Verkiezingsprogramma's 2025 overveiligheid en justitie
De SGP pleit voor een streng en helder veiligheids- en justitiebeleid, waarbij het gezag van overheid en rechter centraal staat en misdaad niet mag lonen. Ze willen meer middelen voor politie, OM en gevangenissen, strengere straffen voor zware criminaliteit, en een harde aanpak van terrorisme, ondermijning en georganiseerde misdaad. Slachtoffers krijgen meer rechten, en re-integratie van berouwvolle gedetineerden wordt ondersteund, maar veiligheid en orde staan altijd voorop.
Strengere straffen en volledige strafuitvoering
De SGP vindt dat misdadigers hun straf volledig moeten uitzitten en dat straffen moeten aansluiten bij de ernst van het delict, met minder ruimte voor taakstraffen en voorwaardelijke invrijheidstelling. Dit moet het gezag van de overheid versterken en herhaling voorkomen.
“De SGP wil dat misdadigers hun straf uitzitten en verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. Zo blijft het gezag van overheid en rechter stevig verankerd.”
“Daders van misdrijven, ook onder de zes jaar gevangenisstraf, krijgen geen automatische voorwaardelijke invrijheidstelling meer.”
“Te vaak krijgen daders voorwaardelijke straffen of taakstraffen. Dit moet strenger, zeker bij herhaling.”
“Levenslang is levenslang. Alleen in uitzonderingsgevallen is beperking mogelijk.”
Meer middelen en capaciteit voor politie, OM en gevangenissen
De SGP wil structureel meer geld en capaciteit voor politie, OM en gevangenissen, zodat deze hun wettelijke taken kunnen uitvoeren en niet afhankelijk zijn van conjunctuur of personeelsgebrek. Dit moet leiden tot snellere afhandeling van zaken en voorkomen dat daders door capaciteitsproblemen vrijuit gaan.
“De strafrechtketen is gebaat bij een conjunctuurongevoelige financiering, zodat politie, OM en Rechtspraak niet te maken krijgen met wisselend beleid en wisselende financiering waardoor het uitvoeren van hun wettelijke taken in gevaar komt.”
“De doorlooptijden van het OM zijn een doorn in het oog. Er moet extra budget komen om deze te verkorten. Sneller werken is nodig voor slachtoffers en verdachten, zeker bij zware (zeden)zaken.”
“Het is onacceptabel dat gevangenen eerder worden vrijgelaten vanwege een tekort aan detentieplekken. De SGP wil alle mogelijkheden aangrijpen om extra plekken te creëren.”
“De Politie dient te beschikken over een passende begroting die aansluit bij haar kerntaken. Er wordt niet bezuinigd op blauw op straat.”
Harde aanpak van georganiseerde misdaad, ondermijning en terrorisme
De SGP wil stevig optreden tegen georganiseerde misdaad, ondermijning en terrorisme, onder meer door betere samenwerking, strengere straffen, en het verbieden van criminele en extremistische organisaties. Nederland mag geen toevluchtsoord zijn voor terroristen.
“De SGP wil meer geld en capaciteit om de verwevenheid van onder- en bovenwereld te bestrijden, zoals bij drugshandel en mensenhandel.”
“Het zelfgekozen verblijf in een gebied onder controle van een terroristische organisatie wordt strafbaar.”
“Nederland moet geen toevluchtsoord zijn voor terroristen en hun handlangers. Daarom kiest de SGP voor stevige maatregelen en duidelijke grenzen.”
“Er zijn meer wettelijke mogelijkheden nodig om motorbendes en malafide clubs aan te pakken en te verbieden. Ook anti-semitische organisaties dienen op grond van het strafrecht verboden te worden, met inachtneming van de IHRA-definitie.”
“De taskforce problematisch gedrag wordt verder toegerust en bindt de strijd aan met radicaal of gewelddadig salafisme en andere vormen van duistere inmenging en ongewenste beïnvloeding.”
Slachtoffers meer rechten en inspraak
De SGP wil dat slachtoffers en nabestaanden meer inspraak krijgen in rechtszaken, onder andere via spreekrecht over straffen en maatregelen. Dit moet bijdragen aan erkenning en herstel.
“Slachtoffers en nabestaanden hebben recht op inspraak in rechtszaken. Via het spreekrecht mogen zij hun mening geven over straffen of maatregelen.”
Re-integratie van berouwvolle gedetineerden, maar veiligheid voorop
De SGP ondersteunt re-integratie van gedetineerden die berouw tonen, met hulp bij studie, werk en huisvesting, maar benadrukt dat veiligheid en orde in gevangenissen altijd prioriteit hebben.
“Gedetineerden die berouw tonen, verdienen ondersteuning bij hun re-integratie. Tegelijk is het essentieel dat de veiligheid en orde binnen de gevangenissen gewaarborgd blijven.”
“Gedetineerden die berouw tonen en van wie de straftijd er bijna opzit moeten kunnen werken aan terugkeer in de samenleving. Zij verdienen de mogelijkheid om te werken aan re-integratie, bijvoorbeeld door studiemogelijkheden, hulp bij sollicitatie en het zoeken naar woonruimte.”
Strengere aanpak geweld tegen hulpverleners en agenten
De SGP wil dat geweld tegen agenten, boa’s en hulpverleners streng en snel wordt bestraft, zonder taakstraffen, om het gezag van de overheid te beschermen.
“Geweld en intimidatie tegen agenten, boa’s en hulpverleners moet streng en snel bestraft worden. Daders mogen er niet slechts met een taakstraf vanaf komen. Daarom pleit de SGP voor een taakstrafverbod bij geweld tegen hulpverleners.”
Politie en justitie: focus op kerntaken, geen diversiteitsbeleid
De SGP vindt dat politie en rechterlijke macht zich neutraal moeten opstellen en zich moeten richten op hun kerntaken, zonder deelname aan diversiteits- of inclusieprojecten.
“De Politie houdt zich aan haar eigen gedragscode lifestyle neutraliteit. Een neutraal Politiekorps organiseert geen islamitische vieringen zoals iftars en neemt niet deel aan diversiteitsmarsen en optochten.”
“Deelname aan de Pride en vergelijkbare evenementen past niet bij de onafhankelijkheid, onpartijdigheid of waardigheid van de rechterlijke macht.”
“Diversiteit- en inclusieprojecten dienen plaats te maken voor opsporing en vervolging van echte criminelen.”
BVNL stelt veiligheid centraal als basisvoorwaarde voor welzijn en economische voorspoed, en pleit voor een harde aanpak van zware criminaliteit, hogere minimumstraffen en strengere monitoring van zedendelinquenten. De partij wil meer bevoegdheden voor reclassering, inzet van undercoveragenten, strenge straffen voor geweld tegen hulpverleners, en een stevige aanpak van cybercrime en georganiseerde misdaad. BVNL benadrukt het belang van privacy, neutrale politie, en investeringen in digitale veiligheid en cybersecurity.
Hardere straffen en strengere aanpak zware criminaliteit
BVNL vindt dat de belangen van slachtoffers en samenleving zwaarder moeten wegen dan die van criminelen. De partij wil zware criminaliteit, gewelds- en zedenmisdrijven harder bestraffen, met hoge minimumstraffen en intensieve monitoring van daders.
“Zware criminaliteit harder aanpakken.”
“Hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven en intensieve monitoring van zedendelinquenten.”
“Op zinloos geweld komt een minimum gevangenisstraf van 1 jaar. Indien de dader meerdere verblijfstitels heeft, wordt de Nederlandse ingetrokken.”
“Geweld en agressie tegen hulpverleners wordt strenger bestraft: 1 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf en zij met meer dan één verblijfstitel verliezen de Nederlandse.”
“Mensen die veroordeeld zijn voor een zedenmisdrijf worden levenslang gemonitord, bijvoorbeeld met een elektronische enkelband.”
Meer bevoegdheden en middelen voor politie en reclassering
BVNL wil de politie zichtbaarder maken, altijd laten ingrijpen bij overtredingen, en waar nodig defensie inzetten. Reclassering krijgt meer bevoegdheden om criminelen te monitoren, en undercoveragenten met bodycams worden ingezet tegen straatgeweld en intimidatie.
“Reclassering krijgt meer bevoegdheden om criminelen te monitoren en om daarmee Nederland veiliger te houden.”
“De politie grijpt altijd in als mensen de regels overtreden en overlast veroorzaken.”
“Indien de huidige politiecapaciteit tekortschiet, ondersteunt defensie de politie.”
“Ten einde straatgeweld en intimidatie, waar vooral jongeren, vrouwen, homo’s en Joden onder lijden, aan te pakken worden grootschalig undercoveragenten met bodycams ingezet. Bij intimidatie volgen onvoorwaardelijke gevangenisstraffen.”
“Meer politie op straat. Wijkagenten die de buurt goed kennen, hebben hun nut bewezen.”
Strenge aanpak georganiseerde misdaad, cybercrime en kindermisbruik
BVNL wil georganiseerde misdaad en cybercrime keihard aanpakken, met hoge pakkans en minimumstraffen. Hosting van kindermisbruik op Nederlandse servers wordt streng bestreden.
“Georganiseerde misdaad kan rekenen op snoeihard beleid, een grote pakkans en hoge minimumstraffen.”
“We gaan werk maken van het bestrijden van cybercrime.”
“De hosting van kindermisbruik op Nederlandse servers keihard aanpakken en zorgen dat ons land niet langer een spil is in het wereldwijde kindermisbruik-netwerk.”
Privacy, neutraliteit en digitale veiligheid
BVNL benadrukt het belang van privacy, neutrale politie-uitstraling, en investeert in cybersecurity. Cameratoezicht en bodycams zijn toegestaan waar het de veiligheid bevordert, maar privacy moet altijd worden meegewogen.
“De politie is neutraal in haar uitingen, daarom kunnen agenten bijvoorbeeld geen hoofddoek, tulband of keppel dragen.”
“Agenten dragen tijdens hun werk altijd een bodycam.”
“Cameratoezicht is geoorloofd waar dit de veiligheid van burgers bevordert. Vanzelfsprekend wordt bij de weging het belang van ieders privacy betrokken.”
“BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers vrijelijk hun mening kunnen uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt.”
“We zullen ons verzetten tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, en in plaats daarvan investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.”
“Er wordt een nationale strategie ontwikkeld om de digitale veiligheid te waarborgen.”
JA21 stelt veiligheid en justitie centraal als kerntaak van de overheid en pleit voor een harde, repressieve aanpak van criminaliteit, met meer middelen voor politie en justitie, strengere straffen voor zware criminelen en een duidelijke focus op het beschermen van de rechtsstaat. De partij wil fors investeren in de strafrecht- en veiligheidsketen, minimumstraffen invoeren, georganiseerde misdaad keihard aanpakken en de politie meer bevoegdheden en vertrouwen geven. JA21 verzet zich tegen activisme in de rechtszaal en wil de rechterlijke macht neutraler en minder politiek maken.
Fors investeren in politie, justitie en veiligheidsketen
JA21 vindt dat de overheid fors moet investeren in de gehele veiligheids- en justitieketen om de veiligheid te waarborgen en het vertrouwen in de rechtsstaat te herstellen. Dit betekent meer agenten op straat, meer capaciteit bij OM, rechtspraak en gevangenissen, en meetbare doelen voor de politie.
“Fors investeren in de gehele justitieketen, het strenger straffen van zware criminelen en het met hand en tand verdedigen van onze rechtsstaat.”
“Forse investeringen in de gehele veiligheidsketen. Dat betekent meer agenten op straat, recherche, OM, rechtspraak en Dienst Justitiële Inrichtingen.”
“Fors investeren in het renoveren en uitbreiden van de capaciteit in het gevangeniswezen en TBS, daarbij horen ook investeringen in het waarderen van het personeel bij DJI.”
“Concrete targets voor de politie. Wij willen meetbare doelen voor de politietop om regie te houden op de uitvoering en om eventueel bij te kunnen sturen.”
Strengere straffen en minimumstraffen voor zware criminelen
JA21 wil zware criminelen langer uit de samenleving verwijderen door strengere straffen, minimumstraffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten, het ‘three strikes and you’re out’-principe en altijd onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor ernstige delicten.
“De invoering van minimumstraffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en geen terugkeer van veroordeelde gewelds- en zedendelinquenten in hun oude wijk na detentie.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
“Altijd een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor plegers van ernstige gewelds- en zedendelicten. Dit geldt ook voor agressie tegen politie, brandweer en hulpverleners.”
Keiharde aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning
JA21 beschouwt georganiseerde misdaad als een ernstige bedreiging voor de samenleving en wil deze met harde repressieve en preventieve maatregelen bestrijden, waaronder het afpakken van crimineel geld, volledige isolatie van beroepscriminelen en uitbreiding van denaturalisatie en uitzetting.
“Een keiharde aanpak van ondermijning en georganiseerde misdaad.”
“Het ‘Italiaanse model’ invoeren in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI): volledige isolatie van levensgevaarlijke beroepscriminelen, geen enkel contact met de buitenwereld.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedenaturaliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
“Een nationaal aanvalsplan ondermijning waarbij politie, Openbaar Ministerie en FIOD onaangekondigd verdachte ondernemingen binnenstebuiten keren.”
Politieke steun en meer bevoegdheden voor de politie
JA21 wil dat de politiek onvoorwaardelijk achter de politie staat, antiracisme- en diversiteitsprogramma’s stopt, religieuze uitingen bij politie verbiedt, en de politie meer bevoegdheden geeft zoals preventief fouilleren en meer cameratoezicht.
“De politiek weer vierkant achter de politie: stoppen met antiracisme- en diversiteitsprogramma’s in de gehele strafrechtketen en weer vertrouwen op de professionaliteit van onze mensen in blauw.”
“Uitbreiding van het cameratoezicht, wegnemen van juridische belemmeringen voor het maken, opslaan en uitkijken van camerabeelden en fors investeren in geavanceerde surveillancetechnologie om drugssmokkel tegen te gaan.”
“De ‘patseraanpak’ landelijk uitrollen, doelgerichter preventief fouilleren middels een persoonsgerichte of groepsgerichte aanpak van risicogroepen, stoppen met waarnemers en stoppen met de misplaatste obsessie met ‘etnisch profileren’.”
“Geen hoofddoekjes of andere religieuze uitingen bij politie, boa’s en andere overheidsdienaren die een publieke functie bekleden.”
Neutralere en minder activistische rechtspraak
JA21 wil de rechtszaal vrijhouden van activisme, de machtenscheiding strikter bewaken, internationale verdragen moderniseren en de benoemingsprocedure voor rechters transparanter maken om de neutraliteit van de rechterlijke macht te waarborgen.
“De rechtszaal niet als domein van activisten.”
“De machtenscheiding strikt in acht nemen. Dat betekent dat rechters zich niet uitspreken over zaken waar eigenlijk de regering of het parlement over gaan.”
“De neutraliteit van de rechterlijke macht waarborgen met een transparante benoemingsprocedure. Politieke voorkeur mag geen voor- of nadelig effect hebben bij toetreding tot het Openbaar Ministerie of de rechterlijke macht.”
“Internationale verdragen en met name het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moderniseren, zodat we nationaal genomen democratische beslissingen en het draagvlak voor de rechtspraak versterken.”
BBB wil een overheid die haar gezag handhaaft en veiligheid als basisbehoefte centraal stelt, met stevige handhaving, rechtvaardige straffen en een toegankelijke, zichtbare politie. De partij pleit voor harde aanpak van georganiseerde criminaliteit, versterking van hulpdiensten, het afschaffen van diversiteitsquota bij politie, strengere straffen voor ernstige misdrijven en meer bescherming voor kwetsbare groepen zoals vrouwen en de Joodse gemeenschap. BBB kiest voor concrete maatregelen zoals minimumstraffen, het verbod op taakstraffen bij geweld tegen hulpverleners, uitbreiding van politiebevoegdheden en het beperken van politieke rechtszaken.
Sterkere, zichtbare en toegankelijke politie
BBB vindt dat veiligheid begint bij een goed uitgeruste, bereikbare en neutrale politie in alle wijken en dorpen. De partij wil af van diversiteitsquota en selectie puur op kwaliteit, en benadrukt het belang van structurele steun en waardering voor hulpdiensten.
“BBB staat voor een sterke, goed uitgeruste en toegankelijke politie die zichtbaar en bereikbaar is in alle wijken en dorpen van Nederland.”
“We willen diversiteit en quota afschaffen bij de werving van nieuwe politiekrachten en selectie laten plaatsvinden op basis van kwaliteiten en geschiktheid.”
“In de uitstraling van de politie en andere publieke uniformberoepen verwachten we een neutrale opstelling. Dat betekent dat er geen ruimte is voor zichtbare uitingen van politieke of religieuze overtuiging.”
Harde aanpak georganiseerde (drugs)criminaliteit en zware misdaad
BBB wil georganiseerde criminaliteit krachtig bestrijden door wet- en regelgeving te versoepelen, samenwerking te versterken, technologie in te zetten en straffen te verzwaren. De partij stelt minimumstraffen voor bij ernstige misdrijven, wil taakstraffen uitsluiten bij geweld tegen hulpverleners en introduceert antimaffiawetgeving.
“Tegen georganiseerde (drugs)criminaliteit trekken we heldere, harde grenzen. Door belemmeringen in wet en regelgeving weg te nemen, de samenwerking tussen diensten te versterken en gebruik te maken van moderne technologie, vergroten we de slagkracht van onze opsporingsdiensten.”
“Straffen moeten weer betekenis krijgen. BBB wil een einde aan vervroegde vrijlating. Bij ernstige misdrijven voeren we minimumstraffen in en sluiten we taakstraffen uit.”
“Er komt antimaffia wetgeving waarbij we naar Italiaans voorbeeld de mogelijkheden om crimineel vermogen van families van criminelen af te pakken, uitbreiden.”
“De bevoegdheid preventief fouilleren wordt met de nodige juridische waarborgen uitgebreid.”
Slachtoffers centraal, bescherming kwetsbare groepen
BBB wil slachtoffers van misdrijven beter ondersteunen, gelijke toegang tot recht waarborgen en extra bescherming bieden aan vrouwen en de Joodse gemeenschap. De partij noemt specifiek de bestrijding van femicide en antisemitisme.
“Iedereen moet de mogelijkheid hebben om zich te laten bijstaan door een advocaat ongeacht iemands financiële mogelijkheden en de plaats waar men woont.”
“In Nederland horen vrouwen zich vrij te kunnen bewegen, ongeacht wat ze dragen of waar ze wonen. Toch neemt het aantal meldingen van intimidatie en geweld tegen vrouwen toe. Femicide (het doden van vrouwen omdat ze vrouw zijn) is een groeiend probleem.”
“Het beschermen van Joodse Nederlanders is urgenter dan ooit. Antisemitisme neemt in alarmerend tempo toe. Intimidatie, bedreiging en zelfs geweld tegen Joden zijn helaas weer realiteit geworden. BBB staat voor onze Joodse gemeenschap en vindt dat deze onvoorwaardelijk beschermd moet worden.”
“Slachtoffers van misdrijven moeten zich meer gesteund voelen. Het moet daarom eenvoudiger worden voor slachtoffers om schadevergoeding van de dader(s) te kunnen ontvangen.”
Hervorming gevangeniswezen en strengere straffen
BBB wil hervormingen in het gevangeniswezen, meer capaciteit, tweepersoonscellen waar mogelijk, en het inkorten van dag- en werkprogramma’s. Vervroegde vrijlating moet stoppen, en bij ernstige delicten komen minimumstraffen en taakstrafverboden.
“Hervormingen binnen het gevangeniswezen en afdoende capaciteit zijn hierop het antwoord. Om de personeelstekorten op te lossen, gaan we meer tweepersoonscellen creëren waar dat veilig kan en we gaan dag en werkprogramma’s inkorten.”
“Voor geweld tegen hulpverleners zoals brandweer, politie en zorgpersoneel is wat ons betreft altijd vervolging en een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op zijn plaats.”
Beperken politieke rechtszaken en versterken gezag overheid
BBB wil het aantal politieke rechtszaken beperken door alleen direct belanghebbenden toegang tot de rechter te geven bij overheidsbesluiten, en benadrukt het belang van een overheid die haar gezag handhaaft en wetten rechtvaardig naleeft.
“Het ondermijnen van democratische besluiten via de rechter tast het draagvlak en vertrouwen in de democratie aan. BBB wil artikel 3:305a BW wijzigen zodat alleen direct belanghebbenden in recht kunnen opkomen tegen overheidsbesluiten.”
“Een veilige samenleving begint bij een overheid die haar gezag handhaaft, die wetten beslist en rechtvaardig naleeft en die pal staat voor de bescherming van onze burgers.”
Striktere regels rond demonstraties en openbare orde
BBB erkent het demonstratierecht, maar wil strikte handhaving bij ordeverstoringen, een verbod op gezichtsbedekking bij demonstraties en het verhalen van schade op organisatoren.
“Demonstreren is een fundamenteel recht in onze democratie, maar dat recht mag nooit ontaarden in chaos of onveiligheid. Protesten moeten ordelijk verlopen, binnen duidelijke grenzen en met respect voor de rechtsstaat én voor anderen.”
“We accepteren in het kader van handhaving geen bedekking van het gezicht bij demonstraties.”
“We onderzoeken of de opruim en reinigingskosten kunnen worden verhaald op de organisatie van de demonstratie. Wat je kapot maakt, moet je betalen.”
GroenLinks-PvdA wil veiligheid en justitie versterken door te investeren in politie, rechtspraak en preventie, met nadruk op bescherming van slachtoffers, bestrijding van georganiseerde misdaad en digitale criminaliteit. Ze kiezen voor effectieve, herstelgerichte straffen en onafhankelijke rechtspraak, en willen discriminatie en online misdaad hard aanpakken. Hun visie is een rechtvaardige, inclusieve samenleving waarin iedereen zich veilig voelt, met een sterke rechtsstaat als fundament.
Investeren in politie, rechtspraak en preventie
GroenLinks-PvdA wil de capaciteit van politie en rechterlijke macht structureel verhogen, met meer wijkagenten en gespecialiseerde rechercheurs. Ze leggen nadruk op preventie, leefbare wijken en het betrekken van de gemeenschap om veiligheid te vergroten.
“We verhogen de capaciteit van de politie en zorgen voor leefbare wijken waar mensen op elkaar letten.”
“Om recht te doen versterken we onze rechterlijke macht, zorgen we voor effectieve straffen en krijgen slachtoffers meer ruimte.”
“We investeren in de Nationale Politie. Er komen meer wijkagenten, gespecialiseerde rechercheurs en we stimuleren zij-instromers en vrijwilligers die de politie willen versterken.”
Hardere aanpak georganiseerde en digitale misdaad
De partij wil georganiseerde misdaad, witwassen en cybercrime krachtig bestrijden door meer samenwerking, financiële expertise en technologische middelen. Ook wordt online criminaliteit als ‘high impact crime’ behandeld.
“Om criminele organisaties keihard aan te pakken investeren we in kennis, capaciteit en samenwerking bij het OM, de politie en rechters.”
“We investeren in recherchecapaciteit op cybercrime, witwassen en corruptie.”
“Online criminaliteit moet als ‘high impact crime’ kunnen worden geclassificeerd en behandeld.”
Effectieve, herstelgerichte en proportionele straffen
GroenLinks-PvdA kiest voor zinvolle straffen, herstelrecht en het vermijden van minimumstraffen. Ze willen dat rechters vrijheid houden in het bepalen van de strafmaat en zetten in op alternatieven zoals taakstraffen en elektronische detentie.
“Rechters moeten vrijheid hebben bij het bepalen van de strafmaat. Daarbij stelt de politiek de maximumstraf vast. Met het vastleggen van minimumstraffen of een verbod op een taakstraf gaat de politiek op de stoel van de rechter zitten. Dit is ongepast.”
“We gaan bij kortdurende gevangenisstraffen waar mogelijk gebruikmaken van taakstraffen, elektronische detentie (enkelbanden) en andere herstelgerichte interventies.”
“Met herstelrecht kunnen slachtoffer en dader onder professionele begeleiding werken aan het herstellen van de materiële of immateriële schade die het slachtoffer van een misdrijf is aangedaan.”
Bescherming en versterking van slachtoffers en kwetsbare groepen
De partij wil slachtoffers meer rechten en nazorg bieden, met speciale aandacht voor zedendelicten, stalking, femicide en huiselijk geweld. Ze investeren in zedenpolitie en cold case-aanpak.
“We zetten in op betere opsporing en vervolging van zedendelicten, met speciale aandacht voor de positie van slachtoffers. We investeren in de zedenpolitie.”
“Stalking maken we volwaardig strafbaar zonder dat eerst aangifte nodig is. Psychisch geweld en niet-fatale verwurging worden een apart strafbaar feit.”
“We investeren in een aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling gericht op het voorkomen, vroeg signaleren en verbeteren van hulp en het bieden van goede nazorg.”
Versterken van de rechtsstaat en toegang tot het recht
GroenLinks-PvdA wil een onafhankelijke rechtspraak, betere rechtsbescherming en laagdrempelige toegang tot juridische hulp voor iedereen, ongeacht inkomen.
“Iedereen heeft toegang tot het recht. Ongeacht de dikte van je portemonnee. We investeren in de sociale advocatuur zodat iedereen toegang heeft tot een advocaat.”
“Toegang tot het recht moet gegarandeerd zijn voor iedereen, met een onafhankelijke rechtspraak die stevig staat.”
Aanpak discriminatie, haat en extremisme
De partij pakt discriminatie, racisme en haatmisdrijven hard aan, zowel offline als online, en wil preventie en dialoog bevorderen.
“We strijden daarom tegen alle vormen van discriminatie, seksisme en geweld tegen vrouwen, waaronder femicide.”
“We treden hard op tegen racistische en discriminerende spreekkoren.”
Nationale veiligheid en digitale weerbaarheid
GroenLinks-PvdA wil nationale veiligheidsdiensten beter laten samenwerken en investeren in cyberveiligheid en bescherming van persoonsgegevens.
“Om de werking van die diensten in onderlinge samenhang vast te leggen komt er een Nationale veiligheidswet.”
“De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen.”
FVD stelt veiligheid centraal als voorwaarde voor vrijheid en pleit voor een harde, consequente aanpak van criminaliteit, met meer politie, zwaardere straffen en minder bureaucratie. Ze willen het legaliteitsbeginsel invoeren, minimumstraffen voor gewelds- en zedendelicten, en het intrekken van de nationaliteit bij zware misdrijven. Daarnaast benadrukt FVD het belang van privacybescherming en verzet zich tegen digitale surveillance.
Invoering legaliteitsbeginsel en harde aanpak criminaliteit
FVD wil het opportuniteitsbeginsel vervangen door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel wordt vervolgd. Ze pleiten voor meer politiecapaciteit, hogere salarissen, heropening van politiebureaus en zwaardere straffen, met speciale aandacht voor recidivisten en georganiseerde misdaad. Dit moet leiden tot een hogere pakkans en een duidelijk signaal dat criminaliteit niet loont.
“We vervangen het opportuniteitsbeginsel door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel in behandeling wordt genomen en vervolgd.”
“We verhogen het salaris van agenten en andere politiemensen, zodat het weer aantrekkelijk wordt om te werken bij de opsporingsdiensten.”
“We heropenen gesloten politiebureaus in wijken en dorpen, zodat burgers laagdrempelig contact kunnen hebben met de politie.”
“Zwaardere straffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en recidivisten eerder vastzetten, zodat misdadigers weten dat criminaliteit écht consequenties heeft.”
“We zetten veelplegers al na drie misdrijven in twee jaar in een ISD-traject (nu tien misdrijven in vijf jaar), zodat zij sneller uit de samenleving worden gehaald.”
Minimumstraffen en denaturalisatie bij zware misdrijven
FVD wil minimumstraffen invoeren voor gewelds- en zedendelicten, waarbij rechters alleen bij hoge uitzondering mogen afwijken. Ook willen ze de Nederlandse nationaliteit intrekken van dubbele paspoorthouders bij ernstige misdrijven en criminele asielzoekers direct uitzetten.
“We voeren minimumstraffen in voor ernstige gewelds- en zedendelicten, zodat rechters alleen met goede motivatie kunnen afwijken.”
“We trekken de nationaliteit in van dubbele paspoorthouders bij ernstige misdrijven en zetten criminele asielzoekers direct uit, zodat Nederland veiliger wordt.”
Extra bescherming voor politie, hulpverleners en slachtoffers
FVD wil geweld tegen hulpverleners extra zwaar bestraffen, bodycams standaard invoeren voor agenten, en schade en handhavingskosten verhalen op daders in plaats van op de belastingbetaler.
“We straffen geweld tegen hulpverleners extra zwaar, zodat zorgmedewerkers en agenten altijd veilig hun werk kunnen doen.”
“We rusten agenten standaard uit met bodycams, zodat zij beschermd zijn tegen valse beschuldigingen.”
“We verhalen de schade en handhavingskosten op daders, zodat niet de belastingbetaler maar de veroorzaker betaalt.”
Privacybescherming en verzet tegen digitale surveillance
FVD koppelt veiligheid aan vrijheid en privacy, en verzet zich tegen digitale surveillance, de Sleepwet, Digital ID en verplichte identiteitskoppeling aan online accounts. Ze willen het briefgeheim uitbreiden naar digitale communicatie en anonimiteit op internet waarborgen.
“We verzetten ons tegen digitale surveillance, zoals de Sleepwet of Digital ID, en beschermen vrije meningsuiting met een anti-censuurwet.”
“Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
Drugsbeleid: legalisering softdrugs, strenger tegen harddrugs
FVD wil de hele keten van softdrugs legaliseren, regelgeving voor partydrugs versoepelen, maar het verbod op gevaarlijke harddrugs juist aanscherpen. Ze leggen nadruk op preventie, bescherming van minderjarigen en zware bestraffing van drugsgerelateerde overlast.
“We legaliseren de hele keten van softdrugs — van productie tot verkoop — zodat deze veilig en gecontroleerd kan worden aangeboden en criminaliteit wordt teruggedrongen.”
“We versoepelen de regelgeving rondom partydrugs, zodat verantwoord gebruik onder veilige omstandigheden mogelijk is.”
“We handhaven en verscherpen het verbod op gevaarlijke harddrugs zoals heroïne en fentanyl, zodat deze middelen geen kans krijgen in onze samenleving.”
“We houden alle vormen van drugs weg bij minderjarigen, zodat jongeren beschermd blijven tegen de risico’s van drugsgebruik.”
De PVV wil fors hardere maatregelen op het gebied van veiligheid en justitie, met nadruk op strengere straffen, meer politie-inzet en het uitzetten van criminele vreemdelingen. De partij pleit voor een zerotolerancebeleid, het afschaffen van TBS, het versoberen van het gevangenisregime en het beperken van rechten voor gedetineerden. De kern van hun visie is dat veiligheid voor Nederlanders voorop staat, waarbij criminaliteit – vooral door niet-Nederlanders – keihard wordt aangepakt.
Strengere straffen en zerotolerancebeleid
De PVV wil criminelen sneller en harder straffen, met nadruk op gevangenisstraffen in plaats van taakstraffen of TBS. Het opportuniteitsbeginsel wordt afgeschaft voor zeden- en zware geweldsmisdrijven, en er komt een digitale schandpaal voor daders. Het gevangenisregime wordt versoberd en privileges worden afgeschaft.
“Wij willen een zerotoleranceaanpak. Dat betekent: criminelen opsporen, oppakken, vastzetten en keihard straffen. Geen onzinnige taakstraffen, geen tbs, maar de bak in.”
“Levenslange gevangenisstraf weer echt levenslang”
“Digitale schandpaal voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven”
“Afschaffen TBS”
“Het gevangenisregime flink versoberen, het beklagrecht afschaffen en standaard meer gevangen in één cel stoppen. Ook maken een einde aan privileges zoals spelcomputers en televisies in cellen. Gevangenen moeten een uniform dragen en minstens 40 uur per week werken.”
“Afschaffen opportuniteitsbeginsel voor zeden- en zware geweldsmisdrijven”
Meer politie-inzet en gezag op straat
De partij wil fors meer politie op straat, vooral in probleemwijken, en geeft de politie meer gezag. Er komen 10.000 extra agenten en waar nodig kan het leger worden ingezet tegen straatterroristen.
“Er komt fors meer blauw op straat, met name in probleemwijken. Wij willen 10.000 extra agenten. Onze dienders krijgen het gezag in de samenleving terug; de politie wordt weer de baas op straat.”
“10.000 extra politieagenten – zichtbaar op straat, met name in probleemwijken”
“Zerotolerance voor straattuig; waar nodig het leger inzetten tegen straatterroristen”
Uitzetten en denaturaliseren van criminele vreemdelingen
De PVV wil dat vreemdelingen en mensen met een dubbele nationaliteit die veroordeeld zijn voor (ernstige) misdrijven, na het uitzitten van hun straf direct worden uitgezet of gedenaturaliseerd.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Mensen met een dubbele nationaliteit die zijn veroordeeld voor één ernstig misdrijf, worden na het uitzitten van de straf gedenaturaliseerd en moeten Nederland verlaten”
Hardere aanpak van specifieke groepen en misdrijven
De partij richt zich expliciet op de aanpak van overlast door (allochtone) jongeren, georganiseerde criminaliteit, en stelt strengere straffen voor geweld tegen hulpverleners en verkoop van drugs aan minderjarigen.
“De PVV gaat korte metten maken met de criminaliteit en overlast van groepen veelal allochtone jongeren.”
“Iedereen die hulpverleners het werken onmogelijk maakt of geweld tegen hen gebruikt, wordt dubbel zo hard gestraft.”
“De verkoop van drugs aan minderjarigen wordt dubbel zo zwaar gestraft”
Legaliseren pepperspray en preventief fouilleren
De PVV wil het gebruik van pepperspray vanaf 18 jaar legaliseren en preventief fouilleren mogelijk maken om burgers, met name vrouwen, beter te beschermen.
D66 ziet veiligheid als voorwaarde voor vrijheid en kiest voor een preventieve, mensgerichte aanpak van onveiligheid, met nadruk op samenwerking tussen politie, zorg en onderwijs. Ze willen investeren in wijkagenten, digitale opsporing, snellere rechtspraak, strengere aanpak van georganiseerde criminaliteit, en betere bescherming van slachtoffers en publieke functionarissen. D66 pleit voor een weerbare rechtsstaat, laagdrempelige rechtsbijstand, en het altijd naleven van (internationaal) recht.
Politie en preventie centraal in de wijk
D66 wil de politie meer in de samenleving laten staan, met nadruk op preventie, wijkagenten en digitale opsporing. Ze willen minder inzet op kleine vergrijpen en meer samenwerking tussen school, zorg en politie om problemen bij de bron aan te pakken.
“D66 kiest voor een politie die midden in de samenleving staat. De wijkagent krijgt weer tijd en ruimte om mensen te kennen, problemen te voorkomen én gezag in de buurt op te bouwen. We verlichten werk door meer te investeren in digitale opsporing en minder inzet op kleine vergrijpen.”
“D66 pakt onveiligheid aan bij de bron: met preventie waar het kan, slim straffen waar het moet. Met agenten in de wijk en samenwerking tussen school, zorg en politie.”
Snellere en menselijkere rechtspraak en rechtsbijstand
D66 wil dat iedereen toegang heeft tot recht, ongeacht inkomen, en investeert in sociale advocatuur. Ze willen de doorlooptijden tussen aangifte en uitspraak drastisch verkorten en rechters meer mogelijkheden geven voor alternatieve straffen.
“In een democratische rechtsstaat moet iedereen recht kunnen halen, ongeacht inkomen of maatschappelijke positie. Dat is nu te vaak niet het geval. Mensen in kwetsbare wijken moeten met juridische problemen eenvoudig en dichtbij hulp kunnen krijgen.”
“Als een gang naar de rechter nodig is, zorgen we voor laagdrempelige en goede rechtsbijstand. Sociale advocatuur krijgt daarom meer budget.”
“Tussen een aangifte bij de politie en uitspraak door de rechter zit te veel tijd. Daarom verminderen we doorlooptijden drastisch, zodat slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen en daders sneller hun straf.”
“D66 kiest voor slimmer straffen. Korte celstraffen – driekwart van de detenties duurt korter dan drie maanden – maken vaak meer kapot dan de straf rechtvaardigt. Daarom bieden we rechters de mogelijkheid om te kiezen voor langere taakstraffen of elektronische detentie.”
Strengere aanpak georganiseerde criminaliteit en cybercrime
D66 wil georganiseerde drugscriminaliteit stevig aanpakken, investeren in opsporingscapaciteit, en crimineel geld terug laten vloeien naar getroffen wijken. Ze willen expertise bij politie en justitie versterken, vooral op cybercrime en geldstromen, en Europol meer bevoegdheden geven.
“Georganiseerde drugscriminaliteit pakken we stevig aan. Aan de ene kant bestrijden we drugssmokkel in de havens beter en treden we hard op tegen extreem geweld, zoals explosies en liquidaties. Aan de andere kant reguleren we cannabis volledig. Zo halen we het verdienmodel weg bij criminelen. Er komt meer capaciteit in de opsporing.”
“We pakken criminelen waar het pijn doet. We versterken expertise bij politie en justitie over cybercriminaliteit en criminele geldstromen. Afgepakt crimineel geld vloeit terug naar wijken die het hardst worden geraakt. En omdat criminelen geen grenzen kennen, krijgen Europol en het Europees Openbaar Ministerie eigen opsporingsbevoegdheden.”
Betere bescherming van slachtoffers en publieke functionarissen
D66 wil dat bedreiging van publieke functionarissen (zoals agenten, zorgmedewerkers, journalisten, rechters, politici) prioriteit krijgt, met anonieme aangifte en betere bescherming. Ze willen ook een actieplan tegen (online) haat en bedreigingen, vooral richting vrouwelijke politici.
“Bedreiging van agenten, zorgmedewerkers, journalisten, rechters, politici en anderen met een publieke taak is onacceptabel. Aangifte kan voortaan anoniem en krijgt prioriteit. Ernstig bedreigden krijgen betere overheidsbescherming met meer ruimte voor maatwerk en inspraak.”
“We willen een actieplan om de grote hoeveelheid (online) haat en bedreigingen tegen vrouwelijke politici, van gemeenteraad tot Tweede Kamer, tegen te gaan.”
Investeren in expertise en preventie bij geweld en discriminatie
D66 investeert in expertise bij (zeden)politie en zorg om geweld en seksueel geweld te herkennen en te voorkomen, met nadruk op preventie, training en maatschappelijke bewustwording. Ze willen extra beveiligingsmaatregelen voor kwetsbare groepen en een verbod op conversiehandelingen.
“We investeren in expertise bij de (zeden)politie en in de zorg, zodat signalen van geweld achter de voordeur en seksueel geweld herkend en serieus worden genomen, daders worden gestopt en slachtoffers op tijd hulp krijgen. Femicide moet worden voorkomen.”
“Haat en geweld tegen mensen vanwege hun geloof, afkomst, seksuele oriëntatie of genderidentiteit neemt toe. Dat moet stoppen. We investeren in gespecialiseerde rechercheurs, betere training bij de politie en diversiteitsnetwerken, zoals Roze in Blauw, het Joods Politienetwerk en het Landelijk Caribisch Netwerk. We nemen extra beveiligingsmaatregelen waar dat nodig is, zoals bij moskeeën en synagogen.”
“D66 wil een verbod op conversiehandelingen. Niemand mag gedwongen worden om te proberen diens seksuele oriëntatie of genderidentiteit te veranderen.”
Onafhankelijke en weerbare rechtsstaat, altijd internationaal recht naleven
D66 wil een striktere scheiding van machten, minder politieke invloed op rechterlijke macht en OM, en verdedigt het internationaal recht zonder uitzonderingen.
“Een weerbare rechtsstaat heeft een striktere scheiding van machten nodig. We beperken de mogelijkheden van de politiek om de rechterlijke macht en het Openbaar Ministerie oneigenlijk te beïnvloeden.”
“Voor D66 is het internationaal recht geen keuzemenu. We verdedigen dat altijd in woord en daad.”
De VVD stelt veiligheid en justitie centraal als fundamenten voor vrijheid en een sterke samenleving. Ze willen fors investeren in politie, justitie en inlichtingendiensten, strenger optreden tegen criminaliteit en georganiseerde misdaad, en minimumstraffen invoeren voor recidivisten. De partij kiest voor harde maatregelen tegen geweld, meer digitale opsporing, en een effectievere strafrechtketen, met bijzondere aandacht voor bescherming van slachtoffers en het versterken van de rechtsstaat.
Fors investeren in politie, justitie en inlichtingendiensten
De VVD wil de capaciteit, uitrusting en bevoegdheden van politie en veiligheidsdiensten uitbreiden om criminaliteit en nieuwe dreigingen effectief te bestrijden. Dit moet zorgen voor meer veiligheid op straat, betere opsporing en een weerbare samenleving.
“We investeren in de nationale politie en zorgen ervoor dat onze agenten over voldoende uitrusting en opsporingsbevoegdheden beschikken.”
“We moeten meer investeren in onze veiligheids- en inlichtingendiensten. Het is van belang dat onze diensten beschikken over voldoende wettelijke bevoegdheden.”
“We breiden de uitrusting van gewelds- en verdedigingsmiddelen van de Mobiele Eenheid uit en zorgen ervoor dat de politie over voldoende opsporingsbevoegdheden beschikt, zoals het undercover mee kunnen kijken in (besloten) online groepen.”
Hardere aanpak van georganiseerde misdaad en recidive
De partij kiest voor een harde lijn tegen zware criminaliteit, met uitbreiding van de kroongetuigenregeling, minimumstraffen voor recidivisten en het ontmantelen van criminele netwerken naar Italiaans voorbeeld.
“We zetten naar voorbeeld van de Italiaanse anti-maffia aanpak in op het stap voor stap ontmantelen van criminele netwerken en hun criminele verdienmodellen.”
“We breiden de kroongetuigenregeling uit.”
“In lijn met landen om ons heen zoals Duitsland, zijn wij voorstander van minimumstraffen voor recidivisten.”
Strengere straffen en effectievere strafrechtketen
De VVD wil hogere straffen voor geweld tegen hulpverleners, meer ruimte voor rechters om straffen op te tellen, en een snellere, effectievere afhandeling van zaken door digitalisering en inzet van AI.
“Er komt een taakstrafverbod voor alle daders die geweld plegen tegen politie en hulpverleners. Wie hen fysiek belaagt, krijgt voortaan altijd een gevangenisstraf.”
“We passen deze regel aan zodat de rechter meer ruimte krijgt om bij deze zaken een straf op te leggen die past bij de ernst van de gepleegde delicten.”
“Samenwerking tussen organisaties in de strafrechtketen moet worden verbeterd met gebruik van digitalisering en artificiële intelligentie.”
Meer bescherming en rechten voor slachtoffers
De partij wil dat slachtoffers beter worden gehoord en ondersteund, met snellere procedures en meer aandacht voor hun positie in het strafproces.
“We zorgen ervoor dat slachtoffers van misdrijven en hun nabestaanden door alle betrokken professionals altijd met respect, zorgvuldigheid en aandacht worden behandeld en dat hun positie tijdens en na het strafproces wordt verbeterd.”
Strengere aanpak jeugdcriminaliteit en heropvoeding
De VVD pleit voor hogere straffen voor ernstige jeugdcriminaliteit, heropvoedprogramma’s en meer ouderbetrokkenheid om jongeren uit de criminaliteit te houden.
“De maximale straffen gaan omhoog en rechters krijgen meer ruimte om het volwassenenstrafrecht toe te passen op zestien- en zeventienjarigen die zeer ernstige gewelds- of zedenmisdrijven plegen.”
“We brengen jonge criminelen weer verantwoordelijkheid, discipline en respect bij door deelname aan een heropvoedprogramma van Justitie in samenwerking met gemeenten, politie en defensie-veteranen.”
Meer digitale en technologische opsporing
De VVD wil moderne technologie, zoals AI en gezichtsherkenning, inzetten voor opsporing en preventie van criminaliteit, en pleit voor betere informatiedeling tussen instanties.
“Ook moeten we moderne ontwikkelingen die behulpzaam zijn bij de opsporing, zoals AI, zoveel mogelijk doorontwikkelen.”
“We verbeteren de mogelijkheden voor publieke en private instanties om informatie te delen met het oog op de aanpak van ondermijning en het voorkomen van (online) fraude.”
“Daartoe moderniseren we de wet op de openbare manifestaties en zetten we camera’s met gezichtsherkenning in.”
Het CDA zet sterk in op een harde aanpak van zware criminaliteit, drugs en ondermijning, met meer capaciteit voor politie en justitie, strengere straffen en het afpakken van crimineel vermogen. Tegelijkertijd wil het CDA de rechtsstaat versterken door de onafhankelijkheid van de rechtspraak te vergroten en de toegang tot het recht te verbeteren. De partij benadrukt het belang van een weerbare samenleving waarin burgers, overheid en hulpverleners samen verantwoordelijkheid nemen voor veiligheid.
Harde aanpak georganiseerde criminaliteit, drugs en ondermijning
Het CDA wil georganiseerde misdaad, drugscriminaliteit en ondermijning krachtig bestrijden door meer opsporings- en vervolgingscapaciteit, strengere straffen, het afpakken van crimineel vermogen en preventiecampagnes. De partij ziet drugsgebruik als directe bijdrage aan criminaliteit en wil bewustwording vergroten.
“We zetten hard in op de bestrijding van zware georganiseerde criminaliteit, waaronder liquidaties, bedreiging, omkoping en sluipende corruptie.”
“We pleiten voor een ambitieus meerjarenprogramma – een zogenaamd ‘Deltaplan’ – om georganiseerde ondermijnende criminaliteit substantieel terug te dringen. Dit plan omvat onder andere een verhoging van opspoor- en vervolgingscapaciteit, de versterking van sociale weerbaarheid in kwetsbare wijken, het aanspreken van risicovolle sectoren (zoals de makelaardij, de advocatuur, het notariaat, vakantieparken, festivalorganisaties, handel in en promotie van cryptovaluta en transportbedrijven), én bewustwordingscampagnes zoals ‘Kijk niet weg’ en ‘Zeg “nee” tegen drugs’.”
“Crimineel verdiend vermogen pakken we af, ook zonder voorafgaande veroordeling. Dit geld moet worden geïnvesteerd in de wijken die onder deze criminaliteit hebben geleden.”
“Iedereen die harddrugs gebruikt, faciliteert een gewelddadige drugswereld waarin liquidaties, berovingen en bedreigingen niet worden geschuwd. We willen een landelijke campagne in lijn met de Rotterdamse campagne ‘Jouw lijntje, zijn liquidatie’, met extra aandacht voor studenten.”
Versterken onafhankelijkheid en toegankelijkheid van de rechtsstaat
Het CDA wil de rechtsstaat versterken door de onafhankelijkheid van de rechtspraak te vergroten en de toegang tot het recht te verbeteren, onder andere door alternatieve geschilbeslechting en het versterken van de sociale advocatuur.
“We nemen maatregelen om de onafhankelijke rechtsstaat te versterken. De navelstreng tussen de minister van Justitie en Veiligheid en de Raad voor de Rechtspraak moet worden doorgeknipt, omdat de huidige benoemingsprocedure, begrotingssystematiek, aanwijzings- en vernietigingsbevoegdheden te vatbaar zijn voor politieke beïnvloeding.”
“Toegang tot het recht raakt de kern van onze democratische rechtsstaat. We zetten in op alternatieve vormen van geschilbeslechting waar dat kan (zoals mediation), en zetten in op het voorkomen van doorprocederen. We continueren de extra investering die is gedaan in het versterken van de sociale advocatuur, gedifferentieerde tarieven naar inkomen, en zetten in op duurzame versterking van de sociale advocatuur in lijn van de commissie-Van der Meer II.”
Meer politie-inzet en bescherming hulpverleners
Het CDA wil de politie-inzet op straat vergroten, de positie van de wijkagent versterken en hulpverleners beter beschermen, onder andere door bodycams voor boa’s en aandacht voor PTSS.
“Samen met de politie, boa’s en wijkagenten vergroten we de politie-inzet op straat. Alle boa’s moeten standaard worden uitgerust met bodycams, waardoor beelden van strafbare delicten direct als bewijs kunnen dienen in de rechtszaal.”
“We willen meer aandacht voor posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij hulpverleners, zodat zij toegang tot de juiste gespecialiseerde hulp en behandeling krijgen.”
Slimmere en strengere straffen, bescherming slachtoffers
Het CDA wil de rechter meer mogelijkheden geven om straffen op maat op te leggen, investeert in extra celcapaciteit, en stelt de enkelband als volwaardige hoofdstraf voor. Er is extra aandacht voor bescherming van slachtoffers en een stevige aanpak van geweld, intimidatie en femicide.
“We investeren in extra celcapaciteit.”
“We willen dat de rechter meer mogelijkheden krijgt om slimmer te straffen. Wij zien de enkelband als volwaardige straf en introduceren dit als mogelijkheid voor de rechter om het als hoofdstraf op te leggen.”
“We treden streng op tegen elke vorm van geweld en intimidatie.”
“We willen een Nationaal Actieplan in lijn met de campagne ‘Wij eisen de nacht op, laat vrouwen veilig thuiskomen’. Met een stevige aanpak van femicide, met vergroot bewustzijn van schadelijke opvattingen en aandacht voor het herkennen van rode vlaggen die kunnen leiden tot geweld, bedreiging en intimidatie.”
Actieve rol samenleving en preventie
Het CDA benadrukt het belang van een weerbare samenleving waarin burgers, overheid en organisaties samen verantwoordelijkheid nemen voor veiligheid, onder andere via buurtcrisisteams en preventieprogramma’s.
“De Rijksoverheid, lokale overheden en veiligheidsregio’s zetten samen buurtcrisisteams op van burgers die bij rampen en crises kunnen worden ingezet, gericht op het vergroten van de weerbaarheid. We betrekken de hele samenleving bij veiligheid en crisisbeheersing.”
“We zetten het programma ‘Preventie met Gezag’ – dat helpt jongeren die in de criminaliteit dreigen te belanden of al vastzitten – structureel voort en breiden het uit, ook voor kleinere gemeentes rond grote steden.”
NSC wil de veiligheid en het functioneren van de rechtsstaat versterken door te investeren in de strafrechtketen, georganiseerde criminaliteit hard aan te pakken en meer nadruk te leggen op preventie en maatwerk in straffen. Ze pleiten voor alternatieven voor korte celstraffen, meer capaciteit bij politie en justitie, en het maatschappelijk herbestemmen van crimineel vermogen. Hun visie is gericht op een mensgerichte, effectieve en rechtvaardige aanpak van criminaliteit, met oog voor slachtoffers en het voorkomen van recidive.
Investeren in strafrechtketen en capaciteit
NSC ziet een vastgelopen strafrechtketen als groot probleem en wil investeren in meer capaciteit en structurele samenwerking tussen ketenpartners. Dit moet leiden tot snellere doorlooptijden, minder recidive en een rechtvaardiger systeem.
“Investeren in strafrechtketen om de samenleving veiliger te maken. Doel: verkorting van de doorlooptijd.”
“Er moet worden geïnvesteerd in meer capaciteit in de gehele keten. Daarbij moeten de politie, het Openbaar Ministerie, de rechtspraak en de Reclassering kunnen rekenen op een meerjarige financiële zekerheid, zodat niet hoeft te worden bezuinigd op personeel.”
Alternatieven voor korte celstraffen en meer maatwerk
NSC stelt dat korte gevangenisstraffen bij lichte vergrijpen averechts werken en pleit voor alternatieven zoals elektronische thuisdetentie en meer mogelijkheden voor rechters om maatwerk te leveren.
“Alternatieven, zoals elektronische thuisdetentie, halveren die kans. Daarom willen we dat rechters hier vaker gebruik van kunnen maken.”
“We werken aan een wetsvoorstel dat de strafrechter meer mogelijkheden tot maatwerk biedt, zoals hogere taakstraffen en de mogelijkheid tot elektronische thuisdetentie in plaats van gevangenisstraf.”
“We willen geen wettelijke taakstrafverboden.”
Harde aanpak georganiseerde criminaliteit en afpakken crimineel geld
NSC wil de slagkracht van politie en justitie vergroten tegen zware georganiseerde criminaliteit, met nadruk op het doorbreken van criminele verdienmodellen en het maatschappelijk inzetten van afgepakt vermogen.
“We willen de slagkracht van politie en justitie vergroten zodat zij in staat worden gesteld om de zware georganiseerde criminaliteit grondig aan te pakken, zowel lokaal, nationaal als internationaal.”
“Het doorbreken van het criminele verdienmodel en het afpakken van crimineel geld moet een speerpunt zijn van het beleid.”
“We zijn voorstander van het maatschappelijk herbestemmen van afgepakt crimineel vermogen.”
Meer aandacht voor slachtoffers en mediation
NSC vindt dat slachtoffers beter gehoord moeten worden en wil mediation en herstelbemiddeling een grotere rol geven in het strafproces.
Strengere aanpak digitale criminaliteit en cybercrime
NSC erkent de groei van digitale criminaliteit en wil investeren in cybercapaciteit, digitale opsporing en snellere schadevergoeding.
Kritisch op OM-strafbeschikkingen, rechter bepaalt straf
NSC is kritisch op het opleggen van straffen buiten de rechter om en wil dat alleen de rechter in principe de straf bepaalt.
“We zijn daarom zeer kritisch op de praktijk waarbij het Openbaar Ministerie zaken afdoet via strafbeschikkingen (en een straf wordt opgelegd buiten de rechter om).”
“In een democratische rechtsstaat bepaalt in beginsel alleen de rechter welke straf passend is en het beste effect heeft op de dader en de samenleving.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest op het gebied van veiligheid en justitie voor een rechtvaardige, preventieve en mensgerichte benadering, met nadruk op herstel, gelijke behandeling en het aanpakken van onderliggende oorzaken van criminaliteit. Ze willen korte gevangenisstraffen ontmoedigen, investeren in reclassering en preventie, privacy en rechtsbescherming versterken, en discriminatie en seksueel geweld krachtig bestrijden. Hun visie is gericht op het vergroten van kansengelijkheid, het beschermen van grondrechten en het waarborgen van menselijke waardigheid binnen het justitiële systeem.
Strafrecht gericht op herstel en preventie
De PvdD wil het strafrecht hervormen door korte gevangenisstraffen te ontmoedigen en te kiezen voor niet-vrijheidsbenemende straffen, met meer nadruk op reclassering en het wegnemen van oorzaken van criminaliteit. Dit moet recidive verminderen en bijdragen aan een rechtvaardige samenleving.
“We hervormen het strafrecht met het oog op herstel en preventie. Korte gevangenisstraffen worden ontmoedigd, omdat ze leiden tot meer recidive. Rechters motiveren voortaan expliciet wanneer ze toch zo’n straf opleggen. Niet-vrijheidsbenemende straffen zoals taakstraffen en elektronische detentie worden uitgebreid en beter benut.”
“We versterken de reclassering om mensen na een veroordeling op een passend spoor van onderwijs, werk, huisvesting en zorg te zetten. Deze basisvoorwaarden zijn cruciaal om herhaling van strafbare feiten te voorkomen.”
Investeren in preventie en kansengelijkheid
De partij ziet het voorkomen van criminaliteit als prioriteit en wil investeren in kansengelijkheid, ondersteuning van risicogroepen en wijkveiligheid om zo criminaliteit bij de bron aan te pakken.
“Het voorkomen van criminaliteit wordt een prioriteit. Er wordt daarom geïnvesteerd in kansengelijkheid en aandacht voor de oorzaken van criminaliteit. Lokale overheden krijgen meer budget voor gerichte ondersteuning aan ouders met kinderen die dreigen af te glijden, bij voorkeur door professionals in wie de jongeren in kwestie zich kunnen herkennen.”
“Daarvoor is het nodig om te investeren in kansengelijkheid, wijkveiligheid en een menselijke benadering in de hulpverlening.”
Aanpak georganiseerde misdaad, ondermijning en milieucriminaliteit
De PvdD wil extra capaciteit bij politie en justitie voor het bestrijden van ondermijning, georganiseerde misdaad, witwassen, fraude en milieucriminaliteit, met bijzondere aandacht voor dierenwelzijn.
“We pakken ondermijning – de verwevenheid tussen boven- en onderwereld – landelijk aan. Er komt extra capaciteit bij politie en justitie voor het opsporen van witwassen, fraude en georganiseerde misdaad, waaronder ook milieucriminaliteit en illegale handel in dieren vallen.”
“We hervormen het strafrecht en de politieorganisatie met aandacht voor diversiteit, dierenwelzijn en onafhankelijk toezicht.”
Toegang tot recht en bescherming van grondrechten
De partij wil de toegang tot het recht verbeteren, griffiekosten voor bedrijven verhogen, sociale advocatuur versterken en privacyrechten beschermen, met nadruk op onafhankelijke rechtspraak en het waarborgen van grondrechten.
“We vergroten de toegang tot het recht. Griffiekosten voor grote bedrijven gaan omhoog, zodat mensen met een laag inkomen juist beter beschermd worden. De sociale advocatuur krijgt structureel voldoende tijd en geld.”
“Er komt een sterkere en openbare controle op het functioneren van de veiligheidsdiensten. Daarnaast moet duidelijk worden hoe de privacy van mensen gewaarborgd is in de algoritmes die de diensten gebruiken.”
Privacybescherming en beperking digitale surveillance
De PvdD pleit voor strenge privacybescherming, beperking van digitale surveillance door politie en veiligheidsdiensten, en verbiedt gezichtsherkenning in de openbare ruimte.
“Opsporing- en veiligheidsdiensten mogen geen digitale apparaten binnendringen zonder dat daar een zwaarwichtige, door de rechter getoetste reden voor is. Een sterkere controle op deze diensten is belangrijk. Er komen strengere normen voor het aftappen van telefoons.”
“Camera’s met gezichtsherkenning staan we niet toe in de openbare ruimte, winkels en horeca. Daarnaast komt er een verbod op particuliere camera’s met gezichtsherkenning, zoals slimme deurbellen, in de openbare ruimte.”
Bestrijding van discriminatie en seksueel geweld
De partij wil discriminatie en seksueel geweld krachtig bestrijden, met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen en het strafbaar stellen van groepsbelediging op grond van genderidentiteit.
“Meldingen van discriminatie en geweld worden centraal geanalyseerd. We zorgen ervoor dat aangifte doen bij alle vormen van discriminatie laagdrempeliger wordt en aangifte doen toegankelijker wordt voor slachtoffers.”
“We maken groepsbelediging op grond van genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken strafbaar.”
“Bij politie en justitie komt meer aandacht voor vrouwenmoord (femicide), dat wordt erkend als een aparte vorm van geweld. Femicide wordt stevig aangepakt met gerichte maatregelen.”
“Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld worden bestreden. Bi+, trans en non-binaire personen, neurodivergente personen en mensen met een beperking worden relatief vaak slachtoffer van seksuele intimidatie of geweld.”
BIJ1 wil veiligheid en justitie radicaal anders organiseren door te investeren in collectieve voorzieningen en bestaanszekerheid in plaats van repressie, politie en opsluiting. De partij streeft naar het minimaliseren en uiteindelijk afschaffen van de rol van politie en gevangenissen, legt nadruk op herstelrecht, bestrijdt klassenjustitie en institutioneel racisme, en wil strenge democratische controle op politie en veiligheidsdiensten. Concreet pleit BIJ1 voor legalisering van drugs, afschaffing van repressieve maatregelen, en het beschermen van burgerrechten en privacy.
Politie en gevangenissen minimaliseren en afschaffen
BIJ1 ziet politie en gevangenissen niet als de basis voor veiligheid, maar als bronnen van onderdrukking en geweld. De partij wil investeren in sociale voorzieningen en bestaanszekerheid, zodat de rol van politie en gevangenissen uiteindelijk verdwijnt.
“We streven ernaar dat collectieve voorzieningen zo goed geregeld zijn en het voorkomen van geweld zo goed werkt, dat de politie en gevangenissen zoals we die nu kennen niet meer hoeven te bestaan.”
“De rol van politie en BOA’s in de samenleving wordt geminimaliseerd en zal uiteindelijk verdwijnen. We stoppen met investeren in handhaving, en investeren dat geld in goede collectieve voorzieningen.”
Investeren in collectieve voorzieningen en bestaanszekerheid
Volgens BIJ1 zijn armoede, sociale onzekerheid en maatschappelijke achterstelling belangrijke oorzaken van criminaliteit. De partij wil daarom investeren in onderwijs, inkomen en hulpverlening in plaats van harder straffen.
Strenge democratische controle op politie en veiligheidsdiensten
BIJ1 wil de macht van politie en veiligheidsdiensten drastisch inperken en onder strenge, onafhankelijke democratische controle plaatsen. Geweldsmiddelen en bewapening worden sterk beperkt.
“Van politiecontrole naar controle over de politie.”
“Veiligheidsdiensten (zoals de AIVD en de NCTV) en politie-onderdelen zoals TOOI en ID-WIV, worden ontmanteld. We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt,”
“De basisbewapening van de politie wordt teruggebracht tot pepperspray en een kleine gummiknuppel. BOA’s krijgen geen enkele vorm van bewapening. Politieagenten mogen alleen in uitzonderlijke gevallen wapenstokken, tasers en vuurwapens dragen.”
Bestrijden van klassenjustitie en institutioneel racisme
BIJ1 wil klassenjustitie tegengaan, gratis rechtsbijstand garanderen, boetes inkomensafhankelijk maken en institutioneel racisme binnen justitie onderzoeken.
“Klassenjustitie wordt bestreden. Iedereen heeft recht op goede, gratis en toegankelijke rechtsbijstand van sociale advocaten die eerlijk worden betaald. Boetes worden afgestemd op iemands inkomen en vermogen.”
“Er wordt uitgebreider onderzoek gedaan naar institutioneel racisme binnen het Openbaar Ministerie en het rechterlijke apparaat.”
Legaliseren en reguleren van drugs
De partij wil alle drugs legaliseren en reguleren om veiligheid beter te controleren en mensen met problematiek sneller te helpen.
“Teelt, fabricage, bezit en verkoop van alle drugs wordt gelegaliseerd en gereguleerd. Zo kan veiligheid beter worden gecontroleerd en kunnen mensen met drugsproblematiek eerder worden geholpen.”
Beschermen van burgerrechten en privacy
BIJ1 wil repressieve verplichtingen en verboden afschaffen, privacy beschermen en het recht op demonstratie en vrije meningsuiting versterken.
“Onnodige, repressieve verplichtingen en verboden, zoals de verplichting een ID te kunnen tonen en het verbod op gezichtsbedekkende kleding, worden afgeschaft.”
“Het recht op demonstratie wordt met robuuste wetgeving beschermd tegen de autoritaire heksenjacht door rechtse politici.”
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden.”
Volt wil veiligheid en justitie versterken door te investeren in politie, internationale samenwerking, digitale weerbaarheid en bescherming van de rechtsstaat. De partij kiest voor een mensgerichte aanpak met aandacht voor preventie, betere opleidingen, bescherming van slachtoffers en hulpverleners, en waarborging van grondrechten. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlagen van de werkdruk bij de politie, strengere aanpak van georganiseerde misdaad, structurele financiering van opvang voor slachtoffers, en het versterken van cyberveiligheid en onafhankelijke rechtspraak.
Investeren in politie en verlaging werkdruk
Volt ziet een overbelaste politie die te veel gefocust is op georganiseerde misdaad, waardoor kerntaken en lokale veiligheid onder druk staan. De partij wil investeren in betere opleidingen, meer middelen en een lagere werkdruk, zodat de politie dichter bij de burger staat en effectiever kan optreden.
“We investeren in weerbaarheid en bewustwording bij mensen, bedrijven en overheden. De politie krijgt betere opleidingen en we verlagen de werkdruk. De politie komt dichter bij burgers te staan, offline én online.”
“We moeten investeren in de politiemacht zodat de politie dichter bij mensen staat, zowel fysiek als online. Daarbij zijn goede zorg en middelen voor medewerkers van de politie essentieel en staat interne veiligheid voorop.”
“De huidige politieopleiding sluit niet aan bij de ingewikkelde en onvoorspelbare aard van het politieonderwijs (NLQF/EQF 6), met een vloeiende overgang om de politieorganisatie en -cultuur op de toekomst voor te bereiden.”
Strengere aanpak georganiseerde misdaad en ondermijning
Volt wil georganiseerde misdaad en ondermijning aanpakken door antiwitwasbevoegdheden uit te breiden, meer mogelijkheden voor inbeslagname te creëren en betere gegevensdeling tussen instanties te regelen. De partij pleit voor een herziening van het drugsbeleid met de nadruk op gezondheid en veiligheid.
“Volt wil wet- en regelgeving waarin antiwitwasbevoegdheden worden uitgebreid, waarin er meer mogelijkheden zijn voor inbeslagname en waarin duidelijke afspraken staan over gegevensdeling tussen instanties die ondermijnende criminaliteit aanpakken.”
“We herzien het huidige drugsbeleid. Gezondheid en veiligheid van mensen komen centraal te staan.”
Structurele aanpak en preventie van femicide en geweld tegen vrouwen
Volt erkent femicide als een ernstig maatschappelijk probleem en zet in op preventie, vroegtijdige signalering, samenwerking tussen instanties en structurele financiering van opvang en nazorg voor slachtoffers.
“Femicide is de meest extreme vorm van structureel geweld tegen vrouwen en vraagt om daadkrachtig en samenhangend beleid. Volt zet structureel in op de preventie van (ex-)partnergeweld en bescherming van (potentiële) slachtoffers, met een integrale aanpak als uitgangspunt.”
“Er komt een structurele financiering van opvang en nazorg, zodat vrouwen veilig kunnen vluchten en zelfstandig een nieuw leven kunnen opbouwen.”
Versterken van internationale samenwerking en grensoverschrijdende veiligheid
Volt wil de internationale samenwerking tussen politie en hulpdiensten verbeteren, met focus op operationele behoeften, mensenrechten en bescherming van persoonsgegevens. De partij ondersteunt uitbreiding van samenwerkingsverdragen en betere informatie-uitwisseling.
“We versterken de internationale politiesamenwerking voor de bestrijding van criminaliteit. Internationale politiesamenwerking moet zich focussen op operationele behoeftes, waarbij mensenrechten en bescherming van persoonsgegevens nooit uit het oog verloren mogen worden.”
“Volt wil een EU-breed samenwerkingsverdrag tussen hulpdiensten. Daarbij wordt ondertussen ingezet op het toevoegen van Duitsland aan het huidige politieverdrag.”
Investeren in cyberweerbaarheid en digitale veiligheid
Volt vindt dat Nederland achterloopt op het gebied van cyberweerbaarheid en wil versneld wetgeving implementeren, investeren in ethisch hacken en minder afhankelijk worden van grote techbedrijven. Transparantie, parlementaire controle en bescherming van fundamentele rechten staan centraal.
“Volt pleit voor solide cyberweerbaarheid en digitale veiligheid. Dat is immers essentieel voor een innovatieve, digitale en rechtvaardige samenleving. Nederland digitaliseert razendsnel, maar onze cyberweerbaarheid blijft achter.”
“We zorgen voor een versnelde implementatie van de NIS2-richtlijn. Nederland moet binnen zes maanden concrete wetgeving hebben die organisaties in kritieke sectoren verplicht tot adequate beveiliging.”
Bescherming en versterking van de onafhankelijke rechtsstaat
Volt wil de onafhankelijkheid van de rechtspraak waarborgen door structurele financiering, het instellen van een minimumpercentage van het bbp voor rechtspraak en het versterken van de positie van rechters. Politieke beïnvloeding via financiering moet worden voorkomen.
“Politieke beïnvloeding van de rechtspraak via de portemonnee gaan we voorkomen. Daarom legt Volt wettelijk een minimumpercentage van het bruto binnenlandse product (bbp) vast voor de financiering van onafhankelijke rechtspraak.”
“Volt stelt voor om de onafhankelijkheid van rechters te versterken door de minister van Veiligheid en Justitie te verplichten het advies van de Raad voor de rechtspraak te volgen bij de voordracht tot benoeming van rechters.”
De ChristenUnie zet sterk in op een zichtbare, toegankelijke en rechtvaardige rechtsstaat, met nadruk op nabijheid van politie, bescherming van kwetsbaren en herstel naast vergelding. Ze willen investeren in politiecapaciteit, streng optreden tegen huiselijk geweld en antisemitisme, en zorgen voor toegankelijke rechtsbijstand. Hun visie is dat veiligheid en justitie niet alleen om harde repressie draaien, maar ook om preventie, maatschappelijke weerbaarheid en herstel.
Meer zichtbare en toegankelijke politie
De ChristenUnie vindt dat een sterke, zichtbare en benaderbare politie essentieel is voor veiligheid en het tegengaan van onrecht. Ze willen investeren in politiecapaciteit, meer wijkagenten en ondersteuning voor agenten, met nadruk op preventie en nabijheid in buurten en online.
“Onze samenleving heeft een sterke en professionele politie nodig, die voor iedereen zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar is.”
“De ChristenUnie investeert daarom in de politiecapaciteit, zodat de politie zichtbaar en aanspreekbaar blijft in wijken en dorpen, ook in minder bevolkte gebieden.”
Streng optreden tegen huiselijk geweld, antisemitisme en straatintimidatie
De partij wil de aanpak van huiselijk geweld, eerwraak, femicide en antisemitisme intensiveren, met strengere straffen, betere ondersteuning voor slachtoffers en preventieve maatregelen op straat.
“Daders van huiselijk geweld en eerwraak worden streng gestraft en met begeleiding en therapie willen we spiralen en patronen van geweld, die soms van generatie op generatie worden doorgegeven, doorbreken.”
“Het actieplan Bestrijding Antisemitisme wordt voortgezet en uitgebreid.”
“We onderzoeken of intimiderend groepsgedrag strafbaar gesteld kan worden.”
Toegankelijke rechtsbijstand en rechtspraak voor iedereen
De ChristenUnie benadrukt het belang van toegang tot het recht, met extra financiering voor sociale advocatuur en het waarborgen van een onafhankelijke, betrouwbare rechtspraak.
“Iedereen heeft recht op goede en toegankelijke rechtsbijstand. De overheid draagt meer bij aan de financiering van sociale advocatuur.”
“Het griffierecht mag niet worden ingezet om gaten in de begroting van Justitie en Veiligheid te dichten.”
“Het vraagt ook om een gedragen en stabiele rechtshandhaving en rechtspraak waarin zonder aanzien des persoons recht gedaan wordt.”
Straffen met perspectief en uitvoering van vonnissen
De partij wil dat straffen niet alleen vergeldend zijn, maar ook gericht op resocialisatie en herstel. Ze investeren in meer gevangeniscapaciteit en ondersteunen reclassering en vrijwilligersorganisaties.
“In een rechtsstaat moeten rechterlijke vonnissen worden uitgevoerd. Momenteel gebeurt dat bij kortere gevangenisstraffen niet altijd vanwege het cellentekort. Daarom investeren we in meer en betere gevangenissen.”
“Vanwege de positieve effecten op gedrag en de beperking van de kans op recidive, krijgen gedetineerden waar mogelijk tijdens hun gevangenschap meer verantwoordelijkheid.”
Weerbare rechtsstaat en bescherming van grondrechten
De ChristenUnie ziet de rechtsstaat als hoeder van publieke gerechtigheid en wil deze versterken tegen interne en externe bedreigingen, met nadruk op grondrechten en effectieve rechtshandhaving.
DENK wil een rechtvaardige en mensgerichte benadering van veiligheid en justitie, met nadruk op gelijke behandeling, bestrijding van discriminatie en toegankelijke rechtsbescherming. De partij pleit voor meer wijkagenten, een diverse politie, strengere aanpak van discriminatie en etnisch profileren, en investeringen in sociale advocatuur en preventie van criminaliteit. DENK kiest voor harde maatregelen tegen kindermisbruik en geweld tegen vrouwen, en wil structureel investeren in de bescherming van fundamentele rechten.
Meer wijkagenten en zichtbare politie in de wijk
DENK ziet een sterke, zichtbare en toegankelijke politie als essentieel voor veiligheid, vooral in kwetsbare wijken. Door te investeren in wijkagenten en extra politiecapaciteit wil DENK het vertrouwen in de overheid vergroten en criminaliteit voorkomen.
“Wij willen investeren in meer wijkagenten. In elke wijk komt een vaste wijkagent: herkenbaar, aanspreekbaar en dichtbij. We investeren in extra capaciteit bij de politie, met prioriteit voor kwetsbare wijken.”
Strijd tegen discriminatie en etnisch profileren bij politie en overheid
DENK wil discriminatie en etnisch profileren door politie en overheid hard aanpakken. Dit gebeurt door strengere straffen, het verbieden van afkomstgerelateerde risicomodellen, diversiteitsquota en het toestaan van zichtbare geloofsuitingen bij agenten.
“Wij willen een einde aan etnisch profileren. ‘Ras’ of herkomst mag nooit onderdeel zijn van risicoprofielen bij politie. Agenten die zich onverbeterlijk schuldig maken aan discriminatie worden ontslagen.”
“Wij staan voor meer diversiteitsbeleid bij de politie. De politieorganisatie wordt een afspiegeling van de samenleving door het invoeren van diversiteitsquota. Agenten en boa’s mogen zichtbare geloofsuitingen dragen, zoals een hoofddoek of keppeltje.”
“Beroepsmatige discriminatie door ambtenaren moet zwaarder worden bestraft en risicomodellen met afkomstgerelateerde gegevens worden verboden.”
Investeren in sociale advocatuur en toegankelijke rechtsbescherming
DENK wil de rechtsstaat versterken door structureel te investeren in sociale advocatuur, het verlagen van proceskosten en het versterken van toezichthouders. Zo wordt rechtsbescherming voor iedereen toegankelijker.
“Er moet structureel geïnvesteerd worden in de sociale advocatuur om de uitstroom van sociaal advocaten tegen te gaan.”
“We maken toegang tot de rechter weer betaalbaar door de kosten die mensen moeten maken voor een rechtszaak te verlagen.”
“Toezichthouders die mensen beschermen worden versterkt. Hieronder vallen in ieder geval de Ombudsman en de Autoriteit Persoonsgegevens.”
Zwaardere straffen en meer handhaving bij ernstige misdrijven
DENK kiest voor een harde aanpak van kindermisbruik, geweld tegen vrouwen en rechts-extremisme, met zwaardere straffen, meer opsporingscapaciteit en nationale coördinatie.
“Er komen zwaardere straffen voor pedoseksuelen en er wordt meer geïnvesteerd in opsporingscapaciteit. Het bezitten, verspreiden of verhandelen van kinderporno wordt zwaarder bestraft.”
“Wij willen zero tolerance van geweld tegen vrouwen en femicide. Er komt een Nationaal Coördinator tegen Geweld tegen Vrouwen die een nationaal plan gaat opstellen. Er komen veel zwaardere straffen en er wordt geïnvesteerd in handhaving.”
“Er moet een Nationaal Programma Aanpak Rechts-extremisme komen, gericht op preventie, handhaving en deradicalisering.”
Preventie van criminaliteit en investeren in jongeren
DENK legt nadruk op preventie door te investeren in onderwijs, jongerenwerk en begeleiding, met als doel jongeren op het rechte pad te houden en criminaliteit te voorkomen.
“Wij willen voor het vergroten van de veiligheid inzetten op meer investeringen in het voorkomen van criminaliteit. Door begeleiding en kansen willen wij onze jongeren op het rechte pad houden. We investeren in onderwijs en jongerenwerk. Preventie krijgt structureel meer budget in het veiligheidsbeleid.”
50PLUS wil de veiligheid van vooral ouderen versterken, zowel op straat als online, door meer politie-inzet, strengere straffen voor geweld en betere bescherming van hulpverleners. Digitale weerbaarheid en bescherming tegen oplichting krijgen prioriteit, net als een algemeen vuurwerkverbod en handhaving bij overlastgevende demonstraties. De partij legt nadruk op concrete maatregelen die ouderen beschermen tegen fysieke én digitale dreigingen.
Meer zichtbaar blauw en strengere straffen
50PLUS pleit voor meer politie op straat en strengere straffen voor geweld, met speciale aandacht voor de bescherming van hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers. Dit moet het gevoel van veiligheid bij ouderen vergroten en de maatschappelijke verharding tegengaan.
“Meer zichtbaar blauw op straat.”
“Zware straffen voor plegers van fysiek, verbaal en ook digitaal geweld en agressie tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers.”
“Hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers krijgen niet alleen meer waardering, maar ook meer bescherming.”
Algemeen vuurwerkverbod en handhaving bij overlast
Om overlast en onveiligheid te verminderen, wil 50PLUS een landelijk vuurwerkverbod en strengere handhaving bij demonstraties die opzettelijk overlast veroorzaken. Dit moet bijdragen aan een veiliger leefklimaat, vooral voor kwetsbare groepen.
Digitale veiligheid en bescherming tegen oplichting
De partij ziet digitale veiligheid als urgent en wil investeren in de bescherming van systemen en burgers tegen digitale bedreigingen, met speciale aandacht voor ouderen. Ook wordt ingezet op bescherming tegen oplichting en identiteitsdiefstal.
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
“Bescherming tegen oplichting en bedrog.”
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Slachtofferondersteuning bij geweldsdelicten
50PLUS wil dat slachtoffers van geweldsdelicten niet alleen juridisch, maar ook emotioneel en sociaal ondersteund worden. Dit is bedoeld om de impact van geweld op slachtoffers te verzachten en hun positie te versterken.
“Slachtoffers van geweldsdelicten worden zowel juridisch, emotioneel en sociaal ondersteund.”
Maatregelen tegen vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord
De partij benoemt specifiek de aanpak van vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord als prioriteit, waarmee ze aandacht vraagt voor gendergerelateerd geweld binnen het veiligheidsdomein.
“Maatregelen tegen vrouwenonveiligheid en vrouwenmoord.”
De SP ziet veiligheid en justitie als een sociaal vraagstuk en wil criminaliteit vooral voorkomen door te investeren in preventie, sociale samenhang en toegankelijke rechtspraak. Ze pleiten voor meer wijkagenten, betere financiering van politie, OM en rechtspraak, aanpak van klassenjustitie, inkomensafhankelijke boetes en een rechtvaardige behandeling van alle burgers. De nadruk ligt op een toegankelijke, onafhankelijke en eerlijke rechtsstaat, met speciale aandacht voor preventie, discriminatie en sociale oorzaken van criminaliteit.
Investeren in preventie, wijkagenten en sociale samenhang
De SP stelt dat criminaliteit vooral ontstaat door sociale problemen en een falende overheid, en wil daarom investeren in preventie, jongerenwerk, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten. Ze zien een verbonden samenleving als het fundament voor veiligheid en willen de politie dichtbij en betrokken in de wijk houden.
“Criminaliteit bestrijden we door de problemen van mensen op te lossen en te voorkomen, niet alleen door mensen te vervolgen. Daarom investeren we in preventie, jongerenwerkers, opbouwwerkers, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten.”
“We investeren fors in een politie die dichtbij en betrokken is in de wijk en het dorp. Als je de politie belt, moeten ze snel komen helpen, dat betekent meer agenten en minder bureaucratie.”
Meer capaciteit en middelen voor politie, OM en rechtspraak
De SP wil fors investeren in politie, recherche, Openbaar Ministerie en rechtspraak om aangiften beter te behandelen, onderzoeken af te ronden en werkdruk te verlagen. Ze willen extra rechters aanstellen en zorgen dat ingewikkelde zaken niet blijven liggen.
“Er komt meer capaciteit bij de politie en het Openbaar Ministerie (OM) om aangiften in behandeling te nemen en onderzoeken af te ronden. Voor ingewikkelde zaken, zoals kinderporno, cybercrime, fraude, milieudelicten, mensenhandel en zedendelicten, krijgen politie, OM en rechters meer mensen.”
“Ook de rechtspraak is overbelast en verdient eveneens meer capaciteit. Om de werkdruk bij de zittende mensen te verlagen worden extra rechters aangesteld.”
Aanpak klassenjustitie en institutionele discriminatie
De SP signaleert dat mensen met een lager inkomen, zonder academische opleiding of met een migratieachtergrond zwaarder worden aangepakt door justitie. Ze willen een groot onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie en investeren in sociaal advocaten om het recht toegankelijk te houden.
“Daarom komt er een groot onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie in onze rechtsstaat en opsporing, om zulke verschillen in behandeling tegen te gaan.”
“We verbeteren de toegang tot het recht, dit is een fundament van onze rechtsstaat. Sociaal advocaten zijn onmisbaar voor mensen die geen dure advocaat kunnen betalen. Maar veel sociaal advocaten zijn gestopt met hun belangrijke werk, omdat de overheid te weinig betaalt en te weinig uren vergoed. Daarom investeren we in de sociaal advocatuur.”
Inkomensafhankelijke boetes en aanpak witteboordencriminaliteit
De SP wil dat boetes inkomensafhankelijk worden, zodat rijken niet makkelijker wegkomen en mensen met een laag inkomen niet in armoede raken. Witteboordencriminaliteit wordt harder aangepakt: winsten worden afgepakt en vergunningen ingetrokken.
“Daarom maken we boetes afhankelijk van het inkomen en vermogen dat iemand heeft. Zo voorkomen we dat rijken de wet overtreden zonder daarvan de gevolgen te voelen en voorkomen we dat een parkeerboete mensen met een smalle beurs in de armoede stort.”
“Witteboordencriminelen gaan we voortaan financieel plukken, er wordt niet meer geschikt. Winsten van frauderende bedrijven worden afgepakt, vergunningen worden zo nodig ingetrokken.”
Onafhankelijke rechtspraak en bescherming van grondrechten
De SP wil de rechtspraak volledig onafhankelijk maken van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het demonstratierecht beschermen. Ze zijn tegen nieuwe wetten die de vrijheid van meningsuiting beperken en willen dat de overheid vreedzame demonstraties faciliteert.
“De rechtspraak is een onafhankelijke staatsmacht die een eigen aparte begroting verdient die niet langer onderdeel uitmaakt van de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid.”
“Overheden en politie moeten zich daarom richten op het faciliteren en beschermen van vreedzame demonstraties, met zo min mogelijk beperkingen aan de voorkant.”