Verkiezingsprogramma's 2025 overwat vinden partijen van het tweestatusstelsel/
De SP is fel tegen het tweestatusstelsel en elke vorm van tweedeling in de samenleving. Ze pleiten voor gelijke behandeling, bestrijding van discriminatie en het actief tegengaan van segregatie op basis van afkomst, inkomen, religie of digitalisering. Hun belangrijkste voorstellen zijn het moderniseren van artikel 23 (onderwijs), het waarborgen van publieke voorzieningen voor iedereen, en het juridisch afdwingbaar maken van sociale grondrechten.
Gelijke behandeling en bestrijding van tweedeling
De SP verwerpt het tweestatusstelsel expliciet en wil alle vormen van tweedeling en discriminatie tegengaan, ongeacht klasse, kleur, religie, inkomen of beperking. Ze benadrukken het belang van verbinding in buurten, scholen en verenigingen om segregatie te voorkomen en sociale cohesie te bevorderen.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand.”
“Wij zorgen voor goede voorzieningen in álle wijken... en accepteren niet dat villawijken ontstaan waar delen van de bevolking zich afzonderen van de rest van de samenleving.”
“Nederlandse scholen behoren tot de meest gesegregeerde scholen in de wereld. Zowel op klasse als op etniciteit groeien kinderen op in verschillende en ongelijke werelden.”
“We maken een begin met de modernisering van artikel 23 van de grondwet. Overal in het land moet voldoende open en inclusief onderwijs zijn.”
“Digitalisering mag niet leiden tot tweedeling. Mensen moeten vrij zijn offline te leven.”
Publieke basisvoorzieningen voor iedereen
De SP wil publieke basisvoorzieningen zoals zorg, onderwijs, huisvesting en openbaar vervoer toegankelijk maken voor iedereen, om zo te voorkomen dat er een tweestatusmaatschappij ontstaat waarin sommige groepen worden buitengesloten.
“Goede zorg, trotse volkshuisvesting, openbaar vervoer, collectieve energievoorziening, verheffend onderwijs, post en pakketbezorging; dit zijn zaken die we samen beter, goedkoper en betrouwbaarder kunnen organiseren dan met marktwerking waarbij vooral winst voor enkelen wordt nagestreefd.”
“We accepteren als samenleving niet dat er mensen in armoede moeten leven door politieke keuzes.”
“Openbaar vervoer verbindt mensen en versterkt onze economie. Je reis naar familie, vrienden, werk en vrije tijd moet niet afhangen van de dikte van je portemonnee.”
Integratie en gelijke kansen voor migranten
De SP benadrukt het belang van integratie en het tegengaan van tweedeling tussen migranten en de rest van de samenleving, onder andere door taalonderwijs en eerlijke spreiding van opvang.
“We zijn één samenleving: voor integratie, tegen tweedeling... De overheid, bedrijven en onderwijsinstellingen moeten ervoor zorgen dat mensen die hier komen wonen vanaf dag één Nederlands leren.”
“De opvang van vluchtelingen moet eerlijk verdeeld worden over gemeenten. Dat lijkt logisch, maar vluchtelingen worden nu vaak opgevangen en gehuisvest in arme buurten en gemeenten.”
BVNL is kritisch over het huidige pensioenstelsel en het tweestatusstelsel: zij willen keuzevrijheid voor deelnemers om in het oude of nieuwe pensioenstelsel te blijven, en pleiten voor afschaffing van de verplichte sectorale indeling. De partij vindt dat deelnemers niet verplicht mogen worden tot deelname aan sectorfondsen en wil dat mensen hun eigen pensioenuitvoerder kunnen kiezen. Kern van hun visie is individuele keuzevrijheid, transparantie en het centraal stellen van de belangen van deelnemers in plaats van de sector.
Keuzevrijheid tussen oud en nieuw pensioenstelsel
BVNL vindt dat deelnemers zelf moeten kunnen kiezen tussen het oude en het nieuwe pensioenstelsel, en dat het recht om in het oude stelsel te blijven moet worden hersteld. Dit adresseren zij als een fundamenteel recht van de deelnemer en als bescherming tegen gedwongen overstap naar een nieuw, risicovoller stelsel.
“Iedereen krijgt de keuze om in het oude stelsel te blijven. Dit kan via de zogenaamde ‘pensioenbewaarder’ (artikel 124a PW) eenvoudig worden gerealiseerd.”
“Kernpunt is dat we opnieuw een keuzerecht voor de deelnemer willen introduceren om in het oude stelsel te blijven mét indexatie.”
“BVNL wil een opt-out bij invaren. Deelnemers krijgen de mogelijkheid om hun oude pensioenrechten te behouden.”
Afschaffing verplichte sectorale indeling en meer keuzevrijheid
BVNL wil de sectorale indeling van pensioenfondsen afschaffen en deelnemers het recht geven hun eigen pensioenuitvoerder te kiezen. Zij zien de huidige verplichtstelling als achterhaald en onrechtvaardig, en willen dat deelnemers niet verplicht worden tot deelname aan een sectorfonds zonder zeggenschap.
“BVNL wil afschaffing van de sectorale indeling. De huidige sectorale indeling van pensioenfondsen is achterhaald en leidt tot onduidelijke werkingssfeerbepalingen.”
“Deelnemers krijgen het recht om zelf hun pensioenuitvoerder te kiezen.”
“Wij pleiten voor een systeem waarin deelnemers niet verplicht zijn deel te nemen aan een quasi beleggingsfonds waarin ze alle risico's dragen maar nauwelijks zeggenschap hebben.”
FVD wil het huidige monistische stelsel, waarbij internationale verdragen direct doorwerken in de Nederlandse rechtsorde, vervangen door een dualistisch stelsel. Zij pleiten voor het schrappen van de artikelen 93 en 94 van de Grondwet, zodat internationale verdragen pas na omzetting door het parlement geldig zijn en altijd democratisch kunnen worden gewijzigd of ingetrokken.
Monistisch stelsel vervangen door dualistisch stelsel
FVD vindt het onwenselijk dat internationale verdragen automatisch voorrang hebben op nationale wetgeving en direct afdwingbaar zijn. Zij willen dat het parlement altijd de controle houdt over welke internationale afspraken in Nederland gelden, om zo de democratische soevereiniteit te herstellen en te voorkomen dat rechters beleid afdwingen dat niet strookt met de wil van de bevolking.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van de Grondwet, en zetten daarmee het monistisch stelsel om in een dualistisch stelsel, zoals in Duitsland en de Verenigde Staten. Internationale verdragen worden hierdoor pas geldig nadat ze door het Nederlandse parlement zijn omgezet in een nationale wet. Zo kunnen ze later ook democratisch worden gewijzigd of ingetrokken.”
“In de Nederlandse Grondwet is via de artikelen 93 en 94 het zogeheten ‘monistische stelsel’ verankerd. Dit houdt in dat internationale verdragen en afspraken direct doorwerken in de Nederlandse rechtsorde, zonder dat het parlement daar nog een aparte omzettingswet voor hoeft aan te nemen... Forum voor Democratie wil deze ondemocratische constructie beëindigen en de controle terugleggen waar die thuishoort: bij ons eigen parlement.”
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
“Dat betekent dat we het monistische stelsel omzetten in een dualistisch stelsel, zoals ook geldt in landen als Duitsland en de Verenigde Staten.”
Toetsing aan internationale verdragen door rechters beëindigen
FVD wil voorkomen dat rechters op basis van internationale verdragen nationale wetgeving buiten werking stellen of beleid afdwingen. Zij vinden dat rechters niet de rol van wetgever mogen overnemen en dat toetsing aan internationale verdragen onmogelijk moet worden.
“De politieke beslissingen van rechters, waaronder de Raad van State, reiken steeds verder; en steeds kleiner wordt daarmee de bewegingsruimte van regering en parlement. Dit komt onder meer door de wildgroei van ‘internationaal recht’ - een geheel aan ‘afspraken’ die via de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet direct doorwerken in ons nationale rechtsstelsel en - daarmee - ruimte geven aan Nederlandse rechters om hun eigen politieke opvattingen - via ‘rechtspraak’ - aan de samenleving op te dringen.”
“Niet langer moet de rechter op de stoel van de wetgever kunnen zitten: we beëindigen de toetsing aan internationale verdragen...”
De PVV is fel tegen het tweestatusstelsel waarbij statushouders (vluchtelingen met verblijfsvergunning) voorrang of bijzondere rechten krijgen boven andere Nederlanders. De partij wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen, directe intrekking van verblijfsvergunningen bij fraude of weigering, en een streng uitzettingsbeleid na veroordeling. De kern van hun visie is dat Nederlanders niet mogen worden achtergesteld ten opzichte van statushouders en dat privileges voor deze groep moeten worden afgeschaft.
Geen voorrang en privileges voor statushouders
De PVV verzet zich expliciet tegen het tweestatusstelsel door te pleiten voor het afschaffen van voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen en het intrekken van hun verblijfsvergunning bij misbruik of weigering. De partij ziet het tweestatusstelsel als discriminatie van Nederlanders en wil dat statushouders geen bijzondere rechten meer krijgen.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Statushouders die frauderen (zoals illegale onderverhuur), op vakantie gaan naar het land van herkomst of werk of een woning weigeren, raken direct hun verblijfsvergunning kwijt”
“Wie géén last hebben van de wooncrisis, zijn statushouders. Sinds 2010 zijn er al zo’n 190.000 sociale huurwoningen mét voorrang aan statushouders weggegeven – zonder dat zij iets aan dit land hebben bijgedragen. Ondertussen staan de Nederlanders steeds langer op de wachtlijst staan: tien, vijftien, soms wel twintig jaar. Dit is pure discriminatie en onacceptabel.”
“In de Tweede Kamer is het PVV-voorstel aangenomen dat ervoor zorgt dat statushouders nooit meer voorrang krijgen – ook niet met urgentie.”
Directe uitzetting en intrekking verblijfsstatus bij misdrijf
De PVV wil dat statushouders en andere vreemdelingen bij veroordeling voor een misdrijf hun verblijfsstatus verliezen en direct worden uitgezet. Dit beleid is bedoeld om te voorkomen dat statushouders een aparte, beschermde status behouden na crimineel gedrag.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Mensen met een dubbele nationaliteit die zijn veroordeeld voor één ernstig misdrijf, worden na het uitzitten van de straf gedenaturaliseerd en moeten Nederland verlaten”
DENK verwerpt expliciet de tweestatenoplossing voor Israël en Palestina en pleit in plaats daarvan voor één staat met gelijke rechten voor iedereen, genaamd Palestina. Volgens DENK is de tweestatenoplossing onmogelijk gemaakt door het beleid en de misdaden van Israël, en moet Nederland zich inzetten voor de erkenning van één democratische, pluriforme staat. Concrete voorstellen zijn het erkennen van het recht op terugkeer van Palestijnen en het beëindigen van samenwerking met Israëlische instellingen.
Tweestatenoplossing is onmogelijk; pleidooi voor één staat Palestina
DENK stelt dat de tweestatenoplossing door Israël onmogelijk is gemaakt en pleit daarom voor één staat waarin joden, christenen en moslims als gelijke burgers samenleven. Dit standpunt is gebaseerd op de overtuiging dat het huidige beleid van Israël leidt tot apartheid en uitsluiting, waardoor een rechtvaardige tweestatenoplossing niet langer haalbaar is. DENK wil dat Nederland deze realiteit erkent en zich inzet voor gelijke rechten in één staat.
“De ‘tweestatenoplossing’ is dan ook onmogelijk geworden door de misdaden die gepleegd worden door de koloniale entiteit “Israël”. Er moet wat DENK betreft daarom één staat komen waar joden, christenen en moslims als gelijkwaardige burgers kunnen le ven. Die onverdeelde, democratische, pluriforme staat heet Palestina!”
“Nederland geeft toe dat de tweestatenoplossing onmogelijk is gemaakt door “Israël”. Er moet één staat komen met gelijke rech ten voor iedereen: Palestina.”
Erkenning van Palestijnse rechten en boycot Israël
DENK koppelt haar afwijzing van het tweestatenstelsel aan concrete beleidsmaatregelen, zoals het erkennen van het recht op terugkeer van Palestijnen, het beëindigen van samenwerking met Israëlische universiteiten en het erkennen van Palestina als staat. Hiermee wil DENK internationale druk uitoefenen en bijdragen aan gelijke rechten voor alle inwoners van het gebied.
“Het recht op terugkeer van het Palestijnse volk wordt erkend als deel van het Palestijnse recht op zelfbeschikking.”
“Alle samenwerking met “Israëlische” universiteiten wordt beëindigd. Een academische boycot van “Israël”.”
“Nederland erkent de Palestijnse staat zoals een groeiende groep Europese landen dat reeds heeft gedaan.”
De Partij voor de Dieren verwerpt het tweestatusstelsel en pleit voor gelijke behandeling van iedereen, ongeacht afkomst, verblijfsstatus of achtergrond. Zij willen structurele discriminatie en institutionele ongelijkheid actief bestrijden, met nadruk op gelijke rechten voor arbeidsmigranten en toegang tot zorg voor iedereen, inclusief mensen zonder documenten.
Gelijke behandeling voor iedereen, ongeacht status
De PvdD keert zich expliciet tegen het bestaan van een tweestatusstelsel waarin mensen op basis van afkomst, verblijfsstatus of andere kenmerken ongelijk worden behandeld. Zij benadrukken het belang van gelijke rechten en bestrijding van institutionele discriminatie, zowel op de arbeidsmarkt als in de toegang tot zorg en andere basisvoorzieningen.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming”
“Iedereen in Nederland heeft recht op zorg, ongeacht gender, etnische afkomst of verblijfstatus. Een beschaafde samenleving zorgt voor al haar inwoners.”
“De overheid treedt daadkrachtig op tegen alle vormen van discriminatie op basis van (vermeende) afkomst, etniciteit, seksuele geaardheid, gender, religie of levensovertuiging, handicap, leeftijd of politieke overtuiging.”
Structurele bestrijding van institutionele discriminatie
De partij erkent dat institutionele discriminatie diepgeworteld is in overheidspraktijken en wil dat de overheid proactief deze patronen doorbreekt. Dit is een directe reactie op het ontstaan van een tweestatusmaatschappij door overheidsbeleid.
“Patronen van institutionele discriminatie zijn helaas structureel aanwezig bij de overheid en bij de uitvoering van de taken van de overheid.”
“Discriminatie is zichtbaar en onzichtbaar verweven in onze instituten, in hoe we werken, hoe we onderwijs geven en zorg verlenen. Daarom is het tijd dat de landelijke overheid en ook gemeenten en publieke dienstverleners zoals DUO en de Belastingdienst zelf proactief aan de slag gaan om discriminatie tegen te gaan.”
BIJ1 is fel tegen het tweestatusstelsel en pleit voor volledige gelijkwaardigheid tussen Europees Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk. De partij wil het tweestatusstelsel afschaffen en radicale gelijkwaardigheid centraal stellen, met concrete voorstellen voor herstel van koloniale schade en gelijke rechten.
Afschaffen tweestatusstelsel en radicale gelijkwaardigheid
BIJ1 ziet het tweestatusstelsel als een uiting van koloniale ongelijkheid en wil deze ongelijkheid beëindigen. De partij stelt radicale gelijkwaardigheid tussen Europees Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk centraal en pleit voor herstel van koloniale schade en gelijke rechten voor alle inwoners.
D66 is uitgesproken tegen het huidige toeslagenstelsel en het bijbehorende tweestatusstelsel, waarbij mensen afhankelijk zijn van ingewikkelde regelingen en inkomensondersteuning via toeslagen. Zij willen het systeem vervangen door één individueel basisbedrag voor iedereen, waarmee bestaanszekerheid wordt vergroot en het onderscheid tussen mensen met en zonder toeslagen verdwijnt.
Afschaffen toeslagenstelsel en invoeren basisbedrag
D66 wil het tweestatusstelsel beëindigen door het huidige toeslagenstelsel drastisch te hervormen en te vervangen door een universeel basisbedrag. Dit moet het systeem eenvoudiger, eerlijker en toegankelijker maken, zodat iedereen verzekerd is van voldoende inkomen zonder afhankelijk te zijn van complexe regelingen of het risico op terugvorderingen.
“We schaffen het doolhof van de toeslagen af: in plaats daarvan komt er één vast bedrag. Zo bouwen we aan een samenleving waar vrijheid en zekerheid hand in hand gaan.”
“Daarom gaat het toeslagenstelsel drastisch op de schop en komt er een individueel basisbedrag voor terug.”
“Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen.”
NSC wil het tweestatusstelsel opnieuw invoeren, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen persoonlijk vervolgden (vluchtelingen) en mensen die tijdelijk bescherming zoeken vanwege grootschalig geweld. Voor de tweede, grotere groep wordt opvang tijdelijk en gericht op terugkeer, met strengere voorwaarden voor gezinshereniging en een nadruk op het beperken van de instroom.
Tweestatusstelsel opnieuw invoeren: onderscheid vluchtelingen en tijdelijke bescherming
NSC pleit voor een herinvoering van het tweestatusstelsel om het asielbeleid strikter en selectiever te maken. Persoonlijk vervolgden mogen altijd asiel aanvragen, maar mensen die tijdelijk bescherming zoeken krijgen slechts tijdelijke opvang, gericht op terugkeer zodra dat mogelijk is. Dit moet de druk op het asielstelsel verlichten en de draagkracht van de samenleving beschermen.
“We willen het tweestatusstelsel opnieuw invoeren: onderscheid maken tussen persoonlijk vervolgden en mensen die tijdelijk bescherming zoeken vanwege grootschalig geweld. De eerste groep van vervolgden mag altijd een asielberoep indienen. Voor de tweede en verreweg grootste groep, die meestal vanuit een veilig land hierheen komt, willen we een opvang op basis van een ‘eerlijk aandeel’. Deze opvang is tijdelijk; de nadruk ligt op terugkeer naar het land van herkomst zodra dat weer kan.”
Strengere voorwaarden gezinshereniging voor subsidiair beschermden
Door het tweestatusstelsel worden de rechten op gezinshereniging voor mensen met een subsidiaire beschermingsstatus beperkt. Er komen strengere eisen zoals wachttijd, huisvesting en inkomen, terwijl voor vluchtelingen het recht op nareis wordt beperkt tot het kerngezin.
“Door de invoering van het tweestatusstelsel zullen voor de categorie vreemdelingen met de status van subsidiair beschermden voortaan strenge voorwaarden aan gezinshereniging worden gesteld, zoals wachttijd en eisen rondom huisvesting en inkomen.”
“Voor de andere categorie vreemdelingen, die de status van vluchteling hebben, is het recht om familieleden te laten nareizen beperkt tot het kerngezin, met eigen minderjarige kinderen van één gehuwde partner van de aanvrager. We willen de handhaving hierop versterken.”
Volt spreekt zich niet expliciet uit over het tweestatusstelsel, maar pleit wel voor het afschaffen van het onderscheid tussen verschillende groepen volksvertegenwoordigers en het versterken van gelijke rechten en ondersteuning voor alle fracties. Hun belangrijkste voorstel is het invoeren van parlementaire groepen en het waarborgen van gelijke ondersteuning, zodat alle partijen volwaardig kunnen deelnemen aan het democratisch proces.
Gelijke ondersteuning en participatie voor alle fracties
Volt wil dat alle fracties, ongeacht grootte, gelijke ondersteuning en mogelijkheden krijgen binnen de volksvertegenwoordiging. Dit moet voorkomen dat er een tweedeling ontstaat tussen grote en kleine partijen, en waarborgen dat iedere stem in het parlement evenveel gewicht heeft.
“We willen het functioneren van de Tweede Kamer verbeteren, zonder daarbij de toegang voor nieuwe partijen te beperken. Daarom pleiten we voor de invoering van parlementaire groepen, naar voorbeeld van het Europees Parlement: samenwerkingsverbanden van fracties die samen ten minste vijf zetels vertegenwoordigen. Deze groepen krijgen extra spreektijd, meer invloed in commissies en aanvullende ondersteuning. Zo bevorderen we samenwerking over partijgrenzen heen, terwijl we onze politieke diversiteit behouden.”
“Volt wil dit fundament versterken door op elk bestuursniveau een minimumnorm voor ondersteuning van fracties vast te stellen, ten minste gelijk aan het Europese gemiddelde. Zo kunnen volksvertegenwoordigers - lokaal én nationaal - hun controlerende en wetgevende taken goed uitvoeren.”
“We steunen kleinere partijen door toe te staan dat iedere partij één raadslid of fractievertegenwoordiger per commissie mag hebben. Ook gaan we fractievertegenwoordigers beter betalen voor hun werk en hun ondersteuning aan de fractie.”
BBB is voor invoering van het tweestatusstelsel, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden. Zij willen strengere regels voor gezinshereniging en pleiten voor het beperken van nareis tot het kerngezin, met aanvullende eisen voor subsidiair beschermden. BBB ziet het tweestatusstelsel als noodzakelijk om de asielinstroom te beheersen en de draagkracht van opvang en samenleving te beschermen.
Invoering tweestatusstelsel met strengere gezinshereniging
BBB wil de Wet invoering tweestatusstelsel invoeren, waarmee onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden. Dit betekent dat gezinshereniging wordt beperkt tot het kerngezin en dat subsidiair beschermden pas na twee jaar nareis mogen aanvragen, onder strikte voorwaarden. BBB ziet deze maatregelen als noodzakelijk vanwege de hoge asielinstroom en de druk op opvang en samenleving.
“De Wet invoering tweestatusstelsel invoeren. Deze wet maakt onderscheid tussen vluchtelingen en subsidiair beschermden en beperkt nareis voor beide groepen tot het kerngezin. Gezinshereniging wordt dus strenger. De strengere nareisvoorwaarden voor subsidiair beschermden behelzen dat nareis pas mogelijk is twee jaar na toekenning van de asielstatus. Verder zijn voor deze groep de vereisten van zelfstandige en duurzame inkomensvoorziening en van beschikbare huisvesting van toepassing.”
VN-Vluchtelingenverdrag herzien ten gunste van nationaal beleid
BBB koppelt het tweestatusstelsel aan een bredere koerswijziging in het asielbeleid, waarbij zij het VN-Vluchtelingenverdrag willen opzeggen en vervangen door nationaal beleid. Dit moet Nederland meer ruimte geven om de asielinstroom te beperken en eigen regels te stellen.
“BBB kiest voor een koerswijziging: wij willen het VN Vluchtelingenverdrag in zijn huidige vorm opzeggen en vervangen door een uitvoerbaar nationaal beleid. We stellen een maximum aan de instroom, investeren in opvang in de regio en sluiten terugkeerakkoorden met herkomstlanden.”
Het CDA wijst het tweestatusstelsel op de arbeidsmarkt af en pleit expliciet tegen een tweedeling tussen mensen met en zonder zekerheid. Ze willen flexwerkers meer zekerheid bieden en het werkgeverschap aantrekkelijker maken, zodat iedereen gelijke kansen en bestaanszekerheid heeft. Het CDA zet in op het voorkomen van structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt door hervormingen die zekerheid en kansen voor iedereen bevorderen.
Afwijzen van tweestatusstelsel en tweedeling
Het CDA verzet zich tegen een arbeidsmarkt met structurele ongelijkheid tussen groepen werknemers. Ze willen voorkomen dat er een tweestatusstelsel ontstaat waarbij sommige mensen structureel minder kansen en zekerheid hebben dan anderen. Dit doen ze door te pleiten voor meer zekerheid voor flexwerkers en het aantrekkelijker maken van werkgeverschap.
“In een fatsoenlijk land staan we geen tweedeling toe tussen mensen voor wie de arbeidsmarkt kansen en zekerheid biedt, en mensen die telkens aan het kortste eind trekken.”
“Het CDA wil zowel flexibele contracten meer zekerheid bieden als het werkgeverschap aantrekkelijker maken door meer (interne) flexibiliteit.”
De VVD is voorstander van het invoeren van een tweestatusstelsel in het asielbeleid, waarbij vluchtelingen alleen nog via hervestiging naar Nederland kunnen komen. Dit moet de asielinstroom beperken en onderscheid maken tussen echte vluchtelingen en andere migranten. De partij erkent dat deze fundamentele stelselwijziging tijd kost en wil in de tussentijd bestaande regels aanscherpen.
Tweestatusstelsel: Alleen hervestiging, geen spontane asielaanvraag
De VVD wil het asielstelsel fundamenteel wijzigen door vluchtelingen alleen nog via hervestiging toe te laten, en niet meer via spontane asielaanvragen aan de grens. Dit moet de instroom beheersbaar maken en ruimte houden voor echte vluchtelingen, terwijl ongecontroleerde instroom wordt uitgesloten. De partij erkent dat deze omslag niet direct te realiseren is, maar zet hier wel expliciet op in.
“Daarom willen we dat er een stelselwijziging komt waarbij vluchtelingen alleen nog maar naar Nederland komen via hervestiging. Het eerlijke verhaal is wel dat dat niet binnen een jaar geregeld is.”
Strengere selectie en tijdelijke bescherming
Naast het tweestatusstelsel wil de VVD alleen ruimte bieden aan echte vluchtelingen en mensen die aantoonbaar bijdragen aan de samenleving. Passieve of ongecontroleerde instroom wordt afgewezen, en tijdelijke bescherming wordt als optie genoemd.
“We maken scherpe keuzes: ruimte voor echte vluchtelingen, tijdelijke bescherming en actieve selectie van mensen die bijdragen aan onze economie en samenleving. Passieve of ongecontroleerde instroom is onaanvaardbaar.”
GroenLinks-PvdA spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over het tweestatusstelsel (het onderscheid tussen raadsleden/Statenleden en Kamerleden, of het verbod op het gelijktijdig bekleden van meerdere politieke functies). Wel pleit de partij concreet voor een verbod op politieke dubbelfuncties, waarmee ze belangenverstrengeling en banenstapeling willen tegengaan. Er zijn geen andere relevante of onderscheidende standpunten over het tweestatusstelsel in het programma te vinden.
Verbod op politieke dubbelfuncties
GroenLinks-PvdA wil voorkomen dat één persoon meerdere politieke functies tegelijk bekleedt, zoals raadslid, Statenlid en Tweede Kamerlid. Dit moet belangenverstrengeling tegengaan en het uitgangspunt versterken dat lokale volksvertegenwoordigers parttimers zijn die midden in de samenleving staan. Dit standpunt raakt direct aan het tweestatusstelsel, omdat het de cumulatie van politieke functies aan banden legt.
“Verbod op politieke dubbelfuncties. We stoppen met politieke dubbelfuncties. Je mag nu bijvoorbeeld raadslid, Statenlid én Tweede Kamerlid tegelijk zijn. Dit kan belangenverstrengeling in de hand werken. Bovendien ondermijnt politieke banenstapeling het uitgangspunt dat lokale volksvertegenwoordigers parttimers zijn die met twee benen in de samenleving staan.”
JA21 wil het huidige eenstatusstelsel voor asiel vervangen door een tweestatusstelsel, zodat rechten van vluchtelingen niet automatisch gelden voor subsidiair beschermden. Dit moet leiden tot strengere beperking van rechten voor bepaalde groepen asielzoekers, met name op het gebied van gezinshereniging.
Vervangen van het eenstatusstelsel door een tweestatusstelsel
JA21 pleit voor het herinvoeren van een tweestatusstelsel in het asielbeleid. Hiermee willen ze voorkomen dat subsidiair beschermden (mensen die niet als vluchteling erkend zijn, maar wel bescherming krijgen) automatisch dezelfde rechten krijgen als erkende vluchtelingen, vooral op het gebied van gezinshereniging. Dit moet de instroom beperken en het asielbeleid strenger en selectiever maken.
“Vervangen van het eenstatusstelsel door een tweestatusstelsel zodat rechten (onder andere op het gebied van gezinshereniging) van vluchtelingen niet meer automatisch van toepassing zijn op subsidiair beschermden.”
De SGP noemt het tweestatenstelsel (tweestatenoplossing) uitsluitend in de context van het Israëlisch-Palestijns conflict. De partij is kritisch over de haalbaarheid van de tweestatenoplossing en benadrukt het recht van Israël op veiligheid en erkenning. Concrete beleidsvoorstellen richten zich op het niet erkennen van een Palestijnse staat zolang veiligheid en erkenning niet gegarandeerd zijn.
Kritisch over tweestatenoplossing Israël-Palestina
De SGP betwijfelt of een tweestatenoplossing realistisch is zolang Israël niet wordt erkend en de veiligheid niet gegarandeerd is. De partij vindt dat Nederland geen Palestijnse staat moet erkennen zolang deze voorwaarden niet zijn vervuld. Dit standpunt adresseert het internationale debat over het tweestatenstelsel specifiek voor het Midden-Oosten.
“De SGP is kritisch over de tweestatenoplossing. Zolang Israël niet wordt erkend en de veiligheid niet gegarandeerd is, is het niet realistisch om een Palestijnse staat te erkennen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma