BIJ1 pleit niet voor een verplichte warmtepomp voor individuele huishoudens. In plaats daarvan wil de partij dat woningisolatie en verduurzaming volledig publiek worden uitgevoerd en bekostigd, zonder kosten voor bewoners, en zonder de verantwoordelijkheid bij het individu te leggen. De energietransitie wordt collectief en publiek georganiseerd, met nadruk op rechtvaardigheid en het ontzien van mensen met lagere inkomens.
BIJ1 verwerpt het idee dat verduurzaming, zoals het installeren van een warmtepomp, een individuele verantwoordelijkheid is. In plaats daarvan kiest de partij voor collectieve, door de overheid gefinancierde verduurzaming, uitgevoerd door publieke teams, zodat bewoners niet worden opgezadeld met kosten of verplichtingen.
“Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners. ... Isolatie is geen individuele verantwoordelijkheid, maar een gezamenlijke plicht voor de natuur.”
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine.”
“Hierbij wordt rekening gehouden met inkomenspositie, zodat mensen met lagere inkomens niet de rekening gepresenteerd krijgen voor de energietransitie.”
De partij wil dat de overheid een nationaal isolatieoffensief uitvoert en woningen verduurzaamt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Dit gebeurt zonder kosten voor bewoners en zonder marktwerking, waarbij individuele verplichtingen zoals een verplichte warmtepomp worden vermeden.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken.”
“Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.”
Het CDA kiest niet voor een verplichte warmtepomp, maar wil hybride warmtepompen waar mogelijk de standaard maken en zet daarnaast in op alternatieven zoals warmtenetten. De partij benadrukt stimulering en ondersteuning boven verplichting, met aandacht voor betaalbaarheid en keuzevrijheid voor huishoudens. Concrete verplichtingen tot het installeren van een warmtepomp worden niet genoemd.
Het CDA wil de overstap naar duurzame energie stimuleren door hybride warmtepompen waar mogelijk de standaard te maken, maar spreekt niet over een verplichting. Er is ruimte voor alternatieven zoals warmtenetten, en het beleid richt zich op het aantrekkelijk houden van verduurzaming voor huishoudens.
“Door zowel in te zetten op isoleren als op de overgang naar duurzame vormen van energie, bijvoorbeeld door waar mogelijk hybride warmtepompen de standaard te maken of in te zetten op warmtenetten.”
“We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
Het CDA kiest voor stimulering via subsidies en begeleiding, en benadrukt het belang van betaalbaarheid en keuzevrijheid, in plaats van het opleggen van verplichtingen aan huishoudens.
“We stimuleren energiebesparing via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en de ISDE.”
“Bij het maken van energiebeleid moet de impact van maatregelen op lagere inkomens altijd worden meegenomen.”
“Wij willen stabiel en duidelijk (financieel) beleid om de verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers te ondersteunen in adaptatie en transitie, bijvoorbeeld als het gaat om isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en eventuele nieuwe technieken.”
FVD is fel tegen elke vorm van verplichte warmtepompen en wil volledige keuzevrijheid in hoe mensen hun huis verwarmen. Zij willen het gebruik van gasgestookte cv-ketels toestaan, het aardgasverbod opheffen en alle verplichte duurzaamheidseisen bij nieuwbouw schrappen, zodat burgers niet worden gedwongen tot de aanschaf van een warmtepomp of andere duurzame installaties.
FVD verzet zich expliciet tegen het verplicht stellen van warmtepompen en wil dat mensen zelf mogen bepalen hoe zij hun woning verwarmen. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere afwijzing van klimaatbeleid en verplichte verduurzaming, omdat zij deze als kostbaar, ineffectief en beperkend voor de burger beschouwen.
“We laten gasgestookte cv-ketels toe en maken de warmtepomp niet verplicht, zodat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze hun huis verwarmen.”
FVD wil alle verplichte duurzaamheidseisen, waaronder de verplichte warmtepomp bij nieuwbouw, afschaffen. Zij stellen dat dit bouwen goedkoper en makkelijker maakt en de keuzevrijheid van bewoners vergroot.
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
FVD wil het aardgasverbod voor nieuwbouw opheffen, zodat huishoudens niet langer verplicht zijn om van het gas af te gaan en dus ook niet verplicht worden tot alternatieven als de warmtepomp.
De PVV is fel tegen elke vorm van een verplichte warmtepomp en wil burgers niet dwingen tot het nemen van dergelijke duurzame maatregelen. Zij pleiten expliciet voor het schrappen van de verplichting tot warmtepompen en het niet verplicht van het gas af gaan, met als doel betaalbaarheid en keuzevrijheid voor burgers te waarborgen.
De PVV verzet zich tegen overheidsdwang rondom verduurzaming van woningen, zoals de verplichte installatie van warmtepompen. Volgens de partij zijn deze maatregelen onbetaalbaar voor veel mensen en leiden ze tot hogere lasten en energiearmoede. De PVV wil daarom alle verplichtingen rondom warmtepompen en het gasloos maken van woningen schrappen, zodat burgers zelf kunnen kiezen.
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Veel mensen kunnen niet rondkomen en hebben al helemaal geen geld voor een dure warmtepomp. Zij worden gestraft met een torenhoge gasrekening.”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
De SGP wil de hybride warmtepomp als standaard in plaats van de cv-ketel, maar alleen als het voor iedereen haalbaar en betaalbaar wordt gemaakt. Er is dus geen sprake van een absolute verplichting zonder randvoorwaarden; betaalbaarheid en haalbaarheid staan centraal. De partij zet vooral in op ondersteuning, financiering en vrijwillige gebouwgebonden maatregelen om de overstap mogelijk te maken.
De SGP pleit ervoor om de hybride warmtepomp de norm te maken bij vervanging van de cv-ketel, maar benadrukt dat dit alleen mag als het voor iedereen financieel en praktisch mogelijk is. De partij adresseert hiermee de zorgen over betaalbaarheid en uitvoerbaarheid, en wil voorkomen dat huishoudens worden gedwongen tot onrealistische investeringen.
De SGP kiest niet voor een harde verplichting, maar voor ondersteuning via subsidies, investeringen en vrijwillige gebouwgebonden financiering. Hiermee wil de partij vooral kwetsbare huishoudens helpen en juridische duidelijkheid scheppen, zonder mensen te dwingen tot onbetaalbare maatregelen.
“Het maakt een vorm van vrijwillige gebouw gebonden financiering mogelijk.”
“Het Rijk investeert extra in het Warmtefonds en de Investeringsregeling Subsidie Duurzame Energie en maakt samen met gemeenten en woningcorporaties werk van grootschalige isolatieprogramma’s om de kostprijs voor gebouwisolatie te verlagen.”
De SP noemt nergens in haar verkiezingsprogramma een verplichting tot het installeren van een warmtepomp. In plaats daarvan richt de partij zich op collectieve verduurzaming, isolatie en het betaalbaar maken van energie, zonder individuele verplichtingen voor warmtepompen op te leggen. De nadruk ligt op publieke regie, stimulering van isolatie en zonnepanelen, en het democratiseren van warmtevoorziening.
De SP wil verduurzaming vooral collectief en via stimulering aanpakken, met nadruk op isolatie en zonnepanelen, zodat de energierekening omlaag gaat zonder mensen te verplichten tot specifieke technieken zoals de warmtepomp.
De SP wil de warmtevoorziening democratiseren en onder publieke regie brengen, met aandacht voor betaalbaarheid en zeggenschap, maar noemt geen verplichting tot het gebruik van een warmtepomp.
BVNL is fel tegen de verplichte invoering van warmtepompen en andere dwingende verduurzamingsmaatregelen voor woningen. Zij willen keuzevrijheid voor huiseigenaren en pleiten ervoor dat gasgestookte CV-ketels toegestaan blijven, waarbij verduurzaming alleen op vrijwillige basis gebeurt. BVNL ziet verplichte warmtepompen als een belemmering voor woningbouw en als een voorbeeld van overmatige overheidsbemoeienis.
BVNL verzet zich expliciet tegen het verplicht stellen van warmtepompen en hybride verwarmingssystemen. Zij vinden dat huiseigenaren zelf moeten kunnen kiezen hoe zij hun woning verwarmen, en dat gasgestookte CV-ketels toegestaan moeten blijven. Dit standpunt is ingegeven door hun streven naar minder overheidsdwang, meer betaalbaarheid en het wegnemen van belemmeringen voor woningbouw.
BVNL ziet de verplichting tot warmtepompen als een van de oorzaken van de stagnerende woningbouw. Zij stellen dat dergelijke verplichtingen, samen met andere duurzaamheidseisen, het bouwen van nieuwe woningen onnodig moeilijk en duur maken.
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag.”
De ChristenUnie is voorstander van het opnieuw invoeren van een normering voor (hybride) warmtepompen vanaf 2029, maar kiest niet voor een algemene verplichting voor iedere woning. Per wijk wordt bepaald wat de beste manier is om van het aardgas af te komen, waarbij zowel individuele (zoals warmtepompen) als collectieve oplossingen mogelijk zijn. De partij legt nadruk op maatwerk en financiële haalbaarheid voor bewoners.
De ChristenUnie wil de eerder geschrapte norm voor hybride warmtepompen opnieuw invoeren vanaf 2029. Dit betekent dat er vanaf dat jaar weer een wettelijke standaard komt die het gebruik van (hybride) warmtepompen stimuleert, maar niet dat iedere woning verplicht een warmtepomp moet hebben. De maatregel is bedoeld om de verduurzaming van woningen te versnellen, met oog voor technische en financiële haalbaarheid.
“De geschrapte normering voor hybride warmtepompen voeren we weer in per 2029.”
In plaats van een landelijke verplichting voor warmtepompen, kiest de ChristenUnie voor een wijkgerichte aanpak waarbij per wijk wordt bepaald welke oplossing het beste past. Dit kan een (hybride) warmtepomp zijn, maar ook een collectief warmtenet, afhankelijk van wat maatschappelijk en financieel het meest optimaal is voor bewoners.
“Per wijk wordt bepaald wat de beste manier is om van het aardgas af te komen: met individuele opties zoals een (hybride) warmtepomp of via een collectieve voorziening zoals een warmtenet.”
“Waar een warmtenet maatschappelijk optimaal is, moet dit ook voor de bewoner financieel de aantrekkelijkste optie zijn.”
D66 kiest niet voor een verplichte warmtepomp, maar wil de inzet ervan actief stimuleren via overheidsmaatregelen en ondersteuning. Het programma legt de nadruk op het versnellen van de energietransitie door wooneigenaren en verhuurders te stimuleren te investeren in warmtepompen, zonder een wettelijke verplichting te noemen. De focus ligt op financiële prikkels, ondersteuning en het verbeteren van energiezuinigheid, niet op dwang.
D66 wil de energietransitie versnellen door het gebruik van warmtepompen te stimuleren, maar spreekt nergens over een verplichting. De partij kiest voor overheidsstimulering, subsidies en advies om de adoptie van warmtepompen te bevorderen, met als doel zowel het klimaat als de betaalbaarheid voor bewoners te verbeteren.
“De overheid gaat actief stimuleren dat wooneigenaren en verhuurders gaan investeren in warmtepompen, zonneboilers en warmtenetten.”
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches. Zo daalt de energierekening en stijgt het wooncomfort.”
D66 verplicht verhuurders om woningen met een slecht energielabel te verbeteren, maar noemt geen specifieke techniek zoals de warmtepomp als verplicht. De nadruk ligt op het verbeteren van de energieprestatie, waarbij de keuze voor de techniek vrij blijft.
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren.”
JA21 is tegen het verplicht stellen van warmtepompen en andere dwingende verduurzamingsmaatregelen voor woningen. De partij verzet zich tegen beleid dat burgers via belastingen of regelgeving dwingt tot een ‘duurzamere’ levensstijl en kiest voor betaalbaarheid, keuzevrijheid en behoud van aardgas als optie.
JA21 vindt dat burgers niet verplicht mogen worden tot het installeren van warmtepompen of het overstappen op warmtenetten. De partij wijst dwingende maatregelen en financiële prikkels af en wil het gebruik van aardgas behouden zolang er geen volwaardig alternatief is. Betaalbaarheid en keuzevrijheid staan centraal.
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Stoppen met de massale aanleg van nieuwe warmtenetten en de invoering van de Wet collectieve warmte en de Wet gemeentelijk instrumentarium warmtetransitie terugdraaien.”
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten.”
De VVD is expliciet tegen het verplicht stellen van de warmtepomp voor woningeigenaren. Zij willen woningeigenaren de vrijheid geven om zelf te kiezen of en hoe zij hun huis verduurzamen, en maken groene investeringen juist fiscaal aantrekkelijk in plaats van verplicht. De partij zet in op stimulering en keuzevrijheid, niet op dwang of nieuwe verplichtingen rond warmtepompen.
De VVD vindt dat woningeigenaren zelf moeten kunnen beslissen of zij hun huis verduurzamen en legt geen nieuwe verplichtingen op, zoals een verplichte warmtepomp. De partij kiest voor stimulering via fiscale voordelen en benadrukt keuzevrijheid, omdat zij onnodige kosten en dwang willen voorkomen.
De VVD wil het aantrekkelijk maken om vrijwillig te investeren in verduurzaming, zoals de aanschaf van een warmtepomp, door fiscale voordelen te bieden. Dit beleid is bedoeld om verduurzaming te stimuleren zonder verplichtingen op te leggen.
“Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen. Daarom maken we groene investeringen deels aftrekbaar bij de belastingaangifte.”
BBB is tegen het verplicht stellen van warmtepompen of andere specifieke verduurzamingsmaatregelen voor woningen. De partij wil dat huishoudens en bedrijven zelf kunnen kiezen hoe zij verduurzamen, zolang het betaalbaar en haalbaar blijft, en is expliciet tegen kostverhogende of dwingende regels zoals een verplichte warmtepomp.
BBB verzet zich tegen het verplichten van warmtepompen of andere specifieke technieken voor verduurzaming van woningen. De partij vindt dat verduurzaming betaalbaar en vrijwillig moet zijn, en dat huishoudens en bedrijven zelf mogen bepalen welke techniek zij toepassen. BBB wil voorkomen dat mensen worden opgezadeld met hoge kosten of onpraktische verplichtingen.
“Aansluiting op het net, warmtepompen of warmtenetten mag niet leiden tot een grote kostenverhoging, obstructie of vertraging van nieuwbouw.”
“BBB wil een technologie neutrale aanpak, waarbij bedrijven en huishoudens verduurzamen op hun eigen manier – zonder afhankelijkheid van de ‘subsidieindustrie’.”
DENK is tegen het verplicht stellen van warmtepompen voor burgers en wil geen betuttelend of kostverhogend klimaatbeleid opleggen aan consumenten. In plaats daarvan pleit DENK voor vrijwillige verduurzaming, ondersteund door subsidies en zonder onnodige financiële lasten voor huishoudens.
DENK vindt dat klimaatbeleid noodzakelijk is, maar dat het niet mag leiden tot betutteling of extra kosten voor burgers, zoals het verplicht stellen van warmtepompen. De partij benadrukt dat verduurzaming betaalbaar en vrijwillig moet zijn, met ondersteuning via subsidies in plaats van verplichtingen.
“Geen onnodige bemoeizucht richting consumenten. Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen.”
In plaats van verplichtingen zoals een verplichte warmtepomp, wil DENK verduurzaming stimuleren door middel van subsidies voor isolatie en zonnepanelen, zodat huishoudens kunnen profiteren van lagere energiekosten zonder gedwongen maatregelen.
“De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren.”
GroenLinks-PvdA pleit niet voor een algemene verplichting tot het installeren van warmtepompen, maar wil woningen wel voorbereiden op een overstap naar een warmtepomp of warmtenet. De partij zet vooral in op het uitfaseren van slechte energielabels en het ondersteunen van verduurzaming, zodat woningen geschikt worden gemaakt voor duurzame verwarmingsopties.
GroenLinks-PvdA wil dat woningen met slechte energielabels verplicht worden uitgefaseerd, zodat deze woningen tijdig gereed zijn om over te stappen op een warmtepomp of warmtenet. De verantwoordelijkheid hiervoor wordt bij verhuurders gelegd, met financiële ondersteuning voor woningcorporaties.
“Slechte energielabels worden verplicht uitgefaseerd, ook in de private huursector, zodat de energierekening van huurders omlaag gaat, en woningen op tijd gereed zijn om over te stappen op een warmtepomp of warmtenet.”
De partij erkent dat subsidies voor warmtepompen nu vooral mensen met geld bereiken en wil daarom ondersteuning bieden aan mensen die verduurzaming niet zelf kunnen betalen, zonder een algemene verplichting tot het plaatsen van een warmtepomp.
“Nu profiteren vooral mensen met geld die gebruik kunnen maken van subsidies voor een auto of warmtepomp. Maar voor veel mensen zijn die opties onbereikbaar. We helpen hen af te dwingen dat vervuilers, verhuurders en werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen.”
50PLUS is tegen een verplichte warmtepomp of het afsluiten van gas zonder dat er volwaardige, passende én betaalbare alternatieven zijn. De partij pleit voor keuzevrijheid en benadrukt dat burgers niet gedwongen mogen worden tot dure of ongeschikte oplossingen zolang er geen goede alternatieven beschikbaar zijn.
50PLUS verzet zich tegen het verplicht stellen van warmtepompen of het afsluiten van gas, tenzij er daadwerkelijk volwaardige en betaalbare alternatieven zijn. Dit standpunt komt voort uit zorgen over betaalbaarheid, geschiktheid en keuzevrijheid voor burgers, met name ouderen en mensen met een lager inkomen.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
NSC wil de warmtepomp bij het vervangen van cv-ketels tot de nieuwe norm maken, maar benadrukt dat dit alleen gebeurt met oog voor uitvoerbaarheid en betaalbaarheid. Er komt dus geen absolute verplichting voor iedereen, maar een sturende norm bij vervanging, met uitzonderingen voor bijvoorbeeld flats en appartementen. Betaalbaarheid en praktische haalbaarheid staan centraal in hun benadering.
NSC stelt dat de warmtepomp de nieuwe standaard wordt bij het vervangen van cv-ketels, maar erkent dat dit niet altijd praktisch of betaalbaar is, vooral in flats en appartementen. Het beleid is dus normerend en niet absoluut verplichtend, met ruimte voor uitzonderingen waar nodig.
“De warmtepomp wordt bij het vervangen van cv-ketels de nieuwe norm, maar met oog voor uitvoerbaarheid (flats, appartementen) en betaalbaarheid.”
De Partij voor de Dieren noemt nergens expliciet een verplichte warmtepomp voor woningen in haar verkiezingsprogramma. Wel zet de partij in op grootschalige verduurzaming van de woningvoorraad, energieneutraliteit en het stimuleren van collectieve oplossingen zoals buurtwarmtepompen, maar zonder individuele verplichting. De nadruk ligt op energiebesparing, isolatie en het aantrekkelijker maken van duurzame renovaties via subsidies en leningen.
De PvdD pleit voor het stimuleren van collectieve oplossingen zoals buurtwarmtepompen, maar spreekt niet over een individuele verplichting voor warmtepompen in woningen. Het doel is om verduurzaming haalbaar en betaalbaar te maken, met oog voor energiearmoede en collectieve voorzieningen.
“Er komen (fiscaal) goede regelingen voor het opwekken, opslaan en verdelen van energie op wijkniveau. Bijvoorbeeld door buurtbatterijen, buurtwarmtepompen of gezamelijke warmte-koude systemen. Hierdoor kunnen hele wijken samen energie opwekken en delen.”
Volt pleit niet voor een landelijke verplichting tot het installeren van warmtepompen in alle woningen, maar zet in op het stimuleren van hybride warmtepompen, isolatie en duurzame warmtenetten als alternatieven voor aardgas. De partij richt zich vooral op het faciliteren van de energietransitie via collectieve aanpakken, financiële ondersteuning en het uitfaseren van aardgas, zonder expliciet te kiezen voor een verplichte warmtepomp voor alle huishoudens.
Volt wil het gasverbruik in huishoudens verminderen door vol in te zetten op isolatie, slimme apparaten, duurzame warmtenetten en hybride warmtepompen, maar noemt geen landelijke verplichting tot het installeren van (hybride) warmtepompen. De nadruk ligt op het stimuleren van alternatieven en het faciliteren van de overgang via collectieve en betaalbare oplossingen.
“Gasverbruik in huishoudens daalt doordat we vol inzetten op isolatie, slimme apparaten, duurzame warmtenetten en hybride warmtepompen.”