Verkiezingsprogramma's 2025 overwat is het verschil tussen d66 en volt
Volt onderscheidt zich van D66 door haar uitgesproken pleidooi voor een federaal Europa, radicale democratische vernieuwing, en het structureel betrekken van burgers bij besluitvorming. Volt kiest voor onorthodoxe, pan-Europese oplossingen en wil bestaande politieke structuren fundamenteel hervormen, waar D66 doorgaans pragmatischer en minder vergaand is in haar Europese en democratische voorstellen. Volt benadrukt haar vernieuwende karakter en het belang van grensoverstijgende samenwerking.
Pleidooi voor een federaal Europa en Europese grondwet
Volt wil verder gaan dan D66 door te streven naar een federaal Europa met een Europese grondwet, het afschaffen van het vetorecht en het versterken van Europese democratische instituties. Dit is een fundamenteel verschil: D66 is pro-Europees, maar Volt is expliciet federalistisch en wil de EU hervormen tot een echte federatie.
“Volt strijdt in Nederland voor een sterk, democratisch, federaal Europa. We roepen het kabinet op om met andere lidstaten een Europese grondwet te schrijven om de fundamenten te leggen van een nieuw Europa.”
“De EU moet vooruit kunnen, ook als één lidstaat dwarsligt. Volt gaat het vetorecht (ook wel: het unanimiteitsvereiste) afschaffen.”
Structurele burgerinspraak via permanente burgerberaden
Volt wil burgerberaden structureel en permanent verankeren in het politieke proces, terwijl D66 doorgaans pleit voor incidentele burgerparticipatie of referenda. Volt is tegen het bindend correctief referendum, maar wil burgers vroegtijdig en continu betrekken bij wetgeving.
“Het permanente burgerberaad ziet daarop toe.”
“Volt is tegen een bindend correctief referendum, waarmee nieuwe wetten achteraf kunnen worden teruggedraaid. Wij vinden dat je zorgvuldig ingevoerde wetgeving niet kunt vervangen door een ja/nee-vraag.”
Radicale democratische vernieuwing en verbod op dubbelfuncties
Volt stelt vergaande institutionele hervormingen voor, zoals een verbod op dubbelfuncties in de politiek en het onderzoeken van een nieuw regeringsmodel. Dit gaat verder dan de gebruikelijke D66-voorstellen voor bestuurlijke vernieuwing.
“Er komt een verbod op dubbelfuncties in de politiek. Op dit moment is het mogelijk om tegelijkertijd gemeenteraadslid, Provinciale Statenlid én Tweede Kamerlid te zijn. Volt vindt dat dit verboden moet worden.”
“Volt pleit ervoor dat er tijdens de volgende regeerperiode een breed en goed onderbouwd onderzoek komt naar een nieuw regeringsmodel.”
Uitbreiding zendtijd voor Europese en lokale partijen
Volt wil dat ook partijen met alleen een zetel in het Europees Parlement, en regionale/lokale partijen, recht krijgen op zendtijd. Dit is een concreet verschil met D66, die zich hier niet expliciet voor uitspreekt.
“Volt wil een uitbreiding van de zendtijd voor politieke partijen. Nu hebben alleen partijen met een zetel in het parlement recht op landelijke zendtijd. Volt wil dit recht ook geven aan Nederlandse partijen met een zetel in het Europees Parlement.”
“Volt wil ook recht op zendtijd introduceren voor regionale en lokale partijen bij regionale en lokale publieke omroepen.”
Pan-Europese partijstructuur en vernieuwende partijcultuur
Volt profileert zichzelf als een pan-Europese beweging met een unieke, grensoverstijgende partijcultuur en besluitvorming, wat D66 niet is. Volt benadrukt haar vernieuwende, Europese karakter als kern van haar identiteit.
“Dit verkiezingsprogramma is tot stand gekomen dankzij de nieuwe ideeën van honderden leden in heel Europa, experts en andere betrokkenen. Een uniek proces, wat traditionele partijen niet aandurven.”
“Samen kwamen we met progressieve en nieuwe plannen voor de toekomst.”
D66 onderscheidt zich van Volt door haar nadruk op diepgaande Europese integratie, het expliciet vastleggen van abortus- en euthanasierechten in de Grondwet, en een uitgesproken sociaal-liberale koers gericht op individuele autonomie, gelijke kansen en klimaatneutraliteit. D66 kiest voor federale stappen binnen de EU, progressieve sociale hervormingen en een sterke nadruk op persoonlijke vrijheid en inclusiviteit. De partij koppelt deze visie aan concrete voorstellen zoals het versneld afbouwen van fossiele subsidies, het wettelijk vastleggen van sociale rechten en het versterken van democratische controle.
Expliciete steun voor federale Europese Unie
D66 maakt zich sterk voor een federale EU en diepgaande Europese integratie, waar Volt zich doorgaans meer richt op praktische Europese samenwerking en burgerparticipatie zonder expliciet federalisme te benoemen. D66 wil directe verkiezing van de Commissievoorzitter en meer macht voor het Europees Parlement.
Abortus en euthanasie expliciet in de Grondwet
D66 kiest ervoor om het recht op abortus en euthanasie expliciet in de Grondwet vast te leggen, waarmee zij zich onderscheidt van Volt, dat doorgaans minder vergaande constitutionele verankering van deze rechten voorstelt.
“We leggen de toegang tot abortus en euthanasie expliciet vast in de Grondwet.”
Versneld afbouwen van fossiele subsidies
D66 kiest voor een snellere afbouw van fossiele subsidies en het invoeren van een vlaktaks op energiebelasting, waarmee de partij zich profileert als ambitieuzer op het gebied van klimaatbeleid dan Volt, dat doorgaans inzet op Europese coördinatie en minder op nationale versnelling.
Sociale rechten en inclusiviteit als kernwaarde
D66 legt sterk de nadruk op individuele autonomie, gelijke kansen en het doorbreken van alle vormen van uitsluiting, met concrete voorstellen voor wettelijke verankering en structurele steun aan kwetsbare groepen. Dit sociaal-liberale profiel is scherper en concreter dan Volt, dat vooral inzet op Europese burgerrechten en minder op nationale wetgeving.
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat), huidskleur (zoals anti-zwart of anti-Aziatisch racisme), leeftijd, opleidingsniveau, armoede, beperking, neurodiversiteit (zoals ADHD of autisme), seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”
Democratische vernieuwing en controle op de macht
D66 wil mensen continu meer invloed geven op politieke besluitvorming, niet alleen via verkiezingen, en pleit voor versterking van transparantie en controle op de macht. Volt richt zich meer op pan-Europese burgerparticipatie, terwijl D66 nadrukkelijk nationale democratische vernieuwing en openheid centraal stelt.
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma