Verkiezingsprogramma's 2025 overwat vindt VVD van bestaanszekerheid
BVNL vindt dat bestaanszekerheid vooral bereikt wordt door een kleinere overheid, lagere belastingen, het afschaffen van toeslagen en het stimuleren van werk boven uitkeringen. Het sociaal vangnet blijft bestaan voor wie het echt nodig heeft, maar de nadruk ligt op individuele verantwoordelijkheid en het lonend maken van werk. BVNL wil zo min mogelijk staatsinterventie en ziet bestaanszekerheid primair als een resultaat van vrijheid, ondernemerschap en een eerlijke beloning voor werken.
Lagere belastingen en afschaffing toeslagen
BVNL wil bestaanszekerheid vergroten door een vlaktaks, het afschaffen van toeslagen en lagere belastingen, zodat werken meer oplevert dan een uitkering. Dit moet de armoedeval tegengaan en mensen stimuleren om te werken in plaats van afhankelijk te zijn van de staat.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het verschil tussen een uitkering en werk moet daarom worden vergroot en de armoedeval moet worden opgeheven.”
“Werken moet weer lonen en moet meer opleveren dan niets doen.”
“BVNL wil permanente belasting- en accijnsverlagingen om de koopkracht te verbeteren.”
Sociaal vangnet alleen voor wie het echt nodig heeft
BVNL erkent het belang van een sociaal vangnet, maar wil dit beperken tot mensen die niet (volledig) kunnen werken. Voor anderen wordt de toegang tot uitkeringen strenger, met nadruk op zelfredzaamheid en participatie.
“Er zal te allen tijde een adequaat sociaal vangnet blijven bestaan voor mensen die niet (volledig) kunnen werken. Regelingen zoals de ziektewetuitkering en andere regelingen blijven bestaan.”
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag).”
“Nieuwkomers hebben pas na 10 jaar arbeidsverleden recht op een bijstandsuitkering.”
Meer individuele verantwoordelijkheid, minder staatsinterventie
BVNL ziet bestaanszekerheid als primair de verantwoordelijkheid van het individu, niet van de staat. De overheid moet klein blijven en vooral ruimte geven aan ondernemerschap en eigen initiatief.
“De verzorgingsstaat is een hangmat geworden waarin mensen in slaap sukkelen en hun waarde verliezen.”
“Wij geloven in mensen, niet in systemen. Onze samenleving floreert wanneer mensen vrij zijn, maar ook verantwoordelijk.”
“De overheid is er voor de burger – niet andersom. Dat wil zeggen: minder wetten, minder regels, minder ambtenaren – meer vrijheid, meer verantwoordelijkheid, meer Nederland.”
FVD vindt dat bestaanszekerheid vooral bereikt wordt door lagere belastingen, een kleinere overheid en het stimuleren van zelfredzaamheid en ondernemerschap, in plaats van door herverdeling of uitgebreide sociale vangnetten. Ze verwerpen het idee van een basisinkomen en pleiten voor het belonen van hard werken, het beschermen van bezit en het terugdringen van overheidsbemoeienis. Hun visie is dat mensen in principe zelfredzaam zijn en dat bestaanszekerheid voortkomt uit vrijheid, lage lasten en ruimte voor eigen initiatief.
Lagere belastingen en kleinere overheid als basis voor bestaanszekerheid
FVD stelt dat bestaanszekerheid het beste wordt gegarandeerd door een kleinere overheid, lagere lasten en het stimuleren van ondernemerschap en sparen. Ze zijn tegen herverdeling en vinden dat mensen de vruchten van hun eigen werk moeten kunnen plukken.
“Ondernemen, investeren en sparen moeten worden gestimuleerd in plaats van ontmoedigd. Dat is goed voor de economie, maar ook voor de sociale samenhang: burgers die de vruchten van hun eigen werk mogen plukken, voelen zich gezien en gerespecteerd.”
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
“Bezitt is heilig. We beschermen het koophuis, het spaargeld, de erfenis tegen onrechtmatige belastingen en geven zekerheid aan families en ruimte aan dromen.”
Zelfredzaamheid en afwijzing van overheidsafhankelijkheid
FVD benadrukt dat mensen in beginsel zelfredzaam zijn en dat overheidsbemoeienis bestaanszekerheid juist ondermijnt. Ze zijn kritisch op beleid dat risico’s afdekt of gericht is op het compenseren van pech, en wijzen het basisinkomen expliciet af.
“Voor ons is de mens in beginsel zelfredzaam. We zijn optimistisch ten aanzien van het vermogen van verreweg de meesten om iets van hun leven te maken, om op te komen voor hun eigen belangen en hun dromen te realiseren. Laat de mensen dus veel meer vrij, is ons devies.”
“Het obsessief willen afdekken van risico’s, het altijd maar focussen op pechvogels, heeft de overheid log en traag gemaakt en de samenleving humeurig en klagerig.”
“We zullen nooit instemmen met het instellen van een basisinkomen, dit communistische idee zorgt enkel voor meer afhankelijkheid van de staat, ondermijnt arbeidsethos en leidt tot hogere belastingen voor werkenden.”
Bestaanszekerheid via ruimte voor ondernemerschap en werk
FVD ziet bestaanszekerheid vooral als het resultaat van een samenleving waarin hard werken loont, bezit wordt beschermd en ondernemers de ruimte krijgen. Ze willen minder regels en lasten voor MKB en ZZP, zodat mensen hun eigen zekerheid kunnen opbouwen.
“Forum voor Democratie ziet een bruisend Nederland voor zich waar ambitie wordt beloond en hard werken altijd loont. Extra inspanning moet direct voelbaar zijn in de portemonnee, vrij van hoge belastingen of verstikkende regels.”
“Een kleine, dienstbare overheid en minder bureaucratie maken de weg vrij voor ondernemers om te innoveren en te groeien.”
“Onze visie is helder: het moet weer aantrekkelijk en haalbaar worden om ondernemer te zijn. Dat betekent minder bemoeienis van de overheid en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers.”
BBB ziet bestaanszekerheid als het vermogen om met werk in het eigen levensonderhoud te voorzien, waarbij werken moet lonen en niemand mag achterblijven. De partij wil dit bereiken door een robuust sociaal vangnet, waardering voor alle vormen van arbeid, eenvoudiger regels en een menselijker uitvoering van sociale zekerheid. BBB koppelt bestaanszekerheid bovendien aan strategische thema’s als voedselzekerheid en woningbouw.
Werken moet lonen en alle arbeid telt
BBB vindt dat bestaanszekerheid begint bij een eerlijk inkomen uit werk, maar erkent ook de waarde van onbetaalde arbeid zoals mantelzorg en vrijwilligerswerk. Het doel is dat iedereen kan meedoen en dat werk – in welke vorm dan ook – maatschappelijk wordt gewaardeerd.
“Bestaanszekerheid is wat BBB betreft in principe de mogelijkheid om met een volledige baan in je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. BBB wil de mogelijkheden om dat te bereiken vergroten door ervoor te zorgen dat werken echt weer gaat lonen.”
“We waarderen echter álle vormen van arbeid, zorgen voor een eerlijk loon, een robuust sociaal vangnet en een goed pensioen.”
“Werken is essentieel voor bestaanszekerheid, sociale verbondenheid en persoonlijke groei. Maar niet alleen betaald werk is van waarde. BBB vindt dat álle vormen van arbeid zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk en opvoeding maatschappelijk erkend en gewaardeerd moeten worden.”
Eenvoudiger en menselijker sociaal vangnet
BBB wil het sociale vangnet behouden, maar pleit voor minder bureaucratie, eenvoudiger regels en een uitvoering die uitgaat van vertrouwen en de menselijke maat. Het vangnet moet toegankelijk zijn voor wie het nodig heeft, zonder mensen te laten verdwalen in regels en loketten.
“Ons sociale vangnet is van grote waarde, maar de uitvoering is vaak bureaucratisch, afstandelijk en ondoorzichtig. Mensen verdwalen in regels, wachttijden en loketten.”
“BBB wil terug naar de menselijke maat, eenvoudiger regels en een uitvoerbare uitvoering.”
“Sociale zekerheid moet een vangnet zijn voor wie het nodig heeft geen doolhof.”
“Uiteindelijk willen we toe naar een belasting en toeslagenstelsel dat mensen niet vastzet in formulieren en verrekeningen, maar vertrouwen en bestaanszekerheid biedt.”
Bestaanszekerheid als strategisch thema: voedsel en wonen
BBB verbindt bestaanszekerheid aan strategische thema’s als voedselzekerheid en woningbouw. Volgens de partij zijn betaalbaar voedsel en voldoende woningen essentieel voor sociale stabiliteit en het vertrouwen in de overheid.
“BBB verbindt veiligheid nadrukkelijk aan bestaanszekerheid. In tijden van geopolitieke instabiliteit en leveringsafhankelijkheid is voedselzekerheid geen luxe, maar noodzaak.”
“Ook woningbouw is cruciaal voor binnenlandse stabiliteit. Een structureel tekort aan betaalbare woningen leidt tot sociale onrust, frustratie en wantrouwen richting de overheid.”
DENK vindt het vergroten van bestaanszekerheid een hoofddoel en wil armoede en ongelijkheid krachtig bestrijden. De partij stelt voor het minimumloon te verhogen, uitkeringen te koppelen aan de kosten van levensonderhoud, het toeslagenstelsel te vervangen, en belastingen voor lage- en middeninkomens te verlagen. DENK kiest voor een sterke verzorgingsstaat waarin inkomenszekerheid, betaalbaarheid van het leven en een rechtvaardige inkomensverdeling centraal staan.
Minimumloon en uitkeringen fors verhogen
DENK wil bestaanszekerheid vergroten door het minimumloon te verhogen en uitkeringen te koppelen aan de kosten van levensonderhoud. Dit moet ervoor zorgen dat iedereen kan rondkomen en armoede wordt teruggedrongen.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden. De koppeling met het minimumloon blijft bestaan.”
Toeslagenstelsel vervangen door eenvoudiger systeem
DENK wil het huidige toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudiger systeem dat mensen niet benadeelt en waarbij fraudebestrijding met de menselijke maat gebeurt.
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is. Wij blijven actief werken om harde regelgeving in de sociale zekerheid die leidt tot het benadelen van mensen af te schaffen.”
Belastingen verlagen voor lage- en middeninkomens
Om het leven betaalbaarder te maken en bestaanszekerheid te versterken, wil DENK de belastingdruk voor lage- en middeninkomens verlagen en hogere inkomens meer laten bijdragen.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren.”
“Wij versterken de bestaanszekerheid door het invoeren van belastingverlagingen voor mensen met lage en middeninkomens en investeren in toereikende tegemoetkomingen.”
Investeren in armoedebestrijding en schuldenaanpak
DENK wil fors investeren in armoedebestrijding, schulden eerder signaleren en overnemen, en een menswaardige incasso als norm stellen.
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“We stimuleren dat schulden eerder worden gesignaleerd en dat schulden worden overgenomen. Menswaardig incasseren wordt een keiharde norm, waarbij de beslagvrije voet wordt verhoogd.”
Betaalbaarheid van het dagelijks leven verhogen
DENK wil de prijzen van boodschappen verlagen, energiecompensatie bieden en de BTW verlagen om het leven betaalbaarder te maken voor iedereen.
BIJ1 vindt dat bestaanszekerheid een fundamenteel recht is en pleit voor structurele garanties op een leefbaar inkomen, betaalbare basisvoorzieningen en sociale zekerheid voor iedereen. Ze willen dit realiseren door onder andere het minimumloon te verhogen, sociale voorzieningen te versterken, en collectieve voorzieningen als huisvesting en zorg toegankelijk te maken. Hun visie contrasteert sterk met partijen als de VVD, die volgens BIJ1 bestaanszekerheid ondergeschikt maken aan marktwerking en bezuinigingen.
Bestaanszekerheid als fundamenteel recht en garantie
BIJ1 ziet bestaanszekerheid niet als een inspanningsverplichting, maar als een gegarandeerd recht op een goed leven, met toegang tot inkomen, huisvesting, zorg en andere basisvoorzieningen. Ze willen dat deze rechten in de Grondwet worden verankerd en structureel worden gegarandeerd, zodat niemand hoeft te leven in onzekerheid of armoede.
“Bestaanszekerheid en een goed leven voor iedereen moet normaal zijn. Dat betekent dat iedereen voorzien is van een eerlijk inkomen en zekerheden als een dak boven je hoofd, goede en betaalbare boodschappen, energie, zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer.”
“Het recht op een huis, voeding, energie en gezondheidszorg herformuleren we verankerd in de Grondwet. Zodat deze basisrechten niet langer alleen een verplichte inspanning vereisen, maar een garantie zijn.”
Structurele verhoging van minimumloon, uitkeringen en pensioenen
Om bestaanszekerheid te waarborgen, verhoogt BIJ1 het minimumloon, koppelt dit aan het mediaan inkomen, en verhoogt uitkeringen en pensioenen mee. Dit moet voorkomen dat mensen onder het bestaansminimum leven en zorgt voor structurele inkomenszekerheid.
“Het minimumloon verhogen we direct naar € 19 per uur. Met een gelijke verhoging van de AOW (pensioen) en de bijstandsuitkering. We koppelen het minimumloon aan 60% van het mediaan inkomen, zodat het structureel meestijgt met andere lonen.”
Sociale voorzieningen: van overleven naar leven
BIJ1 wil sociale voorzieningen radicaal verbeteren, zodat mensen niet alleen kunnen overleven, maar daadwerkelijk kunnen leven. Ze pleiten voor het afschaffen van sancties en tegenprestaties in de bijstand, het toegankelijk maken van uitkeringen, en het vereenvoudigen van het toeslagenstelsel.
Investeren in collectieve voorzieningen in plaats van repressie
BIJ1 stelt dat investeren in collectieve voorzieningen en bestaanszekerheid de samenleving veiliger en rechtvaardiger maakt dan repressie en bestraffing. Ze willen minder geld naar politie en handhaving, en meer naar onderwijs, zorg en inkomenszekerheid.
“We investeren in collectieve voorzieningen en bestaanszekerheid: zaken die onze gemeenschappen wél veilig houden.”
“We stoppen met investeren in handhaving, en investeren dat geld in goede collectieve voorzieningen. Iedereen krijgt toegang tot onderwijs, een leefbaar inkomen, en racisme wordt maatschappijbreed aangepakt.”
De ChristenUnie vindt bestaanszekerheid een kerntaak van de overheid en pleit voor een menselijker, eenvoudiger en rechtvaardiger sociaal stelsel. Ze willen structurele armoedebestrijding, verhoging van het sociaal minimum, afschaffing van de kostendelersnorm en een eerlijk vangnet voor mensen in kwetsbare situaties. De partij zet in op eerlijke lonen, toegankelijke schuldhulp en een belastingstelsel waarin lage inkomens voldoende overhouden om van te leven.
Structureel armoede terugdringen en sociaal minimum verhogen
De ChristenUnie vindt het onacceptabel dat mensen, vooral kinderen en werkenden, in armoede leven en wil het sociaal minimum verhogen zodat iedereen voldoende heeft om van rond te komen. Ze nemen het advies van de Commissie Sociaal Minimum als leidraad en willen periodiek toetsen of het sociaal minimum nog toereikend is.
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag. Voor een beter armoedebeleid is het advies van de Commissie Sociaal Minimum de leidraad. Het sociaal minimum moet voldoende zijn om van rond te kunnen komen. Periodiek wordt getoetst of het sociaal minimum nog voldoende is.”
“Het is bovendien onrechtvaardig dat er in Nederland werkenden zijn die nauwelijks rond kunnen komen. De ChristenUnie wil armoede structureel terugdringen. Met eerlijke lonen, een rechtvaardiger belastingstelsel en goede schuldhulpverlening.”
Eenvoudiger en menselijker sociaal zekerheidsstelsel
De partij wil het sociale zekerheidsstelsel vereenvoudigen en menselijker maken, met vertrouwen in plaats van wantrouwen als uitgangspunt. Ze pleiten voor een eerlijk vangnet, meer inkomenszekerheid en het afschaffen van complexe of onrechtvaardige regels.
“De koerswijziging die is ingezet om het systeem menselijker en eenvoudiger te maken, moet worden doorgezet. Naar een sociale zekerheid gebaseerd op een realistisch mensbeeld, waarin niet wantrouwen, maar vertrouwen centraal staat.”
“Vereenvoudiging van inkomensondersteuning en versteviging van inkomenszekerheid (ook bij de overgang tussen dagbesteding, bijstand en betaald werk) moet daarbij de kern zijn.”
Afschaffen kostendelersnorm
De ChristenUnie wil de kostendelersnorm in de Participatiewet afschaffen voor mensen die hun woning delen met iemand in nood, om bestaanszekerheid te vergroten en solidariteit te bevorderen.
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af voor mensen die tijdelijk of structureel onderdak bieden aan iemand in nood of bereid zijn om hun woning te delen met iemand anders.”
“bestaanszekerheid, het bouwen van voldoende betaalbare woningen, het voorkomen van huisuitzettingen bij betalingsachterstanden en het afschaffen van de kostendelersnorm.”
Eerlijker en eenvoudiger belastingstelsel
De ChristenUnie wil een nieuw belastingstelsel waarin lage inkomens geen belasting betalen over de eerste 30.000 euro en het systeem eenvoudiger en rechtvaardiger wordt, zodat bestaanszekerheid voor iedereen gegarandeerd is.
“Concreet betekent dit dat bij de ChristenUnie-plannen onderaan de streep niemand belasting betaalt over de eerste 30.000 euro aan inkomen.”
“Eenvoud omdat het stelsel vooral simpeler en begrijpelijker moet zijn, zonder terugvorderingen of andere nare verrassingen. Rechtvaardigheid omdat we willen dat ook de laagste inkomens genoeg hebben om van rond te komen.”
D66 vindt bestaanszekerheid essentieel voor vrijheid en wil dat iedereen voldoende inkomen en zekerheid heeft, ook als het tegenzit. Ze pleiten voor het verhogen van het minimumloon, het vervangen van het toeslagenstelsel door een basisbedrag, en het eerlijker en eenvoudiger maken van inkomensondersteuning. D66 ziet bestaanszekerheid als een kerntaak van de overheid en wil dat werken altijd loont.
Minimumloon en inkomenssteun verhogen
D66 wil het minimumloon en de bijstand verhogen zodat iedereen genoeg heeft om van te leven, en inkomenssteun eerlijker en begrijpelijker maken. Ze vinden dat werken moet lonen en dat de overheid verantwoordelijk is voor voldoende bestaanszekerheid.
“Werken moet lonen en de bijstand moet genoeg zijn om jezelf te kunnen redden en een fijn leven te leiden. We verhogen het minimumloon en het minimumjeugdloon. De bijstand stijgt in verhouding mee.”
“Inkomenssteun moet genoeg zijn om van rond te komen. Het Rijk is daarvoor verantwoordelijk, maar op dit moment moeten gemeenten vaak nog bijspringen om mensen van een volwaardig inkomen te voorzien. Dit moet anders.”
Toeslagen vervangen door een basisbedrag
D66 wil het huidige toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door één vast basisbedrag voor iedereen, om onzekerheid en complexiteit te verminderen.
Eenvoudiger en eerlijker sociaal vangnet
D66 wil het sociale vangnet eenvoudiger en eerlijker maken, zodat mensen niet verdwalen in complexe regels en gemeenten hun budget kunnen besteden waarvoor het bedoeld is.
Pensioenopbouw verplichten en flexibiliseren
D66 wil dat iedereen verplicht pensioen opbouwt en dat het pensioen flexibeler wordt, zodat mensen later voldoende zekerheid hebben.
“Pensioenopbouw wordt daarom verplicht, met oog voor wat haalbaar is voor beginnende ondernemers. Ook wil D66 dat mensen hun pensioen flexibel kunnen opnemen.”
JA21 vindt dat bestaanszekerheid vooral bereikt wordt door een activerend sociaal vangnet, waarbij mensen gestimuleerd worden om zelfstandig te worden en werken altijd meer moet opleveren dan niet werken. De partij wil bureaucratie verminderen, gerichte hulp bieden aan wie het echt nodig heeft, en de collectieve lastendruk verlagen zodat werken en ondernemen aantrekkelijker worden. Zelfredzaamheid en economische groei staan centraal in hun visie op bestaanszekerheid.
Activerend sociaal vangnet, gericht op zelfstandigheid
JA21 erkent dat niet iedereen altijd voor zichzelf kan zorgen, maar vindt dat het huidige systeem mensen te afhankelijk maakt. Het vangnet moet mensen juist activeren om weer te gaan werken, met ondersteuning gericht op herstel van zelfstandigheid. Werken moet altijd lonen en hulp moet zonder onnodige bureaucratie zijn.
Lagere lasten en minder overheidsbemoeienis voor bestaanszekerheid
JA21 ziet een te hoge collectieve lastendruk en te veel overheidsuitgaven als bedreiging voor bestaanszekerheid. Door lasten te verlagen en de overheid te verkleinen, wil de partij ruimte creëren voor werkenden en ondernemers, zodat economische groei en bestaanszekerheid worden versterkt.
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“De overheid is veel te sturend in onze economie. Voor ieder probleem worden nieuwe regelingen en subsidies bedacht. Dit maakt mensen afhankelijk en belemmert hun keuzevrijheid.”
Geen betutteling, maar vertrouwen in eigen verantwoordelijkheid
JA21 gelooft dat de meeste mensen in staat zijn voor zichzelf te zorgen en wil daarom minder betutteling en meer vertrouwen in de eigen verantwoordelijkheid van burgers. De overheid moet faciliteren, niet sturen, zodat mensen hun eigen keuzes kunnen maken.
Het PVV-programma benadrukt bestaanszekerheid als een kernwaarde, waarbij het beschermen van de koopkracht, het betaalbaar houden van wonen, zorg en energie, en het op de eerste plaats zetten van Nederlanders centraal staan. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verlagen van sociale huren, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, en het verlagen van de btw op energie. PVV bekritiseert het huidige beleid dat volgens hen te veel geld aan buitenland en asiel besteedt, waardoor Nederlanders in bestaanszekerheid tekortkomen.
Sociale huren verlagen en meer betaalbare woningen
De PVV wil de bestaanszekerheid van Nederlanders versterken door sociale huren te verlagen, inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen te verhogen en de hypotheekrenteaftrek te behouden. Hiermee wil de partij het voor Nederlanders makkelijker maken om een betaalbare woning te vinden en te behouden.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“De hypotheekrenteaftrek blijft; daar wordt niet aan getornd!”
Zorg betaalbaar maken: eigen risico afschaffen en tandarts in basispakket
Om bestaanszekerheid te waarborgen, wil de PVV het eigen risico volledig afschaffen en de tandarts terugbrengen in het basispakket. Dit moet voorkomen dat mensen noodzakelijke zorg mijden vanwege financiële redenen.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“De tandarts komt weer in het basispakket, omdat een gezond gebit geen luxe is.”
Koopkracht beschermen: lagere btw op energie en geen accijnsverhoging
De PVV wil de koopkracht van Nederlanders beschermen door de btw op energie te verlagen en accijnsverhogingen op brandstof te voorkomen. Dit moet ervoor zorgen dat basisvoorzieningen als energie betaalbaar blijven, vooral voor mensen die nu in energiearmoede dreigen te raken.
“Daarom verlagen we de btw op energie van 21 naar 9%. Energie is tenslotte een basisvoorziening en geen luxeproduct. Ook zorgen we ervoor dat er geen accijnsverhoging op brandstof plaatsvindt in 2026.”
Nederlanders op 1: minder geld naar buitenland, meer naar bestaanszekerheid
De PVV stelt dat bestaanszekerheid onder druk staat doordat miljarden naar asielopvang, ontwikkelingshulp en de EU gaan. De partij wil deze uitgaven fors verminderen en het geld inzetten voor de bestaanszekerheid van Nederlanders.
“Miljarden worden er besteed aan asielopvang, Afrika, Oekraïne, Brussel en klimaat. Ondertussen kunnen de hardwerkende Nederlanders hun boodschappen, de energierekening en de huur niet meer betalen.”
“Nederland staat altijd vooraan om anderen te helpen, maar vergeet zijn eigen mensen. De PVV zet de Nederlanders weer op 1!”
De SGP vindt bestaanszekerheid essentieel en pleit voor een solide sociaal vangnet, bescherming van kwetsbare groepen en een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel. Ze willen de bijstand verhogen, de koopkracht van gepensioneerden beschermen en het belastingstelsel hervormen om gezinnen en lage inkomens te ondersteunen. De SGP benadrukt dat bestaanszekerheid niet alleen financieel is, maar ook samenhangt met christelijke waarden, stabiliteit en zorg voor elkaar.
Bijstand verhogen en koppelen aan minimumloon
De SGP erkent dat te veel mensen niet rondkomen van de bijstand en wil deze daarom verhogen en koppelen aan het wettelijk minimumloon. Dit moet de bestaanszekerheid van uitkeringsgerechtigden versterken en armoede tegengaan.
“Te veel mensen komen niet rond van een bijstandsuitkering. De bijstand wordt daarom stapsgewijs verhoogd en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
Koopkracht beschermen voor gepensioneerden met klein pensioen
De SGP maakt zich zorgen over de bestaanszekerheid van gepensioneerden met alleen AOW of een klein pensioen en wil hun koopkracht beschermen. Ze willen dat het pensioenbeleid gericht is op een koopkrachtig pensioen en dat schrijnende gevallen bij nabestaanden worden voorkomen.
“Bij sommige gepensioneerden bestaat de oudedagsvoorziening alleen uit een AOW-uitkering, eventueel aangevuld met een ‘klein pensioen’. Terwijl de prijzen stijgen, kunnen zij soms maar net de eindjes aan elkaar knopen. Hun koopkracht moet beschermd worden.”
“In het beleggingsbeleid van pensioenfondsen moet het realiseren van een koopkrachtig pensioen centraal staan.”
Gezinsvriendelijk fiscaal stelsel en aanpak armoede
De SGP wil bestaanszekerheid versterken door het belastingstelsel gezinsvriendelijker te maken, de kloof tussen één- en tweeverdieners te dichten en (kinder)armoede aan te pakken. Toeslagen moeten gericht zijn op lage en middeninkomens en alleenstaanden.
“We zetten daarom ook financieel het gezin centraal. De SGP pakt (kinder)armoede aan en wil zorgen voor zekerheid en rust in de gezinsportemonnee. Toeslagen richten we op diegenen die het echt nodig hebben, zoals lage en middeninkomens en alleenstaanden.”
“We staan voor een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel. Waarin de kloof tussen éénverdieners en tweeverdieners wordt gedicht.”
Minimumvoorziening voor levensbehoeften via bijstand
De SGP ziet de bijstand als een minimumvoorziening voor basale levensbehoeften, met als uitgangspunt dat mensen zo snel mogelijk weer aan het werk gaan. Dit waarborgt een basisniveau van bestaanszekerheid.
“De bijstand biedt een minimumvoorziening voor de basale levensbehoeften. Uitgangspunt moet zijn dat burgers zoveel en zo snel mogelijk werk aanvaarden.”
Solide sociaal vangnet voor wie zichzelf niet kan redden
De SGP vindt dat beleid rekening moet houden met mensen die zichzelf niet kunnen redden en geen sociaal vangnet hebben. Dit is een fundamenteel onderdeel van hun visie op bestaanszekerheid.
“Het beleid moet rekening houden met mensen die zichzelf niet kunnen redden en geen sociaal vangnet hebben.”
De VVD ziet bestaanszekerheid vooral als het resultaat van werken dat moet lonen, een activerende sociale zekerheid en een sterke middenklasse die niet wordt belast door overmatige herverdeling. De partij wil sociale zekerheid hervormen om mensen aan het werk te helpen, lasten voor werkenden verlagen en de bureaucratie verminderen. Concrete voorstellen zijn onder meer het activerender maken van sociale zekerheid, het afbouwen van de "herverdelingsmachine", en het stimuleren van eigen woningbezit voor werkenden.
Sociale zekerheid activerender maken en werken lonender
De VVD vindt dat bestaanszekerheid vooral moet komen uit werk en een activerende sociale zekerheid, niet uit passieve uitkeringen. Ze willen het sociale stelsel hervormen zodat werken meer loont en mensen sneller aan het werk komen, met minder bureaucratie en meer maatwerk.
“De hervormingen moeten gericht zijn op werken meer lonend maken, mensen aan een baan helpen en nieuwe zekerheid creëren. Dat betekent een nieuw belastingstelsel, zorgen dat de sociale zekerheid meer activerend wordt, langer doorwerken en het arbeidsrecht hervormen.”
“Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Minder herverdeling, lastenverlichting voor werkenden en middenklasse
De VVD stelt dat de huidige herverdeling via belastingen en uitkeringen de bestaanszekerheid van de middenklasse ondermijnt. Ze willen de lasten voor werkenden en de middenklasse verlagen, nivellering tegengaan en zorgen dat werken weer loont.
“De middenklasse betaalt de rekening zodat de rest erop vooruitgaat, maar gaat er zelf veel minder op vooruit. Dat is niet alleen oneerlijk, het ondermijnt ook het draagvlak voor onze verzorgingsstaat. De afgelopen tijd is de VVD begonnen met het afbouwen van de Haagse herverdelingsmachine.”
“We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
Eigen woning voor werkenden als onderdeel van bestaanszekerheid
De VVD koppelt bestaanszekerheid expliciet aan de mogelijkheid voor werkenden om een eigen huis te kunnen betalen. Ze willen bouwen voor de middenklasse en starters, zodat werken beloond wordt met toegang tot de woningmarkt.
“En in Nederland zou iedere werkende een eigen huis moeten kunnen betalen. Sociale rechtvaardigheid betekent dat de mensen die ons land draaiend houden een goed leven moeten hebben, met een goed inkomen en een eigen woning...”
“Wij zien het niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een thuis kan betalen. Niet alleen de lucky ones, maar ook starters, singles, studenten, gezinnen en middeninkomens.”
Minder uitgaven aan sociale zekerheid, meer aan veiligheid en economie
De VVD kiest ervoor om minder uit te geven aan sociale zekerheid en zorg, en meer te investeren in veiligheid en economische groei. Dit betekent scherpe keuzes die de bestaanszekerheid van werkenden moeten beschermen, maar minder garanties voor niet-werkenden.
“We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Volt vindt bestaanszekerheid essentieel voor een gezond en gelukkig leven en pleit voor een samenleving waarin iedereen kan meedoen en niemand in armoede leeft. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van een maandelijks basisinkomen voor iedereen (ter vervanging van alle toeslagen), het verhogen van het minimumloon, het afschaffen van het minimumjeugdloon en het invoeren van een nationaal schuldenpardon. Volt wil zo financiële rust, gelijke kansen en een eerlijke beloning voor werk realiseren.
Maandelijks basisinkomen voor iedereen
Volt wil bestaanszekerheid garanderen door een maandelijks basisinkomen in te voeren dat alle toeslagen vervangt. Dit moet financiële rust bieden, schulden voorkomen en het complexe toeslagenstelsel overbodig maken. Het basisinkomen is bedoeld als fundament voor iedereen, ongeacht achtergrond of inkomen.
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Boven op die basis wordt er per volwassene en per kind extra geld uitgekeerd.”
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan. Het zorgt voor goede startkansen voor jonge mensen en geeft iedereen de vrijheid om de juiste keuzes te maken in het leven. Het complexe systeem van toeslagen kan de prullenbak in.”
Minimumloon verhogen en minimumjeugdloon afschaffen
Volt vindt dat werken voldoende moet lonen en dat het minimumloon een normale levensstandaard moet garanderen. Daarom willen ze het minimumloon verhogen naar 19 euro en het minimumjeugdloon volledig afschaffen, zodat iedereen die werkt eerlijk beloond wordt, ongeacht leeftijd.
“Daarom verhogen we het minimumloon, zodat je ervan rond kan komen. Ook wordt het minimumjeugdloon afgeschaft. Wie hetzelfde werk doet, moet hetzelfde betaald krijgen, ongeacht leeftijd.”
“Om het minimumloon niet afhankelijk te maken van de politieke kleur van het kabinet, verhogen we het minimumloon geleidelijk naar 19 euro.”
Nationaal schuldenpardon en preventie van schulden
Volt wil mensen met schulden niet uitsluiten, maar juist helpen door een nationaal schuldenpardon in te voeren. Daarnaast investeren ze in het voorkomen van schulden via financiële scholing, vroegsignalering en toegankelijke hulp.
“We voeren een nationaal schuldenpardon in. Dat geeft mensen weer zicht op de toekomst.”
“Volt wil fors investeren in het voorkomen van schulden, onder meer door financiële scholing en betere samenwerking bij vroegsignalering. Daarnaast moet de overheid zorgen voor duidelijke hulp en nazorg bij problematische schulden.”
Afschaffen kostendelersnorm in de participatiewet
Volt wil de kostendelersnorm volledig afschaffen, zodat samenwonen boven de 27 jaar niet meer leidt tot korting op de bijstand. Dit moet de bestaanszekerheid van mensen in een kwetsbare positie verbeteren.
“We schaffen de kostendelersnorm in de participatiewet volledig af, zodat ook boven de 27 jaar inwonen niet meer tot korting op de bijstand leidt.”
Het CDA ziet bestaanszekerheid als een breed begrip dat verder gaat dan alleen inkomen: het omvat ook werk, huisvesting, zorg en onderwijs. Het CDA wil flexibele arbeidscontracten meer zekerheid bieden, het toeslagenstelsel vereenvoudigen en het sociale vangnet versterken, zodat iedereen kan meedoen en bijdragen aan de samenleving. De partij pleit voor automatische uitbetaling van toeslagen, hervorming van arbeidsongeschiktheidsregelingen en een solide sociaal vangnet, met als doel meer zekerheid en minder onzekerheid voor burgers.
Meer zekerheid voor flexwerkers en werkgevers
Het CDA wil flexibele contracten meer zekerheid bieden en tegelijkertijd het werkgeverschap aantrekkelijker maken door meer interne flexibiliteit. Hiermee wil de partij de tweedeling op de arbeidsmarkt tegengaan en zorgen dat iedereen gelijke kansen en bestaanszekerheid heeft.
“Het CDA wil zowel flexibele contracten meer zekerheid bieden als het werkgeverschap aantrekkelijker maken door meer (interne) flexibiliteit. In een fatsoenlijk land staan we geen tweedeling toe tussen mensen voor wie de arbeidsmarkt kansen en zekerheid biedt, en mensen die telkens aan het kortste eind trekken.”
Automatische uitbetaling en vereenvoudiging van toeslagen
Het CDA wil het toeslagenstelsel hervormen door toeslagen automatisch uit te keren, zodat terugvorderingen verdwijnen en mensen meer zekerheid en duidelijkheid krijgen over hun inkomen.
Hervorming sociale zekerheid en arbeidsongeschiktheid
Het CDA pleit voor een herziening van het stelsel van ziekte en arbeidsongeschiktheid, met meer nadruk op passend werk, snellere interventie en preventie. Het doel is een eenvoudiger, duidelijker en eerlijker systeem dat mensen zekerheid biedt als werken niet meer kan, maar ook stimuleert om weer aan het werk te gaan waar mogelijk.
“Het stelsel van loondoorbetaling bij ziekte (Poortwachter) en arbeidsongeschiktheid (WIA) is aan herziening toe.”
“We herzien het stelsel voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering met de nadruk op passend werk, snellere interventie, preventie en duurzame re-activatie, op basis van het advies van de Octas, in relatie tot de Ziektewet. Het moet ook eenvoudiger, duidelijker en eerlijker.”
Solide sociaal vangnet en gezonde overheidsfinanciën
Het CDA vindt dat gezonde overheidsfinanciën essentieel zijn om het sociale vangnet te behouden en te versterken, zodat mensen die het meest steun nodig hebben geholpen kunnen worden zonder toekomstige generaties te belasten.
“Gezonde financiën maken het mogelijk om onze sociale vangnetten te behouden én te versterken, zonder onze kinderen te belasten met torenhoge schulden.”
GroenLinks-PvdA vindt dat bestaanszekerheid een basisrecht is en wil het sociaal vangnet versterken, zodat niemand in armoede hoeft te leven en iedereen kan rekenen op een fatsoenlijk bestaansminimum. Ze pleiten voor hogere uitkeringen, een eenvoudiger en toegankelijker sociaal stelsel, en het afschaffen van strenge verplichtingen en boetes. De partij wil dat mensen weer kunnen vertrouwen op hun inkomen, zonder afhankelijkheid van ingewikkelde toeslagen of angst voor terugvorderingen.
Sociaal vangnet garandeert fatsoenlijk bestaansminimum
GroenLinks-PvdA wil bestaanszekerheid wettelijk vastleggen en het sociaal vangnet toegankelijker, eerlijker en duidelijker maken. Ze vinden dat iedereen voldoende inkomen moet hebben om van te leven, met vertrouwen als uitgangspunt in plaats van wantrouwen. Dit betekent hogere uitkeringen, automatische inkomensondersteuning en het schrappen van verplichtingen zoals de zoekplicht en taaleis.
“De huidige Participatiewet wordt vervangen door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, die garandeert dat iedereen voldoende inkomen heeft om van te leven, en vertrekt vanuit vertrouwen in mensen.”
“We zorgen voor een bijstandsvoorziening die voorziet in een menswaardig bestaan, zowel in Europees- als in Caribisch Nederland. Naast hogere uitkeringen worden mensen actief gewezen op andere inkomensondersteuning waar zij recht op hebben, die zoveel mogelijk automatisch wordt uitgekeerd.”
“We stellen vertrouwen boven wantrouwen en schrappen verplichtingen zoals de zoekplicht voor jongeren en de taaleis. We dringen het aantal formulieren terug en zorgen dat een vergissing niet zomaar leidt tot een boete. De kostendelersnorm schaffen we af.”
Minder afhankelijkheid van toeslagen en meer inkomenszekerheid
De partij wil af van het systeem waarbij mensen afhankelijk zijn van toeslagen, omdat dit leidt tot onzekerheid en financiële problemen. Ze streven naar een situatie waarin mensen kunnen bouwen op hun loon of uitkering, zonder angst voor fouten of terugvorderingen.
“Wie rond moet komen van toeslagen, leeft vaak in onzekerheid. Eén foutje, één verandering in je inkomen – en je zit in de problemen. We willen dat mensen weer zelf kunnen bouwen op hun loon of uitkering, zonder ingewikkelde formulieren of angst voor terugvorderingen.”
Bestaanszekerheid voor mensen die niet kunnen werken
GroenLinks-PvdA wil bestaanszekerheid garanderen voor mensen die door ziekte of beperking niet kunnen werken en nu buiten veel regelingen vallen. Ze willen onrechtvaardigheden in het arbeidsongeschiktheidsstelsel aanpakken en zorgen voor ontwikkelkansen naar vermogen.
De PvdD vindt dat bestaanszekerheid een fundamenteel recht is en pleit voor een rechtvaardig, menselijk en eenvoudig sociaal zekerheidsstelsel waarin iedereen een fatsoenlijk inkomen heeft. Ze willen toeslagen afschaffen, het minimumloon verhogen, en armoede en schulden structureel aanpakken, zodat niemand in Nederland in armoede hoeft te leven.
Toeslagen afschaffen en voldoende inkomen garanderen
De PvdD wil alle toeslagen uiteindelijk overbodig maken door te zorgen dat iedereen een voldoende hoog inkomen heeft om in de basisbehoeften te voorzien. Dit moet een einde maken aan bureaucratie, wantrouwen en belemmerende voorwaarden in de sociale zekerheid.
“We maken uiteindelijk alle toeslagen overbodig. Ieder mens moet een voldoende hoog inkomen hebben om in de basisbehoeften te voorzien.”
“Sociale zekerheid moet simpel, rechtvaardig en menselijk zijn. Iedereen verdient een inkomen dat genoeg is om fatsoenlijk van te leven, zonder onnodige bureaucratie, wantrouwen of voorwaarden die de toegang belemmeren.”
Minimumloon en uitkeringen fors verhogen
De partij wil het minimumloon verhogen naar 18 euro per uur en uitkeringen zoals AOW, WIA, Wajong en bijstand automatisch laten meestijgen, zodat werken en leven altijd voldoende bestaanszekerheid bieden.
“Het minimumloon gaat omhoog naar 18 euro per uur. Het beweegt voortaan automatisch mee met de mediane lonen, met als ondergrens 60% van het mediane inkomen. Uitkeringen zoals de AOW, WIA, Wajong en bijstand stijgen mee.”
Structurele aanpak van armoede en schulden
De PvdD kiest voor preventie en autonomie in de aanpak van armoede en schulden, met nadruk op vroegsignalering en het versterken van mensen in plaats van symptoombestrijding.
“We kiezen daarom voor een fundamenteel andere aanpak: niet langer symptoombestrijding, maar preventie, vertrouwen en bestaanszekerheid als uitgangspunt. Daarbij is autonomie cruciaal, mensen in de schulden moeten zélf weer grip krijgen op hun leven.”
Sociale zekerheid zonder wantrouwen en verplichtingen
De partij wil het wantrouwen uit de sociale zekerheid halen, de kostendelersnorm en partnertoets schrappen, bijverdienen in de bijstand mogelijk maken en de sollicitatieplicht voor 60-plussers en mantelzorgers afschaffen.
“We halen het wantrouwen uit regels voor de sociale zekerheid. Mensen in hetzelfde huishouden hebben recht op dezelfde bijstandsuitkering als anderen, dus we schrappen de kostendelersnorm en partnertoets. Bijverdienen wordt mogelijk voor mensen in de bijstand.”
“We schaffen de sollicitatieplicht voor 60-plussers af. Ook werklozen die mantelzorg verlenen hoeven niet langer verplicht te solliciteren.”
De SP stelt dat de VVD bestaanszekerheid ondermijnt door beleid dat vooral de belangen van vermogenden, aandeelhouders en vastgoedbezitters dient, terwijl gewone mensen met meer armoede en onzekerheid worden geconfronteerd. Volgens de SP heeft de VVD beloften over het verbeteren van bestaanszekerheid gebroken en juist bijgedragen aan de afbraak van sociale voorzieningen, hogere lasten voor gewone mensen en meer ongelijkheid. De SP positioneert zichzelf als tegenpool door te pleiten voor hogere lonen, een hoger sociaal minimum en meer solidariteit.
VVD vergroot armoede en onzekerheid voor gewone mensen
De SP verwijt de VVD dat hun beleid de bestaanszekerheid van gewone mensen heeft verslechterd, door sociale voorzieningen af te breken en vooral de rijken te bevoordelen. De partij stelt dat beloften over het verbeteren van bestaanszekerheid door de VVD niet zijn nagekomen, wat heeft geleid tot meer armoede, hogere woonlasten en onzekerheid.
“Als het gaat om problemen van gewone mensen oplossen, dan hebben de rechtse ruziemakers PVV, VVD, NSC en BBB de afgelopen jaren niets voor elkaar gekregen. Beloften zoals het afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de huren en goedkopere boodschappen zijn allemaal gebroken. De wooncrisis is vergroot, de zorg is verder vermarkt en de armoede en onzekerheid zijn verdiept.”
“Tegelijkertijd hebben aandeelhouders, vastgoedbezitters en villabewoners wél cadeautjes gekregen. Zoals belastingkortingen op aandelen en vermogen en de verruiming van de hypotheekrenteaftrek voor villabezitters. Er heeft dus een omgekeerde solidariteit plaatsgevonden. Van gewone mensen naar de miljonairs, aandeelhouders en vastgoedbezitters.”
“De keuzes voor de komende verkiezingen zijn simpel. Wordt het weer ieder voorzich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
VVD kiest voor ongelijkheid boven solidariteit
De SP stelt dat de VVD structureel kiest voor beleid dat ongelijkheid vergroot en solidariteit ondermijnt, door lasten te verlagen voor de rijksten en publieke voorzieningen af te breken. Dit wordt gepresenteerd als een fundamenteel andere visie op bestaanszekerheid dan die van de SP.
“Gewone mensen verdienen meer dan dat. Daarom verhogen wij de lonen en het sociaal minimum, verhogen we de belastingen op de grootste vermogens en winsten en voeren we een sociaal maximum in.”
“Onze alternatieven vragen niet om een onsje meer of minder sociaal. De problemen in ons land zijn dermate groot, dat dit om grote veranderingen vraagt. Dat vraagt om een politiek die de sociaalste keuzes maakt en niet naar het midden schuift voor de macht.”
“Wij willen een sociaal Nederland. Wij werken aan sociale veranderingen. Wij hebben de sociaalste alternatieven. Wij gaan voor SUPERSOCIAAL!”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma