Verkiezingsprogramma's 2025 overWajong
BIJ1 noemt de Wajong niet expliciet in het verkiezingsprogramma, maar hun standpunten over uitkeringen en arbeidsongeschiktheid zijn relevant voor Wajongers. De partij wil meer regie en vertrouwen voor mensen met een arbeidsbeperking, afschaffing van sancties en tegenprestaties, en een eerlijker, eenvoudiger uitkeringssysteem dat uitgaat van persoonlijke ontwikkeling en kwaliteit van leven.
Meer regie en vertrouwen voor mensen met arbeidsbeperking
BIJ1 wil dat mensen met een arbeidsbeperking, waaronder Wajongers, meer eigen regie krijgen over hun arbeidsparticipatie en uitkering. Ze pleiten voor het afschaffen van medische keuringen door het UWV en willen dat beslissingen over arbeidsongeschiktheid in samenspraak met de persoon zelf en onafhankelijke artsen worden genomen. Dit moet het systeem menselijker en eerlijker maken.
“En vooral het recht om zelf te bepalen als ze (voor een deel) arbeidsongeschikt zijn. Daarom doet het UWV geen medische keuringen meer bij arbeidsongeschiktheid, maar gaat dit in samenspraak met de persoon zelf en door onafhankelijke artsen.”
Afschaffen van sancties en tegenprestaties bij uitkeringen
BIJ1 wil dat mensen met een uitkering, waaronder Wajongers, niet langer worden geconfronteerd met sancties, tegenprestaties of ingewikkelde verrekeningen bij parttime werk. Dit moet het makkelijker maken om (deels) te werken zonder angst voor verlies van inkomen of rechten.
“Tegenprestaties en sancties voor mensen in de bijstand schaffen we af.”
“Ook stoppen de verrekeningen in de bijstand bij parttime inkomen. Zodat mensen in de bijstand in plaats dat ze hiervoor gestraft worden hun parttime inkomen juist kunnen gebruiken om weer op eigen benen te staan.”
Eenvoudiger en eerlijker uitkeringssysteem gericht op kwaliteit van leven
BIJ1 wil de Participatiewet direct herzien, met meer nadruk op persoonlijke ontwikkeling, toekomstperspectief en kwaliteit van leven in plaats van alleen betaald werk. Uitkeringen moeten regelluw worden, met flexibele regels en meer gelijkheid tussen gemeenten.
“Deze wet herzien we direct, waarbij de nadruk komt te liggen op persoonlijke ontwikkeling, toekomstperspectief en kwaliteit van leven.”
“Uitkeringen worden regelluw (met flexibele regels). ‘Eén plan, één regisseur’ is de basis van hulp voor mensen met een hulpvraag. Regelingen die inkomens ondersteunen trekken we gelijk in alle gemeenten.”
De SP wil de Wajong-uitkering voor jonggehandicapten verhogen en verbeteren, zodat zij niet langer afhankelijk zijn van de bijstand. Daarnaast pleit de partij ervoor dat de Wajong-uitkering automatisch meestijgt met het minimumloon, zodat jonggehandicapten verzekerd zijn van een fatsoenlijk inkomen. De SP benadrukt het belang van herstel van fouten door het UWV en het bieden van volwaardige kansen op passend werk.
Hogere en verbeterde Wajong-uitkering
De SP vindt dat jonggehandicapten recht hebben op een hogere en nieuwe Wajong-uitkering, zodat zij niet meer naar de bijstand worden verwezen. Dit moet hun bestaanszekerheid vergroten en armoede voorkomen.
“Jonggehandicapten kunnen rekenen op een nieuwe en hogere Wajonguitkering. Jonggehandicapten die niet in hun eigen inkomen kunnen voorzien, worden daardoor niet meer verwezen naar de bijstand.”
Wajong-uitkering stijgt mee met minimumloon
De SP wil dat de Wajong-uitkering automatisch meestijgt met het minimumloon, zodat de koopkracht van jonggehandicapten behouden blijft en zij niet achterblijven bij loonontwikkelingen.
“Uitkeringen die gekoppeld zijn aan het minimumloon, zoals WIA, Wajong, bijstand en AOW stijgen mee met de verhoging van het minimumloon.”
Herstel van UWV-fouten zonder nadelige gevolgen
De SP stelt dat fouten van het UWV bij de uitvoering van de Wajong nooit mogen leiden tot financieel nadeel voor uitkeringsgerechtigden. Herstel van deze fouten krijgt prioriteit.
“Het herstellen van de fouten die het UWV heeft gemaakt heeft prioriteit. Met daarbij de garantie dat fouten die het UWV heeft gemaakt nooit mogen leiden tot (financieel) nadeel voor uitkeringsgerechtigden.”
De ChristenUnie noemt de Wajong niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar bespreekt wel het bredere stelsel van arbeidsongeschiktheid en sociale zekerheid waar Wajong’ers onder kunnen vallen. De partij pleit voor vereenvoudiging en uniformering van regelingen als de WIA, en wil inkomensondersteuning en begeleiding voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt verbeteren. Specifieke voorstellen voor de Wajong ontbreken, waardoor het beleid vooral indirect relevant is voor Wajong’ers.
Uniformeren en vereenvoudigen van arbeidsongeschiktheidsregelingen
De ChristenUnie vindt het huidige stelsel van arbeidsongeschiktheid te ingewikkeld en soms onrechtvaardig, en wil de verschillende regelingen (zoals de WIA) uniformeren. Hoewel Wajong niet expliciet wordt genoemd, kan deze wens tot uniformering gevolgen hebben voor Wajong’ers, zeker waar het gaat om toegang tot uitkeringen en begeleiding richting werk.
“Het stelsel voor verzekering van arbeids-ongeschiktheid is nodeloos ingewikkeld en soms regelrecht onrechtvaardig. We uniformeren de verschillende regelingen in de WIA en introduceren een maatwerkregeling voor mensen die terminaal ziek zijn.”
Verbeteren toegang tot ondersteuning en begeleiding richting werk
De ChristenUnie wil dat iedereen met een afstand tot de arbeidsmarkt volwaardig kan meedoen en dat ondersteuningsinstrumenten als jobcoaching en loonkostensubsidie eenvoudiger toegankelijk worden, ongeacht via welke wet (zoals WIA, WW, bijstand) iemand een uitkering ontvangt. Dit kan ook relevant zijn voor Wajong’ers, maar wordt niet expliciet gemaakt.
“De verschillende instrumenten (zoals jobcoaching of loonkostensubsidie) worden eenvoudiger toegankelijk voor werkgevers, ongeacht via welke wet (WIA, WW, bijstand) de werknemer nu een uitkering ontvangt.”
JA21 noemt de Wajong niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen die specifiek gericht zijn op Wajongers of de Wajong-regeling. Het programma bevat alleen algemene uitspraken over het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en het benutten van het volledige arbeidspotentieel, zonder specifieke uitwerking voor de Wajong-doelgroep.
Geen expliciet Wajong-beleid of -voorstellen
JA21 adresseert de Wajong-regeling of Wajongers nergens concreet of inhoudelijk in het programma. De partij beperkt zich tot algemene uitspraken over het stimuleren van arbeidsparticipatie van mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt, zonder specifieke beleidsmaatregelen of standpunten voor Wajong.
De Partij voor de Dieren wil het sociale vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) verbeteren door eerdere versoberingen terug te draaien en de uitkering mee te laten stijgen met het minimumloon. Ze pleiten voor meer ondersteuning en groeimogelijkheden richting betaald werk voor Wajongers, met als uitgangspunt een rechtvaardig en inclusief systeem zonder onnodige bureaucratie.
Versobering Wajong terugdraaien
De PvdD vindt dat het vangnet voor jongeren met een beperking te veel is uitgekleed en wil deze versobering ongedaan maken. Ze willen dat jongeren met een beperking betere ondersteuning krijgen, inclusief zinvolle dagbesteding en kansen om door te groeien naar betaald werk als zij dat willen.
“De versobering van het vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) draaien we terug. Voor jongeren met een beperking wordt, waar nodig, zinvolle dagbesteding geregeld met mogelijkheden om door te groeien naar betaald werk, als zij dat willen.”
Wajong-uitkering stijgt mee met minimumloon
De PvdD wil dat de Wajong-uitkering automatisch meestijgt met het minimumloon, zodat mensen met een Wajong-uitkering niet achterblijven bij loonontwikkelingen en bestaanszekerheid behouden.
“Uitkeringen zoals de AOW, WIA, Wajong en bijstand stijgen mee.”
BBB signaleert een groeiend aantal Wajong-uitkeringen als probleem op de arbeidsmarkt en wil deze trend keren door de arbeidsmarkt te hervormen en meer mensen te activeren. Concrete voorstellen over de Wajong zelf ontbreken; het programma benoemt het fenomeen, maar biedt geen specifieke beleidsmaatregelen gericht op Wajongers.
Groeiend aantal Wajong-uitkeringen als arbeidsmarktprobleem
BBB noemt het stijgende aantal Wajong-uitkeringen als onderdeel van bredere zorgen over de arbeidsmarkt, zoals hoge werkloosheid en ziekteverzuim. De partij ziet het als een signaal dat de arbeidsmarkt gezonder en inclusiever moet worden, maar werkt dit niet uit tot concrete voorstellen specifiek voor Wajongers.
“De huidige arbeidsmarkt kent een lage werkloosheid en veel vacatures. Maar ook een hoog ziekteverzuim, een groeiend aantal WIA en Wajonguitkeringen en veel arbeidsmigranten. BBB wil de arbeidsmarkt hervormen richting een arbeidsmarkt die gezondheid, autonomie en inzetbaarheid bevordert.”
BVNL wil het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap, zoals de Wajong, beëindigen. In plaats daarvan pleiten zij voor arbeidsmarktgerichte programma’s die de nadruk leggen op zelfredzaamheid en het benutten van individuele sterke punten, om afhankelijkheid van uitkeringen te voorkomen.
Automatische Wajong-uitkering voor jongeren stoppen
BVNL vindt dat jongeren met een handicap na hun opleiding niet automatisch een uitkering moeten krijgen, maar in plaats daarvan ondersteund moeten worden richting werk. Het doel is om zelfredzaamheid te bevorderen en langdurige afhankelijkheid van uitkeringen zoals de Wajong te voorkomen.
“De praktijk van het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding dient te worden beëindigd. In plaats daarvan komen er arbeidsmarktgerichte programma’s die de individuele sterke punten benadrukken om zelfredzaamheid te bevorderen en afhankelijkheid te voorkomen. Dit in lijn met het streven van BVNL om werk aantrekkelijker te maken dan uitkeringen.”
Het CDA noemt de Wajong niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen die specifiek gericht zijn op de Wajong-regeling of Wajongers. Wel pleit het CDA voor een vereenvoudiging en samenvoeging van uitkeringen voor arbeidsongeschikten, waarbij bestaande rechten behouden blijven. De partij richt zich vooral op het verbeteren van het arbeidsongeschiktheidsstelsel in brede zin, zonder specifieke aandacht voor de Wajong-doelgroep.
Eén uitkering voor alle arbeidsongeschikten, rechten bestaande uitkeringen blijven
Het CDA wil het arbeidsongeschiktheidsstelsel vereenvoudigen door één uitkering te maken voor zowel duurzame als niet-duurzame arbeidsongeschikten, maar benadrukt dat de rechten van bestaande uitkeringen niet worden aangetast. Dit raakt indirect de Wajong, maar zonder deze expliciet te benoemen of specifieke maatregelen voor Wajongers te formuleren.
“Voor een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel maken we één uitkering voor duurzame en niet-duurzame arbeidsongeschikten; we tasten de rechten van bestaande uitkeringen niet aan.”
D66 noemt de Wajong niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel beleid voor mensen met een arbeidsbeperking en gedeeltelijk arbeidsongeschikten. De partij wil de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker maken, met meer passend en beschut werk en maatwerk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Concrete voorstellen voor de Wajong zelf ontbreken.
Makkelijker overgang van uitkering naar werk voor arbeidsbeperkten
D66 wil dat mensen met een arbeidsbeperking, waaronder gedeeltelijk arbeidsongeschikten, makkelijker kunnen deelnemen aan werk. Dit moet door meer passend en beschut werk en maatwerk, zodat iedereen zijn talent kan benutten. Hoewel de Wajong niet wordt genoemd, is dit beleid relevant voor Wajongers.
“We maken de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker, bijvoorbeeld via vrijwilligers- of deeltijdwerk. In dat kader willen wij ook dat er meer passend werk is of beschut werk is voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten en anderen met afstand tot de arbeidsmarkt, belangrijk daarbij is maatwerk.”
GroenLinks-PvdA wil dat jongeren met een beperking, waaronder Wajongers, meer ontwikkelruimte krijgen en zonder angst voor armoede kunnen werken naar vermogen. Ze vinden het huidige Wajong-stelsel te streng en willen dat het recht op een uitkering niet direct vervalt zodra iemand (deels) kan werken. De partij pleit voor meer zekerheid en ontwikkelkansen voor jonggehandicapten, zodat zij niet tussen wal en schip vallen.
Ontwikkelruimte voor jonggehandicapten in de Wajong
GroenLinks-PvdA signaleert dat jongeren met een beperking nu vaak in de bijstand of Wajong terechtkomen, waarbij de Wajong te snel stopt als iemand (deels) kan werken. Ze willen dat deze jongeren kunnen werken naar vermogen zonder het risico hun uitkering te verliezen, zodat ze niet in armoede belanden als werken niet meer lukt.
“Jongeren met een beperking komen nu vaak in de bijstand terecht, met alle strenge toetsen van dien. Of zij zitten in de Wajong, die minder eisen stelt, maar waarbij het recht op een uitkering vervalt zodra je weer een klein beetje kunt werken. Jongeren met een handicap moeten de ruimte krijgen om te werken naar vermogen zonder de angst om in armoede te belanden wanneer werken niet meer gaat.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma