BIJ1 neemt een uitgesproken standpunt in voor radicale hervorming van het woonbeleid, gericht op het terugdringen van marktwerking en het realiseren van betaalbaar wonen voor iedereen. De partij stelt bindende maximumhuurprijzen in, bouwt 1 miljoen sociale woningen, pakt leegstand en grondspeculatie hard aan, en wil woningcorporaties volledig onder democratische overheidscontrole brengen. Hun visie is dat wonen een recht is, geen marktproduct, en dat collectief eigendom en zeggenschap centraal moeten staan.
BIJ1 wil dat huren fors omlaag gaan, ook in de vrije sector, door bindende maximumprijzen en het terugdraaien van te hoge huren met terugwerkende kracht. Hiermee wil de partij woekerwinsten van huisjesmelkers tegengaan en wonen betaalbaar maken voor iedereen.
“We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
De partij wil een grootschalige uitbreiding van het aantal sociale woningen door een nationaal bouwbedrijf op te richten dat woningen bouwt voor mensen, niet voor winst. Projectontwikkelaars die weigeren betaalbaar te bouwen worden buitenspel gezet.
BIJ1 wil leegstand zwaar beboeten en na drie jaar leegstand woningen onteigenen en toewijzen aan woningzoekenden. Ook wordt bouw- en landbouwgrond teruggepakt van speculanten en ingezet voor sociale woningbouw.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Woningcorporaties worden weer volledig onder controle van de overheid gebracht en democratisch gemaakt, met een bindende rol voor bewonerscommissies in het beleid.
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
De hypotheekrenteaftrek wordt in fasen afgeschaft. De vrijgekomen miljarden worden geïnvesteerd in sociale woningbouw, coöperatieve woonvormen en verduurzaming van bestaande huurwoningen.
“De hypotheekrenteaftrek (of: de bezitters-subsidie) schaffen we in fasen binnen 10 jaar af... Die miljarden gaan naar sociale woningbouw op grote schaal, coöperatieve woonvormen, en bestaande huurwoningen circulair renoveren en verduurzamen.”
BIJ1 wil gentrificatie tegengaan door bestaande bewoners het recht te geven terug te keren na renovatie tegen dezelfde huur, en door extra bescherming en urgentie voor kwetsbare groepen.
“Mensen die er al woonden, mogen na de verbouwing van hun huurwoning altijd terug verhuizen voor dezelfde huurprijzen.”
“We maken wetten en regels om kwetsbare huurders beter te beschermen. Weg met de kostendelersnorm. Ook de partnertoets en inkomensafhankelijke bijdragen uit wetten zoals de Participatiewet schaffen we af.”
D66 wil het huidige toeslagenstelsel volledig afschaffen en vervangen door een individueel basisbedrag, zodat mensen niet meer verdwalen in complexe regels en onzekerheid. Ze pleiten voor het samenvoegen van verschillende regelingen tot één duidelijke bijdrage en het verhogen van het minimumloon en de bijstand, zodat minder mensen afhankelijk zijn van toeslagen. Het doel is een eenvoudiger, eerlijker en menselijker systeem dat bestaanszekerheid biedt.
D66 vindt het huidige toeslagenstelsel te complex en schadelijk voor de bestaanszekerheid. Ze willen het vervangen door één individueel basisbedrag voor iedereen, waardoor mensen minder afhankelijk zijn van losse toeslagen en het systeem eenvoudiger en eerlijker wordt. Dit moet onzekerheid en fouten verminderen en het vertrouwen in de overheid herstellen.
“En we schaffen het doolhof van de toeslagen af: in plaats daarvan komt er één vast bedrag.”
“Toeslagen zijn een belangrijke vorm van steun, maar zorgen nu ook voor problemen en onzekerheid. Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen”
“Daarom gaat het toeslagenstelsel drastisch op de schop en komt er een individueel basisbedrag voor terug.”
D66 wil verschillende inkomensregelingen samenvoegen tot één duidelijke bijdrage, zoals het kindgebonden budget en de kinderbijslag, en de zorgtoeslag afschaffen. Dit moet het systeem begrijpelijker maken en de bestaanszekerheid vergroten.
“Het kindgebonden budget en de kinderbijslag voegen we samen. Zo gaan we van drie ingewikkelde regelingen naar één duidelijke bijdrage voor ouder en kind. Ook de zorgtoeslag schaffen we af.”
“De eerste belangrijke stappen zijn het invoeren van dat basisbedrag, het afschaffen van de zorgtoeslag en het samenvoegen van kindgebonden budget en kinderbijslag.”
Door het minimumloon en de bijstand te verhogen, wil D66 ervoor zorgen dat minder mensen afhankelijk zijn van toeslagen. Dit draagt bij aan een stevigere basis voor bestaanszekerheid.
GroenLinks-PvdA wil speculatie met grond en woningen stevig aanpakken en de winsten hiervan ten goede laten komen aan de samenleving. Ze pleiten voor het afromen van speculatiewinsten, opkoopbescherming voor woningen en het actief terugbrengen van grond in publieke handen. De kern van hun visie is dat wonen een recht is en geen middel voor winstbejag door speculanten.
GroenLinks-PvdA vindt dat de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging niet naar speculanten moet gaan, maar naar de samenleving. Dit moet bijdragen aan meer betaalbare woningbouw en het tegengaan van woningnood.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
Om te voorkomen dat woningen worden opgekocht door beleggers en speculanten, wil GroenLinks-PvdA een landelijke opkoopbescherming invoeren. Zo moeten woningen beschikbaar blijven voor mensen die er daadwerkelijk in gaan wonen.
De partij wil dat schaarse grond actief wordt opgekocht door de overheid, zodat deze weer in publieke handen komt en ingezet kan worden voor woningbouw in plaats van speculatie.
“Daarom gaan we actief grond opkopen zodat grond weer in publieke handen komt...”
GroenLinks-PvdA wil vastgoedspeculanten aanpakken die woningen leeg laten staan, zodat woningen daadwerkelijk gebruikt worden voor bewoning en niet als beleggingsobject.
“We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan.”
De SGP benadrukt dat de Rijksoverheid regie moet voeren, maar provincies en gemeenten ruimte moeten houden voor eigen afwegingen bij beleid 690784842. De partij wil knelpunten in de woningmarkt aanpakken, procedures versnellen en rekening houden met de impact van migratie en echtscheidingen op de woningvraag. Concrete voorstellen zijn onder meer het verminderen van bezwaarprocedures, het herijken van planschadevergoedingen en het invoeren van een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.
De SGP vindt dat de centrale overheid de regie moet nemen, maar dat decentrale overheden zelfstandig moeten kunnen afwegen wat lokaal nodig is. Dit moet leiden tot een effectiever en flexibeler beleid, waarbij provincies faciliterend optreden.
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
De SGP signaleert dat de toegenomen vraag naar woningen mede wordt veroorzaakt door migratie en echtscheidingsproblematiek. Het beleid moet hier expliciet rekening mee houden om de woningnood effectief te bestrijden.
“Er moet meer aandacht komen voor de toegenomen vraag naar woningen, zoals de impact van migratie en van echtscheidingsproblematiek.”
De partij wil juridische procedures rond woningbouw vereenvoudigen en versnellen, zodat projecten niet onnodig worden vertraagd. Ook moet de positie van woningzoekenden zwaarder meewegen en het aantal bezwaarprocedures worden verminderd.
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
De SGP wil de normen voor planschadevergoeding herijken en waar nodig herzien. Daarnaast pleit de partij voor een stikstofvrijstelling specifiek voor woningbouwprojecten, om zo de bouw te versnellen.
De VVD pleit voor een effectievere, kleinere overheid met minder regels en meer focus op groei, innovatie en het terugdringen van bureaucratie. Ze willen wet- en regelgeving schrappen, overheidsuitgaven beperken, en investeren in veiligheid en infrastructuur zonder de lasten voor burgers en ondernemers te verhogen. De kern van hun visie is dat de overheid dienstbaar moet zijn aan de samenleving, niet andersom.
De VVD wil een fundamenteel effectievere overheid door het schrappen en versimpelen van wet- en regelgeving, en door klantgericht te werken. Dit moet leiden tot minder bureaucratie, snellere procedures en een overheid die ten dienste staat van burgers en ondernemers.
“Met de Wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering verplichten we alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
“We willen toe naar een fundamenteel effectievere overheid, met veel minder (complexe) wet- en regelgeving, met aandacht voor wat mensen thuis nodig hebben. De overheid moet klantgericht zijn en ten dienste staan van mensen, niet ten dienste van regels.”
De VVD kiest ervoor om de overheidsuitgaven niet harder te laten groeien dan de economie en wil bezuinigen in plaats van de lasten voor burgers en ondernemers te verhogen. Dit moet de overheidsfinanciën gezond houden en de rekening niet bij werkenden neerleggen.
“We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen.”
“Om het huishoudboekje van de overheid op orde te houden, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf.”
De VVD wil investeren in veiligheid en infrastructuur als prioriteiten van de overheid, terwijl op andere vlakken wordt bezuinigd. Dit moet bijdragen aan een sterke economie en een veilige samenleving.
“De VVD wil investeren in veiligheid en de defensie-uitgaven laten groeien naar 3,5% van onze economie. Dat betekent dat we op andere vlakken de spilzucht en het te hoge uitgavenniveau van de overheid tegengaan.”
“We investeren met de investeringsagenda voor nationale groei in onze infrastructuur en daarmee de bereikbaarheid van woonwijken, zodat we nieuwe auto-, spoor- en waterwegen kunnen aanleggen en bestaande verbindingen goed kunnen onderhouden.”
BVNL pleit voor een drastische vermindering van bureaucratie, deregulering en het terugdringen van overheidsbemoeienis, met een sterke nadruk op individuele autonomie en transparantie van geldstromen. De partij wil subsidies en zorg in natura afschaffen, alle zorg via PGB’s laten verlopen, en pleit voor het inzichtelijk maken van alle geldstromen in de zorg. BVNL streeft naar een kleinere overheid, minder regels en meer regie voor burgers.
BVNL wil de zorg fundamenteel hervormen door zorg in natura af te schaffen en alle zorg via een Persoonsgebonden Budget (PGB) aan te bieden. Dit moet de regie bij de zorgbehoevende leggen, bureaucratie verminderen en individuele autonomie vergroten.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
BVNL wil dat alle geldstromen in de zorg volledig inzichtelijk worden gemaakt, van premies tot subsidies en PGB’s, om verspilling en fraude tegen te gaan en te zorgen dat elke euro verantwoord wordt besteed.
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
De partij wil fors snijden in overheidsuitgaven door het schrappen van subsidies en het verminderen van regels, met als doel een kleinere overheid en minder bureaucratie.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
BVNL wil samen met zorgverleners onderzoeken waar verspilling zit en waar wet- en regelgeving efficiëntere zorg in de weg staat, om deze regels aan te passen of af te schaffen.
“Samen met zorgverleners wordt bekeken waar verspilling zit, waar wet- en regelgeving efficiëntie in de weg staat en waar deregulering mogelijk is. Deze regels worden aangepast als ze goedkopere, betere of slimmere zorg in de weg staan.”
De ChristenUnie benadrukt het belang van solide overheidsfinanciën, transparantie en het vermijden van consumptieve uitgaven op schuld. Ze willen investeren in zaken die zich terugverdienen, zoals woningbouw en infrastructuur, en laten hun plannen doorrekenen door het CPB. Brede welvaartsindicatoren moeten een grotere rol spelen in het begrotingsproces, waarbij het BBP minder leidend wordt.
De ChristenUnie vindt dat overheidsfinanciën houdbaar moeten zijn en dat investeringen gericht moeten zijn op zaken die het land structureel versterken. Ze zijn tegen het financieren van consumptieve uitgaven met schuld en willen transparantie door onafhankelijke doorrekening van hun plannen.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek. Daarom laten we onze keuzes in kaart brengen door de onafhankelijke experts van het CPB.”
De partij wil dat brede welvaartsindicatoren een prominentere rol krijgen in het begrotingsproces, omdat BBP-groei volgens hen te beperkt is als maatstaf voor wat echt telt voor mensen.
“De ChristenUnie wil dat bredewelvaartsindicatoren een prominentere rol spelen in het begrotingsproces en de politieke besluitvorming. BBP-groei als heilige graal ontneemt het zicht op wat echt telt voor mensen en wordt daarom minder leidend.”
De ChristenUnie onderschrijft het Stabiliteits- en Groeipact en wil liever een lager structureel tekort. Ze waarschuwen voor het aanjagen van inflatie door overheidsuitgaven in een oververhitte economie.
“De ChristenUnie onderstreept het Stabiliteits- en Groeipact, en de bijbehorende richtlijnen voor begrotingstekorten en de overheidsschuld. Liever koersen we op een lager (structureel) tekort.”
“Een overheid die veel consumptieve uitgaven doet in een oververhitte economie, jaagt de inflatie aan. De ChristenUnie kiest er daarom niet voor om met geleend geld onnodige financiële cadeautjes uit te delen.”
Forum voor Democratie (FVD) is zeer kritisch over het huidige beleid rondom beleid 690784842 en pleit voor een fundamentele herziening van de beleidskaders en de rol van planbureaus zoals het CPB. FVD wil dat politieke keuzes niet langer beperkt worden door bestaande juridische en technocratische kaders, maar openstaan voor radicale alternatieven en echte beleidsvernieuwing. De partij stelt voor om het CPB en vergelijkbare adviesorganen af te schaffen en pleit voor meer transparantie, democratische controle en ruimte voor afwijkende visies.
FVD vindt dat planbureaus zoals het CPB, SCP, SER en PBL de politieke vernieuwing belemmeren door alleen voorstellen binnen bestaande beleidskaders te beoordelen en zo afwijkende visies uit te sluiten. De partij wil deze organen daarom volledig ontmantelen, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs, maar door democratisch gekozen politici.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
FVD stelt dat de huidige doorrekeningssystematiek van het CPB te beperkt is, omdat alleen voorstellen binnen bestaande juridische kaders worden doorgerekend. Hierdoor worden fundamentele alternatieven en koerswijzigingen uitgesloten van serieuze analyse en debat.
“Met de huidige doorrekeningssystematiek is echter iets grondig mis. Want het Centraal Planbureau wil enkel voorstellen in overweging nemen die binnen de huidige beleidskaders vallen.”
“Deze zelfbeperking van het CPB vinden wij problematisch. Want het gaat ons er nu juist om, een aantal hoofdlijnen van het huidige beleid ... te heroverwegen.”
“Als dat soort vragen buiten de reikwijdte van het CPB vallen - wat héb je dan aan een ‘doorrekening’?”
BBB is kritisch op de Wet betaalbare huur en wil deze afschaffen omdat zij vindt dat deze wet leidt tot minder huurwoningen en verhuurders wegjaagt. De partij pleit voor eerlijkere regels voor huurprijzen, meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten voor studenten en een eerlijker belastingklimaat voor kleine verhuurders. Hun kernvisie is dat betaalbaarheid op de huurmarkt niet bereikt wordt door strenge regulering, maar door het behouden van verhuurders en het stimuleren van aanbod.
BBB stelt dat de Wet betaalbare huur het aanbod van huurwoningen vermindert doordat particuliere verhuurders hun woningen verkopen vanwege strengere regels. De partij wil deze wet daarom afschaffen en pleit voor aanpassing van regels zodat verhuurders gestimuleerd worden woningen te blijven verhuren. Ook wil BBB eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen en meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten voor studenten.
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen. Want veel particuliere verhuurders verkopen hun woningen, mede door strengere regels.”
“We willen regels aanpassen zodat verhuurders woningen blijven aanbieden in plaats van verkopen. Denk aan eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen (woningwaardering), bijvoorbeeld geen strafpunten meer voor het ontbreken van buitenruimte. Ook willen we meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten voor studenten.”
“Belastingen voor (kleine) verhuurders moeten eerlijk en voorspelbaar zijn. Zo houden we de huurmarkt stabiel én betaalbaar.”
NSC benadrukt het belang van transparant, zorgvuldig en democratisch beleid, waarbij wetgeving in detail wordt behandeld en coalitieakkoorden zich beperken tot hoofdlijnen. Ze willen de macht en tegenmacht in het bestuur herstellen, met meer ruimte voor debat en minder dichtgetimmerde afspraken, en pleiten voor een duidelijke rolverdeling tussen overheid en burgers.
NSC vindt dat wetgeving zorgvuldig en per artikel moet worden behandeld om fouten en onvoorziene gevolgen te voorkomen. Dit draagt bij aan transparantie en het voorkomen van ondoordachte beleidsmaatregelen.
“Belangrijke wetten moeten in detail behandeld worden en per artikel. Een kleine fout in een wetsartikel heeft immers grote gevolgen. Kennis hebben over de gevolgen van wetten is daarom essentieel.”
De partij wil dat coalitieakkoorden alleen de grote lijnen en financiële kaders vastleggen, zodat er ruimte blijft voor debat, flexibiliteit en inspelen op veranderende omstandigheden.
“Coalitieakkoorden moeten zich beperken tot hoofdlijnen van beleid en financiële kaders. Ze leggen niet precies vast hoe de doelen bereikt worden. Er moet ruimte zijn voor debat en om in te spelen op veranderende omstandigheden; geen dichtgetimmerde afspraken dus.”
NSC pleit voor een nieuwe, transparante relatie tussen overheid en burgers, met duidelijke rolverdeling en voldoende tegenmacht om de rechtsstaat en samenleving weerbaarder te maken.
“Nieuw Sociaal Contract pleit voor een nieuwe de relatie tussen overheid en burgers. Daarbij hoort ook een duidelijke rolverdeling met voldoende tegenmacht om onze rechtsstaat en samenleving weerbaarder te maken.”
De PVV noemt beleid 690784842 niet expliciet, maar uit de fragmenten blijkt dat hun standpunt gericht is op het beperken van overheidsuitgaven, het schrappen van ontwikkelingshulp en EU-afdrachten, en het fors verminderen van kosten voor asielopvang. De partij wil deze middelen inzetten voor Nederlandse burgers en stelt voor om onder andere de asielopvang, ontwikkelingshulp en bijdragen aan de EU drastisch te verminderen of te stoppen.
De PVV wil miljarden besparen door te stoppen met asielopvang, ontwikkelingshulp en het verminderen van afdrachten aan de EU. Dit wordt gepresenteerd als noodzakelijke ingrepen om de overheidsfinanciën te herstellen en de lasten voor Nederlanders te verlagen. De partij ziet deze uitgaven als verspilling en wil het geld inzetten voor binnenlandse prioriteiten.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma