Verkiezingsprogramma's 2025 oververvroegd pensioen
De VVD ondersteunt een fatsoenlijke vroegpensioenregeling uitsluitend voor mensen met zware beroepen, maar benadrukt dat de algemene pensioenleeftijd moet meestijgen met de levensverwachting. De partij wil keuzevrijheid in het pensioenmoment vergroten, maar blijft terughoudend met generieke regelingen voor vervroegd pensioen. De focus ligt op betaalbaarheid, duidelijkheid en het stimuleren van langer doorwerken, met uitzondering voor zware beroepen.
Fatsoenlijke vroegpensioenregeling alleen voor zware beroepen
De VVD erkent dat sommige beroepen fysiek zwaarder zijn en steunt daarom een vroegpensioenregeling specifiek voor deze groep, maar niet voor de brede bevolking. Dit is bedoeld om recht te doen aan mensen die door hun werk eerder versleten zijn, terwijl het stelsel als geheel betaalbaar blijft.
Pensioenleeftijd stijgt mee met levensverwachting
De VVD vindt dat de pensioenleeftijd voor de meeste mensen moet blijven stijgen naarmate de levensverwachting toeneemt, om het pensioenstelsel betaalbaar te houden. Alleen voor zware beroepen wordt een uitzondering gemaakt.
“We vinden daarom dat bij een stijgende levensverwachting, de pensioenleeftijd mee moet stijgen.”
Meer keuzevrijheid in pensioenmoment
De VVD wil mensen meer vrijheid geven om zelf te bepalen wanneer zij met pensioen gaan, binnen de bestaande kaders. Dit betekent niet een generiek recht op vervroegd pensioen, maar meer flexibiliteit en duidelijkheid voor het individu.
“We geven mensen meer vrijheid bij de inrichting van hun pensioen en om te kiezen wanneer ze met pensioen willen gaan.”
BVNL doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen voor een algemeen recht op vervroegd pensioen of een specifieke regeling voor eerder stoppen met werken. Het programma richt zich vooral op keuzevrijheid binnen het pensioenstelsel, het behoud van oude pensioenrechten en het oplossen van het pensioengat voor militairen, maar noemt geen algemene maatregel voor vervroegd pensioen voor alle werkenden.
Keuzevrijheid en behoud van oude pensioenrechten
BVNL wil dat deelnemers de mogelijkheid krijgen om in het oude pensioenstelsel te blijven en hun oude pensioenrechten te behouden, met meer individuele keuzevrijheid en flexibiliteit. Dit standpunt adresseert vooral het recht om niet verplicht over te stappen naar het nieuwe stelsel, maar bevat geen expliciet voorstel voor vervroegd pensioen.
Oplossen pensioengat militairen
Voor militairen erkent BVNL het probleem van het pensioengat door de verhoging van de AOW-leeftijd en wil dit specifiek oplossen, wat indirect raakt aan vervroegd pensioen voor deze doelgroep.
“Het pensioengat voor militairen ten gevolge van de verhoging van de AOW-leeftijd wordt op een fatsoenlijke manier opgelost.”
FVD wil de AOW-leeftijd verlagen naar 66 jaar en introduceert het recht op AOW na 40 jaar werken voor mensen met fysiek zware beroepen, waarmee ze feitelijk een vorm van vervroegd pensioen voor deze groep mogelijk maken. Hun visie is dat mensen die vroeg beginnen met zwaar werk niet tot op hoge leeftijd hoeven door te werken, en dat keuzevrijheid centraal moet staan. Het programma bevat geen andere concrete voorstellen voor vervroegd pensioen buiten deze punten.
AOW-leeftijd terug naar 66 jaar en recht op AOW na 40 jaar zwaar werk
FVD stelt voor de algemene AOW-leeftijd te verlagen naar 66 jaar en wil dat mensen met fysiek zware beroepen na 40 jaar werken recht krijgen op AOW, zodat zij eerder kunnen stoppen met werken. Dit adresseren ze als oplossing voor het probleem dat mensen met zware beroepen nu vaak tot op hoge leeftijd moeten doorwerken zonder passende regeling, en benadrukken ze het belang van individuele keuzevrijheid rond pensionering.
“We verlagen de AOW-leeftijd naar 66 jaar en geven mensen met fysiek zware beroepen recht op AOW na 40 jaar werk.”
“Iedereen moet recht hebben op AOW na veertig jaar zwaar werk, en de algemene AOW-leeftijd moet weer terug naar 66 jaar.”
“De verhoging van de AOW-leeftijd heeft ervoor gezorgd dat ook mensen met fysiek zware beroepen moeten doorwerken tot op hoge leeftijd, zonder dat er een goede regeling bestaat voor wie al vroeg is begonnen met zwaar werk. Forum voor Democratie wil dit herstellen...”
Volt doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen of uitspraken over vervroegd pensioen. Het programma richt zich op het toekomstbestendig maken van het pensioenstelsel, een basispensioen voor alle werkenden en Europese harmonisatie, maar noemt nergens expliciet de mogelijkheid of voorwaarden voor eerder stoppen met werken.
Geen expliciet standpunt over vervroegd pensioen
Volt benoemt nergens in het programma concrete plannen, voorstellen of visies met betrekking tot vervroegd pensioen. Er wordt uitsluitend gesproken over het algemene pensioenstelsel, basispensioen en Europese pensioenharmonisatie, zonder in te gaan op de mogelijkheid om eerder met pensioen te gaan of specifieke regelingen daarvoor.
“Met de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen heeft Nederland een belangrijke stap gezet in het toekomstbestendig maken van het pensioenstelsel. Door de wet de komende jaren regelmatig te monitoren en verbeteringen en vereenvoudigingen aan te dragen, willen we er zeker van zijn dat de doelstellingen van die wet ook daadwerkelijk worden behaald.”
“We introduceren een basispensioen voor alle werkenden naast de AOW, met een minimale premieafdracht. Sociale partners, werkgevers en beroepspensioenverenigingen mogen altijd méér afspreken dan het minimum.”
“Volt streeft naar één pan-Europees pensioenstelsel waarin het beste van de verschillende Europese stelsels wordt gebundeld in één systeem.”
50PLUS pleit voor het recht op vervroegd pensioen voor mensen met zware beroepen of een lang arbeidsverleden. Zij willen een "AOW-light" invoeren als vervroegde uitkering voor deze groepen, zodat mensen die lang of zwaar hebben gewerkt eerder kunnen stoppen. Dit voorstel is bedoeld om rechtvaardigheid te bieden aan mensen die fysiek of mentaal zwaar werk hebben verricht en anders niet gezond de reguliere AOW-leeftijd halen.
Recht op vervroegde uitkering (AOW-light) voor zware beroepen of lang arbeidsverleden
50PLUS wil dat mensen met zware beroepen of een arbeidsverleden van 40 jaar of langer het recht krijgen op een vervroegde uitkering, aangeduid als "AOW-light". Hiermee wil de partij voorkomen dat mensen met een lang of zwaar arbeidsleven moeten doorwerken tot de reguliere AOW-leeftijd, wat vaak onrealistisch of ongezond is.
BBB is terughoudend met het invoeren van een algemeen vervroegd pensioen, maar wil wel onderzoeken of mensen twee jaar vóór de AOW-leeftijd vrijwillig (deeltijd) met pensioen kunnen gaan, afhankelijk van hun levensloop en beroep. Het behoud van de huidige AOW-leeftijd en -voorwaarden is voor BBB een belangrijk uitgangspunt. Concrete voorstellen voor een breed vervroegd pensioenstelsel ontbreken; de partij kiest voor maatwerk en onderzoek.
Onderzoek naar vrijwillige deeltijd-AOW vóór AOW-leeftijd
BBB wil niet standaard de AOW-leeftijd verlagen, maar onderzoekt of mensen op vrijwillige basis tot twee jaar vóór de standaard AOW-leeftijd (en tot vijf jaar erna) in deeltijd kunnen instromen. Dit is bedoeld als maatwerkoplossing voor mensen met zware beroepen of een andere levensloop, zonder het pensioenstelsel fundamenteel te wijzigen.
“Onderzoek deeltijd AOW. Onderzoeken of mensen vanaf 2 jaar vóór en tot 5 jaar ná de standaard AOW leeftijd in (deeltijd) op vrijwillige basis kunnen instromen, afhankelijk van levensloop en beroep.”
Handen af van de AOW-leeftijd en -voorwaarden
BBB wil de huidige AOW-leeftijd en -voorwaarden behouden en niet verlagen of extra belasten. Dit betekent dat er geen algemene regeling voor vervroegd pensioen komt, maar dat de bestaande AOW onaangetast blijft.
“Handen af van de AOW. De AOWuitkeringen worden niet zwaarder belast dan nu het geval is en we handhaven de koppeling aan het wettelijk minimumloon.”
BIJ1 wil dat mensen eerder met pensioen kunnen, vooral voor wie zwaar werk doet. Ze pleiten voor het afschaffen van de RVU-heffing zodat vervroegd pensioen via cao’s makkelijker wordt, en bieden een ruimhartig recht op vroegpensioen voor werknemers in fossiele sectoren die hun baan verliezen door de energietransitie.
Afschaffen RVU-heffing voor zwaar werk
BIJ1 vindt dat mensen in zware beroepen eerder met pensioen moeten kunnen, omdat zij gemiddeld korter leven. Door de RVU-heffing volledig af te schaffen, willen ze het mogelijk maken dat werknemers via cao’s een hoger bedrag of een vroegere ingangsdatum voor vervroegd pensioen kunnen afdwingen.
“De Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) die in 2024 door stakingen tot stand is gekomen is een goede 1e stap, maar wij willen de RVU-heffing helemaal afschaffen. Zodat het voor werknemers mogelijk wordt om een hoger bedrag of vroegere ingangsdatum af te dwingen via de cao-tafel.”
Ruimhartig recht op vroegpensioen bij energietransitie
Voor werknemers in fossiele sectoren die hun baan verliezen door de energietransitie, wil BIJ1 een ruimhartig recht op vroegpensioen. Dit wordt gefinancierd uit een klimaatfonds gevuld door vermogensbelasting en afroming van fossiele winsten.
“Werknemers die de pensioenleeftijd naderen krijgen een ruimhartig recht op vroegpensioen, gefinancierd uit het klimaatfonds dat wordt gevuld door vermogensbelasting en afroming van fossiele winsten.”
Het CDA kiest niet voor een algemene regeling voor vervroegd pensioen, maar wil mensen vooral ondersteunen met beter pensioenadvies en het stimuleren van langer doorwerken op vrijwillige basis. Het CDA richt zich op het inzichtelijk maken van keuzes rond eerder stoppen met werken, maar doet geen concrete voorstellen voor een collectief recht op vervroegd pensioen. De partij legt de nadruk op individuele begeleiding en bewustwording, niet op structurele versoepeling van vervroegd uittreden.
Persoonlijk pensioenadvies voor keuzes rond eerder stoppen
Het CDA wil dat werknemers beter worden ondersteund bij het maken van keuzes over eerder stoppen met werken, langer doorwerken of minder werken, door persoonlijk pensioenadvies via de werkgever toegankelijker te maken. Hiermee wil het CDA mensen in staat stellen weloverwogen beslissingen te nemen, maar het biedt geen collectief recht op vervroegd pensioen.
“We willen persoonlijk pensioenadvies beter beschikbaar maken via de werkgever om besluiten over eerder stoppen, langer doorwerken of minder werken inzichtelijker te maken.”
Stimuleren van vrijwillig langer doorwerken
Het CDA stimuleert dat mensen na hun pensioendatum op vrijwillige basis langer doorwerken, en zet in op het lichter maken van zwaar werk en het bevorderen van baanwisselingen gedurende de loopbaan. Dit is bedoeld om de arbeidsmarkt duurzaam te houden, maar biedt geen structurele mogelijkheid tot vervroegd pensioen.
“We stimuleren dat mensen ook na hun pensioendatum op vrijwillige basis langer doorwerken. We steunen de aanpak om zwaar werk lichter te maken en de inzet om, onder andere via een leven lang ontwikkelen, in te zetten op een verandering van baan.”
De ChristenUnie doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen of uitspraken over het invoeren, uitbreiden of versoepelen van vervroegd pensioen. Het programma richt zich op het behouden van het huidige pensioenstelsel, het waarborgen van solidariteit en het verbeteren van de sociale zekerheid, maar noemt vervroegd pensioen niet expliciet als beleidsdoel of -maatregel.
Geen expliciet beleid voor vervroegd pensioen
Het verkiezingsprogramma bevat geen concrete voorstellen of standpunten over het mogelijk maken of stimuleren van vervroegd pensioen. De ChristenUnie legt de nadruk op het behouden van het collectieve pensioenstelsel en het verbeteren van de sociale zekerheid, zonder in te gaan op de mogelijkheid om eerder met pensioen te gaan.
“Ons collectieve pensioenstelsel is het waard om te behouden. Mede door het stelsel van AOW als eerste pijler en aanvullend pensioen als tweede pijler, zijn ouderen in Nederland goed beschermd tegen armoede.”
“Met de Wet toekomst pensioenen is het besluit genomen om het pensioenstelsel te hervormen waarbij solidariteit en collectiviteit de fundamenten blijven van het pensioenstelsel.”
D66 noemt in haar verkiezingsprogramma geen expliciet beleid voor vervroegd pensioen. Het programma richt zich vooral op flexibiliteit in pensioenopbouw en keuzevrijheid na de AOW-leeftijd, maar doet geen concrete voorstellen om eerder met pensioen te gaan mogelijk te maken of te stimuleren.
Flexibele pensioenopbouw en doorwerken na AOW-leeftijd
D66 wil mensen meer keuzevrijheid geven in hoe en wanneer zij hun pensioen opbouwen, en maakt het mogelijk om na de AOW-leeftijd (gedeeltelijk) door te werken. Er wordt echter niets gezegd over het faciliteren van vervroegd pensioen vóór de AOW-leeftijd.
De Partij voor de Dieren wil het pensioenstelsel eerlijker en flexibeler maken, met bijzondere aandacht voor mensen met zware beroepen en keuzevrijheid rond de pensioenleeftijd. Ze stellen voor dat mensen met een zwaar beroep vanaf 65 jaar AOW krijgen en dat iedereen kan kiezen voor een vervroegd, flexibel of deeltijdpensioen, met een evenredig aangepaste uitkering.
Eerder AOW voor zware beroepen
De PvdD vindt het onrechtvaardig dat mensen met zware beroepen vaak niet gezond hun pensioen halen. Daarom willen ze dat deze groep vanaf 65 jaar recht krijgt op AOW, zodat zij eerder kunnen stoppen met werken zonder inkomensverlies.
“Wie in een zwaar beroep heeft gewerkt, krijgt vanaf 65 jaar AOW.”
Keuzevrijheid en flexibiliteit in pensioenleeftijd
De partij pleit voor meer keuzevrijheid rond het moment van pensioneren. Mensen moeten zelf kunnen bepalen of ze eerder willen stoppen met werken, met een evenredig aangepaste AOW-uitkering, en er moet ruimte zijn voor flexibele pensioenleeftijden of deeltijdpensioen.
“Er komt meer keuzevrijheid: wie eerder wil stoppen met werken, kan kiezen voor een evenredig aangepaste AOW-uitkering, mensen kunnen kiezen voor een flexibele pensioenleeftijd of een deeltijdpensioen.”
De SGP erkent dat niet iedereen in staat is om tot de standaard pensioenleeftijd door te werken, vooral mensen met zware beroepen. Daarom wil de partij de mogelijkheid tot vervroegd pensioen via de regeling voor vervroegd uittreden (RVU) behouden, mits deze gericht en afgebakend wordt toegepast. Daarnaast pleit de SGP voor een sterkere koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting, zodat deze ook kan dalen als de levensverwachting daalt.
Mogelijkheid tot vervroegd pensioen via RVU behouden
De SGP vindt het belangrijk dat mensen met zware beroepen eerder kunnen stoppen met werken als zij dat fysiek niet volhouden. De partij wil daarom de regeling voor vervroegd uittreden (RVU) behouden, maar wel gericht en afgebakend inzetten om misbruik te voorkomen.
“Ook blijft de mogelijkheid bestaan om vroegtijdig te stoppen met werk, via de regeling voor vervroegd uittreden (RVU), mits deze gericht en afgebakend vormgegeven wordt.”
Pensioenleeftijd sterker koppelen aan levensverwachting
De SGP wil dat de pensioenleeftijd niet alleen stijgt bij een hogere levensverwachting, maar ook kan dalen als de levensverwachting daalt. Hiermee wil de partij het pensioenstelsel eerlijker en flexibeler maken, zodat het beter aansluit bij de daadwerkelijke levensverwachting van mensen.
“Na jarenlange stijging groeit de levensverwachting de laatste jaren minder snel. Op dit moment kan de pensioenleeftijd niet dalen als de levensverwachting daalt. De SGP wil dat dit wel mogelijk wordt. Ook wordt de pensioenleeftijd weer sterker gekoppeld met de levensverwachting.”
De SP wil dat iedereen recht krijgt op pensioen vanaf 65 jaar, en dat mensen met zware beroepen eerder kunnen stoppen na 40 jaar werken. Ze keren zich tegen de verhoging van de AOW-leeftijd en willen de bestaande regeling voor vervroegd pensioen bij zware beroepen behouden en versterken.
AOW-leeftijd terug naar 65 jaar
De SP vindt dat de verhoging van de AOW-leeftijd onrechtvaardig is en wil deze terugbrengen naar 65 jaar, zodat iedereen eerder kan stoppen met werken. Dit moet de bestaanszekerheid van ouderen vergroten en sluit aan bij hun bredere visie op sociale zekerheid.
“We verlagen de AOW-leeftijd naar 65 jaar. Iedereen moet het recht hebben om te kunnen stoppen met werken vanaf 65 jaar.”
Eerder pensioen na 40 jaar werken voor zware beroepen
Voor mensen met zware beroepen wil de SP het mogelijk maken om na 40 jaar werken met pensioen te gaan. Ze willen de bestaande regeling hiervoor behouden en versterken, omdat deze groep vaak fysiek zwaar werk doet en eerder versleten is.
“De regeling voor mensen met zware beroepen moet blijven bestaan en versterkt worden, zodat mensen kunnen stoppen na 40 jaar werken.”
JA21 doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen voor een algemeen recht op vervroegd pensioen of een lagere pensioenleeftijd. Het programma richt zich vooral op het waarborgen van een solide, welvaartsvast pensioen, eenvoudige regels en het mogelijk maken van deeltijd werken met behoud van pensioen. Specifiek beleid voor vervroegd pensioen ontbreekt; het accent ligt op zekerheid, begrijpelijkheid en flexibiliteit binnen het bestaande pensioenstelsel.
Mogelijkheid tot deeltijd werken met behoud van pensioen
JA21 wil werknemers meer flexibiliteit bieden in de overgang naar pensioen, bijvoorbeeld door deeltijd werken met behoud van pensioen mogelijk te maken. Dit wordt gepresenteerd als een manier om het pensioenstelsel aan te passen aan verschillende levensfasen, maar het is geen expliciet voorstel voor vervroegd pensioen.
“Met behoud van pensioen deeltijd werken mogelijk maken.”
NSC vindt dat mensen met zware beroepen de mogelijkheid moeten houden om eerder met pensioen te gaan en beschouwt het bestaande Vroegpensioenakkoord als basis. Ze willen duurzame inzetbaarheid stimuleren zodat mensen gezond langer kunnen werken, maar erkennen expliciet het belang van vervroegd pensioen voor specifieke groepen.
Vervroegd pensioen mogelijk houden voor zware beroepen
NSC erkent dat niet iedereen even lang gezond kan doorwerken en wil daarom dat mensen met zware beroepen de optie behouden om eerder te stoppen met werken. Ze zijn trots op het bestaande Vroegpensioenakkoord en willen dit als fundament behouden, waarmee ze duidelijk kiezen voor maatwerk en bescherming van mensen in fysiek zware functies.
“Voor mensen met zware beroepen moet het mogelijk blijven om eerder met pensioen te gaan. We zijn er trots op dat het Vroegpensioenakkoord gesloten is en beschouwen dat als basis.”
De PVV wil de AOW-leeftijd verlagen naar 65 jaar, waarmee zij feitelijk een vorm van vervroegd pensioen voor iedereen bepleiten. Er worden geen andere concrete voorstellen gedaan voor bredere regelingen rond vervroegd pensioen; de focus ligt volledig op het terugbrengen van de AOW-leeftijd.
AOW-leeftijd terug naar 65 jaar
De PVV stelt voor om de AOW-leeftijd te verlagen naar 65 jaar, zodat mensen eerder kunnen stoppen met werken en met pensioen kunnen gaan. Dit voorstel is bedoeld om ouderen tegemoet te komen die volgens de partij recht hebben op een rustiger leven na een lange carrière, en het adresseert de wens om eerder met pensioen te kunnen gaan zonder boete of extra voorwaarden.
“We verlagen de AOW-leeftijd naar 65 jaar.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma