Verkiezingsprogramma's 2025 overwat zeggen de partijen GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA, SGP, CU, Volt, JA21 over De energie markt van olie en gas is voor NL instabieler geworden, tevens is dit van groot belang voor bedrijven en burgers. Ook voor klimaatbeheersing is beperken van energieverbruik belangrijk. Vervangende energiebronnen en beperken van energieverbruik is nu een versnipperd gebied. Een plan met visie, logische planning en uitvoering over het hele ketenproces voor heel NL is nodig.
JA21 vindt dat de energiemarkt voor Nederland te instabiel en te duur is geworden door afhankelijkheid van olie en gas en een versnipperd beleid rond alternatieve energie. De partij pleit voor een energiesysteem dat draait om betrouwbaarheid en betaalbaarheid, met kernenergie als speerpunt, behoud van fossiele infrastructuur zolang alternatieven ontbreken, en een nationale regie op de energiemix. JA21 verwerpt versnipperd beleid en wil een duidelijke, nationale visie en planning over de hele energieketen, waarbij betaalbaarheid voor burgers en bedrijven centraal staat.
Kernenergie als fundament van het energiesysteem
JA21 ziet kernenergie als de structurele oplossing voor leveringszekerheid, betaalbaarheid en het verminderen van netcongestie. De partij wil grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales en innovatieve technologieën, en stelt kernenergie centraal in de nationale energievisie.
“JA21 kiest voor een betrouwbaar, betaalbaar energie- en klimaatbeleid op Nederlandse voorwaarden. Kernenergie staat hierin centraal.”
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie. Het is daarmee een onmisbare pijler in een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.”
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Zo snel mogelijk beginnen met de gefaseerde bouw van vier kerncentrales.”
“Meerdere SMR’s (kleine kerncentrales) laten produceren in Nederland vóór 2035.”
Behoud fossiele infrastructuur tot volwaardige alternatieven
JA21 wil de bestaande fossiele sector en infrastructuur behouden zolang duurzame alternatieven niet volwaardig zijn, om leveringszekerheid en betaalbaarheid te waarborgen. Het versneld afbouwen van fossiel wordt als onrealistisch en schadelijk gezien.
“Fossiele brandstoffen niet afschrijven zolang er geen volwaardige alternatieven zijn.”
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten. In Groningen mag aardgas op een verantwoorde manier gewonnen (blijven) worden en we intensiveren de gaswinning in de Noordzee.”
Nationale regie en energiesoevereiniteit
JA21 wil dat Nederland zelf de regie voert over de energiemix en niet afhankelijk is van Brussel of versnipperd beleid. De partij pleit voor een nationale visie, logische planning en uitvoering over de hele energieketen.
“Energiesoevereiniteit; nationale zeggenschap over de energiemix. Niet Brussel, maar Nederland bepaalt zelf hoe we energie opwekken.”
“We hebben in Nederland een hoogwaardige energiesector, maar toch zien we bedrijven sluiten of vertrekken naar landen met lagere energiekosten en minder regeldruk.”
“De balans weer terug: een energiesysteem gebaseerd op betrouwbaarheid en betaalbaarheid.”
Betaalbaarheid en concurrentiekracht centraal
JA21 stelt betaalbaarheid voor gezinnen en bedrijven centraal en wil geen extra nationale belastingen of heffingen bovenop Europese regels. De partij wil de energiekosten verlagen en de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie beschermen.
“Betaalbare energie voor gezinnen en bedrijven.”
“De btw op energie verlagen.”
“Het Opslag Duurzame Energie-onderdeel binnen de energiebelasting schrappen.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Een gelijk speelveld voor onze energiesector door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België. Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
Pragmatische benadering van duurzaamheid en energiebesparing
JA21 ondersteunt duurzaamheid en energiebesparing alleen als het economisch rendeert en wil inzetten op isolatie van woningen, maar verwerpt symboolpolitiek en dwangmaatregelen.
Investeren in netversterking en opslag
JA21 erkent het probleem van netcongestie en wil prioriteit geven aan uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet en investeren in opslagmogelijkheden.
Volt erkent dat de energievoorziening in Nederland door afhankelijkheid van olie en gas instabieler is geworden en pleit daarom voor een samenhangend, nationaal én Europees plan gericht op duurzame energie, energiebesparing en het uitfaseren van fossiele bronnen. Hun kernvoorstellen zijn: centrale regie op de energietransitie, een Europese Energie-unie, versneld afbouwen van gas en olie, en het ontwikkelen van een integrale visie en planning over de hele energieketen. Volt wil duidelijke, wettelijk vastgelegde doelen, met een sterke rol voor de overheid in regie, infrastructuur en uitvoering.
Centrale regie en integrale visie op energietransitie
Volt vindt dat versnippering en gebrek aan visie de energietransitie belemmeren en pleit voor centrale regie, logische planning en uitvoering over de hele keten. Dit moet zorgen voor een stabiel, betaalbaar en duurzaam energiesysteem voor burgers en bedrijven.
“Nederland komt niet vooruit door beleid dat niet op elkaar aansluit en een gebrek aan visie.”
“We kiezen voor een toekomstbestendig Nederland waarin wonen, werken, natuur, landbouw en mobiliteit duurzaam samengaan. Met centrale regie en duidelijke keuzes voor een schone toekomst richten we onze ruimte zo goed mogelijk in.”
“We investeren in één gecoördineerde Europese aanpak om klimaatneutraliteit en energieonafhankelijkheid te bereiken in plaats van de 27 verschillende nationale aanpakken.”
“Energie moet duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar zijn. Daarom bouwen we aan een Europese Energie-unie: één sterk systeem voor duurzame energie, slimme energienetten en duidelijke regels.”
Versneld afbouwen van olie en gas, stoppen met fossiele subsidies
Volt wil de afhankelijkheid van olie en gas snel verminderen door het uitfaseren van fossiele energie, het stoppen van fossiele subsidies en het niet meer toestaan van nieuwe boringen. Dit moet de energievoorziening minder kwetsbaar maken voor geopolitieke schokken en bijdragen aan het klimaatdoel.
“We stoppen per direct met fossiele subsidies in Nederland én in de EU. Op dit moment besteedt Nederland miljarden aan fossiele vrijstellingen en subsidies aan vervuilers.”
“Er worden geen nieuwe vergunningen meer afgegeven voor olie- en gasboringen en het openen van nieuwe kolenmijnen. Dit betekent ook dat er geen nieuwe boringen in de Noordzee en Waddenzee toegestaan worden.”
“We zorgen dat het verbruik van aardgas in Nederlandse elektriciteitscentrales tussen nu en 2035 elk jaar afneemt.”
Europese Energie-unie en gezamenlijke infrastructuur
Volt ziet Europese samenwerking als essentieel om de energievoorziening stabieler en minder afhankelijk van externe olie- en gasmarkten te maken. Ze willen gezamenlijke inkoop, infrastructuur en regelgeving voor duurzame energie en waterstof.
“We breiden de al bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uit. We nemen barrières weg in de vergunningverlening waardoor we sneller elektriciteitsnetwerken kunnen bouwen. We zorgen dat landen meer gaan samenwerken op het gebied van energiebeleid.”
“We kopen gezamenlijk Europees waterstof en gas in. Daarmee voorkomen we onnodige concurrentie in de EU.”
“We pleiten voor een Nederlandse en Europese strategie op het gebied van CO₂.”
Overheid neemt regie op verduurzaming en infrastructuur
Volt wil dat de overheid de regie neemt bij het uitrollen van duurzame alternatieven, zoals warmtenetten, energieopslag en isolatie, om versnippering tegen te gaan en de energietransitie te versnellen.
“We willen dat de Rijksoverheid regie neemt op de aanleg van warmtenetten.”
“De overheid neemt onzekerheid over de kosten voor huishoudens weg en zorgt voor duidelijke landelijke kaders, zodat gemeenten niet ieder hun eigen bedrijf oprichten maar kunnen deelnemen aan efficiënte en transparante warmtebedrijven op regionaal niveau.”
“Energieopslag is cruciaal bij een energiemix met veel zonne- en windenergie. We zorgen dat de overheid de regie neemt bij het door de markt uitrollen van alle vormen van energieopslag, waardoor het het elektriciteits- en warmtenet wordt ontlast.”
“We hervormen de subsidies voor verduurzaming. Niet de bewoner, maar de overheid moet de kosten voor isolatie voorschieten.”
Duidelijke, wettelijk vastgelegde doelen en planning
Volt wil wettelijk vastleggen dat Nederland en de EU in 2040 klimaatneutraal zijn, met concrete afspraken en een sterke uitvoeringsorganisatie, zodat bedrijven en burgers weten waar ze aan toe zijn.
“We kiezen daarom voor een helder en ambitieus klimaatbeleid. We leggen wettelijk vast dat we in 2040 klimaatneutraal zijn. Geen vage beloften, maar duidelijke afspraken. In Nederland en in de EU.”
“We waarborgen tegelijk een consistent en stabiel wettelijk kader gericht op voorspelbaarheid en investeringszekerheid.”
D66 erkent dat de Nederlandse energievoorziening door afhankelijkheid van olie en gas instabieler is geworden en ziet het beperken van energieverbruik en het versneld overstappen op duurzame energie als essentieel voor bedrijven, burgers en het klimaat. De partij pleit voor een nationale, integrale aanpak met duidelijke planning en uitvoering over de hele energieketen, waarbij leveringszekerheid, betaalbaarheid en onafhankelijkheid centraal staan. D66 zet in op een mix van groene energie, snelle netverzwaring, Europese samenwerking en het versneld afbouwen van fossiele bronnen, ondersteund door concrete investeringen en wetgeving.
Nationale regie en integrale planning energietransitie
D66 vindt dat versnippering in het energiebeleid moet worden doorbroken en pleit voor een nationaal plan met visie, logische planning en uitvoering over de hele keten. Dit is nodig om leveringszekerheid, betaalbaarheid en onafhankelijkheid te waarborgen, en om versneld te verduurzamen.
“Onze energie moet voor iedereen betrouwbaar, betaalbaar en beschikbaar zijn. En D66 wil voor onze energie niet meer afhankelijk zijn van foute regimes. Daarom kiezen we voor een slimme mix van zon, wind, groene waterstof en andere bronnen.”
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en op land, in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van schone energie. Daarbij investeren we uitgebreid in energie-opslag om netcongestie te verminderen.”
“Nederland neemt het voortouw voor een sterk Europees energiesysteem. We willen samen met andere landen stroomnetwerken delen en energieopslag organiseren. Ook werken we samen aan wind op zee, groene waterstof en betrouwbare netwerken onder de Noordzee.”
“We stellen per sector een duidelijke einddatum voor fossiele technieken en we maken duidelijke plannen voor de overstap naar duurzame alternatieven. Zo weten bedrijven waar ze aan toe zijn en kunnen investeerders duurzame keuzes maken.”
Versneld afbouwen van fossiele energie en importonafhankelijkheid
D66 wil de afhankelijkheid van olie en gas, vooral uit instabiele of autoritaire landen, zo snel mogelijk beëindigen. Fossiele subsidies worden versneld afgebouwd en gaswinning in Nederland wordt uitgefaseerd, met behoud van leveringszekerheid via moderne gascentrales zolang nodig.
“We stoppen zo snel mogelijk met het importeren van gas, en vloeibaar gas in het bijzonder, van landen met autoritaire leiders.”
“Gaswinning in de overige kleine velden op land en onder de Waddenzee wordt volledig afgebouwd en niet uitgebreid.”
“We stoppen met het verbranden van hout om stroom op te wekken. We stoppen stap voor stap met de inzet van biomassa voor elektriciteit. Alleen hoogwaardig gebruik van reststromen blijft toegestaan, bijvoorbeeld als grondstof voor nieuwe producten of in sectoren zonder groen alternatief.”
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting.”
Snelheid en efficiëntie in uitvoering en vergunningen
D66 ziet trage procedures als een groot knelpunt en wil deze versnellen om de energietransitie daadwerkelijk te realiseren. Ook wordt ingezet op het opleiden van technisch personeel en het aantrekken van vakmensen uit Europa.
“De energietransitie vraagt snelheid, maar veel van de procedures die er nu zijn, vertragen juist. Om die reden wil D66 dat procedures voor vergunningen korter en efficiënter worden.”
“We zorgen voor extra technisch personeel. Ook maken we het mogelijk dat mbo’ers uit heel Europa aan de slag kunnen.”
Europese samenwerking voor leveringszekerheid en innovatie
D66 beschouwt Europese samenwerking als essentieel voor een stabiel, duurzaam en onafhankelijk energiesysteem. Nederland moet hierin het voortouw nemen, onder meer door het delen van netwerken, gezamenlijke opslag en innovatie.
“Voor een stabiel Europees energiesysteem zonder CO2-uitstoot zetten we ons in voor een betere aansluiting van Nederland op stroommarkten in omringende landen.”
“Nederland neemt het voortouw voor een sterk Europees energiesysteem. We willen samen met andere landen stroomnetwerken delen en energieopslag organiseren.”
“Met D66 neemt Nederland het voortouw in Europa. Te vaak verzanden we in Haagse regelruzies en blokkades. Het is tijd voor Europese oplossingen, zoals voor schone energie, innovatie, eerlijke kansen en stabiliteit in een instabiele wereld.”
De PVV verwerpt het huidige klimaat- en energietransitiebeleid en wil de focus verleggen naar leveringszekerheid en betaalbaarheid van energie, zonder verplichte verduurzaming of beperking van energieverbruik. De partij pleit voor het openhouden van kolen- en gascentrales, uitbreiding van kernenergie, meer gas- en oliewinning, en het stoppen van subsidies en verplichtingen voor duurzame energiebronnen zoals wind- en zonne-energie. Een nationale, centrale visie op de energieketen ontbreekt; de nadruk ligt op het afschaffen van versnipperd klimaatbeleid en het waarborgen van goedkope energie voor burgers en bedrijven.
Geen verplichte verduurzaming of beperking energieverbruik
De PVV vindt dat burgers en bedrijven niet verplicht moeten worden om hun energieverbruik te beperken of te verduurzamen, omdat dit leidt tot hoge kosten en energiearmoede. De partij verzet zich tegen overheidsbemoeienis en campagnes gericht op energiebesparing en verduurzaming.
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Ook stoppen we met alle betutteling van de overheid, zoals de klimaatcampagne Zet ook de knop om: 'gebruik een herbruikbaar tasje, gebruik wasbare luiers, eet vaker vega(n), maak je eigen compost, douche korter' – de lijst met belachelijke tips is eindeloos.”
Focus op leveringszekerheid en betaalbaarheid
De partij wil het ministerie van Klimaat en Groene Groei vervangen door een ministerie van Betaalbare Energie, met als doel leveringszekerheid en lagere energielasten in plaats van CO2-reductie. De PVV wil de btw op energie verlagen en geen accijnsverhogingen op brandstof.
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei veranderen we in het ministerie van Betaalbare Energie: geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
“De PVV wil de btw op energie verlagen van 21 naar 9%.”
“Ook willen we iets doen aan de hoge energiekosten. Sinds de oorlog in Oekraïne is de gasprijs meer dan verdubbeld.”
Stoppen met wind- en zonne-energie, inzetten op kernenergie en fossiel
De PVV wil geen nieuwe windturbines of zonneparken meer, bestaande windturbines waarover klachten zijn afbreken, en juist inzetten op het openhouden van kolen- en gascentrales en het bouwen van nieuwe kerncentrales. Ook wil de partij meer gas- en oliewinning op de Noordzee en op land.
Afschaffen versnipperd klimaatbeleid en subsidies
De PVV wil stoppen met de energietransitie, zich terugtrekken uit het Klimaatakkoord van Parijs, de Klimaatwet intrekken, en alle klimaatsubsidies en -fondsen schrappen. Er komt geen nationaal plan voor de hele energieketen gericht op verduurzaming; de partij kiest voor het beëindigen van bestaande versnipperde initiatieven.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
“Terugtrekken uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs; Klimaatwet intrekken”
“Klimaatfonds schrappen; Klimaatberaad opdoeken”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
Oplossen netcongestie, geen integrale ketenvisie
De PVV erkent het probleem van netcongestie, maar koppelt dit niet aan een integrale visie op de energieketen of verduurzaming. De partij wil vooral de huidige problemen met het elektriciteitsnet oplossen, zonder een nationaal plan voor de hele keten.
De SP pleit voor een volledig publiek en centraal aangestuurd energiesysteem, waarbij Nederland versneld afstapt van olie en gas en inzet op schone energiebronnen als zon, wind en groene waterstof. Ze willen een einde aan marktwerking, versnippering en afhankelijkheid van instabiele fossiele markten, en kiezen voor een nationale visie met publieke regie over de hele energieketen. Betaalbaarheid, leveringszekerheid en klimaatrechtvaardigheid staan centraal, met concrete investeringen in infrastructuur, opslag en democratische zeggenschap.
Energievoorziening volledig in publieke handen
De SP wil de energievoorziening nationaliseren en marktwerking beëindigen om versnippering, instabiliteit en winstbejag tegen te gaan. Door publieke regie en centrale planning moet de energietransitie eerlijk, betaalbaar en betrouwbaar worden, met een duidelijke visie en uitvoering over de hele keten.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“Wij stoppen met marktwerking in de warmtesector: energie is een basisbehoefte, geen verdienmodel. Door publieke zeggenschap te herstellen, zorgen wij voor betaalbare warmte, betrouwbare levering en aandacht voor publieke waarden.”
“Netbeheerders krijgen hiervoor publieke steun en duidelijke regie.”
Versneld afbouwen olie en gas, geen nieuwe projecten
De SP wil zo snel mogelijk stoppen met olie- en gaswinning, geen nieuwe vergunningen meer verlenen, en bestaande productie versneld afbouwen. Dit moet Nederland minder afhankelijk maken van instabiele fossiele markten en bijdragen aan klimaatdoelen.
“Er komt een stop op olie en gasprojecten. We verlenen geen vergunningen meer voor het uitbouwen van olie en gasprojecten en bouwen onze huidige olie en gasproductie zo snel mogelijk af.”
“De SP staat gaswinning onder de Waddenzee niet toe. Bestaande gaswinning op de Noordzee wordt zo snel mogelijk afgebouwd en waar deze een gevaar vormt voor de natuur, wordt zij direct stopgezet.”
“Gaswinning mag nooit meer. Niet in Groningen, niet in NoordDrenthe en niet in kleine gasvelden.”
Investeren in schone energie en infrastructuur
De SP kiest voor grootschalige investeringen in wind op zee, zonnepanelen, groene waterstof en een toekomstbestendig elektriciteitsnet met opslagcapaciteit. Kernenergie en biomassa worden uitgesloten; de focus ligt op snelle, schone en betaalbare alternatieven.
“Wij investeren in het uitbreiden van windparken op zee, zonnepanelen op alle geschikte daken, aardwarmte en een toekomstbestendige energieinfrastructuur voor elektriciteit en groene waterstof, met opslagcapaciteit voor de (tijdelijk) overtollige elektriciteit.”
“We investeren fors in uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet, zodat nieuwe windparken, zonnepanelen en laadpalen kunnen worden aangesloten.”
“Voor energie die betaalbaar, schoon en snel is. Dus geen kernenergie. Nieuwe kerncentrales zijn extreem duur, bouwtijden lopen altijd uit en leveren pas over tientallen jaren stroom.”
“We stoppen met houtgestookte biomassacentrales. Die zorgen voor vieze lucht, gezondheidsschade bij omwonenden en extra CO₂-uitstoot.”
Nationale visie en centrale planning voor energietransitie
De SP benadrukt het belang van een nationale visie, logische planning en uitvoering over het hele ketenproces, om versnippering tegen te gaan en de energietransitie effectief en rechtvaardig te maken.
“Dit investeringsplan versnelt procedures en de bouw van woningen, de energievoorziening, het spoor en de drinkwatervoorziening, waarmee structureel de toekomstige economie van het moderne Nederland wordt versterkt.”
“De economie moet veranderen om de klimaatdoelen te halen en dat biedt juist de mogelijkheid om die verandering eerlijk te laten verlopen. Met publieke regie en meer democratische zeggenschap.”
Onafhankelijkheid van instabiele en onvrije landen
De SP wil de energie- en grondstoffenvoorziening onafhankelijk maken van autoritaire regimes en instabiele markten, door een robuust, democratisch en duurzaam energiesysteem op te bouwen met Europese partners.
“Onze energie en grondstoffenvoorziening maken we onafhankelijk van autoritaire regimes. We bouwen een robuust energiesysteem op met Europese partners, gericht op democratische zeggenschap en duurzaamheid.”
Energieverbruik beperken en betaalbaarheid waarborgen
De SP zet in op het beperken van energieverbruik door isolatie, zonnepanelen op alle geschikte daken en verlaging van energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven, om energie betaalbaar te houden en het klimaat te beschermen.
FVD erkent de instabiliteit van de energievoorziening, maar wijt dit aan klimaatbeleid en het afbouwen van fossiele brandstoffen. Hun kernvoorstel is het volledig stoppen met klimaatbeleid, het hervatten en uitbreiden van gas- en olieproductie, het heropenen van kolencentrales en grootschalige inzet op kernenergie, met als doel goedkope, stabiele energie voor burgers en bedrijven. FVD verwerpt energiebesparing en verduurzaming als beleidsdoel en pleit voor nationalisatie van de energiesector en het schrappen van alle klimaatregels.
Stoppen met klimaatbeleid en energietransitie
FVD ziet het huidige klimaat- en energiebeleid als oorzaak van instabiliteit en hoge kosten, en wil daarom alle klimaatmaatregelen, CO₂-doelen en de energietransitie volledig beëindigen. Zij stellen dat fossiele energiebronnen ruim voorradig zijn en noodzakelijk voor betaalbare, betrouwbare energie, en dat beperking van energieverbruik of verduurzaming niet nodig is.
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We trekken de Klimaatwet in en zeggen het Parijsakkoord op.”
“We schaffen alle klimaatregels, zodat energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt.”
“We laten CO₂-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
Hervatten en uitbreiden van gas- en olieproductie
FVD wil de energiezekerheid herstellen door gaswinning in Groningen te hervatten, nieuwe olie- en gasvelden te ontwikkelen en gaswinning op de Noord- en Waddenzee uit te breiden. Dit moet zorgen voor goedkope energie en economische baten voor Nederland.
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee.”
“We zoeken actief naar nieuwe gas- en olievelden op land en zee, zodat we onze energiezekerheid op lange termijn veiligstellen.”
Heropenen kolencentrales en grootschalige inzet op kernenergie
FVD wil direct gesloten kolencentrales heropenen en tien nieuwe kerncentrales bouwen, inclusief investeren in thorium, om zo een stabiele, goedkope en autonome energievoorziening te garanderen.
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
Nationaliseren van de energiesector
FVD wil de energiesector nationaliseren om winsten in Nederland te houden, blackouts te voorkomen en de energiekosten voor gebruikers te verlagen.
“We nationaliseren de energiesector, zodat winsten in Nederland blijven, blackouts kunnen worden voorkomen en kosten voor de gebruiker omlaag kunnen.”
Schrappen van duurzame alternatieven en energiebesparing
FVD verwerpt wind- en zonne-energie, sluit biomassacentrales en maakt energiebesparing of verduurzaming niet verplicht, omdat zij deze als duur, inefficiënt en schadelijk voor natuur en economie beschouwen.
“We sluiten biomassacentrales, zodat bossen niet langer worden opgeofferd voor schijnoplossingen.”
“We plaatsen geen nieuwe windmolens op zee en ontmantelen bestaande windparken, zodat de natuur en de visserij niet verder worden geschaad.”
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur.”
“We laten gasgestookte cv-ketels toe en maken de warmtepomp niet verplicht, zodat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze hun huis verwarmen.”
GroenLinks-PvdA erkent dat de afhankelijkheid van olie en gas Nederland kwetsbaar maakt en pleit voor een snelle, rechtvaardige overgang naar een duurzaam en stabiel energiesysteem. Ze willen fossiele brandstoffen uitfaseren, fors investeren in wind- en zonne-energie, het elektriciteitsnet uitbreiden, en een samenhangend nationaal plan met duidelijke regie en lange termijnvisie voor de hele energieketen. De partij legt de nadruk op betaalbaarheid, klimaatrechtvaardigheid en het aanpakken van grote vervuilers, zodat burgers en bedrijven profiteren van schone, betaalbare energie en Nederland minder afhankelijk wordt van instabiele buitenlandse energiemarkten.
Snelle uitfasering van fossiele brandstoffen
GroenLinks-PvdA wil de afhankelijkheid van olie en gas snel verminderen door fossiele subsidies af te bouwen, geen nieuwe gaswinning toe te staan, en te investeren in duurzame alternatieven. Dit moet Nederland minder kwetsbaar maken voor internationale energie-instabiliteit en bijdragen aan het klimaatdoel.
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot.”
“De tijd van goedkoop gas uit Groningen en Rusland is voorbij, en de industrie kampt met hoge energiekosten.”
“We verlenen geen nieuwe vergunningen voor gaswinning uit de kleine Groningse velden meer.”
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
Nationaal plan en regie voor duurzame energie
De partij pleit voor een samenhangend, nationaal plan met duidelijke regie over de hele energieketen, gericht op versnelling, logische planning en uitvoering van de energietransitie. Dit omvat forse investeringen in het elektriciteitsnet, wind-op-zee, en langjarige afspraken met alle betrokken partijen.
“We maken een einde aan de onzekerheid en stilstand. En we maken tempo, want de klimaatverandering is in volle gang.”
“Meer ruimte op het energienet kan niet wachten. Daarom investeren we fors in het uitbreiden van het elektriciteitsnet.”
“We investeren in schone en betaalbare energie uit wind-op-zee. Om dat te bereiken sluiten we een Noordzeepact tussen overheid, energiebedrijven, industrie en netbeheerders.”
“De overheid neemt een deel van de financiële risico’s op zich maar deelt ook mee in de winst.”
Betaalbaarheid en klimaatrechtvaardigheid voor burgers en bedrijven
GroenLinks-PvdA wil dat de energietransitie eerlijk verloopt, met bescherming van burgers tegen hoge kosten en speciale aandacht voor mensen met lage inkomens. Grote vervuilers gaan meer betalen, terwijl huishoudens en bedrijven worden ondersteund bij verduurzaming en het verlagen van de energierekening.
“De rekening hoort bij de grote vervuilers te liggen, niet bij mensen die het minste bijdragen aan klimaatverandering.”
“Mensen die moeite hebben met het betalen van de energierekening helpen we als eerst. We verlagen de nettarieven, en helpen mensen met het isoleren van hun woning en het plaatsen van zonnepanelen zodat de energierekening daalt.”
“Kosten voor huishoudens en bedrijven houden we laag door energienetten langer te gebruiken, de kosten van investeringen in het net niet meteen in rekening te brengen bij afnemers maar uit te smeren over de tijd, en door nettarieven te differentiëren.”
Versnelling en integrale aanpak van de energietransitie
De partij benadrukt het belang van versnelling en een integrale aanpak, waarbij verduurzaming, netuitbreiding en industriebeleid in samenhang worden uitgevoerd. Dit moet versnippering tegengaan en zorgen voor een logische, efficiënte uitvoering over de hele keten.
“We zetten alles op alles om de klimaatcrisis aan te pakken. Dat kan je niet alleen aan de markt overlaten.”
“We stoppen de stilstand en maken tempo, want de klimaatverandering is in volle gang.”
“We helpen bedrijven die passen in de schone en eerlijke economie van de toekomst, samen met Europese bondgenoten.”
De VVD erkent dat de energiemarkt voor olie en gas instabieler is geworden en ziet energiebeleid als een veiligheidsvraagstuk van groot belang voor bedrijven en burgers. De partij wil inzetten op energie-onafhankelijkheid door fors te investeren in kernenergie, eigen gaswinning, en versnelling van de energie-infrastructuur, met een pragmatische en realistische aanpak gericht op betaalbaarheid, leveringszekerheid en een samenhangend nationaal plan. Tegelijkertijd wil de VVD versnippering tegengaan door centrale regie, snellere procedures en samenwerking met bedrijven voor een toekomstbestendig energiesysteem.
Fors investeren in eigen energieproductie en onafhankelijkheid
De VVD ziet energie-onafhankelijkheid als essentieel voor nationale veiligheid en economische stabiliteit. Ze willen minder afhankelijk zijn van instabiele of onvrije landen door fors te investeren in kernenergie, wind op zee, waterstof, en eigen gaswinning, zolang dat nodig is.
“We bouwen onze energie-afhankelijkheid van onbetrouwbare landen als Rusland zo snel mogelijk af. In plaats daarvan vergroten we onze eigen energieproductie en sluiten we strategische partnerschappen met bevriende landen als Noorwegen en Denemarken. We gaan meer eigen energie produceren. We zetten daarom vol in op kernenergie, dit is een betrouwbare en stabiele energiebron die ons helpt om onafhankelijker te worden.”
“Zolang we nog gas gebruiken, willen we hiervoor niet afhankelijker worden van andere landen. Daarom blijven we inzetten op gaswinning uit kleine velden op land en op de Noordzee.”
“Energiebeleid is veiligheidsbeleid. We moeten snel onafhankelijk worden om te voorkomen dat onvrije landen grip hebben op onze energie(rekening). Voor een veilige toekomst en een florerende economie is een weerbaar en onafhankelijk energiesysteem onmisbaar.”
“Daarom gaan we meer eigen energie produceren. We zetten vol in op kernenergie als stabiele energiebron. Daarnaast zetten we ook in op andere vormen van energie zoals windenergie op zee in combinatie met waterstof, groen gas, zonne-energie en geothermie. Afhankelijkheden van onbetrouwbare landen bouwen we af, we verzekeren ons van leveringszekerheid en zorgen dat we kunnen voorzien in onze grondstoffenbehoefte.”
Versnellen en centraliseren van energie-infrastructuur
De VVD erkent dat versnippering en trage procedures de energietransitie belemmeren. Ze willen de aanleg van energie-infrastructuur versnellen, centrale regie voeren, en prioriteit geven aan projecten die leveringszekerheid en verduurzaming ondersteunen.
“We gaan de aanleg van energie-infrastructuur aanzienlijk versnellen: Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures.”
“De uitbreiding van ons elektriciteitsnet is van nationaal belang: We zetten de ingeslagen versnellingsaanpak met de grootste prioriteit door. Bijvoorbeeld door onderzoeklasten te beperken, de aanleg van elektriciteitsinfrastructuur wettelijk te beschermen en de gedoogplichtprocedure te versnellen en uit te breiden.”
“We moderniseren het toetsingskader van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zodat investeringen in het energienet sneller mogelijk worden en er expliciet rekening wordt gehouden met leveringszekerheid, economische schade door netcongestie en de urgentie van energietransitie.”
Pragmatisch en realistisch klimaatbeleid gericht op betaalbaarheid
De VVD wil klimaatbeleid koppelen aan economische groei, betaalbaarheid en leveringszekerheid. Ze zijn tegen papieren doelstellingen en willen bestaande plannen praktisch uitvoeren, met oog voor het gelijke speelveld en het voorkomen van industrie-uittocht.
“We kiezen voor realisme in klimaatbeleid: We moeten ons niet blindstaren op het creëren van een papieren werkelijkheid, maar ons richten op het goed uitvoeren van de plannen die er al liggen. Klimaatbeleid moet gaan over de praktijk bij mensen thuis en de daadwerkelijke uitvoering.”
“We bouwen aan een schone én weerbare economie. In onze tijd, met de enorme uitdagingen die we vandaag zien, is de Klimaatwet te eenzijdig gericht op het terugdringen van broeikasgasuitstoot. ... Daarom passen we de Klimaatwet aan naar Klimaat- en groeiwet en voegen we de pijlers energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid toe.”
“De overheid moet beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid faciliteren, niet voor extra lasten of beperkingen zorgen.”
Samenwerking met bedrijven en maatwerk voor verduurzaming
De VVD wil samen met bedrijven een nieuw energieakkoord sluiten en maatwerkafspraken maken om verduurzaming haalbaar te maken, met oog voor concurrentiekracht en het voorkomen van een ongelijk speelveld.
“Tot slot willen we met bedrijven een nieuw energieakkoord sluiten om ook in de toekomst de rekening betaalbaar te houden en de problemen op het energienet samen op te kunnen lossen.”
“We helpen de industrie te verduurzamen: Dit is belangrijk om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit onvrije landen te verkleinen. ... ondersteunen we bedrijven richting 2030 via maatwerkafspraken met een concreet en allesomvattend plan voor verduurzaming.”
Versnippering tegengaan door nationaal plan en centrale regie
De VVD erkent dat het beleid nu versnipperd is en wil dit tegengaan door centrale regie, logische planning en uitvoering over de hele keten.
“We zorgen ervoor dat Nederland net als andere landen voldoet aan haar Europese verplichtingen op klimaat- en energiegebied. Daarbij beschermen we actief de rechten en de leefomgeving van onze inwoners in grensregio’s tegen negatieve effecten van energieprojecten in buurlanden.”
“We kiezen ervoor om pragmatische beleidskeuzes te maken als bijvoorbeeld slimmer inkopen, betere regels en lagere belastingen.”
BVNL vindt dat Nederland energieonafhankelijk moet worden door kernenergie en eigen gaswinning te stimuleren, en verwerpt Europese klimaatplannen en subsidies. De partij wil geen verplichte energiemaatregelen, ziet aardgas als duurzaam, en pleit voor een vrije marktbenadering zonder centrale regie of nationale ketenvisie. Klimaatbeleid en energiebesparing zijn volgens BVNL vooral individuele keuzes, waarbij technische en financiële haalbaarheid leidend zijn.
Kerncentrales bouwen en gaswinning stimuleren
BVNL wil inzetten op kernenergie en eigen gaswinning om de energievoorziening stabieler en betaalbaarder te maken, en zo minder afhankelijk te zijn van buitenlandse energie. Dit wordt gezien als de beste manier om bedrijven en burgers te beschermen tegen instabiliteit op de energiemarkt.
“Zo snel mogelijk energiesoeverein worden en betaalbare energie produceren voor de inwoners van Nederland. Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Zolang we in Nederland nog aardgas kunnen gebruiken, worden gasboringen, zeker gezien de huidige energiecrisis, in de Noordzee aangemoedigd.”
Geen centrale regie of nationale ketenvisie, vrije markt leidend
BVNL verwerpt een nationale, centrale aanpak van de energietransitie en wil juist minder overheidsbemoeienis, minder subsidies en meer vrijheid voor burgers en bedrijven. Energiebesparing en verduurzaming zijn volgens BVNL individuele keuzes, niet iets voor centrale planning.
“Duurzaamheid mag nooit een obsessie worden. Technisch en financieel rendement is leidend.”
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“De overheid moet innovaties faciliteren en stoppen met het belemmeren van de vrije markt.”
“BVNL streeft kleinschaligheid na. Het doel is om zoveel mogelijk bottom-up te regelen. Dus vanuit de gemeente, dan de provincie en als het niet anders kan nationaal, maar bij voorkeur via de vrije markt.”
Geen verplichte energiebesparing of collectieve verduurzaming
BVNL vindt dat energiebesparing en verduurzaming vrijwillig moeten zijn, zonder verplichtingen voor burgers of bedrijven. Aardgas blijft toegestaan en wordt zelfs als duurzaam gezien, terwijl verplichte warmtepompen en hybride systemen worden afgewezen.
“Nieuwe huizen moeten worden gebouwd met het meest zuinige energielabel A++++ waarbij ook verwarmen op aardgas als duurzaam wordt bestempeld en alleen echt duurzame maatregelen zoals goede isolatie meetellen.”
“Hybride systemen worden niet verplicht in 2026 en gasgestookte CV-ketels blijven toegestaan. Warmtepompen worden niet verplicht.”
“Maar minder energie verbruiken door woningen goed te isoleren is een keus van de gebruiker zelf.”
Stoppen met Europese klimaatplannen en subsidies
BVNL wil uit de Europese Green Deal en het Klimaatakkoord stappen, en ziet het huidige klimaatbeleid als zinloos en schadelijk voor de economie. Innovatie en technische oplossingen moeten centraal staan, niet Europese regelgeving of CO2-handel.
“De Europese Green Deal en het Klimaatakkoord zeggen we op, waaronder begrepen het CO2 handelssysteem ETS. Nederland zet in op innovatie en technisch verstandige oplossingen die bijdragen aan een goed milieu.”
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Nederland doet niet meer mee aan de Green Deal. De Green Deal is een gevaarlijke ideologie die slechts leidt tot voedseltekorten, armoede, afhankelijkheid en werkeloosheid.”
De ChristenUnie erkent dat de afhankelijkheid van olie en gas Nederland kwetsbaar maakt en pleit voor een integrale, nationale aanpak van de energietransitie. Ze willen versneld overstappen op duurzame energiebronnen, investeren in energie-infrastructuur, en nationale regie op het hele ketenproces, met oog voor betaalbaarheid en leveringszekerheid voor burgers en bedrijven. De partij benadrukt het belang van een samenhangend plan, waarbij verduurzaming, infrastructuur en innovatie centraal staan.
Nationale regie en integrale aanpak energie-infrastructuur
De ChristenUnie vindt dat de versnippering in het energiebeleid moet worden doorbroken door nationale regie en een samenhangend plan voor de hele energieketen. Dit is nodig om leveringszekerheid, betaalbaarheid en verduurzaming te waarborgen, en om bedrijven en burgers te beschermen tegen instabiliteit op de energiemarkt.
“De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures en heeft oog voor het belang van uitvoering bij netbeheerders, provincies en gemeenten.”
“Het netwerk en werk van netbeheer wordt verstevigd, slim gemaakt en omgebouwd voor het toekomstige meer decentrale systeem. We weten dat het een opgave van decennia is en daarom moeten we nu aan de slag.”
“Het kabinet dat na de verkiezingen aantreedt, moet Nederland van het slot halen. Met dappere keuzes, doortastend beleid, grootschalige investeringen in onderhoud, uitvoering, (energie)infrastructuur en duidelijke wetgeving, komt Nederland uit het stikstofmoeras en krijgen bedrijven perspectief op een duurzame toekomst.”
Versneld afbouwen fossiele energie, inzetten op nieuwe energiemix
De partij wil de afhankelijkheid van olie en gas snel verminderen door het uitfaseren van gas- en kolencentrales, het bouwen van kerncentrales, en het grootschalig inzetten op wind- en zonne-energie. Dit moet bijdragen aan zowel klimaatdoelen als energieonafhankelijkheid.
“We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie.”
“Om de schepping te bewaren is ambitieus klimaatbeleid noodzakelijk. Bovendien draagt goed klimaatbeleid bij aan energie-onafhankelijkheid: we zijn nu voor onze energievoorziening afhankelijk van landen waar we niet afhankelijk van willen zijn. Dat moet stoppen.”
Investeren in energie-infrastructuur en netverzwaring
De ChristenUnie ziet het versterken en uitbreiden van het elektriciteitsnet als essentieel om de energietransitie mogelijk te maken en netcongestie te voorkomen. Dit moet met prioriteit gebeuren om economische schade en stagnatie te voorkomen.
“De netverzwaring wordt een kwestie van nationaal belang.”
“Het elektriciteitsnet zit overvol, de vergunningverlening zit op slot en er is een gebrek aan goed opgeleide vakmensen. Die randvoorwaarden moeten met voorrang op orde worden gebracht, anders komen burgers en bedrijven in de knel, omdat er geen reëel handelingsperspectief is.”
Stimuleren van energiebesparing en verduurzaming bij burgers en bedrijven
De partij wil het energieverbruik beperken door isolatieprogramma’s, normering, en het stimuleren van innovatie en verduurzaming in de industrie. Dit is noodzakelijk voor het halen van klimaatdoelen en het betaalbaar houden van energie.
“Het Nationaal Isolatieprogramma wordt voortgezet en uitgebreid, richting een gerichte wijk-voor-wijkaanpak samen met woningcorporaties.”
“We normeren verstandig, maken gerichte afspraken met (top)sectoren en subsidiëren innovatie, zoals via schoon- en emissieloos bouwen.”
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
Flexibilisering en opslag in het energiesysteem
Om de leveringszekerheid te waarborgen bij een groter aandeel duurzame energie, zet de ChristenUnie in op flexibilisering van vraag en aanbod, batterijopslag, en het ombouwen van gascentrales naar CO2-vrije alternatieven.
“Batterij-opslag is noodzakelijk voor het moment dat de wind niet waait en de zon niet schijnt. Ook moeten gascentrales die nu voor flexibiliteit zorgen in het aanbod, worden omgebouwd naar CO2-vrije centrales op waterstof of een andere regelbare brandstof.”
“De overheid zet in op flexibilisering van de elektriciteitsvraag, netbewuste verduurzaming, aanjagen van de warmtetransitie en regie voeren op energieopslag.”
NSC erkent dat de energiemarkt voor olie en gas instabieler is geworden en ziet energiezekerheid als essentieel voor huishoudens en bedrijven. De partij pleit voor sterke regie van de overheid over de hele energieketen, inzet op diverse energiebronnen (waaronder kernenergie), een nationaal programma voor energiebesparing en een eerlijke verdeling van kosten. NSC wil versnippering tegengaan met een planmatige, integrale aanpak en benadrukt betaalbaarheid, uitvoerbaarheid en transparantie.
Overheid neemt regie over energietransitie en energieketen
NSC vindt dat de overheid stevig de regie moet nemen over de energietransitie, met een integrale visie en planning over het hele ketenproces. Dit is nodig vanwege de instabiliteit van de olie- en gasmarkt en het belang van energiezekerheid voor burgers en bedrijven.
“De overheid moet stevig de regie nemen in de energietransitie, in het belang van inwoners en ondernemers.”
“Er is een herbezinning nodig op de rol van de overheid in de productie en distributie van energie. Dit betreft zowel de gas-en oliewinning als de productie van duurzame energie (zon, wind, waterstof, warmte).”
Inzet op diversificatie: kernenergie, wind, zon, waterstof, groen gas
NSC wil inzetten op een mix van energiebronnen om onafhankelijker te worden van instabiele olie- en gasmarkten. Kernenergie wordt als onmisbaar gezien, naast zon, wind, geothermie, groen gas en waterstof.
“Zon, wind, geothermie, groen gas, waterstof en kernenergie zijn daarbij onmisbaar.”
“Kernenergie is onmisbaar als schone en betrouwbare bron in de energiemix van de toekomst. We steunen de ambitie om op termijn klimaatneutraal en energie-onafhankelijk te worden.”
“We treffen voorbereidingen voor de bouw van ten minste vier nieuwe kerncentrales en verkennen daarnaast actief de mogelijkheden voor Small Modular Reactors (SMR’s).”
Nationaal programma energiebesparing en betaalbaarheid
NSC wil een nationaal programma voor energiebesparing, met nadruk op betaalbaarheid en ondersteuning voor huishoudens. Energiebesparing wordt gezien als de beste manier om kosten en uitstoot te verlagen.
“De beste manier om de uitstoot te verminderen en energiekosten te laten dalen ligt voor de hand: minder energie verbruiken. Er moet een nationaal programma energiebesparing komen.”
“We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
“Ook subsidies en regelingen voor verduurzaming moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, zodat juist de mensen die dit het hardst nodig hebben kunnen investeren in energiebesparing.”
Versterking en regie op het energienetwerk
NSC erkent dat het energienetwerk de toenemende vraag niet aankan en wil landelijke en provinciale regie op investeringen, met aandacht voor eerlijke kostenverdeling en slimme benutting van het net.
“Ons energienetwerk kan de toenemende vraag naar elektriciteit niet aan. En dat terwijl die vraag van zowel huishoudens als bedrijven door de energietransitie alleen maar zal toenemen. Daarom willen we het energienetwerk verzwaren. Op het tempo en de volgorde van investeringen moet meer landelijke en provinciale regie komen.”
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft.”
Transparantie en eerlijkheid op de energiemarkt
NSC wil meer transparantie in de energiemarkt, zodat consumenten eerlijke informatie krijgen en prijzen goed kunnen vergelijken.
“In onmisbare markten zoals de energiemarkt moet meer transparantie komen over hoe de prijs is opgebouwd. Consumenten hebben recht op eerlijke informatie, zodat ze prijzen goed kunnen vergelijken.”
Gasvoorziening: import, kleine velden, geen Groningen
NSC kiest voor een geleidelijke afbouw van gas, met tijdelijke inzet op import en kleine velden voor leveringszekerheid, maar sluit gaswinning in Groningen uit.
“In de overgangsfase moet de overheid lange termijncontracten faciliteren voor de import van gas en LNG om de gasprijs te stabiliseren. Daarnaast moeten kleine velden op de Noordzee in exploitatie worden genomen. In of bij de Waddenzee wordt niet geboord. We gaan door met gaswinning in de kleine velden op land, maar het grote Groningerveld blijft dicht.”
“Gas uit de Noordzee wordt gebruikt om gas betaalbaar en beschikbaar te houden zolang we nog in de overgangsfase naar duurzame energie zitten.”
De SGP erkent dat de energiemarkt voor olie en gas instabieler is geworden en ziet het waarborgen van leveringszekerheid, betaalbaarheid en verduurzaming als essentieel voor bedrijven en burgers. De partij pleit voor een nationale visie met een evenwichtige energiemix, versnelling van netinvesteringen, meer voorspelbare alternatieve energiebronnen (zoals kernenergie en geothermie), en een sterke regierol van de overheid over de hele energieketen. Concrete voorstellen zijn onder meer het verminderen van fossiele import, investeren in het elektriciteitsnet, stimuleren van energiebesparing, en het invoeren van een sociaal tarief voor kwetsbare huishoudens.
Minder afhankelijk van fossiele import, meer Hollandse energie
De SGP wil de afhankelijkheid van instabiele olie- en gasmarkten verminderen door de import van fossiele brandstoffen af te bouwen en in te zetten op een brede, betrouwbare energiemix met meer voorspelbare alternatieven zoals kernenergie, geothermie en getijdenenergie. Dit moet de leveringszekerheid vergroten en de energiemarkt stabieler maken voor bedrijven en burgers.
“De energievoorziening wordt verduurzaamd en de import van fossiele brandstoffen afgebouwd. We kiezen daarbij wel voor een brede en evenwichtige energiemix met het oog op betrouwbaarheid en leveringszekerheid. De SGP wil daarom meer inzet op ontwikkeling en opschaling van alternatieve energiebronnen met een meer voorspelbare productie, als aquathermie, geothermie, kernenergie, getijdenenergie en ‘superkritische’ vergassing van biomassareststromen.”
“Fossiele import omlaag en Hollandse energie omhoog”
“Eerst en vooral door energiebronnen in eigen land: wind, zon, kernenergie, warmte in bodem, water en lucht, restwarmte en getijdenenergie. Innovatie is hiervoor cruciaal. Dit helpt ook om minder afhankelijk te worden van dure import van olie, kolen en vloeibaar gas (lng) uit regio’s waar je geopolitiek gezien niet afhankelijk van wilt zijn.”
Versnellen en versterken van het elektriciteitsnet
De SGP ziet het versterken van het elektriciteitsnet en het aanpakken van netcongestie als absolute prioriteit om de energietransitie mogelijk te maken en leveringszekerheid te waarborgen. Zonder deze investeringen dreigen bedrijven en burgers te worden geconfronteerd met stroomtekorten en hoge kosten.
“Aanpak van netcongestie, slimmer gebruik van beschikbare netcapaciteit en snelle verzwaring van het elektriciteitsnet verdienen daarom de hoogste prioriteit.”
“De komende jaren worden grote investeringen gedaan in het elektriciteitsnet. Daar heeft Nederland de komende decennia profijt van. De rekening van deze investeringen wordt uitgesmeerd in de tijd via bijvoorbeeld een amortisatiefonds. Zo blijft de energierekening betaalbaar.”
“De SGP wil versnelling van procedures voor aanleg van trafo’s en kabels. Er komt hiervoor een stikstofvrijstelling.”
Energiebesparing en ketenregie als uitgangspunt
De SGP stelt dat energiebesparing centraal moet staan en dat de overheid regie moet voeren over het hele energieketenproces, met duidelijke nationale visie en planning. Dit is nodig om versnippering tegen te gaan en de energietransitie effectief en betaalbaar te maken.
“Verduurzaming begint bij besparen. We streven naar verlaging van ons energiegebruik, met een derde in de komende twee decennia.”
“Aan de voorkant van het energiebeleid moet beter worden gestuurd op een betrouwbaar energiesysteem met zo min mogelijk netcongestie. Dat betekent inzet op energiebesparing, alternatieve warmtevoorzieningen, stabiele energiebronnen naast wind en zon, zoals kernenergie, lokale afstemming van vraag en aanbod, en innovatieve, duurzame systemen voor langdurige opslag van stroom.”
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen, waarbij provincies ruimhartig faciliteren.”
Betaalbaarheid en bescherming van kwetsbare groepen
De SGP vindt dat energie voor iedereen betaalbaar moet blijven, met speciale aandacht voor kwetsbare huishoudens. Er moet een sociaal tarief komen en de energierekening mag niet te zwaar drukken op burgers.
“Energie is een eerste levensbehoefte. De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar moet huishoudens niet klemzetten. Er komt een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“Het is belangrijk dat de betaalbaarheid van de alternatieve warmtevoorziening én van eventuele woningaanpassingen hiervoor goed in beeld is gebracht voordat gemeenten overgaan tot het afsluiten van wijken van het aardgasnet.”
Gelijke concurrentiepositie voor bedrijven
De SGP wil voorkomen dat Nederlandse bedrijven door hogere energie- en CO2-kosten worden weggeconcurreerd door landen met minder strenge regels. Het speelveld moet eerlijk blijven om verplaatsing van productie en verlies van banen te voorkomen.
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld. Verplaatsing van productie naar landen waar minder milieuregels zijn, willen we immers voorkomen: beter groen hier, dan grijs daar.”
“De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie verslechtert zienderogen. Zelfs de kostenverschillen met omliggende landen lopen op door stijgende nettarieven en een nationale CO2-heffing boven op het Europese emissiehandelssysteem. De nettarieven moeten omlaag, de CO2-heffing van tafel. Beter groen hier, dan grijs elders.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) vindt dat Nederland veel minder afhankelijk moet worden van olie en gas, en pleit voor een samenhangend, nationaal plan gericht op energiebesparing en snelle afbouw van fossiele energie. De partij wil een rechtvaardige verdeling van energie, prioriteit voor huishoudens, een Nationaal Plan Energiebesparing, en een energiesysteem in publieke handen met duidelijke regie en visie over de hele keten. Concrete voorstellen zijn onder meer het halveren van het energieverbruik in 2030, het versneld afbouwen van fossiele subsidies, en het investeren in lokale, hernieuwbare energie.
Nationaal Plan Energiebesparing en Halvering Energieverbruik
PvdD ziet energiebesparing als de eerste en belangrijkste stap om Nederland minder afhankelijk te maken van instabiele olie- en gasmarkten, en om klimaatdoelen te halen. Ze willen een Nationaal Plan Energiebesparing en stellen een concreet reductiedoel: 50% minder energieverbruik in 2030 t.o.v. 1990.
Snelle en Geplande Afbouw van Fossiele Energie
De partij wil een ambitieus, samenhangend afbouwplan voor fossiele brandstoffen, met prioriteit voor het aanpakken van de industrie en het stoppen van nieuwe olie- en gaswinning. Dit moet Nederland minder kwetsbaar maken voor internationale prijsschommelingen en bijdragen aan klimaatdoelen.
“Er komt een ambitieus afbouwplan voor fossiele brandstoffen, waarbij de industrie als eerste wordt aangepakt.”
“We stoppen met olie- en gaswinning op land en op zee, deze industrieën worden versneld afgebouwd. Er worden geen (nieuwe) vergunningen afgegeven, ook niet bij Ternaard in de Waddenzee.”
Energie in Publieke Handen en Regie over de Keten
PvdD wil het energiesysteem in publieke handen brengen, met zeggenschap voor burgers en overheid, en een logische planning over de hele keten. Dit moet versnippering tegengaan en zorgen voor een eerlijk, duurzaam en betaalbaar systeem.
Prioriteit voor Huishoudens en Essentiële Voorzieningen
De partij kiest ervoor om huishoudens en publieke voorzieningen voorrang te geven bij de verdeling van energie, en keurt plannen voor megadatacenters af die ten koste gaan van deze groepen.
“In de energieverdeling maakt de Partij voor de Dieren rechtvaardige keuzes. Huishoudens krijgen voorrang. Plannen voor megadatacenters worden niet goedgekeurd, want ze gaan ten koste van stroom voor huishoudens en publieke voorzieningen zoals scholen.”
“Burgers en voorzieningen van maatschappelijk belang, zoals ziekenhuizen, sportverenigingen en aardgasvrije woonwijken, krijgen voorrang op het elektriciteitsnet.”
Investeren in Lokale, Hernieuwbare Energie en Slim Netbeheer
PvdD wil investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie, met slimme netten en opslag, zodat het systeem flexibel en toekomstbestendig wordt. Dit moet bijdragen aan leveringszekerheid en onafhankelijkheid.
Strengere Energiebelasting voor Grootverbruikers
Om de energietransitie eerlijk te maken en verspilling tegen te gaan, wil PvdD een progressieve energiebelasting waarbij grootverbruikers meer gaan betalen en mensen met lage inkomens worden ontzien.
“We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen.”
Europese Zelfvoorzienendheid en Minder Afhankelijkheid van Olie/Gas
De partij pleit voor Europese zelfvoorzienendheid op energiegebied en het afbouwen van afhankelijkheid van landen als Rusland en de VS.
“Nederland moet inzetten op een onafhankelijk Europa. Afhankelijkheid van landen zoals Rusland en de VS wordt afgebouwd. Sectoren zoals de energiesector en de economische sector moeten binnen Europa zoveel mogelijk zelfvoorzienend worden.”
BBB erkent dat de energiemarkt voor olie en gas instabieler is geworden en vindt dat Nederland een realistisch, betaalbaar en uitvoerbaar energiebeleid nodig heeft, gericht op leveringszekerheid voor burgers en bedrijven. Ze pleiten voor een nationaal Deltaplan voor energietransitie, behoud van fossiele energie tot betrouwbare alternatieven beschikbaar zijn, versnelling van kernenergie, en meer centrale regie over energieprojecten. BBB verwerpt versnipperd beleid, wil technologie-neutrale innovatie stimuleren en benadrukt het belang van strategische autonomie en betaalbaarheid.
Deltaplan voor energietransitie met centrale regie
BBB wil een overkoepelend, nationaal plan voor de energietransitie, gebaseerd op bewezen technologieën en met expliciete afweging van economische en strategische belangen. Ze vinden dat de overheid de regie moet nemen over grote energieprojecten om versnippering tegen te gaan en het hele ketenproces te overzien.
Geen uitfasering fossiel zonder betrouwbare alternatieven
BBB vindt dat fossiele energie pas uitgefaseerd mag worden als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn, om leveringszekerheid en betaalbaarheid voor burgers en bedrijven te waarborgen.
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
Versnelling kernenergie en innovatieve alternatieven
BBB wil versneld inzetten op kernenergie (zowel grote centrales als SMR’s) en onderzoek naar innovatieve, decentrale energieoplossingen, om de energievoorziening stabieler en minder afhankelijk van olie en gas te maken.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Investering in onderzoek naar en opschaling van alternatieven. Daarbij kijken we onder andere naar (zeer) kleine modulaire kerncentrales (SMRs), decentrale biogasinstallaties, waterstofproductie en restwarmtebenutting en een slimmere koppeling tussen opwek, opslag en verbruik, bij voorkeur dicht bij elkaar geplaatst.”
Stoppen met versnipperd beleid en regionale aanpak
BBB wil af van de huidige versnipperde aanpak (zoals de RES-structuur) en pleit voor landelijke regie en technologie-neutrale stimulering van innovatie en energiebesparing, zonder afhankelijkheid van subsidies voor specifieke technieken.
“Eind 2029 stopt de Regionale Energie Strategie (RES). Het Rijk krijgt de regie terug over grote energieprojecten.”
“De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied. BBB wil een technologie neutrale aanpak, waarbij bedrijven en huishoudens verduurzamen op hun eigen manier – zonder afhankelijkheid van de ‘subsidieindustrie’. Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling.”
Prioriteit voor leveringszekerheid, betaalbaarheid en strategische autonomie
BBB stelt dat energiebeleid altijd moet draaien om betaalbaarheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid, met oog voor de gevolgen voor gewone mensen en bedrijven. Ze willen geen extra nationale lasten bovenop Europees beleid en benadrukken het belang van strategische autonomie.
“Wat BBB betreft zijn de drie B’s stelregel voor energiebeleid: Betaalbaar, Beschikbaar en Betrouwbaar. Die stelregels zijn leidraad voor alles wat we doen op het gebied van klimaat en energie.”
“BBB is kritisch op de opstelling van Nederland als “klimaatkoploper” binnen Europa. Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO2 heffingen of overhaaste sluiting van kolencentrales.”
“Het nationaal beleid wordt nadrukkelijk gericht op versterking van vitale sectoren. Klimaatbeleid en welvaart. Het klimaatbeleid wordt ingebed binnen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, waarbij economische belangen en brede welvaart leidend zijn.”
Het CDA erkent dat de energiemarkt instabieler is geworden en ziet het belang van betrouwbare, betaalbare en duurzame energie voor bedrijven en burgers. Ze pleiten voor een langetermijnvisie met voorspelbaar beleid, een geïntegreerde aanpak over de hele keten, en investeren in een diverse mix van energiebronnen, energiebesparing en infrastructuur. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van netverzwaring, investeren in kernenergie, wind op zee, waterstof, collectieve warmtenetten, en het schrappen van de nationale CO₂-heffing om het speelveld Europees gelijk te houden.
Langetermijnvisie en voorspelbaar beleid voor energietransitie
Het CDA benadrukt het belang van een samenhangend, voorspelbaar en stabiel beleid voor de energietransitie, gericht op het hele ketenproces en met oog voor betaalbaarheid en uitvoerbaarheid voor burgers en bedrijven.
“De transitie naar een duurzame wereld vraagt om duidelijke politieke keuzes... Dat alles vraagt om een langetermijnvisie, met voorspelbaar beleid, behapbare kosten voor inwoners en een gelijk Europees speelveld voor ondernemers wanneer zij verduurzamen.”
“Om de energietransitie mogelijk en betaalbaar te maken is betrouwbaar en stabiel langetermijnbeleid nodig. Juist ook om de maakindustrie, die wil verduurzamen, te behouden voor Nederland.”
Integrale aanpak en versnelling van energie-infrastructuur
Het CDA wil versnippering tegengaan door wetgeving aan te passen, procedures te versnellen en infrastructuurprojecten van nationaal belang te prioriteren, zodat de energietransitie niet vastloopt op netcongestie of trage uitvoering.
“We pakken de netcongestie voortvarend aan. Dat gaan we doen door het vergunningsproces van elektriciteitsprojecten drastisch te versimpelen en te versnellen.”
“Met een Wet vitale infrastructuur zorgen we ervoor dat (energie)infrastructuurprojecten van nationaal belang versneld gerealiseerd kunnen worden door andere regelingen tijdelijk en selectief buiten werking te stellen.”
Investeren in een diverse mix van energiebronnen
Het CDA kiest expliciet voor een brede energiemix, inclusief kernenergie, wind, zon, waterstof, groen gas, biomassa en aardwarmte, om leveringszekerheid en betaalbaarheid te waarborgen en de afhankelijkheid van olie en gas te verminderen.
“We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
“Nieuwe windparken op zee zijn nodig. Afspraken over het gezamenlijk met buurlanden dragen van de kosten van het net (op zee) zijn een belangrijke voorwaarde voor de verdere uitrol van wind op zee.”
Stimuleren van energiebesparing en ondersteuning burgers
Het CDA ziet energiebesparing als essentieel en wil dit stimuleren via nationale programma’s, lokale initiatieven en ondersteuning van energiecoöperaties, met speciale aandacht voor lagere inkomens.
“We stimuleren energiebesparing via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en de ISDE.”
“We ondersteunen energiecoöperaties en bewonersinitiatieven met landelijke regelingen en gerichte begeleiding, vooral bij energiebesparing. Gemeenten spelen hierbij een actieve rol als aanjager.”
Europese aanpak en schrappen nationale CO₂-heffing
Het CDA wil een gelijk speelveld in Europa en kiest daarom voor een Europese aanpak van klimaatdoelen en het schrappen van de nationale CO₂-heffing, om bedrijven niet weg te jagen en industrie te behouden.
“Een duurzame economie bereiken we alleen met een Europese aanpak en een gelijk speelveld in Europa. Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan. De nationale CO₂-heffing schrappen we, want we willen bedrijven niet wegjagen.”
“We schrappen de nationale CO2-heffing.”
BIJ1 pleit voor een radicaal andere energiemarkt: fossiele brandstoffen worden versneld uitgefaseerd, energievoorziening komt volledig in publieke handen, en de overheid voert regie over een nationale, rechtvaardige energietransitie. De partij wil een bindend plan met visie en uitvoering over de hele keten, waarbij energiebesparing, hernieuwbare bronnen en sociale rechtvaardigheid centraal staan. Grote vervuilers betalen de rekening, burgers worden beschermd tegen hoge kosten, en versnippering wordt tegengegaan door centrale publieke aansturing.
Fossiele energie versneld uitfaseren en import stoppen
BIJ1 ziet de instabiliteit van de olie- en gasmarkt als een urgent probleem en wil per direct stoppen met nieuwe fossiele projecten, import van gas (vooral uit instabiele of autocratische landen), en bestaande productie snel afbouwen. Dit moet bijdragen aan klimaatdoelen en leveringszekerheid voor burgers en bedrijven.
“Er komen geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, op land en op zee. De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd, waarbij rechtvaardige oplossingen voor de werknemers voorop staan.”
“We stoppen de import van gas, en vloeibaar gas (LNG) in het bijzonder, uit autocratische regimes zoals Rusland, de Verenigde Staten en ‘Israël’.”
“De tijdelijke LNG-import terminal in Eemshaven wordt opgeheven, er komen geen nieuwe (tijdelijke) import terminals bij en de Gate terminal in Rotterdam wordt gesloten.”
Energievoorziening volledig in publieke handen en centrale regie
Om versnippering en marktinstabiliteit tegen te gaan, wil BIJ1 de energievoorziening nationaliseren en onder democratische controle brengen. De overheid ontwikkelt en voert een nationaal plan uit voor de hele energieketen, met prioriteit voor energiebesparing en lokale, hernieuwbare productie.
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.”
Grote vervuilers betalen, burgers beschermd
BIJ1 wil dat de kosten van de energietransitie en klimaatbeleid niet langer bij burgers terechtkomen, maar bij de grootste vervuilers. Burgers worden beschermd tegen hoge energieprijzen en onzekerheid.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Rechtvaardige transitie voor werknemers en lokale zeggenschap
De partij benadrukt dat werknemers uit de fossiele sector voorrang krijgen op nieuw werk in publieke klimaatprojecten, met garanties voor inkomen en scholing. Lokale energiecoöperaties en burgerzeggenschap worden gestimuleerd.
“Arbeiders uit fossiele sectoren krijgen voorrang op gegarandeerd werk in de publieke klimaatprojecten. Scholing, loondoorbetaling en cao-gelijke arbeidsvoorwaarden zijn gegarandeerd.”
“Energie opwekken in eigen beheer wordt voor iedereen mogelijk. We investeren fors in het (financieel) ondersteunen van de opzet van energiecoöperaties en andere lokale initiatieven waar bewoners eigenaarschap en zeggenschap hebben over hun energievoorziening.”
50PLUS vindt dat het huidige energie- en klimaatbeleid in Nederland slecht doordacht en versnipperd is, wat leidt tot hoge prijzen, een overbelast elektriciteitsnet en een verlies aan economische concurrentiekracht. De partij pleit voor een nationaal plan met visie, inzet op kernenergie, Europese afstemming en het stoppen van extra nationale regels bovenop Europese afspraken. Concrete voorstellen zijn onder meer de bouw van vier nieuwe kerncentrales, geen nationale CO2-heffingen, en het stimuleren van thuisbatterijen.
Snelle bouw van nieuwe kerncentrales
50PLUS ziet kernenergie als essentieel om de energievoorziening stabieler te maken en de afhankelijkheid van olie en gas te verminderen. Door te investeren in kerncentrales wil de partij het elektriciteitsnet ontlasten, bedrijven behouden en bijdragen aan een betrouwbare energievoorziening voor burgers.
Geen nationale CO2-heffingen of extra regels bovenop Europa
50PLUS vindt dat Nederland niet verder moet gaan dan Europese afspraken, omdat nationale extra regels de concurrentiepositie schaden en het beleid versnipperen. Alleen gezamenlijk Europees of mondiaal klimaatbeleid is volgens de partij effectief.
“Geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Gezamenlijk klimaatbeleid op Europees of wereldwijd niveau, anders is het niet effectief.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
Stoppen met actieve industriepolitiek en nationale versnippering
50PLUS is kritisch op nationale industriepolitiek en pleit voor een logische, samenhangende aanpak op Europees niveau. De partij wil versnippering tegengaan en pleit voor een planmatige, ketenbrede benadering.
Geen verplichting tot warmtepompen of gasafsluiting zonder volwaardig alternatief
50PLUS wil burgers en bedrijven niet verplichten tot overstappen op alternatieven zolang er geen volwaardige, betaalbare opties zijn. Dit voorkomt onnodige kosten en onzekerheid.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
Stimuleren van thuisbatterijen voor eigen energieopslag
Om burgers meer grip te geven op hun energievoorziening en het net te ontlasten, wil 50PLUS het gebruik van thuisbatterijen stimuleren.
“Stimulering van het gebruik van thuisbatterijen, zodat burgers die hun eigen elektriciteit opwekken hier ook optimaal van kunnen profiteren.”
DENK erkent het belang van een stabiele energiemarkt en ziet het beperken van energieverbruik en de overstap naar duurzame energie als essentieel voor zowel bedrijven als burgers. Ze pleiten voor een samenhangend, rechtvaardig en ambitieus klimaatbeleid met concrete investeringen in verduurzaming, een Klimaatfonds, strengere eisen aan grote vervuilers, en een wettelijke verplichting voor energiebedrijven om steeds meer duurzame energie te leveren. De partij wil versnippering tegengaan door centrale regie, logische planning en uitvoering over de hele energieketen.
Massaal investeren in duurzame energiebronnen
DENK wil de afhankelijkheid van olie en gas verminderen door grootschalig te investeren in zonne-energie, windenergie op zee en mogelijk kernenergie (mits veilig). Dit moet zorgen voor meer stabiliteit, lagere kosten en minder CO2-uitstoot.
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee. Kolencentrales verdwijnen zo snel mogelijk. Kernenergie sluiten wij niet uit, omdat het schoner is dan andere energiebronnen. Veilige opslag van kernafval is een harde randvoorwaarde voor elke kernenergie optie.”
Wettelijke verplichting voor duurzame energie bij energiebedrijven
Om versnippering tegen te gaan en de energietransitie te versnellen, wil DENK energiebedrijven wettelijk verplichten jaarlijks een groter aandeel duurzame energie te leveren, tot volledige duurzaamheid is bereikt.
“Energiebedrijven worden wettelijk verplicht een groeiend aandeel duurzame energie op te wekken. Elk jaar stijgt dat verplichte aandeel, totdat volledige duurzaamheid is bereikt.”
Klimaatfonds voor centrale regie en investeringen
DENK stelt een toereikend Klimaatfonds voor om noodzakelijke investeringen in de hele energieketen en verduurzaming te coördineren en te financieren, zodat beleid niet versnipperd blijft.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie. De uitgaven uit dit fonds moeten aantoonbaar de duurzaamheid bevorderen.”
Grote vervuilers betalen meer en krijgen CO2-heffing
Om bedrijven te stimuleren tot verduurzaming en de lasten eerlijk te verdelen, wil DENK dat grote energieverbruikers meer energiebelasting en een CO2-heffing gaan betalen.
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
Lagere energiekosten en ondersteuning voor huishoudens
DENK wil dat huishoudens profiteren van verduurzaming door lagere energierekeningen en meer subsidies voor isolatie en zonnepanelen, met behoud van de salderingsregeling.
“Lagere energiekosten voor huishoudens. Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Centrale regie en ambitieus klimaatdoel
DENK pleit voor centrale regie en het stellen van duidelijke, ambitieuze klimaatdoelen om versnippering te voorkomen en Nederland klimaatneutraal te maken.
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030. Indien mogelijk gaan wij ambitieuzere doelen vaststellen.”