50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, met als doel het beperken van de instroom en het voorkomen van overbelasting van systemen. De partij wil onder meer het Vluchtelingenverdrag aanpassen, de spreidingswet intrekken, en strengere eisen stellen aan arbeids- en studiemigranten. Concrete maatregelen zijn onder andere het beperken van het aantal migranten, het afkopen van AOW-rechten bij vertrek, en het stellen van taalvereisten voor naturalisatie.
50PLUS wil migratie beperken door onderscheid te maken tussen verschillende vormen van migratie en door strengere regels en procedures in te voeren. Het beleid is gericht op het voorkomen van overbelasting van systemen en het waarborgen van draagvlak in de samenleving.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Intrekken van de spreidingswet.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
“Met een coalitie van gelijkgestemde Europese landen wordt het Vluchtelingenverdrag aangepast.”
“Overlastgevende asielzoekers met criminele activiteiten gaan naar aparte opvanglocaties en verspelen hun recht op asiel.”
“Mensen die geen recht op asiel hebben, worden teruggestuurd, met respect voor hun waardigheid.”
“Geen recht op opvang na definitieve afwijzing.”
“Voorwaarde om Nederlander te worden is dat men de Nederlandse taal beheerst.”
50PLUS wil voorkomen dat tijdelijke arbeids- en studiemigranten langdurig aanspraak maken op AOW-rechten, door deze rechten bij vertrek uit Nederland af te kopen. Dit moet de administratieve last en kosten voor de overheid verminderen.
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
“Het legt een te groot beslag op overheidsdiensten om soms tot 40 jaar later deze kleine uitkeringen te verzorgen bij de onvindbare rechthebbenden.”
De partij legt de verantwoordelijkheid voor arbeids- en studiemigratie mede bij werkgevers en onderwijsinstellingen, om zo het aantal migranten te beperken en misbruik te voorkomen.
“Bij arbeidsmigratie dient de verantwoordelijkheid mede bij de werkgevers gelegd te worden. Bij studiemigratie zijn de universiteiten en hogescholen medeverantwoordelijk. Dat zal leiden tot een gezonde beperking van het aantal arbeids- en studiemigranten.”
BBB wil het migratie- en asielbeleid aanzienlijk aanscherpen door de instroom te beperken, onderscheid te maken tussen typen migranten, en strengere regels te hanteren voor asiel, gezinshereniging en integratie. De partij pleit voor het opzeggen van het VN-Vluchtelingenverdrag, invoering van een tweestatusstelsel, beperking van nareis, en snelle uitzetting van overlastgevers. BBB zet daarnaast in op remigratie, strengere eisen aan integratie en taal, en het beëindigen van voorrang voor statushouders bij sociale huurwoningen.
BBB vindt de huidige migratie onhoudbaar en wil de instroom beperken door onderscheid te maken tussen vluchtelingen, arbeidsmigranten en asielmigranten. De partij stelt harde grenzen aan migratie en wil het beleid daarop inrichten.
“Migratie beheersbaar maken. Groei is geen natuurverschijnsel en er zijn harde grenzen. Het is dringend nodig om grenzeloze groei te veranderen in beheersbaar migratiebeleid.”
“Beleid inrichten op soort migratie. Als land moeten we behalve sturen op aantallen ook sturen op soort migratie. Dat vraagt om beleidsmatig onderscheid tussen vluchtelingen, arbeidsmigranten en asielmigranten.”
BBB wil het VN-Vluchtelingenverdrag opzeggen en vervangen door nationaal beleid met een maximum aan de instroom en meer opvang in de regio.
“BBB kiest voor een koerswijziging: wij willen het VN Vluchtelingenverdrag in zijn huidige vorm opzeggen en vervangen door een uitvoerbaar nationaal beleid. We stellen een maximum aan de instroom, investeren in opvang in de regio en sluiten terugkeerakkoorden met herkomstlanden.”
De partij wil een tweestatusstelsel invoeren, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden, met strengere regels voor gezinshereniging en nareis.
“De Wet invoering tweestatusstelsel invoeren. Deze wet maakt onderscheid tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden en beperkt nareis voor beide groepen tot het kerngezin. Gezinshereniging wordt dus strenger.”
“De strengere nareisvoorwaarden voor subsidiair beschermden behelzen dat nareis pas mogelijk is twee jaar na toekenning van de asielstatus. Verder zijn voor deze groep de vereisten van zelfstandige en duurzame inkomensvoorziening en van beschikbare huisvesting van toepassing.”
BBB wil dat asielzoekers die overlast veroorzaken of crimineel gedrag vertonen, versneld worden uitgezet en dat er streng toezicht komt op overlastgevers.
“Asielzoekers die overlast veroorzaken of crimineel gedrag vertonen, krijgen een spoedprocedure. Zo kunnen zij zo snel mogelijk het AZC verlaten en worden uitgezet.”
“Criminele en overlastgevende asielzoekers en statushouders worden sneller overgeplaatst naar streng gecontroleerde handhaving en toezichtlocaties, waar vrijheidsbeperkende maatregelen gelden.”
BBB wil remigratie stimuleren en vrijwillige terugkeer ondersteunen, maar bij weigering overgaan tot gedwongen uitzetting.
“Remigratie stimuleren. Terugkeer naar het land van herkomst kan bijdragen aan oplossingen m.b.t. massaimmigratie en falende integratie. Op remigratie heeft te lang een taboe gerust. Stimuleren van terugkeer hoort te worden opgenomen in het beleid. We helpen mensen die vrijwillig terug willen.”
“Vrijwillig waar het kan, gedwongen waar het moet. We stimuleren vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers, maar gaan bij weigering over tot gedwongen uitzetting.”
BBB wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het toekennen van sociale huurwoningen.
“BBB maakt een einde aan voorrang voor statushouders bij het toekennen van sociale huurwoningen. Iedereen sluit achteraan in de rij van woningzoekers, ook statushouders.”
De partij wil strengere eisen stellen aan het beheersen van de Nederlandse taal en actieve participatie van nieuwkomers eisen.
“We gaan veel strenger toezien op het beheersen van de Nederlandse taal. Migranten dienen een verplichte taalcursus te volgen en minimaal B1niveau te behalen.”
“Nieuwkomers moeten een bijdrage leveren aan ons land. Binnen een jaar volgt iemand een opleiding, doet vrijwilligerswerk of heeft een betaalde baan. Wie dat weigert, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.”
De PVV is uitgesproken voorstander van een totale asielstop en het sluiten van de grenzen voor asielzoekers, inclusief het terugsturen van mannelijke Oekraïense ontheemden. Hun beleid richt zich op het beëindigen van opvang, het opzeggen van internationale verdragen die asiel mogelijk maken, en het afdwingen van een opt-out op asiel en immigratie binnen de EU. De partij wil geen enkele nieuwe opvanglocatie meer, bestaande azc’s sluiten, en alle wettelijke en internationale belemmeringen voor deze koers opheffen.
De PVV wil een volledige asielstop, waarbij alle asielzoekers aan de grens worden geweigerd en opvanglocaties worden gesloten. Dit beleid wordt gemotiveerd door de wens om immigratie te stoppen, kosten te besparen en de Nederlandse samenleving te beschermen tegen overlast en criminaliteit.
“Totale asielstop: alle asielzoekers worden aan de grens geweigerd (artikel 72 VWEU)”
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne.”
“Nederland gaat op slot voor asielzoekers – om te beginnen voor de komende vier jaar.”
“We gaan azc’s sluiten: alle gemeentelijke besluiten tot de opening, verlenging of uitbreiding van azc’s worden ingetrokken.”
“Geen enkel azc er mee bij.”
De PVV wil alle internationale verdragen die asiel mogelijk maken opzeggen en via de EU een opt-out op asiel en immigratie afdwingen. Dit standpunt is bedoeld om nationale soevereiniteit te herstellen en te voorkomen dat Nederland door internationale regels wordt gedwongen asielzoekers op te nemen.
“Opzeggen VN-Vluchtelingenverdrag, Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, Europees Verdrag inzake Nationaliteit en andere verdragen die ons dwarsbomen”
“In Brussel zullen we door het inzetten van veto’s of het weigeren van de te hoge Nederlandse bijdrage aan de EU-begroting een opt-out op asiel en immigratie afdwingen.”
“Vetorechten behouden, in ere herstellen én inzetten voor een opt-out op asiel en immigratie!”
De PVV wil niet alleen een asielstop, maar ook het actief terugsturen van specifieke groepen, zoals mannelijke Oekraïense ontheemden en Syriërs. Dit wordt gepresenteerd als noodzakelijk voor de belangen van Nederland en de landen van herkomst.
De PVV wil dat asielzoekers niet langer in beroep kunnen gaan tegen een afgewezen aanvraag, om langdurige procedures en verblijf te voorkomen.
De VVD wil het asiel- en migratiebeleid fundamenteel hervormen door asielaanvragen in Nederland te stoppen en alleen nog vluchtelingen via hervestiging toe te laten, waarbij het aantal wordt afgestemd op de draagkracht van het land. Ze pleiten voor strengere grensbewaking, het afschaffen van voorrang voor statushouders bij huisvesting, en het versoberen van opvang en rechten voor asielzoekers. De partij wil nationale en Europese samenwerking om de instroom te beperken en stelt harde eisen aan integratie en terugkeer.
De VVD wil het huidige asielstelsel vervangen door een systeem waarin vluchtelingen alleen nog via hervestiging naar Nederland kunnen komen. Dit betekent dat asiel aanvragen in Nederland niet meer mogelijk is en het aantal hergevestigde vluchtelingen afhankelijk wordt van de draagkracht van het land, wat ook nul kan zijn.
“De VVD wil dit systeem fundamenteel veranderen: vluchtelingen kunnen alleen nog via hervestiging naar Nederland komen. Dit betekent dat er niet meer in Nederland asiel kan worden aangevraagd. Het jaarlijks aantal hergevestigde vluchtelingen wordt gebaseerd op draagkracht, en kan dus ook nul zijn.”
“We maken scherpe keuzes: ruimte voor echte vluchtelingen, tijdelijke bescherming en actieve selectie van mensen die bijdragen aan onze economie en samenleving. Passieve of ongecontroleerde instroom is onaanvaardbaar. Daarom willen we dat er een stelselwijziging komt waarbij vluchtelingen alleen nog maar naar Nederland komen via hervestiging.”
De VVD wil de asielprocedures en opvang versoberen, met name voor kansarme, overlastgevende en criminele asielzoekers. Ze schaffen de wettelijke taakstelling voor huisvesting van statushouders af, verbieden voorrang voor statushouders, en willen sobere flexwoningen bouwen. Ook wordt de rechtsbijstand voor asielzoekers versoberd en opvang voor bepaalde categorieën (zoals alleenstaande mannen) afgeschaft.
“De asielopvang voor kansarme, overlastgevende en criminele asielzoekers wordt maximaal versoberd.”
“Daarom schaffen wij de wettelijke taakstelling van gemeenten om statushouders te moeten huisvesten af, en stellen wij een verbod op voorrang voor statushouders in. Voor statushouders worden sobere flexwoningen gebouwd om azc’s te ontlasten.”
“Wel willen we, net zoals in België, dat bepaalde categorieën asielzoekers niet meer worden opgevangen. Hierbij gaat het in ieder geval om alleenstaande en alleenreizende mannen. Daarnaast versoberen we de rechtsbijstand voor asielzoekers.”
De VVD wil dat het strengere asielbeleid niet alleen nationaal, maar ook Europees wordt ingevoerd. Ze pleiten voor samenwerking met gelijkgestemde EU-lidstaten, sancties voor landen die Europese asielregels niet naleven, en een opt-out-clausule als Nederland onvoldoende steun krijgt voor haar voorstellen.
“Het Europese asiel- en migratiepact is een goed middel om de asielinstroom drastisch te beperken en terugkeer te bevorderen. Dit pact werkt alleen als alle EU-lidstaten zich eraan houden. Daarom willen wij dat de Europese Commissie EU-lidstaten sanctioneert die weigeren de strengere regels van het pact uit te voeren.”
“Een streng asielbeleid begint en eindigt niet aan de Nederlandse landsgrenzen, maar aan de Europese buitengrenzen. Daarom willen wij dat onze stelselwijziging niet alleen nationaal, maar ook Europees beleid wordt.”
“Mocht Nederland in Europa onvoldoende steun vinden voor de voorgestelde stelselwijziging en het beperken van de instroom, dan willen wij een opt-out-clausule.”
De VVD wil de capaciteit bij IND en COA vergroten voor snellere afhandeling van asielzaken en het terugkeerbeleid intensiveren, zodat duidelijk is wie mag blijven en wie niet.
“De IND krijgt voldoende capaciteit om zaken snel af te handelen, zodat er snel duidelijkheid komt over wie hier wel en wie hier niet mag blijven. Hetzelfde geldt voor het COA. De Dienst Terugkeer en Vertrek krijgt hierbij extra aandacht, waardoor het terugkeerbeleid kan worden geïntensiveerd.”
De VVD stelt dat werk het belangrijkste instrument is voor integratie en wil dat elke nieuwkomer direct een leerwerkplek of startbaan krijgt. De taaleis voor naturalisatie wordt verhoogd naar het basisniveau voor de werkvloer.
“De VVD wil dat elke nieuwkomer direct bij het krijgen van huisvesting een leerwerkplek of startbaan krijgt aangeboden en we verhogen de taaleis voor naturalisatie naar het basisniveau voor de werkvloer.”
NSC pleit voor een streng, realistisch en breed migratiebeleid dat alle vormen van migratie (arbeids-, kennis-, studie- en asielmigratie) aanpakt. De partij wil onder meer een werkgeversheffing voor sectoren met veel arbeidsmigranten, versobering van expatregelingen, beperking van Engelstalige opleidingen, en een tweestatusstelsel voor asiel. De kern is: migratie moet beheersbaar zijn en bijdragen aan de draagkracht en samenhang van de samenleving.
NSC wil het verdienmodel van laagbetaalde arbeid door arbeidsmigranten tegengaan via een werkgeversheffing en strengere regels voor arbeidsmigratie. Dit moet misstanden en uitbuiting voorkomen en de instroom beperken.
“Aanpak arbeidsmigratie door misstanden en uitbuiting tegen te gaan. Afscheid nemen van het verdienmodel laagbetaalde arbeid door een werkgeversheffing.”
“Zo voeren we naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in voor sectoren met veel arbeidsmigranten; de opbrengsten worden benut om meer startbanen te creëren en voor het gebruik van arbeidsbesparende technologie.”
NSC wil de voordelen voor kennismigranten verder beperken en bedrijven verantwoordelijk maken voor eerlijke beloning. Fiscale regelingen die arbeidsmigratie stimuleren, zoals de expatregeling, worden versoberd.
De partij wil de instroom van studiemigranten beperken door het terugdringen van Engelstalige opleidingen en het geven van voorrang aan Nederlandse studenten.
“Voortzetting beheersing studiemigratie door terugdringen van de wildgroei in Engelstalige opleidingen en voorrang voor eigen studenten.”
NSC wil asielmigratie beperken door strenge maatregelen, opvang in de regio en het opnieuw invoeren van een tweestatusstelsel. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen persoonlijk vervolgden en mensen die tijdelijk bescherming zoeken.
NSC ziet migratiebeleid als het belangrijkste middel om de bevolkingsgroei en samenstelling te sturen, met het oog op draagkracht en sociale samenhang.
“Het is een kerntaak van de overheid - en een basis voor het sociaal contract - om migratie in goede banen te leiden en te letten op de demografie. Het voeren van migratiebeleid is het belangrijkste middel dat een land heeft.”
“De demografische ontwikkeling van Nederland laat zien dat de bevolking alleen nog maar groeit door buitenlandse migratie. ... Nieuw Sociaal Contract wil af van deze hulpeloze houding. We staan voor een streng en realistisch migratiebeleid.”
De SGP vindt dat de Rijksoverheid de regie moet nemen bij het woningbeleid, maar wil provincies en gemeenten ruimte geven voor eigen afwegingen. De partij pleit voor het verminderen van belemmerende regels en procedures, het stimuleren van gevarieerd en betaalbaar woningaanbod, en het aanpakken van de woningnood met aandacht voor migratie en echtscheidingsproblematiek. Concrete voorstellen zijn onder meer een stikstofvrijstelling voor woningbouw, het beperken van bezwaarprocedures, en het benutten van mogelijkheden voor mantelzorg- en familiewoningen.
De SGP wil dat de landelijke overheid de regie voert over het woningbeleid, maar vindt het belangrijk dat provincies en gemeenten zelfstandig kunnen afwegen en faciliteren. Dit moet leiden tot maatwerk en betere aansluiting bij lokale behoeften.
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
De partij ziet de huidige woningnood als aanleiding om juridische en administratieve belemmeringen te verminderen. Procedures mogen niet onnodig vertragen, en het aantal bezwaarprocedures wordt beperkt om sneller te kunnen bouwen.
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
Om woningbouwprojecten te versnellen, wil de SGP een specifieke vrijstelling van stikstofregels voor deze projecten.
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
De SGP benoemt expliciet de impact van migratie en echtscheidingen op de woningvraag en vindt dat beleid hier rekening mee moet houden.
“Er moet meer aandacht komen voor de toegenomen vraag naar woningen, zoals de impact van migratie en van echtscheidingsproblematiek.”
De partij wil het makkelijker maken om op erven en in achtertuinen mantelzorg- en familiewoningen te bouwen, bij voorkeur zonder vergunning.
“Op erven en in achtertuinen liggen veel mogelijkheden voor de bouw van bijvoorbeeld mantelzorg- en familiewoningen. Die kansen worden benut, zo mogelijk vergunningvrij.”
De SGP wil een gezonde huursector met een ruimer aanbod en passende huisvesting voor verschillende groepen, zonder de financieringsruimte voor starters en eenverdieners onnodig te beperken.
D66 pleit voor een humaan, effectief en eerlijk asiel- en migratiebeleid, met nadruk op Europese samenwerking, snelle en zorgvuldige procedures, en een eerlijke verdeling van opvang. De partij wil investeren in opvang met menselijke maat, integratie vanaf dag één, en het moderniseren van internationale verdragen als dit de positie van vluchtelingen verbetert.
D66 ziet de invoering van het Europese migratiepact als een essentiële stap naar een eerlijker en beter functionerend asielsysteem, waarbij solidariteit tussen lidstaten en een eerlijke verdeling van asielzoekers centraal staan. Dit moet leiden tot meer regie op migratie en een betere samenwerking binnen Europa.
“We steunen de invoering van het Europese migratiepact in juni 2026 als belangrijke stap naar een eerlijk, humaan en werkend asielsysteem in Europa. Het pact biedt regie op migratie en versterkt samenwerking tussen lidstaten. Daarbij pleiten we voor een eerlijke verdeling tussen de verschillende lidstaten.”
D66 wil dat asielprocedures sneller en eenvoudiger worden, zodat mensen sneller duidelijkheid krijgen over hun toekomst. Tegelijkertijd investeert de partij in opvang met een menselijke maat, eerlijk verdeeld over het land, en voldoende financiering voor uitvoeringsorganisaties.
“D66 wil snellere en zorgvuldige procedures. Door procedures te vereenvoudigen, krijgen mensen sneller duidelijkheid over hun toekomst.”
“We investeren in opvang met een menselijke maat, eerlijk verdeeld over ons land. De Spreidingswet blijft.”
“We zorgen voor stabiele en voldoende financiering van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en organisaties die vluchtelingen ondersteunen bij procedures.”
D66 vindt het onmenselijk om nieuwkomers te laten wachten in asielzoekerscentra en wil dat zij vanaf het begin kunnen meedoen in de samenleving. Dit geldt vooral voor kansrijke asielzoekers en statushouders.
“Nieuwkomers die in Nederland verblijven, moeten vanaf het begin kunnen meedoen. Dat geldt zeker voor kansrijke asielzoekers en voor mensen die een status hebben gekregen. Maar momenteel moeten veel nieuwkomers jarenlang wachten om te kunnen deelnemen aan onze samenleving. Het is onmenselijk om mensen te laten wegkwijnen in een azc.”
D66 is voorstander van het moderniseren van het Vluchtelingenverdrag, mits dit de situatie voor zowel ontvangende landen als vluchtelingen verbetert en de rechten van vluchtelingen niet inperkt.
“D66 is dan ook voorstander van het moderniseren van het Vluchtelingenverdrag, mits dit de situatie voor zowel ontvangende landen als vluchtelingen verbetert en rechten van vluchtelingen in binnen- en buitenland niet inperkt.”
D66 wil dat vluchtelingen buiten Europa asiel kunnen aanvragen en bij een kansrijke aanvraag veilig naar Europa kunnen komen. Op korte termijn wil de partij actiever inzetten op hervestiging van erkende vluchtelingen via de UNHCR.
“Vluchtelingen moeten buiten Europa hun asielverzoek kunnen indienen. Wanneer hun aanvraag kansrijk is, moeten ze veilig naar Europa kunnen komen.”
“Op de korte termijn geven we hier invulling aan door actiever in te zetten op hervestigingsbeleid van erkende vluchtelingen via de UNHCR.”
DENK pleit voor een rechtvaardiger sociaal beleid gericht op het vergroten van bestaanszekerheid, het bestrijden van armoede en het verkleinen van inkomensverschillen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals verhoging van het minimumloon, structurele armoedebestrijding, hervorming van het toeslagenstelsel en belastingverlaging voor lage- en middeninkomens. DENK wil dat het sociale vangnet eenvoudiger, menselijker en eerlijker wordt ingericht.
DENK wil de bestaanszekerheid vergroten door het minimumloon en uitkeringen te verhogen, zodat mensen beter kunnen rondkomen en armoede wordt bestreden. Dit is een kernpunt in hun visie op sociaal beleid.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden. De koppeling met het minimumloon blijft bestaan.”
DENK wil armoede structureel aanpakken met extra investeringen, een fulltime minister en maandelijkse kinderbijslag. Het doel is om gezinnen direct te ondersteunen en armoede terug te dringen.
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“Wij willen gezinnen ondersteunen met een hogere kinderbijslag en een hoger kindgebonden budget. En in plaats van één keer per drie maanden, wordt de kinderbijslag elke maand uitbetaald.”
DENK wil het huidige toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudiger systeem en pleit voor sociale zekerheid met de menselijke maat, zonder discriminatie of harde regelgeving.
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is.”
“Wij blijven actief werken om harde regelgeving in de sociale zekerheid die leidt tot het benadelen van mensen af te schaffen. Fraudebestrijding in de sociale zekerheid moet altijd met de menselijke maat voorop en afkomstgerelateerde gegevens worden hier nooit voor gebruikt.”
Om bestaanszekerheid te versterken en inkomensverschillen te verkleinen, wil DENK de belastingdruk voor lage- en middeninkomens verlagen.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens.”
FVD is zeer kritisch op het huidige beleid rondom beleid 2871861683 en pleit voor een radicale koerswijziging. De partij wil het beleid volledig afschaffen, alle bijbehorende regelgeving schrappen en boeren maximale ruimte geven om te ondernemen zonder overheidsbeperkingen. FVD ziet het beleid als schadelijk voor de agrarische sector en stelt innovatie, voedselautonomie en nationale soevereiniteit centraal.
FVD wil het stikstofbeleid in zijn geheel schrappen omdat het volgens de partij de agrarische sector onnodig belemmert en leidt tot (semi-)gedwongen onteigeningen en overregulering. De partij ziet het als een ideologisch gedreven beleid dat innovatie en ondernemerschap in de landbouwsector frustreert en de voedselvoorziening in gevaar brengt. In plaats daarvan wil FVD boeren de ruimte geven, nationale voedselautonomie bevorderen en natuurbeheer overlaten aan boeren en particulieren.
“Het stikstofbeleid gaat volledig van tafel. Boeren moeten kunnen blijven boeren, vrij van onzinnige regels en (semi-)gedwongen onteigeningen.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en agrarische industrie.”
FVD verwerpt Europese regelgeving zoals de Green Deal en wil dat Nederlandse boeren kunnen concurreren op een gelijk speelveld met buitenlandse collega’s. De partij wil meer ruimte voor innovatie, behoud van gewasbeschermingsmiddelen en het faciliteren van bedrijfsopvolging in de landbouw.
“We stoppen met EU-beperkingen zoals de Green Deal en het verbod op pulsvisserij, en zorgen voor een gelijk speelveld, zodat Nederlandse boeren met dezelfde gewasbeschermingsmiddelen kunnen werken als hun buitenlandse collega’s.”
“We stoppen de (semi-)gedwongen onteigeningen, bieden meer subsidies voor innovatieve landbouw en bevorderen export zonder EU-beperkingen. Gewasbeschermingsmiddelen moeten toegankelijk blijven. En de overdracht van boerenbedrijven aan de volgende generatie gaan we faciliteren.”
FVD wil voedselautonomie tot nationaal beleid maken en ziet het als essentieel dat Nederland zelfvoorzienend blijft in voedselproductie. Dit wordt gezien als een strategisch belang voor de samenleving en de economie.
“We maken voedselautonomie tot nationaal speerpunt.”
JA21 pleit voor een streng en restrictief migratie- en asielbeleid, waarbij nationale soevereiniteit en het beperken van bevolkingsgroei centraal staan. De partij wil onder meer migratieplafonds juridisch verankeren, asielprocedures aanscherpen, en opvang van vluchtelingen in de regio stimuleren. Hun visie is gericht op het drastisch terugdringen van migratie en het herstellen van controle over de Nederlandse grenzen.
JA21 wil de bevolkingsgroei beperken door het invoeren van harde migratieplafonds en strenge selectie van migranten. Dit beleid is bedoeld om de druk op de woningmarkt, verzorgingsstaat en sociale cohesie te verminderen.
“Een beleid ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
De partij stelt voor om het asielbeleid fors aan te scherpen, onder andere door het inwilligingspercentage te verlagen, het voordeel van de twijfel los te laten, en uitgeprocedeerde asielzoekers daadwerkelijk terug te sturen. Hiermee wil JA21 de instroom beperken en het systeem minder aantrekkelijk maken voor kansarme asielzoekers.
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen, daartoe investeren we in de IND en de rechtspraak.”
“Dat afwijzing ook echt terugkeer betekent: illegaliteit vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
JA21 wil dat Nederland zich inzet voor opvang van vluchtelingen in de eigen regio, in plaats van in Nederland zelf. Dit moet de instroom naar Nederland beperken en de kosten verlagen.
“Vluchtelingen opvangen in de eigen regio, goede monitoring van vluchtelingenstromen en bijdragen aan opvanglocaties nabij conflictgebieden.”
De partij wil de Spreidingswet zo snel mogelijk intrekken en de voorrangsregeling voor statushouders bij huisvesting afschaffen, om de druk op gemeenten en de woningmarkt te verlichten.
“De Spreidingswet zo snel mogelijk, maar uiterlijk vóór 1 februari 2026 intrekken om zo een nieuwe verplichte ronde te voorkomen, conform de moties-Eerdmans.”
“Afschaffen voorrangsregeling en wettelijke taakstellingen voor gemeenten met betrekking tot de huisvesting van statushouders.”
Volt pleit voor een grondige hervorming van het Nederlandse bestuur en de democratie, met als doel meer transparantie, deskundigheid en burgerinvloed. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals uitbreiding van de Tweede Kamer, invoering van een parlementaire wetsverkenning, een verplicht lobbyregister en het recht voor uitvoeringsorganisaties om een ‘rode kaart’ te trekken tegen onuitvoerbaar beleid. Volt wil zo het vertrouwen in de politiek herstellen en de democratische rechtsstaat versterken.
Volt vindt de huidige Tweede Kamer te klein om de complexiteit van het beleid en de samenleving goed te vertegenwoordigen. Door het aantal zetels te verhogen, wil Volt de deskundigheid, diversiteit en samenwerking in het parlement vergroten.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
Volt wil dat de Tweede Kamer bij nieuwe wetgeving al vroeg adviezen van uitvoeringsorganisaties en de samenleving verzamelt. Dit moet leiden tot beter doordachte wetten en minder problemen bij de uitvoering.
“Wij pleiten voor het invoeren van een parlementaire wetsverkenning. Hiermee krijgt de Tweede Kamer bij het ontwikkelen van nieuwe wetgeving al vroeg de gelegenheid om de beoogde wetgeving op hoofdlijnen te (laten) onderzoeken en adviezen van uitvoeringsorganisaties en de samenleving te verzamelen.”
Volt wil meer transparantie over wie invloed uitoefent op het beleid. Daarom pleit de partij voor een verplicht, onafhankelijk lobbyregister en strengere regels voor lobbyen door oud-politici.
“We voeren een verplicht lobbyregister in, naar Iers model.”
“We scherpen het lobbyverbod voor politieke topfuncties verder aan.”
Volt wil dat uitvoeringsorganisaties formeel kunnen waarschuwen als beleid onuitvoerbaar is of burgers structureel in de knel brengt. Dit moet beleidsblindheid voorkomen en de rechtsstaat beschermen.
“We geven uitvoeringsorganisaties het recht om een ‘rode kaart’ te trekken tegen onuitvoerbaar beleid. Als wetgeving burgers structureel in de knel brengt, moeten uitvoeringsorganisaties dit formeel kunnen signaleren.”
Volt wil jongeren structureel betrekken bij de democratie door een Derde Kamer (jongerenberaad) in te voeren en beleid te toetsen op langetermijneffecten voor toekomstige generaties.
“We voeren een Derde Kamer in: een jongerenberaad dat wetten beoordeelt en de politiek adviseert. Met een generatietoets onderzoeken we de langetermijneffecten van beleid, zodat we weten wat de gevolgen zijn over tien, twintig en dertig jaar.”
BIJ1 pleit voor een radicaal eerlijk en sociaal beleid, waarbij de nadruk ligt op het verlagen van huren, het bouwen van meer sociale woningen en het terugdringen van marktwerking in de volkshuisvesting. De partij wil bindende maximumprijzen voor huren, een nationaal bouwbedrijf voor betaalbare woningen, en harde maatregelen tegen leegstand. Hun visie is gericht op het terugbrengen van wonen naar een publieke, democratische en toegankelijke basisvoorziening.
BIJ1 wil dat huren omlaag gaan en dat er bindende maximumprijzen komen voor elke woning, ook in de vrije sector. Hiermee willen ze woekerhuren en uitbuiting door huisjesmelkers tegengaan en wonen weer betaalbaar maken voor iedereen.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
De partij wil een Nationaal Bouwbedrijf oprichten dat zich richt op het bouwen van betaalbare woningen, buiten de marktlogica om. Projectontwikkelaars die alleen dure koopwoningen willen bouwen, worden buitenspel gezet.
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
Om het woningtekort aan te pakken, wil BIJ1 leegstand zwaar beboeten en uiteindelijk leegstaande woningen onteigenen en toewijzen aan woningzoekenden.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
BIJ1 wil woningcorporaties weer volledig onder controle van de overheid brengen en democratiseren, zodat bewonerscommissies bindende zeggenschap krijgen over regels, begrotingen en investeringen.
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
De partij wil dat gemeenten verplicht worden om een transparant register van vrijkomend gemeentelijk vastgoed bij te houden en bij verkoop voorrang te geven aan wooncoöperaties of maatschappelijke projecten.
“Gemeenten worden verplicht om een transparant register van vrijkomend gemeentelijk vastgoed bij te houden en bij de verkoop voorrang te geven aan wooncoöperaties of andere maatschappelijke projecten en organisaties. De details van alle gemeentelijke vastgoedtransacties worden verplicht openbaar bijgehouden.”
BVNL pleit voor een radicale beperking van de overheid, het fors terugdringen van bureaucratie en het schrappen van subsidies, adviesorganen en niet-kerntaken. De partij wil de macht terugleggen bij burgers en lokale gemeenschappen, met een sterke nadruk op deregulering, minder ambtenaren en het afschaffen van overheidsbemoeienis waar mogelijk.
BVNL vindt de overheid te groot en wil de rijksoverheidsuitgaven binnen twee regeerperiodes met minstens 35% verminderen, vooral door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken. Dit moet leiden tot een kleinere, efficiëntere overheid en meer vrijheid voor burgers.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
BVNL wil het aantal ambtenaren en de bureaucratie fors terugdringen, omdat deze volgens de partij de samenleving onnodig belasten en de overheid te veel controledrang geeft.
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe.”
BVNL streeft naar kleinschaligheid en wil dat beleid zoveel mogelijk bottom-up wordt geregeld, met de nadruk op lokale autonomie en minder centrale sturing.
“Het doel is om zoveel mogelijk bottom-up te regelen. Dus vanuit de gemeente, dan de provincie en als het niet anders kan nationaal, maar bij voorkeur via de vrije markt.”
“Dit doen we door een groot deel van de macht weg te halen bij de Staat en weer terug te leggen bij de mensen. Bureaucraten mogen niet de inrichting van Nederland bepalen, dat kunnen de mensen heel goed zelf.”
BVNL wil fors inzetten op deregulering, vooral op terreinen als woningmarkt, arbeidsmarkt, pensioensector en zorg, om de regeldruk en overheidsbemoeienis te verminderen.
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
Het CDA kiest voor een streng en beheersbaar migratiebeleid, met nadruk op het beperken van asielmigratie en het invoeren van werkbare wetten. De partij wil asielaanvragen buiten Europa laten plaatsvinden, tijdelijke asielvergunningen invoeren, en strengere regels voor terugkeer van afgewezen asielzoekers. Concrete voorstellen zijn onder meer het strafbaar stellen van niet meewerken aan terugkeer, het beperken van gezinshereniging tot het kerngezin, en het afsluiten van migratieovereenkomsten aan de Europese buitengrenzen.
Het CDA wil asielaanvragen buiten Europa laten behandelen om mensensmokkel te stoppen en de instroom te beperken. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. Dit beleid is bedoeld om grip te krijgen op migratie en de asielopvang te ontlasten.
Het CDA wil tijdelijke asielvergunningen invoeren en gezinshereniging beperken tot het kerngezin. Hiermee wil de partij de instroom van asielzoekers beperken en het systeem beheersbaarder maken.
“We zijn voorstander van de maatregelen uit de Asielnoodmaatregelenwet waarin we kiezen voor tijdelijke asielvergunningen, gezinshereniging terugbrengen tot het kerngezin...”
Het CDA wil migratieovereenkomsten afsluiten met landen aan de Europese buitengrenzen, gericht op het aanpakken van de oorzaken van migratie, grensbewaking en het bestrijden van illegale mensensmokkel.
“We sluiten vanuit de Europese Unie met zoveel mogelijk landen aan de Europese buitengrenzen migratieovereenkomsten af, gericht op het aanpakken van de onderliggende oorzaken van migratie, grensbewaking, het bestrijden van illegale mensensmokkel en het meewerken aan terugkeer van afgewezen asielzoekers.”
Het CDA wil op alle vormen van migratie streng sturen, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen.
“Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ dat de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen schetst.”
De ChristenUnie benadrukt het belang van solide overheidsfinanciën, transparantie en het vermijden van consumptieve uitgaven op schuld. Ze willen investeren in zaken die zich terugverdienen, zoals woningbouw en infrastructuur, en laten hun plannen doorrekenen door het CPB. Brede welvaart en budgettaire degelijkheid staan centraal, met een duidelijke voorkeur voor structurele oplossingen en het vermijden van kortetermijnpolitiek.
De ChristenUnie vindt dat overheidsuitgaven verantwoord moeten zijn en niet gebaseerd op het aangaan van extra schulden voor consumptieve uitgaven. Ze willen investeren in projecten die op termijn renderen en pleiten voor transparantie door onafhankelijke doorrekening van hun plannen. Dit beleid is bedoeld om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te waarborgen en brede welvaart te bevorderen.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek. Daarom laten we onze keuzes in kaart brengen door de onafhankelijke experts van het CPB.”
“De ChristenUnie wil dat bredewelvaartsindicatoren een prominentere rol spelen in het begrotingsproces en de politieke besluitvorming.”
De partij onderschrijft Europese begrotingsregels en wil liever een lager tekort dan toegestaan. Ze waarschuwen voor het risico van inflatie door overheidsuitgaven in een oververhitte economie en kiezen daarom voor investeringen die zich terugverdienen in plaats van financiële cadeautjes.
“De ChristenUnie onderstreept het Stabiliteits- en Groeipact, en de bijbehorende richtlijnen voor begrotingstekorten en de overheidsschuld. Liever koersen we op een lager (structureel) tekort.”
“Een overheid die veel consumptieve uitgaven doet in een oververhitte economie, jaagt de inflatie aan. De ChristenUnie kiest er daarom niet voor om met geleend geld onnodige financiële cadeautjes uit te delen.”
GroenLinks-PvdA wil speculatie met grond en woningen stevig aanpakken en de winsten hiervan ten goede laten komen aan de samenleving, met als doel meer betaalbare woningen te realiseren. Ze pleiten voor het afromen van speculatiewinsten, invoering van een landelijke opkoopbescherming en het actief terugbrengen van grond in publieke handen. De kern van hun visie is dat wonen een recht is en geen verdienmodel voor speculanten.
GroenLinks-PvdA vindt dat de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging niet naar speculanten moet gaan, maar naar de samenleving, om zo woningbouw te financieren. Dit moet speculatie ontmoedigen en de woningmarkt eerlijker maken.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
Om te voorkomen dat woningen worden opgekocht door beleggers en speculanten, wil GroenLinks-PvdA een landelijke opkoopbescherming invoeren. Zo moeten woningen beschikbaar blijven voor mensen die er daadwerkelijk in gaan wonen.
De partij wil dat de overheid actief grond opkoopt om deze weer in publieke handen te brengen, zodat de bestemming van schaarse grond in het algemeen belang kan worden bepaald en versneld woningbouw mogelijk wordt.
“Daarom gaan we actief grond opkopen zodat grond weer in publieke handen komt...”
De SP is uitgesproken kritisch op het huidige beleid rond arbeidsmigratie en uitzendbureaus, dat zij zien als een verdienmodel voor bedrijven ten koste van arbeidsmigranten. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van een vergunningstelsel voor uitzendbureaus, het uitbreiden van de Arbeidsinspectie, het scheiden van werkgevers- en huisbazenrol, en het instellen van strikte taaleisen in gevaarlijke sectoren. De kern van hun visie is bescherming van arbeidsmigranten en het hard aanpakken van malafide bedrijven.
De SP wil misstanden bij arbeidsmigratie en uitzendwerk tegengaan door strengere regulering en handhaving. Ze stellen dat bedrijven en uitzendbureaus misbruik maken van arbeidsmigranten via lage lonen, slechte huisvesting en uitbuiting. Door een vergunningstelsel en uitbreiding van de Arbeidsinspectie willen ze de pakkans vergroten en malafide bedrijven sluiten.
“De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus.”
“We voeren het vergunningstelsel voor uitzendbureaus opnieuw in.”
De SP wil voorkomen dat werkgevers ook huisbaas zijn van arbeidsmigranten, om afhankelijkheid en misbruik te verminderen. Bij misstanden worden bedrijven direct gesloten en krijgen arbeidsmigranten een boete uitgekeerd als overbruggingsbudget of voor terugkeer.
Om de veiligheid van arbeidsmigranten te waarborgen, wil de SP strikte taaleisen invoeren voor arbeidsmigranten die werken in potentieel gevaarlijke sectoren zoals de bouw.
“Er komen strikte taaleisen voor arbeidsmigranten die in potentieel gevaarlijke sectoren werken, zoals de bouw.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor streng milieubeleid, waarbij vervuilers moeten betalen en de overheid de regie neemt over toezicht en handhaving. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verhogen van boetes, het verplichten van bedrijven om de kosten van controles te dragen, en het verwijderen van gevaarlijke stoffen uit de leefomgeving. De kern van hun visie is dat milieucriminaliteit hard wordt aangepakt en dat bedrijven niet langer kunnen wegkomen met vervuiling.
De PvdD wil dat vervuilers financieel verantwoordelijk worden gehouden en dat de overheid strenger optreedt tegen milieuovertredingen. Dit beleid richt zich op het beschermen van de leefomgeving door gevaarlijke stoffen te saneren, toezicht te centraliseren, boetes te verhogen en bedrijven zelf te laten betalen voor controles. Het doel is om te voorkomen dat bedrijven profiteren van mazen in het systeem en om milieucriminaliteit effectief te bestrijden.
“Er komt een saneringsplan om gevaarlijke stoffen als PFAS en staalslakken zoveel mogelijk uit de leefomgeving te verwijderen, waarbij de vervuilers worden gedwongen te betalen.”
“Het Rijk neemt de regie over het toezicht en de handhaving van milieuwetgeving en de bestrijding van milieucriminaliteit.”
“Controles zijn voortaan onaangekondigd en bedrijven betalen zelf de kosten van controles. De boetes worden stevig verhoogd en passend gemaakt bij de omzet van de beboete bedrijven.”
“Bij veelplegers worden vergunningen sneller ingetrokken.”