JA21 benadrukt het belang van vrouwenveiligheid, gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, en bescherming van vrouwen tegen huiselijk geweld, eerwraak en genitale verminking. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals meer opvanglocaties, strengere aanpak van daders, en het actief uitdragen van gelijkwaardigheid in het onderwijs. Daarnaast onderstreept JA21 het recht op abortus als een belangrijk vrouwenrecht.
JA21 ziet vrouwen vooral als kwetsbare groep bij huiselijk geweld, eerwraak en genitale verminking, en wil daders harder aanpakken en slachtoffers beter beschermen. De partij pleit voor meer opvang, afkoelhuizen voor daders, landelijke uitrol van beschermingsmiddelen, en juridische maatregelen tegen daders.
“Voor veel vrouwen staat hun vrijheid en zelfbeschikking onder druk. Denk aan seksuele straatintimidatie, migrantenvrouwen die slachtoffer zijn van eerwraak en genitale verminking, toenemend partnergeweld of jonge meisjes die in handen vallen van loverboys.”
“Niet het slachtoffer, maar de dader moet uit huis worden geplaatst, stevige begeleiding krijgen en, bij veroordeling, de gevangenis in.”
“JA21 wil huiselijk geweld, femicide en vrouwenveiligheid in brede zin de komende jaren hoog op de politieke agenda zetten.”
“Investeren in meer opvanglocaties voor slachtoffers van huiselijk geweld en voor het Centrum Seksueel Geweld.”
“Afkoelhuizen voor daders, zodat slachtoffers van huiselijk geweld in hun eigen huis kunnen blijven en daders in afwachting van hun zaak op een afgeschermde locatie zitten.”
“Verder uitrollen van het slachtofferdevice en de StopApp over heel Nederland, zodat slachtoffers van stalking, huiselijk geweld of seksuele straatintimidatie beter beschermd worden tegen daders.”
“Een Nederlandse variant van ‘Claire’s Law’, een Engelse wet waarbij mensen bij de politie kunnen navragen of een partner of ex-partner een verleden heeft van huiselijk geweld, stalking of misbruik.”
“Een wettelijke grondslag creëren waardoor rechters een uitreisverbod op kunnen leggen bij vermoedens van genitale verminking, conform de motie Eerdmans.”
“Blijvende aandacht en een gerichte aanpak tegen groepen – met name gesloten gemeenschappen met een migratieachtergrond – waar veelvuldig sprake is van eerwraak, huwelijksdwang, eergerelateerd geweld en/of genitale verminking.”
“Dat huiselijk geweld als grond kan worden gebruikt voor intrekking van de verblijfsvergunning.”
JA21 wil de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw expliciet bevorderen, vooral via het onderwijs. De partij ziet dit als essentieel voor integratie en het tegengaan van schadelijke culturele opvattingen.
“De gelijkwaardigheid tussen man en vrouw actief uitdragen in ons onderwijs en kinderen op de basisschool en middelbare school weerbaarder maken tegen seksueel misbruik, geweld, pesten en het aanzetten tot crimineel gedrag.”
“Waarden zoals de gelijkwaardigheid van man en vrouw en gelijkgeslachtelijke relaties, het je houden aan de wet, rekening houden met de ander, de vrijheid van meningsuiting en religie, de democratische rechtstaat centraal staan. Deze moeten worden onderwezen, maar vooral ook in het onderwijsprogramma zijn geïncorporeerd en door de schoolleiding en de docent worden gedoceerd.”
“De islamitische cultuur kent nu eenmaal schadelijke opvattingen over vrouwen, homoseksuelen en joden. Dit moet open en bloot kunnen worden besproken.”
JA21 erkent het recht op abortus expliciet als een belangrijk vrouwenrecht en wil hier niet aan tornen, ondanks ethische discussies over medisch-wetenschappelijke ontwikkelingen.
“Het recht op abortus is een belangrijk vrouwenrecht waar wij niet aan willen tornen.”
De VVD benadrukt de bescherming van vrouwenrechten, economische zelfstandigheid en veiligheid voor vrouwen, met concrete voorstellen tegen schadelijke praktijken, femicide en voor betere vrouwengezondheid. De partij wil streng optreden tegen eergerelateerd geweld, vrouwenmoord en onderdrukking, en zet in op gelijke kansen op de arbeidsmarkt en toegankelijke abortuszorg. De kern van hun visie is dat vrouwen volledige vrijheid, veiligheid en zelfstandigheid moeten hebben in Nederland.
De VVD wil vrouwen beschermen tegen schadelijke praktijken zoals eerwraak, genitale verminking, vrouwenmoord (femicide) en onderdrukking binnen gesloten gemeenschappen. Ze pleiten voor strengere straffen, betere signalering en preventieve maatregelen om vrouwen te beschermen tegen geweld en dwang.
“De VVD wil dat de strafrechtketen veel strenger optreedt tegen schadelijke praktijken binnen gesloten gemeenschappen, zoals eerwraak. Ook moeten medeplichtigen en medeweters beter kunnen worden gestraft.”
“Er komt een ophogingsgrond bij veroordelingen voor strafbare feiten waar sprake is van een eergerelateerd motief: Net als bij veroordelingen voor strafbare feiten waar sprake is van een terroristisch motief, willen wij dat bij veroordelingen voor strafbare feiten waar sprake is van een eergerelateerd motief extra zwaar wordt gestraft.”
“Femicide stoppen: Er komt een integrale aanpak tegen vrouwenmoord met specifieke aandacht voor de daaraan voorafgaande rode vlaggen zoals online, economisch en psychisch geweld.”
“In Nederland beschikken vrouwen zelf over hun lichaam. Medische handelingen die voortkomen uit eer of onderdrukking van vrouwen, zoals ‘maagdenvliesherstel’, zijn onverenigbaar met onze waarden.”
“De VVD wil een meldplicht voor zorg en onderwijs bij signalen van genitale verminking of eergerelateerd geweld.”
“De VVD wil dat de rechter de mogelijkheid krijgt om jonge meisjes een tijdelijk uitreisverbod op te leggen als er risico is op genitale verminking of huwelijksdwang in het buitenland.”
De VVD vindt dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente moeten kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, en dat gemeenten vrouwen actief moeten ondersteunen richting werk, ook binnen statushoudergezinnen. Dit moet economische zelfstandigheid en integratie bevorderen.
“De VVD wil dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, zonder tussenkomst van man, familie of gemeenschap.”
“Het moet landelijk de norm worden dat gemeenten vrouwen ook aan het werk helpen, als het gezin gebruik maakt van een uitkering.”
De VVD beschouwt abortus als een recht en wil dat vrouwen altijd zelf kunnen beslissen bij een ongewenste zwangerschap. Ze willen abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen zodra er een volwaardig alternatief is, en huisartsen de mogelijkheid geven de abortuspil voor te schrijven.
“Abortus is een recht: Iedere vrouw moet zelf kunnen beslissen bij een onbedoelde en/of ongewenste zwangerschap. We willen voor altijd goede, veilige en toegankelijke abortuszorg.”
“De VVD zet zich actief in om legale abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen, zodra er een volwaardig alternatief komt dat vrouwen beschermt en de bestaande termijnen rond abortus waarborgt.”
De VVD wil de kennisachterstand over het vrouwenlichaam verkleinen door meer onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen en het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in medisch-wetenschappelijk onderzoek. Dit moet leiden tot meer gezonde levensjaren voor vrouwen.
“We breiden onderzoek uit naar vrouwspecifieke aandoeningen – waaronder endometriose en adenomyose – en aandoeningen die zich bij vrouwen anders manifesteren dan bij mannen. Dat laatste doen we door het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in alle medisch-wetenschappelijk onderzoek.”
“We zetten in op het concreter, ambitieuzer en uitvoerbaar maken van de Nationale Strategie Vrouwengezondheid en gaan hier actief met vrouwen over in gesprek.”
De VVD wil verlofregelingen en het arbeidsmarktbeleid zo inrichten dat vrouwen en mannen gelijke kansen hebben op werk en een goede werk-privébalans. Dit moet de regeldruk verminderen en de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt versterken.
“Dit geeft gezinnen meer regie over de balans tussen werk en zorg, vermindert regeldruk voor werkgevers en bevordert gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt.”
De Partij voor de Dieren zet zich in voor de bescherming van vrouwenrechten, met nadruk op het bestrijden van geweld tegen vrouwen, het waarborgen van zelfbeschikking over het eigen lichaam, en het verbeteren van vrouwengezondheid. Hun programma bevat concrete voorstellen zoals een nationale strategie voor vrouwengezondheid, het recht op abortus, en strengere aanpak van femicide en partnergeweld.
De PvdD erkent geweld tegen vrouwen, waaronder femicide, als een ernstig maatschappelijk probleem en wil dit stevig aanpakken met gerichte maatregelen. Er is aandacht voor strafbaarstelling van psychisch geweld, betere training van politie en justitie, en een landelijke aanpak met meldpunt en hulp.
“vrouwenmoord (femicide), dat wordt erkend als een aparte vorm van geweld. Femicide wordt stevig aangepakt met gerichte maatregelen.”
“Niet-fatale wurging en psychisch geweld, zoals controleren, uitschelden, dreigen of isoleren van familie en vrienden, worden strafbaar.”
“Partnergeweld krijgt een strafverzwarende bepaling en politie en justitie worden getraind in het vroegtijdig herkennen van signalen.”
“Er komt een landelijke aanpak met een 24/7 meldpunt, snelle toegang tot hulp en publiekscampagnes om bewustwording te vergroten. Er is hierbij speciale aandacht voor (stief)moederdoding en (stief)dochterdoding.”
De partij benadrukt het recht van vrouwen om zelf te beslissen over hun lichaam, met expliciete bescherming van het recht op abortus en zeggenschap binnen medische behandelingen. Dit wordt gekoppeld aan bredere zelfbeschikking en toegang tot zorg.
“Vrouwen hebben het recht zelf te beslissen over hun lichaam en dus ook over abortus.”
“We verstevigen het recht op zeggenschap binnen medische behandelingen. Mensen worden altijd volledig geïnformeerd, hebben recht op een second opinion en maken in overleg met hun behandelaar eigen keuzes.”
“Abortus blijft voor iedereen vergoed binnen de”
De PvdD wil een nationale strategie met concrete maatregelen en budget om de gezondheid van vrouwen te verbeteren. Dit omvat onder meer aandacht voor specifieke behoeften rond bevallen en toegang tot zorg.
“Er komt een Nationale Strategie Vrouwengezondheid met concrete maatregelen die de gezondheid van vrouwen verbeteren, en een passend budget.”
“De keuze over hoe en waar te bevallen ligt bij de persoon die bevalt. Thuisbevallen blijft mogelijk, maar is nooit noodgedwongen door een gebrek aan beschikbare verloskamers. De eigen bijdrage voor poliklinische bevallingen schaffen we af.”
De partij erkent de achterstand van vrouwen in de wetenschap en wil deze ongelijkheid actief bestrijden, onder meer door het stimuleren van onderzoek naar vrouwen en gemarginaliseerde groepen.
“Vrouwen en mensen uit andere gemarginaliseerde groepen staan op grote achterstand in de wetenschap.”
“Aan de ene kant is het voor hen lastiger om een carrière op te bouwen in de wetenschap, en aan de andere kant bestuderen onderzoekers vrouwen en mensen uit gemarginaliseerde groepen minder vaak dan mannen. Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat de medische wereld uitgaat van de witte man als patiënt. Het wordt een belangrijk doel voor onderwijsinstellingen om deze ongelijkheid weg te nemen.”
De PvdD wil dat het Vrouwenrechtenverdrag strikt wordt nageleefd en dat alle wet- en regelgeving hiermee in lijn wordt gebracht, om gelijke rechten voor vrouwen te waarborgen.
“Mensenrechtenverdragen zoals het Kinderrechtenverdrag, Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap worden strikt nageleefd. Alle wet- en regelgeving wordt in lijn gebracht met deze verdragen, zodat alle mensen gelijke rechten krijgen en onnodige regeldruk, bewijslast en uitsluiting worden voorkomen.”
GroenLinks-PvdA zet zich expliciet in voor de gelijkwaardigheid en bescherming van vrouwen, met aandacht voor bestrijding van geweld, economische zelfstandigheid, gelijke beloning en betere vrouwengezondheid. De partij wil structurele maatregelen tegen discriminatie, seksisme, femicide en de loonkloof, en neemt vrouwenrechten als toetssteen in binnen- en buitenland. Concrete voorstellen zijn onder meer het versterken van abortusrechten, aanpak van geweld tegen vrouwen, en het dichten van de loonkloof.
GroenLinks-PvdA erkent geweld tegen vrouwen als een maatschappelijk probleem en verbindt concrete maatregelen aan de bestrijding van femicide, huiselijk geweld en seksuele intimidatie. De partij wil signalen eerder herkennen, daders aanpakken en slachtoffers beter beschermen.
“Geweld tegen vrouwen is een probleem van de hele samenleving. We verbinden de aanpak tegen femicide en huiselijk geweld aan de voortzetting van het Nationaal Actieprogramma tegen seksuele intimidatie en seksueel geweld.”
“Het doden van een vrouw omdat zij vrouw is, gebeurt bijna wekelijks in Nederland. Aan femicide gaat vaak stalking, bedreiging en mishandeling vooraf. Dergelijke signalen moeten beter herkend en bestreden worden.”
“Stalking maken we volwaardig strafbaar zonder dat eerst aangifte nodig is. Psychisch geweld en niet-fatale verwurging worden een apart strafbaar feit.”
De partij wil de economische positie van vrouwen versterken door gelijke beloning, waardering van onbetaald werk en het beëindigen van de loonkloof. Economische zelfstandigheid van vrouwen wordt als prioriteit gezien.
“We doorbreken economische ongelijkheid met gelijke beloningen, erkenning en waardering van onbetaald werk, en investering in de economische zelfstandigheid van vrouwen. Daarbij komt er nu echt een einde aan de loonkloof.”
GroenLinks-PvdA wil dat het vrouwenlichaam niet langer de blinde vlek is in de medische wereld. De partij pleit voor meer onderzoek, betere herkenning en behandeling van aandoeningen die vooral vrouwen treffen.
“In de medische wereld is het mannenlichaam nog altijd de norm, waardoor aandoeningen bij vrouwen minder goed herkend worden. Dat speelt bijvoorbeeld bij hart- en vaatziekten. Ook is vaak relatief weinig bekend over aandoeningen die vooral vrouwen treffen, zoals PMDD, endometriose...”
De partij staat pal voor het recht van vrouwen op zelfbeschikking over hun lichaam en wil abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen. Ook wordt bescherming tegen intimidatie bij klinieken genoemd.
“We staan pal voor het recht van vrouwen om over hun eigen lichaam te beslissen. Dat recht willen we versterken. Abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht. We zetten in op goede hulpverlening en nazorg voor wie een abortus laat uitvoeren en we beschermen vrouwen tegen intimidatie bij klinieken.”
GroenLinks-PvdA neemt vrouwenrechten als uitgangspunt in het buitenlandbeleid, handelsverdragen en ontwikkelingssamenwerking, en steunt vrouwenrechtenbewegingen wereldwijd.
“We steunen vrouwenrechtenbewegingen wereldwijd en nemen mensenrechten van vrouwen als toetssteen voor handelsverdragen, asielbeleid en ontwikkelingssamenwerking.”
“Deelname van vrouwen en gemarginaliseerde groepen aan vredesonderhandelingen en wederopbouw is cruciaal.”
De partij streeft naar een evenredige verdeling van sekse in publieke en bestuurlijke functies en wil diversiteit in de top van het bedrijfsleven wettelijk borgen.
“In alle functies streven we naar een evenredige verdeling van achtergrond en sekse. Dat geldt ook voor politieke en bestuurlijke functies.”
“De top van het bedrijfsleven – de raden van commissarissen en de raden van bestuur – mag voor maximaal zestig procent bestaan uit personen van hetzelfde gender.”
De SP zet zich in voor gelijke behandeling en rechten van vrouwen, met nadruk op gelijke beloning, betere gezondheidszorg, bescherming tegen geweld en toegankelijke anticonceptie. De partij komt met concrete voorstellen zoals een actieplan tegen geweld tegen vrouwen, een nationale strategie voor vrouwengezondheid, en het opnemen van anticonceptie in het basispakket. Hun visie is dat vrouwen in Nederland veilig, gezond en gelijkwaardig moeten kunnen leven, zonder discriminatie of achterstelling.
De SP vindt dat vrouwen recht hebben op gelijke beloning voor gelijk werk en wil discriminatie op de arbeidsmarkt actief bestrijden. Dit is gericht op het aanpakken van loonverschillen en het bevorderen van eerlijke arbeidsvoorwaarden voor vrouwen.
De partij erkent dat de gezondheidszorg en medische wetenschap te veel op mannen is gericht en wil deze verbeteren voor vrouwen. Er komt een nationale strategie voor vrouwengezondheid, meer onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen en betere afstemming van behandelingen op het vrouwenlichaam.
“We zetten ons in om de gezondheidszorg voor vrouwen flink te verbeteren. We zorgen ervoor dat de medische wetenschap meer op vrouwen wordt gericht, want die is nu nog vooral op mannen gericht.”
“Er komt een Nationale Strategie Vrouwengezondheid met bijbehorende financiering, en waarbij vrouwen worden betrokken.”
De SP wil geweld tegen vrouwen, waaronder femicide, hard aanpakken met een actieplan en een antifemicidewet. Ze pleiten voor vroegtijdige signalering, strafbaarstelling van psychische mishandeling en betere opvang voor slachtoffers.
De partij wil anticonceptie volledig in het basispakket opnemen, zodat de kosten niet alleen bij vrouwen komen te liggen. Ook investeren ze in begeleiding van zwangere vrouwen en goede geboortezorg.
“Anticonceptie zoals de pil, het spiraaltje, en condooms en sterilisatie komen in het basispakket. Dat voorkomt dat de rekening hiervoor alleen bij vrouwen komt te liggen...”
“Daarom investeren we in begeleiding van zwangere vrouwen, goede geboortezorg, kraamzorg en ondersteuning voor jonge ouders om het kind een kansrijke start te geven.”
De SP wil de zorg en opvang voor slachtoffers van seksueel geweld verbeteren, met voldoende financiering en plekken bij de vrouwenopvang.
“We zorgen voor genoeg financiering en plekken bij de vrouwenopvang.”
Het CDA erkent het belang van gelijke kansen en bescherming voor vrouwen, zowel nationaal als internationaal. De partij zet in op het bevorderen van vrouwen in topfuncties, het bestrijden van geweld tegen vrouwen (waaronder femicide), het verbeteren van vrouwenrechten wereldwijd, en specifieke aandacht voor vrouwen in de gezondheidszorg en pensioenopbouw. Concrete voorstellen richten zich op doorstroom naar leiderschapsposities, een nationaal actieplan tegen femicide, en structurele aandacht voor vrouwenrechten in buitenlands beleid.
Het CDA wil de doorstroom van vrouwen naar leidinggevende posities in politiek, overheid en bedrijfsleven stimuleren. Dit wordt gezien als essentieel voor een gelijkwaardige samenleving en het tegengaan van discriminatie.
“Wij bevorderen de doorstroom van vrouwen naar topfuncties in de politiek, overheid en het bedrijfsleven. We ondersteunen initiatieven die vrouwen begeleiden naar leidinggevende posities.”
De partij erkent femicide als een ernstig maatschappelijk probleem en wil een nationaal actieplan, met nadruk op preventie, bescherming en bewustwording. Er is bijzondere aandacht voor de veiligheid van vrouwen in de publieke en online ruimte.
“In Nederland wordt elke acht dagen een vrouw vermoord. Femicide vindt plaats in een spectrum van ander geweld, crimineel gedrag, ongewenst gedrag en schadelijke opvattingen. Dit gedrag overstijgt de privésfeer. We willen een Nationaal Actieplan in lijn met de campagne ‘Wij eisen de nacht op, laat vrouwen veilig thuiskomen’.”
“Geweld tegen vrouwen in publieke functies wordt bestreden langs vier assen: preventie, bescherming, vervolging en beleidscoördinatie.”
“Er worden, in samenspraak met maatschappelijke organisaties, maatregelen genomen om de openbare en online ruimte veiliger te maken voor iedereen die onveiligheid ervaart, zoals vrouwen en LHBTQIA+’ers zodat zij zonder angst zichzelf kunnen zijn.”
Het CDA beschouwt vrouwenrechten als fundamentele mensenrechten en wil deze centraal stellen in het buitenlandbeleid. Ook wordt gepleit voor volwaardige participatie van vrouwen in defensie en veiligheid.
De partij wil meer onderzoek naar ziektes die vaker bij vrouwen voorkomen en bewustwording over de lagere pensioenopbouw van vrouwen door deeltijdwerk.
“We willen specifieke aandacht voor vrouwelijke gezondheidszorg in medische opleidingen. Ook gaan we door met investeren in onderzoek naar en kennis over ziektes en symptomen die vaker bij vrouwen voorkomen.”
“Doordat tegenwoordig veel meer mensen deeltijd werken – dat zijn vooral vrouwen – bouwen zij minder (werkgevers)pensioen op. Samen met werkgevers en pensioenfondsen organiseert de Rijksoverheid informatiecampagnes om de bewustwording te vergroten.”
De SGP benadrukt het belang van bescherming en ondersteuning van vrouwen, vooral op het gebied van abortus, medische zorg en bescherming tegen uitbuiting. Hun beleid richt zich op het bieden van onafhankelijke voorlichting bij abortus, het beschermen van vrouwen tegen misbruik en uitbuiting, en het erkennen van biologische verschillen tussen mannen en vrouwen in de gezondheidszorg.
De SGP wil vrouwen die een abortus overwegen beter beschermen door onafhankelijke voorlichting, alternatieven en nazorg te bieden, en door extra urgentie te creëren voor huisvesting bij zwangerschap. Dit beleid is bedoeld om vrouwen te ondersteunen bij moeilijke keuzes en hen te beschermen tegen druk of dwang.
“Vrouwen krijgen altijd onafhankelijke voorlichting door deskundige keuzehulpbegeleiders aangeboden. Deze keuzehulpgesprekken vinden buiten de abortuskliniek plaats.”
“Artsen moeten vrouwen standaard alternatieven voor abortus aanbieden. Ook moeten ze vrouwen erop wijzen dat drang en dwang om een abortus te ondergaan verboden is.”
“Vrouwen krijgen informatie over de emotionele, psychische en fysieke klachten die na een abortus kunnen ontstaan. Nazorg na een (herhaalde) abortus wordt verder verbeterd.”
“In de Huisvestingswet wordt een urgentiecategorie toegevoegd voor vrouwen die tijdens de zwangerschap of direct na de geboorte van hun kind geen woonruimte kunnen vinden.”
De SGP wil vrouwen en meisjes beschermen tegen schadelijke praktijken zoals vrouwenbesnijdenis, eerwraak, uitbuiting in prostitutie en draagmoederschap. Ze pleiten voor strengere wetgeving en internationale inzet tegen deze vormen van misbruik.
“Vrouwen en meisjes worden beschermd tegen vrouwenbesnijdenis, eerwraak en andere vormen van onderdrukking.”
“Nederland spant zich in om een einde te maken aan de praktijk in landen waar (commercieel) draagmoederschap nu wel is toegestaan en waar vrouwen worden uitgebuit. De SGP zet zich in voor een internationaal verbod op draagmoederschap.”
De SGP vindt dat er meer aandacht moet zijn voor de verschillen tussen mannen- en vrouwenlichamen in medisch onderzoek en behandeling, om zo de kwaliteit van zorg voor vrouwen te verbeteren.
“Mannen- en vrouwenlichamen verschillen van elkaar. Hiervoor is meer aandacht nodig, in wetenschappelijk onderzoek, bij diagnostiek en bij medische behandelingen.”
De SGP spreekt haar zorg uit over het lot van vrouwen en kinderen in oorlogsgebieden, met name in Gaza, en pleit voor humanitaire hulp.
“De ellende van vrouwen en kinderen gaat ons zeer aan het hart. Onschuldige burgers die zwaar te lijden hebben onder de oorlog, moeten voldoende eten en goede zorg krijgen.”
Volt zet zich expliciet in voor het verbeteren van de positie van vrouwen, met focus op gezondheidszorg, bestrijding van geweld, gelijke beloning en representatie. De partij komt met concrete voorstellen zoals het dichten van de genderkloof in de zorg, strengere aanpak van geweld tegen vrouwen (waaronder femicide), transparantie over de loonkloof en een gender-balanced kabinet. Volt ziet geweld en ongelijkheid tegen vrouwen als maatschappelijke problemen die actief aangepakt moeten worden.
Volt erkent dat vrouwen structureel benadeeld worden in de gezondheidszorg en wil dit aanpakken door meer onderzoek, snellere diagnoses en betere zorg voor vrouw-specifieke aandoeningen. De partij wil investeren in innovatieve methoden en een verbrede Nationale Strategie Vrouwengezondheid.
“Volt heft de genderkloof in de gezondheidszorg op. Daarvoor verbreden en intensiveren we de Nationale Strategie Vrouwengezondheid. Dit doen we met een passend budget. Deze aanpak vergroot de gezondheid van vrouwen en bevordert de gendergelijkheid. Zo wil Volt investeren in snellere diagnose, betere zorg en meer onderzoek naar vrouwelijke aandoeningen, zoals endometriose.”
“Ook stimuleren we de ontwikkeling van zorgmiddelen die aansluiten bij diverse lichaamstypes, zoals gynaecologische hulpmiddelen en anticonceptie.”
Volt beschouwt geweld tegen vrouwen, inclusief femicide, als een structureel maatschappelijk probleem en wil dit met preventie, betere samenwerking en structurele financiering van opvang en nazorg aanpakken.
“Volt wil dat geweld tegen vrouwen niet gezien wordt als privéprobleem, maar als een maatschappelijk probleem en dat de overdracht van huiselijk geweld na één generatie stopt.”
“Femicide is de meest extreme vorm van structureel geweld tegen vrouwen en vraagt om daadkrachtig en samenhangend beleid. Volt zet structureel in op de preventie van (ex-)partnergeweld en bescherming van (potentiële) slachtoffers, met een integrale aanpak als uitgangspunt.”
“Er komt een structurele financiering van opvang en nazorg, zodat vrouwen veilig kunnen vluchten en zelfstandig een nieuw leven kunnen opbouwen.”
Volt wil de genderloonkloof actief dichten door wettelijke maatregelen, transparantie en verplichtingen voor werkgevers om ongelijkheid aan te pakken.
“De genderloonkloof wordt actief gedicht. We voeren de Wet Gelijke Beloning in, in lijn met de Europese richtlijn ‘Loontransparantie’. Werkgevers moeten aantonen dat er géén sprake is van loondiscriminatie, de bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Alle middelgrote tot grote bedrijven en overheidsorganisaties worden verplicht om het genderevenwicht en de loonkloof tussen mannen en vrouwen in hun organisatie openbaar te maken en erover te rapporteren.”
Volt streeft naar gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in het kabinet, als afspiegeling van de samenleving.
“Er komt een gender-balanced kabinet (oftewel: gelijke representatie van mannen en vrouwen) met een betere afspiegeling van de diversiteit in de samenleving.”
Volt pleit voor gelijke behandeling van vrouwensport ten opzichte van mannensport, onder andere door meer zendtijd en verslaggeving.
“Volt pleit voor een gelijkwaardige behandeling van vrouwensport (ten opzichte van mannensport) en van parasport, onder andere door middel van meer zendtijd en verslaggeving op de publieke omroep.”
De ChristenUnie benadrukt de bescherming en ondersteuning van vrouwen in kwetsbare situaties, met name rond huiselijk geweld, prostitutie en onbedoelde zwangerschap. Hun beleid richt zich op strengere aanpak van geweld tegen vrouwen, het bieden van alternatieven en hulp bij abortus, en het streven naar een samenleving zonder seksindustrie. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals strengere straffen, betere opvang en begeleiding, en een verbod op prostitutie waarbij de klant strafbaar wordt.
De ChristenUnie wil huiselijk geweld, femicide en straatintimidatie krachtig bestrijden, met speciale aandacht voor de veiligheid van vrouwen. Ze pleiten voor lagere meldingsdrempels, betere opvang, strengere straffen en preventieve maatregelen om vrouwen te beschermen tegen geweld en intimidatie.
“Teveel volwassenen en kinderen zijn jaarlijks slachtoffer van ernstig geweld in huiselijke kring, straatintimidatie, seksueel geweld, femicide of van eerwraak. Ook worden in Nederland veel vrouwen vermoord door – vaak – hun (ex-)partner. Dit is onverteerbaar.”
“Veel vrouwen durven ‘s avonds niet alleen over straat te lopen of bereiden zich voor om alleen op weg te gaan door het delen van hun live locatie met een naaste. Dit is niet oké. Iedereen, jong of oud, man of vrouw, moet veilig over straat kunnen zonder angst om lastig gevallen te worden.”
De partij streeft naar een samenleving zonder prostitutie en seksindustrie, met bijzondere aandacht voor de kwetsbare positie van vrouwen in deze sector. Ze willen een landelijk verbod op prostitutie, waarbij niet de prostituee maar de klant strafbaar wordt, en investeren in hulp- en uitstapprogramma’s voor vrouwen die willen stoppen.
“Vrouwen en mannen die werken in de prostitutie moeten altijd de mogelijkheid hebben voor hulp en uitstap. Organisaties die deze hulp en ondersteuning bieden, worden ruimschoots ondersteund.”
“De beste manier om een verbod vorm te geven is niet de prostituee maar de klant strafbaar stellen, zoals ook in Zweden, Noorwegen en Frankrijk het geval is.”
De ChristenUnie wil dat vrouwen in noodsituaties rond zwangerschap betere alternatieven en ondersteuning krijgen, zodat praktische redenen voor abortus worden weggenomen. Ze pleiten voor counseling, hulp bij huisvesting of opleiding, en strengere zorgvuldigheidseisen rond abortus.
“Om die reden vinden wij het gepast en getuigen van goede zorg als in de counseling van ongewenst zwangere vrouwen aandacht wordt besteed aan de overwegingen om een zwangerschap wel of niet te willen uitdragen. Praktische redenen voor een abortus moeten weggenomen worden, bijvoorbeeld via een urgentieverklaring voor een woning of hulp bij het voortzetten van een opleiding.”
“Vrouwen in noodsituaties verdienen alternatieven, waarin zij veilig zijn en de juiste ondersteuning krijgen.”
“De beste manier om begeleiding, counseling en nazorg voor onbedoeld zwangere vrouwen (en betrokken vaders) te waarborgen, is via de huisarts.”
D66 erkent dat vrouwen nog steeds met specifieke ongelijkheden en gezondheidsproblemen te maken hebben en wil deze actief aanpakken. De partij zet in op betere medische zorg voor vrouwen, bestrijding van geweld en discriminatie, en versterking van vrouwenrechten internationaal. Concrete voorstellen zijn onder meer meer onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen, gelijke beloning, bescherming tegen geweld en het bevorderen van vrouwenrechten in het buitenland.
D66 signaleert dat vrouwen in de zorg vaak worden benadeeld, bijvoorbeeld door onnodige bijwerkingen van medicijnen en te weinig aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen. De partij wil dat zorg en onderzoek meer rekening houden met verschillen tussen mannen en vrouwen, zodat vrouwen betere en meer passende zorg krijgen.
“Vrouwen ervaren bijvoorbeeld onnodig veel bijwerkingen bij medicijnen. Vrouwspecifieke aandoeningen, zoals overgangsklachten, cyclusstoornissen en endometriose, blijven vaak te lang onopgemerkt en onbehandeld.”
“Er komt meer aandacht voor onderzoek naar de juiste behandeling van specifieke groepen. Voor een succesvolle behandeling is het belangrijk dat onderzoek inclusief is en rekening houdt met verschillende lichamen. Vrouwen ervaren bijvoorbeeld onnodig veel bijwerkingen bij medicijnen.”
D66 wil gelijke kansen voor vrouwen op de arbeidsmarkt, met nadruk op gelijke beloning en ruimte voor zorgtaken. De partij pleit voor uitbreiding van ouderschapsverlof en concrete verplichtingen voor bedrijven om discriminatie tegen te gaan.
“D66 staat voor eerlijke kansen op de werkvloer. Dat betekent: gelijke beloning voor gelijk werk. Maar óók ruimte voor zorgtaken en concrete verplichtingen voor bedrijven.”
D66 erkent dat vrouwen disproportioneel slachtoffer zijn van geweld en intimidatie, zowel thuis als op straat en online. De partij wil investeren in expertise bij politie en zorg, bewustwording vergroten en mannen actief betrekken bij het voorkomen van geweld tegen vrouwen.
“Vrouwen die op straat, online of thuis worden geïntimideerd en mishandeld.”
“We investeren in expertise bij de (zeden)politie en in de zorg, zodat signalen van geweld achter de voordeur en seksueel geweld herkend en serieus worden genomen, daders worden gestopt en slachtoffers op tijd hulp krijgen. Femicide moet worden voorkomen.”
D66 wil dat Nederland zich internationaal inzet voor vrouwenrechten, onder andere via de implementatie van VN-resolutie 1325 over vrouwen, vrede en veiligheid, en door aandacht te vragen voor de rol en rechten van vrouwen in ontwikkelingssamenwerking.
“D66 wil dat gendergelijkheid een vast onderdeel is van vredesmissies, diplomatie en defensie, in Nederland en in EU en NAVO-verband. Daarom maakt Nederland zich hard voor de implementatie van resolutie 1325 van de Verenigde Naties die gaat over vrouwen, vrede en veiligheid.”
“We hebben specifiek aandacht voor de rol en rechten van vrouwen.”
De PVV stelt dat vrouwenrechten onder druk staan door zowel migratie als gender- en woke-ideologie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beschermen van vrouwen tegen (seksueel) geweld, het uitsluiten van transgender vrouwen uit vrouwensporten en -voorzieningen, en het benadrukken van het biologische geslacht als leidend in beleid en wetgeving.
De PVV ziet de veiligheid van vrouwen als ernstig bedreigd, vooral door criminaliteit en overlast van (allochtone) jongeren. Ze willen strengere straffen, meer politie op straat en legalisering van pepperspray zodat vrouwen zich beter kunnen verdedigen.
De PVV verzet zich tegen het toelaten van transgender vrouwen tot vrouwensporten, -toiletten, -kleedkamers en -gevangenissen. Ze stellen dat dit de rechten en veiligheid van vrouwen schaadt en willen het biologische geslacht weer leidend maken in beleid.
“Geen (transgender)mannen in vrouwensporten, -gevangenissen, -toiletten en -kleedkamers”
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort.”
“Vrouwenrechten worden overboord gegooid. De PVV maakt hier een eind aan.”
De PVV noemt de islam expliciet als bedreiging voor vrouwenrechten, met het argument dat vrouwen daarin als tweederangsburgers worden behandeld.
“In de islam is alles en iedereen ondergeschikt aan de sharia. Vrouwen zijn tweederangsburgers die moeten zwijgen en gehoorzamen aan mannen.”
BBB erkent dat de veiligheid en vrijheid van vrouwen in Nederland onder druk staan door toenemende intimidatie, geweld en schadelijke praktijken, en pleit voor gerichte bescherming en aanpak hiervan. De partij wil specifiek optreden tegen eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking, en benadrukt dat vrouwensport alleen voor vrouwen moet zijn. Concrete beleidsmaatregelen richten zich vooral op veiligheid, bescherming tegen extremisme en het behoud van vrouwensport.
BBB maakt zich zorgen over de toename van intimidatie, geweld en femicide tegen vrouwen en wil dat vrouwen zich overal in Nederland veilig en vrij kunnen bewegen. De partij ziet dit als een fundamenteel recht dat onder druk staat en vraagt om concrete bescherming.
“In Nederland horen vrouwen zich vrij te kunnen bewegen, ongeacht wat ze dragen of waar ze wonen. Toch neemt het aantal meldingen van intimidatie en geweld tegen vrouwen toe. Femicide (het doden van vrouwen omdat ze vrouw zijn) is een groeiend probleem. Dat kunnen, willen en mogen we niet negeren.”
“Vrijheid en veiligheid voor vrouwen. In Nederland horen vrouwen zich vrij te kunnen bewegen, ongeacht wat ze dragen of waar ze wonen. Toch neemt het aantal meldingen van intimidatie en geweld tegen vrouwen toe. Femicide (het doden van vrouwen omdat ze vrouw zijn) is een groeiend probleem. Dat kunnen, willen en mogen we niet negeren.”
BBB benoemt expliciet de toename van schadelijke praktijken zoals eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking, vooral vanuit extremistisch islamitische hoek, en wil hiervoor een speciale aanpak in het inburgerings- en integratietraject en in het strafrecht.
“De invloeden vanuit de extremistisch islamitische hoek nemen toe tegen vrouwen in ons land. Eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking nemen al jaren toe. Hier willen we een speciale aanpak in zowel het inburgerings en integratietraject als in het strafrecht.”
BBB stelt expliciet dat vrouwensport alleen toegankelijk moet zijn voor vrouwen, waarmee de partij zich uitspreekt tegen deelname van anderen aan vrouwensport.
“De vrouwensport is alleen voor vrouwen.”
BVNL erkent het recht van vrouwen op lichamelijke autonomie, met name op het gebied van abortus, en wil de anticonceptiepil volledig vergoeden voor alle vrouwen vanaf de vruchtbare leeftijd. Daarnaast pleit BVNL voor het beschermen van vrouwensporten en -ruimtes tegen deelname door biologische mannen. De partij positioneert zich cultureel conservatief op het gebied van vrouwenrechten, met nadruk op individuele keuzevrijheid en bescherming van vrouwen in specifieke contexten.
BVNL benadrukt het individuele recht van vrouwen om te beslissen over abortus binnen de huidige wetgeving. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere visie op individuele vrijheid en lichamelijke autonomie, waarbij de overheid zich niet mag mengen in persoonlijke medische keuzes.
“Abortus is binnen de grenzen van de huidige wetgeving het individuele recht van de vrouw.”
De partij wil de anticonceptiepil volledig vergoeden voor alle vrouwen vanaf de vruchtbare leeftijd. Dit voorstel is bedoeld om ongewenste zwangerschappen, abortussen en gezinsproblematiek te verminderen, en benadrukt preventie en keuzevrijheid voor vrouwen.
“De anticonceptiepil wordt volledig vergoed voor alle vrouwen vanaf de vruchtbare leeftijd. Terugkeer van de pil in het basispakket moet tot minder ongewenste zwangerschappen, minder abortussen en minder gezinsproblematiek leiden.”
BVNL wil dat biologische mannen niet worden toegelaten tot vrouwensporten, vrouwenkleedkamers, vrouwengevangenissen en andere voor vrouwen bedoelde ruimtes. Dit standpunt is gericht op het beschermen van de veiligheid, privacy en eerlijke kansen voor vrouwen in deze omgevingen.
“Biologische mannen worden niet toegelaten in vrouwensporten, vrouwenkleedkamers, vrouwengevangenissen en ander voor vrouwen bedoelde ruimten.”
De partij benoemt specifiek dat vrouwen (naast jongeren, homo’s en Joden) vaak slachtoffer zijn van straatgeweld en intimidatie, en wil undercoveragenten inzetten en minimumstraffen invoeren om dit tegen te gaan.
“Ten einde straatgeweld en intimidatie, waar vooral jongeren, vrouwen, homo’s en Joden onder lijden, aan te pakken worden grootschalig undercoveragenten met bodycams ingezet. Bij intimidatie volgen onvoorwaardelijke gevangenisstraffen.”
BIJ1 zet zich in voor radicaal gelijke rechten voor vrouwen, met bijzondere aandacht voor het bestrijden van seksisme en het verbeteren van de positie van vrouwen in de zorg en wetenschap. Ze pleiten voor meer medisch onderzoek naar vrouwen en niet-witte vrouwen, en willen internationale vrouwenrechtenverdragen direct laten gelden in Nederland.
BIJ1 streeft naar een samenleving waarin vrouwen volledig gelijkwaardig zijn en seksisme wordt bestreden. Dit is onderdeel van hun bredere visie op intersectionele gelijkheid, waarbij vrouwen expliciet worden genoemd als groep die bescherming en emancipatie verdient.
“BIJ1 droomt van een wereld met radicaal gelijke rechten voor iedereen. Voor Zwarte mensen en mensen van kleur, vrouwen (zonder seksisme), moslims (zonder islamofobie), de LHBTQIA+ gemeenschap, mensen in armoede, en alle andere onderdrukte en achtergestelde groepen in onze samenleving.”
BIJ1 erkent dat de medische wetenschap traditioneel vooral op witte cis mannen is gericht en wil investeren in onderzoek naar ziektebeelden en behandelmethoden bij vrouwen en niet-witte vrouwen. Dit moet leiden tot betere en eerlijkere gezondheidszorg voor deze groepen.
“Niet alleen de witte cis man moet centraal staan bij medisch onderzoek. Er wordt meer geïnvesteerd in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij niet-witte mensen, vrouwen en niet-witte vrouwen.”
BIJ1 wil dat internationale mensenrechtenverdragen, waaronder het Vrouwenrechtenverdrag, directe werking krijgen in het Nederlandse recht. Hiermee willen ze de juridische positie van vrouwen versterken en discriminatie tegengaan.
“Alle mensenrechtenverdragen↗, zoals het Kinderrechtenverdrag, het Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, krijgen rechtstreekse werking in het Nederlandse recht.”
DENK zet zich in voor het dichten van de loonkloof tussen mannen en vrouwen en het bestrijden van geweld tegen vrouwen. De partij wil wettelijke maatregelen om beloningsverschillen op te heffen en pleit voor een nationaal plan en strengere straffen tegen geweld en femicide. Hun visie benadrukt gelijke behandeling en bescherming van vrouwen op de arbeidsmarkt en in de samenleving.
DENK wil het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen wettelijk opheffen om economische ongelijkheid en discriminatie aan te pakken. Dit moet zorgen voor gelijke kansen en waardering op de arbeidsmarkt, ongeacht gender.
“Wij willen dat de loonkloof wordt gedicht. Wij gaan wettelijk borgen dat het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond, wordt opgeheven.”
De partij erkent geweld tegen vrouwen als een ernstig maatschappelijk probleem en wil dit met strengere straffen, betere handhaving en bewustwordingscampagnes tegengaan. Er komt een Nationaal Coördinator en een nationaal plan om geweld en femicide structureel aan te pakken.
“Wij willen zero tolerance van geweld tegen vrouwen en femicide. Er komt een Nationaal Coördinator tegen Geweld tegen Vrouwen die een nationaal plan gaat opstellen. Er komen veel zwaardere straffen en er wordt geïnvesteerd in handhaving. Wij maken budget vrij voor veilige straten en laagdrempelige meldmogelijkheden. Met een bewustwordingscampagne gaan wij vrouwonvriendelijke stereotypen tegen.”
DENK kiest bij abortus voor een benadering waarin zowel de autonomie en gezondheid van de vrouw als de rechten van het ongeboren leven worden meegewogen. Dit uit zich in een verplichte bedenktermijn, raadgeving en het aanpassen van de wekengrens.
“Bij abortus moeten wij recht doen aan de gezondheid en de autonomie van de vrouw én aan de rechten van het ongeboren leven. Dat betekent dat wij de voorwaarden rond abortus zo inrichten dat deze twee uitgangspunten leidend zijn. Wij zijn voor een verplichte bedenktermijn en raadgeving bij abortus en willen de wekengrens meer in lijn brengen met onze buurlanden.”
NSC erkent specifieke problemen waar vrouwen mee te maken hebben, zoals huiselijk geweld, femicide en schadelijke traditionele praktijken, en stelt concrete maatregelen voor om vrouwen te beschermen. De partij wil onder andere aparte strafbaarstelling van psychisch geweld, vervolging van daders van genitale verminking en eerwraak, en betere bescherming van meisjes en jonge vrouwen. De focus ligt op bescherming en preventie, niet op bredere emancipatie of economische gelijkheid.
NSC ziet femicide en huiselijk geweld als structurele problemen die vrouwen onevenredig treffen, en wil deze aanpakken door wetgeving en betere signalering. De partij benadrukt het belang van bescherming van vrouwen tegen geweld binnen de huiselijke kring, met name door mensen uit hun directe omgeving.
“Femicide is geen incident, maar een structureel maatschappelijk probleem dat zichtbaar moet worden gemaakt en moet worden aangepakt.”
“Als een vrouw wordt vermoord is de dader vaak iemand uit haar huiselijke kring. De signalen in aanloop naar zo’n vreselijke gebeurtenis worden nog te weinig en te laat onderkend door hulpverleners. Er komt daarom een aparte strafbaarstelling voor het plegen van psychisch geweld, zodat handelingen...”
NSC wil meisjes en jonge vrouwen beschermen tegen praktijken als huwelijksdwang, genitale verminking, eerwraak en polygamie. De partij stelt voor om deze praktijken strafrechtelijk te vervolgen en preventief te bestrijden via voorlichting en hulpverlening.
“Om een einde te maken aan deze praktijken in Nederland en om meisjes en jonge vrouwen te beschermen bieden we voorlichting, hulp en gaan we daders strafrechtelijk vervolgen.”
FVD noemt vrouwen nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar raakt aan enkele thema’s die vrouwen direct kunnen raken, zoals abortus en anticonceptie. De partij wil de anticonceptiepil volledig vergoeden en de wettelijke termijn voor abortus beperken, met een verplichte bedenktermijn. Verder ontbreken concrete standpunten of voorstellen die specifiek gericht zijn op vrouwen.
FVD wil dat de anticonceptiepil volledig wordt vergoed, zodat deze voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is. Dit voorstel raakt direct aan de reproductieve gezondheid en keuzevrijheid van vrouwen.
“We vergoeden de anticonceptiepil volledig, zodat deze voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is.”
De partij wil de abortustermijn beperken tot zestien weken zwangerschap en vanaf acht weken een verplichte vijfdaagse bedenktermijn invoeren. Hiermee beoogt FVD meer zorgvuldigheid en waardigheid rond het leven, maar beperkt het de keuzevrijheid van vrouwen.
“We beperken abortus tot zestien weken zwangerschap en stellen vanaf acht weken een verplichte vijfdaagse bedenktermijn in, zodat zorgvuldigheid en waardigheid van het leven samengaat met individuele beslissingsvrijheid.”
50PLUS benoemt vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord expliciet als aandachtspunt binnen hun zorg- en veiligheidsbeleid, maar werkt dit nauwelijks uit in concrete, genderspecifieke voorstellen. Het programma bevat slechts één expliciete maatregel gericht op vrouwen, namelijk het nemen van maatregelen tegen vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord.
50PLUS erkent het probleem van onveiligheid voor vrouwen en vrouwenmoord en noemt het nemen van maatregelen hiertegen als expliciet beleidsvoornemen. Er wordt echter niet gespecificeerd welke maatregelen dit zijn of hoe deze zich onderscheiden van algemeen veiligheidsbeleid.
“Maatregelen tegen vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord.”