Verkiezingsprogramma's 2025 overwaar word op bezuinigd
BVNL wil fors bezuinigen op het overheidsapparaat, subsidies en bureaucratie, met als doel een kleinere, efficiëntere overheid en lagere lasten voor burgers. De partij stelt voor om het aantal ambtenaren drastisch te verminderen, vrijwel alle subsidies stop te zetten, en structureel te snijden in overheidsuitgaven voordat belastingverlagingen worden doorgevoerd. BVNL ziet het terugdringen van overheidsuitgaven als voorwaarde voor hun fiscale plannen en als kern van hun visie op een dienstbare, slanke overheid.
Drastische inkrimping van het overheidsapparaat
BVNL wil het aantal ambtenaren fors verminderen en het overheidsapparaat structureel verkleinen, omdat zij de overheid als inefficiënt en te groot beschouwen. Dit moet leiden tot lagere kosten en minder bureaucratie, waardoor ruimte ontstaat voor belastingverlagingen.
“Het overheidsapparaat wordt gesaneerd en 30% van de Rijksambtenaren moet zo spoedig mogelijk afvloeien. Er komt een onmiddellijke aannamestop.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“Een kleine overheid met minder ambtenaren. 50% van de ambtenaren controleert op dit moment de overige ambtenaren. We willen een groot deel van alle zittende Rijksambtenaren laten afvloeien zodat zij beschikbaar komen voor de echte economie. Externe inhuur bij de overheid wordt drastisch beperkt.”
“De vlaktaks wordt geleidelijk ingevoerd en er wordt eerst hard gesneden in de overheidsuitgaven.”
Afschaffen en stoppen van subsidies
BVNL wil vrijwel alle subsidies afschaffen, omdat zij deze als onnodige overheidsbemoeienis en verspilling zien. Dit betreft zowel algemene subsidies als specifieke subsidies aan organisaties en sectoren.
“Subsidies worden afgeschaft.”
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“De subsidie aan de NPO wordt stopgezet.”
“NGO’s en activistische clubs zoals Greenpeace, Milieu Defensie, Extinction Rebellion en organisaties die mensenhandel stimuleren en/of procederen tegen de Nederlandse Staat krijgen geen subsidie meer en verliezen hun ANBI status.”
Schrappen van overheidsinstanties en adviesorganen
BVNL wil diverse overheidsinstanties, adviesraden en planbureaus opheffen of samenvoegen om kosten te besparen en de overheid te verslanken.
“De SER wordt opgeheven.”
“Het instituut Nationaal Coördinator tegen Racisme en Discriminatie schrappen we.”
“De talloze politiek gemotiveerde adviesraden en planbureaus schaffen we af.”
“Het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gehalveerd, en kent als primaire taak het dienen van de Nederlandse belangen in het buitenland en als ondersteuning van Nederlanders in nood in het buitenland.”
“Het CBS, CPB, Planbureau voor de Leefomgeving vormen we om tot één politiek neutrale slanke organisatie, dienstbaar aan de samenleving.”
Afschaffen toeslagen en sociale regelingen
BVNL wil het toeslagenstelsel en diverse sociale regelingen afschaffen of beperken, om bureaucratie te verminderen en uitgaven te verlagen.
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
Stoppen met klimaat- en stikstoffondsen en -beleid
BVNL wil stoppen met aparte fondsen en beleid voor klimaat en stikstof, omdat zij deze als ondoelmatig en kostbaar beschouwen.
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Het ministerie voor klimaat vervalt.”
“CCS (Carbon Capture and Storage) wordt verboden. Deze techniek levert niets op en kost heel erg veel geld.”
Kostenreductie en deregulering in de zorg en sociale zekerheid
BVNL wil bureaucratie en verspilling in de zorg en sociale zekerheid aanpakken, onder meer door zorg in natura af te schaffen en regels te schrappen.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
“Samen met zorgverleners wordt bekeken waar verspilling zit, waar wet- en regelgeving efficiëntie in de weg staat en waar deregulering mogelijk is. Deze regels worden aangepast als ze goedkopere, betere of slimmere zorg in de weg staan.”
“Vervanging van jobcoaches door collega-ondersteuning.”
BBB wil fors bezuinigen op bureaucratie, managementlagen, externe inhuur en beleid dat geen maatschappelijk rendement oplevert, met uitzondering van uitvoerende diensten als politie, zorg, onderwijs en veiligheid. Ze schrappen subsidies en uitgaven aan inefficiënt beleid, cultuur, klimaatmaatregelen en publieke omroep, en willen structurele apparaatskortingen op ministeries en overheidsorganisaties. De partij kiest voor een sobere overheid, minder regels en minder uitvoeringskosten, en investeert alleen in beleid dat direct bijdraagt aan brede welvaart.
Structurele apparaatskorting op overheid en ministeries
BBB wil fors bezuinigen op de omvang van de overheid door structurele apparaatskortingen op ministeries en overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties. Ze willen bureaucratie en managementlagen terugdringen en digitalisering inzetten om kosten te besparen.
“BBB stelt een structurele bezuiniging (apparaatskorting) voor op ministeries met uitzondering van Defensie, Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Ook willen wij een structurele apparaatskorting op andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals, politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.”
“De groei van beleidsmedewerkers, managementlagen en externe inhuur heeft geleid tot bureaucratisering zonder betere dienstverlening. Door het rijk te dwingen tot herprioritering en digitalisering, verbeteren we de uitvoerbaarheid én besparen we structureel honderden miljoenen, zo niet vele miljarden euro’s.”
“In 2028 stellen we een nullijn in voor rijksambtenaren, inclusief ambtsdragers. Dat betekent dat er dat jaar geen loonstijgingen worden doorgevoerd.”
Schrappen van inefficiënt beleid en uitgaven zonder sociaal rendement
BBB wil bezuinigen op beleid en uitgaven die geen aantoonbaar maatschappelijk of sociaal rendement opleveren, en uitvoeringskosten buiten de kernsectoren wonen, veiligheid, zorg en onderwijs terugdringen.
“Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren. Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs.”
“We stellen andere prioriteiten daar waar nodig en stoppen met beleid dat geld kost als dat geen maatschappelijk rendement levert.”
Bezuinigen op subsidies en uitgaven aan cultuur en publieke omroep
BBB wil de culturele basisinfrastructuur (BIS) hervormen en versoberen, dubbele subsidiëring schrappen en projecten zonder maatschappelijk draagvlak of publiek stopzetten. Ook wordt de publieke omroep versoberd en worden ondoelmatige digitaliseringsuitgaven geschrapt.
“De culturele basisinfrastructuur (BIS) wordt hervormd en versoberd. We schrappen dubbele subsidiëring en projecten die onvoldoende publiek trekken of geen maatschappelijke meerwaarde hebben.”
“De NPO vraagt wel om een stevige hervorming. Het aantal medewerkers is cierd moeten worden en schrappen duplicatie met commerciële zenders en ondoelmatige digitaliseringsuitgaven. Doel is een sobere, breed gedragen publieke voorziening die niet concurreert met marktpartijen, maar publieke waarden dient. Dit levert een structurele besparing op.”
Stoppen met SDE++-subsidies en nationale koppen op klimaatbeleid
BBB wil vanaf 2026 stoppen met de SDE++-subsidies voor duurzame energie en afbouwen van subsidies op verlieslatende technieken. Ook schaffen ze nationale koppen op Europees klimaatbeleid af, zoals extra CO₂-heffingen.
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied. BBB wil een technologieneutrale aanpak... Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling. Subsidies op verlieslatende technieken worden afgebouwd.”
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
Besparen op zorg door minder bureaucratie, schrappen niet-werkzame zorg en beperken uitzendbureaus
BBB wil besparen in de zorg door het schrappen van niet-wetenschappelijk bewezen zorg uit het basispakket, het terugdringen van administratieve lasten, het beperken van uitzendbureaus zonder zorgverlening en het stoppen van overbodige regels en dubbele audits.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag...”
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
“De WZD krijgt een forse herziening. We reduceren de frequentie van de stappenplannen en consultaties en dringen zo de administratieve lasten terug.”
“Wildgroei uitzendbureaus in de zorg beperken. BBB wil een einde maken aan de wildgroei van uitzendbureaus die geen zorg verlenen, maar wel grote winsten maken.”
Bezuinigen op beleid en functies in onderwijs buiten het lesgeven
BBB wil de wildgroei aan functies en beleidsprogramma’s in het onderwijs terugdringen en stoppen met actieprogramma’s, beleidsstukken en kwaliteitscontroleurs die niet direct bijdragen aan het lesgeven.
“BBB zet zich de komende jaren verder in met het terugdringen van de wildgroei aan functies van mensen die aan het onderwijs werken in plaats van in het onderwijs. Dit betekent in ieder geval een stop op actieprogramma’s, beleidsstukken en kwaliteitscontroleurs.”
Kostenstijgingen HBO en universiteiten alleen via bezuinigingen
BBB wil dat kostenstijgingen bij HBO’s en universiteiten niet ongelimiteerd toenemen en dat alle verbeteringen in principe uit bezuinigingen worden bekostigd.
“De kosten voor HBO’s en universiteiten mogen niet meer ongelimiteerd toenemen. Alle verbeteringen dienen in principe te worden bekostigd uit bezuinigingen.”
De PVV wil fors bezuinigen op uitgaven die zij als niet in het belang van Nederlanders beschouwen, zoals asielopvang, ontwikkelingshulp, klimaatbeleid, de NPO en bijdragen aan de EU. Door deze uitgaven te schrappen of te verminderen, wil de partij ruimte creëren voor lastenverlichting en investeringen in zorg, koopkracht en ouderenzorg. De kern van hun visie is: minder geld naar het buitenland en ideologische projecten, meer naar de Nederlandse burger.
Beëindigen asielopvang, ontwikkelingshulp en EU-bijdragen
De PVV wil miljarden besparen door de grenzen te sluiten voor asielzoekers, ontwikkelingshulp stop te zetten en minder geld af te dragen aan de Europese Unie. Dit wordt gepresenteerd als directe dekking voor hun andere voorstellen en als een manier om belastinggeld in Nederland te houden.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Stop met de export van onze miljarden. Besteed het geld in Nederland, aan de Nederlanders.”
Schrappen klimaatuitgaven en klimaatsubsidies
De partij wil alle uitgaven aan klimaatbeleid en subsidies beëindigen, waaronder het Klimaatfonds, SDE++ en andere klimaatsubsidies. Dit wordt gezien als verspilling en niet in het belang van de burger.
Stoppen financiering NPO en expatregeling
De PVV wil de publieke omroep (NPO) niet langer financieren en de expatregeling afschaffen. Dit wordt gepresenteerd als het snijden in onnodige of oneerlijke uitgaven.
Inkrimpen ambtenarenapparaat en managementlagen
De partij wil het aantal rijksambtenaren en managementlagen fors verminderen, zowel in de overheid als in de zorg, om bureaucratie en kosten te verlagen.
Afschaffen fiscale subsidies voor bedrijfsleven
De PVV wil fors snijden in ondoelmatige fiscale subsidies voor bedrijven, waarmee zij bezuinigingen realiseren op uitgaven die volgens hen niet effectief zijn.
“Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
Versoberen gevangenisregime
De partij wil het gevangenisregime versoberen om kosten te besparen, onder andere door meer gevangenen per cel en het afschaffen van privileges.
“Wij willen het gevangenisregime flink versoberen, het beklagrecht afschaffen en standaard meer gevangen in één cel stoppen. Ook maken een einde aan privileges zoals spelcomputers en televisies in cellen.”
Verlaging salarissen en afschaffen wachtgeld politici
De PVV wil de salarissen van bewindslieden, Kamerleden en Europarlementariërs met 25% verlagen en de wachtgeldregeling afschaffen.
“25% salarisverlaging voor bewindslieden, Kamerleden en Europarlementariërs; afschaffen wachtgeldregeling voor politici”
Verhogen btw op kunst en cultuur
De partij wil voortaan het hoge btw-tarief op kunst en cultuur toepassen, waarmee zij extra inkomsten genereren.
“En voortaan berekenen we 21% btw over kunst en cultuur.”
Het CDA wil bezuinigen door de overheid te verkleinen, fiscale uitzonderingen en regelingen af te schaffen of te versoberen, en de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen. De partij zet in op minder regels, efficiëntere uitvoering en het beperken van uitgaven door versimpeling van toeslagen en subsidies. Deze maatregelen zijn bedoeld om de overheidsfinanciën gezond te houden en ruimte te maken voor investeringen in bijvoorbeeld defensie.
Overheid verkleinen en regeldruk verminderen
Het CDA wil de overheid kleiner en efficiënter maken door het schrappen van overbodige regels en administratieve lasten. Dit moet leiden tot lagere uitvoeringskosten en minder uitgaven aan bureaucratie.
“Een effectievere overheid is zo ook een kleinere overheid.”
“We schrappen samen met de zorg, het onderwijs, en economische sectoren overbodige administratieve regels, maken bestaande regelgeving beter en rapportages efficiënter.”
“Waar minder regels zijn en waar meer vertrouwen is, kan de overheid krimpen.”
Afschaffen of versoberen van fiscale uitzonderingen en regelingen
Het CDA wil het belastingstelsel vereenvoudigen door fiscale uitzonderingen en inkomensafhankelijke regelingen af te schaffen of te versoberen. Dit levert besparingen op en maakt het stelsel minder complex.
“Ons belastingstelsel zit vol met allerlei fiscale uitzonderingsregelingen die het stelsel complexer en minder robuust maken. Deze moeten stapsgewijs worden aangepakt, met als uitgangspunt afschaffing of versobering.”
“We willen minder inkomensafhankelijke regelingen, waar minder mensen gebruik van hoeven maken en met minder hoge toeslagen, zodat de marginale druk omlaaggaat.”
Geleidelijke afbouw hypotheekrenteaftrek
Het CDA stelt voor om de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen, waarmee op termijn wordt bezuinigd op deze fiscale uitgave. De opbrengsten worden gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
Strenger omgaan met subsidies en nieuw beleid
Het CDA wil terughoudender zijn met nieuwe subsidies en beleid, en bestaande subsidies beter afstemmen op het doel en beschikbare middelen.
Zorgkosten beheersen en terugdraaien verlaging eigen risico
Het CDA wil de stijgende zorgkosten beheersen en draait de verlaging van het eigen risico terug, waarmee wordt voorkomen dat de zorgpremie stijgt.
Ruimte maken voor defensie-uitgaven
Om extra defensie-uitgaven te financieren, wil het CDA ruimte maken in de begroting en een deel via een vrijheidsbijdrage van burgers en bedrijven laten betalen.
Volt wil bezuinigen op fiscale regelingen, fossiele subsidies, religieus en privaat onderwijs, en overheidssteun aan oude industrieën. Ze kiezen voor het afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen en toeslagen, en investeren het vrijgekomen geld in publieke voorzieningen, duurzaamheid en bestaanszekerheid. Hun visie is dat bezuinigingen vooral gericht moeten zijn op inefficiënte, oneerlijke of niet-duurzame uitgaven, zodat middelen effectiever kunnen worden ingezet voor maatschappelijke doelen.
Afschaffen van fiscale regelingen en belastingvoordelen
Volt wil bezuinigen door het schrappen van verouderde, ondoelmatige of schadelijke fiscale regelingen en belastingvoordelen. Dit moet leiden tot een eerlijker en eenvoudiger belastingstelsel en meer middelen voor publieke investeringen.
“We schaffen op termijn alle ondoelmatige en ondoeltreffende fiscale regelingen af of fiscale regelingen die niet meer van deze tijd of zeer schadelijk zijn.”
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3.”
“We schaffen de motorrijtuigenbelasting af.”
“We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies af.”
Stoppen met fossiele subsidies en belastingvrijstellingen
Volt bezuinigt op fossiele subsidies en belastingvrijstellingen voor vervuilende bedrijven, om zo de transitie naar duurzaamheid te versnellen en publieke middelen vrij te maken.
“We stoppen per direct met fossiele subsidies in Nederland én in de EU.”
“We faseren alle uitzonderingen op de energiebelasting uit - zoals de verlaging van de belasting op aardgas en elektriciteit voor grootverbruikers.”
“We schaffen het belastingvoordeel op kerosine af.”
“We heffen alle vrijstellingen op de energiebelasting en accijnsvrijstellingen op.”
Afschaffen van religieus en privaat onderwijs
Volt wil bezuinigen door het stopzetten van financiering voor religieus onderwijs en het afschaffen van privéscholen, om zo publieke middelen te concentreren op toegankelijk en inclusief onderwijs.
Stoppen met overheidssteun aan oude industrie
Volt wil bezuinigen door geen overheidssteun meer te geven aan oude, niet-duurzame industrieën en zich te richten op sectoren met groeiperspectief.
“We staken alle overheidssteun aan de oude industrie en besteden onze tijd, aandacht en ons geld nog uitsluitend aan sectoren met groeiperspectief.”
Striktere subsidiëring: geen subsidie voor korte-termijnprojecten
Volt beperkt subsidies tot projecten met maatschappelijke relevantie op de lange termijn en schrapt steun voor projecten met een korte terugverdientijd.
“Projecten met een terugverdientijd van minder dan zeven jaar komen niet meer in aanmerking voor overheidssubsidie.”
JA21 wil fors bezuinigen op de omvang en uitgaven van de overheid door het aantal ambtenaren terug te dringen, subsidies drastisch af te bouwen en niet-kernuitgaven te versoberen of temporiseren. Daarnaast wil de partij de groei van het zorgbudget beperken en de EU-begroting verkleinen, met als doel de collectieve lastendruk te verlagen en de overheidsfinanciën gezond te houden.
Structureel minder ambtenaren en kleinere overheid
JA21 ziet een te grote en dure overheid als een rem op economische groei en wil daarom het aantal ambtenaren structureel verminderen. De partij stelt dat de overheid zich moet beperken tot kerntaken en onnodige structuren moet afbouwen.
“We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“De minister dient regels, instanties en het woud aan ongekozen adviesraden en overheidsorganen kritisch tegen het licht te houden, zodat onnodige overheidsstructuren kunnen worden afgebouwd of samengevoegd.”
Drastische afbouw van subsidies
JA21 wil fors snijden in subsidies die volgens hen markten verstoren of innovatie belemmeren. Dit betreft zowel nationale als Europese subsidies.
“Drastische afbouw van subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren. Er komt een einde aan het sturen van de economie vanuit de overheid.”
“Het grote aantal subsidieregelingen tot een minimum beperken.”
“De EU moet snijden in bestaande uitgaven, zoals de sociale cohesiefondsen om meer ruimte te maken voor private investeringen in innovatie en economische groei.”
Versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven
Bij financiële tegenvallers kiest JA21 expliciet voor het versoberen of uitstellen van uitgaven die niet tot de kerntaken van de overheid behoren, in plaats van het verhogen van lasten.
“De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
Beperken groei zorgbudget en terugdraaien verlaging eigen risico
JA21 wil de groei van de zorguitgaven afremmen en de voorgenomen verlaging van het eigen risico ongedaan maken om de zorg betaalbaar te houden.
Krimp van de EU-begroting en minder EU-ambtenaren
JA21 wil dat Nederland zich inzet voor een kleinere EU-begroting en een inkrimping van het EU-ambtenarenapparaat, met name door te bezuinigen op cohesiefondsen en subsidies.
“De EU-begroting moet juist krimpen... De EU moet snijden in bestaande uitgaven, zoals de sociale cohesiefondsen om meer ruimte te maken voor private investeringen in innovatie en economische groei.”
“Ook de omvang van het EU-ambtenarenapparaat moet worden teruggedrongen, zeker gezien de sterke toename van het personeelsbestand in de afgelopen decennia.”
De VVD wil bezuinigen door de overheid kleiner en efficiënter te maken, minder geld uit te geven aan sociale zekerheid, zorg en ontwikkelingssamenwerking, en regels en bureaucratie fors te schrappen. De partij kiest expliciet voor minder uitgaven in plaats van hogere belastingen, zodat de rekening niet bij werkenden en ondernemers terechtkomt. Concrete maatregelen zijn onder meer het verminderen van het aantal ambtenaren, het verkleinen van het zorgpakket, meer eigen bijdragen in de zorg, en het beperken van uitkeringen en toeslagen.
Minder ambtenaren en kleinere overheid
De VVD wil fors bezuinigen op het overheidsapparaat door het aantal ambtenaren te verminderen, overhead te beperken en verspillingsaudits in te voeren. Dit moet leiden tot een efficiëntere overheid die zich richt op kerntaken en minder geld kost.
“Met de operatie effectieve overheid zorgen we ervoor dat er flink minder ambtenaren nodig zijn.”
“Er komt een extra bezuinigingsronde op het overheidsapparaat met concrete besparingsdoelen per ministerie, zodat de norm van maximaal een vierde overhead gehaald wordt.”
“We stoppen automatische uitdijing van de overheid met een opschoonwet.”
Minder uitgaven aan sociale zekerheid en zorg
De VVD kiest ervoor om te bezuinigen op sociale zekerheid en zorg, onder andere door het basispakket te verkleinen, meer eigen bijdragen te vragen en het stelsel efficiënter te maken. Dit is volgens de partij noodzakelijk vanwege de vergrijzing en om ruimte te maken voor investeringen in veiligheid.
“Meer bij defensie en veiligheid, minder naar sociale zekerheid en zorg: De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid... Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken we kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
Minder ontwikkelingssamenwerking, meer defensie
De VVD wil minder geld uitgeven aan ontwikkelingssamenwerking en deze middelen inzetten voor defensie en veiligheid. Alleen uitgaven die bijdragen aan Nederlandse belangen blijven gehandhaafd.
“Minder ontwikkelingssamenwerking, meer defensie: De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
Schrappen van regels, bureaucratie en subsidies
De VVD wil fors snijden in regels, bureaucratie en onnodige subsidies om de overheid goedkoper en efficiënter te maken. Dit moet leiden tot lagere uitvoeringskosten en minder verspilling.
“We lichten alle wet- en regelgeving door en behouden alleen de regels die evident noodzakelijk zijn. We schrappen koppen op Europese regelgeving, vragen van alle overheidsorganisaties om regels niet strenger te interpreteren dan strikt noodzakelijk, versimpelen subsidievoorwaarden, beperken aanbestedingsregels tot de Europese ondergrens, verminderen onnodige complexiteit...”
“We vragen verzekeraars flink te schrappen in verantwoordingseisen, verbieden dubbele uitvragen door toezichthouders, kiezen voor meer geautomatiseerde gegevensuitwisseling en lichten wet- en regelgeving door op noodzaak.”
Beperken uitkeringen en toeslagen
De VVD wil bezuinigen door de stapeling van uitkeringen en toeslagen te beperken, een uitkeringsplafond in te voeren en de koppeling tussen uitkeringen en lonen los te laten.
“We voeren een plafond in op de totale steun die één huishouden kan ontvangen.”
“Wij laten deze koppeling los en herstellen het verschil tussen werk en uitkering. Voortaan stijgen de uitkeringen, behalve de AOW en regelingen voor arbeidsongeschikten, mee met de inflatie in plaats van met de lonen.”
D66 wil bezuinigen door het afschaffen of versoberen van regelingen die als inefficiënt, ondoelmatig of oneerlijk worden gezien, zoals bepaalde toeslagen, belastingvoordelen en niet-effectieve zorg. Tegelijkertijd investeren ze in onderwijs, innovatie, klimaat en bestaanszekerheid, en willen ze de stijging van zorgkosten beperken. De partij kiest voor het schrappen van overbodige uitgaven en het moderniseren van het belastingstelsel, in plaats van brede bezuinigingen op publieke voorzieningen.
Afschaffen en versoberen van toeslagen en regelingen
D66 wil het toeslagenstelsel drastisch hervormen door het afschaffen van verschillende toeslagen en het samenvoegen van regelingen, om zo de complexiteit en kosten te verminderen. Dit moet leiden tot een eenvoudiger en eerlijker systeem, waarbij minder mensen afhankelijk zijn van toeslagen.
Afschaffen of aanpassen van oneerlijke of inefficiënte fiscale regelingen
D66 wil bezuinigen door fiscale regelingen die niet effectief zijn of vooral als belastingvoordeel dienen, te schrappen of aan te passen. Dit betreft onder andere de landbouwvrijstelling en de bedrijfsopvolgingsregeling.
Afbouwen hypotheekrenteaftrek en aanscherpen eigenwoningforfait
D66 wil de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en kopers verkleinen door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en het eigenwoningforfait voor dure huizen aan te scherpen. Dit levert bezuinigingen op en remt de stijging van huizenprijzen.
“Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek, verlaging van het btw-tarief op nieuwbouw en aanscherping van het eigenwoningforfait voor de duurste huizen.”
Geen vergoeding meer voor niet-effectieve zorg
D66 wil bezuinigen op de zorg door geen zorg meer te vergoeden die niet bewezen effectief is. Dit moet verspilling tegengaan en de stijging van zorgkosten beperken.
Schrappen van regels en verminderen externe inhuur overheid
D66 wil bezuinigen door regels die hoge lasten met zich meebrengen en niet goed werken af te schaffen, en door minder externe consultants in te huren.
FVD wil fors bezuinigen door het volledig schrappen van het klimaat- en stikstofbeleid, het structureel verkleinen van de overheid en het stoppen van subsidies aan activistische en ideologische organisaties. De partij stelt dat deze maatregelen tientallen tot honderden miljarden euro’s per jaar vrijmaken, waarmee belastingverlagingen en investeringen in klassieke publieke taken mogelijk worden. De kern van hun visie is dat de overheid kleiner en efficiënter moet zijn, en dat geld niet langer aan “grote projecten” en bureaucratie wordt verspild.
Klimaat- en stikstofbeleid volledig schrappen
FVD wil alle klimaat- en stikstofmaatregelen stopzetten en de bijbehorende uitgaven volledig schrappen. Dit wordt gepresenteerd als de grootste bron van bezuinigingen, waarmee volgens de partij honderden miljarden euro’s worden bespaard. De partij ziet deze uitgaven als “volstrekt zinloos” en wil het geld teruggeven aan burgers.
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen... Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig...”
“We schaffen alle klimaatregels, zodat energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt.”
Structurele krimp van de overheid
FVD wil de omvang van de rijksoverheid jaarlijks verplicht met 3% verkleinen. Dit is een expliciete, structurele bezuinigingsmaatregel op de overheidsuitgaven, los van specifieke beleidsterreinen. De partij stelt dat een kleinere overheid efficiënter is en minder geld van burgers vraagt.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
Afschaffen van subsidies aan activistische en ideologische organisaties
FVD wil alle subsidies aan activistische organisaties, NGO’s en ideologisch getinte instellingen stopzetten. Dit betreft zowel organisaties die proefprocessen tegen de staat voeren als instellingen als Rutgers. De partij ziet deze subsidies als verspilling van belastinggeld.
“We stoppen alle subsidies voor organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat. Ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) krijgen geen subsidie meer.”
“We stoppen subsidies aan organisaties zoals Rutgers, zodat belastinggeld niet langer naar ideologische beïnvloeding gaat.”
Afschaffen van planbureaus en overlegstructuren
FVD wil adviesorganen zoals het CPB, SCP, SER en PBL opheffen. Dit wordt gepresenteerd als een bezuiniging op bureaucratie en technocratie, waarmee volgens de partij onnodige kosten worden bespaard.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
Geen subsidies voor ‘Goede Doelen’ via loterijen
FVD wil het wettelijk verplichte percentage voor ‘Goede Doelen’ bij loterijen schrappen, waarmee volgens de partij het monopolie van activistische clubs wordt doorbroken en subsidies aan deze doelen verdwijnen.
“De ‘Goede Doelen’-vereiste schrappen we en iedereen moet een loterij kunnen beginnen. Hierdoor doorbreken we het monopolie van deze activistische clubs.”
NSC wil bezuinigen door het terugdringen van ondoelmatige fiscale regelingen, het verminderen van het aantal rijksambtenaren (met uitzondering van uitvoerende diensten), en het kritisch aanpakken van overheidsverspilling en verouderde regelingen. Ze zijn expliciet tegen bezuinigingen die de toegankelijkheid van sociale zekerheid en zorg uithollen, en kiezen voor het moderniseren van de begroting en het eerlijker verdelen van kosten.
Schrappen en versoberen van ondoelmatige fiscale regelingen
NSC wil bezuinigen door fiscale regelingen die weinig effect hebben of veel geld kosten te schrappen of te versoberen. Dit moet verspilling tegengaan en de begroting moderniseren, met als doel een eerlijker en doelmatiger belastingstelsel.
“we schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen”
“Slechte financiële regels gaan op de schop. Nederland kent nog te veel (fiscale) regelingen die niet doelmatig zijn maar wel veel geld kosten. We maken keuzes op basis van de uitgevoerde doorlichtingen van fiscale regelingen, waarbij we scherp kijken naar effectiviteit en doelmatigheid”
“Zo schrappen we de btw uitzondering voor de sierteelt, mede vanwege het aanzuigende effect op arbeidsmigratie.”
“Ook versoberen we fiscale regelingen die arbeidsmigratie in de hand werken, zoals de expatregeling.”
Verminderen van het aantal rijksambtenaren en externe inhuur
NSC wil het aantal ambtenaren bij de departementen verminderen en de externe inhuur fors terugdringen, met uitzondering van uitvoerende organisaties en inspecties. Dit moet de uitdijende overheid beteugelen en de uitgaven verlagen.
“Het aantal ambtenaren bij departementen wordt verminderd. Ook het aantal voorlichters en woordvoerders gaat verder omlaag. Hierbij worden uitvoerende organisaties en inspecties zoveel mogelijk ontzien.”
“We willen minder externe inhuur. Deze overschrijdt jaarlijks de norm van 10% van de totale personeelskosten; in 2024 was dat ruim 15,4% (circa € 3 miljard).”
“We streven naar een vermindering van het aantal rijksambtenaren. Tussen 2018 en 2024 is hun aantal met ruim 40.000 ambtenaren (fte) toegenomen, terwijl steeds minder van hen betrokken zijn bij de kernwerkzaamheden van de overheid. We ontzien hierbij expliciet de uitvoerende organisaties.”
Kritisch aanpakken van subsidies en begrotingsfondsen
NSC wil kritisch kijken naar grote potten geld en subsidies met vaag omschreven doelen. Ze stellen dat normeren en beprijzen soms effectiever is dan subsidiëren, en willen verspilling tegengaan door begrotingsfondsen te heroverwegen.
“Maatschappelijke problemen worden soms ‘aangepakt’ door grote potten geld (‘begrotingsfondsen’) te reserveren met soms vaag omschreven doelen. Dit komt de transparantie over de relatie tussendoelen, maatregelen en middelen niet ten goede. We bezien kritisch waar begrotingsfondsen een toegevoegde waarde hebben. Hierbij stellen we ook de vraag of doelen niet beter bereikt kunnen worden door in te zetten op normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.”
Geen bezuinigingen op toegankelijkheid sociale zekerheid en zorg
Hoewel NSC kosten in de sociale zekerheid en zorg wil beheersen, wijzen ze expliciet bezuinigingen af die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen of ten koste gaan van kwetsbare mensen.
“Maar we accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
De SP wil vooral bezuinigen op subsidies, belastingvoordelen en uitgaven aan grote bedrijven, fossiele industrie en dure externe consultants, en stelt dat deze middelen beter ingezet kunnen worden voor publieke voorzieningen en lastenverlichting voor gewone mensen. De partij is expliciet tegen bezuinigingen op sociale voorzieningen, preventieve zorg en publieke sectoren, en wil juist investeren in deze domeinen. Hun kernvisie is dat verspilling en privileges aan de top worden aangepakt om ruimte te maken voor collectieve investeringen en bestaanszekerheid.
Stoppen met subsidies en belastingvoordelen voor grote bedrijven
De SP wil fors bezuinigen op subsidies en belastingvoordelen die nu naar grote, vervuilende bedrijven en de fossiele industrie gaan. Dit geld wordt volgens hen verspild en vergroot de ongelijkheid, en kan beter worden ingezet voor publieke doelen en lastenverlichting.
“Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat. Het overige geld dat we besparen zetten we in om de energierekening omlaag te krijgen, straten te vergroenen en Nederland leefbaarder te maken.”
“Er worden tientallen miljarden belastinggeld uitgegeven aan subsidies en belastingvoordelen die gaan naar grote en vervuilende bedrijven en miljonairs en miljardairs. Dat vergroot de ongelijkheid en doet uitgaven aan klimaatverbetering weer teniet. Door overheidsbeleid te stroomlijnen zorgen we dat elke uitgegeven euro zorgt voor verbetering in plaats van afbraak. We geven geld uit daar waar het nodig is en bijdraagt aan een sterkere economie, daarom gaan we niet akkoord met tientallen miljarden onproductieve uitgaven”
Minder uitgaven aan dure consultants en bureaucratie
De SP wil bezuinigen op externe consultants en bureaucratische kosten binnen de publieke sector. Door meer vaste dienstverbanden en vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel willen ze structureel besparen en effectiever werken.
“Dure consultants die met kortetermijnoplossingen komen en na een paar maanden weer weg zijn houden we mee op. Dit bespaart geld doordat we betere en meer duurzame oplossingen krijgen, zo hoeven we niet steeds hetzelfde probleem op te lossen.”
“Door dit collectief te organiseren en gratis aan te bieden besparen we kosten, bestrijden we logge bureaucratie en garanderen we de basis voor een goed leven.”
“Door dit te versimpelen voorkomen we veel kosten, tijdverspilling, misstanden en misbruik.”
Versneld afbouwen hypotheekrenteaftrek boven 600.000 euro
De SP wil versneld bezuinigen op de hypotheekrenteaftrek voor woningen boven 600.000 euro. De opbrengst hiervan wordt geïnvesteerd in betaalbare woningen en lastenverlichting.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij.”
Afschaffen wachtgeldregeling voor politici
De SP wil bezuinigen op de wachtgeldregeling voor politici, omdat zij dit als onrechtvaardig beschouwen ten opzichte van de rest van de bevolking.
“We schaffen de wachtgeldregeling af. Jezelf riante vergoedingen toeschuiven terwijl grote delen van de bevolking in armoede en onzekerheid leven is niet normaal.”
Niet bezuinigen op preventieve zorg en sociale voorzieningen
De SP is expliciet tegen bezuinigingen op preventieve zorg, sociale voorzieningen en publieke sectoren. Zij willen juist investeren in deze domeinen om op lange termijn kosten te besparen en de samenleving sterker te maken.
“Voorkomen is beter dan genezen. Daarom moet er niet bezuinigd worden op preventieve zorg die wordt gegeven vanuit de GGD, maar moet er worden geïnvesteerd.”
“Ook behouden we lokale voorzieningen als bibliotheken, buurthuizen en zwembaden, of brengen ze terug als ze zijn wegbezuinigd.”
BIJ1 wil vooral bezuinigen op defensie-uitgaven, fossiele subsidies, marktwerking en bureaucratie in de zorg, en inefficiënte infrastructuurprojecten. Het geld dat hierdoor vrijkomt, wordt geïnvesteerd in publieke voorzieningen zoals zorg, onderwijs, openbaar vervoer en sociale huisvesting. De partij kiest expliciet voor het schrappen van uitgaven die volgens hen niet bijdragen aan sociale rechtvaardigheid of duurzaamheid.
Geen extra geld naar defensie en wapens
BIJ1 bezuinigt fors op defensie door geen extra geld uit te geven aan wapens, het NAVO-budget niet te verhogen en wapenleveranties te stoppen. Het vrijgekomen geld wordt ingezet voor zorg, onderwijs en wederopbouw.
“BIJ1 geeft geen extra geld uit aan wapens. We werken niet mee aan de absurde verhoging van het NAVO-budget. Er gaat geen cent meer naar wapens in militaire conflicten, naar koloniale oorlogen en naar genocide.”
“Het geld dat hierdoor vrijkomt, gebruiken we voor een wettelijk vredesfonds voor zorg, onderwijs, openbaar vervoer en internationale wederopbouw.”
Stoppen met fossiele subsidies en infrastructuur
De partij wil bezuinigen op fossiele subsidies, fossiele infrastructuur en vervuilende industrieën. Dit betekent het afbouwen van olie- en gasproductie, sluiten van LNG-terminals en het uitfaseren van cruiseschepen.
“De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd, waarbij rechtvaardige oplossingen voor de werknemers voorop staan.”
“De tijdelijke LNG-import terminal in Eemshaven wordt opgeheven, er komen geen nieuwe (tijdelijke) import terminals bij en de Gate terminal in Rotterdam wordt gesloten.”
“We faseren cruiseschepen uit, onder andere via extra belasting op aanleggen en vermindering van aanlegvergunningen. Uiteindelijk zullen er geen cruiseschepen meer in Nederlandse havens aanmeren.”
Stoppen met marktwerking en bureaucratie in de zorg
BIJ1 wil bezuinigen op marktwerking, management en bureaucratie in de zorg. Door de zorg volledig te nationaliseren en bureaucratie te schrappen, worden middelen vrijgemaakt voor personeel en kwalitatieve zorg.
“In plaats van geld te verkwisten aan managers, commercie en aanbestedingstrajecten, investeren we meer in personeel en kwalitatieve zorg. Concurrentie, organisatiebelangen en het aanbestedingscircus worden verbannen uit het zorgdomein.”
“We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
Stoppen met snelwegverbredingen en inefficiënte infrastructuur
De partij bezuinigt op autogerichte infrastructuur door geen snelwegverbredingen meer uit te voeren en nieuwe wegen alleen aan te leggen als ze strikt noodzakelijk zijn.
“We voeren geen snelwegverbredingen meer uit. Nieuwe wegen leggen we alleen aan als deze de bereikbaarheidsnorm bevorderen en niet ten koste gaan van natuurgebieden. We staken de toevoeging van rijstroken aan de snelwegen A15 en A27 onmiddellijk, gezien de hoge kosten, natuurschade en het beperkte nut van deze maatregel.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil vooral bezuinigen op subsidies, belastingvoordelen en overheidssteun aan vervuilende bedrijven, fossiele industrie, grootkapitaal en niet-duurzame sectoren. Tegelijkertijd draaien ze eerdere bezuinigingen op publieke voorzieningen, cultuur, ontwikkelingssamenwerking en sociale vangnetten juist terug. Hun kernvisie is dat publieke middelen niet langer naar vervuiling, ongelijkheid en winstprikkels gaan, maar naar duurzaamheid, welzijn en sociale rechtvaardigheid.
Beëindigen subsidies en belastingvoordelen voor vervuilers en grootkapitaal
PvdD wil fors bezuinigen op overheidssteun aan vervuilende bedrijven, fossiele industrie en het grootkapitaal. Ze draaien fiscale voordelen en subsidies voor deze groepen terug, zodat publieke middelen niet langer bijdragen aan milieuschade en ongelijkheid.
“We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
“De onderhandelingen over maatwerkafspraken met één van de grootste vervuilers van Nederland, het staalbedrijf Tata Steel, worden per direct gestopt. Dat betekent geen miljardensubsidie.”
“We draaien cadeautjes aan het grootkapitaal van het vorige kabinet terug. Inkoop van eigen aandelen door bedrijven wordt belast. De versoepeling van de renteaftrekbeperking in de vennootschapsbelasting wordt teruggedraaid.”
“We schaffen fiscale regelingen af, en/of we versnellen de afbouw van regelingen waarvan uit beoordelingen blijkt dat ze niet effectief en niet nodig zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor de landbouwvrijstelling in de winstsfeer, aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld, lage btw op sierteelt, vrijstelling overdrachtsbelasting cultuurgrond, willekeurige afschrijving zeeschepen, vrijstelling voor ongerichte reiskostenvergoedingen en de vrijstelling assurantiebelasting voor luchtvaartuigen.”
“De hypotheekrenteaftrek zorgt voor groeiende ongelijkheid en wordt daarom versneld afgebouwd voor bedragen boven de nationale hypotheek garantie (NHG).”
Afschaffen subsidies en steun aan niet-duurzame landbouw en industrie
De partij wil subsidies aan niet-duurzame landbouw en industrie afbouwen en alleen tijdelijk inzetten voor omschakeling naar duurzame productie. Daarna worden deze subsidies afgeschaft.
“Subsidies uit de landbouwbegroting worden gebruikt om boeren te helpen overschakelen naar biologische, plantaardige productie. Daarna worden de subsidies afgeschaft.”
Stoppen met schoolmelkregelingen en insectenkweekindustrie
PvdD bezuinigt op specifieke regelingen en sectoren die niet passen binnen hun duurzame visie, zoals schoolmelkregelingen en de insectenkweekindustrie.
DENK kiest er expliciet voor om niet te bezuinigen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs, maar zoekt dekking voor haar plannen vooral in hogere belastingen voor grote bedrijven, superrijken en vervuilende bedrijven, en door het afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen. Bezuinigingen worden alleen overwogen via doelmatigheidswinst binnen de overheid, waarbij essentiële publieke voorzieningen worden ontzien. Het programma bevat nauwelijks concrete bezuinigingsvoorstellen, maar benadrukt juist het terugdraaien van eerdere bezuinigingen en het investeren in publieke sectoren.
Geen bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs
DENK stelt expliciet dat er niet wordt bezuinigd op sociale zekerheid, zorg en onderwijs. In plaats daarvan worden deze uitgaven beschermd en op peil gehouden, zelfs bij eventuele begrotingstekorten. Dit standpunt is bedoeld om bestaanszekerheid en publieke voorzieningen te waarborgen.
“waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Dekking via hogere belastingen en afschaffen belastingvoordelen
In plaats van bezuinigen, wil DENK haar plannen financieren door hogere belastingen voor grote bedrijven, superrijken en vervuilende bedrijven, en door het afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten en het verkleinen van ongelijkheid.
Doelmatigheidswinst binnen de overheid
Bezuinigingen worden alleen overwogen in de vorm van doelmatigheidswinst binnen de overheid, maar zonder dat dit ten koste gaat van essentiële publieke voorzieningen. Dit betekent dat DENK inzet op efficiënter werken, niet op het schrappen van voorzieningen.
“Aanvullende dekking kan worden gevonden door een doelmatigheidsslag binnen de overheid en het anders inzetten van bestaande fondsen.”
“het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Terugdraaien van eerdere bezuinigingen op onderwijs
DENK wil eerdere bezuinigingen op het onderwijs juist terugdraaien en opnieuw investeren in kansengelijkheid en kwaliteit. Dit is een expliciete afwijzing van bezuinigingsbeleid op dit terrein.
50PLUS wil bezuinigen door verspilling, fraude en ondoelmatigheden binnen de overheid en belastingfaciliteiten aan te pakken, en door kritisch te kijken naar lopende bestedingsprogramma’s. Daarnaast pleit de partij voor het beperken van uitgaven aan de EU en het versoberen van arbeidsvoorwaarden van EU-ambtenaren. Concrete bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg of ouderenvoorzieningen worden expliciet uitgesloten.
Besparen op fraude, verspilling en ondoelmatigheden bij overheid en belastingfaciliteiten
50PLUS richt zich op het terugdringen van inefficiëntie en verspilling binnen de overheid en het belastingstelsel. Door alle overheidsuitgaven kritisch te onderzoeken en belastingfaciliteiten te herzien, wil de partij miljarden besparen zonder te snijden in sociale voorzieningen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
Bezuinigen op lopende bestedingsprogramma’s door vertraging of andere keuzes
De partij stelt voor om bestaande grote uitgavenprogramma’s te heroverwegen, vooral die gestart zijn in tijden van economische krapte, en waar mogelijk te vertragen of te herprioriteren.
“50PLUS ziet ruimte om te besparen op die lopende bestedingsprogramma’s door andere keuzes te maken of door het voorgenomen beleid te vertragen.”
Versoberen en verkleinen van het EU-ambtenarenapparaat
50PLUS wil bezuinigen op Europese uitgaven door verspilling tegen te gaan, het takenpakket van de EU te beperken en de arbeidsvoorwaarden van EU-ambtenaren te versoberen.
Verspilling bij de publieke omroep tegengaan
De partij noemt specifiek het tegengaan van verspilling bij de publieke omroep als bezuinigingsmaatregel, zonder de kernfuncties van de omroep aan te tasten.
“Verspilling bij de publieke omroep moet worden tegengegaan.”
GroenLinks-PvdA kiest er expliciet voor om niet te bezuinigen op publieke voorzieningen, maar om investeringen te financieren door belastingvoordelen voor de rijksten en bedrijven af te schaffen. De partij wil vooral besparen door het schrappen van speciale belastingkortingen, het aanpakken van belastingontwijking en het beëindigen van fossiele subsidies. Bezuinigingen op sociale voorzieningen of publieke sectoren worden nadrukkelijk afgewezen.
Bezuinigen op belastingkortingen voor rijken en bedrijven
GroenLinks-PvdA wil het belastingstelsel vereenvoudigen en eerlijker maken door het afbouwen of afschaffen van belastingkortingen die vooral ten goede komen aan vermogenden en grote bedrijven. Dit levert besparingen op die gebruikt worden voor lastenverlichting en investeringen.
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals.”
“Jaarlijks deelt de Belastingdienst tientallen miljarden uit aan belastingkortingen die niet goed zijn onderbouwd. ... We gaan deze belastingkortingen sterk vereenvoudigen, afbouwen of afschaffen.”
Stoppen met fossiele subsidies
De partij wil besparen door het beëindigen van subsidies voor fossiele brandstoffen, waarmee grote vervuilers nu worden gesteund. Dit sluit aan bij hun klimaatdoelstellingen en levert structurele besparingen op.
“Fossiele subsidies bouwen we af.”
Geen bezuinigingen op publieke voorzieningen
GroenLinks-PvdA spreekt zich expliciet uit tegen bezuinigingen op publieke sectoren zoals onderwijs, zorg en infrastructuur. In plaats daarvan willen ze investeren en de lasten eerlijker verdelen.
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
“Bij tegenvallers hoeven we niet te bezuinigen.”
Geen publiek geld voor kerncentrales
De partij wil besparen door geen overheidsgeld te besteden aan de bouw van kerncentrales, en deze middelen in te zetten voor andere verduurzamingsmaatregelen.
“Geen publiek geld voor kerncentrales. ... De hiervoor gereserveerde 14 miljard euro gebruiken we daarom om huishoudens, bedrijven en boeren te helpen met verduurzamingsmaatregelen die wel snel en zeker effect hebben.”
De ChristenUnie kiest er expliciet voor om bestaande bezuinigingen op sociale voorzieningen, openbaar vervoer, ontwikkelingssamenwerking en zorg terug te draaien, en bezuinigt dus juist niet op deze terreinen. In plaats daarvan wil de partij bezuinigen op fiscale voordelen voor vermogen, vervuiling en bureaucratie, en stelt zij voor om de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen. De kern van hun visie is dat bezuinigingen vooral gezocht moeten worden bij fiscale privileges en overbodige regels, niet bij kwetsbare groepen of publieke voorzieningen.
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen
De ChristenUnie wil bezuinigen op de hypotheekrenteaftrek, omdat deze regeling als onrechtvaardig en kostbaar wordt gezien. Tegelijkertijd wordt het eigenwoningforfait over de eerste miljoen euro afgeschaft om de lasten voor huizenbezitters met een lagere woningwaarde te verlichten.
“In het licht van de grote investeringen die nodig zijn in defensie, vragen we van de grootste vermogens een extra bijdrage met een vermogensbelasting van 1% op vermogens boven de 1 miljoen euro. ... De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af.”
“In het kader van haar algehele herziening van het belastingstelsel, wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
Fiscale voordelen voor vervuiling en vermogen afschaffen
De partij wil bezuinigen door fiscale voordelen voor vervuilende activiteiten en bepaalde vormen van vermogen af te schaffen. Dit sluit aan bij hun streven naar een eerlijker en duurzamer belastingstelsel.
Bureaucratie en overbodige regels verminderen
De ChristenUnie wil bezuinigen op de kosten van bureaucratie en overregulering door jaarlijks regels af te schaffen die niet effectief zijn. Dit moet leiden tot minder ambtenaren en lagere uitvoeringskosten.
“Alle regels die deze toets niet doorstaan, worden afgeschaft. Dit leidt tot minder knellende wetgeving, verlicht de administratieve druk en maakt dat we minder ambtenaren nodig hebben.”
De SGP wil de overheidsuitgaven beperken door te bezuinigen op onnodige zorg, sociale zekerheid, subsidies en overheidsbemoeienis, en door de publieke sector te verkleinen. De partij pleit voor een efficiëntere, kleinere overheid die zich op kerntaken richt, en stelt voor om de groei van uitgaven kritisch te bekijken, mede vanwege stijgende defensie-investeringen. Tegelijkertijd worden lasten verschoven van arbeid naar consumptie en milieu, maar ondernemers worden ontzien.
Bezuinigen op onnodige zorg en sociale zekerheid
De SGP wil kritisch kijken naar uitgaven aan zorg en sociale zekerheid, met het doel om alleen noodzakelijke en bewezen effectieve zorg collectief te financieren. Dit moet de groei van de overheidsuitgaven beperken en verspilling tegengaan.
Minder subsidies en minder overheidsbemoeienis
De partij wil het aantal subsidies en de mate van overheidsbemoeienis verminderen, en pleit voor een kleinere, efficiëntere overheid die zich op kerntaken richt. Dit moet leiden tot lagere uitgaven en meer doelmatigheid.
“betekent dit: snoeien in het woud van regels, minder subsidies en minder overheidsbemoeienis. Om de overheidsuitgaven te kunnen beteugelen, is een kleinere en daadkrachtige overheid nodig.”
Publieke sector verkleinen
De SGP wil de publieke sector verkleinen om de arbeidskrapte tegen te gaan en de overheidsuitgaven te beperken. Dit betekent minder overheidspersoneel en minder taken voor de overheid.
“Om de arbeidskrapte tegen te gaan, wil de SGP de publieke sector verkleinen, regeldruk verminderen en technologische vooruitgang en concurrentiekracht aanjagen.”
EU-uitgaven en afdrachten beperken
De SGP wil de Nederlandse afdrachten aan de EU verlagen en de EU-begroting beperken, onder andere door het halveren van cohesiefondsen. Dit is een directe bezuiniging op internationale verplichtingen.
“Nederland zet in op het beperken van het EU-meerjarenbegroting tot onder 1% van ons bruto binnenlands product (BBP) en minder Nederlandse afdrachten. De cohesiefondsen worden gehalveerd.”