Verkiezingsprogramma's 2025 overWaddenzee
De PVV wil meer ruimte voor de visserij in en rond de Waddenzee en is tegen verdere beperkingen door natuur- en klimaatmaatregelen. Zij verzetten zich tegen windturbineparken, stroomkabels en Natura 2000-beperkingen die de visserij in de Waddenzee raken, en willen bestaande visserijactiviteiten beschermen en uitbreiden.
Meer ruimte voor visserij, geen windparken of kabels in Waddenzee
De PVV vindt dat vissers in de Waddenzee en omliggende gebieden niet verder beperkt mogen worden door natuur- of klimaatmaatregelen. Ze willen geen windturbineparken op zee, geen stroomkabels door natuurgebieden waar vissers actief zijn, en pleiten voor het behoud en de overdraagbaarheid van visvergunningen. Dit standpunt is vooral gericht op het beschermen van de economische positie van vissers en het tegengaan van krimp van de vloot.
“Geen ruimte voor windturbineparken op zee, maar meer ruimte voor de visserij”
“Geen stroomkabels door natuurgebieden waar garnalen- en kokkelvissers mogen komen”
“Laat vissers vissen; geen krimp van de vloot!”
“Wij willen geen stroomkabels door natuurgebieden waar garnalen- en kokkelvissers werken.”
Natura 2000-status en stikstofregels versoepelen in Waddenzee
De PVV wil het aantal Natura 2000-gebieden, waaronder de Waddenzee, verminderen of verkleinen en de stikstofregels versoepelen. Dit om ruimte te geven aan economische activiteiten zoals visserij en woningbouw, en om te voorkomen dat vissers en boeren verder worden beperkt door milieuwetgeving.
“Ook willen we het aantal gebieden met een Natura 2000-status verminderen – of gebieden verkleinen.”
“Versoepeling van de Brusselse regels; verminderen van het aantal natuurgebieden met Natura 2000-status en/of verkleinen van gebieden”
“Kritische depositiewaarden uit de wet”
De ChristenUnie wil de Waddenzee nadrukkelijk beschermen als uniek natuurgebied en stelt daarom een verbod op gaswinning onder de Waddenzee voor. Daarnaast benadrukt de partij het belang van het behoud van het Waddengebied als waardevol natuurgebied voor toekomstige generaties.
Stoppen met gaswinning onder de Waddenzee
De ChristenUnie ziet gaswinning onder de Waddenzee als een bedreiging voor de natuur en biodiversiteit en wil dit volledig stopzetten. Dit standpunt is ingegeven door zorgen over de kwetsbaarheid van het gebied en de noodzaak om unieke natuur te beschermen.
Waddengebied als uniek natuurgebied beschermen
De partij erkent het Waddengebied als een wereldwijd uniek natuurgebied dat gekoesterd en behouden moet worden voor volgende generaties. Dit benadrukt het belang van natuurbehoud en het voorkomen van onherstelbare schade aan het gebied.
“Nederland kent schitterende natuurgebieden. Het wereldwijd unieke Waddengebied, de bossen van de Veluwe, het Drents-Friese Wold, of de Oosterschelde.”
“Deze erfenis moeten we koesteren, verzorgen en bewaren voor volgende generaties. Dat vraagt soms stevige keuzes om te voorkomen dat natuurgebieden onherstelbaar beschadigd raken.”
GroenLinks-PvdA wil de Waddenzee als uniek natuurgebied krachtig beschermen tegen schadelijke menselijke activiteiten. Ze pleiten voor een einde aan mijnbouw en vervuiling in het Waddengebied, het volgen van veiligheidsaanbevelingen voor scheepvaart, en het waarborgen van bereikbaarheid van de Waddeneilanden op een duurzame manier.
Stoppen met mijnbouw en vervuiling in het Waddengebied
De partij wil de Waddenzee beschermen door te stoppen met mijnbouw (zoals gas- en zoutwinning) en vervuilende activiteiten, omdat deze het kwetsbare UNESCO-gebied ernstig aantasten. Dit standpunt adresseert de directe bedreigingen voor het ecosysteem en benadrukt het belang van natuurbehoud boven economische belangen.
“We stoppen met mijnbouw en vervuiling in het Waddengebied, en beschermen het Wad tegen verstoring en roofbouw.”
“In Friesland beschermen we het unieke Waddengebied, dus geen gas- of zoutboringen, en we volgen de aanbevelingen van de Onderzoeksraad over veilig scheepvaartverkeer boven de eilanden voortvarend op.”
Verbeteren van veiligheid en bereikbaarheid Waddeneilanden
GroenLinks-PvdA wil de veiligheid van het scheepvaartverkeer rond de Waddenzee verbeteren en tegelijkertijd de bereikbaarheid van de eilanden waarborgen, met nadruk op duurzaamheid en betrokkenheid van bewoners. Dit standpunt erkent het belang van zowel natuurbehoud als leefbaarheid voor eilandbewoners.
“We gaan verder met opvolging van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad over veilig scheepvaartverkeer boven de eilanden.”
“De Waddeneilanden moeten goed bereikbaar blijven. Daarbij zijn continuïteit, betaalbaarheid en duurzaamheid leidend. Eilandbewoners worden hier goed bij betrokken.”
JA21 noemt de Waddenzee niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar hun standpunten over visserij, natuurvergunningen en stikstofbeleid zijn direct relevant voor het beheer en de economische activiteiten in en rond de Waddenzee. De partij pleit voor het beschermen van de visserijsector, het versoepelen van milieuregels en het kritisch beoordelen van natuurmaatregelen die de continuïteit van de visserij in de Waddenzee bedreigen.
Beschermen van de visserijsector in de Waddenzee
JA21 vindt het belangrijk dat de visserij, waaronder de garnalenvisserij in de Waddenzee, toekomstperspectief houdt en niet onnodig wordt beperkt door strenge natuur- of stikstofmaatregelen. De partij is kritisch op extra eisen zoals SCR-katalysatoren en pleit voor minder bureaucratie en meer ruimte voor ondernemers.
“JA21 is blij met de beslissing om de garnalenvisserij een nieuwe natuurvergunning te verlenen die tot 2045 geldt. Tegelijkertijd is de nieuwe natuurvergunning gepaard gegaan met het opnemen van een aantal omstreden voorwaarden. Met name de installatie van SCR-katalysatoren is een voorbeeld van het doorgeslagen stikstofbeleid. Eigenaren werden gedwongen hoge kosten te maken voor een verwaarloosbaar effect op de natuur. Dit zet de continuïteit van delen van de visserijsector ernstig onder druk.”
Minder strenge milieuregels en meer maatwerk
JA21 wil af van generieke, strenge milieuregels en pleit voor regionale maatwerkoplossingen, ook rond kwetsbare natuurgebieden zoals de Waddenzee. De partij vindt dat huidige normen vaak onrealistisch streng zijn en pleit voor aanpassing of uitstel van doelen als deze onhaalbaar blijken.
De Partij voor de Dieren wil de Waddenzee strikt beschermen als uniek natuurgebied en pleit voor een totaalverbod op commerciële visserij en gaswinning in het gebied. Hun kernvisie is dat de Waddenzee als UNESCO Werelderfgoed volledig ongerept moet blijven, zonder schadelijke menselijke ingrepen, om de biodiversiteit en kraamkamerfunctie voor water- en luchtleven te waarborgen.
Totaalverbod op commerciële visserij in de Waddenzee
De PvdD beschouwt de Waddenzee als een essentiële kraamkamer voor de Noordzee en pleit voor een volledig verbod op commerciële visserij om het gebied te beschermen tegen overbevissing en ecologische schade. Dit standpunt is ingegeven door het belang van de Waddenzee voor trekvogels en de unieke biodiversiteit.
“In het Waddengebied mag niet langer commercieel gevist worden. De Wadden zijn een kraamkamer voor het water- en luchtleven van de Noordzee, trekvogels zijn afhankelijk van de Wadden tijdens hun reis tussen Noord en Zuid. Ons Wad is het grootste intergetijdengebied ter wereld en moet beschermd worden, in plaats van kapotgevist.”
Definitief verbod op gaswinning onder de Waddenzee
De partij stelt dat de Waddenzee als UNESCO Werelderfgoed beschermd moet blijven tegen gaswinning en andere schadelijke ingrepen. Dit is zowel uit zorg voor de natuur als uit solidariteit met bewoners die getroffen zijn door gaswinning.
“De gaskraan gaat definitief dicht in heel Groningen, ook onder de Waddenzee en Noordzee. De Waddenzee is UNESCO Werelderfgoed en blijft ongerept en beschermd tegen gaswinning en andere schadelijke ingrepen.”
Sluiting zuidelijke vaarroute voor containerschepen langs de Waddeneilanden
Om de natuur van de Waddenzee te beschermen tegen risico’s van scheepvaartongevallen, wil de PvdD de zuidelijke vaarroute voor containerschepen sluiten.
“We sluiten de zuidelijke vaarroute langs de Waddeneilanden voor containerschepen.”
BVNL wil de wadden- en kustvisserij meer ruimte geven door eerder gesloten gebieden weer open te stellen en vangstbeperkingen terug te draaien naar het niveau van 2000. De partij verzet zich tegen restrictief natuurbeleid in de Waddenzee en pleit voor herstel van visserijrechten en vergunningen. Hun visie is dat de visserij bestaand gebruik is en niet verder beperkt mag worden in dit gebied.
Eerder gesloten gebieden weer openstellen voor wadden- en kustvisserij
BVNL vindt dat de wadden- en kustvisserij onterecht wordt beperkt door natuurmaatregelen. Zij willen dat alle eerder gesloten gebieden weer toegankelijk worden voor de visserij, omdat zij visserij als bestaand gebruik erkennen en vinden dat de beperkingen niet wetenschappelijk onderbouwd zijn.
“Alle reeds eerder gesloten gebieden worden weer vrijgegeven aan de wadden- en kustvisserij.”
Vangstbeperkingen en vergunningen terugdraaien naar niveau 2000
De partij wil dat vangstbeperkingen en ingetrokken vergunningen voor de visserij in de Waddenzee en aan de kust worden teruggedraaid naar het niveau van het jaar 2000. BVNL ziet deze beperkingen als onnodig en schadelijk voor de sector.
“Wij willen het terugdraaien van alle vangstbeperkingen en herstel van de ingetrokken vergunningen naar het niveau van het jaar 2000.”
Volt wil de Waddenzee als uniek en cruciaal natuurgebied wettelijk beschermen, geïnspireerd door het Spaanse beleid, en pleit voor Europese afspraken hierover. Hun belangrijkste voorstel is het toekennen van een wettelijke status aan de Waddenzee, met extra bescherming en een grensoverstijgende aanpak binnen de EU. Volt ziet de Waddenzee als prioriteit in het natuurbeleid en wil deze bescherming stevig verankeren.
Wettelijke status en bescherming voor de Waddenzee
Volt erkent de Waddenzee als een uniek en cruciaal natuurgebied dat extra bescherming verdient. Ze willen een wettelijke status voor de Waddenzee, gebaseerd op succesvolle voorbeelden uit andere landen, en streven naar Europese samenwerking om deze bescherming te waarborgen. Dit standpunt adresseert het risico op aantasting van de Waddenzee door economische activiteiten en benadrukt het belang van internationale afspraken voor effectieve bescherming.
“We willen dat er een wettelijke status en bescherming komt voor unieke en cruciale natuurgebieden, zoals de Waddenzee. Hiervoor nemen we het Spaanse beleid als voorbeeld en maken we afspraken binnen de EU.”
“We zetten in op een grensoverstijgende aanpak om onze wateren te beschermen en schoner te maken.”
BBB noemt de Waddenzee slechts zijdelings in het verkiezingsprogramma en richt zich daarbij uitsluitend op de bereikbaarheid van de Waddeneilanden. Er zijn geen concrete standpunten of beleidsvoorstellen over natuurbeheer, ecologie of ruimtelijke ordening specifiek voor de Waddenzee zelf. De enige relevante maatregel betreft het verbeteren van de bereikbaarheid van de eilanden, met aandacht voor de impact van milieuregels en concessies.
Verbeteren bereikbaarheid Waddeneilanden
BBB vindt het belangrijk dat de Waddeneilanden dag en nacht bereikbaar blijven voor bewoners, ondanks de ligging in het UNESCO-erfgoedgebied en de beperkingen door milieuregels. Het programma benoemt knelpunten bij concessies en pleit voor praktische oplossingen zoals nachtelijke watertaxi’s, maar gaat niet in op bredere Waddenzee-kwesties zoals natuurbeheer of visserij.
“De Waddeneilanden horen dag en nacht bereikbaar te zijn voor eilandbewoners. De enige verbindingsaders van de Waddeneilanden lopen door UNESCO-erfgoed. Dit, gepaard met milieuregelgeving en lastig uitvoerbare concessies, maken het moeilijk om de Waddeneilanden goed bereikbaar te houden ondanks dat hier wel behoefte aan is. Bij het verlenen van concessies wordt hiermee rekening gehouden. Watertaxi’s moeten daarnaast nachtelijk kunnen varen.”
BIJ1 wil de Waddenzee uitzonderlijk beschermen door deze als eerste natuurgebied in Nederland een eigen rechtspersoonlijkheid te geven. Hiermee krijgt de Waddenzee juridische rechten, zodat haar bescherming, behoud en eventueel herstel beter gewaarborgd kan worden.
Waddenzee krijgt eigen rechtspersoonlijkheid
BIJ1 stelt voor om de Waddenzee als eerste natuurgebied in Nederland zelfstandige rechtspersoonlijkheid te geven. Dit betekent dat de Waddenzee juridische rechten krijgt, waardoor haar belangen direct kunnen worden verdedigd en beschermd, los van menselijke of economische belangen. Dit voorstel is bedoeld om de unieke ecologische waarde van de Waddenzee te waarborgen en haar bescherming structureel te versterken.
“De Waddenzee merken we aan als 1e zelfstandige rechtspersoonlijkheid.”
Het CDA benoemt de Waddenzee expliciet als een uniek en waardevol natuurgebied dat langdurige bescherming verdient. Hun belangrijkste voorstel is het behoud en zorgvuldig rentmeesterschap van de Waddenzee als onderdeel van het Nederlandse landschap en de biodiversiteit, zonder verdere concrete beleidsmaatregelen of specifieke acties te noemen.
Langdurige bescherming van de Waddenzee als uniek natuurgebied
Het CDA ziet de Waddenzee als een essentieel onderdeel van het Nederlandse natuur- en cultuurlandschap dat voor toekomstige generaties behouden moet blijven. De partij benadrukt het belang van zorgvuldig rentmeesterschap en het beschermen van de verscheidenheid aan karakteristieke landschappen, waaronder de Waddenzee, maar werkt dit niet uit in concrete beleidsmaatregelen specifiek voor dit gebied.
“Nederland ligt in een delta. Dit maakt onze natuur uniek. Van de prachtige veenweidegebieden tot de duinen. Van de bosrijke Veluwe tot de Kempen. En van de Waddenzee tot de Oosterschelde. Deze verscheidenheid aan karakteristieke landschappen willen we langjarig beschermen. Dit landschap en de biodiversiteit koesteren we voor toekomstige generaties door zorgvuldig rentmeesterschap.”
D66 noemt de Waddenzee niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en heeft geen concrete, onderscheidende beleidsvoorstellen specifiek voor de Waddenzee. Wel wordt de "waddenkust" één keer genoemd in een algemene context van regionale verbondenheid, maar zonder verdere uitwerking of specifieke maatregelen. Er zijn dus geen concrete standpunten of beleidsmaatregelen van D66 die direct op de Waddenzee betrekking hebben.
Geen concrete standpunten over de Waddenzee
D66 benoemt de Waddenzee niet als afzonderlijk beleidsdomein en doet geen specifieke voorstellen voor dit gebied. De enige relevante verwijzing is algemeen en betreft de verbondenheid van stad tot platteland, van waddenkust tot grensregio, zonder verdere inhoudelijke invulling.
“Samen met regio’s, bewoners en ondernemers bouwen we zo aan een land dat groen, leefbaar en verbonden is – van stad tot platteland, van waddenkust tot grensregio.”
FVD wil gaswinning starten in de Waddenzee en ziet dit als een manier om de energiezekerheid en welvaart van Nederland te versterken. Ze zijn voorstander van het benutten van natuurlijke hulpbronnen in het gebied, waarbij een deel van de opbrengsten in een nationaal investeringsfonds wordt gestopt.
Gaswinning starten in de Waddenzee
FVD pleit voor het uitbreiden van gaswinning, inclusief het beginnen met gaswinning op de Waddenzee. Ze zien dit als essentieel voor energiezekerheid en willen de financiële opbrengsten inzetten voor toekomstige generaties. De partij noemt geen specifieke ecologische bezwaren of beschermingsmaatregelen voor het gebied.
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee. Een aanzienlijk deel van deze gasbaten komen ten goede aan een nieuw op te richten Sovereign Wealth Fund, een beleggingspot zoals Noorwegen die ook heeft, om onze welvaart ook voor toekomstige generaties veilig te stellen.”
NSC is uitgesproken tegen gasboringen in of bij de Waddenzee en benadrukt het belang van bescherming van dit unieke natuurgebied. Hun belangrijkste concrete voorstel is een verbod op gaswinning in of nabij de Waddenzee, waarmee zij kiezen voor behoud van natuur boven economische exploitatie.
Geen gaswinning in of bij de Waddenzee
NSC wil de Waddenzee beschermen tegen industriële activiteiten zoals gasboringen vanwege de ecologische waarde en kwetsbaarheid van het gebied. Dit standpunt adresseert zorgen over natuurbescherming en benadrukt dat de energietransitie niet ten koste mag gaan van unieke natuurgebieden.
“In of bij de Waddenzee wordt niet geboord.”
De SGP wil de garnalen- en mosselvisserij in de Waddenzee behouden en beschermen tegen beperkende regelgeving, zoals onwerkbare stikstofberekeningen. Ze pleiten voor voldoende ruimte voor de visserij in dit Natura 2000-gebied en verzetten zich tegen verdere sluiting van visgebieden.
Voldoende ruimte voor garnalen- en mosselvisserij in de Waddenzee
De SGP vindt het belangrijk dat de traditionele visserij in de Waddenzee kan blijven bestaan en niet verder wordt beperkt door regelgeving of natuurmaatregelen. Ze zien de visserij als economisch en ecologisch waardevol en willen dat de sector niet wordt afgerekend op onrealistische stikstofberekeningen.
“De SGP wil voldoende ruimte voor de garnalen- en mosselvisserij in Natura 2000 gebieden als de Voordelta en de Waddenzee. De sector mag niet worden afgerekend op onwerkbare stikstof-berekeningen.”
De SP is uitgesproken tegen gaswinning onder de Waddenzee en wil bestaande gaswinning in de Noordzee snel afbouwen, vooral waar deze de natuur bedreigt. Hun kernvisie is dat de unieke natuur van de Waddenzee beschermd moet worden tegen industriële activiteiten die het klimaat en het ecosysteem schaden.
Geen gaswinning onder de Waddenzee
De SP verbiedt gaswinning onder de Waddenzee vanwege de risico’s voor het unieke natuurgebied en het tegengaan van klimaatdoelen. Ze willen bestaande gaswinning in de Noordzee versneld afbouwen, vooral als deze de natuur schaadt.
“Een einde aan gaswinning onder de Noordzee en Waddenzee. De SP staat gaswinning onder de Waddenzee niet toe. Bestaande gaswinning op de Noordzee wordt zo snel mogelijk afgebouwd en waar deze een gevaar vormt voor de natuur, wordt zij direct stopgezet. Naast dat nieuwe gaswinning de klimaatdoelen tegenwerkt, kan het ook unieke natuurgebieden onnodig in gevaar brengen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma