegaan en duurzame keuzes worden gemaakt.
“Met een generatietoets onderzoeken we de langetermijneffecten van beleid, zodat we weten wat de gevolgen zijn over tien, twintig en dertig jaar.”
Strengere transparantie en lobbyregels
Volt wil meer transparantie in de politiek door onder andere gestandaardiseerde, openbaar toegankelijke agenda’s van bewindspersonen en gelijke lobbyregels op alle bestuurslagen.
“Daarom pleiten wij voor gestandaardiseerde, digitaal doorzoekbare en openbaar beschikbare agenda’s, waarin ook beleidsdossiers en gesprekspartners duidelijk zijn opgenomen. De agenda’s moeten beschikbaar zijn in een computerleesbaar format. Daarnaast breiden we deze verplichte openbare agenda’s uit naar topambtenaren en politiek assistenten.”
“De regels op het gebied van lobby, transparantie en integriteit moeten op iedere bestuurslaag in heel Nederland zo veel mogelijk gelijk worden getrokken.”