Verkiezingsprogramma's 2025 overvat het verkiezingsprogramma van d66 samen
D66 zet in op een sterke democratische rechtsstaat, gelijke kansen voor iedereen, een ambitieuze aanpak van klimaatverandering en een eerlijke economie. De partij wil investeren in onderwijs, betaalbare woningen, duurzame energie en een menswaardige, inclusieve samenleving. D66 kiest voor Europese samenwerking, innovatie en een overheid die betrouwbaar, transparant en dienstbaar is aan burgers.
Versterken van de democratische rechtsstaat
D66 vindt dat een sterke democratie en rechtsstaat de basis zijn voor vooruitgang en bescherming van grondrechten. De partij wil meer invloed voor burgers, transparantie en bescherming tegen discriminatie en corruptie.
“Alleen als de democratie en de rechtsstaat stevig staan, kunnen we samen de grote doorbraken realiseren voor wonen, klimaat, onderwijs, zorg en economie.”
“D66 wil mensen méér invloed geven op de beslissingen die hen aangaan. Niet iedere vier jaar, maar continu.”
“We versterken de bescherming van onze grondrechten door rechters de mogelijkheid te geven om wetten te toetsen aan de Grondwet.”
Gelijke kansen en bestrijding van discriminatie
D66 streeft naar een samenleving waarin iedereen meetelt en zichzelf kan zijn, zonder uitsluiting of discriminatie. De partij wil een brede antidiscriminatiewet en investeert in gelijke kansen in onderwijs en werk.
“Nederlander meetelt, meedoet en zichzelf mag zijn – zonder uitzondering.”
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof... seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”
“D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
Betaalbare woningen en nieuwe steden
D66 wil het woningtekort aanpakken door grootschalige bouw van nieuwe steden, meer sociale huur en het afbouwen van belastingvoordelen voor woningbezit.
“We bouwen tien nieuwe steden met uitstekende verbindingen met het openbaar vervoer.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We verkleinen de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en mensen met een koopwoning. Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek...”
Ambitieuze klimaatdoelen en duurzame economie
D66 kiest voor een economie die binnen de grenzen van de planeet groeit, met scherpe klimaatdoelen, investeringen in duurzame energie en innovatie.
“In 2030 is er 55% minder uitstoot van broeikasgassen... In 2040 is dat 90% minder... en in 2050 is Nederland klimaatneutraal.”
“We stoppen met wat ons tegenhoudt: vervuilende productie, fossiele subsidies, de macht van grote techbedrijven en werk waarvan je niet kunt rondkomen.”
“We investeren in innovatie die écht het verschil maakt voor de samenleving en op de lange termijn loont.”
Investeren in onderwijs en gelijke kansen op werk
D66 wil ongelijkheid tegengaan door te investeren in onderwijs, hogere lonen, lagere belastingen en het makkelijker maken om vanuit een uitkering aan het werk te gaan.
“Wie een korte of geen vooropleiding heeft, krijgt een hoger budget. Want voor gelijke kansen moeten we ongelijk investeren.”
“D66 zorgt daarom voor hogere lonen en lagere belastingen.”
“We maken de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker, bijvoorbeeld via vrijwillers- of deeltijdwerk.”
Europese samenwerking en internationale rechtsorde
D66 kiest voor een sterk, besluitvaardig Europa dat mensen beschermt, investeert in publieke goederen en opkomt voor mensenrechten en internationale rechtsorde.
“D66 kiest voor Europese kracht, internationale samenwerking en leiderschap op het terrein van mensenrechten.”
“Met D66 neemt Nederland het voortouw in Europa.”
“D66 wil jaarlijks €750 tot €800 miljard euro extra aan Europese investeringen. Dat financieren we met gezamenlijke leningen.”
Eerlijke en dienstbare overheid
D66 wil een overheid die betrouwbaar, eenvoudig en menselijk is, met een eerlijker belastingstelsel waarin werken meer loont en grote vermogens en vervuilers meer betalen.
Het Volt-verkiezingsprogramma is niet het programma van D66, maar Volt onderscheidt zich door een sterk Europees en progressief profiel, met nadruk op democratische vernieuwing, gelijke kansen, duurzaamheid en een federale EU. Volt pleit voor concrete hervormingen zoals het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd, invoering van een basisinkomen, een minister van Digitale Zaken, en een grotere Tweede Kamer. Hun visie is gericht op een inclusieve, toekomstbestendige samenleving waarin jongeren, gelijkheid en Europese samenwerking centraal staan.
Verlagen stemgerechtigde leeftijd en jongerenparticipatie
Volt wil jongeren meer invloed geven op het beleid door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen naar 16 jaar en een Derde Kamer (jongerenberaad) in te voeren. Dit moet zorgen dat beleid toekomstbestendig is en jongeren gehoord worden.
“De stem van jongeren vergroten we door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar.”
“We voeren een Derde Kamer voor jongeren in. De Derde Kamer krijgt een permanent raadgevend jongerenberaad.”
Invoering basisinkomen en afschaffen toeslagen
Volt wil bestaanszekerheid garanderen door een maandelijks basisinkomen in te voeren dat alle toeslagen vervangt, en het minimumjeugdloon af te schaffen. Dit moet financiële rust bieden en ongelijkheid verkleinen.
Uitbreiding Tweede Kamer en democratische vernieuwing
Volt pleit voor een grotere Tweede Kamer (van 150 naar 250 zetels) en meer visiedebatten, om de democratie te versterken en beter voorbereid te zijn op grote uitdagingen.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
“Volt wil vaker visiedebatten houden over waar we op de lange termijn naartoe moeten.”
Minister van Digitale Zaken en digitale rechten
Volt wil een minister en ministerie van Digitale Zaken oprichten om digitale infrastructuur, privacy en AI te reguleren, en burgers te beschermen tegen de macht van grote technologiebedrijven.
“We willen dat er een minister van Digitale Zaken komt met een eigen ministerie van Digitale Zaken.”
“We beschermen onze democratie tegen de invloed van grote technologiebedrijven. Algoritmes moeten transparant en eerlijk zijn.”
Federale en democratische Europese Unie
Volt streeft naar een federale EU met een Europese grondwet, meer macht voor het Europees Parlement en afschaffing van het vetorecht, om gezamenlijke Europese problemen effectiever aan te pakken.
“We zetten ons in voor een EU die keuzes maakt in het belang van alle Europeanen, dus ook in jouw belang. Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt.”
“Het Europees Parlement krijgt het recht om wetsvoorstellen te doen en het vetorecht verdwijnt.”
Het verkiezingsprogramma van BVNL staat haaks op dat van D66: waar D66 kiest voor een grotere rol van de overheid, Europese samenwerking, klimaatbeleid en progressieve sociale thema’s, pleit BVNL juist voor een kleinere overheid, nationale soevereiniteit, het afschaffen van klimaatbeleid en het stoppen van immigratie. BVNL wil individuele vrijheid centraal stellen, minder regels, lagere belastingen, en het behoud van Nederlandse tradities en cultuur. De partij verzet zich expliciet tegen “woke-isme”, supranationale organisaties en overheidsbemoeienis in het dagelijks leven.
Kleiner maken van de overheid en minder bureaucratie
BVNL verzet zich tegen de grotere rol van de overheid die D66 voorstaat, en wil juist fors snijden in overheidsuitgaven, bureaucratie en subsidies. Dit is een fundamenteel verschil met D66, dat juist inzet op een actieve overheid.
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe. BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
Stoppen met klimaatbeleid en afschaffen van het “stikstofprobleem”
Waar D66 klimaatbeleid als speerpunt heeft, wil BVNL juist alle klimaatmaatregelen en het stikstofbeleid afschaffen. BVNL ziet het stikstofprobleem als bureaucratisch en niet als een reëel probleem.
“BVNL wil dat het “stikstofprobleem” van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
Nationale soevereiniteit en afwijzing van supranationale organisaties
In tegenstelling tot D66, dat Europese integratie en internationale samenwerking omarmt, wil BVNL nationale soevereiniteit herstellen en de invloed van organisaties als de EU, WHO en VN fors beperken.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO. De EU moet worden omgevormd tot een confederatie van samenwerkende landen, zoals de Europese Economische Gemeenschap (EEG) oorspronkelijk bedoeld was.”
Asielstop en beperking immigratie
Waar D66 inzet op humane opvang en gereguleerde migratie, wil BVNL een volledige asielstop en het beëindigen van de instroom van kansarme migranten.
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan. De huidige bevolking krimpt en veel van de problemen in de zorg, het onderwijs en op de woningmarkt kunnen worden opgelost door de grenzen te sluiten.”
Afschaffen van woke- en diversiteitsbeleid
BVNL verzet zich fel tegen het progressieve sociale beleid van D66, en wil een einde maken aan woke- en diversiteitsbeleid, genderneutrale voorzieningen en overheidsbemoeienis met identiteit.
Lage, vlakke belastingen en afschaffen toeslagen
In tegenstelling tot D66, dat progressieve belastingen en herverdeling voorstaat, wil BVNL een vlaktaks en het afschaffen van toeslagen en andere belastingen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
Behoud van Nederlandse tradities en cultuur
Waar D66 inzet op een inclusieve, diverse samenleving, wil BVNL juist de Nederlandse cultuur en tradities beschermen tegen “identiteitsdenken” en cultuurverandering.
“Belang Van Nederland is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden, maar wel medisch-ethisch progressief: iedereen mag zelf bepalen hoe en met wie hij/zij het leven vormgeeft en beslist zelf over de eigen levensovertuiging en het eigen lichaam.”
Het verkiezingsprogramma van de SP benadrukt scherpe kritiek op D66 en andere middenpartijen, door te stellen dat zij kiezen voor het midden en daarmee geen echte sociale keuzes maken. De SP positioneert zichzelf als alternatief voor D66 door te pleiten voor radicale sociale verandering, met concrete voorstellen als het afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de btw, en het blokkeren van prijsverhogingen op basisproducten. De kern van hun visie is dat alleen een uitgesproken sociaal beleid ongelijkheid en tweedeling kan doorbreken, in tegenstelling tot het pragmatische middenbeleid van partijen als D66.
D66 kiest voor het midden, niet voor sociaal
De SP stelt dat D66 (en vergelijkbare partijen) niet kiezen voor fundamentele sociale verandering, maar voor compromissen en het politieke midden, waardoor echte oplossingen voor ongelijkheid uitblijven. Dit onderscheidt de SP expliciet van D66.
SP als alternatief voor D66: radicale sociale keuzes
De SP positioneert zichzelf als het uitgesproken sociale alternatief voor partijen als D66, met concrete voorstellen die verder gaan dan het middenbeleid. Dit omvat het afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de btw, en het blokkeren van prijsverhogingen op basisproducten.
“zoals het SPwoonplan ‘Wonen zonder Winst’, een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico en betaalbare boodschappen door prijsverhogingen te blokkeren en de btw te verlagen.”
“Deze verkiezingen zijn een kans om sociale keuzes te maken. Sociale keuzes voor de toekomst van onze kinderen en jongeren.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma