Verkiezingsprogramma's 2025 overWat zeggen de partijen over het beleid 1732543988?
NSC benadrukt in haar verkiezingsprogramma het belang van zekerheid, voorspelbaarheid en een betrouwbare overheid als basis voor beleid. De partij stelt concrete maatregelen voor op het gebied van woningbouw, arbeidsmigratie, bestuur en bestaanszekerheid, met nadruk op het oplossen van knelpunten, het beperken van misstanden en het versterken van de relatie tussen overheid en burger.
Strikte regie en versnelling woningbouw
NSC wil de woningbouw versnellen door procedures te verkorten, bevoegdheden te centraliseren bij knelpunten en extra te investeren in de woningmarkt. Dit moet zorgen voor meer betaalbare woningen en het oplossen van de wooncrisis.
“We zorgen ervoor dat geschillen tussen gemeenten en provincies binnen de wettelijk gestelde termijn worden opgelost. Lukt dat niet, dan neemt de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de regie en hakt de knoop door.”
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt.”
Langjarige afspraken en fiscale stimulans voor woningcorporaties
De partij wil langjarige prestatieafspraken met woningcorporaties en fiscale maatregelen om hun investeringscapaciteit te vergroten, met nadruk op sociale en middenhuurwoningen.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035.”
“Voor corporaties fiscale heffingen die bedoeld zijn voor commerciële partijen, op korte termijn verlaagd of afgeschaft.”
“Daarnaast willen we het voor corporaties weer mogelijk maken om lage- en midden- huurwoningen te bouwen.”
Harde aanpak misstanden arbeidsmigratie en uitzendsector
NSC kiest voor strikte eisen aan arbeidsvoorwaarden en huisvesting van arbeidsmigranten, met fysieke controles en een verbod op malafide uitzendconstructies in bepaalde sectoren.
“We stellen strikte eisen aan de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten. Daarbij moeten controles niet alleen op papier plaatsvinden, maar ook fysiek op locatie.”
“We willen duidelijke regels voor de uitzendsector en een harde aanpak van malafide uitzendconstructies.”
“Een uitzendverbod moet komen in de vleessector. Ook de schoonmaak-, transport- en teeltsector vereisen aandacht om schendingen van arbeidswetten te voorkomen.”
Werkgeversheffing en beperking fiscale voordelen arbeidsmigratie
Om migratie te beperken, stelt NSC een werkgeversheffing voor in sectoren met veel arbeidsmigranten en het versoberen van fiscale regelingen die arbeidsmigratie stimuleren.
“We nemen diverse financiële maatregelen om migratie te beperken. Zo voeren we naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in voor sectoren met veel arbeidsmigranten; de opbrengsten worden benut om meer startbanen te creëren en voor het gebruik van arbeidsbesparende technologie.”
“Ook versoberen we fiscale regelingen die arbeidsmigratie in de hand werken, zoals de expatregeling.”
Regionaal kiesstelsel voor sterkere band kiezer-Kamerlid
NSC wil de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel met meervoudige kiesdistricten, zodat regionale belangen beter worden vertegenwoordigd.
“We willen de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel in te voeren met meervoudige kiesdistricten.”
Minder externe inhuur en terugdringen regeldruk overheid
De partij wil de externe inhuur bij de overheid beperken en de taakstelling koppelen aan het verminderen van regels en administratieve lasten.
“We willen minder externe inhuur. Deze overschrijdt jaarlijks de norm van 10% van de totale personeelskosten; in 2024 was dat ruim 15,4% (circa € 3 miljard).”
“De taakstelling voor departementen wordt zoveel mogelijk gekoppeld aan het terugdringen van regels en administratieve lasten.”
De PVV is uitgesproken tegen het huidige beleid 1732543988, dat zij associëren met massa-immigratie, asielinstroom en het bevoordelen van statushouders boven Nederlanders. Hun belangrijkste voorstellen zijn een totale asielstop, het intrekken van de Spreidingswet, het schrappen van voorrang voor statushouders bij sociale huurwoningen en het opzeggen van internationale verdragen die asielbeleid bepalen. De kern van hun visie is dat Nederland weer "van de Nederlanders" moet worden, met strenge immigratiebeperkingen en het beëindigen van wat zij zien als bevoordeling van vreemdelingen.
Totale asielstop en opzeggen internationale verdragen
De PVV wil een volledige asielstop, geen nieuwe azc’s en het opzeggen van internationale verdragen die asiel en immigratie reguleren. Zij zien de huidige instroom als onhoudbaar en schadelijk voor Nederland, en willen met harde maatregelen de instroom stoppen en bestaande opvanglocaties sluiten.
“Totale asielstop: alle asielzoekers worden aan de grens geweigerd (artikel 72 VWEU)”
“Noodwet: behandelstop op asielaanvragen en geen procedures meer tegen afwijzen”
“Opt-out op asiel en immigratie bij de EU afdwingen met inzet vetorecht”
“Opzeggen VN-Vluchtelingenverdrag, Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, Europees Verdrag inzake Nationaliteit en andere verdragen die ons dwarsbomen”
“Geen enkel azc er mee bij. We gaan azc’s sluiten: alle gemeentelijke besluiten tot de opening, verlenging of uitbreiding van azc’s worden ingetrokken.”
Geen voorrang of voordelen voor statushouders
De PVV verzet zich fel tegen het geven van voorrang aan statushouders bij sociale huurwoningen en wil fraude streng bestraffen. Zij vinden dat Nederlanders niet langer achtergesteld mogen worden ten opzichte van nieuwkomers.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“De PVV maakt er korte metten mee. In de Tweede Kamer is het PVV-voorstel aangenomen dat ervoor zorgt dat statushouders nooit meer voorrang krijgen – ook niet met urgentie.”
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
Uitzetting en strengere aanpak vreemdelingen
De PVV wil dat vreemdelingen die zich niet aan de wet houden direct worden uitgezet en dat illegaliteit strafbaar wordt. Zij koppelen dit aan het bredere beleid om immigratie te beperken en de veiligheid te vergroten.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar conform aangenomen PVV-amendement”
“500 extra agenten voor de Vreemdelingenpolitie, alle illegalen eruit”
Geen immigratie uit islamitische landen en terugsturen Oekraïners
De PVV wil immigratie uit islamitische landen stoppen en volwassen mannelijke Oekraïense ontheemden terugsturen, in lijn met hun streven naar maximale beperking van immigratie.
50PLUS kiest voor een streng en selectief migratiebeleid, met nadruk op beperking van asielinstroom, strengere toelatingseisen en meer verantwoordelijkheid voor werkgevers en onderwijsinstellingen bij arbeids- en studiemigratie. De partij wil het Vluchtelingenverdrag aanpassen, opvang in de regio als norm, en AOW-rechten voor tijdelijke migranten afkopen bij vertrek. Overlastgevende asielzoekers worden streng aangepakt en economische migratie wordt beperkt.
Strengere beperking en selectie van migratie
50PLUS wil migratie beperken door onderscheid te maken tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, en door strengere eisen te stellen aan toelating en verblijf. Het doel is overbelasting van systemen te voorkomen en de instroom te beheersen, met nadruk op Europese samenwerking en opvang in de regio.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken. We willen een gemeenschappelijk Europees asielbeleid waarbij de buitengrenzen worden versterkt en opvang in de regio de regel wordt.”
“Met een coalitie van gelijkgestemde Europese landen wordt het Vluchtelingenverdrag aangepast.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Intrekken van de spreidingswet.”
“Stroomlijning van de toelatingsprocedures, zodat sneller zekerheid kan worden geboden.”
“Vervolg- en beroepsprocedures worden wettelijk beperkt.”
“Overlastgevende asielzoekers met criminele activiteiten gaan naar aparte opvanglocaties en verspelen hun recht op asiel.”
“Mensen die geen recht op asiel hebben, worden teruggestuurd, met respect voor hun waardigheid.”
“Geen recht op opvang na definitieve afwijzing.”
“Voorwaarde om Nederlander te worden is dat men de Nederlandse taal beheerst.”
AOW-rechten voor tijdelijke migranten afkopen
50PLUS wil voorkomen dat tijdelijke arbeids- en studiemigranten langdurig aanspraak maken op AOW-rechten, door deze rechten bij vertrek uit Nederland af te kopen. Dit moet de administratieve last en kosten voor de overheid beperken.
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland. Het legt een te groot beslag op overheidsdiensten om soms tot 40 jaar later deze kleine uitkeringen te verzorgen bij de onvindbare rechthebbenden.”
Meer verantwoordelijkheid voor werkgevers en onderwijsinstellingen
De partij vindt dat werkgevers en onderwijsinstellingen mede verantwoordelijk moeten zijn voor het aantal arbeids- en studiemigranten, om zo de instroom te beperken en beter te reguleren.
“Bij arbeidsmigratie dient de verantwoordelijkheid mede bij de werkgevers gelegd te worden. Bij studiemigratie zijn de universiteiten en hogescholen medeverantwoordelijk. Dat zal leiden tot een gezonde beperking van het aantal arbeids- en studiemigranten.”
BIJ1 pleit voor een radicaal eerlijk woonbeleid waarin huren omlaag gaan, leegstand streng wordt aangepakt en sociale woningbouw fors wordt uitgebreid. De partij wil de woningmarkt onttrekken aan speculatie en marktwerking, met sterke overheidsregie, democratische zeggenschap voor bewoners en extra bescherming voor kwetsbare groepen. Hun visie is gericht op betaalbaar, inclusief en duurzaam wonen voor iedereen, waarbij winstbejag en ongelijkheid worden bestreden.
Huren omlaag en maximumprijzen voor alle woningen
BIJ1 wil dat huren fors omlaag gaan, ook in de vrije sector, door bindende maximumprijzen en het verlagen van te hoge huren met terugwerkende kracht. Dit moet betaalbaarheid garanderen en woekerwinsten van huisjesmelkers tegengaan.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
1 miljoen sociale woningen bouwen via Nationaal Bouwbedrijf
De partij wil een Nationaal Bouwbedrijf oprichten dat 1 miljoen sociale woningen bouwt, waarbij projectontwikkelaars die niet betaalbaar bouwen worden buitenspel gezet. Dit moet het woningtekort oplossen en de marktwerking terugdringen.
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
Strenge aanpak van leegstand en onteigening bij langdurige leegstand
Leegstand wordt zwaar beboet en na drie jaar wordt de woning onteigend en toegewezen aan woningzoekenden. Dit voorkomt speculatie en zorgt dat woningen daadwerkelijk worden gebruikt.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Grond en vastgoed terug naar publieke en maatschappelijke handen
BIJ1 wil dat bouw- en landbouwgrond niet in handen is van speculanten, en dat gemeenten bij verkoop van vastgoed voorrang geven aan wooncoöperaties en maatschappelijke projecten. Grote private beleggers en huisjesmelkers worden onteigend.
“Onze grond weer van ons allemaal. Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals...”
“Gemeenten worden verplicht om een transparant register van vrijkomend gemeentelijk vastgoed bij te houden en bij de verkoop voorrang te geven aan wooncoöperaties of andere maatschappelijke projecten en organisaties.”
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
Woningcorporaties volledig onder overheid en democratische controle
Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en worden democratisch bestuurd, met bindende zeggenschap voor bewonerscommissies over begrotingen en investeringen.
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
Extra bescherming en betaalbaarheid voor kwetsbare groepen
Er komen extra klassen binnen de sociale huursector met huren tot €350 voor de meest kwetsbaren, en bredere mogelijkheden voor urgentieverklaringen. De kostendelersnorm, partnertoets en inkomensafhankelijke bijdragen worden afgeschaft om samenwonen makkelijker te maken.
“Voor de meest kwetsbare mensen komt er een extra klasse binnen de sociale huursector, met huren die niet hoger zijn dan € 350 per maand.”
“We maken wetten en regels om kwetsbare huurders beter te beschermen. Weg met de kostendelersnorm. Ook de partnertoets en inkomensafhankelijke bijdragen uit wetten zoals de Participatiewet schaffen we af. Zodat samenwonen voor mensen met een handicap makkelijker wordt.”
Gentrificatie stoppen en recht op terugkeer voor bestaande bewoners
BIJ1 wil gentrificatie tegengaan door bestaande bewoners het recht te geven na renovatie terug te keren voor dezelfde huur, en door lokale ondernemers en cultuur te beschermen.
“We komen met een uitgebreid plan om gentrificatie te stoppen. Mensen die er al woonden, mogen na de verbouwing van hun huurwoning altijd terug verhuizen voor dezelfde huurprijzen. We zorgen dat ook kleine ondernemers en lokale cultuur kunnen blijven.”
Woonomgeving inclusief, toegankelijk en groen maken
De partij wil zoveel mogelijk woningen geschikt maken voor mensen met een handicap, en bestaande en nieuwe wijken testen op toegankelijkheid en vergroenen, met verplichte verduurzaming van huurwoningen.
“Zo veel mogelijk bestaande- en nieuwbouwwoningen maken we geschikt voor mensen met een handicap. Het VN-verdrag Handicap is hierin het uitgangspunt. Ook testen we nieuwe wijken op toegankelijkheid.”
“We maken onze woonomgeving veel groener. Vooral in versteende wijken. Hiermee pakken we hittestress en oversterfte in vooral de armere wijken aan. Verhuurders worden verplicht om woningen op te knappen naar energielabel B of hoger.”
DENK pleit voor een krachtig overheidsbeleid om het woningtekort op te lossen, met nadruk op betaalbaarheid, versnelling van procedures en het tegengaan van discriminatie op de woningmarkt. De partij wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, meer investeren in sociale huur, en strenge maatregelen tegen woningmarktdiscriminatie. Hun visie draait om eerlijke toegang tot wonen voor iedereen, met stevige regie vanuit het Rijk.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en procedures versnellen
DENK ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dat de overheid fors ingrijpt door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Hiervoor willen ze procedures drastisch versnellen, belemmerende regelgeving schrappen en een Rijksbouwbedrijf oprichten. Het doel is om snel meer betaalbare woningen te realiseren.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
Meer investeren in sociale huur en betaalbaar wonen
DENK wil wonen betaalbaar maken door te investeren in sociale huur, inkomensgrenzen te verruimen en huurregulering te versterken. Ze willen dat huren niet harder stijgen dan inkomens en dat de overheid bevoegdheden krijgt om dit te bewaken.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“Wonen moet betaalbaar zijn. DENK wil dat de overheid meer maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat een dak boven het hoofd financieel bereikbaar is voor iedereen.”
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee. De overheid krijgt de bevoegdheden om dit te bewaken.”
Strengere aanpak woningmarktdiscriminatie
DENK wil eerlijke toegang tot de woningmarkt en pakt discriminatie hard aan met zwaardere straffen, mysteryguest-onderzoeken en het uit het beroep zetten van discriminerende makelaars.
Afschaffen kostendelersnorm en bevorderen woningdelen
Om meer woningruimte beschikbaar te maken, wil DENK de kostendelersnorm en andere regels die woningdelen belemmeren afschaffen.
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
Leegstand en braakliggende grond aanpakken
DENK wil gemeenten de mogelijkheid geven om leegstand en onbenutte grond aan te pakken via heffingen.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
BBB kiest voor een restrictief en uitvoerbaar migratie- en asielbeleid, gericht op het beperken van instroom, strengere selectie en het stimuleren van terugkeer. De partij wil internationale verdragen herzien, opvang buiten Europa realiseren, en voorrang voor Nederlanders op de woningmarkt herstellen. Concrete voorstellen zijn onder meer het invoeren van een tweestatusstelsel, beëindigen van voorrang voor statushouders, en het opzeggen van het VN-Vluchtelingenverdrag.
Strengere selectie en beperking asielinstroom
BBB wil de asielinstroom fors beperken door strengere selectie, snelle uitzetting van overlastgevers en het beëindigen van voorrang voor statushouders. Dit moet de druk op opvang, huisvesting en samenleving verminderen en de integratie verbeteren.
“De Wet invoering tweestatusstelsel invoeren. Deze wet maakt onderscheid tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden en beperkt nareis voor beide groepen tot het kerngezin.”
“BBB maakt een einde aan voorrang voor statushouders bij het toekennen van sociale huurwoningen. Iedereen sluit achteraan in de rij van woningzoekers, ook statushouders.”
“Asielzoekers die overlast veroorzaken of crimineel gedrag vertonen, krijgen een spoedprocedure. Zo kunnen zij zo snel mogelijk het AZC verlaten en worden uitgezet.”
“Herhaalde asielaanvragen buiten Schengenzone. Is de asielaanvraag afgewezen, dan moet de asielzoeker eerst Nederland én de Schengenzone verlaten, voordat hij of zij een nieuwe aanvraag kan doen.”
Internationale verdragen herzien en opvang buiten Europa
BBB wil het VN-Vluchtelingenverdrag opzeggen en vervangen door nationaal beleid met een maximum aan instroom. Opvang van vluchtelingen moet zoveel mogelijk buiten Europa plaatsvinden, met deals met derde landen.
“BBB kiest voor een koerswijziging: wij willen het VN Vluchtelingenverdrag in zijn huidige vorm opzeggen en vervangen door een uitvoerbaar nationaal beleid.”
“Opvang in de regio als uitgangspunt. BBB streeft naar opvang buiten Europa, dichter bij het land van herkomst. We sluiten hiertoe deals met derde landen, zodat mensen niet langer de gevaarlijke reis over zee hoeven te maken.”
Strengere eisen aan integratie en participatie
BBB stelt hogere eisen aan integratie, taalbeheersing en participatie voor migranten. Wie niet meedoet, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.
“We gaan veel strenger toezien op het beheersen van de Nederlandse taal. Migranten dienen een verplichte taalcursus te volgen en minimaal B1niveau te behalen.”
“Binnen een jaar volgt iemand een opleiding, doet vrijwilligerswerk of heeft een betaalde baan. Wie dat weigert, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.”
Stimuleren van remigratie en terugkeer
BBB wil remigratie actief stimuleren en bij weigering overgaan tot gedwongen uitzetting. Dit moet bijdragen aan het oplossen van massaimmigratie en integratieproblemen.
“Remigratie stimuleren. Terugkeer naar het land van herkomst kan bijdragen aan oplossingen m.b.t. massaimmigratie en falende integratie. Op remigratie heeft te lang een taboe gerust. Stimuleren van terugkeer hoort te worden opgenomen in het beleid.”
“We stimuleren vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers, maar gaan bij weigering over tot gedwongen uitzetting.”
BVNL pleit voor een drastische vermindering van overheidsbemoeienis, deregulering en het afschaffen van subsidies, met als doel meer individuele vrijheid en minder bureaucratie. De partij wil onder andere het toeslagenstelsel, diverse fondsen en stigmatiserende regelgeving afschaffen, en zet in op transparantie van geldstromen en individuele autonomie, bijvoorbeeld in de zorg. BVNL’s kernvisie is een kleine, transparante overheid die zich beperkt tot kerntaken en burgers maximale regie over hun eigen leven geeft.
Overheid fors verkleinen en subsidies schrappen
BVNL wil de overheid aanzienlijk verkleinen door subsidies, adviesorganen, klimaatbeleid en niet-kerntaken te schrappen. Dit moet leiden tot minder bureaucratie, lagere overheidsuitgaven en meer individuele vrijheid. Het beleid is gericht op het terugdringen van overheidsinvloed en het stimuleren van zelfredzaamheid.
Afschaffen van toeslagen, fondsen en stigmatiserende regelgeving
De partij wil het toeslagenstelsel en diverse fondsen afschaffen, en stigmatiserende terminologie in de sociale zekerheid verwijderen. Dit moet leiden tot meer transparantie, minder bureaucratie en een eerlijker systeem.
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle.”
“Afschaffing van stigmatiserende terminologie in de sociale zekerheid.”
Transparantie en individuele regie in de zorg
BVNL wil alle geldstromen in de zorg inzichtelijk maken en zorg in natura afschaffen ten gunste van het persoonsgebonden budget (PGB), zodat zorgbehoevenden meer regie krijgen en bureaucratie vermindert.
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Inzetten op deregulering in meerdere sectoren
BVNL wil fors inzetten op deregulering, met name op de woningmarkt, arbeidsmarkt, pensioensector en zorg, om onnodige regels te verminderen en de marktwerking te bevorderen.
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
D66 pleit voor een fundamentele doorbraak in het beleid rond wonen, mobiliteit en sociale zekerheid, waarbij het basisrecht op wonen en toegankelijke sociale zekerheid centraal staan. De partij wil het toeslagenstelsel vervangen door één vast bedrag, meer sociale huurwoningen bouwen, en procedures rondom woningbouw en bezwaar versnellen. D66 streeft naar een samenleving waarin vrijheid en zekerheid hand in hand gaan, met concrete maatregelen om wonen betaalbaarder en toegankelijker te maken.
Eén vast bedrag in plaats van toeslagen
D66 wil het complexe toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door één vast bedrag, om zo meer zekerheid en eenvoud te bieden aan burgers. Dit moet het huidige doolhof van regels en terugvorderingen vervangen en bijdragen aan een toegankelijker sociaal zekerheidsstelsel.
“En we schaffen het doolhof van de toeslagen af: in plaats daarvan komt er één vast bedrag.”
Meer sociale huurwoningen en regie op woningbouw
D66 wil wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, en gemeenten meer mogelijkheden geven om grond te kopen en te ontwikkelen. Hiermee wil de partij de woningmarkt eerlijker maken en zorgen dat iedereen een betaalbaar huis kan vinden.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
Snellere bezwaarprocedures en balans tussen recht op wonen en bezwaar
D66 vindt dat het recht op bezwaar nu vaak sterker is dan het recht op een woning en wil bezwaarprocedures versnellen om woningbouwprojecten minder vaak te laten vastlopen.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Doorstroming op de woningmarkt bevorderen
D66 ziet doorstroming als een directe manier om de woningmarkt in beweging te krijgen, zodat mensen een huis kunnen vinden dat past bij hun levensfase.
“Doorstroming is nu de manier om de woningmarkt in beweging te krijgen.”
Meer rechten en zekerheid voor huurders
D66 wil huurders meer bescherming en zeggenschap geven, onder andere over verduurzaming en door het afbouwen van het belastingvoordeel van woningbezit.
JA21 pleit voor een streng en restrictief migratie- en asielbeleid, waarbij nationale soevereiniteit en het beperken van instroom centraal staan. De partij wil onder meer permanente grenscontroles, een lager inwilligingspercentage van asielverzoeken, het afschaffen van voorrang voor statushouders bij huisvesting en het intrekken van de Spreidingswet. Hun visie is gericht op het beschermen van de Nederlandse samenleving tegen de gevolgen van hoge migratie, met nadruk op terugkeer en strikte handhaving.
Permanente grenscontroles en nationale soevereiniteit
JA21 wil de controle over de Nederlandse grenzen terughalen en pleit voor intensievere grensbewaking zolang de asielcrisis voortduurt. Dit moet de instroom van asielzoekers beperken en de nationale zeggenschap herstellen.
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“JA21 herziet de knellende internationale verdragen en legt de soevereiniteit over onze grenzen weer waar hij hoort: bij ons Nederlandse parlement.”
Lager inwilligingspercentage en striktere asielprocedure
De partij wil het aantal toegekende asielverzoeken fors verlagen door het loslaten van het 'voordeel van de twijfel'-principe en strengere beoordeling van aanvragen. Dit moet misbruik tegengaan en de druk op de opvang verminderen.
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen, daartoe investeren we in de IND en de rechtspraak.”
Afschaffen voorrang statushouders en intrekken Spreidingswet
JA21 wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij huisvesting en dat de Spreidingswet wordt ingetrokken, zodat gemeenten niet langer verplicht worden asielzoekers op te nemen.
“De Spreidingswet zo snel mogelijk, maar uiterlijk vóór 1 februari 2026 intrekken om zo een nieuwe verplichte ronde te voorkomen, conform de moties-Eerdmans.”
“Afschaffen voorrangsregeling en wettelijke taakstellingen voor gemeenten met betrekking tot de huisvesting van statushouders.”
Strikte terugkeer en aanpak illegaliteit
De partij benadrukt dat afgewezen asielzoekers daadwerkelijk moeten terugkeren en illegaliteit niet wordt getolereerd. Dit moet de effectiviteit van het asielbeleid vergroten en de druk op de samenleving verlichten.
“Dat afwijzing ook echt terugkeer betekent: illegaliteit vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
Einde aan asielhoppen en strikte toepassing Dublinverordening
JA21 wil voorkomen dat asielzoekers doorreizen naar Nederland als ze al in een ander veilig land asiel hadden kunnen aanvragen, in lijn met de Dublinverordening.
“Einde aan ‘asielhoppen’: directe strikte naleving van het principe dat asielzoekers asiel moeten aanvragen in het eerste veilige land op hun route (conform de Dublinverordening), terugsturen van asielzoekers die doorreizen naar Nederland.”
GroenLinks-PvdA wil speculatie met grond en woningen stevig aanpakken en de winsten hiervan inzetten voor de samenleving, met als doel woningen bereikbaar te maken voor mensen in plaats van speculanten. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het afromen van grondspeculatiewinsten, landelijke opkoopbescherming, en het actief terugbrengen van grond in publieke handen. De partij benadrukt dat wonen een recht is en geen verdienmodel voor investeerders.
Speculatiewinsten afromen en inzetten voor woningbouw
GroenLinks-PvdA vindt dat de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging niet naar speculanten moet gaan, maar naar de samenleving. Dit moet bijdragen aan het oplossen van de woningnood en het financieren van woningbouw.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
Landelijke opkoopbescherming tegen speculatie
De partij wil voorkomen dat woningen worden opgekocht door beleggers en speculanten, zodat deze beschikbaar blijven voor mensen die er daadwerkelijk willen wonen. Dit moet starters beschermen en leegstand tegengaan.
Actief grond terugbrengen in publieke handen
GroenLinks-PvdA wil dat de overheid actief grond opkoopt om deze weer in publieke handen te brengen, zodat de bestemming van schaarse grond beter kan worden gestuurd richting woningbouw in plaats van speculatie.
“Daarom gaan we actief grond opkopen zodat grond weer in publieke handen komt...”
Aanpakken van leegstand en vastgoedspeculatie
De partij wil vastgoedspeculanten aanpakken die woningen leeg laten staan, om zo het woningaanbod te vergroten en speculatie te ontmoedigen.
“We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan.”
Het CDA kiest in haar verkiezingsprogramma voor een streng en beheersbaar migratie- en asielbeleid, met nadruk op het beperken van instroom en het versnellen van procedures. De partij stelt voor asielaanvragen buiten Europa af te handelen, tijdelijke vergunningen te hanteren, en strengere regels voor terugkeer van afgewezen asielzoekers. De kern van hun visie is dat migratie fors moet worden beperkt om de draagkracht van de samenleving te waarborgen.
Asielaanvragen buiten Europa en strengere terugkeer
Het CDA wil asielaanvragen buiten Europa laten plaatsvinden en stelt strengere eisen aan terugkeer van afgewezen asielzoekers. Hiermee wil de partij mensensmokkel tegengaan en de instroom beheersbaar maken, omdat zij migratie als belangrijkste oorzaak van bevolkingsgroei en druk op de samenleving ziet.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar.”
“We steunen een nieuw veilig derde land-concept waarmee asielaanvragen ook in een veilig derde land buiten de EU worden onderzocht en het huidige bandencriterium wordt losgelaten in overeenstemming met de geldende verdragen.”
“Het is strafbaar voor uitgeprocedeerde asielzoekers om niet mee te werken aan terugkeer naar het land van herkomst.”
Tijdelijke asielvergunningen en beperking gezinshereniging
Het CDA pleit voor tijdelijke asielvergunningen en het beperken van gezinshereniging tot het kerngezin. Dit moet de instroom verder beperken en het asielbeleid strenger en selectiever maken.
“We zijn voorstander van de maatregelen uit de Asielnoodmaatregelenwet waarin we kiezen voor tijdelijke asielvergunningen, gezinshereniging terugbrengen tot het kerngezin, de voornemenprocedure bij de IND afschaffen, uitbreiding van de ongewenstverklaring en de maatregelen die het stapelen van asielverzoeken onmogelijk maakt.”
Strenge sturing op alle vormen van migratie
Het CDA wil op alle vormen van migratie streng sturen, omdat zij de huidige bevolkingsgroei als onhoudbaar beschouwen. Dit standpunt is breder dan alleen asiel en betreft ook arbeids- en gezinsmigratie.
“Onze bevolking zal de komende jaren hard groeien. Dat kan onze samenleving niet dragen. Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde’...”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor streng milieubeleid, het terugdringen van autogebruik, en het stoppen van nieuwe wegen en wegverbredingen. Hun visie is gericht op het verminderen van vervuiling, het beschermen van natuur en gezondheid, en het stimuleren van duurzame mobiliteit en milieuzones.
Geen nieuwe wegen of wegverbredingen
De PvdD stelt dat meer asfalt niet de oplossing is voor files en juist leidt tot meer autogebruik en vervuiling. Daarom willen ze stoppen met de aanleg van nieuwe wegen en het verbreden van bestaande wegen, met expliciete voorbeelden zoals de A27 bij Amelisweerd.
“Daarom komen er geen nieuwe wegen en geen verbreding van bestaande wegen. Dat betekent dat onder andere de verbreding van de A27 bij Amelisweerd niet doorgaat.”
Strenge milieuzones en snelheidsbeperkingen
Om de uitstoot van broeikasgassen en fijnstof te verminderen en de verkeersveiligheid te vergroten, wil de PvdD strenge milieuzones uitbreiden en snelheidslimieten invoeren, vooral nabij natuurgebieden.
“We werken actief samen met gemeenten en provincies om strenge milieuzones, zoals zero-emissie zones, in te stellen en uit te breiden.”
“In de buurt van natuurgebieden gelden nachtelijke snelheidsbeperkingen in het belang van de veiligheid van alle levende wezens.”
“Om de verkeersveiligheid te verbeteren krijgen auto’s een snelheidslimiet. Er is geen reden waarom een auto 180 km per uur moet kunnen rijden.”
Meer trajectcontroles voor verkeersveiligheid
De PvdD ziet trajectcontroles als effectief middel om het aantal ongelukken te verminderen en wil deze daarom uitbreiden.
“Op wegen met trajectcontrole gebeuren 30% minder ongelukken. Daarom komen er meer trajectcontroles.”
De SGP erkent de woningnood als een urgent probleem en pleit voor het versnellen en vereenvoudigen van woningbouw, onder meer door het verminderen van bezwaarprocedures en het invoeren van een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten. De partij wil daarnaast het aanbod van verschillende woonvormen vergroten en de financieringsmogelijkheden voor starters en eenverdieners verbeteren. Hun visie is gericht op een gevarieerd en betaalbaar woningaanbod, met minder bureaucratie en meer ruimte voor lokale oplossingen.
Minder bezwaarprocedures en snellere woningbouw
De SGP wil juridische procedures rond woningbouw beperken om vertraging te voorkomen en de positie van woningzoekenden te versterken. Dit moet bijdragen aan het sneller aanpakken van de woningnood.
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen. Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Vergroten van het woningaanbod en woonvormen
De SGP wil het woningaanbod vergroten door nieuwe woonvormen te stimuleren, het bouwen van mantelzorg- en familiewoningen te vergemakkelijken en de financieringsruimte voor starters en eenverdieners niet onnodig te beperken.
Meer regie voor Rijksoverheid, ruimte voor lokale afwegingen
De SGP vindt dat de Rijksoverheid de regie moet nemen bij het woningbouwbeleid, maar dat provincies en gemeenten ruimte moeten houden voor eigen keuzes, met aandacht voor factoren als migratie en echtscheidingsproblematiek.
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren. Er moet meer aandacht komen voor de toegenomen vraag naar woningen, zoals de impact van migratie en van echtscheidingsproblematiek.”
De VVD richt zich in haar verkiezingsprogramma op het terugdringen van bureaucratie, het verminderen van regeldruk en het schrappen van overbodige wet- en regelgeving. De partij wil aantoonbaar regels schrappen per kabinetsperiode, procedures versnellen en jaarlijks regels evalueren en verwijderen. Het doel is een efficiëntere overheid, meer ruimte voor ondernemers en burgers, en een economie die minder wordt belemmerd door overregulering.
Aantoonbaar schrappen van wet- en regelgeving
De VVD wil dat alle departementen verplicht worden om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen. Dit moet de regeldruk en complexiteit verminderen en de overheid efficiënter maken. De partij kiest hiermee expliciet voor minder regels in plaats van meer, en wil zo de samenleving meer ademruimte geven.
“Met de Wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering verplichten we alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
Jaarlijks regels schrappen via commissie STOER
De VVD zet het programma Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving (STOER) voort, waarbij jaarlijks een overzicht wordt gemaakt van regels die kunnen worden geschrapt. De adviezen van deze commissie worden in beginsel overgenomen, om zo structureel te blijven dereguleren.
“Het programma Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving (STOER), zetten we door. Deze commissie maakt jaarlijks een overzicht van regels die we kunnen schrappen en we nemen deze adviezen in beginsel over.”
Vergunningsprocedures versnellen en meldplichten invoeren
De VVD wil dat procedures voor het aanvragen van vergunningen, vooral bij het mkb, drastisch versneld worden. Als een eenvoudige aanvraag langer duurt dan de geldende termijn, wordt deze automatisch goedgekeurd, mits belangen van derden niet worden geschaad. Ook wil de partij vaker meldplichten in plaats van vergunningsplichten.
“We willen dat procedures voor het aanvragen van vergunningen, vooral bij het mkb, drastisch versneld worden. Als uiterste stok willen we dat wanneer ondernemers voor een eenvoudige aanvraag bij de overheid langer moeten wachten dan de geldende termijn, deze aanvraag automatisch wordt goedgekeurd, onder de voorwaarde dat belangen van derden niet worden geschaad.”
“We werken vaker met meldplichten in plaats van vergunningsplichten en zorgen dat initiatieven van ondernemers en verenigingen niet onnodig vastlopen in een overdaad aan regels.”
Minder vergunningen en minder onderzoek bij bouwprojecten
De VVD wil dat voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig is en dat minutieuze natuuronderzoeken worden vervangen door standaardonderzoeken. Dit moet bouwprocedures versnellen en onnodige vertragingen tegengaan.
“We zorgen ervoor dat je voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig hebt. We stoppen met minutieuze natuuronderzoeken naar heel specifieke planten en dieren, maar gaan werken met standaardonderzoeken.”
De ChristenUnie pleit voor een vereenvoudiging en hervorming van complexe regelgeving, belastingen en sociale zekerheid, met als doel een eerlijker en toegankelijker systeem voor burgers. Ze willen bureaucratie verminderen, toeslagen vervangen door eenvoudige belastingkortingen, en jaarlijks concrete vereenvoudigingen doorvoeren. De partij benadrukt dat regels alleen mogen blijven bestaan als ze daadwerkelijk bijdragen aan hun doel en niet onnodig belastend zijn.
Jaarlijkse vereenvoudiging van regels, belastingen en sociale zekerheid
De ChristenUnie vindt dat het huidige stelsel van regels, belastingen en sociale zekerheid te complex is en burgers en organisaties onnodig belast. Ze willen jaarlijks een pakket aan vereenvoudigingen verplicht stellen, zodat het systeem begrijpelijker en eerlijker wordt. Dit moet leiden tot minder administratieve druk, meer vertrouwen in de overheid en een betere dienstverlening.
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
“Bij alle bestaande (beleids)regels wegen we af of ze nodig zijn, of ze bijdragen aan het beoogde doel en wat het kost (in euro’s en moeite) om ze uit te voeren. Alle regels die deze toets niet doorstaan, worden afgeschaft.”
“Om geen tijd te verliezen introduceren we een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten we de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
FVD is zeer kritisch op het huidige beleid rondom beleidsdoorrekeningen door het Centraal Planbureau (CPB) en pleit voor afschaffing van planbureaus zoals het CPB. Ze vinden dat het CPB alleen voorstellen binnen bestaande kaders doorrekent en daarmee fundamentele koerswijzigingen blokkeert. FVD wil dat politiek draait om visie en fundamentele keuzes, niet om technocratische beperkingen.
CPB-doorrekeningen beperken fundamentele beleidskeuzes
FVD stelt dat het CPB alleen voorstellen doorrekent die binnen de huidige beleidskaders passen, waardoor radicale of fundamentele beleidswijzigingen niet serieus worden meegenomen in de verkiezingsstrijd. Dit belemmert volgens FVD het democratische debat en de mogelijkheid om echt andere keuzes te maken.
“Met de huidige doorrekeningssystematiek is echter iets grondig mis. Want het Centraal Planbureau wil enkel voorstellen in overweging nemen die binnen de huidige beleidskaders vallen.”
“Als dat soort vragen buiten de reikwijdte van het CPB vallen - wat héb je dan aan een ‘doorrekening’?”
Afschaffen van planbureaus zoals het CPB
FVD wil planbureaus zoals het CPB, SCP, SER en PBL volledig afschaffen, omdat zij vinden dat beleid niet door technocraten en lobbyclubs bepaald moet worden, maar door gekozen politici.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
De SP richt zich in haar verkiezingsprogramma op het beschermen van arbeidsmigranten tegen uitbuiting en het aanpakken van misstanden in de uitzendbranche. De partij stelt voor om werkgevers te scheiden van huisbazen, de Arbeidsinspectie uit te breiden, een vergunningstelsel voor uitzendbureaus in te voeren en strikte taaleisen te stellen in gevaarlijke sectoren. Hiermee wil de SP misstanden bestrijden en de positie van arbeidsmigranten structureel verbeteren.
Arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting
De SP wil arbeidsmigranten beschermen tegen slechte arbeids- en woonomstandigheden, die volgens de partij het gevolg zijn van een verdienmodel van bedrijven en uitzendbureaus met lage lonen. Door werkgevers te verbieden ook huisbaas te zijn, de Arbeidsinspectie uit te breiden en een vergunningstelsel voor uitzendbureaus in te voeren, wil de SP de pakkans voor malafide bedrijven vergroten en misstanden effectief aanpakken.
“We gaan arbeidsmigranten beschermen tegen werkgevers door niet langer toe te staan dat die ook hun huisbaas zijn. De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus. Hierbij wordt meteen een boete ingesteld die uitgekeerd wordt aan de arbeidsmigranten voor eventuele terugkeer of als overbruggingsbudget. Er komen strikte taaleisen voor arbeidsmigranten die in potentieel gevaarlijke sectoren werken, zoals de bouw.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma