Verkiezingsprogramma's 2025 overvliegen
De Partij voor de Dieren wil het vliegverkeer drastisch verminderen vanwege de grote impact op klimaat, milieu en leefomgeving. Zij pleiten voor forse krimp van de luchtvaart, het sluiten van regionale luchthavens, het verbieden van korte vluchten en privéjets, en het afschaffen van belastingvoordelen voor vliegen. Tegelijkertijd zetten ze in op het aantrekkelijker maken van internationale treinreizen als duurzaam alternatief.
Forse krimp van de luchtvaart en sluiting luchthavens
De PvdD vindt dat de luchtvaartsector te veel bijdraagt aan klimaatverandering, luchtvervuiling en overlast, en dat duurzame alternatieven voorlopig ontbreken. Daarom willen ze het aantal vluchten fors verminderen, Schiphol halveren en regionale luchthavens sluiten.
“Schiphol halveert. Lelystad Airport en vliegveld Twente gaan niet open voor commerciële vluchten. Eindhoven Airport, Maastricht Aachen Airport, Groningen Airport Eelde en Rotterdam The Hague Airport sluiten. Hier ontstaat ruimte voor woningen en natuur.”
“De luchtvaart krijgt een omvang die past binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid. Nederland kiest voor de noodzakelijke krimp van de luchtvaart.”
“De vierde aanvliegroute komt er niet.”
Verbod op korte vluchten, privéjets en frequent flyer-programma’s
Om onnodig vliegen te ontmoedigen en de klimaatimpact te beperken, wil de PvdD korte vluchten en privéjets verbieden en het stimuleren van veel vliegen tegengaan.
“Er komt een verbod op korte vluchten tot 750 kilometer waar de trein een goed alternatief is.”
“Privévliegtuigen worden verboden.”
“We verbieden frequent flyer-programma’s, zoals Flying Blue van KLM. Meer vliegen kan midden in een klimaatcrisis echt niet meer gestimuleerd worden.”
“Nachtvluchten worden verboden in heel Nederland.”
Afschaffen belastingvoordelen en invoeren progressieve vliegtaks
De partij wil dat de luchtvaartsector eerlijk bijdraagt aan de kosten van klimaat- en milieuschade door belastingvoordelen af te schaffen en een progressieve vliegtaks in te voeren.
“Belastingvoordelen voor het vliegverkeer, zoals vrijstellingen van btw en accijnzen, worden afgeschaft. De opbrengsten investeren we in duurzaam openbaar vervoer.”
“Er komt een progressieve vliegtaks. De belasting wordt hoger naarmate je vaker en verder vliegt.”
“Overstappers op Schiphol worden net zo belast als reizigers die vanuit Nederland vertrekken.”
Volledige opname luchtvaart in klimaatdoelen en aanpak niet-CO2-uitstoot
De PvdD wil dat de luchtvaartsector volledig wordt meegenomen in de nationale klimaatdoelen, inclusief niet-CO2-gerelateerde uitstoot.
“De luchtvaartsector wordt volledig meegenomen in de Nederlandse klimaatdoelen. Te starten met de snelle invoer van een wettelijk CO2-plafond voor de luchtvaart.”
“We gaan de niet-CO2-gerelateerde bijdrage van de luchtvaart aan de klimaatcrisis meerekenen en aanpakken.”
Trein als alternatief voor vliegen
De partij zet sterk in op het verbeteren en goedkoper maken van internationale treinverbindingen, zodat de trein een aantrekkelijk alternatief wordt voor vliegen.
“We maken van de trein de snelste, goedkoopste en prettigste manier om internationaal te reizen. Zo kan de trein echt een alternatief worden voor het vliegtuig.”
“Internationale tickets worden zodanig goedkoper dat de optie voor ov financieel aantrekkelijker wordt dan auto of vliegtuig.”
“Er komen meer en betere internationale nachttreinen.”
JA21 ziet luchtvaart als essentieel voor de economie en internationale verbindingen en wil groei van de sector mogelijk maken, mits deze hand in hand gaat met technologische verduurzaming. De partij is tegen het beperken van vliegen via belastingen of krimp van luchthavens, en pleit juist voor innovatie, modernisering van het luchtruim en het afschaffen van de vliegbelasting. Schiphol mag niet krimpen, Lelystad moet open, en milieuwinst moet vooral uit technologische vooruitgang komen.
Geen krimp van luchthavens, wel groei en innovatie
JA21 verzet zich tegen het beperken van de luchtvaart via krimp van luchthavens of extra belastingen. In plaats daarvan wil de partij economische groei combineren met technologische verduurzaming, inzet op innovatie en het versterken van Nederland als internationaal luchtvaartknooppunt.
“Krimp van Schiphol en de andere luchthavens past daar niet bij.”
“JA21 pleit voor een beleid waarbij groei mogelijk blijft, de milieubelasting vermindert en Nederland een internationaal luchtvaartknooppunt blijft.”
“Geen krimp van Schiphol of andere luchthavens. Commerciële vluchten op Lelystad Airport toestaan.”
Vliegbelasting afschaffen, innovatie stimuleren
De partij wil de vliegbelasting afschaffen en ziet innovatie als de belangrijkste route naar verduurzaming van de luchtvaart. Technologische oplossingen zoals schonere brandstoffen, efficiënter luchtruimgebruik en stillere vliegtuigen krijgen de voorkeur boven beperkende maatregelen.
Modernisering luchtruim en kortere vliegroutes
JA21 wil het luchtruim moderniseren om kortere, directe vliegroutes mogelijk te maken. Dit moet leiden tot minder uitstoot, minder hinder en meer veiligheid en efficiëntie in de luchtvaart.
“Een modern en ordelijk luchtruim is cruciaal en daarom moet het Nederlandse luchtruim worden heringericht voor kortere, directe vliegroutes en flexibel civiel en militair gebruik.”
“Modernisering van het luchtruim met kortere, directe routes en flexibel gebruik voor civiele en militaire vluchten.”
Technologische oplossingen voor geluidshinder en milieu
JA21 kiest voor technologische verbeteringen om geluidshinder en milieubelasting te verminderen, zoals stillere vliegtuigen, Continuous Descent Approaches en geluidsreducerende infrastructuur. Tariefdifferentiatie kan het gebruik van vervuilende vliegtuigen ontmoedigen.
“Oplossingen voor geluidshinder voor omwonenden moeten worden gezocht in technologische verbeteringen (zoals Continuous Descent Approaches), geluidsreducerende infrastructuur en een eerlijke compensatieregeling.”
“Met tariefdifferentiatie kan het gebruik van vervuilende vliegtuigen worden ontmoedigd.”
Geen dwingende modal shift, trein alleen waar logisch
JA21 erkent dat de trein op korte afstanden een alternatief kan zijn, maar alleen als dit logisch en efficiënt is. Er komt geen dwingende verschuiving van vliegen naar treinreizen.
“Op kortere afstanden kan de trein een goed alternatief zijn, maar alleen waar het logisch en efficiënt is.”
BIJ1 wil het vliegverkeer fors terugdringen door structurele krimp van de luchtvaart, hogere belastingen voor veelvliegers en het uitfaseren van korteafstandsvluchten. Tegelijkertijd pleit de partij voor sociale compensatie voor diasporische gemeenschappen, zodat contact met familie in voormalige koloniën betaalbaar blijft. BIJ1 kiest voor een rechtvaardige verdeling van de lasten en wil de uitzonderingspositie van de luchtvaart in het belastingstelsel beëindigen.
Structurele krimp van de luchtvaart en beperking vliegvelden
BIJ1 streeft naar een forse vermindering van het aantal vliegbewegingen en het niet uitbreiden van vliegvelden. Dit moet bijdragen aan het terugdringen van de klimaatimpact van vliegen en het beëindigen van de uitzonderingspositie van de luchtvaart.
“Nederlandse vliegvelden, waaronder Schiphol, mogen niet uitbreiden. Het totale aantal vliegbewegingen wordt afgebouwd, met als doel een structurele krimp van de luchtvaart.”
“Er komt geen 4e aanvliegroute voor Schiphol en Lelystad Airport opent niet. We sluiten Rotterdam The Hague Airport.”
Progressieve belasting op vliegen en afschaffen uitzonderingen
BIJ1 wil een progressieve vluchtbelasting invoeren, waarbij veelvliegers meer betalen, en accijns en BTW op kerosine en vliegtickets heffen. Hiermee wil de partij de luchtvaart eerlijker belasten en bedrijven stimuleren alternatieven te kiezen.
“Een progressieve vluchtbelasting maakt structureel onderscheid tussen incidentele reizigers en veel vliegende rijken: wie vaker vliegt, betaalt per vlucht steeds meer; wie éénmalig vliegt, betaalt slechts een minimale bijdrage.”
“We brengen BTW op vliegtickets terug en we heffen BTW en accijns op kerosine. We introduceren een vliegtaks voor zakelijke veelvliegers.”
“Er komt accijns en BTW op kerosine en vliegtickets, waarmee eindelijk een einde komt aan de uitzonderingspositie van de luchtvaart binnen het belastingstelsel.”
Uitfaseren korteafstandsvluchten en investeren in spoor
BIJ1 wil korteafstandsvluchten uitfaseren en vervangen door een beter Europees spoornetwerk, om zo de klimaatimpact van reizen te verminderen.
“Door de verbetering van het Europese spoornetwerk kunnen we korteafstandsvluchten uitfaseren en uiteindelijk bijna in het geheel afschaffen.”
“Tegelijkertijd zetten we ons op Europees niveau in voor een massale investering in een klimaatneutraal, publiek Europees spoornetwerk, zodat korteafstandsvluchten kunnen worden uitgefaseerd en afgeschaft.”
Sociale compensatie voor diasporische gemeenschappen
BIJ1 erkent dat hogere ticketprijzen kwetsbare groepen kunnen raken en wil daarom een compensatiemechanisme voor mensen uit diasporische gemeenschappen, zodat familiebezoek betaalbaar blijft.
“Daarbij geldt dat diasporische gemeenschappen uit de voormalige koloniën niet de dupe mogen worden van hogere ticketprijzen. Er komt een sociaal rechtvaardig compensatiemechanisme dat garandeert dat het contact met familie en herkomstlanden behouden blijft, ongeacht inkomen of beleidsmaatregel.”
“Als maatregelen om luchtverkeer te reduceren prijsstijgingen als gevolg hebben, dan zorgen we dat deze geen negatieve invloed zullen hebben op mensen uit diasporische gemeenschappen uit de voormalige koloniën, wanneer die een land van oorsprong willen bezoeken.”
Verbod op privévliegtuigen (behalve bij nood)
BIJ1 wil privévliegtuigen verbieden op Nederlandse vliegvelden, behalve in noodsituaties, vanwege de inefficiëntie en hoge klimaatimpact.
“Privévliegtuigen mogen buiten noodsituaties niet langer landen op en opstijgen vanaf Nederlandse vliegvelden. Deze bijzonder inefficiënte vorm van personenvervoer past niet in een klimaatvriendelijk Nederland.”
FVD wil vliegen betaalbaar, aantrekkelijk en onbeperkt houden, en ziet luchtvaart als essentieel voor economie, bereikbaarheid en vrijheid. Ze pleiten voor afschaffing van vliegbelasting, geen beperkingen op korte vluchten, uitbreiding van luchthavens (inclusief een nieuwe luchthaven in de Noordzee), en belastingvrij vliegen binnen het Koninkrijk. Hun visie is dat Nederland een mondiale koploper in luchtvaart en mobiliteit moet blijven, zonder klimaat- of mobiliteitsrestricties.
Afschaffen vliegbelasting en geen beperkingen op korte vluchten
FVD vindt dat vliegen betaalbaar en aantrekkelijk moet blijven, zonder extra belastingen of verboden op korte vluchten. Ze zien luchtvaart als een motor voor handel, innovatie en vrijheid van mobiliteit, en willen daarom geen financiële of wettelijke drempels opwerpen voor vliegen binnen Nederland, Europa of het Koninkrijk.
“Ook moet vliegen betaalbaar en aantrekkelijk blijven: geen vliegbelasting, belastingvrij vliegen binnen het Koninkrijk en geen enkele beperking van korte vluchten binnen Europa.”
“We garanderen dat binnenlandse of intra-Europese vluchten nooit worden verboden, zodat vrijheid van mobiliteit behouden blijven.”
“We schaffen de vliegbelasting af, zodat vliegen betaalbaar blijft en Nederland concurrerend blijft als reis- en handelsland.”
“We houden vluchten binnen het Koninkrijk volledig belastingvrij, zodat vliegen binnen Nederland, maar ook verbindingen met de Cariben en tussen de eilanden betaalbaar blijven.”
Nieuwe luchthaven in de Noordzee en uitbreiding bestaande luchthavens
FVD wil de luchtvaartcapaciteit vergroten door een nieuwe luchthaven in de Noordzee te bouwen en bestaande luchthavens te laten groeien. Dit moet Nederland internationaal bereikbaar houden en de positie als mondiale hub versterken, zonder extra druk op de leefomgeving in de Randstad.
“We bouwen een nieuwe luchthaven in de Noordzee en laten Schiphol tot die tijd verantwoord doorgroeien, zodat Nederland internationaal bereikbaar blijft.”
“Forum voor Democratie pleit daarom voor een nieuwe luchthaven in de Noordzee, zodat de luchtvaart duurzaam kan doorgroeien zonder dat de leefomgeving in de Randstad verder wordt belast.”
“Tot die tijd moet Schiphol de ruimte krijgen om op verantwoorde wijze te groeien, terwijl ook regionale luchthavens zoals Eindhoven, Rotterdam, Maastricht, Eelde en Lelystad volop benut worden.”
“We investeren in uitbreiding van Eindhoven, Rotterdam, Maastricht en Eelde en openen Lelystad, zodat de capaciteit eerlijk wordt verdeeld en regio’s profiteren.”
Schiphol als internationale hub behouden en versterken
FVD ziet Schiphol als essentieel voor handel en toerisme en wil deze positie behouden en versterken. Ze willen geen krimp, maar juist groei en versterking van Schiphol als internationale draaischijf.
Volt wil het aantal vluchten beperken, vliegen minder aantrekkelijk maken ten opzichte van duurzame alternatieven, en de luchtvaart eerlijker belasten op basis van milieu-impact. Ze pleiten voor strengere regels, hogere belastingen, een verbod op korte fossiele vluchten, en investeren in alternatieven zoals internationale treinverbindingen. Hun visie is dat vliegen alleen nog plaatsvindt als het echt nodig is en zo duurzaam mogelijk.
Maximum aantal vluchten en verbod op Lelystad
Volt wil het aantal vluchten op Schiphol beperken en Lelystad Airport gesloten houden om de milieu-impact van vliegen te verminderen. Dit is een directe maatregel om de groei van de luchtvaart te stoppen en de uitstoot te beperken.
“We willen dat Schiphol vanaf 2026 maximaal 400.000 vluchten per jaar faciliteert en Luchthaven Lelystad gesloten blijft.”
Verbod op korte fossiele vluchten en privévluchten
Volt wil fossiele korteafstandsvluchten verbieden en privévluchten op Schiphol niet meer toestaan. Hiermee willen ze onnodige en zeer vervuilende vliegbewegingen uitbannen en alternatieven stimuleren.
Hogere en eerlijkere vliegbelastingen
Volt wil de vliegbelasting verhogen, differentiëren naar vluchtklasse en CO₂-uitstoot, en vrijstellingen voor overstappers afschaffen. Zo willen ze de vervuiler laten betalen en het prijsverschil met duurzame alternatieven verkleinen.
“We verhogen de vliegbelasting en zetten in op differentiatie op basis van vluchtklasse (economy, business, first class). Tegelijkertijd onderzoeken we of een systeem op basis van daadwerkelijke CO₂-uitstoot per vlucht, zoals via de ICAO Carbon Emissions Calculator, uitvoerbaar is.”
“We zorgen dat overstappers - die nu worden vrijgesteld van belasting - een eerlijke bijdrage gaan leveren voor de vervuilende belasting van het Nederlandse en Europese luchtruim.”
“We gaan de eerlijke prijs voor vliegtickets vragen door kerosine te belasten en douanekosten voor internationale vluchten en internationale treinen gelijk te trekken.”
“In Europees verband schaffen we de accijnsvrijstelling op kerosine af. In Nederland belasten we de industrie met een pakket aan maatregelen, zoals een tariefverhoging van bijna 50 euro voor middellange vluchten en 130 euro voor lange vluchten.”
Investeren in duurzame alternatieven voor vliegen
Volt wil internationale treinverbindingen verbeteren en aantrekkelijker maken, zodat reizen per trein een logisch alternatief wordt voor vliegen, vooral op korte en middellange afstanden.
“We geven internationale treinen prioriteit. Dit zorgt niet alleen voor een betere internationale bereikbaarheid, maar ook voor een betere verbinding aan de grens en tussen steden.”
“De prijs van een treinreis is vaak hoger dan dezelfde reis met het vliegtuig. Dat prijsverschil komt onder andere door oneerlijke subsidies.”
Onderzoek en stimulering van duurzame luchtvaart
Volt wil onderzoek naar en stimulering van duurzamere vormen van vliegen, zoals elektrisch vliegen en duurzame brandstoffen, om de resterende luchtvaart te verduurzamen.
“De Rijksoverheid ondersteunt onderzoek naar duurzamere luchtvaart, zoals elektrisch vliegen als in IJsland of vliegen op basis van duurzame luchtvaartbrandstof, e-fuels of waterstof. Door heldere bijmengverplichtingen kan de luchtvaart sneller verduurzamen.”
De SGP wil het aantal vliegbewegingen beperken, met name op Schiphol, en zet in op hogere vliegbelastingen en betere alternatieven zoals internationale treinverbindingen. Privéjets worden verplaatst naar Lelystad Airport, nachtvluchten en niet-noodzakelijke vluchten op zondag worden beperkt, en de milieukosten van vliegen moeten beter worden doorberekend. De partij ziet vliegen vooral als noodzakelijk voor de economie, maar wil de negatieve impact op milieu en leefomgeving stevig terugdringen.
Aantal vluchten beperken en Schiphol ontlasten
De SGP vindt dat het aantal vluchten op Schiphol niet verder mag groeien en zelfs moet dalen, vooral 's nachts. Privéjets moeten naar Lelystad Airport, en niet-noodzakelijke vluchten op zondag worden verboden. Dit alles om overlast en milieuschade te beperken.
Vliegbelasting verhogen en milieukosten doorberekenen
De partij wil vliegen minder aantrekkelijk maken door de vliegbelasting te verhogen, vooral voor lange afstanden, en de opbrengst deels te gebruiken voor verduurzaming van de sector. Milieukosten moeten in de ticketprijs worden verwerkt.
“De vliegbelasting voor vluchten over lange afstand wordt verhoogd. De opbrengst kan gedeeltelijk teruggesluisd worden naar de sector voor ondersteuning bij verduurzaming.”
“De SGP zet in op het meenemen van milieukosten in ticketprijzen, minder goedkope vakantievluchten die economisch weinig toegevoegde waarde hebben en minder geluidsoverlast rond Schiphol.”
“De vliegbelasting wordt verhoogd en het tarief wordt afhankelijk van de afstand.”
Alternatieven voor vliegen stimuleren
De SGP wil internationale treinverbindingen verbeteren zodat er meer alternatieven komen voor vliegreizen binnen Europa.
“Nederland werkt samen met andere Europese landen aan betere internationale treinverbindingen zodat er meer alternatieven komen voor vliegreizen binnen Europa.”
“In Europees verband zet Nederland in op betere internationale treinverbindingen.”
“Tegelijkertijd wordt internationaal treinverkeer juist gestimuleerd.”
Luchtvaart moet bijdragen aan stikstofaanpak
De SGP wil dat de stikstofuitstoot van vliegtuigen volledig wordt meegenomen in de stikstofaanpak, zodat de luchtvaart haar evenredige bijdrage levert aan het verminderen van stikstof.
“De stikstofuitstoot van vliegtuigen die hoger vliegen dan negenhonderd meter wordt niet weg gerekend, maar meegenomen in de stikstofaanpak, zodat de luchtvaart haar evenredige bijdrage gaat leveren.”
De SP wil het vliegverkeer fors beperken om klimaat, milieu en leefomgeving te beschermen, en vindt dat vliegen eerlijker en schoner moet worden. Ze pleiten voor een verbod op privéjets, het belasten van veelvliegers, het verbieden van korte vluchten onder 500 km zodra alternatieven bestaan, en het direct stoppen van nachtvluchten. De partij wil dat de luchtvaartsector haar eerlijke bijdrage levert en dat overlast en vervuiling drastisch worden teruggedrongen.
Verbod op privéjets en beperking van veelvliegen
De SP beschouwt privéjets als asociale luxe en wil deze verbieden, terwijl veelvliegers extra moeten betalen om de kosten eerlijker te verdelen en vliegen duurzamer te maken. Dit beleid is gericht op het tegengaan van ongelijkheid en het verminderen van de milieu-impact van de luchtvaart.
“Verbod op asociale privéjets. Privéjets zijn het toppunt van vervuilende luxe voor de ultrarijken, terwijl de klimaat en geluidslast op ons allemaal neerkomt. We verbieden privéjets, want vliegen is geen privilege voor enkelen ten koste van iedereen.”
“De veelvlieger betaalt. Acht procent van de reizigers koopt maar liefst veertig procent van alle vliegtickets. Voor mensen die één keer per jaar met het vliegtuig op vakantie gaan, verandert er niets: zij betalen geen extra vliegtaks. Veelvliegers dragen juist iets extra bij. Zo verdelen we de kosten eerlijker en maken we samen vliegen duurzamer.”
Verbod op korte vluchten onder 500 km
Om de trein aantrekkelijker te maken en vervuilende korte vluchten te ontmoedigen, wil de SP vluchten onder de 500 km verbieden zodra goede alternatieven beschikbaar zijn. Dit moet leiden tot minder uitstoot en een duurzamere mobiliteit.
“Zodra deze goede en betrouwbare alternatieven beschikbaar zijn moeten vluchten van minder dan 500km verboden worden.”
Geen uitbreiding en beperking van vliegvelden
De SP wil geen uitbreiding van vliegvelden, sluit Lelystad Airport, bouwt de hubfunctie van Schiphol af en stopt nachtvluchten direct. Dit alles om overlast en vervuiling te verminderen en de luchtvaart binnen de grenzen van mens en milieu te houden.
“Geen uitbreiding van vliegvelden. Lelystad Airport blijft gesloten en er komen geen nieuwe aanvliegroutes voor Schiphol. We bouwen de hubfunctie van Schiphol juist af, om overlast en vervuiling te verminderen en het vlieg verkeer binnen de grenzen van mens en milieu te houden.”
“Nachtvluchten worden per direct stopgezet.”
Vliegen moet schoner en eerlijker
De SP wil dat vliegen minder vervuilend wordt door synthetische kerosine als norm te stellen, elektrisch taxiën te verplichten en kerosinebelasting in te voeren. Hiermee moet de luchtvaartsector eindelijk eerlijk bijdragen aan verduurzaming.
“Vliegen moet schoner en eerlijker. We eisen dat vliegen minder vervuilend wordt. Synthetische kerosine wordt de norm en elektrisch taxiën wordt verplicht. Daarnaast voeren we een kerosinebelasting in, zodat de luchtvaartsector eindelijk eerlijk bijdraagt en wordt aangespoord om te verduurzamen.”
Minder overlast en bescherming gezondheid omwonenden
De SP wil het aantal vluchten terugdringen waar deze de gezondheid van omwonenden schaden, geluidsoverlast verminderen (ook van militaire vliegtuigen), en nachtvluchten stoppen. Dit alles om de leefbaarheid en gezondheid rond vliegvelden te verbeteren.
“Het aantal vluchten wordt zoveel mogelijk teruggedrongen waar deze de gezondheid van omwonenden schaden, wat ook ten goede komt voor de werkdruk op vliegvelden.”
“Ook zetten we ons in voor het terugdringen van de geluidsoverlast veroorzaakt door de AWACS vliegtuigen die vliegen vanaf de NAVObasis in Geilenkirchen, vlakbij de grens met Limburg.”
NSC wil het vliegen beperken waar mogelijk, vooral om geluidsoverlast en milieu-impact te verminderen. Ze pleiten voor strengere regels en belastingen op luchtvaart, stimuleren alternatieven zoals internationale treinen, en zetten in op innovatie voor duurzamer vliegen. De partij kiest voor een kritische benadering van luchthavengroei en wil niet-noodzakelijk vliegverkeer ontmoedigen.
Geluidsoverlast en beperking van vliegverkeer rond Schiphol
NSC wil het aantal vluchten en de geluidshinder rond Schiphol terugdringen, met mogelijk een nachtsluiting, om het vertrouwen van omwonenden te herstellen. Ze zoeken een nieuw evenwicht tussen economische belangen en leefbaarheid.
“Het vertrouwen van omwonenden van Schiphol moet hersteld worden. Daarom houden we vast aan het doel om geluidshinder met 20% terug te dringen, door te kijken naar het aantal vluchten en een vorm van nachtsluiting.”
“Er moet weer evenwicht komen tussen het belang van Schiphol voor de Nederlandse economie en de overlast die omwonenden ervaren.”
Geen opening Lelystad Airport voor commerciële vluchten
NSC is tegen de opening van Lelystad Airport voor commerciële burgerluchtvaart vanwege de maatschappelijke kosten en extra overlast.
“Lelystad Airport gaat mede daarom niet open voor de commerciële burgerluchtvaart. De economische baten van dit vliegveld wegen ook niet op tegen de maatschappelijke kosten en investeringen die nog gedaan moeten worden.”
Hogere belastingen en strengere regels voor vliegen
De partij wil vliegen minder aantrekkelijk maken door internationale inzet op belastingen en het belasten van frequent flyer-voordelen. Innovatie in duurzaam vliegen wordt gestimuleerd.
“In internationaal verband pleiten we voor btw op vliegtickets, accijns op kerosine en een afstandsafhankelijke vliegbelasting voor intercontinentale vluchten.”
“We spannen ons in voor een hogere Europese ambitie m.b.t. bijmenging van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) in 2030. We stimuleren innovaties op het gebied van elektrisch vliegen en waterstof.”
“In het kader van het beperken van niet-noodzakelijk vliegverkeer beschouwen we de extra’s die werknemers bij zakelijke vluchten ontvangen op basis van frequent flyerprogramma’s als belastbare inkomsten.”
Korteafstandsvluchten vervangen door internationale trein
NSC wil het aantal korteafstandsvluchten tot 750 km vanaf Schiphol terugdringen door te investeren in een Europees HSL-treinnetwerk.
“Hierdoor ontstaat een betere verbinding met de grote steden in Europa en dringen we het aantal korte afstandsvluchten tot 750 km vanaf Schiphol terug.”
De VVD wil vliegen betaalbaar houden en ziet luchtvaart als essentieel voor de Nederlandse economie en internationale positie. Ze verzetten zich tegen extra nationale vliegbelastingen, willen Schiphol en regionale luchthavens laten groeien, en zetten in op innovatie om hinder en emissies te beperken. Tegelijkertijd pleiten ze voor een gelijk speelveld voor Nederlandse luchtvaartmaatschappijen en het beschermen van de hub-functie van Schiphol.
Geen extra nationale vliegbelastingen, EU-gelijk speelveld
De VVD wil vliegen betaalbaar houden en vindt dat nationale belastingen de concurrentiepositie van Nederlandse luchthavens en maatschappijen schaden. Ze pleiten voor het vervangen van de Nederlandse vliegbelasting door een EU-brede belasting en uitzonderingen voor regionale luchthavens nabij de grens.
“We maken ons er daarom sterk voor om geen nieuwe vliegbelastingen te introduceren en huidige belastingen niet te verhogen. Om een gelijk speelveld te behouden, willen we op termijn de Nederlandse vliegbelasting vervangen door een EU-brede belasting op vliegen.”
“Daarom benutten we de uitzondering die EU-regels bieden om de vliegbelasting te schrappen voor de luchthavens Eelde en Maastricht.”
Groei van Schiphol en regionale luchthavens
De VVD wil dat Schiphol en regionale luchthavens kunnen groeien, omdat zij deze zien als cruciaal voor de economie en het vestigingsklimaat. Ze willen het maximale aantal vliegbewegingen op Schiphol uitbreiden, Lelystad Airport openen, en regionale luchthavens ruimte geven voor ontwikkeling.
“We kiezen ervoor dat Schiphol haar maximale aantal jaarlijkse vliegbewegingen uit kan breiden, en dat het aantal vluchten dus kan groeien.”
“Regionale luchthavens waar nog veel ruimte is, zoals in Eelde en Maastricht, krijgen alle ruimte om zich te ontwikkelen.”
“We openen Lelystad Airport voor zowel defensie- als burgerluchtvaart.”
Innovatie en hinderbeperking bij groei luchtvaart
De VVD erkent de zorgen van omwonenden en wil groei van de luchtvaart combineren met innovatie om emissies en geluidshinder te beperken. Ze willen geen nachtsluiting van Schiphol en blijven inzetten op technologische vooruitgang.
“We zetten ons in voor emissie- en geluidsreductie, en kijken niet alleen maar naar het aantal vluchten. We blijven dus inzetten op innovaties. Daarnaast blijven we ons er ook voor inspannen dat er geen nachtsluiting komt voor Schiphol.”
Gelijk speelveld en bescherming Nederlandse luchtvaartmaatschappijen
De VVD wil dat Nederlandse luchtvaartmaatschappijen, zoals KLM, een eerlijke concurrentiepositie behouden ten opzichte van Europese concurrenten.
“We zorgen er daarom voor dat het speelveld voor hen gelijk blijft ten opzichte van Europese concurrenten, zodat deze bedrijven een competitieve concurrentiepositie behouden.”
De ChristenUnie wil het aantal vliegbewegingen in Nederland fors beperken om milieu, klimaat en de leefomgeving van omwonenden te beschermen. Ze pleiten voor het drastisch krimpen van Schiphol, hogere belastingen op vliegen, het afschaffen van fiscale voordelen voor de luchtvaart en het aantrekkelijker maken van internationale treinreizen als alternatief voor korte vluchten.
Schiphol drastisch krimpen en nachtsluiting
De ChristenUnie vindt dat het aantal vluchten in Nederland omlaag moet, met name om de rechtsbescherming van omwonenden te waarborgen en de stikstofuitstoot te verminderen. Schiphol moet daarom fors krimpen en 's nachts sluiten.
“Het aantal vluchten in Nederland wordt beperkt. Om te voldoen aan de rechtsbescherming van omwonenden en de stikstofuitstoot terug te brengen, zal Schiphol drastisch moeten krimpen. Er komt een nachtsluiting.”
Lelystad Airport niet openen voor burgerluchtvaart
De partij is tegen de opening van Lelystad Airport voor burgerluchtvaart en wil investeerders compenseren.
“Lelystad Airport wordt niet geopend voor burgerluchtvaart. De gedane publieke en private investeringen worden ruimhartige gecompenseerd.”
Fiscale voordelen voor vliegen afschaffen en belastingen verhogen
De ChristenUnie wil een einde maken aan fiscale voordelen voor vliegen, zoals btw-vrijstelling en het ontbreken van accijns op kerosine. Ze willen de vliegbelasting verhogen en deze meer baseren op CO2-uitstoot, met een extra opslag op korte vluchten.
“Op vliegtuigbrandstof en -tickets moet na de benodigde verdragswijziging accijns of btw betaald worden. Ook verhogen we de vliegbelasting.”
“Binnen Europa worden treinreizen aantrekkelijker gemaakt, door in Europees en internationaal verband ambitieuze afspraken te maken over een CO2-prijs voor de luchtvaart, invoering van een kerosineaccijns en afschaffen van de btw-vrijstelling op vliegtickets.”
“De vliegbelasting wordt enerzijds meer gebaseerd op de daadwerkelijke CO2-belasting, anderzijds komt er een opslag voor vluchten tot 1250 km om duurzamer vervoer per trein te stimuleren.”
Trein als alternatief voor vliegen stimuleren
De partij wil internationale treinverbindingen verbeteren en treinreizen aantrekkelijker maken, vooral voor afstanden tot 1250 km, als alternatief voor vliegen.
“Internationale treinverbindingen worden verbeterd en samen met andere Europese landen zorgen we voor één transparant systeem voor het boeken van internationale treinkaartjes.”
GroenLinks-PvdA wil het vliegverkeer fors beperken en verduurzamen, met als doel een klimaatneutrale luchtvaart in 2050. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een CO₂-plafond, hogere belastingen op vliegen, het schrappen van nachtvluchten en het stimuleren van internationale treinreizen als alternatief. De partij kiest duidelijk voor minder vliegen en meer duurzame alternatieven.
Krimp van het vliegverkeer en strengere milieuregels
GroenLinks-PvdA wil het aantal vluchten verminderen en de luchtvaart verduurzamen door jaarlijks dalende CO₂- en geluidsplafonds. Dit moet leiden tot een klimaatneutrale luchtvaart in 2050 en minder overlast voor omwonenden.
“Krimp van het vliegverkeer. De luchtvaart moet verduurzamen. Om dat te stimuleren voeren we een CO₂-plafond en geluidsplafond in. Die dalen ieder jaar richting een klimaatneutrale luchtvaart in 2050.”
Hogere belastingen en afschaffen vrijstellingen voor vliegen
De partij wil vliegen financieel minder aantrekkelijk maken door accijnzen op kerosine, btw op vliegtickets, en een aanpassing van de vliegtuigbelasting naar milieu-impact. Vrijstellingen voor transferpassagiers en privéjets worden afgeschaft.
“We maken internationale treinkaartjes aantrekkelijker met accijnzen op kerosine en btw op vliegtickets.”
“De vliegtuigbelasting wordt aangepast aan de milieu-impact van de vlucht. Daar maken we afspraken over met Europese partners. De vrijstellingen voor transferpassagiers en privéjets vervallen...”
Schrappen van nachtvluchten en vluchten met trein-alternatief
Om de overlast en milieu-impact te beperken, wil GroenLinks-PvdA nachtvluchten en vluchten waarvoor een goed trein-alternatief bestaat, schrappen.
“...we stoppen met nachtvluchten en vluchten waarvoor een alternatieve treinverbinding bestaat.”
Lelystad Airport blijft dicht en onrendabele vliegvelden sluiten
De partij wil Lelystad Airport gesloten houden voor commerciële vluchten en geen steun meer geven aan onrendabele vliegvelden.
“Lelystad Airport blijft dicht voor commerciële vluchten en onrendabele vliegvelden worden niet langer overeind gehouden.”
Treinen als alternatief voor vliegen
GroenLinks-PvdA zet sterk in op internationale treinverbindingen als duurzaam alternatief voor vliegen, met betere aansluiting op binnenlands vervoer en een eenvoudig boekingssysteem.
“Treinen boven vliegen. We maken Nederland goed bereikbaar met internationale treinen en sluiten die goed aan op het binnenlandse vervoer. Er komt een eenvoudig boekingssysteem voor internationale treinreizen.”
D66 erkent de voordelen van vliegen, maar wil de negatieve impact op klimaat en leefomgeving stevig aanpakken. Ze pleiten voor een strengere vliegbelasting, investeren in duurzame innovatie, en willen het aantal vluchten vanaf Schiphol beperken. Hun visie is gericht op een eerlijke verdeling van de lasten en het stimuleren van duurzamere alternatieven voor internationale reizen.
Strengere en eerlijke vliegbelasting
D66 wil de milieuschade van vliegen verminderen door een eerlijke en effectieve vliegbelasting in te voeren, met verschillende tarieven afhankelijk van vliegfrequentie. Dit moet vooral de veelvliegers aanspreken en de lasten eerlijker verdelen.
“Daarom komt er een eerlijke, effectieve en rechtvaardige vliegbelasting met verschillende belastingtarieven.”
Grens aan aantal vluchten vanaf Schiphol
Om de negatieve gevolgen van vliegen voor klimaat, geluid en leefomgeving te beperken, stelt D66 een limiet aan het aantal vluchten vanaf Schiphol. Ze willen dat Schiphol alleen nog functioneert als dit aantoonbare meerwaarde heeft voor Nederland.
“Er komt een grens aan hoeveel vluchten er vanaf Schiphol mogen vertrekken. Dit is onderdeel van de nieuwe regels voor Schiphol, met normen voor uitstoot, geluid, water en klimaat.”
“We kijken kritisch naar de functie van Schiphol als spil in het wereldwijde luchtverkeer, op basis van de toegevoegde waarde voor Nederland. Een betere balans is nodig.”
Investeren in duurzame luchtvaartinnovaties
D66 ziet innovatie als essentieel om de luchtvaart te verduurzamen en de negatieve impact van vliegen te verminderen.
“Ook investeren we in duurzame innovaties.”
Trein aantrekkelijker dan vliegen voor afstanden tot 700 km
D66 wil het internationale treinverkeer zo verbeteren dat het voor afstanden tot 700 kilometer goedkoper wordt dan vliegen, om zo korteafstandsvluchten te ontmoedigen.
“Het openbaar vervoer voor afstanden tot 700 kilometer moet goedkoper zijn dan het vliegtuig.”
BBB erkent het belang van luchtvaart voor de economie en internationale bereikbaarheid, maar wil overlast en uitstoot verminderen door te investeren in innovatie en schonere toestellen. Ze geven prioriteit aan internationale trein- en busverbindingen als alternatief voor korteafstandsvluchten en pleiten voor zorgvuldig onderzoek naar uitbreiding van vliegveld Eindhoven voor defensie en economie. Schiphol blijft volgens BBB een essentiële internationale hub, waarbij groei van KLM wordt ondersteund mits dit gepaard gaat met verduurzaming.
Schiphol en KLM behouden, verduurzamen en laten groeien
BBB ziet Schiphol als een onmisbare internationale hub en vindt dat KLM moet kunnen groeien, mits er wordt geïnvesteerd in schonere toestellen en innovatie om overlast en uitstoot te beperken. De partij benadrukt het economische belang van luchtvaart, maar koppelt dit aan de noodzaak van verduurzaming.
“Luchtvaart blijft een onmisbare schakel in de vervoersketen. Schiphol blijft een belangrijke internationale hub, waarbij het streven blijft naar minder overlast en uitstoot. Investeren in innovatie en schonere toestellen is van wezenlijk belang. KLM moet investeren in vlootvernieuwing en kunnen groeien.”
Internationale trein en bus als alternatief voor korteafstandsvluchten
BBB wil internationale trein- en busverbindingen prioriteit geven als alternatief voor korteafstandsvluchten, om zo de luchtvaart op korte afstanden te beperken en duurzamere mobiliteit te stimuleren.
“Internationale trein en busverbindingen krijgen prioriteit als alternatief voor korteafstandsvluchten.”
Onderzoek uitbreiding vliegveld Eindhoven voor defensie en economie
BBB pleit voor een zorgvuldig onderzoek naar meer ruimte voor vliegveld Eindhoven, met het oog op zowel defensiebelangen als economische versterking van de regio. De partij benadrukt dat uitbreiding moet worden afgestemd op lokale belangen.
“Er wordt onderzoek gedaan naar meer ruimte voor vliegveld Eindhoven, zodat zowel Defensie als de Brabantse economie beter kunnen functioneren. Dit biedt mogelijkheden voor groei en versterking van de regio. Daarom is het belangrijk om de uitbreiding zorgvuldig te onderzoeken en af te stemmen op lokale belangen.”
BVNL is voorstander van het uitbreiden en versterken van de luchtvaart in Nederland, waarbij vliegvelden mogen groeien en nieuwe luchthavens worden geopend om de economie te stimuleren. De partij wil investeren in regionale vliegvelden en ziet Schiphol als een essentiële economische pijler die op een verantwoorde manier mag groeien, met aandacht voor stillere en energiezuinige vliegtuigen.
Vliegveld Lelystad zo snel mogelijk openen
BVNL wil dat vliegveld Lelystad zo snel mogelijk open gaat om de capaciteit van de Nederlandse luchtvaart te vergroten en de druk op Schiphol te verlichten. Dit wordt gezien als een concrete maatregel om de bereikbaarheid en economische positie van Nederland te versterken.
“Vliegveld Lelystad gaat zo snel mogelijk open.”
Investeren in regionale vliegvelden
Om Schiphol te ontlasten en de luchtvaartinfrastructuur te verbeteren, pleit BVNL voor investeringen in andere vliegvelden zoals Rotterdam/The Hague Airport, Eindhoven en Eelde. Dit moet zorgen voor een betere spreiding van het vliegverkeer en economische groei in verschillende regio’s.
“We gaan investeren in andere vliegvelden zoals Rotterdam/The Hague airport, Eindhoven en Eelde om de druk op Schiphol te verlichten.”
Schiphol mag verantwoord groeien met stillere en zuinigere vliegtuigen
BVNL beschouwt Schiphol als een economische pijler en wil ruimte bieden voor groei, mits dit gebeurt met aandacht voor duurzaamheid door in te zetten op energiezuinige en stille vliegtuigen. Hiermee wil de partij economische belangen combineren met technologische innovatie en milieuzorg.
“Schiphol is een economische pijler van de Nederlandse economie en mag groeien op een verantwoorde manier waarbij ingezet wordt op energiezuinige en stille vliegtuigen.”
DENK wil vliegen zowel betaalbaar als duurzamer maken, waarbij toegankelijkheid voor Nederlanders centraal staat. Ze zijn tegen de vliegtaks, willen investeren in schonere technologieën via afdwingbare afspraken met de luchtvaartsector, en pleiten voor een belasting op kerosine om duurzaamheid te stimuleren. Tegelijkertijd willen ze de arbeidsvoorwaarden op Schiphol verbeteren.
Betaalbaar houden van vliegen, tegen vliegtaks
DENK vindt dat vliegen voor Nederlanders toegankelijk en betaalbaar moet blijven en verzet zich daarom tegen de invoering van een vliegtaks. Ze zien het als een recht dat Nederlanders kunnen blijven genieten van een vliegvakantie, ondanks de stijgende kosten.
“Betaalbare vliegtickets. Wij zijn tegen de vliegtaks. Nederlanders moeten kunnen blijven genieten van een welverdiende vliegvakantie.”
Investeren in schoner vliegen en kerosinebelasting
Om vliegen duurzamer te maken, wil DENK afdwingbare afspraken met de luchtvaartbranche en overheidsinvesteringen in schonere technologieën. Ze stellen een belasting op kerosine voor om innovatie richting schoner vliegen te stimuleren en willen dat de luchtvaartsector ook overlast voor omwonenden vermindert.
“Er moet geïnvesteerd worden in schonere manieren van vliegen. Dit moeten wij doen door afdwingbare afspraken te maken met de luchtvaartbranche. De overheid stelt middelen beschikbaar om te investeren in schoner vliegen. Op kerosine wordt een belasting geheven om schoner vliegen te stimuleren. In de afspraken met de luchtvaartbranche wordt ook aandacht gegeven aan het verminderen van de overlast voor omwonenden.”
Strengere handhaving arbeidsvoorwaarden op Schiphol
DENK wil dat de arbeidsomstandigheden voor werknemers op Schiphol worden verbeterd door strengere handhaving van goede arbeidsvoorwaarden.
“Wij willen een strenge handhaving van goede arbeidsvoorwaarden voor de harde werkers op Schiphol.”
Het CDA erkent het economische belang van de luchtvaart, maar stelt duidelijke grenzen aan groei door milieu- en gezondheidsdoelen centraal te stellen. De partij wil een CO₂-plafond per luchthaven invoeren en stelt dat uitbreiding van luchthavens zoals Lelystad alleen mogelijk is als aan strikte voorwaarden voor schoner en stiller vliegen wordt voldaan. Krimp of groei van de luchtvaart is voor het CDA geen doel op zich, maar volgt uit de beschikbare milieuruimte.
Luchtvaart alleen binnen strikte milieu- en gezondheidsgrenzen
Het CDA vindt dat de luchtvaart moet verduurzamen en dat groei of krimp afhankelijk is van de beschikbare milieuruimte en gezondheidsruimte. De partij wil deze ruimte helder definiëren en klimaatdoelen juridisch vastleggen, zodat de luchtvaartsector zich hieraan moet houden. Dit standpunt adresseert de negatieve impact van vliegen op klimaat, geluid en stikstof, en stelt duidelijke kaders voor de sector.
“De economische waarde van de luchtvaart moet in harmonie komen met mens en milieu. De luchtvaart vervult een belangrijke rol in onze economie, maar moet ook verduurzamen qua CO₂-uitstoot, geluid en stikstof. Krimp of groei zijn geen doel op zich, maar een resultaat van de milieuruimte en gezondheidsruimte die beschikbaar is. We zorgen dat deze milieuruimte en gezondheidsruimte helder worden gedefinieerd. Te beginnen met het vastleggen van de huidige klimaatdoelen in een CO₂-plafond per luchthaven.”
Lelystad Airport alleen open bij schoner en stiller vliegen
Het CDA stelt dat Lelystad Airport niet opengaat voor commerciële luchtvaart tenzij aan strikte voorwaarden wordt voldaan. Dit betekent dat er pas commerciële vluchten mogen plaatsvinden als er oplossingen zijn voor schoner en stiller vliegen en de problematiek met laagvliegroutes is opgelost. Hiermee adresseert het CDA de zorgen van omwonenden en het milieu.
“Lelystad Airport wordt nu wel militair gebruikt, maar niet voor commerciële luchtvaart. Commercieel gebruik is alleen mogelijk wanneer aan randvoorwaarden is voldaan voor schoner en stiller vliegen en de problematiek met laagvliegroutes is opgelost.”
De PVV is uitgesproken vóór groei van de luchtvaart in Nederland en ziet vliegen als essentieel voor de economie en het vestigingsklimaat. Zij willen dat Schiphol mag groeien en dat Lelystad Airport zo snel mogelijk wordt geopend. De partij verzet zich niet tegen vliegen, maar benadrukt juist het belang van sterke luchthavens voor Nederland.
Schiphol mag groeien en Lelystad Airport openen
De PVV beschouwt de luchtvaart als een belangrijke motor voor de economie en internationale positie van Nederland. Zij willen geen beperkingen op de groei van Schiphol en pleiten voor de directe opening van Lelystad Airport. Dit standpunt is ingegeven door het belang dat de partij hecht aan bereikbaarheid, werkgelegenheid en het vestigingsklimaat.
“Wij zijn trots op Amsterdam Airport Schiphol, één van de grootste luchthavens van Europa én de wereld – van groot belang voor ons vestigingsklimaat, onze economie en onze internationale handelspositie. Van de PVV mag Schiphol groeien. En wat Lelystad Airport betreft: het vliegveld ligt klaar, volledig uitgerust – dus zo snel mogelijk openen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma