Verkiezingsprogramma's 2025 overwat is meest progresieve rechtse partij?
JA21 profileert zich als een conservatief-liberale partij die rechtse waarden combineert met enkele pragmatische, toekomstgerichte voorstellen, maar blijft stevig vasthouden aan klassieke rechtse thema’s als nationale soevereiniteit, beperking van migratie en economische vrijheid. Hun progressiviteit binnen het rechtse spectrum uit zich vooral in het pleidooi voor meer directe democratie (zoals referenda), technologische innovatie en een actieve overheid op kerntaken, maar ze zijn uitgesproken behoudend op sociaal-culturele en migratievraagstukken. De partij onderscheidt zich door concrete voorstellen voor minder EU-invloed, strenger migratiebeleid, meer burgerzeggenschap en het stimuleren van innovatie en ondernemerschap.
Meer directe democratie en burgerzeggenschap
JA21 wil de invloed van burgers vergroten door meer referenda en decentralisatie, waarmee ze zich progressiever tonen dan traditionele rechtse partijen die vaak minder nadruk leggen op directe democratie. Dit standpunt adresseert het probleem van een kloof tussen burger en politiek en positioneert JA21 als een partij die rechtse waarden koppelt aan moderne participatievormen.
“JA21 wil dus meer referenda, minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
“De Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie dient ... zorg te dragen voor de snelst mogelijke invoering van het correctief bindend referendum.”
Strikte beperking van migratie en behoud nationale identiteit
JA21 is uitgesproken restrictief op migratie en integratie, wat aansluit bij klassiek-rechtse standpunten. Ze onderscheiden zich door zeer concrete voorstellen en een harde toon, waarmee ze zich minder progressief tonen op dit vlak, ondanks enkele pragmatische accenten.
“Migratie moet sterk beperkt worden, en migranten die Nederland wel opneemt moeten integreren. JA21 wil dus scherpe grenzen stellen aan migratie, hiermee ruimte creëren op de woningmarkt, de Nederlandse cultuur beschermen, en wil integratie afdwingen.”
“Het huidige migratiebeleid faalt aan alle kanten. Europese samenlevingen raken overbelast: integratie stagneert, de druk op de verzorgingsstaat en de woningmarkt blijft toenemen, en een besef van grenzeloosheid doet afbreuk aan het vertrouwen in de politiek.”
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen ... mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
Minder EU-invloed en meer nationale soevereiniteit
JA21 positioneert zich als een rechtse partij die kritisch is op de EU en pleit voor het terugdringen van Brusselse invloed, wat aansluit bij een bredere rechtse trend, maar met een nadruk op economische zelfstandigheid en deregulering die als relatief progressief binnen het rechtse spectrum kan gelden.
“JA21 wil: ... minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet. Alleen zo herstellen we de concurrentiekracht van Nederland en geven we ondernemerschap weer de ruimte.”
“De Europese Unie moet zich leren beperken. De EU moet terug naar haar kerntaken waarmee we onze soevereiniteit behouden en economische groei kunnen veiligstellen.”
Stimuleren van innovatie en technologische vooruitgang
JA21 ziet technologische innovatie en digitalisering als essentieel voor de toekomst van Nederland, waarmee ze zich progressiever tonen dan veel andere rechtse partijen die hier minder prioriteit aan geven. Dit standpunt richt zich op het versterken van de kenniseconomie en het toekomstbestendig maken van het bedrijfsleven.
“Digitalisering en kunstmatige intelligentie bieden enorme kansen voor onze economie, maar dan moet de overheid wel meebewegen en ondernemers de ruimte geven om te groeien en te innoveren.”
“Nederland moet een topspeler worden op het gebied van technologie en heeft daartoe het potentieel.”
Beperkte overheid, economische vrijheid en lastenverlichting
JA21 blijft trouw aan het klassieke rechtse ideaal van een kleinere overheid en meer economische vrijheid, met concrete voorstellen voor lastenverlichting en minder regeldruk. Dit is niet progressief in de linkse zin, maar binnen het rechtse spectrum positioneren ze zich als hervormingsgezind en toekomstgericht.
“Wij kiezen voor een kleinere overheid, grootse plannen en een open blik, zonder de menselijke maat en ons gemeenschapsgevoel uit het oog te verliezen.”
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
50PLUS positioneert zich als een partij die rechts-conservatieve economische en migratiestandpunten combineert met enkele sociaal-progressieve accenten voor ouderen. De partij pleit voor een streng migratiebeleid, lagere belastingen op vermogen en erfenis, behoud van de AOW, en kernenergie, maar zet zich ook in voor waardige ouderenzorg en burgerinspraak. Hun visie is vooral gericht op het beschermen van de belangen van ouderen, met behoud van traditionele waarden en een kritische houding tegenover linkse en progressieve hervormingen.
Streng migratiebeleid en beperking instroom
50PLUS kiest voor een restrictief migratiebeleid, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende vormen van migratie en de nadruk ligt op het beperken van de instroom. Dit sluit aan bij een rechts-conservatieve koers, gericht op het beschermen van nationale belangen en het ontlasten van overheidsdiensten.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
Lagere belastingen op vermogen, erfenis en woning
De partij wil belastingverlagingen die vooral ouderen en vermogenden ten goede komen, zoals het afschaffen van de erfbelasting en het behouden van hypotheekrenteaftrek. Dit is een klassiek rechts economisch standpunt.
Snelle bouw van kerncentrales en technologische innovatie
50PLUS kiest voor kernenergie als oplossing voor het energieprobleem en benadrukt het belang van technologische innovatie, wat aansluit bij een rechts-progressieve visie op economie en energie.
Meer directe democratie en burgerinspraak
Hoewel overwegend rechts, pleit 50PLUS voor meer directe democratie en burgerinspraak, wat als progressief element kan worden gezien binnen een verder conservatief programma.
“Verder is meer inspraak van de burger van groot belang; wij pleiten voor directe democratie.”
Waardige en toegankelijke ouderenzorg
50PLUS zet zich in voor versterking van de ouderenzorg, met nadruk op rechten voor ouderen en preventie. Dit is een sociaal-progressief accent binnen hun verder rechtse koers.
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
Behoud en versterking van AOW en koopkracht ouderen
De partij verdedigt het behoud van de AOW, koppeling aan het minimumloon en extra voordelen voor ouderen, wat aansluit bij hun kernachterban en een behoudende visie op sociale zekerheid.
BBB positioneert zich als een sociaal-conservatieve, rechts georiënteerde partij die inzet op behoud van traditionele waarden, strenge migratie- en integratie-eisen, en bescherming van nationale soevereiniteit. De partij combineert rechtse standpunten op immigratie, integratie en nationale identiteit met enkele progressieve accenten op sociale cohesie, medische ethiek en regionale investeringen. BBB onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals strengere toelatingseisen voor migranten, het verbod op buitenlandse beïnvloeding en het stimuleren van innovatie en regionale ontwikkeling.
Strengere migratie- en integratie-eisen
BBB kiest voor een restrictief migratiebeleid en stelt hoge eisen aan integratie, met nadruk op taalbeheersing, arbeidsparticipatie en het tegengaan van parallelle gemeenschappen. Dit wordt gemotiveerd door zorgen over sociale cohesie, veiligheid en het behoud van Nederlandse waarden.
“We gaan veel strenger toezien op het beheersen van de Nederlandse taal. Migranten dienen een verplichte taalcursus te volgen en minimaal B1niveau te behalen.”
“Nieuwkomers moeten een bijdrage leveren aan ons land. Binnen een jaar volgt iemand een opleiding, doet vrijwilligerswerk of heeft een betaalde baan. Wie dat weigert, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.”
“We willen versterkte gebedsoproepen en groepsbidden in de openbare ruimte verbieden. Haatpredikers uit het buitenland ontzeggen we de toegang tot ons land.”
“Er moet een stop komen op nieuwe islamitische scholen.”
“Inburgeringscursus direct na eerste goedkeuring aanvraag. Zodra de asielaanvraag, die buiten de EUgrenzen wordt gedaan, voorlopig is goedgekeurd, start de asielzoeker met een inburgeringscursus. Pas als die is behaald, wordt de aanvraag definitief goedgekeurd en mag de migrant naar Nederland komen.”
Nationale soevereiniteit en beperking Brusselse invloed
BBB profileert zich als een partij die nationale soevereiniteit en democratische zeggenschap wil beschermen tegen Europese en internationale inmenging, vooral op thema’s als migratie, klimaat en landbouw.
“Nederland moet weer soeverein kunnen kiezen wat werkt. Nationale belangen moeten voorop staan, niet Brusselse dogma’s.”
“Internationale samenwerking mag nooit ten koste gaan van onze democratische zeggenschap.”
“Nederland is bereid om de grenzen van Europese regels op te zoeken om de instroom te beperken. We laten ons niet langer gijzelen door Brusselse papieren werkelijkheden.”
Bescherming van vrouwen en minderheden tegen extremisme
BBB benadrukt het belang van bescherming van vrouwen en minderheden tegen extremistische invloeden, met speciale aandacht voor schadelijke praktijken en antisemitisme.
“De invloeden vanuit de extremistisch islamitische hoek nemen toe tegen vrouwen in ons land. Eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking nemen al jaren toe. Hier willen we een speciale aanpak in zowel het inburgerings en integratietraject als in het strafrecht.”
“Het beschermen van Joodse Nederlanders is urgenter dan ooit. Antisemitisme neemt in alarmerend tempo toe. Intimidatie, bedreiging en zelfs geweld tegen Joden zijn helaas weer realiteit geworden. BBB staat voor onze Joodse gemeenschap en vindt dat deze onvoorwaardelijk beschermd moet worden.”
Medisch-ethische ruimte voor Kamerleden
Op medisch-ethisch vlak kiest BBB voor een gewetensbenadering, waarbij Kamerleden ruimte krijgen om naar eigen inzicht te stemmen, wat een progressief element is binnen een verder conservatief profiel.
“Wanneer de afweging zo uitvalt dat individuele Tweede Kamerleden zich niet kunnen vinden in het in te nemen standpunt, krijgen zij de ruimte om naar hun eigen eer en geweten te stemmen.”
“Abortus is een belangrijk recht en moet veilig en toegankelijk zijn voor vrouwen, maar er moet niet lichtzinnig mee omgegaan worden.”
Regionale investeringen en innovatie stimuleren
BBB wil de economie versterken door regionale investeringen en innovatie te stimuleren, onder meer via een Nationale Investeringsbank, waarmee ze zich onderscheidt van klassiek rechtse partijen die vooral op marktwerking inzetten.
“De oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken die: Vermogen van de overheid koppelt aan landelijke en regionale projecten; Investeert in mkb, innovatie en infrastructuur; Marktpartijen cofinanciert via garantstellingen en leningen;”
De VVD profileert zich als een progressieve rechtse partij door liberale waarden als vrijheid, gelijkwaardigheid en economische groei te combineren met een strenge lijn op integratie, asiel en het beschermen van individuele rechten. De partij zet in op het versterken van emancipatie, het tegengaan van discriminatie en het beschermen van LHBTIQ+’ers en vrouwen, terwijl ze tegelijkertijd pleit voor een kleinere overheid, minder herverdeling en meer ruimte voor werkenden. Concrete voorstellen zijn onder meer het strenger aanpakken van schadelijke praktijken binnen gesloten gemeenschappen, het bevorderen van economische groei met oog voor klimaat, en het beperken van asielinstroom.
Strenge bescherming van liberale en individuele vrijheden
De VVD wil progressieve waarden als vrijheid, gelijkwaardigheid en emancipatie actief beschermen, vooral tegen conservatieve en radicale invloeden. Dit uit zich in harde maatregelen tegen eerwraak, vrouwenhaat, homohaat en antisemitisme, en het versterken van de positie van LHBTIQ+’ers en vrouwen. De partij positioneert zich hiermee als een rechtse partij die progressieve sociale verworvenheden verdedigt.
“We buigen niet voor kwalijke ideologieën en religieuze dogma’s die de emancipatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen honderd jaar terug in de tijd duwen.”
“Vrouwenhaat- en homohaat die hier (vaak online) wordt aangewakkerd vanuit streng conservatief christelijke en islamitische hoek en bronnen rond het Kremlin, wordt in kaart gebracht en aangepakt.”
“De VVD wil dat de strafrechtketen veel strenger optreedt tegen schadelijke praktijken binnen gesloten gemeenschappen, zoals eerwraak.”
“We versterken de nationale aanpak tegen antisemitisme en geven de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding meer bevoegdheden en middelen.”
“Nederland kent een sterke liberale traditie. Die traditie koesteren en beschermen we.”
Radicale economische groei met groene ambities
De VVD koppelt economische groei aan progressieve doelen als vergroening en innovatie. De partij wil de economie versterken door te investeren in schone energie, innovatie en onderwijs, en ziet groene groei als essentieel voor de toekomst. Dit progressieve economische beleid onderscheidt de VVD van traditioneel conservatieve rechtse partijen.
Strenger en effectiever asiel- en integratiebeleid
De VVD kiest voor een harde, rechtse lijn op asiel en integratie, maar koppelt dit aan progressieve eisen: nieuwkomers moeten zich aanpassen aan liberale waarden en krijgen kansen als ze meedoen. Dit beleid is streng, maar gericht op het beschermen van progressieve verworvenheden en het bevorderen van gelijke kansen.
“De VVD wil dit systeem fundamenteel veranderen: vluchtelingen kunnen alleen nog via hervestiging naar Nederland komen.”
“Iedereen die in ons vrije land woont en wil wonen, dient zich aan te passen aan waar Nederland al eeuwen voor staat: vrijheid en hard werken.”
“We maken heldere afspraken over integratie: die is niet vrijblijvend, maar een plicht.”
“De VVD kijkt niet naar afkomst, maar naar toekomst. Niet naar geloof, maar naar gedrag. Dus iedereen die hier mag blijven, hoort er volwaardig bij.”
Minder herverdeling, meer ruimte voor werkenden
De VVD wil de herverdelingsmachine van de overheid beperken en de lasten voor werkenden verlagen, zodat werken weer loont. Dit is een klassiek rechts standpunt, maar wordt gepresenteerd als progressief omdat het gericht is op het vergroten van kansen en het stimuleren van vooruitgang voor iedereen.
“We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
“De middenklasse betaalt de rekening zodat de rest erop vooruitgaat, maar gaat er zelf veel minder op vooruit. Dat is niet alleen oneerlijk, het ondermijnt ook het draagvlak voor onze verzorgingsstaat.”
BVNL profileert zich als een economisch rechtse, klassiek-liberale partij met een uitgesproken cultureel conservatief profiel, maar is opvallend progressief op medisch-ethisch vlak. De partij combineert een kleine overheid, lage belastingen en maximale individuele vrijheid met behoud van Nederlandse tradities, een asielstop en strikte migratiebeperking. Op het gebied van persoonlijke autonomie (zoals euthanasie, abortus en lichamelijke integriteit) kiest BVNL voor progressieve, individuele keuzevrijheid.
Economisch rechts, kleine overheid en lage belastingen
BVNL wil een drastisch kleinere overheid, forse belastingverlagingen en maximale ruimte voor ondernemers, wat haar economisch rechts en klassiek-liberaal maakt. Dit sluit aan bij het idee van een progressieve rechtse partij die economische vrijheid en individuele verantwoordelijkheid centraal stelt.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
Medisch-ethisch progressief: maximale individuele keuzevrijheid
BVNL onderscheidt zich van andere rechtse partijen door op medisch-ethisch terrein progressief te zijn: het individu bepaalt zelf over euthanasie, abortus, vaccinatie en het eigen lichaam, zonder overheidsdwang.
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden, maar wel medisch-ethisch progressief: iedereen mag zelf bepalen hoe en met wie hij/zij het leven vormgeeft en beslist zelf over de eigen levensovertuiging en het eigen lichaam.”
“Als volwassen mensen euthanasie willen plegen binnen de huidige wetgeving dan is dat een eigen keuze.”
“Abortus is binnen de grenzen van de huidige wetgeving het individuele recht van de vrouw.”
“Vaccinatie of andere medische handelingen zijn altijd de exclusieve keuze van het individu en de overheid mag hier op geen enkele manier dwang of drang op uitoefenen.”
“Het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
Cultureel conservatief: behoud Nederlandse tradities en asielstop
Hoewel BVNL economisch en medisch-ethisch progressief is, is de partij cultureel uitgesproken conservatief: behoud van Nederlandse tradities, een asielstop en verzet tegen woke-isme en supranationale inmenging.
“BVNL is cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden...”
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan.”
“Om de afbraak van Nederland te stoppen moeten we onmiddellijk stoppen met het toelaten van asielzoekers en kansarme migranten en niet accepteren dat onze eigen cultuur verdwijnt ten faveure van culturen en moralen die niet de onze zijn en die onze manier leven en onze waarden bedreigen.”
Strikte scheiding kerk en staat, seculiere overheid
BVNL kiest voor een strikt seculiere overheid, waarbij religie geen invloed mag hebben op beleid, wetgeving of bestuur. Dit is een progressief-liberaal standpunt binnen het rechtse spectrum.
“BVNL wil dat de staat seculier is. Overheid en religie blijven strikt gescheiden, de overheid bemoeit zich niet met religieuze aangelegenheden en religieuze instellingen hebben geen invloed op het overheidsbeleid. Wetgeving, rechtspraak en bestuur worden gebaseerd op neutrale, niet-religieuze principes.”
De SGP positioneert zich als een uitgesproken conservatief-rechtse partij die zich krachtig afzet tegen progressieve waarden, met nadruk op christelijke tradities, gezinswaarden en het beschermen van het ongeboren leven. De partij verzet zich expliciet tegen progressief-seculiere invloeden, woke-ideologie, en uitbreiding van individuele zelfbeschikking op thema’s als abortus, gender en euthanasie. SGP’s concrete voorstellen zijn vooral gericht op het terugdringen van progressieve maatschappelijke ontwikkelingen en het versterken van traditionele normen.
Afwijzing van progressief-seculiere waarden
De SGP verzet zich expliciet tegen progressieve en seculiere waarden, zoals abortus, het homohuwelijk, genderdiversiteit en woke-ideologie. De partij ziet deze als bedreiging voor de christelijke traditie en de kern van de Nederlandse samenleving. Dit standpunt is fundamenteel en onderscheidt de SGP van partijen die zichzelf als (centrum-)rechts én progressief profileren.
“Het betekent geen omarming van progressief-seculiere waarden, zoals abortus of homohuwelijk.”
“Met een beroep op gelijkheid, diversiteit en inclusie probeert men een woke-ideologie op te leggen en degenen die anders denken monddood te maken.”
“Ook is sprake van een sterk ideologische druk om steeds radicaler de individuele zelfbeschikking door te voeren, zoals bij genderidentiteit en het zelfgekozen levenseinde.”
“Bovendien baart het ons zorgen dat de EU zich op ideologisch vlak steeds meer ontwikkelt tot een progressief-seculier project. Dit staat haaks op wat de oprichters voor ogen stond.”
Bescherming van traditioneel gezin en ongeboren leven
De SGP stelt het klassieke gezin en de bescherming van ongeboren leven centraal, en verzet zich tegen progressieve veranderingen op deze terreinen. Dit is een kernpunt waarmee de partij zich afzet tegen progressieve rechtse partijen die ruimte laten voor individuele keuzevrijheid.
“We maken ons hard voor het klassieke huwelijk, gezinswaarden en een financieel gezond bestaan voor elk huishouden.”
“Daarom zetten we ons in voor bescherming van het ongeboren leven, ouderen en ieder mens die aandacht en ondersteuning nodig heeft.”
“Abortus blijft in het strafrecht. Het doden van ongeboren leven is geen (mensen) recht.”
“De 24-wekengrens is medisch achterhaald en moet daarom worden verlaagd.”
Kritiek op islamisering en behoud van christelijke cultuur
De SGP keert zich tegen islamisering en pleit voor het behoud van de christelijke cultuur als fundament van de samenleving. Dit onderscheidt de partij van progressief-rechtse partijen die religieuze diversiteit als verrijking zien.
De ChristenUnie positioneert zich als een partij die sociaal-progressieve waarden combineert met een behoudende, christelijk geïnspireerde visie op samenleving en overheid. Ze kiezen voor een rechtvaardige economie, bescherming van minderheden, een streng maar menswaardig migratiebeleid, en duidelijke grenzen aan individuele vrijheid waar het de samenleving schaadt. Hun beleid is gericht op sociale rechtvaardigheid, duurzaamheid en het beschermen van klassieke grondrechten, maar met behoud van traditionele normen en waarden.
Rechtvaardige economie en sociale bescherming
De ChristenUnie wil een eenvoudiger en rechtvaardiger belastingstelsel, hogere kinderbijslag, en structurele armoedebestrijding. Ze leggen nadruk op het beschermen van kwetsbaren en het belonen van werken, wat progressief is binnen een rechts-christelijk kader.
“Bij dit nieuwe stelsel staan twee kernwaarden met stip voorop: eenvoud en rechtvaardigheid. Eenvoud omdat het stelsel vooral simpeler en begrijpelijker moet zijn, zonder terugvorderingen of andere nare verrassingen. Rechtvaardigheid omdat we willen dat ook de laagste inkomens genoeg hebben om van rond te komen.”
“Daarom verhoogt de ChristenUnie de kinderbijslag naar € 4500 per kind per jaar, maken we de kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis en vereenvoudigen we de verlofregelingen zodat ouders er kunnen zijn voor hun kinderen als dat nodig is.”
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag. Voor een beter armoedebeleid is het advies van de Commissie Sociaal Minimum de leidraad. Het sociaal minimum moet voldoende zijn om van rond te kunnen komen.”
Bescherming van minderheden en klassieke grondrechten
De partij benadrukt het belang van bescherming van minderheden, bestrijding van racisme en antisemitisme, en het waarborgen van klassieke grondrechten zoals vrijheid van godsdienst en meningsuiting. Dit progressieve element onderscheidt hen van andere rechtse partijen.
“We geloven dat je de kracht van een samenleving kunt afmeten aan de ruimte die meerderheden geven aan minderheden.”
“De ChristenUnie stelt zich daarom teweer tegen het kwaad van racisme, antisemitisme en discriminatie op basis van levensovertuiging, geslacht, handicap of op welke grond dan ook.”
“De vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting zijn belangrijke pijlers van de manier waarop we samenleven. Die mogen niet worden aangetast. Deze vrijheden gelden voor iedereen, juist ook voor minderheden.”
Streng maar menswaardig migratiebeleid
De ChristenUnie kiest voor een gecontroleerd, menswaardig migratiebeleid: ruimte voor wie bijdraagt of bescherming nodig heeft, maar duidelijke grenzen en eisen aan integratie en terugkeer.
“Een mens op zoek naar een betere toekomst, werk of studie willen we recht doen. Dat kan betekenen dat iemand zich hier — al dan niet tijdelijk — mag vestigen. Maar wie geen blijvende plek heeft in de Nederlandse samenleving en ook terug kan, moet terugkeren.”
“We verwachten van alle Nederlanders een actieve bijdrage aan de maatschappij. Het spreken van het Nederlands en het onderschrijven van de waarden zoals vastgelegd in de grondwet is daarvoor randvoorwaarde.”
Grenzen aan individuele vrijheid ter bescherming van samenleving
De partij stelt duidelijke grenzen aan individuele vrijheid waar deze leidt tot maatschappelijke schade, bijvoorbeeld bij drugs, gokken en prostitutie. Dit is een behoudend, maar ook sociaal beschermend standpunt.
“De ChristenUnie staat voor een werkelijk vrij leven en strijdt daarom tegen deze schaduwkanten van ongebreidelde vrijheid. De overheid moet duidelijke normen stellen omdat het bijdraagt aan een veilig land en gezonde jongeren.”
NSC positioneert zich als een partij die sociaal-economisch solidair beleid combineert met behoud van traditionele, nationale waarden: economisch progressief, cultureel behoudend. Ze willen bestaanszekerheid, een sterke sociale basis en bescherming van kwetsbaren, maar zijn streng op migratie, nationale identiteit en soevereiniteit. NSC profileert zich als de meest progressieve rechtse partij door sociale hervormingen te koppelen aan een behoudende, realistische koers op migratie, cultuur en veiligheid.
Economisch solidair, cultureel behoudend
NSC kiest voor een progressieve economische koers met verhoging van het minimumloon, bescherming van vaste contracten en sociale zekerheid, maar koppelt dit aan behoud van Nederlandse waarden en tradities. Dit onderscheidt NSC van klassiek-rechtse partijen die minder nadruk leggen op sociale bescherming.
“We moeten elkaar niet verder kwijtraken in ons mooie land. Nederland moet weer een land worden waarin sociale binding en bescherming van het kwetsbare vanzelfsprekend zijn. Waarin bezielde mensen zorgdragen voor elkaar. En waarin iedereen recht heeft op bestaanszekerheid. Dat betekent dat we een economisch solidair beleid willen voeren en onze culturele waarden willen vasthouden.”
“We keren ons af van het neoliberalisme, waarin het eigenbelang centraal staat en de sterksten alles krijgen. En we zijn wars van populisme, wat gouden bergen belooft maar niets waarmaakt.”
“Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont. Vast contract is de regel; tegen schijnzelfstandigheid.”
Streng en realistisch migratiebeleid
NSC onderscheidt zich door een harde lijn op migratie, met minder arbeids-, kennis- en studiemigratie, en strenge asielmaatregelen. Dit rechtse standpunt wordt gecombineerd met sociale hervormingen, waarmee NSC zich als progressief-rechts profileert.
“Minder arbeidsmigratie. We pakken misstanden en uitbuiting streng aan. Onderbetaalde arbeidsmigranten (zoals in delen van de vleessector) mogen geen verdienmodel zijn.”
“Minder privileges voor kennismigranten (expats). Minder studiemigratie. Nederlandse studenten hebben voorrang en er komen flink minder Engelstalige opleidingen. Minder asielmigratie. Door strenge en realistische maatregelen met opvang in de regio.”
Bestaanszekerheid en sociale bescherming centraal
NSC legt sterk de nadruk op bestaanszekerheid, toegankelijke zorg en een eenvoudiger belastingstelsel, waarmee het progressieve beleid wordt ingevuld binnen een rechtse, behoudende context.
“We vechten daarom voor verandering, een betere en betrouwbare overheid. En we willen mensen zekerheid bieden. Mensen kunnen alleen volwaardig meedoen aan de maatschappij als er een stevige bodem onder hun bestaan ligt. Daarvoor is nodig een goed inkomen en een geschikt huis.”
“Voldoende en betaalbare woningen voor ouderen, gezinnen en jongeren. Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont. Vast contract is de regel; tegen schijnzelfstandigheid. Een koopkrachtig pensioen voor ouderen en indexatie AOW.”
Bescherming van Nederlandse identiteit en cultuur
NSC koppelt haar sociale agenda aan het beschermen van de Nederlandse taal, cultuur en tradities, wat haar rechtse profiel versterkt ondanks progressieve sociaaleconomische voorstellen.
D66 positioneert zichzelf als een sociaal-liberale partij die progressieve waarden combineert met liberale principes, maar is niet expliciet een "rechtse" partij. Hun programma legt de nadruk op individuele vrijheid, gelijke rechten, een sterke democratische rechtsstaat en internationale samenwerking, met concrete voorstellen voor onder andere marktwerking, innovatie en persoonlijke autonomie. D66 onderscheidt zich door progressieve standpunten op sociale thema’s, gecombineerd met liberale economische en bestuurlijke hervormingen.
Progressief sociaal-liberalisme als kernidentiteit
D66 ziet zichzelf als sociaal-liberaal: progressief op sociale thema’s, maar met liberale accenten op economie, bestuur en individuele vrijheid. Dit maakt de partij uniek in het politieke spectrum, maar niet expliciet "rechts"; ze positioneren zich als brug tussen progressief en liberaal.
Ruimte voor ondernemers en innovatie
D66 kiest voor een economie met veel ruimte voor ondernemers, innovatie en marktwerking, wat traditioneel als een meer rechtse (liberale) economische benadering geldt, maar combineert dit met sociale waarborgen.
Sterke nadruk op individuele vrijheid en autonomie
D66 is uitgesproken progressief op het gebied van individuele rechten, zelfbeschikking en persoonlijke autonomie, wat hen onderscheidt van traditionele rechtse partijen die vaak conservatiever zijn op deze thema’s.
“D66 staat voor een samenleving waarin ieder mens het recht heeft om zelf te beslissen over het begin en het einde van het leven, over vruchtbaarheidsbehandelingen en ouderschap, over identiteit en medische behandelingen.”
“We kiezen ervoor om de mogelijkheden van technologie en biomedische wetenschap te omarmen, met ruimte voor verschil én bescherming van kwetsbare mensen.”
Europese samenwerking en internationale oriëntatie
D66 is uitgesproken voorstander van Europese integratie, internationale samenwerking en een sterke positie van Nederland in de EU, wat hen onderscheidt van veel rechtse partijen die eurosceptischer zijn.
Forum voor Democratie (FVD) profileert zich als een radicaal vernieuwende rechtse partij die democratische vernieuwing, economische vrijheid en individuele autonomie centraal stelt. Hun belangrijkste voorstellen zijn bindende referenda, een kleinere overheid, een vlaktaks, en het afschaffen van internationale verdragswerking. FVD positioneert zich als de meest progressieve rechtse partij door te breken met het politieke establishment en te kiezen voor directe democratie, economische liberalisering en nationale soevereiniteit.
Bindende referenda en direct gekozen bestuurders
FVD wil de macht teruggeven aan de burger door bindende referenda en direct gekozen bestuurders in te voeren, waarmee zij zich onderscheiden als een progressief-rechtse partij die democratische vernieuwing centraal stelt. Dit adresseren zij als antwoord op de gesloten bestuurscultuur en het partijkartel, en positioneren zichzelf als alternatief voor het politieke establishment.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat u direct zelf kunt beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere bestuurders worden niet langer benoemd door een kleine kring, maar rechtstreeks gekozen.”
“We voeren bindende referenda in, zodat burgers zich rechtstreeks kunnen uitspreken over belangrijke politieke besluiten. We laten burgemeesters en Commissarissen van de Koning direct door de bevolking kiezen, zodat bestuurders verantwoording afleggen aan de kiezer in plaats van aan politieke partijen.”
Radicale verkleining van de overheid en vlaktaks
FVD kiest voor een kleinere overheid, lagere lasten en een vlaktaks, waarmee ze economische vrijheid en ondernemerschap willen stimuleren. Dit progressief-rechtse standpunt richt zich op het doorbreken van bureaucratie en het belonen van ambitie, in tegenstelling tot traditionele conservatieve behoudzucht.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
Nationale soevereiniteit boven internationale verdragen
FVD wil dat Nederlandse wetgeving altijd boven internationale verdragen staat en streeft naar uittreding uit de EU, waarmee ze zich onderscheiden als een progressief-rechtse partij die nationale autonomie en democratische controle vooropstelt.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
“Daarom streven we naar een intelligente uittreding uit de Europese Unie, waarna we ons aansluiten bij de Europese Vrijhandelsassociatie, net als Zwitserland, Noorwegen en IJsland.”
Doorbreken van het partijkartel en bestuurlijke vernieuwing
FVD wil het gesloten partijkartel en de gevestigde bestuurscultuur openbreken door het vernieuwen van de ambtelijke top, het afschaffen van technocratische adviesorganen en het mogelijk maken van een ‘recall’ van bestuurders. Dit progressief-rechtse standpunt richt zich op het creëren van ruimte voor nieuw talent en ideeën.
“We laten topambtenaren en ambassadeurs opnieuw solliciteren bij de start van een nieuwe regering en schaffen de Algemene Bestuursdienst (ABD) af, zodat de ambtelijke macht niet langer in handen blijft van een gesloten kring.”
“We maken het mogelijk dat burgers, met voldoende steunbetuigingen, een referendum afdwingen om falende bestuurders zoals Burgemeesters of Commissarissen van de Koning tussentijds te ontslaan.”
De PVV positioneert zichzelf als een uitgesproken rechts-conservatieve partij die zich fel afzet tegen progressieve waarden, met nadruk op nationale soevereiniteit, het beperken van immigratie en het beschermen van traditionele Nederlandse cultuur. Hun beleid is gericht op het terugdraaien van linkse en progressieve maatregelen, het beperken van rechten voor minderheden en het afschaffen van overheidssteun aan internationale en multiculturele initiatieven. De partij profileert zich als “sociaal-rechts” door enkele sociale maatregelen te combineren met een harde, restrictieve koers op immigratie, cultuur en identiteit.
Strenge beperking immigratie en asiel
De PVV wil immigratie en asiel vrijwel volledig stoppen, met als doel de Nederlandse identiteit te beschermen en de verzorgingsstaat te behouden voor Nederlanders. Dit standpunt is fundamenteel voor hun rechtse, anti-progressieve koers en onderscheidt hen van andere partijen.
“Wij voeren onmiddellijk een azc-stop in, gaan azc’s sluiten, asielzoekers aan de grens terugsturen, criminele vreemdelingen uitzetten – en Nederland terugveroveren.”
“Nederland is Nederland niet meer. We hebben te veel vreemdelingen, te veel asielzoekers, te veel islam en veel te veel azc’s. Het opengrenzenbeleid maakt ons land helemaal kapot.”
Afwijzing progressieve sociale en culturele waarden
De PVV verzet zich expliciet tegen progressieve waarden zoals genderdiversiteit, excuses voor het slavernijverleden, en multiculturele initiatieven. Ze willen traditionele normen en nationale symbolen herstellen en beschermen.
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen 'X' in het paspoort.”
“Handen af van onze geschiedenis, cultuur, identiteit, tradities en feesten; linkse haat tegen helden uit onze geschiedenis stoppen. Excuses voor het slavernijverleden en de politionele acties intrekken.”
Stoppen met internationale solidariteit en klimaatbeleid
De PVV wil stoppen met ontwikkelingshulp, EU-betalingen en klimaatmaatregelen, en richt zich uitsluitend op het nationale belang. Dit is een duidelijk anti-progressief, rechts-nationalistisch standpunt.
Sociaal beleid voor Nederlanders (sociaal-rechts)
Hoewel de PVV op sociaal-economisch vlak enkele progressieve elementen bevat (zoals lagere lasten en betere zorg), zijn deze uitsluitend gericht op “Nederlanders” en niet op minderheden of nieuwkomers. Dit onderscheidt hen van progressieve rechtse partijen die inclusiever zijn.
De SP positioneert zichzelf expliciet als de meest sociale en progressieve partij, en zet zich fel af tegen rechtse partijen zoals VVD, PVV, NSC en BBB, die volgens hen kiezen voor het recht van de sterkste en afbraak van sociale voorzieningen. De SP pleit voor radicale sociale veranderingen, hogere belastingen voor de rijken, het versterken van publieke voorzieningen en het tegengaan van ongelijkheid. Hun visie is dat Nederland alleen sociaal kan worden door te breken met rechtse politiek en te kiezen voor solidariteit, bestaanszekerheid en eerlijk delen.
Rechtse partijen kiezen voor het recht van de sterkste
De SP stelt dat rechtse partijen (VVD, PVV, NSC, BBB) structureel kiezen voor beleid dat de ongelijkheid vergroot en sociale voorzieningen afbreekt, en positioneert zichzelf als het progressieve alternatief.
“Wordt het weer ieder voorzich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
“Als het gaat om problemen van gewone mensen oplossen, dan hebben de rechtse ruziemakers PVV, VVD, NSC en BBB de afgelopen jaren niets voor elkaar gekregen.”
SP als expliciet progressief alternatief
De SP profileert zichzelf als de partij die niet naar het midden of rechts opschuift, maar radicaal kiest voor sociale vooruitgang en grote veranderingen.
“Onze alternatieven vragen niet om een onsje meer of minder sociaal. De problemen in ons land zijn dermate groot, dat dit om grote veranderingen vraagt. Dat vraagt om een politiek die de sociaalste keuzes maakt en niet naar het midden schuift voor de macht.”
“Wij gaan voor SUPERSOCIAAL.”
Rechtse partijen geven cadeaus aan rijken, SP wil eerlijk delen
De SP bekritiseert rechtse partijen voor het bevoordelen van miljonairs en aandeelhouders, en zet daar tegenover hun eigen beleid van hogere belastingen voor de rijken en het versterken van het sociaal minimum.
“Tegelijkertijd hebben aandeelhouders, vastgoedbezitters en villabewoners wél cadeautjes gekregen. Zoals belastingkortingen op aandelen en vermogen en de verruiming van de hypotheekrenteaftrek voor villabezitters. Er heeft dus een omgekeerde solidariteit plaatsgevonden. Van gewone mensen naar de miljonairs, aandeelhouders en vastgoedbezitters.”
“Daarom verhogen wij de lonen en het sociaal minimum, verhogen we de belas”
SP: Rechtse partijen zijn niet progressief
De SP maakt duidelijk dat zij zichzelf niet als rechts zien, en dat rechtse partijen volgens hen per definitie niet progressief zijn op sociaal-economisch vlak.
“De SP wil dat Nederland een socialer land wordt. Een land waar het normaal is dat iedereen een betaalbaar huis heeft, menselijke zorg krijgt en voldoende, gezond en goed eten kan betalen.”
“Deze verkiezingen zijn een kans om sociale keuzes te maken. Sociale keuzes voor de toekomst van onze kinderen en jongeren. Zodat zij kunnen opgroeien en leven in een land met solidariteit in plaats van tweedeling.”
BIJ1 positioneert zich als een radicaal progressieve partij en verwerpt expliciet rechtse politiek; zij beschouwen zichzelf als het tegenovergestelde van een rechtse partij. In hun programma wordt "progressief rechts" niet als bestaand of wenselijk gezien, en rechtse partijen worden bekritiseerd vanwege hun normalisering van haat en uitsluiting. BIJ1 pleit voor een samenleving gebaseerd op radicale gelijkheid, antiracisme en dekolonisatie, en ziet zichzelf als uitgesproken links-progressief.
Rechtse politiek wordt verworpen als niet-progressief
BIJ1 maakt duidelijk dat zij rechtse politiek niet als progressief beschouwen en zich daar fel tegen afzetten. Rechtse partijen worden geassocieerd met het normaliseren van haat, racisme en uitsluiting, en BIJ1 positioneert zichzelf als het radicale alternatief.
“Er komt een daadkrachtige aanpak tegen moslimhaat, dat rechtse politici na een jarenlange haatcampagne tegen moslims inmiddels normaliseerden.”
“Extreemrechtse politici als Wilders verdelen ons op basis van hoe we eruitzien, voor hun eigen gewin. BIJ1 strijdt vanaf dag één tegen dit racistische systeem.”
“Rechtse aanvallen op de vrijheid van meningsuiting worden bestreden.”
Geen erkenning van een progressieve rechtse partij
BIJ1 erkent het concept van een "progressieve rechtse partij" niet en ziet progressieve politiek als inherent links, gericht op gelijkheid en inclusie. Rechtse politiek wordt door BIJ1 structureel als regressief en uitsluitingsgericht bestempeld.
“Het is tijd voor echte bevrijding en een nieuwe, intersectionele en dekoloniale↗politiek.”
“We maken een einde aan de militarisering van de grenzen van Europa. Nederland zet zich ervoor in dat de EU radicaal eerlijk delen, anti-imperialisme en solidariteit centraal stelt in wetten en regels en budgettering.”
Progressief beleid is per definitie links volgens BIJ1
BIJ1 koppelt progressieve waarden aan linkse politiek en radicale gelijkheid, en positioneert zichzelf als alternatief voor rechtse partijen.
Het CDA positioneert zich als een centrumrechtse partij die inzet op verantwoordelijkheid, sociale samenhang en een sterke rechtsstaat, met enkele progressieve accenten op sociale zekerheid, discriminatiebestrijding en vrouwenrechten. De partij combineert klassieke rechtse thema’s als grip op migratie en economische groei met progressieve voorstellen zoals het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, automatische toeslagen en stevige discriminatiebestrijding. Daarmee profileert het CDA zich als een gematigd rechtse partij met enkele sociaal-progressieve beleidsvoorstellen, maar blijft het behoudend op ethische en migratievraagstukken.
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en belasting verlagen
Het CDA kiest voor een stapsgewijze afbouw van de hypotheekrenteaftrek, een traditioneel rechtse heilige graal, en koppelt dit aan een verlaging van de inkomstenbelasting om woningen betaalbaarder te maken. Dit is een relatief progressieve stap binnen het rechtse spectrum, gericht op eerlijkere kansen op de woningmarkt.
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Automatische en directe uitkering van toeslagen
Om sociale zekerheid toegankelijker en eerlijker te maken, stelt het CDA voor om toeslagen automatisch en direct uit te keren en één nationale betaaldag in te voeren. Dit progressieve voorstel vermindert administratieve lasten en voorkomt fouten en naheffingen.
“Toeslagen keren we automatisch en direct uit, zodat fouten en naheffingen verdwijnen. We voeren één nationale betaaldag in voor alle inkomensregelingen.”
Strenge aanpak van discriminatie en bevordering van inclusiviteit
Het CDA profileert zich progressief op het gebied van discriminatiebestrijding en inclusiviteit, met expliciete aandacht voor verschillende vormen van discriminatie en het bevorderen van vrouwenrechten, ook internationaal.
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
“Wij staan pal voor de bescherming van vrouwenrechten als fundamentele mensenrechten in ons buitenlandbeleid.”
Progressieve accenten op sociale zekerheid en mantelzorg
Het CDA stelt voor om de kostendelersnorm af te schaffen en mantelzorgwoningen vergunningsvrij te maken, wat sociale samenhang en solidariteit bevordert. Dit zijn progressieve accenten binnen een verder behoudend sociaal beleid.
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen. Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd.”
Behoudende standpunten op migratie en ethische kwesties
Hoewel het CDA enkele progressieve accenten heeft, blijft het op migratie en ethische thema’s duidelijk rechts en behoudend, met voorstellen voor strengere migratieregels en het niet wijzigen van de abortuswet.
De Partij voor de Dieren (PvdD) positioneert zich niet als een rechtse partij, maar als een uitgesproken progressieve partij die welzijn, solidariteit en rechtvaardigheid centraal stelt, met een sterke nadruk op dierenrechten, natuur, klimaat en sociale gelijkheid. Hun programma bevat geen aanwijzingen dat zij zichzelf of hun beleid als "progressief rechts" zien; integendeel, ze keren zich expliciet tegen rechtse en extreemrechtse politiek. De PvdD profileert zich als radicaal progressief en anti-rechts, met concrete voorstellen voor een rechtvaardige, inclusieve en duurzame samenleving.
Afwijzing van rechtse politiek en positionering als progressief
De PvdD verwerpt expliciet rechtse en extreemrechtse politiek en positioneert zichzelf als progressief, gericht op welzijn boven welvaart en bescherming van kwetsbaren.
“De rechtsstaat die ons moet beschermen, wordt keihard afgebroken. ... en zet extreemrechts groepen mensen tegen elkaar op.”
“Onze democratische rechtsstaat kraakt onder druk van ophitspolitiek. Populisme, extreemrechtse ondermijning van de rechtsstaat en het systematisch uitstellen van het oplossen van problemen, schaden het vertrouwen in overheid en politiek.”
“De Partij voor de Dieren is de enige politieke partij die welzijn boven welvaart plaatst.”
“We kiezen voor de dieren. Voor ruimte voor natuur en woningen, voor het radicaal aanpakken van de klimaatcrisis, voor gezondheid, voor medemenselijkheid en rechtvaardigheid.”
Geen identificatie als (progressief) rechts
De PvdD maakt duidelijk dat zij niet tot het rechtse politieke spectrum behoort, noch zichzelf als "progressief rechts" ziet.
“Kortom: een samenleving waarin ieders grondrechten worden gerespecteerd ongeacht de politieke windrichting.”
“We verzetten ons tegen discriminatie, moslimhaat en antisemitisme.”
“We staan zij aan zij met burgers in het hele land in hun gevecht tegen de ziekmakende vervuiling door landbouwgif en door bedrijven als Tata Steel, Schiphol en Chemours.”
Volt positioneert zichzelf als een uitgesproken progressieve partij en neemt expliciet afstand van rechtse politiek; Volt noemt zichzelf zelfs "kneiterprogressief" en zet zich af tegen rechtse partijen. Hun programma bevat geen standpunten die Volt als een progressieve rechtse partij positioneren, maar benadrukt juist progressieve, linkse en pro-Europese waarden zoals inclusiviteit, mensenrechten en democratische vernieuwing.
Volt zet zich af tegen rechtse politiek
Volt presenteert zichzelf als alternatief voor rechtse partijen en rechtse politiek, en profileert zich als progressief en verbindend. Ze bekritiseren rechtse partijen vanwege polarisatie, uitsluiting en het onder druk zetten van democratische waarden.
“En in Nederland zetten rechtsextremisme en polarisatie onze democratie onder druk. Waar andere partijen kiezen voor verdeeldheid, kiezen wij voor verbinding.”
“Maar ook in ons eigen Nederland zetten rechtse partijen vluchtelingen neer als ongewenst en wordt demonstreren steeds lastiger.”
“Kneiterprogressieve ideeën voorbij de waan van de dag.”
Volt noemt zichzelf expliciet progressief, niet rechts
Volt positioneert zich als progressief en vernieuwend, en gebruikt geen enkele keer de term "rechts" voor zichzelf. Ze profileren zich als alternatief voor de "oude politiek" en rechtse partijen.
“Voor frisse energie, nieuwe ideeën van de generatie die het dichtst bij de toekomst staat.”
“Samen kwamen we met progressieve en nieuwe plannen voor de toekomst.”
DENK positioneert zichzelf expliciet als een progressieve partij die zich fel verzet tegen extreemrechts en uitsluiting, en profileert zich daarmee als uitgesproken links-progressief. Het programma bevat geen aanwijzingen dat DENK zichzelf als een progressieve rechtse partij ziet of dat zij rechtse beleidsvoorstellen omarmen; in tegendeel, DENK keert zich juist tegen rechtse politiek en pleit voor sociale gelijkheid, antidiscriminatie en bescherming van minderheden. Hun belangrijkste voorstellen zijn gericht op het bestrijden van discriminatie, het vergroten van sociale rechtvaardigheid en het beschermen van gelijke rechten voor iedereen.
DENK verwerpt rechtse politiek en extreemrechts
DENK presenteert zichzelf als tegenpool van rechtse en extreemrechtse politiek, en benadrukt dat hun bestaansreden juist het bestrijden daarvan is. De partij ziet zichzelf als progressief en als verdediger van gelijke rechten, niet als een rechtse partij.
“De Nederlandse politiek heeft met het extreemrechtse kabinet een dieptepunt bereikt. Het gif van uitsluiting is doorgedrongen tot de macht. Mensen met racistische ideeën kwamen in de regering.”
“DENK is dé verzekeringspolis voor de bescherming van jouw rechten. De bestrijding van discriminatie en de strijd tegen extreemrechts is waarom wij zijn opgericht.”
“Want het is alleen DENK dat zich vanaf het begin consequent heeft verzet tegen de extreemrechtse regering.”
“Antifascisme in de Grondwet. Nooit meer is nu: in de Grondwet wordt expliciet opgenomen dat Nederland het fascisme en extreemrechtse politiek afwijst en kiest voor een pluriforme rechtsstaat waarin iedereen gelijkwaardig is.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma