Verkiezingsprogramma's 2025 overvat het verkiezingsprogramma van vvd samen
JA21 beschrijft zichzelf als een brede conservatief-liberale partij die zich onderscheidt van partijen als de VVD door te kiezen voor een kleinere overheid, meer directe zeggenschap voor burgers, streng migratiebeleid en het centraal stellen van Nederlandse belangen. Waar de VVD volgens JA21 te veel is meegegaan in links beleid en Europese bemoeienis, wil JA21 concrete rechtse oplossingen bieden op het gebied van veiligheid, economie en nationale soevereiniteit. De partij benadrukt het belang van duidelijke keuzes, minder regeldruk en een overheid die faciliteert in plaats van stuurt.
Kritiek op VVD: Rechts stemmen, links beleid krijgen
JA21 positioneert zich expliciet tegenover de VVD door te stellen dat rechts stemmen in Nederland onder VVD-leiderschap niet tot rechts beleid heeft geleid. Volgens JA21 is er een kloof tussen de rechtse meerderheid in het land en het gevoerde beleid, wat zij willen herstellen met concrete rechtse oplossingen.
“Voorheen stemde Nederland rechts en kreeg er links beleid voor terug. De afgelopen verkiezingen van 2023 stemde Nederland rechts maar kreeg er überhaupt geen beleid voor terug.”
“Met de goede ideeën en de juiste aanpak kunnen de wensen van de rechtse meerderheid in Nederland nog altijd werkelijkheid worden.”
“Als brede conservatief-liberale partij staan wij uniek in het politieke veld. Wij kiezen voor een kleinere overheid, grootse plannen en een open blik, zonder de menselijke maat en ons gemeenschapsgevoel uit het oog te verliezen.”
Kleiner overheid, meer zeggenschap burger
JA21 benadrukt een kleinere, faciliterende overheid en meer directe invloed voor burgers, in tegenstelling tot de VVD die volgens JA21 te veel inzet op centrale sturing en bureaucratie. De partij wil decentralisatie, referenda en minder betutteling.
“Een overheid die zich richt op de kerntaken van veiligheid, publieke voorzieningen, woningbouw en infrastructuur.”
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
“Een faciliterende overheid die zoveel mogelijk ruimte en vrijheid geeft aan werknemers, ondernemers en gemeenschappen.”
“JA21 wil een overheid die werkt voor de samenleving, niet andersom.”
Strenger migratie- en asielbeleid dan VVD
JA21 onderscheidt zich van de VVD door een veel strenger migratie- en asielbeleid te bepleiten, met nadruk op nationale soevereiniteit en het beperken van immigratie.
“Wij kiezen voor de toekomst, de cultuur en de welvaart van ons land, niet voor Nederland als opvangplek voor de hele wereld.”
“JA21 herziet de knellende internationale verdragen en legt de soevereiniteit over onze grenzen weer waar hij hoort: bij ons Nederlandse parlement.”
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen ... mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
Minder EU-invloed, meer nationale soevereiniteit
JA21 is kritischer op de Europese Unie dan de VVD en wil minder overdracht van bevoegdheden, minder Brusselse regelgeving en meer nationale controle.
“JA21 wil invloed teruggeven aan de Nederlandse burger. Dat betekent ... minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“De Europese Unie moet zich leren beperken. De EU moet terug naar haar kerntaken waarmee we onze soevereiniteit behouden en economische groei kunnen veiligstellen.”
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet.”
Lagere lasten en minder regeldruk voor ondernemers
JA21 wil het ondernemersklimaat verbeteren door lasten te verlagen en regeldruk te verminderen, en stelt dat de VVD hierin tekortschiet door het bedrijfsleven te zwaar te belasten.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Het bedrijfsleven mag niet langer als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities dienen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk.”
Het verkiezingsprogramma van 50PLUS richt zich primair op het versterken van de positie van ouderen, met nadruk op inkomenszekerheid (AOW, pensioenen), toegankelijke zorg, passende huisvesting en veiligheid. De partij onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals het behouden van de AOW-leeftijd, een dertiende maand voor AOW’ers, meer bouwen voor ouderen en het versterken van eerstelijnszorg. 50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid, behoud van contant geld, en een kritische houding ten opzichte van klimaat- en begrotingsbeleid.
AOW behouden en versterken
50PLUS beschouwt de AOW als het fundament van de welvaartsstaat en wil deze onaangetast laten, met extra voordelen voor ouderen. Dit standpunt is onderscheidend door de expliciete afwijzing van bezuinigingen of versoberingen op de AOW.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-leeftijd blijft de komende kabinetsperiode gelijk.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
Meer bouwen voor ouderen en levensloopbestendige woningen
50PLUS wil de woningmarkt hervormen door te focussen op het bouwen van woningen voor ouderen, zodat doorstroming ontstaat en de woningnood onder jongeren wordt aangepakt. Dit is een concreet en onderscheidend voorstel.
Toegankelijke en waardige gezondheidszorg voor ouderen
De partij pleit voor versterking van eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg, met minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van”
Streng migratiebeleid met nadruk op beperking
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, en pleit voor beperking van het aantal migranten en het afkopen van AOW-rechten bij vertrek.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
Behoud van contant geld en toegankelijke overheidsdiensten
De partij wil dat contant geld overal geldig blijft en dat overheidsdiensten toegankelijk zijn voor ouderen, met alternatieven voor digitale communicatie.
Kritische houding ten opzichte van klimaat- en begrotingsbeleid
50PLUS is kritisch over het huidige klimaatbeleid en pleit voor een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, gericht op het terugdringen van verspilling en bureaucratie.
“Klimaatbeleid is een peperduur speeltje voor politici die graag over het klimaat praten.”
“Wij pleiten daarom voor een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, waarbij alle overheidsuitgaven van alle ministeries onder de loep worden genomen.”
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
BVNL onderscheidt zich van de VVD door te pleiten voor een veel kleinere overheid, radicale belastingverlagingen, meer directe democratie en het teruggeven van macht aan burgers in plaats van de staat. Waar de VVD inzet op gematigde hervormingen en behoud van bestaande instituties, kiest BVNL voor een klassiek-liberale, economisch rechtse koers met stevige culturele en soevereiniteitsstandpunten. De partij wil onder meer een vlaktaks, een bindend referendum, een asielstop en het afschaffen van veel overheidsregelingen.
Veel kleinere overheid en minder bureaucratie
BVNL wil de overheid fors verkleinen, veel verdergaand dan de VVD, door het schrappen van subsidies, adviesorganen en niet-kerntaken. Dit is bedoeld om de macht terug te geven aan burgers en ondernemers en de regeldruk drastisch te verminderen.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe.”
Radicale belastingverlaging: vlaktaks en afschaffing toeslagen
In tegenstelling tot de VVD, die inzet op lastenverlichting binnen het bestaande stelsel, wil BVNL een vlaktaks van 25% op alle inkomens en het volledig afschaffen van het toeslagenstelsel, erf- en schenkbelasting en andere belastingen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
Directe democratie: bindend referendum
BVNL wil de democratie versterken door het invoeren van een bindend referendum, zodat burgers direct invloed kunnen uitoefenen op belangrijke besluiten. Dit gaat verder dan de VVD, die hier geen voorstander van is.
Asielstop en immigratiebeperking
Waar de VVD inzet op strenger migratiebeleid, pleit BVNL voor een volledige asielstop en het sluiten van de grenzen voor asielzoekers, met opvang in de regio.
Herstel van Nederlandse soevereiniteit
BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt en minder macht overdraagt aan internationale organisaties, in tegenstelling tot de VVD die samenwerking binnen EU en NAVO als uitgangspunt neemt.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“De EU moet worden omgevormd tot een confederatie van samenwerkende landen, zoals de Europese Economische Gemeenschap (EEG) oorspronkelijk bedoeld was.”
Meer vrijheid voor ondernemers en afschaffen regeldruk
BVNL wil ondernemers veel meer vrijheid geven door het schrappen van regels, lasten en verplichtingen, waar de VVD vooral inzet op lastenverlichting en innovatie binnen het bestaande systeem.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
Cultureel conservatief, medisch-ethisch progressief
BVNL is cultureel conservatief en wil Nederlandse tradities beschermen, maar is medisch-ethisch progressief en vindt dat mensen zelf moeten bepalen over hun lichaam en leven.
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden, maar wel medisch-ethisch progressief: iedereen mag zelf bepalen hoe en met wie hij/zij het leven vormgeeft en beslist zelf over de eigen levensovertuiging en het eigen lichaam.”
Keuzevrijheid en individualisme centraal
BVNL stelt individuele vrijheid en keuzevrijheid centraal, in tegenstelling tot de VVD die meer inzet op collectieve voorzieningen en sturing.
“Wij geloven niet in een overheid die alles voor de burger bepaalt, maar in burgers die zelf aan het roer staan.”
“Het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
DENK ziet het VVD-verkiezingsprogramma als fundamenteel tegengesteld aan hun eigen visie, waarbij de VVD wordt geassocieerd met beleid van uitsluiting, bezuinigingen en het vergroten van ongelijkheid. DENK positioneert zichzelf als het noodzakelijke alternatief voor de koers van de VVD, met nadruk op bestrijding van discriminatie, bescherming van minderheden en het herstellen van sociale rechtvaardigheid. Volgens DENK heeft het VVD-beleid geleid tot achteruitgang voor veel mensen en is een koerswijziging dringend nodig.
Afwijzing van VVD-beleid als bron van uitsluiting en ongelijkheid
DENK bekritiseert het VVD-programma als oorzaak van sociale achteruitgang, discriminatie en het normaliseren van extreemrechtse ideeën. Ze stellen dat de VVD heeft bijgedragen aan beleid dat minderheden benadeelt en bestaanszekerheid ondermijnt. DENK presenteert zichzelf als het schild tegen deze politiek en roept op tot een duidelijke breuk met de VVD-koers.
“De Nederlandse politiek heeft met het extreemrechtse kabinet een dieptepunt bereikt. Het gif van uitsluiting is doorgedrongen tot de macht. Mensen met racistische ideeën kwamen in de regering.”
“Er zijn voorstellen gedaan die indruisen tegen gelijke rechten. Er kwam onmenselijk beleid tegen vluchtelingen. De mensen in het land hebben alleen maar achteruitgang gezien.”
“DENK is dé verzekeringspolis voor de bescherming van jouw rechten. De bestrijding van discriminatie en de strijd tegen extreemrechts is waarom wij zijn opgericht.”
“Want DENK is hét schild dat ons beschermt tegen de politiek van uitsluiting.”
“De politieke partijen die deze regering mogelijk hebben gemaakt hebben een gevaarlijke weg geopend van de normalisatie van het fascistische gedachtegoed van Wilders.”
“Wij zijn als samenleving aan zet om ervoor te zorgen dat haat niet meer in het centrum van de macht kan komen: Nooit meer is nu!”
Pleidooi voor koerswijziging tegenover VVD-bezuinigingen en ongelijkheid
DENK stelt dat het VVD-beleid heeft geleid tot bezuinigingen op onderwijs, zorg en sociale voorzieningen, en pleit voor een radicale ommekeer richting investeringen in kansengelijkheid en bestaanszekerheid. Ze presenteren hun eigen voorstellen als het noodzakelijke alternatief voor het VVD-programma.
“DENK kiest daarom voor een koerswijziging. Wij draaien de bezuinigingen op het onderwijs terug, herstellen de investeringen in kansengelijkheid, breiden de brede brugklas uit en maken werk van eerlijke schooladviezen en selectieprocedures.”
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen.”
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Wij willen een sterke verzorgingsstaat met dienstverlening van de hoogste kwaliteit voor alle Nederlanders. Wij zetten in op een overheid die de maatschappelijke ongelijkheid de komende periode fors verkleint.”
Nadruk op bescherming van minderheden en bestrijding van discriminatie
DENK positioneert zich als tegenpool van de VVD door te benadrukken dat zij consequent opkomen voor minderheden en discriminatie bestrijden, waar de VVD volgens hen tekortschiet of zelfs bijdraagt aan het probleem.
“Wij moeten een helder signaal afgeven dat wij discriminatie in alle vormen afwijzen.”
“DENK is harder nodig dan ooit. DENK is dé verzekeringspolis voor de bescherming van jouw rechten.”
“Want het is alleen DENK dat zich vanaf het begin consequent heeft verzet tegen de extreemrechtse regering.”
De VVD zet in op een kleinere, effectievere overheid, lagere lasten voor werkenden en meer waardering voor de middenklasse. De partij wil investeren in veiligheid en defensie, minder uitgeven aan sociale zekerheid en zorg, en werken weer laten lonen door bureaucratie en herverdeling te beperken. Kernwaarden als vrijheid, verantwoordelijkheid en sociale rechtvaardigheid staan centraal, met concrete plannen voor lastenverlichting, woningbouw en een strengere migratie- en asielaanpak.
Lagere lasten en meer waardering voor werkenden
De VVD vindt dat de middenklasse te veel betaalt en te weinig profiteert van de verzorgingsstaat. Werken moet meer lonen, lasten moeten omlaag en de herverdelingsmachine wordt ingeperkt. De partij kiest voor lastenverlichting, minder nivellering en meer koopwoningen.
“De VVD perkt de Haagse herverdelingsmachine in. We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
“Met het plan van de VVD wordt Nederland weer een eerlijk land waar de middenklasse kan bloeien. Waar je door hard te werken zonder geldzorgen in vrijheid kan leven.”
“We hebben werk gemaakt van lastenverlichting, niet verder nivelleren en als VVD schreven we onze Agenda voor Werkend Nederland.”
Investeren in veiligheid en defensie, minder uitgaven aan zorg en sociale zekerheid
De VVD wil fors investeren in defensie en veiligheid, en bezuinigen op zorg en sociale zekerheid om de overheidsfinanciën gezond te houden. Dit betekent een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen en een activerende sociale zekerheid.
“De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“De VVD wil investeren in veiligheid en de defensie-uitgaven laten groeien naar 3,5% van onze economie. Dat betekent dat we op andere vlakken de spilzucht en het te hoge uitgavenniveau van de overheid tegengaan.”
“Minder ontwikkelingssamenwerking, meer defensie: De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
Kleinere, effectievere overheid en minder regeldruk
De VVD wil een kleinere overheid die zich richt op kerntaken, bureaucratie en regeldruk vermindert en beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengt. Dit moet ruimte geven aan burgers en ondernemers en de samenleving versterken.
“Met een deltaplan ‘ontregelen’ willen we de overheid doelmatiger en effectiever maken, beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengen, minder regeldruk en af van doorgeslagen bureaucratie.”
“Met de Wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering verplichten we alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
“De VVD kiest voor een moderne overheid die werkt voor de samenleving in plaats van andersom en voor zorg die niet ontregeld wordt door regels.”
Strengere migratie- en asielaanpak, bescherming van liberale waarden
De VVD wil de asielinstroom fors terugdringen, grip houden op wie Nederland binnenkomt en de liberale vrijheden beschermen tegen extremisme en intolerantie.
“We moeten de komende jaren orde op zaken stellen om onze vrije waarden te beschermen en weer met trots uit te dragen. Dat moeten we in de eerste plaats doen door meer grip te krijgen op wie hier binnenkomt. Daarom bepalen we zélf voor wie er hier plek is en wie niet. Daarvoor nemen we stevige maatregelen.”
“We willen de asielinstroom aanzienlijk terugdringen en onze cultuur versterken.”
Focus op woningbouw voor werkenden
De VVD wil het woningtekort aanpakken door meer koopwoningen te bouwen, regels te versoepelen en het makkelijker te maken voor werkenden om een huis te kopen.
“We gaan weer koopwoningen bouwen, zodat die eigen plek onder de zon voor iedereen te bereiken is. Regels, procedures en bezwaren zullen linksom of rechtsom moeten wijken. We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen.”
“Wij zien het niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een thuis kan betalen. Niet alleen de lucky ones, maar ook starters, singles, studenten, gezinnen en middeninkomens.”
Het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie (FVD) positioneert zich scherp tegenover de VVD en benadrukt fundamentele verschillen: FVD wil immigratie volledig stoppen, klimaat- en stikstofbeleid afschaffen, de overheid drastisch verkleinen en nationale soevereiniteit herstellen. De partij pleit voor radicale lastenverlaging, bindende referenda, meer directe democratie en het terugdraaien van Europese en internationale invloed, waarmee FVD zich afzet tegen het beleid en de koers van de VVD.
Immigratie volledig stoppen en remigratie stimuleren
FVD neemt een veel radicaler standpunt in dan de VVD door te pleiten voor het volledig stoppen van asielopvang, het strafbaar stellen van illegaal verblijf en het actief stimuleren van remigratie. Dit onderscheidt zich duidelijk van het restrictieve maar pragmatische immigratiebeleid van de VVD.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar. Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
Klimaat- en stikstofbeleid volledig afschaffen
Waar de VVD inzet op haalbaar en betaalbaar klimaatbeleid, wil FVD alle klimaatregels en het stikstofbeleid volledig schrappen, gaswinning hervatten en inzetten op kernenergie. Dit is een fundamenteel andere koers.
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’. We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen alle EU-beperkingen op en geven boeren en vissers hun vrijheid terug.”
Overheid drastisch verkleinen en lasten verlagen
FVD wil de overheid structureel verkleinen en de belastingen veel verder verlagen dan de VVD, met een vlaktaks, hogere belastingvrije voet en afschaffing van erf- en schenkbelasting. Dit is een veel radicalere economische visie.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden...”
Nationale soevereiniteit herstellen en EU-invloed terugdringen
FVD wil de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen stellen en de invloed van de EU fors terugdringen, in tegenstelling tot de VVD die Europese samenwerking als uitgangspunt neemt.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
Directe democratie: bindende referenda en gekozen bestuurders
FVD pleit voor bindende referenda naar Zwitsers model en direct gekozen bestuurders, wat verder gaat dan de VVD die vooral bestuurlijke stabiliteit en representatieve democratie benadrukt.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
Afschaffen van klimaat- en milieuregels bij woningbouw
FVD wil alle klimaat- en milieuregels voor woningbouw schrappen en de eigen woning volledig onbelast houden, wat verder gaat dan het VVD-standpunt dat inzet op versnelling van woningbouw binnen bestaande kaders.
“Geen verduurzaming van het huidige woningaanbod waardoor kapitaal beschikbaar komt voor de aanbouw van nieuwe woningen. We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen. De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast.”
Radicale hervorming van het zorgstelsel
FVD wil bureaucratie in de zorg fors terugdringen, de vrije artsenkeuze behouden en zorgpremies verlagen, waarmee het zich afzet tegen het meer marktgerichte zorgbeleid van de VVD.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten. Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket...”
Het BIJ1-verkiezingsprogramma staat in scherp contrast met dat van de VVD: waar de VVD inzet op marktwerking, individuele verantwoordelijkheid en economische groei, kiest BIJ1 juist voor radicale herverdeling, sterke overheidsregie en sociale gelijkheid. BIJ1 pleit voor het nationaliseren van essentiële sectoren, het afschaffen van marktwerking in zorg en wonen, en het centraal stellen van inclusie en collectieve voorzieningen. De partij wijst het neoliberale beleid van de VVD expliciet af en stelt daar een fundamenteel andere visie tegenover.
Afschaffen marktwerking en nationaliseren van essentiële sectoren
BIJ1 verwerpt het VVD-standpunt van marktwerking in zorg, wonen en andere basisvoorzieningen, en pleit voor volledige overheidsregie en nationalisatie van deze sectoren. Dit is een direct tegengeluid op het liberale beleid van de VVD, dat volgens BIJ1 leidt tot ongelijkheid en winstbejag boven mensen stelt.
Radicale herverdeling en bestrijding van ongelijkheid
Waar de VVD inzet op economische groei en individuele verantwoordelijkheid, kiest BIJ1 voor herverdeling van welvaart, het aanpakken van ‘graaiflatie’ en het instellen van maximumprijzen voor basisbehoeften. BIJ1 wil structureel ongelijkheid bestrijden, in tegenstelling tot het VVD-beleid dat volgens hen ongelijkheid in stand houdt.
Collectieve voorzieningen en gratis basisdiensten
BIJ1 zet zich af tegen het VVD-standpunt van privatisering en eigen verantwoordelijkheid door te pleiten voor gratis openbaar vervoer, gratis onderwijs en het afschaffen van het eigen risico in de zorg. Hiermee wil BIJ1 basisvoorzieningen voor iedereen toegankelijk maken, ongeacht inkomen.
Democratisering van economie en samenleving
In tegenstelling tot de VVD, die inzet op ondernemerschap en top-down bestuur, wil BIJ1 werknemers en burgers directe inspraak geven in bedrijven en beleid. BIJ1 pleit voor bindende burgerfora en werknemersraden met vetorecht.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid.”
GroenLinks-PvdA beschouwt het VVD-verkiezingsprogramma als een voortzetting van marktgericht beleid dat volgens hen heeft geleid tot stilstand, groeiende ongelijkheid en een uitgeholde verzorgingsstaat. Zij pleiten voor een fundamenteel andere koers, waarbij solidariteit, het versterken van de verzorgingsstaat en collectieve vooruitgang centraal staan. De partij benadrukt dat politieke keuzes van de VVD de huidige maatschappelijke problemen hebben veroorzaakt en stelt daar hun eigen progressieve, solidaire alternatieven tegenover.
Kritiek op marktwerking en individualisme van de VVD
GroenLinks-PvdA stelt dat het VVD-beleid de samenleving te veel als markt heeft ingericht, waardoor winst boven mensen is komen te staan en sociale voorzieningen zijn uitgehold. Zij zien dit als de kern van de problemen in Nederland en pleiten voor een koerswijziging richting solidariteit en collectief belang.
“Opeenvolgende kabinetten kozen voor marktwerking in plaats van solidariteit. Als je de samenleving inricht als markt, komen niet mensen maar de winst centraal te staan.”
“De huidige toestand van ons land is geen natuurverschijnsel. Het is het gevolg van politieke keuzes.”
“Nederland is tot stilstand gekomen. Winst boven mensen. De markt boven de burger. Wantrouwen boven vertrouwen. Wij vinden dat het anders moet.”
Pleidooi voor een nieuwe verzorgingsstaat als alternatief
Als reactie op het VVD-beleid wil GroenLinks-PvdA bouwen aan een nieuwe verzorgingsstaat, waarin de kwaliteit van het bestaan en de bijdrage aan de samenleving centraal staan in plaats van individuele winst.
“De komende jaren willen we bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat, gericht op de kwaliteit van ons bestaan. We willen een samenleving vormen waarin we succes niet langer afmeten aan de waarde die je onttrekt, maar aan de bijdrage die je levert aan de samenleving.”
“Waar niet de winst van de een, maar de vooruitgang van ons allen telt.”
Het verkiezingsprogramma van NSC benadrukt een duidelijke breuk met het neoliberale beleid van de afgelopen decennia, waar de VVD voor stond. NSC pleit voor meer bestaanszekerheid, een sterke sociale basis, en een betrouwbare overheid die niet langer uitgaat van marktwerking en managementdenken. De partij wil concrete oplossingen voor wonen, werk en zorg, en stelt het herstel van vertrouwen tussen burger en overheid centraal.
Afwijzing van neoliberaal beleid en nadruk op bestaanszekerheid
NSC positioneert zich expliciet tegen het neoliberale beleid, dat zij toeschrijven aan partijen als de VVD, en pleit voor een overheid die zekerheid en bescherming biedt aan burgers. De partij stelt dat bestaanszekerheid, sociale binding en bescherming van het kwetsbare centraal moeten staan, in plaats van marktwerking en individualisme.
“De afgelopen tientallen jaren heeft het neoliberale beleid de problemen in dit land eerder versterkt dan opgelost. We zien het in de zorg, wonen en bij sociale zekerheid.”
“We moeten elkaar niet verder kwijtraken in ons mooie land. Nederland moet weer een land worden waarin sociale binding en bescherming van het kwetsbare vanzelfsprekend zijn.”
Kritiek op marktwerking en managementdenken
NSC bekritiseert het door de VVD gevoerde beleid van marktwerking en een managementcultuur binnen de overheid. Zij stellen dat dit beleid heeft geleid tot een onbetrouwbare overheid die burgers als klanten behandelt en menselijke maat uit het oog verliest.
“Beleid wordt gebaseerd op modellen en burgers worden behandeld als klanten. De doorgeslagen managementcultuur ziet alleen cijfers en niet de mensen achter die getallen.”
Pleidooi voor een sterke sociale basis en betrouwbare overheid
In tegenstelling tot de VVD, die vaak inzet op individuele verantwoordelijkheid en marktwerking, wil NSC een overheid die actief zorgt voor voldoende woningen, een toereikend minimumloon, vaste contracten en een koopkrachtig pensioen.
“Mensen kunnen alleen volwaardig meedoen aan de maatschappij als er een stevige bodem onder hun bestaan ligt. Daarvoor is nodig een goed inkomen en een geschikt huis.”
“Voldoende en betaalbare woningen voor ouderen, gezinnen en jongeren. Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont. Vast contract is de regel; tegen schijnzelfstandigheid. Een koopkrachtig pensioen voor ouderen en indexatie AOW.”
De SP is zeer kritisch over het VVD-verkiezingsprogramma en positioneert de VVD als een partij van "ieder voor zich" en "afbraakpolitiek", die sociale voorzieningen en solidariteit ondermijnt. Volgens de SP heeft de VVD, samen met andere rechtse partijen, de problemen van gewone mensen niet opgelost en juist ongelijkheid en tweedeling vergroot. De SP pleit daarentegen voor een radicaal sociaal alternatief dat breekt met het beleid van de VVD.
VVD kiest voor ieder voor zich en afbraak van sociale voorzieningen
De SP stelt dat de VVD staat voor een beleid waarin het recht van de sterksten geldt en sociale voorzieningen worden afgebroken, wat leidt tot meer ongelijkheid en tweedeling. Dit wordt gepresenteerd als een fundamenteel andere koers dan het "supersociale" alternatief van de SP.
“De keuzes voor de komende verkiezingen zijn simpel. Wordt het weer ieder voorzich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
“Als het gaat om problemen van gewone mensen oplossen, dan hebben de rechtse ruziemakers PVV, VVD, NSC en BBB de afgelopen jaren niets voor elkaar gekregen.”
VVD veroorzaakt en vergroot ongelijkheid en verdeeldheid
De SP beschuldigt de VVD ervan ongelijkheid te veroorzaken en verdeeldheid te zaaien, onder andere door het afbreken van voorzieningen en het aanjagen van angst en wantrouwen tussen bevolkingsgroepen.
“De ongelijkheid die zij veroorzaken en de voorzieningen die zij afbreken zijn een voedingsbodem voor wantrouwen tussen mensen.”
“Op dit moment worden er politieke spelletjes gespeeld met het volk van Nederland: politici jagen mensen angst aan voor landgenoten met een andere afkomst, geaardheid, geloof, woonplek, gender of huidskleur dan zijzelf. Daarmee leiden ze af van het feit dat juist deze politici zelf de problemen in het land veroorzaken, aanwakkeren of negeren.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma